Phân tích quy phạm pháp luật và nhận định môn Pháp luật đại cương | Trường đại học Mở Hà Nội

lOMoAR cPSD| 59747617
1 .Quy phạm pháp luật luôn phải hội đủ 3 bộ phận: giả định, quy định và chế tài
Nhận định “Quy phạm pháp luật luôn phải có đủ giả định, quy định và chế tài” là sai.
Cấu tạo của quy phạm pháp luật gồm ba thành phần là giả định, quy định và chế
tài. Tuy nhiên, không nhất thiết phải đầy đủ ba bộ phận trong một quy phạm
pháp luật. Không phải quy phạm pháp luật nào cũng có đủ cả 3 bộ phận, mà có
những quy phạm chỉ có 1 hoặc 2 bộ phận Ví dụ:
“Mọi người có quyền tự do kinh doanh trong những ngành nghề mà pháp
luật không cấm.” (Điều 33 Hiến pháp năm 2013).
Chỉ có bộ phận quy định của quy phạm là “có quyền tự do kinh doanh” ( được làm gì ).
2 .Chỉ quy phạm pháp luật mới có tính bắt buộc
Nhận định “Chỉ quy phạm pháp luật mới có tính bắt buộc” là sai.
Các loại quy phạm khác như quy phạm tôn giáo, điều lệ của các tổ chức cũng
mang tính bắt buộc đối với những cá nhân thuộc tổ chức đó. Điểm khác biệt gữa
quy phạm pháp luật với các quy phạm khác là quy phạm pháp luật có tính bắt buộc chung.
3 .Chỉ có quy phạm pháp luật mới có tính giai cấp
Nhận định “Chỉ có quy phạm pháp luật mới có tính giai cấp” là sai.
Trong xã hội có giai cấp, đạo đức mang tính giai cấp. Mỗi giai cấp đều có đạo
đúc riêng, phản ánh những quan hệ thực tiễn đang làm cơ sở cho vị trí giai cấp
của mình. Tương tự khi xã hội phân chia giai cấp, tôn giáo lúc này không chỉ
còn là một nhu cầu tinh thần của quần chúng mà còn là một phương tiện để giai
cấp thống trị duy trì sự thống trị áp bức giai cấp và bóc lột của mình và thực
hiện sự bành trướng, xâm lược vì vậy tôn giáo gắn liền với chính trị và bị dân tộc hóa.
Bởi các quy phạm khác như quy phạm đạo đức, quy phạm tôn giáo vẫn mang tính giai cấp.
4 .Một quy phạm pháp luật chỉ được thể hiện trong một điều Luật
Nhận định “Một quy phạm pháp luật chỉ được thể hiện trong một điều Luật” là sai. lOMoAR cPSD| 59747617
Ví dụ: khoản 1 Điều 301 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017
quy định về tội bắt cóc con tin như sau: “Người nào bắt, giữ hoặc giam người
khác làm con tin nhằm cưỡng ép một quốc gia, vùng lãnh thổ, tổ chức quốc tế
hoặc cơ quan, tồ chức, cá nhân làm hoặc không làm một việc như một điều kiện
để thả con tin, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 113 và Điều 299
của Bộ luật này, thì bị phạt tù từ 01 nấm đền 05 năm”.
Quy định này cho thấy, các bộ phận của một quy phạm pháp luật có thể được
trình bày trong các điều, khoản khác nhau của cùng một văn bản quy phạm pháp luật
5.Một quy phạm pháp luật buộc phải thể hiện theo trật tự lần lượt là giả
định, quy định và chế tài
Nhận định “Một quy phạm pháp luật buộc phải thể hiện theo trật tự lần lượt là
giả định, quy định và chế tài” là sai.
Theo logic chung thì trât tự một quy phạm pháp luật thể hiện lần lượt là giả định,
quy định và chế tài, tuy nhiên đây không phải yêu cầu bắt buộc mà trât tự của
các bộ phận trong một quy phạm có thể đảo lộn hoặc đan xen nhau.
Ví dụ: Điều 5 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định:
“Cấm các hành vi sau đây:
… Người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ
chồng với người khác hoặc người chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn
hoặc chung sống như vợ chồng với người đang có chồng, có vợ”.
Trong quy phạm này, các bộ phận giả định và quy định đã được trình bày theo cách đan xen vào nhau
6. Người say rượu là người có năng lực hành vi hạn chế
Nhận định “Người say rượu là người có năng lực hành vi hạn chế” là sai.
