Phân tích khổ 5 bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh (Dàn ý + 3 Mẫu) | Văn mẫu 11 Cánh diều

Dàn ý phân tích khổ 5 bài Sóng 1, Mở bài
- Giới thiệu chung về tác giả, tác phẩm
- Giới thiệu về khổ thơ năm của bài thơ "Sóng" 2, Thân bài
* Khổ 5: Nỗi nhớ trong tình yêu
a, Bốn câu thơ đầu
- Nỗi nhớ bờ âm ỉ, tha thiết của sóng
b, Hai câu thơ cuối - Nỗi nhớ của "em" * Khái quát cuối
- Đánh giá về nội dung, nghệ thuật
- Phong cách của tác giả
- Liên hệ mở rộng: người phụ nữ trong thơ xưa 3, Kết bài
Kết luận vấn đề, nêu cảm nghĩ
Phân tích Sóng khổ 5 - Mẫu 1
Tình yêu đồng hành với nỗi nhớ và sự mong chờ, ngóng đợi. Yêu cuồng điên và nhớ
thì cháy bỏng. Ta bắt gặp cảm xúc đó trong thơ Xuân Quỳnh - Một nữ hoàng của thơ
tình yêu thế kỉ XX. Nỗi nhớ cứ duềnh lên, tầng tầng, lớp lớp qua đoạn thơ sau trong bài "Sóng": 1
Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức
Giản dị thôi, đơn sơ thôi! Nhưng dường như đó lại là đoạn xuất thần của ngòi bút
Xuân Quỳnh.Trong bài thơ, tác giả hiện ra như một người phụ nữ đang trầm ngâm suy
cảm trước từng con sóng biển. Lần này, đối diện với đại dương, Xuân Quỳnh mới
khám phá ra một điều giản dị mà cũng là chân lý sâu xa: biển gồm cả những con sóng
nổi lẫn những con sóng chìm. Biển mang hai thứ sóng ấy trong lòng mà biển chẳng
bao giờ nguôi yên. Thì ra đại dương là cả một tâm trạng lớn. Đại dương đang bị
những khát khao, những mong nhớ dày vò đến cồn cào. Ở đoạn trên, băn khoăn tìm
hiểu về nguồn gốc bí ẩn của sóng, thi sĩ thấy bất lực. Nhưng ở đoạn này, xem ra Xuân
Quỳnh đã thấy một sự lý giải không ngờ: sóng bắt đầu từ nỗi nhớ:
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Sóng mang trong mình nỗi nhớ và sóng chính là nỗi nhớ. Tuy nhiên, điều thú vị là ở
chỗ: đã là sóng thì bao giờ cũng thức. Sóng không ngủ. Bởi sóng ngủ thì sóng cũng
không tồn tại. Vì lý do này mà người ta đã thấy sóng là nhịp đập của biển, là trái tim
của biển, là sự sống của biển. Đối với Xuân Quỳnh, chì vì sóng nhớ bờ da diết mà
sóng không ngủ được. Từ đó, thi sĩ liên tưởng đến trái tim người phụ nữ khi yêu. Và,
thật bất ngờ, thi sĩ khám phá ra chính mình:
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức
Có lẽ thế, nếu sóng là sự sống của biển thì nhớ là sự sống của tình yêu. Nỗi nhớ đồng
nghĩa với tình yêu. Một tâm hồn ngừng nhớ là dấu hiệu chắc chắn để khẳng định một
trái tim đã ngừng yêu, một mối tình đã tắt. Sóng thức trong lòng biển đã cồn cào, sóng 2
thức trong lòng em còn muôn vạn lần cồn cào hơn. Sóng chỉ nhớ bờ trong cõi này
“Ngày đêm không ngủ được”. Người phụ nữ khi yêu là hiến dâng toàn tâm, toàn ý,
toàn hồn. Cho nên ngay đến “Cả trong mơ còn Câu thơ cũng tựa như một con sóng đi
xuyên qua cả hai cõi Thực và Mơ. Giới hạn của sóng là cõi thực. Còn người phụ nữ
