lOMoAR cPSD| 45740413
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
VIỆN ĐÀO TẠO TIÊN TIẾN, CHẤT LƯỢNG CAO VÀ POHE -------***------- BÀI TẬP LỚN
MÔN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC
ĐỀ BÀI : Phân tích quan niệm của Chủ nghĩa Mác – Lênin về sứ mệnh
lịch sử của giai cấp công nhân? Giai cấp công nhân hiện nay còn đảm
nhận sứ mệnh lịch sử đó không? Giải thích và chứng minh.
Họ và tên SV: Đào Phương Anh
Lớp tín chỉ: Tài chính Tiên Tiến 63D Mã SV: 11210317 . HÀ NỘI, NĂM 2022 lOMoAR cPSD| 45740413 MỤC LỤC
I. LÝ LUẬN CHUNG VỀ SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG
NHÂN................................................................................................................. 3
1. KHÁI NIỆM VÀ ĐẶC ĐIỂM CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN..................................3
1.1. Khái niệm giai cấp công nhân.................................................................3
1.2. Đặc điểm của giai cấp công nhân............................................................3 2.
NỘI DUNG SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN............................4
2.1. Nội dung kinh tế.......................................................................................4
2.2. Nội dung chính trị - xã hội.......................................................................5
2.3. Nội dung văn hóa, tư tưởng.....................................................................5 3.
NHỮNG ĐIỀU KIỆN QUY ĐỊNH VÀ THỰC HIỆN SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI
CẤP CÔNG NHÂN...................................................................................................6 3.1.
Điều kiện khách quan quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân 6
3.2. Điều kiện chủ quan để giai cấp công nhân thực hiện sứ mệnh lịch sử....7 II.
THỰC TIỄN SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN......8
1. GIAI CẤP CÔNG NHÂN HIỆN NAY...................................................................8
1.1. Sự giống và khác nhau giữa giai cấp công nhân thế kỷ XXI và thế kỷ XIX 8
1.2. Địa vị của giai cấp công nhân hiện nay trong hệ thống sản xuất xã hội 10
2. THỰC TRẠNG VỀ VIỆC BỊ BÓC LỘT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ CỦA GIAI CẤP
CÔNG NHÂN HIỆN NAY.......................................................................................11
3. THỰC HIỆN SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN TRÊN THẾ GIỚI
HIỆN NAY............................................................................................................13
3.1. Nội dung kinh tế.....................................................................................13
3.2. Nội dung chính trị - xã hội.....................................................................13
3.3. Nội dung văn hoá, tư tưởng...................................................................14
TÀI LIỆU THAM KHẢO..................................................................................15 2 lOMoAR cPSD| 45740413
I. Lý luận chung về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
1. Khái niệm và đặc điểm của giai cấp công nhân
1.1. Khái niệm giai cấp công nhân
C.Mác và Ph.Ăngghen đã sử dụng nhiều thuật ngữ khác nhau để chỉ giai cấp
công nhân như giai cấp vô sản; giai cấp vô sản hiện đại; giai cấp công nhân hiện đại;
giai cấp công nhân đại công nghiệp... Đó là những cụm từ đồng nghĩa để chỉ giai cấp
công nhân - con để của nền đại công nghiệp tư bản chủ nghĩa, giai cấp đại biểu cho
lực lượng sản xuất tiên tiến, cho phương thức sản xuất hiện đại. Ngoài ra, các ông
còn dùng những thuật ngữ có nội dung hẹp hơn để chỉ các loại công nhân trong các
ngành sản xuất khác nhau, trong những giai đoạn phát triển khác nhau của công
nghiệp: công nhân khoáng sản, công nhân công trường thủ công, công nhân công
xưởng, công nhân nông nghiệp...
1.2. Đặc điểm của giai cấp công nhân
Nghiên cứu giai cấp công nhân (giai cấp vô sản) từ phương diện kinh tế - xã hội
và chính trị - xã hội trong chủ nghĩa tư bản, Mác và Ăngghen đã không những đưa
lại quan niệm khoa học về giai cấp công nhân mà còn làm sáng tỏ những đặc điểm
quan trọng của nó với tư cách là một giai cấp cách mạng có sử mệnh lịch sử thế giới.
