Phân Tích Chuỗi Cung Ứng Nike | Môn Quản trị chuỗi cung ứng quốc tế - Đại học Kinh Tế Quốc Dân

lOMoAR cPSD| 58950985
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
VIỆN THƯƠNG MẠI VÀ KINH TẾ QUỐC TẾ BÀI TẬP NHÓM
MÔN: QUẢN TRỊ CHUỖI CUNG ỨNG QUỐC TẾ
ĐỀ TÀI: Tìm hiểu về ngành công nghiệp giày thể thao. Phân tích chuỗi
cung ứng toàn cầu của ngành. Trong ngành đó, tìm hiểu về doanh nghiệp
Nike có hoạt động kinh doanh toàn cầu. Phân tích chuỗi cung ứng toàn cầu
của doanh nghiệp. Định vị doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng toàn cầu của ngành đó.
Danh sách thành viên: Nguyễn Thị Xuân Thảo : 11217478 Hoàng Phương Phương : 11217463 Hoàng Thị Vân Anh : 11217412 Trần Võ Thị Phương : 11217585 Trần Hương Giang : 11217522 Khóa: 63
Lớp tín chỉ: Quản trị chuỗi cung ứng quốc tế_03
Giảng viên hướng dẫn: TS. Bùi Thị Lành Hà Nội, 2023 lOMoAR cPSD| 58950985 MỤC LỤC
MỤC LỤC.........................................................................................................................1
DANH MỤC HÌNH ẢNH.................................................................................................3
DANH MỤC BẢNG..........................................................................................................4
I. TỔNG QUAN CHUNG VỀ NGÀNH DA GIÀY VÀ NGÀNH CÔNG NGHIỆP GIÀY
THỂ THAO........................................................................................................................5
1. Khái niệm......................................................................................................................5
1.1. Lịch sử ngành công nghiệp giày thể thao................................................................6
1.2. Đặc điểm của ngành công nghiệp giày thể thao.......................................................6
1.3. Vai trò của ngành công nghiệp giày thể thao...........................................................7
1.4. Xu thế phát triển của ngành.....................................................................................8
2. Chuỗi cung ứng toàn cầu ngành giày thể thao................................................................9
2.1. Các hoạt động cơ bản trong chuỗi giá trị của ngành da giày...................................... 9
2.2. Các chủ thể tham gia chuỗi cung ứng....................................................................10 2.2.1. Nhà cung
cấp..................................................................................................10 2.2.2. Nhà sản
xuất....................................................................................................11 2.2.3. Nhà phân
phối..................................................................................................12 2.2.4. Nhà bán
lẻ........................................................................................................13 2.2.5. Khách
hàng......................................................................................................14 II. THƯƠNG HIỆU
NIKE...............................................................................................16
1. Tổng quan về Nike.......................................................................................................16
1.1. Lịch sử phát triển...................................................................................................16
1.2. Về sản phẩm..........................................................................................................17
1.3. Thị trường hoạt động.............................................................................................17
1.4. Vị thế trong ngành giày thể thao............................................................................18
2. Động cơ tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu của Nike..................................................18
2.1. Động cơ bên ngoài.................................................................................................18 lOMoAR cPSD| 58950985
2.2. Động cơ bên trong:................................................................................................19
3. Nhân tố tác động..........................................................................................................20
3.1. Nhóm nhân tố thị trường........................................................................................20
3.2. Nhóm nhân tố chi phí.............................................................................................22
3.3. Nhóm nhân tố chính phủ........................................................................................26
3.4. Nhóm nhân tố cạnh tranh.......................................................................................31
4. Chuỗi cung ứng của Nike.............................................................................................35
4.1. Các chủ thể tham gia chuỗi....................................................................................35
4.1.1. Nghiên cứu và thiết kế sản phẩm.....................................................................35
4.1.2. Nhà cung cấp nguyên vật liệu..........................................................................36
4.1.3. Nhà sản xuất....................................................................................................38
4.1.4. Nhà phân phối.................................................................................................40
4.1.5. Khách hàng......................................................................................................41
5. Các dòng chảy trong chuỗi cung ứng...........................................................................42
5.1. Dòng sản phẩm......................................................................................................42
5.2. Dòng thông tin.......................................................................................................43
5.3. Dòng tài chính........................................................................................................44
6. Quản trị chuỗi cung ứng theo các chức năng................................................................45
6.1. Purchasing.............................................................................................................45
6.2. Operation...............................................................................................................47
6.2.1. Đổi mới trong thiết kế sản phẩm và quy trình..................................................47
6.2.2. Chiến thuật tiết kiệm chi phí............................................................................47
6.2.3. Khả năng quản lý.............................................................................................48
6.2.4. Tương lai của sản phẩm...................................................................................48
6.2.5. Dự báo nhu cầu................................................................................................49
6.3. Logistics.................................................................................................................49
6.3.1. Logistics xuôi..................................................................................................49
6.3.2. Logistics ngược...............................................................................................51
6.3.3. Quản lý lưu kho...............................................................................................52
6.3.4. Chiến lược tồn kho thay thế.............................................................................53
6.3.5. Đóng gói..........................................................................................................54
