Phân biệt quyền khởi kiện và quyền tố cáo trong pháp luật hình sự?

Phân biệt quyền khởi kiện và quyền tố cáo
trong pháp luật hình sự?
Thưa luật sư, Xin cho em hỏi tố cáo với khởi tố theo yêu cầu người bị hại
khác nhau như thế nào? Tại sao trộm cắp khi người dân tố cáo thì bị cơ quan
bắt ngay và phán xét ngay còn vụ kiện lại kéo dài dến vậy ?
Mong luật sư tư vấn, xin cám ơn! Trả lời:
Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi cho bộ phận tư vấn pháp luật hình
sự, vấn đề bạn quan tâm xin trao đổi như sau:
Khoản 1 điều 2 Luật tố cáo năm 2018 quy định:Tố cáo là việc cá nhân theo
thủ tục quy định của Luật này báo cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm
quyền biết về hành vi vi phạm pháp luật của bất kỳ cơ quan, tổ chức, cá nhân
nào gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền
và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân, bao gồm:Tố cáo hành vi
vi phạm pháp luật trong việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ; Tố cáo hành vi vi
phạm pháp luật về quản lý nhà nước trong các lĩnh vực.
Điều 155 Bộ luật tố tụng Hình sự năm 2015 quy định khởi tố vụ án hình sự
theo yêu cầu của người bị hại trong các trường hợp sau: 1. Chi đư c kh i tô vu an hinh s vê tội pha
m quy định tại khoản 1 cac điều 134, 135, 136, 138,
139, 141, 143, 155, 156 va 226 của Bộ luật hinh sự khi
có yêu cầu của bị hại hoặc người đại diện của bị hại la
người dư i 18 tuô i, người có nhược điểm về tâm thần
hoặc thể chất hoặc đã chết.
2. Trường hợp người đã yêu cầu khởi tố rút yêu cầu thi
vụ an phải được đinh chỉ, trừ trường hợp có căn cứ xac
định người đã yêu cầu rút yêu cầu khởi tố trai với ý mu
ốn của họ do bị ép buộc, cưỡng bức thi tuy người đã yêu
cầu khởi tố rút yêu cầu, Cơ quan điều tra, Viện kiểm
sat, Tòa an vẫn tiếp tục tiến hanh tố tụng đối với vụ an.
3. Bị hại hoặc người đại diện của bị hại đã rút yêu cầu
khởi tố thi không có quyền yêu cầu lại, trừ trường hợp
rút yêu cầu do bị ép buộc, cưỡng bức.
Trong trường hợp có căn cứ để xác định người đã yêu cầu khởi tố rút yêu
cầu khởi tố trái với ý muốn của họ do bị ép buộc, cưỡng bức thì tuy người đã
yêu cầu khởi tố rút yêu cầu, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án vẫn có
thể tiếp tục tiến hành tố tụng đối với vụ án.
Người bị hại đã rút yêu cầu khởi tố thì không có quyền yêu cầu lại, trừ trường
hợp rút yêu cầu do bị ép buộc, cưỡng bức.
Như vậy, ngay khi bạn phát hiện 1 hành vi vi phạm pháp luật nào, bạn có thể
gửi đơn tố cáo đến cơ quan có thẩm quyền để họ điều tra và giải quyết. Tuy
nhiên, việc khởi tố theo yêu cầu của người bị hại chỉ được xác định khi thuộc
một trong các phạm vi sau theo Luật hình sự năm 2015:
-Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ của người khác
-Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác
trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh
-Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ của người khác do
vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng
-Tội vô ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác
-Tội vô ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ của người khác do
vi phạm quy tắc nghề nghiệp hoặc quy tắc hành chính - Tội hiếp dâm - Tội cưỡng dâm
- Tội làm nhục người khác - Tội vu khống
- Tội xâm phạm quyền tác giả
- Tội xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp
Theo quy định tại Điều 30 Luật tố cáo 2018 xác định thời hạn giải quyết tố cáo như sau:
1. Thời hạn giải quyết tố cao la không qua 30 ngay kể từ ngay thụ lý tố cao.
2. Đối với vụ việc phức tạp thi có thể gia hạn giải quy
ết tố cao một lần nhưng không qua 30 ngay.
3. Đối với vụ việc đặc biệt phức tạp thi có thể gia hạn
giải quyết tố cao hai lần, mỗi lần không qua 30 ngay.