Có thể khái quát những đặc điểm chủ yếu của giai cấp công nhân bao gồm: đặc điểm
nổi bật của giai cấp công nhân là lao động bằng phương thức công nghiệp với đặc
trưng công cụ lao động là máy móc, tạo ra năng suất lao động cao, quá trình lao động
mang tính chất xã hội hóa. Giai cấp công nhân là sản phẩm của bản thân nền đại
công nghiệp, là chủ thể của quá trình sản xuất vật chất hiện đại. Do đó, giai cấp công
nhân là đại biểu cho lực lượng sản xuất tiên tiến, cho phương thức sản xuất tiên tiến,
quyết định sự tồn tại và phát triển của xã hội hiện đại. Nền sản xuất đại công nghiệp
và phương thức sản xuất tiên tiến đã rèn luyện cho giai cấp công nhân những phẩm
chất đặc biệt về tính tổ chức, kỷ luật lao động, tinh thần hợp tác và tâm lý lao động 3 lOMoAR cPSD| 45740413
công nghiệp. Đó là một giai cấp cách mạng và có tinh thần cách mạng triệt để. Những
đặc điểm ấy chính là những phẩm chất cần thiết để giai cấp công nhân có vai trò lãnh đạo cách mạng
2. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là nhiệm vụ mà giai cấp công
nhân cần hoàn thành với tư cách là đội tiên phong, lực lượng lãnh đạo cách mạng,
xác lập hình thái kinh tế và xã hội cộng sản chủ nghĩa.
Theo chủ nghĩa Mác - Lê-nin, sứ mệnh lịch sử chung của giai cấp công nhân là
tổ chức và lãnh đạo nhân dân lao động đấu tranh xóa bỏ chế độ bóc lột, xóa bỏ chủ
nghĩa tư bản, giải phóng giai cấp công nhân và giải phóng giai cấp công nhân thông
qua đảng tiền phong. Nhân dân lao động sẽ thoát khỏi mọi áp bức, bóc lột, nghèo
nàn, lạc hậu, xây dựng xã hội cộng sản văn minh.
Nói về sử mệnh lịch sử của giai cấp công nhân, chủ nghĩa Mác đã viết: “Thực
hiện sự nghiệp giải phóng thế giới ấy, đó là sử mệnh lịch sử của giai cấp vô sản hiện
đại”. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân thể hiện trên ba nội dung cơ bản:
2.1. Nội dung kinh tế
Là nhân tố hàng đầu của lực lượng sản xuất xã hội hóa cao, giai cấp công nhân
còn là đại biểu của quan hệ sản xuất mới, ngày càng sản xuất ra nhiều sản phẩm vật
chất đáp ứng nhu cầu xã hội ngày càng cao của con người. Bằng cách này, giai cấp
công nhân tạo ra những tiền đề về vật chất và kỹ thuật cho sự ra đời của xã hội mới.
Mặt khác, tính xã hội hoá cao của lực lượng sản xuất đòi hỏi phải hình thành
quan hệ sản xuất mới trên cơ sở chế độ công hữu về tư liệu sản xuất chủ yếu của xã
hội, đại diện cho lợi ích của nhân dân và toàn xã hội. Giai cấp công nhân đại diện
cho lợi ích chung của xã hội. Chỉ có giai cấp công nhân là giai cấp duy nhất không
có lợi ích riêng với nghĩa là tư hữu. Nó phấn đấu vì lợi ích chung của toàn xã hội. 4 lOMoAR cPSD| 45740413
Nó chỉ tìm thấy lợi ích chân chính của mình khi thực hiện được lợi ích chung của cả xã hội.
Ở các nước xã hội chủ nghĩa, giai cấp công nhân thông qua quá trình công nghiệp
hóa và thực hiện “một kiểu tổ chức xã hội mới về lao động” để tăng năng suất lao
động xã hội và thực hiện các nguyên tắc sở hữu, quản lý và phân phối phù hợp với
nhu cầu phát triển sản xuất, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội.
Trên thực tế, hầu hết các nước xã hội chủ nghĩa đều ra đời từ con đường phát
triển rút ngắn, bỏ qua hệ thống tư bản chủ nghĩa. Do đó, để thực hiện sứ mệnh lịch
sử của mình về nội dung kinh tế, giai cấp công nhân phải đóng vai trò nòng cốt trong
quá trình giải phóng lực lượng sản xuất (vốn bị kim hãm, lạc hậu, chậm phát triển
trong quá khứ), thúc đẩy lực lượng sản xuất phát triển để tạo cơ sở cho quan hệ sản
xuất mới, xã hội chủ nghĩa ra đời.