khi yêu thì nỗi nhớ đã trộn cả Thực và Mơ. Nếu còn một cõi nào khác nữa thì người
phụ nữ ấy sẽ dành trọn cho tình yêu. Cả cuộc đời là nỗi trăn trở lớn! Đã không ngủ
trong cõi thực lại thao thức cả trong cõi mộng để nâng niu, chắt chiu từng khoảnh
khắc hạnh phúc. Ngỡ như chỉ cần chợp mắt trong giây lát thế là một khoảnh khắc đã
trôi qua uổng phí, không kịp tận hưởng. Chẳng phải khi yêu, người ta cũng thường
phấp phỏng, lo âu vì nỗi sợ mất nhau? Cơ hồ chỉ cần chợp mắt một chút thôi, thì e
rằng, vì một lý do nào đó, người mình yêu bỗng nhiên tan biến. Cái hạnh phúc mình
đang cầm nắm sẽ tuột khỏi lòng tay! “Cả trong mơ còn thức”, lời thơ thật phi lý mà
khát khao thật cảm động. Muốn vào cả trong giấc mơ, đó không chỉ là khao khát của
tình yêu, với Xuân Quỳnh đó còn là khao khát của tình mẫu tử, ở một bài khác, viết
cho con, chị cũng bộc lộ ham muốn này, nếu không được thì đó là một đau khổ lớn:
Con thức ban ngày mẹ chở che con
Đêm còn mơ mẹ làm sao che chở
Trong giấc mơ chỉ mình con bé nhỏ
Chỉ mình con chống chọi với quân thù
“Cả trong mơ còn thức” sự phi lý đã chứa đựng một chân lý. Chỉ có ai biết trân trọng
tình yêu, biết yêu chân thành mãnh liệt mới có thể chia xẻ được điều đó.
Tình yêu thứ tình cảm rất xưa mà không cũ. Mỗi đôi lứa đang yêu có một cách khám
phá khác nhau về tình yêu. Suốt đời yêu, khát được yêu Xuân Quỳnh luôn trăn trở để
đến được với một tình yêu đích thực, nồng nàn, chân thật và nâng niu, gìn giữ nó. Chị
đã truyền đến cho những người đang yêu ở mọi thế hệ khát khao đó. Bởi thế mỗi
người đều tìm thấy mình trong thơ Xuân Quỳnh và đồng cảm sâu sắc với chị.
Phân tích khổ 5 bài Sóng - Mẫu 2 3
Sóng là tiếng thơ tha thiết của Xuân Quỳnh về tình yêu, và cũng ở đó, nhà thơ thể hiện
những chiêm nghiệm sâu sắc của mình về quy luật muôn thuở của tình yêu - một địa
hạt đã được nhiều cây bút đào xới, kiếm tìm. Đặc biệt, bằng cách phổ vào trong Sóng
điệu tâm hồn của riêng nữ thi sĩ, cho nên dẫu viết về xúc cảm muôn thuở của đôi lứa
yêu nhau ấy là nỗi nhớ, thì nó vẫn có những nét đặc sắc riêng.
“Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức”
Sóng mang trong mình nỗi nhớ, và sóng chính là nỗi nhớ. Con sóng đập cồn cào da
diết hay chính là nhịp thở của đại dương bao la, là những khắc khoải và nhớ thương
mà con sóng gửi vào biển cả bất tận. Mượn hình ảnh con sóng cồn cào, con sóng trên
mặt nước và cả dưới lòng sâu để diễn tả về nỗi nhớ, Xuân Quỳnh hẳn đã tìm thấy sự
đồng điệu của mình trong sóng. Vì thế mà sóng là sự hóa thân, là thân phận của cùng
một cái tôi Xuân Quỳnh đã phả vào hình tượng sóng điệu hồn nồng nàn của mình, do
vậy tái tạo nó, khiến nó như mới được sinh ra lần đầu trong tình yêu và nỗi nhớ. Nỗi
nhớ, hay tên gọi khác là tương tư, là cảm xúc muôn thuở của đôi lứa yêu nhau.