4. Người giải quyết tố cao quyết định bằng văn bản việc
gia hạn giải quyết tố cao va thông bao đê n ngư i tô cao, ngư i bi tô cao, cơ quan, tô ch c, ca nhân có liên quan....
Theo quy định Bộ luật tố tụng hình sự: Mọi tố giác, tin báo về tội phạm, kiến
nghị khởi tố phải được tiếp nhận đầy đủ, giải quyết kịp thời. Cơ quan, tổ chức
có trách nhiệm tiếp nhận không được từ chối tiếp nhận tố giác, tin báo về tội
phạm, kiến nghị khởi tố. Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát có trách nhiệm tiếp
nhận đầy đủ mọi tố giác, tin báo về tội phạm do cá nhân, cơ quan, tổ chức và
kiến nghị khởi tố do cơ quan nhà nước chuyển đến. Viện kiểm sát có trách
nhiệm chuyển ngay các tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố kèm
theo các tài liệu có liên quan đã tiếp nhận cho Cơ quan điều tra có thẩm quyền.
Trong thời hạn 20 ngày kể từ ngày nhận được tố giác, tin báo về tội phạm,
kiến nghị khởi tố, Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành
một số hoạt động điều tra phải kiểm tra, xác minh và ra một trong các quyết định:
- Quyết định khởi tố vụ án hình sự;
- Quyết định không khởi tố vụ án hình sự;
- Quyết định tạm đình chỉ việc giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố.
Như vậy, cơ quan điều tra có nghĩa vụ kiểm tra, xác minh nguồn tin để quyết
định khởi tố hoặc không khởi tố vụ án hình sự trong thời hạn 20 ngày kể từ
ngày nhận được đơn tố cáo. Trường hợp vụ việc bị tố giác, tin báo về tội
phạm hoặc kiến nghị khởi tố có nhiều tình tiết phức tạp hoặc phải kiểm tra,
xác minh tại nhiều địa điểm thì thời hạn giải quyết tố giác, tin báo, kiến nghị
khởi tố có thể kéo dài nhưng không quá 02 tháng. Trường hợp chưa thể kết
thúc việc kiểm tra, xác minh trong thời hạn quy định tại khoản này thì Viện
trưởng Viện kiểm sát cùng cấp hoặc Viện trưởng Viện kiểm sát có thẩm
quyền có thể gia hạn một lần nhưng không quá 02 tháng. Quá trình giải quyết
vụ án Hình sự gồm các giai đoạn khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án.
Trong đó, có những vụ án mà việc tố cáo của công dân là căn cứ khởi tố, do
đó quá trình giải quyết vụ án Hình sự thường kéo dài và phức tạp hơn so với
việc giải quyết những đơn tố cáo về hành chính thông thường. Trân trọng. 2. Tư vấn tô cao chu n gi xe may bâ t h p phap ?
Năm 2012, tôi có mua một chiếc xe máy trả góp để có phương tiện đi làm
(tiền của tôi) nhưng vì không tin tưởng chồng nên chiếc xe máy tôi nhờ người
khác đứng tên chiếc xe máy tôi đang sử dụng.
Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng chồng tôi lấy đi thì bị chủ nợ chặn giữ
chiếc xe máy của tôi (chồng tôi nợ tiền họ, tôi không biết và không liên quan tới tôi).
Vậy xin hỏi Luật sư với sự việc như vậy tôi có thể làm đơn tố cáo chủ nợ giữ
xe máy bất hợp pháp đó được không (vì họ giữ xe không có giấy tờ). Nếu
được thủ tục như nào? Nếu làm đơn thì tôi se làm đơn hay người đứng giấy
tờ xe đứng đơn và liệu tôi có thắng kiện không? Trả lời:
Theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015: Công dân có quyền tố
cáo với cơ quan, cá nhân có thẩm quyền về hành vi vi phạm pháp luật của
bất kỳ người có thẩm quyền tiến hành tố tụng nào gây thiệt hại hoặc đe doạ
gây thiệt hại lợi í ch của Nhà nước, quyền, lợi í ch hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức.
Như vậy, trường hợp của bạn không thể làm đơn tố cáo được nhưng bạn có
thể gửi đơn khời kiện đến tòa án có thẩm quyền để đòi lại tài sản của mình
Bộ luật dân sự năm 2015 có quy đinh:
"Điều 166. Quyền đòi lại tai sản
1. Chủ sở hữu, chủ thể có quyền khac đối với tai sản có
quyền đòi lại tai sản từ người chiếm hữu, người sử dụ
ng tai sản, người được lợi về tai sản không có căn cứ phap luật.