2.2. Nội dung chính trị - xã hội
Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, giai cấp công nhân và nhân dân lao động
đã tiến hành cách mạng chính trị lật đổ ách thống trị của giai cấp thống trị, xóa bỏ
chế độ bóc lột, áp bức, giành chính quyền. những người đang làm việc. Xây dựng
nước kiểu mới mang bản chất giai cấp công nhân, xây dựng nền chính trị dân chủ xã
hội chủ nghĩa, thực hiện quyền lực của nhân dân, quyền dân chủ và làm chủ xã hội
của tuyệt đại đa số nhân dân lao động.
Giai cấp công nhân và nhân dân lao động sử dụng nhà nước làm công cụ hữu
hiệu để cải tạo xã hội cũ, tổ chức xây dựng xã hội mới, phát triển kinh tế, văn hóa,
xây dựng hệ thống chính trị dân chủ - pháp quyền, quản lý kinh tế - xã hội và tổ chức
đời sống xã hội phục vụ quyền và lợi ích của nhân dân lao động, thực hiện dân chủ,
công bằng, bình đẳng và tiến bộ xã hội, theo lý tưởng và mục tiêu của chủ nghĩa xã hội. 5 lOMoAR cPSD| 45740413
2.3.Nội dung văn hóa, tư tưởng
Thực hiện sứ mệnh lịch sử của minh, giai cấp công nhân trong tiến trình cách
mạng cải tạo xã hội cũ và xây dựng xã hội mới trên lĩnh vực văn hóa, tư tưởng cần
phải tập trung xây dựng hệ giá trị mới: lao động; công bằng; dân chủ; bình đẳng và tự do.
Giai cấp công nhân thực hiện cuộc cách mạng về văn hóa, tư tưởng bao gồm cãi
tạo cái cũ lỗi thời, lạc hậu, xây dựng cái mới, tiến bộ trong lĩnh vực ý thức tư tưởng,
trong tâm lý, lối sống và trong đời sống tinh thần xã hội. Xây dựng và củng cố ý thức
hệ tiên tiến của giai cấp công nhân, đó là chủ nghĩa Mác - Lênin, đấu tranh để khắc
phục ý thức hệ tư sản và các tần dư còn sót lại của các hệ tư tưởng cũ. Phát triển văn
hóa, xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa, đạo đức và lối sống mới xã hội chủ
nghĩa là một trong những nội dung căn bản mà cách mạng xã hội chủ nghĩa trên lĩnh
vực văn hóa tư tưởng đặt ra đối với sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân hiện đại.
3. Những điều kiện quy định và thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
3.1. Điều kiện khách quan quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
Điều kiện khách quan quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân bao gồm:
Thứ nhất, do địa vị kinh tế của giai cấp công nhân
Giai cấp công nhân là sản phẩm của nền công nghiệp có tính xã hội hóa ngày
càng cao, là chủ thể của quá trình sản xuất vật chất hiện đại. Vì vậy, giai cấp công
nhân đại diện cho phương thức sản xuất tiên tiến và lực lượng sản xuất hiện đại. Do
phương thức lao động công nghiệp ngày càng hiện đại, giai cấp công nhân là người
sản xuất chủ yếu của cải vật chất xã hội, làm giàu cho xã hội và giữ vai trò nòng cốt
trong sự phát triển của xã hội hiện nay. 6 lOMoAR cPSD| 45740413
Điều kiện khách quan này là nhân tố kinh tế quy định giai cấp công nhân là lực
lượng phá bỏ quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa, giành chính quyền về tay minh,
chuyển từ giai cấp “tự nó" thành giai cấp “vì nó”. Giai cấp công nhân đã trở thành
đại biểu cho sự tiến hóa tất yếu của lịch sử, lực lượng duy nhất tổ chức và lãnh đạo
xã hội, xây dựng và phát triển lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất xã hội chủ
nghĩa, đặt nền móng vững chắc để xây dựng hệ thống xã hội chủ nghĩa với tư cách
là một chế độ xã hội kiểu mới, không còn chế độ người áp bức, bóc lột người.
