Phân tích “Tiếp xúc với tác phẩm” | Văn mẫu 11 Kết nối tri thức
Phân tích “Tiếp xúc với tác phẩm” là tài liệu học tập gồm dàn ý và văn mẫu được biên soạn chi tiết, là tư liệu học tập hữu ích cho các bạn học sinh. Mời các bạn tham khảo!
Preview text:
Dàn ý Phân tích “Tiếp xúc với tác phẩm” I. Mở bài
Dẫn dắt và giới thiệu về tác phẩm “Tiếp xúc với tác phẩm”. II. Thân bài 1. Khái quát
- Thái Bá Vân là một nhà nghiên cứu và phê bình mỹ thuật Việt Nam.
- Ông là một người tôn sùng cái đẹp, coi cái đẹp là mục đích của nghệ
thuật và chi phối toàn bộ hoạt động của học thuật, nghệ thuật.
2. Phân tích tác phẩm:
a. Đời sống vật thể và đời sống hình tượng của tác phẩm: Tác phẩm không
chỉ là đồ vật mà còn là hình tượng nghệ thuật, khơi gợi nhiều giá trị thẩm mỹ.
b. Giá trị chủ quan của tác phẩm: Tác phẩm nghệ thuật thể hiện thế giới
nội tâm của tác giả, tạo được sự đồng cảm từ phía khán giả.
c. Nội dung của tác phẩm được người xem mở rộng: Giá trị của tác phẩm
có thể được khán giả cảm nhận theo nhiều cách khác nhau tùy thời điểm
hay quan điểm cá nhân. Điều đó tạo nên sức sống tác phẩm theo thời gian. III. Kết bài
Bài Phân tích “Tiếp xúc với tác phẩm”
Thái Bá Vân là một nhà nghiên cứu và phê bình mỹ thuật Việt Nam. Ông
là một người tôn sùng cái đẹp, coi cái đẹp là mục đích của nghệ thuật và
chi phối toàn bộ hoạt động của học thuật, nghệ thuật. Người ta thường nói
ông là người tài hoa và duy mỹ. Chính thái độ thẩm mỹ đó đã tạo ra cái
sự nhất quán trong cái nhìn toàn thể ở con người của Thái Bá Vân. Cái
nhìn thẩm mỹ ấy được thể hiện đầy sâu sắc qua văn bản “Tiếp xúc với tác
phẩm” được trích trong “Tiếp xúc với nghệ thuật”.
Thái Bá Vân đã mở đầu tác phẩm bằng sự phân hoá giữa đời sống vật thể
và đời sống hình tượng của một tác phẩm nghệ thuật. Tác giả cho rằng
một tác phẩm còn tồn tại như một hình tượng nghệ thuật, đó là giá trị tinh
thần của nó, như một sự bác bỏ những suy nghĩ tầm thường rằng đời sống
vật thể chỉ như một đời sống đồ vật. Tác giả cũng nhấn mạnh rằng nội
dung của một tác phẩm nghệ thuật không phải chỉ nằm ở cấu trúc vật thể
của nó, mà chủ yếu là ở hình tượng nghệ thuật mà nó chuyên chở.
Ông đã đưa bức tranh “Em Thuý” của Trần Văn Cẩn để minh họa cho
quan điểm của mình. Tác phẩm Em Thuý được coi là có hai đời sống, một
là đời sống vật thể của nó và hai là đời sống hình tượng, cho thấy sự phân
hoá rõ rệt giữa hai mặt của một tác phẩm nghệ thuật và tầm quan trọng
của việc hiểu được cả hai để đánh giá chất lượng của tác phẩm. Ông bận
tâm đo đếm, rằng đó là một tấm vải, khổ 45 x 60 cm, rằng nó được vẽ
bằng màu dầu, kiểu hội hoạ bác học châu u, rằng nó có khung bằng gỗ,...
thì chừng đó “Em Thuý” vẫn còn là một đồ vật. Một “Em Thuý” gửi đi
bằng bưu điện hay chở bằng xích lô đó, mới chỉ là Em Thuý nguyên vật
liệu. Nhưng khi là tác phẩm nghệ thuật, “Em Thuý” còn, và buộc phải còn
một đời sống khác, bản chất hơn. Đó chính là “Em Thúy” hình tượng.
Chính hình tượng sâu sa về nghệ thuật qua bức tranh “Em Thúy” đã dẫn
đến sự kết luận rằng: “Nội dung của một tác phẩm không phải là ở cái kết
cấu vật thể của nó, mà chính là ở cái hình tượng nghệ thuật mà nó chuyên chở”.
