Phân tích thực trạng quản lý và xử lý chât thải rắn | Quản lý và xử lý chất thải rắn | Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội

Phân tích thực trạng quản lý và xử lý chất thải rắn
Trong những năm qua, nền kinh tế đã có những bước phát triển hết
sức quan trọng, cùng với sự gia tăng dân số và thu nhập bình quân đầu
người ngày càng tăng lên, thì kèm theo đó là các sức ép lên tài nguyên
thiên nhiên và môi trường cũng ngày một gia tăng, đăc biệt là vấn đề quản lý chất thải.
Tại các thành phốl ớn vấn đề quản lý chất thải rắn rất được quan tâm và
thực hiện khá hiệu quả và nghiêm túc.Còn đối với khu vực nông thôn,
các thị trấn, thị tứ, cấp huyện thì đây vẫn là vấn đề nổi cộm và còn nhiều bất cập.
*Khái niệm về chất thải rắn:
- Chất thải nói chung là vật chất ở thể rắn, lỏng, khí hoặc ở dạng khác
được thải ra từ hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, sinh hoạt hoặc hoạt động khác.
- Chất thải rắn là chất thải ở thể rắn hoặc bùn thải.Là một trong các
loại chất thải của con người ra môi trường. Trong đó các chất thải lại
đến từ nhiều nguồn và hoạt động khác nhau của con người. Việc phân
loại giúp chúng ta có được cách thức xử lý chất thải hiệu quả và nhanh chóng hơn.
*Các nguồn trực tiếp phát thải chất thải rắn ra môi trường :
Gồm 4 nguồn phát thải chính là : 1)
: có mật độ dân số cao : Các loạ
Chất thải rắn đến từ các đô thị lớn i
rác thải thông thường bao gồm : Giấy,vải ,da ,gỗ , thủy tinh ,vv..Các loại
phế phẩm thải ra từ quá trình xây dựng , sản xuất công nghiệp của con
người hay từ chế biến thực phẩm ..
Tiếp đến là các loại rác thải có tính nguy hại và tác động đến môi
trường như đồ điện tử hư hỏng , các loại chất thải nhựa , túi Nylon , PIn Săm lốp xe ... 2)
Phát thải từ quá trình sản xuất nông nghiệp
Chất thải rắn nông thôn :
như rơm rạ , phân bón công nghiệp , phụ phẩm từ các loại cây trồng phân động vật ...
Chất thải rắn nguy hại với môi trường : Thuốc diệt trừ sâu bệnh còn thừa
,bao bì các loại thuốc , phân bón , các loại máy móc đã hết hạn sử dựng,vv.. 3)
: Rác thải từ các nhà máy xí nghi
Chất thải rắn Công nghiệp ệp trong
quá trình sản xuất và tiêu thụ các nguyên vật liệu sản xuất,hoạt động của
các công ty, xí nghiệp,… Do đó tồn tại ở dạng phế phẩm và phế liệu mà
doanh nghiệp thải ra môi trường. Khi không thể tận dụng trong mục đích
sản xuất, các chất đó bị loại bỏ. Có thể kể đến như:
+ Rác thải từ ngành gia công cơ khí, luyện kim, xi mạ, dệt nhuộm.
+ Rác thải từ quá trình chăn nuôi, công nghiệp sản xuất lương thực, thực phẩm.
Các loại rác thải nguy hại : Dầu máy công nghiệp , Kim loại nặng , các
loại hóa chất độc hại , vv.. 4)
: Chất thải từ quá trì Chất thải rắn y tế
nh sản xuất dược liệu , hoạt
động hành chính , khám bệnh , sử dụng vật liệu trang thiết bị y tế
Các loại gây nguy hại :Chất phóng xạ ,phế thải từ quá trình phẫu thuật,
hóa chất độc hại , thuốc quá hạn sử dụng , vv.. có nguy cơ lây lan bệnh
tật lớn hơn ra môi trường bên ngoài nếu không được kiểm soát, xử lý hiệu quả.
*Việc phân loại càng chi tiết càng giúp xác định tốt cách thức, phương
pháp hiệu quả để xử lý chất thải rắn . Căn cứ vào thực tế điều kiện tự
nhiên, kinh tế – xã hội mà các địa phương có thể tổ chức phân loại chất thải cụ thể.