6.4. Market channels.....................................................................................................54
6.4.1. Phân phối.........................................................................................................54
6.4.2. Phương thức xúc tiến bán hàng........................................................................56 lOMoAR cPSD| 58950985
6.4.3. Giá cả...............................................................................................................59
7. Định vị Nike.................................................................................................................60
7.1. Xác định vị trí của Nike, nằm ở mắt xích nào trong chuỗi cung ứng toàn cầu.......60
7. 2. Đánh giá hiệu quả.................................................................................................61
7.2.1. Ưu điểm...........................................................................................................61
7.2.2. Hạn chế............................................................................................................63
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.........................................................................65 lOMoAR cPSD| 58950985 DANH MỤC HÌNH ẢNH
Hình 1. Các hoạt động cơ bản trong chuỗi giá trị của ngành da giày.....................................................8
Hình 2. Top 10 quốc gia sản xuất da thuộc nhiều nhất thế giới.............................................................9
Hình 3. Top các quốc gia xuất khẩu giày dép nhiều nhất thế giới.......................................................12
Hình 4. Quy mô thị trường giày thể thao.........................................................................................13
Hình 5. Biểu tượng Swoosh của Nike.............................................................................................15
Hình 6. Các công ty giày dép lớn nhất theo vốn hóa thị trường..........................................................16
Hình 7. Đòn bẩy và thúc đẩy tăng trưởng kỹ thuật số của Nike..........................................................18
Hình 8. Cấu thành chi phí 1 đôi giày của Adidas và Nike..................................................................23
Hình 9. Biểu tình đòi quyền lợi công nhân......................................................................................26
Hình 10. Sản phẩm thể hiện trách nhiệm xã hội của Nike..................................................................27
Hình 11. Doanh thu và lợi nhuận gộp qua các năm của Nike.............................................................30
Hình 12. Doanh thu và lợi nhuận gộp qua các năm của Adidas..........................................................30
Hình 13. Tổng doanh thu của Converse..........................................................................................31
Hình 14. Trang web Nike by you...................................................................................................34
Hình 15. Nguyên vật liệu Nike sử dụng..........................................................................................35
Hình 16. Các cửa hàng bán lẻ của Nike...........................................................................................39
Hình 17. Dòng chảy sản phẩm của Nike..........................................................................................40
Hình 18. Dòng chảy thông tin........................................................................................................41
Hình 19. Dòng chảy tài chính........................................................................................................42
Hình 20. "Move to Zero" của Nike.................................................................................................49
Hình 21. Sân bóng rổ được làm bằng 20.000 đôi giày thể thao cũ do chính cộng đồng New Belgrade
quyên góp và Nike xây dựng.........................................................................................................50
Hình 22. Các kênh phân phối của Nike...........................................................................................52
Hình 23. Doanh thu trực tiếp từ người tiêu dùng của Nike (2009 - 2023)............................................53
Hình 24. Giá một số sản phẩm của Nike khi mới ra mắt....................................................................58
Hình 25. Chuỗi cung ứng toàn cầu của Nike....................................................................................59
Hình 26. Mắt xích Nike tham gia...................................................................................................59 lOMoAR cPSD| 58950985 DANH MỤC BẢNG
Bảng 1. Một số nhà máy sản xuất giày của Nike..............................................................................37 lOMoAR cPSD| 58950985
I. TỔNG QUAN CHUNG VỀ NGÀNH DA GIÀY VÀ NGÀNH CÔNG NGHIỆP GIÀY THỂ THAO 1. Khái niệm
Ngành công nghiệp da giày là một lĩnh vực kinh doanh và sản xuất liên quan đến việc
tạo ra các sản phẩm giày bằng cách sử dụng da hoặc các vật liệu da giả. Ngành này bao gồm
toàn bộ quy trình sản xuất từ việc thiết kế, chế tạo, đến phân phối và tiếp thị sản phẩm giày
cho các mục đích khác nhau như thời trang, thể thao, công nghiệp, và sử dụng hàng ngày.
Ngành công nghiệp giày thể thao là một phần của ngành công nghiệp da giày, tập trung
vào việc sản xuất, thiết kế và tiếp thị các sản phẩm giày dành cho các hoạt động thể thao và
hoạt động thể dục. Ngành này chuyên về việc tạo ra giày với tính năng và thiết kế phù hợp để
cung cấp sự hỗ trợ, thoải mái và hiệu suất tốt trong các hoạt động vận động và thể thao khác nhau.
1.1. Lịch sử ngành công nghiệp giày thể thao
Ngành công nghiệp giày thể thao là một trong những ngành công nghiệp phát triển
mạnh mẽ và có sự ảnh hưởng to lớn đối với văn hóa thể thao và thời trang toàn cầu. -
Thập kỷ 1900-1920: Ngành công nghiệp giày thể thao xuất hiện vào cuối thập kỷ 19
và đầu thập kỷ 20 khi các nhà sản xuất bắt đầu tạo ra các loại giày được thiết kế đặc biệt cho
các môn thể thao như bóng đá, bóng rổ và quần vợt. Các sản phẩm ban đầu thường làm từ da và cao su. -
Thập kỷ 1930-1940: Công nghệ và thiết kế giày thể thao tiếp tục phát triển. Các nhãn
hiệu đầu tiên như Converse đã giới thiệu giày thể thao canvas All-Star, trở thành biểu tượng trong làng thể thao. -
Thập kỷ 1950-1960: Giày thể thao bắt đầu xuất hiện trên sân cỏ và sàn thi đấu, và các
nhãn hiệu như Adidas và Puma xuất hiện. Trong thập kỷ này, Adidas đã giới thiệu dòng sản
phẩm giày bóng đá chất lượng cao. -
Thập kỷ 1970-1980: Nike, một trong những thương hiệu lừng danh của ngành công
nghiệp giày thể thao, được thành lập vào năm 1971. Nike đã thúc đẩy phong cách thời trang
thể thao với sự ra mắt của dòng giày Nike Air, đặc biệt là Air Jordan, được thiết kế cho cầu
thủ bóng rổ Michael Jordan. -
Thập kỷ 1990-2000: Sự cạnh tranh giữa các thương hiệu lớn như Nike, Adidas,
Reebok, và Puma ngày càng kịch liệt, và ngành công nghiệp giày thể thao trở nên to lớn hơn lOMoAR cPSD| 58950985
bao giờ hết. Các công nghệ mới như đế giày Air Max của Nike và đế Boost của Adidas đã được giới thiệu. -
Thế kỷ 21: Ngành công nghiệp giày thể thao tiếp tục phát triển với sự xuất hiện của
nhiều thương hiệu mới và xu hướng thời trang thể thao. Các công ty đua nhau phát triển
công nghệ mới, thiết kế tiên tiến, và tạo ra các đối tác với các vận động viên nổi tiếng để
quảng cáo sản phẩm của họ. Sự phát triển của thương mại điện tử cũng đã thúc đẩy ngành
này thông qua việc bán hàng trực tuyến và tương tác với người tiêu dùng qua các nền tảng trực tuyến.