Thái Bá Vân cũng đã nhắc đến Bà Mô-na Li-da (Mona Lisa) - vật thể là
của nước Pháp, bảo tàng Lơ Lu-vrơ (Le Louvre)(2) canh giữ, nhưng bà
Mô-na Li-da hình tượng thì là tài sản của mỗi tâm hồn chúng ta. Cuối
cùng, cái mục đích bao la của tác phẩm nghệ thuật vẫn là ở chỗ vượt lên
trên đời sống cơ bắp có thật của mình để đạt tới cái đẹp của hình tượng
như một giá trị tinh thần, nhiều khi còn mơ màng và xa xôi hơn.
Tiếp đến, ông đã đưa ra quan điểm về giá trị chủ quan của một tác phẩm
nghệ thuật. Ông cho rằng giá trị thẩm mỹ và ý nghĩa nội dung của một tác
phẩm không phụ thuộc vào việc tác phẩm đó có phản ánh đúng hiện thực
hay không. Ông cũng không cho rằng việc hiểu rõ đề tài và khách thể là
điều cần thiết để hiểu được giá trị của tác phẩm. Thay vào đó, Thái Bá
Vân cho rằng bản chất hiện thực của một tác phẩm không phải là cấu trúc
vật thể của nó, mà chính là cái hiện thực hình tượng, là thế giới nội tâm
của tác giả, là con mắt nhìn đời của tác giả. Theo Tề Bạch Thạch từng nói:
“Nghệ thuật vừa giống vừa không giống với cuộc đời. Nếu hoàn toàn
giống cuộc đời thì đó là nghệ thuật mị đời. Còn nếu hoàn toàn không giống
cuộc đời thì đó là nghệ thuật dối đời”. Nó có thể buồn, có thể vui, có thể
cùng chung một lý tưởng với những cây bút khác, nhưng nó phải là một
cách nhìn độc đáo, khác biệt, “không trộn lẫn”.
Lại một lần nữa, “Em Thuý” được sử dụng để minh họa cho quan điểm
của Thái Bá Vân. Tác phẩm ấy không đơn thuần là một hình tượng vật
thể, mà còn là một thế giới nội tâm của Trần Văn Cẩn, với sự ứng xử thẩm
mỹ của ông. Điều này giúp ta cảm nhận được giá trị chủ quan của một tác
phẩm nghệ thuật, và tầm quan trọng của việc hiểu được bản chất hiện thực
hình tượng của tác phẩm để đánh giá chất lượng của nó.
Cuối cùng, Thái Bá Vân đi sâu vào nội dung của một tác phẩm được người
xem mở rộng. Ông viết rằng nó không chỉ đơn thuần là cái cố định, mà
còn là cái gì đó mở rộng, sinh động phong phú, và được mở rộng bởi trí
tưởng tượng của người xem. Một tác phẩm nghệ thuật không thể tồn tại
một mình, mà phải được cả người xem đóng góp vào để tạo nên sức mạnh
và ý nghĩa cho nó. Sơ đồ của một quá trình sáng tác - giao tiếp của nghệ
thuật sẽ là hành trình từ người sáng tạo, đến tác phẩm và cuối cùng cập
bến ở khán giả. Mỗi người xem có cách nhìn, cấp độ và đóng góp riêng
của mình, giúp tác phẩm thể hiện được nhiều khía cạnh khác nhau, và mở
rộng ra để lan tỏa đến từng khán giả khác nhau.
Không chỉ vậy, một tác phẩm nghệ thuật có thể được thức tỉnh và sống lại
bởi một cái nhìn của người xem, và sống thêm một mặt đời mới. Sức mạnh
và ý nghĩa của nội dung trong tác phẩm nghệ thuật, cùng với việc có được
một trí tưởng tượng phong phú và sáng tạo là một phần không thể thiếu
đóng góp vào tác phẩm. Nếu một tác phẩm có cá tính mờ nhạt, không tạo
được tiếng nói riêng, cách nhìn phong phú thì đó là sự tự sát trong nghệ thuật.
Với bài viết "Tiếp xúc với tác phẩm", Thái Bá Vân đã đem đến cho người
đọc những góc nhìn mới mẻ, sâu sắc hơn về nghệ thuật và cách thưởng
thức một tác phẩm nghệ thuật. Những bài viết của ông đã đóng góp to lớn
vào ngành phê bình nghệ thuật của nước nhà
-----------------------------------------------------------