2. Chủ sở hữu không có quyền đòi lại tai sản từ sự chiế
m hữu của chủ thể đang có quyền khac đối với tai sản đó.
Bộ luật tố tụng Dân sự năm 2015 quy định về việc khởi kiện như sau:
* Đơn khởi kiện phải có các nội dung chính sau đây:
-- Ngày, tháng, năm làm đơn khởi kiện;
- Tên Tòa án nhận đơn khởi kiện;
- Tên, nơi cư trú, làm việc của người khởi kiện là cá nhân hoặc trụ sở của
người khởi kiện là cơ quan, tổ chức; số điện thoại, fax và địa chỉ thư điện tử (nếu có).
Trường hợp các bên thỏa thuận địa chỉ để Tòa án liên hệ thì ghi rõ địa chỉ đó;
- Tên, nơi cư trú, làm việc của người có quyền và lợi ích được bảo vệ là cá
nhân hoặc trụ sở của người có quyền và lợi ích được bảo vệ là cơ quan, tổ
chức; số điện thoại, fax và địa chỉ thư điện tử (nếu có).
- Tên, nơi cư trú, làm việc của người bị kiện là cá nhân hoặc trụ sở của người
bị kiện là cơ quan, tổ chức; số điện thoại, fax và địa chỉ thư điện tử (nếu có).
Trường hợp không rõ nơi cư trú, làm việc hoặc trụ sở của người bị kiện thì
ghi rõ địa chỉ nơi cư trú, làm việc hoặc nơi có trụ sở cuối cùng của người bị kiện;
- Tên, nơi cư trú, làm việc của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là cá
nhân hoặc trụ sở của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là cơ quan, tổ
chức; số điện thoại, fax và địa chỉ thư điện tử (nếu có).
Trường hợp không rõ nơi cư trú, làm việc hoặc trụ sở của người có quyền lợi,
nghĩa vụ liên quan thì ghi rõ địa chỉ nơi cư trú, làm việc hoặc nơi có trụ sở
cuối cùng của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan;
g) Quyền, lợi ích hợp pháp của người khởi kiện bị xâm phạm; những vấn đề
cụ thể yêu cầu Tòa án giải quyết đối với người bị kiện, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan;
h) Họ, tên, địa chỉ của người làm chứng (nếu có);
i) Danh mục tài liệu, chứng cứ kèm theo đơn khởi kiện.
* Kèm theo đơn khởi kiện phải có tài liệu, chứng cứ chứng minh quyền, lợi
ích hợp pháp của người khởi kiện bị xâm phạm. Trường hợp vì lý do khách
quan mà người khởi kiện không thể nộp đầy đủ tài liệu, chứng cứ kèm theo
đơn khởi kiện thì họ phải nộp tài liệu, chứng cứ hiện có để chứng minh quyền,
lợi ích hợp pháp của người khởi kiện bị xâm phạm. Người khởi kiện bổ sung
hoặc giao nộp bổ sung tài liệu, chứng cứ khác theo yêu cầu của Tòa án trong
quá trình giải quyết vụ án.
*Gửi đơn khởi kiện đến Tòa án: Người khởi kiện gửi đơn khởi kiện kèm
theo tài liệu, chứng cứ mà mình hiện có đến Tòa án có thẩm quyền giải quyết
vụ án bằng các phương thức sau đây: Nộp trực tiếp tại Tòa án; Gửi đến Tòa
án theo đường dịch vụ bưu chính; Gửi trực tuyến bằng hình thức điện tử qua
Cổng thông tin điện tử của Tòa án (nếu có).
Nếu làm đơn khởi kiện thì bạn hay người đứng tên giấy tờ xe đứng tên đều
được, và việc bạn có thắng kiện được hay không là do những tài liệu, chứng
cứ kèm theo đơn khởi kiện để chứng minh cho những yêu cầu của bạn là có
căn cứ và hợp pháp như là hóa đơn hay giấy tờ có liên quan đến việc bạn
mua xe và các giấy tờ chứng minh khác. Trân trọng.
3. Mẫu đơn tố cao? Trả lời:
Chúng tôi cung cấp mẫu đơn tố cáo như sau:
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập-Tự do-Hạnh phúc
Hà Nội, ngày …..tháng……..năm 20… ĐƠN TỐ CÁO Kính gửi: CÔNG AN NHÂN DÂN
QUẬN/HUYỆN…………………………………………….… VIỆN KIỂM
SÁT ………………………………………………………………………. . Họ và tên tôi:
……………………………….…… Sinh
ngày: …………………….………………….. Chứng minh nhân dân
số: ………………………………………………………………………………
Ngày cấp: …./…../20……. Nơi cấp: Công an tỉnh…………. Hộ khẩu thường
trú: ……………………………….…………………………………………………….. Chỗ ở hiện
tại: …………………………………………………………………………………… ……….