Thứ hai, do địa vị chính trị - xã hội của giai cấp công nhân quy định
Là giai cấp sản xuất ra của cải vật chất chủ yếu cho xã hội, nhưng trong chủ
nghĩa tư bản họ lại là người không có sở hữu tư liệu sản xuất chủ yếu, phải bán sức
lao động để kiếm sống, bị bóc lột nặng nề, lợi ích cơ bản của họ đối lập trực tiếp với
lợi ích cơ bản của giai cấp tư sản và thống nhất với lợi ích cơ bản của đa số nhân động.
Là con đẻ của nền sản xuất đại công nghiệp, giai cấp công nhân có được những
phẩm chất của một giai cấp tiên tiến, giai cấp cách mạng: tính tổ chức và kỷ luật, tự
giác và đoàn kết trong cuộc đấu tranh tự giải phóng mình và giải phóng xã hội.
Những phẩm chất ấy của giai cấp công nhận được hình thành từ chính những
điều kiện khách quan, được quy định tử địa vị kinh tế và địa vị chính trị - xã hội của
nó trong nền sản xuất hiện đại và trong xã hội hiện đại mà giai cấp tư sản và chủ
nghĩa tư bản đã tạo ra một cách khách quan, ngoài ý muốn của nó.
3.2.Điều kiện chủ quan để giai cấp công nhân thực hiện sứ mệnh lịch sử
Chủ nghĩa Mác - Lênin chỉ ra những điều kiện thuộc về nhân tố chủ quan để giai
cấp công nhân hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình. Đó là:
a. Sự phát triển của bản thân giai cấp công nhân cả về số lượng và chất lượng.
Sự phát triển về số lượng phải gắn liền với sự phát triển về chất lượng giai cấp
công nhân hiện đại, đảm bảo cho giai cấp công nhân thực hiện được sứ mệnh lịch sử
của mình. Chất lượng giai cấp công nhân phải thể hiện ở trình độ trưởng thành về ý 7 lOMoAR cPSD| 45740413
thức chính trị của một giai cấp cách mạng, tức là tự giác nhận thức được vai trò và
trọng trách của giai cấp mình đối với lịch sử, do đó giai cấp công nhân phải được
giác ngộ về lý luận khoa học và cách mạng của chủ nghĩa Mác - Lênin.
Là giai cấp đại diện tiêu biểu cho phương thức sản xuất tiên tiến, chất lượng giai
cấp công nhân còn phải thể hiện ở năng lực và trình độ làm chủ khoa học kỹ thuật
và công nghệ hiện đại, nhất là trong điều kiện hiện nay. Để phát triển giai cấp công
nhân về số lượng và chất lượng, theo chủ nghĩa Mác – Lênin phải đặc biệt chú ý đến
hai biện pháp cơ bản: 1) Phát triển công nghiệp – “tiền đề thực tiễn tuyệt đối cần
thiết” và 2) Sự trưởng thành của Đảng Cộng sản – hạt nhân chính trị quan trọng của giai cấp công nhân.
Chỉ với sự phát triển về số lượng và chất lượng, đặc biệt về chất lượng, giai cấp
công nhân mới có thể thực hiện được sứ mệnh lịch sử của giai cấp mình.
b. Đảng Cộng sản là nhân tố chủ quan quan trọng nhất để giai cấp công
nhânthực hiện thắng lợi sử mệnh lịch sử của mình.
Đảng Cộng sản – đội tiên phong của giai cấp công nhân ra đời và đảm nhận vai
trò lãnh đạo cuộc cách mạng là dấu hiệu về sự trưởng thành vượt bậc của giai cấp
công nhân với tư cách là giai cấp cách mạng.
Quy luật chung, phổ biến cho sự ra đời của Đảng Cộng sản là sự kết hợp giữa
chủ nghĩa xã hội khoa học, tức chủ nghĩa Mác - Lênin với phong trào công nhân.