1.2. Đặc điểm của ngành công nghiệp giày thể thao
Ngành công nghiệp giày thể thao chủ yếu tập trung vào sản xuất giày dép cho thể thao và
hoạt động vận động. Các sản phẩm thường được thiết kế để cung cấp sự hỗ trợ, thoải mái và
hiệu suất tốt trong các hoạt động như chạy, đá bóng, bóng rổ, quần vợt, leo núi, và nhiều loại thể thao khác.
Ngành công nghiệp giày thể thao có sự cạnh tranh mạnh mẽ từ nhiều thương hiệu lớn
như Nike, Adidas, Puma, Reebok, New Balance và Under Armour, cùng với nhiều thương
hiệu nhỏ hơn và thương hiệu mới nổi. Điều này tạo ra sự đa dạng về thiết kế, chất liệu và giá
cả trên thị trường. Thị trường tiêu dùng của ngành này cũng rất đa dạng, từ người tiêu dùng
cá nhân cho đến các công ty, tổ chức, và ngành công nghiệp như y tế và quân đội. Quá
trình sản xuất giày bao gồm nhiều bước khác nhau, từ thiết kế và cắt vật liệu đến may và hoàn
thiện. Mỗi bước đòi hỏi sự chính xác và kỹ thuật cao. Sự kết hợp giữa quá trình thủ công và
công nghệ cao như máy móc tự động và gia công số giúp tạo ra sản phẩm chất lượng cao và
đáp ứng nhu cầu thị trường.
Ngành công nghiệp giày thể thao thường thúc đẩy sự sáng tạo trong thiết kế. Thương hiệu
thường cạnh tranh về kiểu dáng và màu sắc để thúc đẩy xu hướng thời trang.
1.3. Vai trò của ngành công nghiệp giày thể thao
Ngành công nghiệp giày thể thao đóng một vai trò quan trọng trong nền kinh tế vì nó ảnh
hưởng đến nhiều khía cạnh khác nhau của kinh tế toàn cầu:
Ngành công nghiệp giày thể thao thu hút nhiều lao động xã hội bằng việc tạo ra nhiều
việc làm trực tiếp trong ngành và gián tiếp tạo việc làm qua các ngành như chăn nuôi gia
súc… Do đặc điểm về công nghệ nên dù có được hiện đại hóa đến đâu thì công nghiệp giày
thể thao vẫn tồn tại những công đoạn cần tới lao động thủ công của bàn tay con người. Do lOMoAR cPSD| 58950985
vậy, cùng với sự lớn mạnh của công nghiệp giày dép như công nghiệp cơ khí, chế tạo, công
nghiệp hóa chất và đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp để tạo ra các loại nguyên liệu cho
công nghiệp giày thể thao.
Ngành giày thể thao có công nghệ đơn giản hơn các ngành công nghiệp khác, cần ít vốn
đầu tư và có hiệu quả kinh tế cao. Công nghệ của ngành nhìn chung không quá phức tạp, dễ
tiếp cận và vận hành. Với công nhân chỉ cần kèm cặp trên dây chuyền từ 1-2 tháng là có thể
vận hành được. Nếu đầu tư 1 dây chuyền đồng bộ trị giá 500.000 USD thì tạo việc làm cho
khoảng 400 lao động. Thời gian thu hồi vốn của ngành là 5-7 năm. Trong khi các ngành công
nghiệp nặng thời gian thu hồi vốn là 10-20 năm.
Công nghiệp giày thể thao là ngành có khả năng xuất khẩu ngoại tệ, tạo tích lũy ban đầu
cho nền kinh tế. Với điều kiện và khoa học công nghệ và trình độ sản xuất thấp kém, để có
được nguồn thu ngoại tệ cho đầu tư đổi mới khoa học công nghệ, phát triển sản xuất, việc thu
hút ngoại tệ chủ yếu thông qua sản xuất, gia công các loại hàng hóa có hàm lượng lao động
cao để xuất khẩu. Trong đó giày dép chiếm một phần đáng kể, nên có vị trí quan trọng trong
giai đoạn đầu của sự công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Ngành công nghiệp giày thể thao là một ví dụ mẫu về sự toàn cầu hóa trong sản xuất và
thương mại. Người tiêu dùng trên khắp thế giới có thể dễ dàng mua sắm và tiếp cận các
thương hiệu giày từ nhiều quốc gia khác nhau. Điều này tạo ra mô hình kinh doanh đa quốc
gia và thúc đẩy sự kết nối giữa các quốc gia và khu vực kinh tế.
Ngành công nghiệp giày thể thao thường là một nguồn cung cấp tài liệu cho công nghiệp
và công nghệ khác. Để cải thiện hiệu suất và thoải mái của giày, ngành này đầu tư vào nghiên
cứu và phát triển công nghệ và vật liệu mới. Điều này dẫn đến tiến bộ trong công nghệ và ứng
dụng cho nhiều ngành khác nhau, chẳng hạn như công nghiệp vật liệu và thiết bị thể thao.
Ngành công nghiệp giày thể thao cũng có mối liên hệ mật thiết với nhiều ngành khác nhau,
chẳng hạn như công nghiệp da, dệt may, và ngành thể thao. Sự phát triển trong ngành da giày
thúc đẩy sự phát triển của các ngành liên quan, ví dụ như công nghiệp vật liệu thể thao và thời trang.
1.4. Xu thế phát triển của ngành
Quy mô thị trường giày thể thao dự kiến sẽ tăng từ 111,65 tỷ USD vào năm 2023 lên 140
tỷ USD vào năm 2028, với tốc độ CAGR là 4.63% trong giai đoạn dự báo (2023-2028).
