Phân Tích Sự Phát Triển Của Chủ Nghĩa Duy Vật môn Triết học Mác - Lênin | Trường đại học Mở Hà Nội

lOMoAR cPSD| 48541417
Đề bài: Phân tích sự phát triển của chủ nghĩa duy vật Bài làm
Chủ nghĩa duy vật là một trong những trường phái triết học lớn trong lịch
sử, bao gồm trong ó toàn bộ các học thuyết triết học ược xây dựng trên lập
trường duy vật trong việc giải quyết vấn ể cơ bản của triết học, ó là: “Vật
chất là tính thứ nhất, ý thức hay tinh thần chỉ là tính thứ hai của mọi tồn tại
trong thế giới” - tức là thừa nhận và minh chứng rằng: suy ến cùng, bản
chất và cơ sở của mọi tồn tại trong thế giới tự nhiên và xã hội chính là vật chất.
Trong lịch sử triết học, chủ nghĩa duy vật ã phát triển qua ba hình thức, ó là: -
Chủ nghĩa duy vật chất phác với hình thức iển hình của nó là các học
thuyết triết học duy vật thời cổ ở Ấn Độ, Trung Quốc và Hy Lạp. Chủ nghĩa
duy vật thời kì này thừa nhận tính thứ nhất của vật chất nhưng lại ồng nhất
vật chất mới một hay một số chất cụ thể của vật chất và ưa ta những kết
luận mà về sau người ta thấy mang nặng tính trực quan, ngây thơ, chất
phác. Tuy hạn chế do trình ộ nhận thức thời ại về vật chất và cấu trúc vật
chất, nhưng chủ nghĩa duy vật chất phác thời cổ ại về cơ bản là úng vì nó ã
lấy bản thân giới tự nhiên ể giải thích thế giới, không viện ến thần linh,
thượng ế hay các lực lượng siêu nhiên. -
Chủ nghĩa duy vật siêu hình với hình thức iển hình của nó là các học
thuyết triết học duy vật thời cận ại (thế kỷ XVII-XVIII) ở các nước Tây Âu
(tiêu biểu là chủ nghĩa duy vật cận ại nước Anh và Pháp). Đây là thời kỳ mà
cơ học cổ iển ạt ược những thành tựu rực rỡ nên trong khi tiếp tục phát triển
quan iểm chủ nghĩa duy vật giai oạn này chịu sự tác ộng mạnh mẽ của
phương pháp tư duy siêu hình, cơ giới – phương pháp nhìn thế giới như
một cỗ máy khổng lồ mà mỗi bộ phận tạo nên thế giới ó về cơ bản ở trong
trạng thái biệt lập và tĩnh tại. Tuy không phản ánh úng hiện thực trong toàn
cục nhưng chủ nghĩa duy vật siêu hình ã góp phần không nhỏ vào việc ẩy
lùi thế giới quan duy tâm và tôn giáo, ặc biệt là ở thời kỳ chuyển tiếp từ êm
trường trung cổ sang thời phục hưng. s lOMoAR cPSD| 48541417 -
Chủ nghĩa duy vật biện chứng do C. Mác và Ph. Ăngghen sáng lập
vào những năm 40 của thế kỷ XIX, sau ó ược V.I. Lênin phát triển. Với sự
kế thừa tinh hoa của các học thuyết triết học trước ó và sử dụng khá triệt ể
thành tựu của khoa học ương thời, ngay từ khi mới ra ời chủ nghĩa duy vật
biện chứng ã khắc phục ược hạn chế của chủ nghĩa duy vật chất phác thời
cổ ại, chủ nghĩa duy vật siêu hình và là ỉnh cao trong sự phát triển của chủ
nghĩa duy vật. Chủ nghĩa duy vật biện chứng không chỉ phản ánh hiện thực
úng như chính bản thân nó tồn tại mà còn là một công cụ hữu hiệu giúp
những lực lượng tiến bộ trong xã hội cải tạo hiện thực ấy.
Chủ nghĩa là hình thức - trình ộ phát triển cao nhất của chủ nghĩa duy vật
trong lịch sử triết học, vì những lý do sau:
+ Dó không chỉ ứng trên lập trường duy vật trong việc lý giải các tồn tại trong
giới tự nhiên (như chủ nghĩa duy vật siêu hình trước ây) mà còn ứng trên
lập trường duy vật trong việc giải thích các hiện tượng, quá trình diễn ra
trong ời sống xã hội loài người - ó chính là những quan iểm duy vật về lịch
sử hay chủ nghĩa duy vật lịch sử.
+ Do nó không chỉ ứng trên lập trường duy vật trong quá trình ịnh hướng
nhận thức và cải tạo thế giới mà còn sử dụng phương pháp biện chứng trong
quá trình ấy. Từ ó tạo nên sự úng ắn, khoa học trong việc lý giải thế giới và cải tạo thế giới.
+ Nội dung của chủ nghĩa duy vật biện chứng ược xây dựng trên cơ sở kế
thừa những tinh hoa của lịch sử triết học và trên cơ sở tổng kết những thành
tựu lớn của khoa học, của thực tiễn trong thời ại mới; nó trở thành thế giới
quan và phương pháp luận khoa học của giai cấp cách mạng và của các lực
lượng tiến bộ trong thời ại ngày nay. . s lOMoAR cPSD| 48541417 . s