II. Thực tiễn sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
1. Giai cấp công nhân hiện nay
1.1. Sự giống và khác nhau giữa giai cấp công nhân thế kỷ XXI và thế kỷ XIX
So với giai cấp công nhân truyền thống thế kỷ 19, giai cấp công nhân ngày nay
vừa có những điểm giống, vừa có những điểm khác biệt, vừa có những thay đổi mới
trong điều kiện lịch sử mới. Cần làm rõ những điểm giống và khác nhau này dưới 8 lOMoAR cPSD| 45740413
góc độ lịch sử, nhất là dưới góc độ chủ nghĩa Mác - Lê-nin, một mặt là khẳng định
những giá trị của Chủ nghĩa Mác - Lê-nin, mặt khác là những yêu cầu bổ sung. . Để
phát triển những hiểu biết mới về việc thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân ngày nay.
Thứ nhất. Về những điểm tương đối ổn định so với thế kỷ XIX
Giai cấp công nhân hiện nay vẫn đang là lực lượng sản xuất hàng đầu của xã hội
hiện đại. Họ là chủ thể của quá trình sản xuất công nghiệp hiện đại mang tính xã hội
hóa ngày càng cao. Ở các nước phát triển, có một tỷ lệ thuận giữa sự phát triển của
giai cấp công nhân với sự phát triển kinh tế. Lực lượng lao động bằng phương thức
công nghiệp chiếm tỷ lệ cao ở mức tuyệt đối ở những nước có trình độ phát triển cao
về kinh tế. Công nghiệp hoá là cơ sở khách quan để giai cấp công nhân phát triển
mạnh mẽ cả về số lượng và chất lượng. Tuy nhiên, giai cấp công nhân vẫn bị giai
cấp tư bản bóc lột giá trị thặng dư và vẫn có những xung đột về lợi ích cơ bản của 2
giai cấp này. Đó cũng là nguyên nhân sâu xa dẫn đến đấu tranh giai cấp trong xã hội
hiện đại. Phong trào cộng sản và công nhân ở nhiều nước luôn đi đầu trong các cuộc
đấu tranh vì hoà bình, hợp tác và phát triển.
Thứ hai. Những biến đổi và sự khác biệt của giai cấp công nhân hiện đại
Xu hướng trí tuệ hoá tăng nhanh
Gắn liền với cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại, với sự phát triển kinh
tế tri thức, công nhân hiện đại có xu hướng trí tuệ hóa. Về chất lượng, người lao
động ngày càng có hiểu biết sâu rộng, tri thức và kĩ năng nghề nghiệp. Họ được đào
tạo chuẩn mực hơn và thường xuyên được đào tạo lại nhằm đáp ứng sự phát triển
ngày càng tiến bộ của khoa học kĩ thuật. Chính vì lẽ đó mà nhu cầu về vật chất, tinh
thần, văn hoá ngày càng tăng cao, trở nên phong phú đa dạng hơn so với thời kỳ trước đó.
Ngoài những sự khác nhau về chất, còn có sự khác nhau về lượng. Ngày nay xuất
hiện thêm nhiều những khái niệm mới về công nhân, đó là “công nhân tri thức”, 9 lOMoAR cPSD| 45740413
“công nhân trí thức”, “công nhân áo trắng”, lao động trình độ cao. Hao phí lao động
hiện tại chủ yếu là hao phí về trí lực, chứ không còn là hao phí sức lực cơ bắp như trong quá khứ.
Xu hướng trung lưu hoá
Trong bối cảnh toàn câu hoá, chủ nghĩa tư bản đã có những điều chỉnh về phương
thức quản lý, các biện pháp điều hoà mâu thuẫn xã hội. Chính vì lẽ đó đã tác động
hai mặt vào giai cấp công nhân.Hiện nay, một bộ phận công nhân đã tham gia vào
sở hữu một lượng tư liệu sản xuất. Về mặt hình thức thì họ không còn là vô sản nữa
mà được trung lưu hoá mức sống. Việc làm và lao động là nhân tố quyết định đến
mức thu nhập và đời sống của giai cấp công nhân thời nay. Bên cạnh những thay đổi
về chất, còn có sự thay đổi về mặt lượng. Tuy một bộ phận công nhân đã sở hữu tư
liệu sản xuất nhưng chiếm tỷ lệ sở hữu thấp nên khi sản xuất và phân chia lợi nhuận
vẫn bị phụ thuộc vào cổ đông lớn.