- Phát triển bởi vững và quản trị chuỗi cung ứng xanh: lOMoAR cPSD| 58950985
Các thương hiệu giày thể thao đang chuyển hướng sử dụng vật liệu tái chế để giảm tác
động tiêu cực lên môi trường. Ví dụ, việc sử dụng nhựa tái chế và vải tái chế trong sản xuất
giày đã trở thành một xu hướng. Bên cạnh đó, các nhà sản xuất giày thể thao cũng đang tìm
cách cải thiện quy trình sản xuất của họ để giảm lượng chất thải và tiêu hao năng lượng. Điều
này bao gồm sử dụng nguồn năng lượng tái tạo và giảm khí nhà kính.
Quy trình sản xuất sử dụng ít tài nguyên thiên nhiên hơn, giảm ô nhiễm và chất thải, tái
chế và tái sử dụng vật liệu. Các nhà sản xuất xanh nghiên cứu, phát triển hoặc ứng dụng công
nghệ thực tiễn để giảm tác động tới môi trường. Đến năm 2025, New Balance tuyên bố họ sẽ
sử dụng 100% điện tái tạo trong các hoạt động toàn cầu của mình và có kế hoạch giảm 30%
lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính vào năm 2030 khi đã ký kết Hiến chương Công nghiệp
Thời trang Liên hợp quốc về Hành động vì Khí hậu. Ngoài ra, thương hiệu cho biết họ sẽ cố
gắng không để rác thải từ các nhà máy giày dép của mình đến bãi rác vào năm 2025.
Châu Á, đặc biệt là Trung Quốc và Ấn Độ, đang trở thành một phần quan trọng của thị
trường giày thể thao. Sự gia tăng của tầng lớp trung lưu và tầng lớp trung cấp ở các quốc gia
này đã tạo ra nhiều cơ hội cho các thương hiệu giày thể thao mở rộng hoạt động của họ và
thúc đẩy doanh số bán hàng
- Phát triển bán hàng đa kênh:
Nhu cầu mua sắm trực tuyến ngày càng tăng dự kiến sẽ thúc đẩy thị trường giày thể
thao phát triển. Các nhà sản xuất hiện có thể bán sản phẩm của mình trên một nền tảng lớn
hơn trước đây, điều này sẽ làm tăng cơ sở khách hàng về mặt địa lý, thúc đẩy sự phát triển
của thị trường. Ví dụ, ở các quốc gia như Ấn Độ, các cổng thương mại điện tử đã thúc đẩy
doanh số bán các sản phẩm này bằng cách tạo điều kiện cho các nhà sản xuất bị giới hạn trong một khu vực địa lý.
Thị trường giày thể thao rất cạnh tranh, với sự hiện diện của nhiều người chơi trong khu
vực và toàn cầu. Để đạt được lợi thế cạnh tranh trên thị trường, các công ty cạnh tranh trên
nhiều biến số khác nhau như cung cấp sản phẩm, giá cả, chất lượng vật liệu và nỗ lực tiếp thị.
Các công ty đang sử dụng tiếp thị kỹ thuật số và truyền thông xã hội để thông báo cho mọi
người về việc ra mắt sản phẩm mới. Kênh thương mại điện tử đã phát triển mạnh mẽ trong
những năm gần đây và nó là một trong những kênh ưa thích của những người chơi lớn hoạt
động trên thị trường. Adidas AG, Nike Inc. và Puma SE là một số công ty lớn hoạt động trên
thị trường được nghiên cứu.
2. Chuỗi cung ứng toàn cầu ngành giày thể thao lOMoAR cPSD| 58950985
2.1. Các hoạt động cơ bản trong chuỗi giá trị của ngành da giày
Hình 1. Các hoạt động cơ bản trong chuỗi giá trị của ngành da giày
Mỗi hoạt động trong chuỗi giá trị góp phần vào giá trị cạnh tranh của sản phẩm. Các
hoạt động R&D, thay đổi, cải tiến giúp nâng cao giá trị chung của sản phẩm phân phối cuối cùng.
Các hoạt động trong chuỗi giá trị của ngành da giày bao gồm:
Giai đoạn 1: Tìm kiếm thu mua nguyên liệu thô (raw material supplier) và nguyên phụ liệu.
Giai đoạn 2: Sản xuất, gia công.
Giai đoạn 3: Phân phối (distribution).
Giai đoạn 4: Marketing, bán hàng và dịch vụ hậu mãi.
2.2. Các chủ thể tham gia chuỗi cung ứng 2.2.1. Nhà cung cấp
Các nhà cung ứng nguyên liệu để sản xuất giày chủ yếu đến từ Trung Quốc, Philippin,
Brazil, Taiwan,..với 3 nguyên liệu thô chính là Da tự nhiên, nhựa PU, cao su. Vì Trung Quốc
là nước lớn nhất trong cung ứng nguyên liệu thô, quyết định giá cả của nguyên liệu ảnh hưởng
đến giá cả của sản phẩm cuối cùng. Tuy nhiên, Trung Quốc và các nước đang phát triển hay
các nước mới phát triển sản xuất ra các nguyên liệu thô thường phục vụ cho dòng sản sẩm
low-end và bình dân. Các sản phẩm thuộc dòng high-end thường được lấy nguyên liệu sản
xuất từ các các nước phát triển, đó là những nguyên liệu cao cấp thường được sản xuất trực tiếp ở Mỹ hoặc Ý. lOMoAR cPSD| 58950985
Nguyên liệu được sử dụng trong sản xuất giày dép là cả trong nước và nhập khẩu. Mỗi
nguyên liệu lại có rất nhiều nhà cung ứng khác nhau. Nhà máy sản xuất được doanh nghiệp
thuê ngoài được yêu cầu chọn nhà cung ứng nguyên liệu đầu vào đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn của hãng.