Theo điều 24 Bộ luật dân sự 2015 quy định về hạn chế năng lực hành vi dân sự
như sau: Người nghiện ma túy, nghiện các chất kích thích khác dẫn đến phá tán
tài sản của gia đình thì theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan hoặc
của cơ quan, tổ chức hữu quan, Tòa án có thể ra quyết định tuyên bố người này
là người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự.
Do vậy, một người say rượu nếu không có quyết định của tòa án về việc bị hạn
chế năng lực hành vi thì không thể coi là người có năng lực hành vi hạn chế. lOMoAR cPSD| 59747617 7.
Sự kiện pháp lý là yếu tố thúc đẩy chủ thể tham gia vào quan hệ pháp luật
Nhận định “Sự kiện pháp lý là yếu tố thúc đẩy chủ thể tham gia vào quan hệ pháp luật” là sai.
Yếu tố thúc đẩy chủ thể tham gia vào quan hệ pháp luật là khách thể còn sự kiện
pháp lý là những sự việc cụ thể xảy ra trong đời sống phù hợp với những điều
kiện, hoàn cảnh đã được dự liệu trong một quy phạm pháp luật từ đó làm phát
sinh, thay đổi hay chấm dứt một quan hệ pháp luật cụ thể
8. Nhà nước là chủ thể của mọi quan hệ pháp luật
Nhận định “Nhà nước là chủ thể của mọi quan hệ pháp luật” là sai.
Chủ thể của quan hệ pháp luật là cá nhân, tổ chức có năng lực chủ thể, theo
những điều kiện do pháp luật quy định, tham gia vào quan hệ pháp luật nhất định.
Nhà nước chỉ tham gia vào một số quan hệ đặc biệt như quan hệ hình sự, quan hệ hành chính.
9. Mọi cá nhân từ đủ 18 tuổi trở lên đều có năng lực hành vi đầy đủ
Nhận định “Mọi cá nhân từ đủ 18 tuổi trở lên đều có năng lực hành vi đầy đủ” là sai.
Người thành niên là người từ đủ 18 tuổi trở lên có năng lực hành vi dân sự đầy
đủ, trừ trường hợp bị tuyên bố mất năng lực hành vi hoặc hạn chế năng lực hành
vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi theo quy định tại BLDS 2015.
10. Năng lực chủ thể của công dân và người nước ngoài là như nhau
Nhận định “Năng lực chủ thể của công dân và người nước ngoài là như nhau” là sai.
Điều 673 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định hai nguyên tắc xác định năng lực
chủ thể của người nước ngoài:
Thứ nhất, năng lực pháp luật dân sự của cá nhân được xác định theo pháp
luật của nước mà người đó có quốc tịch. Với quy định này, cá nhân là
công dân của quốc gia nào thì năng lực pháp luật của họ sẽ xác định theo
pháp luật quốc gia đó. Quy định này thể hiện sự gắn bó mật thiết giữa cá
nhân với quốc gia mà họ mang quốc tịch, góp phần đảm bảo quyền và lợi
ích hợp pháp của người nước ngoài khi tham gia vào các quan hệ dân sự. lOMoAR cPSD| 59747617
Bên cạnh nguyên tắc chủ đạo trên, tư pháp quốc tế Việt Nam còn áp dụng
nguyên tắc thư hai để xác định năng lực pháp luật dân sự của người nước
ngoài là “Người nước ngoài tại Việt nam có năng lực pháp luật dân sự
như công dân Việt Nam, trừ trường hợp pháp luật Việt Nam có quy định
khác (Khoản 2 Điều 673). Trường hợp này đặt ra khi người nước ngoài tại
Việt Nam và tham gia các quan hệ dân sự thì năng lực pháp luật của
người đó được xác định như công đân Việt Nam và theo pháp luật Việt Nam.
Người nước ngoài tại Việt Nam, không phải trong mọi trường hợp người đó
đều có năng lực pháp luật dân sự như công dân Việt Nam. Pháp luật Việt
Nam cũng như hầu hết pháp luật các nước đều có những quy định về
quyền và nghĩa vụ dành riêng cho công dân nước mình như quyền được
phục vụ trong lực lượng vũ trang công an, quân đội,… hay trong một số
quan hệ pháp luật: quan hệ bầu cử, quan hệ đất đai…