Ca dao đã từng tương tư:
“Nhớ ai ra ngẩn vào ngơ
Nhớ ai ai nhớ bây giờ nhớ ai”
Và cố thi cũng đã từng tương tư:
“Quân tại Tương giang đầu
Thiếp tại Tương giang vĩ
Tương tư bất tương kiến
Đồng ẩm tương giang thủy” 4
Và chàng thi sĩ chân quê Nguyễn Bính cũng góp vào từ điển tình yêu với nỗi nhớ
thầm đầy duyên dáng, đằm thắm thôn quê:
“Thôn Đoài ngồi nhớ Thôn Đông
Một người chín nhớ mười mong một người”
Nhưng để ý có thể thấy, nếu trước Xuân Quỳnh, cái người đọc cảm nhận là sự da diết
của nỗi nhớ, thì đến Xuân Quỳnh với hình tượng sóng, nhà thơ đẩy liên tưởng của
người đọc đi xa hơn. Nỗi nhớ của nhân vật trong sóng bao trùm, chế ngự cả không
gian và thời gian, xâm chiếm toàn bộ thế giới vô biên của tâm hồn, nỗi nhớ cụ thể
trong ý thức, nỗi nhớ mơ hồ trong tiềm thức, nỗi nhớ hiện hữu trong từng ý nghĩ, nhịp
thở. Cái cồn cào da diết, mãnh liệt cuộn trào của cơn sóng lòng như đã cuốn nhịp thơ
nhanh, dồn dập. Chính điều này cũng tạo nên sự khác biệt trong mạch cảm xúc của
Xuân Quỳnh, mạch chảy của trái tim bao trùm, chi phối toàn bộ mạch cảm xúc của
đoạn thơ, nó không phải là nhịp điệu của bằng trắc một cách cứng nhắc, mà là nhịp
điệu của tâm hồn, do đó dễ khơi gợi sự đồng điệu, thấu cảm, và là cây cầu bắc liên
tưởng đến cho người đọc.
Nỗi nhớ trong Sóng cứ như thế miên man vỗ những nhịp đập bất tận vào tâm hồn
người đọc, để dẫu đời thơ Xuân Quỳnh có ngừng, thì sóng thơ Xuân Quỳnh vẫn chảy
mãi, vẫn da diết và ngân vang những giai điệu riêng của nỗi nhớ trong tâm hồn những kẻ đang yêu.
Phân tích khổ 5 bài Sóng Xuân Quỳnh - Mẫu 3
Chuyện tình yêu không hẳn lúc nào cũng phải tỏ tường bằng những lời hoa mỹ, đẹp đẽ
như trong cổ tích, cũng chẳng cần tô vẽ, thắp sáng trên mặt các báo. Chỉ cần tình yêu
này đủ lớn trong vòng tay của hai người trong cuộc, hai nửa luôn bên nhau dù tất cả
điều gì. Và cô gái Xuân Quỳnh với cái nhìn, cách yêu của mình cũng thế, cô ấy đã đặt
vào thơ vô cùng thổn thức. GS TS Trần Đăng Suyền đã từng viết về nhà thơ với bài
thơ sóng: “Đó là cuộc hành trình khởi đầu là sự từ bỏ cái chật chội, nhỏ hẹp để tìm
đến một tình yêu bao la rộng lớn, cuối cùng là khát vọng được sống hết mình trong 5
tình yêu, muốn hóa thân vĩnh viễn thành tình yêu muôn thuở”. Tấm lòng thuỷ chung,
son sắt trong tình yêu của nhà thơ sẽ thể hiện rõ ràng ở khổ thơ thứ 5.