Nguyên liệu chính da thuộc đã được rám nắng thường được sử dụng trong bao bì trong
khi các nguyên liệu nhập khẩu là tổng hợp da và một số bộ phận bằng kim loại. Tính khả
dụng, chất lượng, giá cả và khoảng thời gian giao hàng là một số yếu tố liên quan đến nguyên
liệu thô. Điều này có thể ảnh hưởng đến sản xuất và giá cả của thành phẩm. Các nguyên liệu
chính được sử dụng trong sản xuất giày dép như sau: - Upper (Da tổng hợp, da thuộc) và
Upper lining (Da tổng hợp, da thuộc)
- Hóa chất và chất kết dính - Nails, chỉ và khóa
- Gót, đế và đế ngoài - Băng bông - Welt và Foam
- Leather dressing, ren và Shanks - Bao bì và nhãn
Để phục vụ ngành sản xuất giày
dép cần rất nhiều các ngành sản xuất
hỗ trợ, quan trọng nhất trong đó là
ngành sản xuất da thuộc. Chuỗi cung
ứng của ngành sản xuất da thuộc phân
theo các loại da động vật khác nhau.
Trong đó da trâu bò chiếm tỉ trọng
lớn nhất sau đó là da lợn. Theo số
Hình 2. Top 10 quốc gia sản
xuất da thuộc nhiều nhất thế giới
liệu được thống kê năm 2020, có 6 quốc gia sản xuất da thuộc hàng đầu là: Trung Quốc,
Brazil, Nga, Ấn Độ, Ý và Hàn Quốc. Da sống thường được lấy từ động vật ở các quốc gia
này và sau đó chúng được chuyển đến quốc gia khác để xử lý.
2.2.2. Nhà sản xuất
- Châu Á là nơi tập trung các nhà máy sản xuất giày dép lớn nhất trên thế giới lOMoAR cPSD| 58950985
Ngành công nghiệp sản xuất giày dép trên thế giới có thể chia theo khu vực địa lý thành
3 khu vực chính: Châu Á, Châu Âu và Châu Mỹ Lating. Dựa vào sản lượng đầu ra, khu vực
Châu Á sản xuất tới 70% tổng khối lượng sản xuất giày dép thế giới năm 2021. Các quốc gia
sản xuất giày dép chính trong khu vực bao gồm Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia và Việt Nam.
Khu vực Châu Âu sản xuất 20% tổng khối lượng sản xuất giày dép thế giới năm 2021. Mục
tiêu dòng sản phẩm chính của khu vực Châu Âu là dòng sản phẩm cao cấp (high-end) và
middle- end và được sản xuất chính tại Italy, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha. Ở khu vực Mỹ
Latinh thì sản xuất được 10% tổng khối lượng sản xuất giày dép thế giới năm 2021 với nhà
sản xuất chính đặt tại Brazil và Mexico.
Hiện nay, các quốc gia Đông Nam Á đang gia tăng khả năng cạnh tranh trong chuỗi
cung ứng sản xuất giày dép toàn cầu dựa vào lợi thế về chi phí thấp. Trước kia, Trung Quốc
là quốc gia sản xuất giày dép lớn nhất thế giới theo dự báo dựa vào lợi thế về kinh nghiệm
sản xuất giày dép, lợi thế chuỗi giá trị và công nghệ sản xuất tiên tiến.
Tuy nhiên, đại dịch Covid-19 đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến ngành kinh doanh giày
dép và vào năm 2020 và 2021, sản lượng đã bị giảm gần 4 tỷ đôi, xóa sạch toàn bộ mức tăng
trưởng tích lũy trong mười năm trước đó.
Bất chấp tác động của COVID-19 sự phân bố địa lý của sản xuất giày dép đã không bị
ảnh hưởng. Ngành công nghiệp giày dép tiếp tục tập trung mạnh ở Châu Á chiếm gần 90%,
Trung Quốc nước sản xuất giày dép lớn nhất thế giới (54,3%. ).
- Các nhà sản xuất giày dép chuyển cơ sở sản xuất từ Trung Quốc sang nước láng
giềng phía Nam trong đó có Việt Nam
Tuy nhiên, vào năm 2021, gã khổng lồ châu Á đã giảm cân lượng hơn 2 tỷ đối và tiếp
tục mất thị phần thế giới (giảm một điểm phần trăm). Điều này phản ánh sự dịch chuyển sản
xuất sang các nước khác như Việt Nam, Indonesia.
Truyền thông quốc tế vừa dẫn “Báo cáo nghiên cứu về Ngành Da giày ở Việt Nam,
2022-2031” của Research and Markets - một trong những công ty nghiên cứu thị trường hàng
đầu thế giới, cho biết: hiện Việt Nam đang đứng ở vị trí thứ hai trên thế giới về xuất khẩu da
giày, chỉ sau Trung Quốc.
Các thương hiệu lớn như Nike và Adidas đã quyết định đặt các cơ sở sản xuất chính của
họ tại Việt Nam. Nike có hơn 100 nhà cung cấp tại Việt Nam, với 96 nhà máy tập trung ở khu
vực phía Nam. Trong khi đó, Adidas cho biết Việt Nam đã trở thành quốc gia cung ứng lớn lOMoAR cPSD| 58950985
nhất cho hãng này, với khoảng 40% tổng sản lượng giày dép của hãng được sản xuất tại Việt Nam vào năm 2021.
Pou Chen Corporation là công ty có trụ sở tại Đài Loan, đại diện cho ngành thiết kế, sản
xuất và phân phối giày dép lớn nhất thế giới. Pou Chen và Yue Yuen là lực lượng sản xuất
đằng sau 9/10 thương hiệu giày thể thao hàng đầu thế giới, bao gồm Nike, Adidas., Asics,
Puma, New Balance và Reebok. Công ty cũng sản xuất ủng, giày bảo hộ lao động và giày cho
các thương hiệu như Timberland, RockponDoc Marten, Clarks và nhỏ âu hàng khác. Công ty
sản xuất gần 190 triệu đôi giày/năm, hoặc khoảng 3% đôi giày được bán ra mỗi năm, với găm
290.000 nhân viên làm việc tại 350 dây chuyền sản xuất ở Trung Quốc, Việt Nam và Indonesia.