Tôi làm đơn này tố cáo và đề nghị Quý cơ quan tiến hành điều tra, khởi tố
hình sự đối với hành vi vi phạm pháp luật của: Anh:
…………………………………………...Sinh
ngày: ………………………………………..…….. Chứng minh nhân dân
số: ………………………………………………………….……………………. Ngày cấp:
………………………………………Nơi
cấp: …………………………..…………………. Hộ khẩu thường
trú: …………………………………………….……………………………………….. Chỗ ở hiện
tại: …………………………………………………………………………………… ………
Vì anh ……………….. đã có hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản của tôi gồm ………...
Sự việc cụ thể như sau:
………………………………………………………………………………………… …….………………
………………………………………………………………………………………… …….………………
………………………………………………………………………………………… ………….…………
………………………………………………………………………………………… …….………………
Để bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của mình, nay tôi viết đơn này tố cáo.
Kính đề nghị Quí cơ quan giải quyết cho những yêu cầu sau
đây:........ .... ... .... ... .... .... ... .... ... .... ....
Tôi cam kết toàn bộ nội dung đã trình bày trên là hoàn toàn đúng sự thật và
chịu trách nhiệm trước pháp luật về những điều trình bày trên.
Kính mong được xem xét và giải quyết. Xin chân thành cảm ơn. Người tố cáo
(ký và ghi rõ họ tên)
4. Tư vấn tố cao về hanh vi mượn xe may rồi bỏ trốn ?
Câu hỏi: Tôi có rủ mấy người bạn của tôi về phòng trọ của tôi chơi. Buổi
sáng khoảng 8.9h V là bạn của tôi đã mượn xe tôi về phòng của V để tắm rửa
thay áo quần, trong lúc tôi đang ngủ thì V đã lục ví của tôi để lấy giấy tờ xe rồi
trốn ngay trong ngày hôm đó. Sáng hôm sau tôi có lên trình báo vs công an
phường. Sau đó 2 ngày công an phường có gọi cho tôi lên làm việc. Tôi cũng
có cung cấp cho công an ảnh của V. Bên công an cũng đã lấy giấy tờ mua
bán xe vì xe của tôi là xe mua lại. Nhưng đến giờ vẫn chưa thấy công an
phường liên lạc gì? Cho tôi hỏi có cách gì để mình tìm lại xe không. Vì tôi
cũng là công nhân đi làm cả năm mua được chiếc xe để đi làm. Giờ tôi muốn tìm lại xe để đi làm? Xin cảm ơn! Trả lời:
Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2015 quy định:
Điều 175. Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tai sản
1. Người nao thực hiện một trong cac hanh vi sau đây
chiếm đoạt tai sản của người khac trị gia từ 4.000.000 đ
ồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 4.000.000 đồng
nhưng đã bị xử phạt vi phạm hanh chính về hanh vi chiếm
đoạt tai sản hoặc đã bị kết an về tội nay hoặc về một
trong cac tội quy định tại cac điều 168, 169, 170, 171,
172, 173, 174 va 290 của Bộ luật nay, chưa được xóa an
tích ma còn vi phạm hoặc tai sản la phương tiện kiếm số
ng chính của người bị hại va gia đinh họ, thi bị phạt cải
tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 thang đến 03 năm:
a) Vay, mượn, thuê tai sản của người khac hoặc nhận đư
ợc tai sản của người khac bằng hinh thức hợp đồng rồi
dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tai s
ản đó hoặc đến thời hạn trả lại tai sản mặc dù có điều
kiện, khả năng nhưng cố tinh không trả;
b) Vay, mượn, thuê tai sản của người khac hoặc nhận đư
ợc tai sản của người khac bằng hinh thức hợp đồng va
đã sử dụng tai sản đó vao mục đích bất hợp phap dẫn đến
không có khả năng trả lại tai sản.
Như vậy, trong trường hợp của bạn, V thực hiện hành vi mượn chiếc xe của
bạn sau đó bỏ trốn. Do đó, hành vi của V bị coi là lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.
