PPNCKHXH

PPNCKHXH&NV
Câu 1: Anh/chị hãy trình bày các căn cứ để nhà khoa học lựa chọn một đề tài nghiên cứu
Khái niệm: Nghiên cứu khoa học là hoạt động sáng tạo của các nhà khoa học
nhằm tìm tòi, khám phá bản chất và các quy luật vận động của thế giới, ứng dụng
vào các quá trình xã hội để tạo ra những sản phẩm vật chất, tinh thần thoả mãn nhu cầu của con người.
Đề tài nghiên cứu là một hình thức tổ chức nghiên cứu khoa học do một hoặc
một nhóm nhà nghiên cứu thực hiện.Trên phương diện quản lý hoạt động khoa
học,đề tài nghiên cứu có thể được xem là một phạm trù tổ chức nghiên cứu.
Ví dụ : “Tác động của chuyển đổi số đến hoạt động xuất bản sách tại Việt Nam.”
Lựa chọn đề tài nghiên cứu là một trong những bước quan trọng nhất trong
quá trình thực hiện một công trình khoa học.Vì vậy,việc lựa chọn đúng đề tài không
chỉ quyết định chất lượng ,tính khả thi của nghiên cứu mà còn định hướng phát triển
chuyên môn của nhà nghiên cứu trong tương lai.Thông thường,để đi đến quyết định
chọn một đề tài nghiên cứu cần thỏa mãn cả điều kiện chủ quan và điều kiện khách quan. 1.Điều kiện khách quan
Nhà nghiên cứu cần cân nhắc bối cảnh thực tiễn,tình hình khoa học và nhu
cầu xã hội khi lựa chọn đề tài.Trước hết là tính mới và khoảng trống nghiên cứu :
+ Đề tài chưa có ai nghiên cứu hoặc đã có nghiên cứu nhưng kết quả chưa thỏa đáng.
+ Có thể có nhiều kết quả nghiên cứu khác nhau hoặc trái ngược nhau và cần
tiếp tục tìm hiểu để làm rõ
Ví dụ : “Ảnh hưởng của trí tuệ nhân tạo (AI) đến hoạt động biên tập và xuất
bản báo điện tử tại Việt Nam” . Đây là một vấn đề mới và trong nhiều tòa soạn hiện
nay đang sử dụng AI để hỗ trợ viết bài,biên tập để tối ưu SEO.Tuy nhiên vẫn còn
khoảng trống nghiên cứu về tác động lâu dài của AI đối với chất lượng nội dung và
tính chính xác của thông tin do AI tạo ra.
Bên cạnh đó,đề tài được lựa chọn cần có giá trị thực tiễn cao,kết quả nghiên
cứu phải có khả năng áp dụng trong một tình huống,lĩnh vực hoặc địa phương cụ
thể.Đôi khi,kết quả nghiên cứu trước đó không phù hợp do khác biệt về kinh tế,chính trị,văn hóa,...
Ví dụ : Đề tài “Giải pháp nâng cao khả năng tiếp cận của sách điện tử trong
ngành Xuất bản Việt Nam” sẽ cung cấp cơ sở khoa học cho các nhà xuất bản phát
triển nền tảng sách điện tử, đáp ứng nhu cầu đọc online ngày càng tăng. Kết quả
nghiên cứu có thể ứng dụng vào việc thiết kế hệ thống phân phối, xây dựng chiến
lược marketing số và định hướng chính sách phát triển ngành.
Không những thế,đề tài nghiên cứu cần giải quyêt được vấn đề thực tiễn đang
đặt ra trong xã hội và có đóng góp vào hệ thống lý thuyết của ngành khoa học,được giới chuyên môn quan tâm
Ví dụ : Đề tài “Xu hướng báo chí dữ liệu (data journalism) ở Việt Nam: Cơ
hội và thách thức” đang được nhiều nhà báo, giảng viên và sinh viên ngành Báo chí
quan tâm. Nghiên cứu này vừa đóng góp vào hệ thống lý thuyết về báo chí hiện đại,
vừa đưa ra khuyến nghị giúp tòa soạn ứng dụng dữ liệu hiệu quả hơn trong sản xuất tin tức. 2.Điều kiện chủ quan
Ngoài các yếu tố khách quan,khả năng và điều kiện của chính nhà nghiên cứu
cũng ảnh hưởng lớn đến việc lựa chọn đề tài.
Đầu tiên,nhà nghiên cứu cần thực sự quan tâm và đam mê nghiên cứu,hứng
thú với đề tài bởi quá trình nghiên cứu mất nhiều thời gian,công sức và trí tuệ.Ngay
cả khi đề tài do cơ quan giao,nhà nghiên cứu cũng cần tìm thấy động lực cá nhân
của mình để đi sâu vào nghiên cứu đề tài đó.
Ví dụ : Một sinh viên yêu thích lĩnh vực báo chí đa phương tiện sẽ có nhiều
cảm hứng hơn khi chọn đề tài “Sự phát triển của báo chí podcast tại Việt Nam” thay
vì một đề tài ít liên quan đến sở thích cá nhân.
Thứ hai,người nghiên cứu cần có năng lực,kiến thức chuyên môn và kinh
nghiệm,kỹ năng nghiên cứu cùng một nền tảng học thuật nhất định để triển khai đề
tài.Nếu thiếu kinh nghiệm,đề tài quá phức tạp sẽ khó hoàn thành
Ví dụ : Một sinh viên năm nhất khó có thể nghiên cứu đề tài “Ảnh hưởng của
chính sách kiểm duyệt nội dung trực tuyến đối với báo chí Việt Nam” do thiếu kiến
thức pháp luật và kinh nghiệm tiếp cận nguồn dữ liệu.
Thứ ba,nhà nghiên cứu cần phải đảm bảo điều kiện về thời gian,tài chính và
nhân lực để triển khai đề tài.Nếu đề tài vượt quá nguồn lực sẽ khó có thể thành công
và kéo theo nhiều hệ lụy về sau.
Ví dụ : Nếu muốn nghiên cứu “Sự thay đổi thói quen đọc sách in và sách điện
tử của độc giả Hà Nội”, nhưng không có ngân sách khảo sát diện rộng, người nghiên
cứu có thể thu hẹp phạm vi chỉ khảo sát sinh viên tại một trường đại học.