2.2.3. Nhà phân phối
Phân phối là hoạt động bao gồm vận chuyển từ nơi sản xuất đến các cửa hàng bán lẻ,
không phải giữa cửa hàng bán lẻ và người dùng cuối. Các trung tâm phân phối có vị trí như
một trung tâm Logistics và hơn thế. Chúng vừa tiếp nhận, quản lý các đơn đặt hàng do công
ty cung cấp, vừa đảm nhận luôn vai trò Logistics hoặc liên kết với các công ty vận tải chuyên nghiệp.
Các nhà bán buôn giày dép trong nước chiếm khoảng 14,1% của ngành trong năm 2021.
Các nhà sản xuất có xu hướng phân phối các mặt hàng giày dép trực tiếp cho người bán buôn,
từ đó, đưa hàng hóa đến các cửa hàng bán lẻ đặc trưng như cửa hàng thể thao, hàng loạt người
bán hàng và trung tâm thương mại.
Xuất khẩu giày dép chiếm tỷ trọng lớn nhất trong ngành với dự kiến 66% thị phần trong
năm 2021. Lưu ý rằng nhiều người bán buôn quốc tế cũng là người mua hàng xuất khẩu. Các
nhà xuất khẩu lớn giày dép sản xuất bao gồm Trung Quốc, Việt Nam, Brazil, Thái Lan
Indonesia và Ấn Độ. Các điểm nhập đến (trung gian) bao gồm Canada, Hàn Quốc, Nhật Bản,
Mexico và Anh. Xuất khẩu chủ yếu được thực hiện cho các nhà bán buôn và bán lẻ quốc tế
với các điểm đến chính là Hoa Kỳ, Hồng Kong, Đức, Anh và Pháp. lOMoAR cPSD| 58950985
Hình 3. Top các quốc gia xuất khẩu giày dép nhiều nhất thế giới 2.2.4. Nhà bán lẻ
Đối với hình thức bán lẻ, các thương hiệu giày dép tổ chức đa dạng cửa hàng dựa trên
quy mô, đặc điểm sản phẩm hoặc vùng miền. Một số hình thức bán lẻ phổ biến hiện nay: -
Retail Store: các cửa hàng bán lẻ chính thức với giá bán chính thức, do quản lý của
hãng - Các cửa hàng uỷ quyền. -
Clearance Store, Outlet: Cửa hàng quy mô vừa chuyên giải quyết lượng tồn kho lớn
hay bán những sản phẩm đã lỗi thời, các sản phẩm mới ra gặp sai sót, khiếm khuyết nhỏ nên không thể xuất đi. -
Cửa hàng trực tuyến: bao gồm website chính hãng do các nhà sản xuất sở hữu, các sàn thương mại điện tử.
Trong nhiều trường hợp, người bán sỉ bị bỏ qua; điều này đặc biệt liên quan đến các nhà
sản xuất lớn hơn có thể tự cung cấp. Các nhà sản xuất này thường có các cửa hàng bán lẻ của
riêng họ và có xu hướng phân phối các mặt hàng giày dép trực tiếp đến cửa hàng của họ để
tránh chi phí không cần thiết với người bán buôn. Các nhà bán lẻ trong nước được tính toán
ước tính 15,3% thị trường năm 2021.
Phân khúc thị trường "Khác" bao gồm các cửa hàng trực tiếp của nhà sản xuất giày dép,
chính phủ, bán hàng quân sự và trực tuyến. Nhà phân phối giày dép, dép xăng đan và giày
cho các đối tượng khác nhau, chẳng hạn như cửa hàng bán lẻ, cửa hàng thương hiệu, cửa hàng
giảm giá, cửa hàng trực tuyến và cổng web trực tuyến do nhà sản xuất sở hữu. Với các nền
tảng bán lẻ, các nhà sản xuất hiểu được nhu cầu thị trường tổng thể và đã mở cửa hàng riêng
của họ trên nhiều thị trường tiềm năng khác nhau. Cửa hàng trực tuyến là một kênh phân phối
mới nổi và là phương tiện thuận tiện để khách hàng mua các mặt hàng giày dép. 2.2.5. Khách hàng lOMoAR cPSD| 58950985
Sự phát triển của phân khúc giày thể thao (athletic segment): Giày thể thao hướng tới
những người tham gia vào các hoạt động ngoài trời như chạy bộ, tập gym và chơi các môn
thể thao. Giày thể thao mang lại sự thoải mái, linh hoạt, không trơn trượt và bảo vệ tốt hơn
cho người sử dụng. Sự tham gia và xu hướng ngày càng tăng của mọi người đối với các hoạt
động thể chất hàng ngày là yếu tố chính thúc đẩy sự phát triển của giày thể thao trên toàn cầu.
Phân khúc phi thể thao (non-athletic segment) vẫn có mức đóng góp cao nhất trong quy
mô thị trường giày dép trên toàn cầu. Danh mục phi thể thao bao gồm đa dạng chủng loại sản
phẩm như giày bệt, giày cao gót, giày cao cổ, sandals, bởi... dễ dàng tiếp cận nhiều phân khúc
khách hàng, nhận được sự chú trọng của các tập đoàn đa quốc gia trong việc chuyển hướng
sang các sản phẩm bởi vững để tương thích với xu hướng tiêu dùng mới.