Khác với quá khứ, lực lượng lao động hiện nay bao gồm lao động có lương, thất
nghiệp, không trong lực lượng lao động. Lí do dẫn đến có sự phân hoá này là nhờ sự
Đổi mới kinh tế và cơ chế chính sách của nền kinh tế từ cuối thế kỉ 20, đầu thế kỉ 21.
Trong bối cảnh mới của toàn cầu hoá, hội nhập quốc tế và cách mạng công nghiệp
4.0, công nhân hiện đại tăng nhanh về số lượng, thu nhập và mức sống của giai cấp
công nhân ngày càng được nâng cao. Đột phá chính hiện nay là do đổi mới thể chế
và tạo môi trường kinh doanh thuận lợi.
1.2. Địa vị của giai cấp công nhân hiện nay trong hệ thống sản xuất xã hội
Trong chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa xã hội với nền sản xuất đại công nghiệp
ngày càng phát triển, giai cấp công nhân trở thành bộ phận quan trọng nhất, cách
mạng nhất trong các yếu tố cấu thành lực lượng sản xuất. Lao động sống của giai
cấp công nhân tạo ra phần lớn của cải vật chất cho xã hội và đóng vai trò có ý nghĩa
quyết định đối với sự tồn tại và phát triển của xã hội. 10 lOMoAR cPSD| 45740413
Đối với chủ nghĩa xã hội, quá trình công nghiệp hóa cùng với cải cách, đổi mới
đang tạo ra nhiều đặc điểm mới cho giai cấp công nhân. Thứ hai, kinh tế thị trường
làm cho cơ cấu giai cấp công nhân ngày càng đa dạng hơn. Thứ ba, một bộ phận lớn
công nhân hiện nay xuất thân từ đô thị. Công nhân hiện đại không còn là “chiếc đinh
ốc trong dây chuyền sản xuất tư bản chủ nghĩa” mà có tính chủ động hơn, tư duy
năng động và đa diện hơn. Trình độ làm chủ và sáng tạo công nghệ, tư duy kinh tế
thị trường, năng lực tổ chức quản lý của giai cấp công nhân ở các nước cải cách, đổi
mới đều đã có bước tiến lớn. Đặc biệt hơn cả là quan tâm đến lợi ích chính đáng của
người lao động, kết hợp hài hòa lợi ích của người lao động với lợi ích của tập thể và
lợi ích của xã hội.., vừa là tư duy kinh tế phù hợp, vừa là sự thể hiện tính chất xã hội
chủ nghĩa trong phát triển.
2. Thực trạng về việc bị bóc lột giá trị thặng dư của giai cấp công nhân hiện nay
Khi nghiên cứu sản xuất giá trị thặng dư tương đối chúng ta đã có thể rút ngắn
ngày lao động mà vẫn thu được khối lượng giá trị thặng dư nhiều hơn trước.Do đó
đời sống người lao động được cải thiện nhưng mức độ lao động bóc lột không công
lại tăng hơn trước. Về phía nhà tư bản vừa có thể sống xa hoa hơn trước lại có thể
tích lũy nhiều hơn để tăng nhanh quy mô sản xuất. Ví dụ, trước đây, chủ nghĩa tư
bản chưa phát triển, lao động thủ công là phổ biến, sức sản xuất của lao động thấp,
ngày lao động kéo dài 12 giờ, trong đó 8 giờ là lao động tất yếu(bù lại tiền công) và
4 giờ lao động thặng dư. Giả dụ vì năng suất lao động thấp nên số sản phẩm chứa
đựng giá trị mới là 60 đơn vị, trong đó sản phẩm tất yếu là 40, sản phẩm thặng dư là
20, nên mức sống của người công nhân rất thấp và nhà tư bản cũng chỉ thu được một
lượng giá trị thặng dư rất nhỏ đành phải “tiết dục” chi tiêu tằn tiện đồng thời giá trị
thặng dư tích lũy nhỏ. Ngày nay, do sự đấu tranh của giai cấp công nhân và sự tiến
bộ của khoa học kỹ thuật ngày lao động rút ngắn còn 7 giờ chẳng hạn, trong đó thời 11 lOMoAR cPSD| 45740413
gian lao động tất yếu là 2 giờ. Nhưng do năng suất lao động cao, nhờ ứng dụng
những thành tựu khoa học công nghệ nên lượng sản phẩm chứa đựng giá trị mới là
5600 đơn vị trong đó với 2 giờ lao động tất yếu người công nhân nhận được 1600
sản phẩm cho tiêu dùng cá nhân (gấp 40 lần trước đây), do đó mức sống được nâng
cao. Nhưng mức độ bóc lột lại tăng từ 50% (4 giờ/8 giờ) tăng lên 250% (5 giờ/2 giờ)
còn nhà tư bản có thể nhận được từ mỗi công nhân 4000 sản phẩm thặng dư, nhờ đó
vừa sống xa hoa, vừa tăng được quy mô tích lũy. Như vậy, dù đời sống của công
nhân ở các nước tư bản tăng lên hơn trước nhưng quan hệ bóc lột giá trị thặng dư
vẫn tồn tại. Suy cho cùng, giai cấp công nhân ngày nay không những vẫn bị bóc lột
mà còn bị bóc lột một cách tinh vi hơn, nặng nề hơn… Và vai trò, sứ mệnh lịch sử
của giai cấp công nhân trong cuộc đấu tranh chống lại sự áp bức bóc lột của chủ
nghĩa tư bản để xây dựng xã hội mới của mình vẫn là tất yếu.