Bạn có nói, bạn đã trình báo công an về hành vi của V, tuy nhiên, chưa thấy
phản hồi của Công an. Do V đã thực hiện việc bỏ trốn, do đó, công an cần
điều tra nơi V đang ở, và điều tra thông tin về chiếc xe của bạn. Có thể công
an chưa tìm được thông tin nên chưa báo lai cho bạn. Để biết trực tiếp, thì
bạn nên đến trực tiếp cơ quan công an mà bạn đã trình báo, để yêu cầu cơ
quan công an trả lời về vụ việc này. Trân trọng.
5. Tố cao hanh vi nhận tiền chạy việc ?
Câu hỏi: Em được cô hiệu trưởng của 1 trường tiểu học báo có tuyển kế
toán (em học tài chính ngân hàng nhưng vào thời gian trên thì đang làm kế
toán cho công ty tư nhân) . Tức tối chạy nộp hồ sơ cho cô mong kiếm được
việc làm ổn định lâu dài và có chân vào nhà nước. Xem hồ sơ xong thì cô báo là em được đi làm.
Và để tỏ lòng biết ơn em bỏ phong bì cho cô 10 triệu đồng, tất nhiên là bỏ vào
giỏ quà chứ không đưa phong bì tận tay vì là việc tế nhị. Nhưng khi lên
trường nhận việc thì cô lại cho em làm bên thư viện ko liên quan gì đến kế
toán như cô đã nói và chỉ được hợp đồng 5 tháng. Tính tới thời điểm này em
đã gần xong 5 tháng hợp đồng. Nhưng nghỉ hè xong em không được vào hợp
đồng lại. Vậy, em tố cáo cô lừa đảo được hay không? Em xin chân thành cảm ơn! Trả lời:
Bộ luật Hình sự năm 2015; sửa đổi, bổ sung năm 2017 quy định:
Điều 174. Tội lừa đảo chiếm đoạt tai sản
1. Người nao bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tai sản
của người khac trị gia từ 2.000.000 đồng đến dưới
50.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc mộ
t trong cac trường hợp sau đây, thi bị phạt cải tạo
không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 thang đến 03 năm:
a) Đã bị xử phạt vi phạm hanh chính về hanh vi chiếm đoạ t tai sản ma còn vi phạm;
b) Đã bị kết an về tội nay hoặc về một trong cac tội quy
định tại cac điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 175 va
290 của Bộ luật nay, chưa được xóa an tích ma còn vi ph ạm;
c) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toan xã h ội;
d) Tai sản la phương tiện kiếm sống chính của người bị hại va gia đinh họ;
Theo thông tin bạn cung cấp, cô hiệu trưởng nói bạn được nhận việc làm.
Việc bạn đưa phòng bì không thể coi là hành vi lừa đảo theo Điều 174 Bộ luật
hình sự năm 2015. Nếu tố cáo hành vi của hiệu trưởng, bạn chỉ có thể tố cáo hành vi nhận hối lộ.
Điều 354. Tội nhận hối lộ
1. Người nao lợi dụng chức vụ, quyền hạn trực tiếp hoặ
c qua trung gian nhận hoặc se nhận bất kỳ lợi ích nao
sau đây cho chính bản thân người đó hoặc cho người hoặc
tổ chức khac để lam hoặc không lam một việc vi lợi ích
hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ, thi bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:
a) Tiền, tai sản hoặc lợi ích vật chất khac trị gia từ
2.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng hoặc dưới
2.000.000 đồng nhưng đã bị xử lý kỷ luật về hanh vi nay
ma còn vi phạm hoặc đã bị kết an về một trong cac tội
quy định tại Mục 1 Chương nay, chưa được xóa an tích ma còn vi phạm;
b) Lợi ích phi vật chất.
Theo quy định trên, với hành vi của Hiệu trưởng, có thể phạm tội nhận hối lộ.
Do đó, bạn nên tố cáo hành vi nhận hối lộ của Hiệu trưởng.
Như vậy, trường hợp này, hành vi của hiệu trưởng có dấu hiệu tội phạm, do
đó bạn làm đơn tố cáo và gửi đến cơ quan công an để được giải quyết.
Document Outline

• Phân biệt quyền khởi kiện và quyền tố cáo trong ph
  • 2. Tư vấn tố cáo chủ nợ giữ xe máy bất hợp
  • 3. Mẫu đơn tố cáo?
  • 4. Tư vấn tố cáo về hành vi mượn xe máy rồi bỏ trố
  • 5. Tố cáo hành vi nhận tiền chạy việc ?