-Thông thường, dựa trên mức độ nguy hại, các ảnh hưởng đến môi
trường, tính phân hủy của chất thải mà người ta phân chất thải rắn sinh
hoạt thành từng nhóm riêng. Dựa trên mục đích quản lý và cách thức xử
lý, chất thải rắn sinh hoạt có thể được phân chia thành 03 nhóm như sau: +
. Có thể sử dụng làm phân bón cho cây
Nhóm hữu cơ dễ phân hủy
trồng, tăng dinh dưỡng cho đất. Các chất thải trong nhóm này bao gồm:
thức ăn thừa, lá cây, rau, củ, quả, xác động vật; +
: Được thu gom để mang đến
Nhóm có khả năng tái sử dụng, tái chế
các nhà máy tái chế, tái sử dụng. Các chất thải trong nhóm này có thể kể
đến như giấy, nhựa, kim loại, cao su, ni lông, thủy tinh; +
không được sử dụng cho hai mục đích trên. Nhóm còn lại
*Định hướng và xử lý chất thải rắn:
-Chất thải rắn sinh hoạt phải được xử lý bằng công nghệ phù hợp, đáp
ứng quy chuẩn kỹ thuật môi trường.
-Các cơ sở được đi vào hoạt động phải đảm bảo chất lượng thực hiện
xử lý chất thải rắn sinh hoạt. Trong đó, có sự kiểm soát, phối hợp của
nhiều cơ quan khác. Yêu cầu đối với hoạt động của các cơ sở :
-Việc xây dựng, đưa vào hoạt động các cơ sở xử lý chất thải rắn sinh
hoạt cũng có quy định nghiêm ngặt. Đối với cơ sở xử lý chất thải rắn
sinh hoạt phải đảm bảo thực hiện như sau:
- Phải xây dựng báo cáo đánh giá tác động môi trường đối với dự án
đầu tư cơ sở xử lý chất thải. Báo cáo này phải được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.
*Mục đích: Để đảm bảo chất lượng quy trình xây dựng và thực hiện
việc xử lý chất thải trong thực tiễn.
-Phải quan tâm đến cả quá trình sơ chế, tái chế, đồng xử lý, thu hồi
năng lượng. Bên cạnh việc xử lý chất thải thông thường, phải tìm kiếm
và giữ lại được các công dụng có thể từ nguồn chất thải ban đầu.
-Các cơ sở xử lý chất thải phải đảm bảo hệ thống máy móc, thiết bị và
quy trình xử lý chất thải. Máy móc hiện đại, phân loại và cách xử lý phù
hợp giúp mang đến hiệu quả và chất lượng cho công tác thực hiện. Do
đó mà yêu cầu đặt ra từ các khâu xử lý chất thải là rất cao. Việc tái chế
sẽ giúp cho mục đích công việc xử lý chất thải thể hiện tốt nhất. Khu
vực lưu giữ tạm thời phải đáp ứng yêu cầu kỹ thuật và quy trình quản lý theo quy định.
-Việc xử lý chất thải nhằm làm sạch, giúp môi trường xung quanh khỏe
mạnh. Do đó trong quá trình hoạt động không được thải ra môi trường
để làm ô nhiễm thêm môi trường. Có các công trình bảo vệ môi trường
tại cơ sở xử lý chất thải đáp ứng yêu cầu kỹ thuật và quy trình quản lý theo quy định.
-Có chương trình quản lý và giám sát môi trường. Phải đảm bảo được
điều kiện môi trường xung quanh trong quá trình hoạt động của nhà máy.
-Các khâu và kết quả của quá trình phải được đánh giá hiệu quả. Cơ sở
xử lý chất thải rắn sinh hoạt phải được cơ quan có thẩm quyền xác nhận
hoàn thành công trình bảo vệ môi trường theo quy định.
-Cơ sở phải có quy trình xả thải, loại bỏ ô nhiễm hiệu quả. Không để
hoạt động của nhà máy làm ảnh hưởng đến nguồn nước, đất, không khí
xung quanh. Địa điểm của cơ sở xử lý chất thải rắn sinh hoạt phải phù
hợp với quy hoạch bảo vệ môi trường, quy hoạch tỉnh. Cũng như đảm
bảo kết quả thực tế của công tác thực hiện.