Chính vì lẽ đó đã dẫn đến một số phong trào công nhân trên toàn thế giới. Trong
đó có phong trào Yellow Vests. Đó là một phong trào phản đối bắt đầu với các cuộc
biểu tình ở Pháp vào thứ bảy, 17 tháng 11 năm 2018 và sau đó lan sang các quốc gia
lân cận Bỉ và Hà Lan. Các cuộc bạo động tiêu biểu của phong trào này như vào năm
2018 để phản đối thuế nhiên liệu, chi phí sinh hoạt cao nhằm đánh vào chính quyền
tổng thống Emmanuel Macron, yêu cầu chính quyền từ chức. Biện pháp khi đó là
hủy bỏ thuế khi đốt và lệnh cấm kéo dài 6 tháng được áp đặt cho giá dầu diesel và
xăng dầu của chính phủ Pháp. Hay cuộc bạo động năm 2020 nhằm phản đối Dự luật
cấm người dân quay phim các sĩ quan cảnh sát làm nhiệm vụ, ước tính có khoảng
46.000 người đã tham gia biểu tình ở thủ đô Paris. Tuy nhiên, cuộc tuần hành ôn hòa
lúc đầu đã biến thành bạo loạn vào phút cuối. Và để giải quyết cuộc bạo động này,
nhà lãnh đạo 42 tuổi tuyên bố sẽ thành lập một nền tảng trực tuyến để người dân tố
cáo sai phạm của cảnh sát và kể từ tháng 62021, quy định gắn camera trên người
trong lúc làm nhiệm vụ đối với cảnh sát sẽ được thực hiện rộng rãi hơn. 12 lOMoAR cPSD| 45740413
3. Thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trên thế giới hiện nay
3.1. Nội dung kinh tế
Thông qua vai trò của giai cấp công nhân đối với quy trình sản xuất công nghệ
hiện đại, năng suất và chất lượng cao nhằm đảm bảo phát triển bền vững, sứ mệnh
lịch sử của giai cấp công nhân đối với sự phát triển xã hội ngày càng thể hiện rõ vì
sự phát triển sản xuất của chủ nghĩa tư bản trên thế giới ngày nay gắn liền với sự
tham gia trực tiếp của giai cấp công nhân và lực lượng lao động - dịch vụ trình độ
cao lại chính là nhân tố kinh tế - xã hội thúc đẩy sự chín muồi các tiền đề của chủ
nghĩa xã hội trong lòng chủ nghĩa tư bản. Đây là điều kiện để phát huy vai trò chủ
đạo của giai cấp công nhân trong cuộc đấu tranh vì dân sinh, dân chủ, tiến bộ xã hội và chủ nghĩa xã hội.
Mặt khác, mâu thuẫn lợi ích cơ bản giữa giai cấp công nhân và giai cấp tư sản
cũng ngày càng sâu sắc trên phạm vi cả nước và toàn cầu. Toàn cầu hóa ngày nay
vẫn còn mang nặng tính chất tư bản chủ nghĩa, với sự bất công và bất bình đẳng
trong xã hội thúc đẩy cuộc đấu tranh chống lại các hệ thống bóc lột giá trị thặng dư
trên phạm vi thế giới, phần đấu cho việc xác lập một trật tự xã hội mới công bằng và
bình đẳng, đó là từng bước thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong kinh tế - xã hội.