Hình 4. Quy mô thị trường giày thể thao
- Nam Mỹ là thị trường phát triển nhanh nhất cho giày thể thao:
Brazil có một nền văn hóa thể thao phát triển tốt. Thể thao không chỉ được chơi rộng rãi
và phổ biến trong các bộ phận lớn dân số, mà chúng còn đa dạng về bản chất. Kết quả là,
Brazil là một trong những thị trường giày dép thể thao lớn của thế giới, thúc đẩy doanh số
bán giày thể thao ở Nam Mỹ. Hơn nữa, trong những năm gần đây, ở Nam Mỹ, ý thức về sức
khỏe ngày càng tăng, thay đổi lối sống, nhu cầu ngày càng tăng đối với giày dép thoải mái,
nhu cầu ngày càng tăng đối với các thiết kế giày dép sáng tạo và mức thu nhập khả dụng mở
rộng đã thúc đẩy sở thích của người tiêu dùng đối với giày thể thao. Các công ty và thương
hiệu giày thể thao quốc tế đang mở rộng đáng kể ở Brazil, đóng góp vào thị trường giày thể
thao ở Nam Mỹ. Brazil mang đến cơ hội đầu tư thú vị cho ngành thể thao trên nhiều lĩnh vực
thể thao. Đối tượng mục tiêu của các công ty là dân số có thu nhập cao và trung bình. lOMoAR cPSD| 58950985
- Già hoá dân số và sự biến đổi trong hành vi tiêu dùng sau đại dịch Covid-19:
Đây là kết quả của việc gia tăng tuổi thọ trung bình (điều kiện sống tốt hơn và y tế phát
triển) cũng như tỉ lệ sinh đã giảm đáng kể trong những thập kỷ qua. Với dân số già ngày càng
gia tăng, các tính năng thoải mái và lành mạnh sẽ được đặt lên hàng đầu xu hướng tiêu dùng
thay vì tìm kiếm một đôi giày thời thượng, phá cách. Vì vậy, các mẫu giày dép mới được thiết
kế phù hợp với khách hàng có vấn đề sức khoẻ khác nhau như giày kháng khuẩn cho bệnh
nhân tiểu đường, giày thông minh tích hợp GPS cho người mắc Alzheimer, …
Sau đại dịch COVID-19, do văn hóa làm việc tại nhà trong gần một năm, mọi người bắt
đầu phát triển các vấn đề sức khỏe. Tăng cân và các bệnh như huyết áp cao, cholesterol và
tiểu đường đang gia tăng ở mọi người. Vì những lý do này, mọi người đã nhận thức được lợi
ích của thể dục và các quốc gia đã tăng cường tham gia vào các môn thể thao và hoạt động.
Sau đại dịch, các chuyến đi bộ xuyên rừng và đi bộ đường dài cũng tăng lên trên khắp thế
giới, do đó, đã làm tăng nhu cầu về giày thể thao, từ đó thúc đẩy sự tăng trưởng của thị trường
giày thể thao. Theo báo cáo Xu hướng tham gia ngoài trời năm 2022, 58,7 triệu người đã đi
bộ đường dài ở Hoa Kỳ vào năm 2021.
- Xu hướng tiêu dùng xanh:
Tiêu dùng xanh đã khá phổ biến ở các nước phát triển và có những bước tiến ban đầu ở
các nước đang phát triển khi thu nhập cá nhân và ý thức tiêu dùng ngày càng tăng lên. Người
tiêu dùng ngày càng quan tâm đến môi trường, coi trọng hơn hành vi mua thân thiện với môi
trường. Các chuyên gia môi trường xem tiêu dùng xanh như một biện pháp “giải cứu trái đất”
trước những biến đổi xấu của môi trường sống trên toàn cầu. Chính vì vậy, những sản phẩm
giày dép được làm từ nguyên vật liệu tái chế, ứng dụng quy trình sản xuất xanh ngày càng
nhận được sự quan tâm rộng rãi trên phạm vi toàn cầu.
II. THƯƠNG HIỆU NIKE
1. Tổng quan về Nike
1.1. Lịch sử phát triển -
Ngày 25/1/1964, vận động viên điền kinh Phil Knight của Đại học Oregon và huấn
luyện viên của ông thành lập Blue Ribbon Sports. Họ đã trả 500 đô la để nhập khẩu giày Nhật
Bản Onitsuka Tiger về Mỹ, kiếm được hầu hết doanh số bán hàng tại đường đua nhờ ô tô của Knight, lOMoAR cPSD| 58950985 -
Năm 1971, căng thẳng giữa BRS và Onitsuka Tiger gia tăng khi công ty này cố gắng
tiếp quản BRS bằng cách đưa ra tối hậu thư đề nghị trao cho công ty Nhật Bản 51% BRS -
Năm 1972, mối quan hệ giữa BRS và Onitsuka Tiger chấm dứt. công ty bắt đầu thiết kế những
đôi giày mang thương hiệu Nike và ký hợp đồng gia công với các nhà máy ở Châu Á. -
Năm 1974, Nike đăng ký với Văn phòng Bằng sáng chế và Thương hiệu Hoa Kỳ Swoosh.
Hình 5 . Biểu tượng Swoosh củ a Nike -
Năm 1976, công ty đã thuê John Brown and Partners, có trụ sở tại Seattle, làm công ty
quảng cáo đầu tiên của mình. -
Năm 1980, Nike đã chiếm được 50% thị phần trên thị trường giày thể thao của Hoa
Kỳ, và công ty đã lên sàn vào tháng 12 năm đó. -
Năm 1990, cửa hàng bán lẻ đầu tiên của Nike, được đặt tên là Niketown, được khai
trương tại trung tâm thành phố Portland.