*Xu hướng quản lý và xử lý chất thải của các nước trên thế giới
Trên Thế giới, nhiều quốc gia đã có chính sách thiết thực về quản lý,
thu gom và xử lý CTR. Họ đưa ra nhiều biện pháp và quy định để
khuyến khích người dân chấp hành, tăng tỷ lệ tái chế thông qua phân
loại rác tại nguồn từ các hộ gia đình, áp dụng công nghệ xử lý, tái chế
rác hiện đại; các trường hợp cố tình vi phạm sẽ bị xử phạt nghiêm khắc...
Để giảm gánh nặng chi phí cho người dân, chính quyền nhiều nơi cũng
tiến hành trợ giá cho các công ty thu gom rác.
-Ví dụ:Thụy Điển là một trong những quốc gia đi đầu thế giới về tái chế
rác thải, đã áp dụng chính sách tái chế thống nhất trên toàn quốc. Rác
thải hữu cơ tại các gia đình được làm nhiên liệu đốt cho các nhà máy và
sưởi ấm; các loại rác không cháy được, được tách ra để tái chế; các loại
rác vô cơ dùng để trải đường, làm mái ngói, gạch lót sàn. Có tới 96% rác
được tái chế, chỉ 4% được đem chôn lấp. Tính theo đầu người, trung
bình mỗi năm một người Thụy Điển chỉ chôn lấp khoảng 7 kg rác, trong
khi con số này ở Anh là 260 kg. Vào năm 1975, chỉ có 38% rác thải ở
Thụy Điển được tái chế, đến nay, đây là quốc gia đầu tiên chạm mốc tái
chế, tái sử dụng 99% rác thải sinh hoạt hàng ngày của người dân. Đặc
biệt, dù đã tái chế 99% lượng rác thải, các nhà máy tái chế ở đây vẫn
không đủ nguyên liệu và phải nhập khẩu rác từ nước ngoài. Hàng năm,
hơn 30 lò đốt trên lãnh thổ nước này tiêu thụ tới 5,5 triệu tấn rác thải,
trong đó 20% (tương đương khoảng 1 triệu tấn), phải nhập khẩu từ Na
Uy, Anh hoặc Italy. Thụy Điển hiện đang nhắm tới một nguồn rác giá rẻ
khác - rác trên các đại dương.
-Tiếp theo là Singapore từ năm 2001 đã triển khai chương trình xử lý rác
thải nhằm tăng tỷ lệ tái chế thông qua phân loại rác tại nguồn từ các hộ
gia đình, các chợ, các cơ sở kinh doanh. Tỷ lệ tái chế rác hiện ở mức cao
là 60%, Singapore chỉ chôn 2% lượng rác thải rắn và đã xây đảo nhân
tạo được bồi lấp từ rác. Singapore cũng dùng phương pháp đốt, nhờ đó
giảm được lượng rác đổ vào các bãi chôn đồng thời có thể tạo ra điện
năng. Hiện nay, 4 nhà máy đốt 38% rác thải đáp ứng gần 3% nhu cầu điện năng của Singapore.
*Các tiến bộ công nghệ xử lý chất thải mới của các quốc gia trên thế giới
-Áo – (Công nghệ tái chế vi sinh học) Quốc gia tái chế rác bằng công
nghệ sinh học tân tiến.Áo là một Quốc gia nhỏ bé đã làm được những
điều to lớn trong việc xử lý chất thải. Nổi bật nhất trong hệ thống xử lý
rác thải của Áo là công nghệ sinh học để tái chế nhựa PET.
Trong khi cả Thế Giới đang phải bó tay vì rác thải nhựa – giải pháp tái
chế PET hiện giờ là đốt chảy hoặc nghiền nhỏ, vốn có chất lượng sau tái
chế rất kém. Một công ty ở Áo đã phát triển một giải pháp công nghệ
cao, sử dụng enzim một loại nấm để tái chế nhựa PET. Dưới tác động
của enzim, nhựa PET sẽ bị phân huỷ thành phân tử và sau đó có thể dễ
dàng chuyển đổi lại thành nhựa chất lượng cao.