3.2. Nội dung chính trị - xã hội
Ở các nước tư bản chủ nghĩa, mục tiêu đấu tranh trực tiếp của giai cấp công nhân
và lao động là chống bất công và bất bình đồng xã hội. Mục tiêu lâu dài là giành
chính quyền về tay giai cấp công nhân và nhân dân lao động, được nêu rõ trong
Cương lĩnh chính trị của các Đảng Cộng sản trong các nước tư bản chủ nghĩa. Đối
với các nước xã hội chủ nghĩa, nơi các Đảng Cộng sản đã trở thành Đảng cầm quyền,
nội dung chính trị - xã hội của sứ mệnh lịch sử giai cấp công nhân là lãnh đạo thành 13 lOMoAR cPSD| 45740413
công sự nghiệp đổi mới, giải quyết thành công các nhiệm vụ trong thời kỳ quá độ
lên chủ nghĩa xã hội, đặc biệt là xây dựng Đảng cầm quyền trong sạch vững mạnh,
thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đưa đất nước phát
triển nhanh và bền vững.
3.3. Nội dung văn hoá, tư tưởng
Thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong điều kiện thế giới ngày
nay trên lĩnh vực văn hóa, tư tưởng trước hết là cuộc đấu tranh ý thức hệ. Đó là cuộc
đấu tranh giữa chủ nghĩa xã hội với chủ nghĩa tư bản. Cuộc đấu tranh này đang diễn
ra phức tạp và quyết liệt, nhất là trong nền kinh tế thị trường phát triển với những
tác động mặt trái của nó. Mặt khác, khi hệ thống xã hội chủ nghĩa thế giới tan rã,
phong trào cách mạng thế giới đang phải vượt qua những thoái trào tạm thời thì niềm
tin vào lý tưởng xã hội chủ nghĩa cũng đứng trước những thử thách càng làm cho
cuộc đấu tranh tư tưởng lý luận giữa chủ nghĩa tư bản với chủ nghĩa xã hội trở nên
phức tạp và gay gắt hơn.
Song các giá trị đặc trưng cho bản chất khoa học và cách mạng của giai cấp công
nhân, của chủ nghĩa xã hội vẫn mang ý nghĩa chỉ đạo, định hướng trong cuộc đấu
tranh của giai cấp công nhân và quần chúng lao động chống chủ nghĩa tư bản và lựa
chọn con đường xã hội chủ nghĩa của sự phát triển xã hội.
Đấu tranh để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng Cộng sản, giáo dục nhận thức
và củng cố niềm tin khoa học đối với lý tưởng, mục tiêu của chủ nghĩa xã hội cho
giai cấp công nhân và nhân dân lao động, giáo dục và thực hiện chủ nghĩa quốc tế
chân chính của giai cấp công nhân trên cơ sở phát huy chủ nghĩa yêu nước và tinh
thần dân tộc chính là nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân hiện nay về văn hóa tư tưởng.
Tài liệu tham khảo 14 lOMoAR cPSD| 45740413
1. Bộ giáo dục và đào tạo (2019), Giáo trình Chủ Nghĩa Xã Hội Khoa Học,Nxb
Chính trị Quốc gia – Sự thật, Hà Nội.
2. Phong trào áo gi lê vàng –Wikipedia, bách khoa toàn thư mở, link truy cập:
https://vi.wikipedia.org/wiki/Phong_trào_áo_gi_lê_vàng
3. PGS, TS. Nguyễn An Ninh, Những nhận thức mới về giai cấp công nhân hiện
nay, cập nhật ngày: 17/10/2020, link truy cập:
https://www.tapchicongsan.org.vn/web/guest/nghiencu/-
/2018/819840/nhung-nhan-thuc-moi-ve-giai-cap-cong-nhan-hiennay*.aspx
4. C.Mác và Ph.Ăngghen, Sđd, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 1995, tập 20,tr.393.
5. Liệu ngày nay giai cấp công nhân có còn bị bóc lột, 29/12/2016, link truy cập:
https://maivangmuadong.blogspot.com/2016/12/lieu-ngay-nay-giai-capcong- nhan-co-con.html 15