Bài thơ Sóng luôn nổi tiếng khi nói về chủ đề tình yêu trong thơ ca,cách đặt hình
tượng sóng xuyên suốt bài thơ là một dụng ý, nơi đó hiện lên cái tư tưởng, cách nhìn
mới mẻ của thi sĩ. Sóng để nói người phụ nữ cũng như tình yêu luôn tràn đầy, tươi trẻ
của họ. Với nhà thơ trong tình yêu thì lòng tin tưởng, sự thủy chung luôn cần thiết và
sẽ là nền tảng để giúp cho mối quan hệ thêm khắng khít:
“Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức”
Tất thảy mọi sự việc luôn cần có một cái nhìn tổng quát từ ngoài vào trong, tương
đồng với sóng, người con gái trong tình yêu luôn cần có cái nhìn sâu, thấu trong tấm
lòng.Nhà thơ mang một trái tim đa sầu đa cảm, chiều sâu trước tình yêu vì thế mà
trước sự nhung nhớ da diết, nhà thơ thả vào con sóng bằng biện pháp nhân hóa “dưới
lòng sâu”, “trên mặt nước” để thấy trái tim đau đáu ngày đêm không ngủ được. Nỗi
nhớ dù trong không gian hay thời gian kể cả trong giấc mơ đều lan tỏa đầy ắp, nhìn
đâu cũng nhớ về người mình thương. Tình yêu của nhà thơ là thế, yêu là nhớ là
thương, nỗi nhớ nồng nàn, da diết cả ý thức lẫn tiềm thức, mỗi suy nghĩ đều hướng về
anh. Từ đó mới thấy mạnh dạn, chủ động, mãnh liệt, son sắt hết mình với tình yêu mà
còn dịu dàng, tinh tế là cảm xúc của người con gái trong tình yêu .
Sóng không phải lúc nào cũng lặng lẽ rồi dữ dội mà đôi lúc nó còn ẩn hiện “dưới lòng
sâu”, “trên mặt nước” nhằm thấy rõ nỗi nhớ trong tình yêu như con sóng tràn khắp
không gian cả chiều rộng lẫn chiều sâu. Bờ chính là đích đến, nơi neo đậu cuối cùng
của sóng, vì thế mà sẽ chẳng có gì ngăn cản được sóng bất chấp vươn ra tới bờ. Lòng
em da diết nhớ về anh không sao ngủ được như con sóng rạo rực, cồn cào không sao
yên được. Trong lời thơ sâu thẳm là nỗi nhớ của trái tim người con gái nổi lên, nó cồn 6
cào, da diết mà mãnh liệt vô cùng. Cuộc đời có vùi dập, xô đẩy ra sao thì sau tất cả
trái tim nhỏ bé kia vẫn sẽ dành một khoảng nhớ nhung về người thương. Tình yêu có
ý nghĩa, nổi trội như thế mới đủ sức níu giữ tấm lòng chung thủy, tin tưởng ở nhà thơ
cũng như con sóng ngoài kia dù thế nào vẫn mãi xô vào bờ.
Sóng cứ luôn dập dìu theo dòng nước dội vào bờ, mang trong mình nỗi nhớ. Tuy
nhiên sẽ chẳng bao giờ sóng ngủ, người ta mới liên tưởng đấy là nhịp đập, hơi thở của
biển cả. Do vậy nếu mà sóng là sự sống của biển thì nỗi nhớ chính là gia vị, hơi thở
của tình yêu. Khi trái tim kia ngừng nhung nhớ cũng là lúc tình yêu đấy đi vào tàn lụi.
Trong tình yêu người ta luôn lo sợ sự chia xa, mất đi của nửa còn lại vì thế mà việc
nuôi giữ hạnh phúc khi yêu luôn cần có nỗi nhớ chứng minh.
Tình yêu là thứ tình cảm chẳng thể nói thành lời, cảm giác tim mình đập nhanh chóng,
cảm giác nhung nhớ một ai đó, cảm giác hờn giận đau lòng. Tất cả chỉ có ở tình yêu.
Và Xuân Quỳnh đã đặt trong từng lời thơ chắc nịch quan điểm về tình yêu của một
trái tim tươi trẻ, đầy mới mẻ, cái nhìn hiện đại của người phụ nữ luôn trăn trở, thổn
thức mang lại nỗi đồng cảm sâu sắc nơi độc giả. 7