Cùng với nhiều công nghệ tiên tiến khác, Áo, Bỉ và Đức hiện đang là 3
Quốc gia tái chế rác hiệu quả nhất trên Thế Giới với công nghệ và trình độ kĩ thuật cao
Bỉ – Quốc gia với hệ thống quản lý rác từ trước khi được thải ra.75%
rác của Bỉ được tái sử dụng, tái chế hoặc ủ phân – con số cao nhất Thế
Giới. Tài nguyên của họ dường như được tái sử dụng mãi mãi.
Họ có 2 quy trình quản lý rác thải cực kỳ tiên tiến: và Ecolizer Sự kiện xanh.: 1)
là hệ thống trên web để quản trị việc s Ecolizer ản xuất, đảm bảo
lượng rác thải thấp và sạch. Hệ thống tính toán quá trình sản xuất, vận
chuyển, tiêu dùng, năng lượng và xử lý chất thải, giúp các nhà sản xuất
có thể đánh giá được tác động môi trường mà sản phẩm của họ sẽ gây
ra.Từ đó đề xuất những cải tiến trong quy trình và trong khâu thiết kế
sản phẩm, làm giảm hệ quả xấu tới môi trường.Chỉ cần một thay đổi nhỏ
trong thiết kế, ta có thể giảm lượng nguyên liệu và rác thải đáng kể. Ví
dụ, khi cần xách 1 ly cafe mang đi, sử dụng một bao nilon chữ T sẽ tiết
kiệm và bảo vệ môi trường gấp vài lần so với bao nilon thông thường.
Và khi lượng ly cafe lên tới vài triệu, lượng nhựa cần để sản xuất và thải
ra môi trường sẽ giảm cực kỳ lớn. 2)
cũng là một hệ thống quản lý trên web tư Sự kiện xanh ơng tự như
Ecolizer, nhưng đối với những sự kiện. Hệ thống này giúp đánh giá
lượng rác thải mà sự kiện có thể gây ra, những cách thức để giảm rác
thải trong sự kiện, và thậm chí danh sách những nơi cho thuê dao kéo tái
sử dụng.Họ làm mọi thứ để giảm rác thải từ trong trứng nước.
- Nhật (Công nghệ mới và kĩ thuật cao bằng phương pháp xử lý nhiệt)
– Quốc gia đốt rác thải hiệu quả nhất.So với các nước Châu Âu, Nhật
Bản không phải là Quốc gia đi đầu về tái chế rác thải. Nhưng họ là Quốc
gia đi đầu trong việc phân loại rác và xử lý rác hiệu quả.
Rác thải của Nhật được quản lý rất có chiều sâu. Bắt nguồn từ ý thức
phân loại rác, và đổ rác đúng nơi của người dân. Cho đến việc đốt rác
thải một cách triệt để bằng công nghệ CFB (Công nghệ đốt hóa lỏng tầng sôi).
Công nghệ này xử lý rác bằng cách vùi rác vào một lớp cát, sau đó sử
dụng lưu lượng không khí trong quá trình nung lò, cùng một số hóa chất
khác để tiêu hủy rác. Rác bên trong lò sẽ được đối lưu liên tục, và sẽ bị
tiêu huỷ hết trong thời gian rất nhanh, kể cả những vật liệu cứng đầu nhất..
Công nghệ MET (Công nghệ xử lý nước thải mới tại Việt Nam) Sử
dụng nguyên lý quay áp lực để tách dòng nước và tạo thành màng lọc tự
nhiên. Đây là công nghệ xử lý nước thải được làm sạch bằng quy trình
cơ học tĩnh điện. Đây là công nghệ do người Việt phát triển dành cho
người Việt.Công nghệ xử lý nước MET được lắp đặt thông qua hệ thống
ống nhựa, quy trình vận chuyển. Vận hành đơn giản, tiết kiệm không
gian lắp đặt. Công nghệ MET sử dụng nguyên lý quay áp lực để tách
dòng nước và tạo thành màng lọc tự nhiên.
Với những đặc điểm như không lõi lọc, không dùng hóa chất, công
nghệ MET mang đến nguồn nước sạch cho người dân. Ngoài ra, MET
còn lọc nước giếng khoan với chi phí thấp, an toàn tuyệt đối và hiệu quả cao