1.2. Về sản phẩm -
Brand: Nike Sportswear, Jordan và Nike by you -
Phân loại dựa trên mục đích: Lifestyle, Sandals, Slides & Flip Flops, Running,
Basketball, Training & Gym, Football, Skateboarding, Golf, Boots, Tennis, Athletics, Walking. -
Dòng sản phẩm (25) : Air Force 1, Air Max, Air Rift, Blazer, Brasilia, Cortez, Elite,
Huarache, Mercurial, Metcon, Miler, Nike Dunk, Nike Free RN, Pegasus, Roshe, Structure,
Tempo, Tiempo, Wildhorse, Windrunner, Zoom Rival, Nike SuperRep, Alphafly, Nike Vaporfly, Nike Zoom Fly
1.3. Thị trường hoạt động
- Có mặt ở 77 nước trên khắp thế giới, với 755 cửa hàng tại Trung Quốc, 291 cửa hàng tại
Mỹ, 277 cửa hàng tại Hàn Quốc. Trong đó, Bắc Mỹ là thị trường lớn nhất của Nike - Phân đoạn thị trường:
+ Vận động viên (VĐV) thể thao chuyên nghiệp
+ Người chơi thể thao ở cấp bán chuyên, nghiệp dư
+ Người đam mê thời trang và yêu thích nhãn hiệu Nike lOMoAR cPSD| 58950985
1.4. Vị thế trong ngành giày thể thao
Hình 6. Các công ty giày dép lớn nhất theo vốn hóa thị trường
Theo vốn hóa thị trường, Nike dẫn đầu và bỏ xa đối thủ thứ 2 là Adidas.
2. Động cơ tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu của Nike - Nguyên tắc
vận hành chuỗi cung ứng của Nike:
+ Quản lý tốt hàng trả lại.
+ Giảm tỷ lệ lượng hàng tồn kho bằng cách chỉ sản xuất khi nhận được xác nhận đơn hàng từ
các nhà bán lẻ (lượng tồn kho giảm từ 30% còn 3%).
+ Rút ngắn thời gian từ thời điểm nhận đơn đặt hàng cho đến khi đưa hàng đến tay người tiêu
dùng từ 9 tháng xuống 6 tháng.
+ Quản lý cũng như xác định rõ rủi ro tại từng mắt xích của chuỗi cung ứng thông qua chương
trình “liên tục kinh doanh”.
2.1. Động cơ bên ngoài -
Các thị trường mới nổi: Ấn Độ, Brazil và Nam Phi đã thể hiện sự tăng trưởng kinh tế
cao khi các nền kinh tế châu Âu và Mỹ chậm lại. Người tiêu dùng ở các quốc gia này dần có
thu nhập cao hơn, từ đó nhu cầu cũng cao hơn và sự quan tâm với các thương hiệu phương
Tây cũng vì thế mà tăng thêm. Thay vì phụ thuộc quá nhiều vào thị trường Bắc Mỹ, các quốc
gia này có thể sớm biến thành thị trường quan trọng cho Nike. Mặc dù Nike đã sớm có mặt
tại các quốc gia này, nhưng tiềm năng vẫn chưa được khai thác triệt để. -
Sự phát triển của ngành: Con người ngày càng quan tâm tới thể thao hơn, đặc biệt sau đại dịch COVID19. lOMoAR cPSD| 58950985 -
Sự bùng nổ của thương mại điện tử: Việc triển khai bán hàng trên các trang thương
mại điện tử có thể giảm thiểu được chi phí vận hành cửa hàng, giảm được giá thành sản phẩm
bán ra, thêm vào đó có thể thu hút thêm nhiều khách hàng từ nhiều thị trường khác nhau. Đặc
biệt trong bối cảnh dịch bệnh, điều này càng tạo thêm nhiều cơ hội. Ví dụ, trong quý 2/2020,
tại riêng thị trường Trung Quốc, doanh số bán hàng trực tuyến của Nike đã tăng 36%. Con số
này đã giúp bù đắp một phần sụt giảm doanh số khi các cửa hàng bán lẻ phải đóng cửa trong
giai đoạn đầu dịch bệnh bùng phát.
2.2. Động cơ bên trong:
Xác định chuỗi cung ứng là một trong những lợi thế cạnh tranh: Nike không tham gia
trực tiếp vào công đoạn sản xuất, thay vào đó là tận dụng tối đa hoạt động thuê gia công từ
các quốc gia có chi phí thấp như các quốc gia châu Á. Một chuỗi cung ứng thông qua việc
thuê ngoài hoàn toàn việc sản xuất giúp Nike giảm được thời gian từ lúc nhận đơn đặt hàng
cho đến khi giao sản phẩm cuối cùng đến nhà bán lẻ, giảm chi phí nhân công trực tiếp, chi
phí xây dựng cơ sở hạ tầng, giảm chi phí quản trị. Thay vào đó, Nike có thể tập trung tốt nhất
vào các hoạt động thế mạnh vốn là cốt lõi của mình như thiết kế sản phẩm, marketing và
hoạch định, thu mua, quản lý.
Giảm số lượng các trung tâm phân phối độc lập, tự chủ trong việc mua bán và phân phối
sản phẩm trên từng quốc gia để giảm lượng hàng tồn kho.
Đồng bộ hóa thông tin giữa dự đoán nhu cầu và kế hoạch cung ứng trong quá trình ứng
dụng hệ thống quản trị chuỗi cung ứng: Nike sẽ dễ dàng tiếp cận nhu cầu của người dùng trên
khắp thế giới. Với lượng thông tin từ người tiêu dùng và nhà cung ứng trên thế giới, bằng
việc phân tích dữ liệu, Nike có thể nhanh chóng nhận biết những biến động của thị trường, từ
đó đề xuất ra các giải pháp phù hợp để giải quyết. Giúp dự đoán nhu cầu để giảm tồn kho
nguyên liệu và sự chậm trễ trong sản xuất.
Nâng cao hình ảnh thương hiệu và trách nhiệm xã hội: Nike đẩy mạnh reverse logistics
để xử lý tốt quản lý hàng trả lại. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng Nike thu hồi lại các đôi
giày đã qua sử dụng và tái sản xuất lại thành những sân bóng rổ và những đường chạy dành
cho cộng đồng như một nỗ lực đóng góp lại cho xã hội. Công ty tin tưởng rằng hoạt động này
sẽ nâng cao được giá trị thương hiệu và tạo nên sự trung thành đối với khách hàng.
3. Nhân tố tác động