Quan điểm, chính sách, pháp luật của đảng và nhà nước về dân tộc và chính sách và thời kì quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam hiện nay | Tiểu luận chủ nghĩa xã hội khoa học

Quan điểm, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước về dân tộc. Thực hiện  chính sách dân tộc trong thời kỳ quá độ lên chủ hội ở Việt Nam. Giải pháp tăng  cường việc thực hiện chính sách dân tộc trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Tài liệu giúp bạn tham khảo, ôn tập và đạt kết quả cao. Mời đọc đón xem!

3 2 lượt tải Tải xuống
Chia sẻ Báo cáo tài liệu

Môn: Chủ nghĩa xã hội khoa học (CN211)

Trường: Học viện Báo chí và Tuyên truyền

Thông tin:

17 trang 4 giờ trước

Tác giả:

Profile Mỹ Châu
HỌC VI N CHÍNH TRỆ Ị QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH
HỌC VI N BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUY N Ệ Ề
-------------------------
TIỂU LU N Ậ
CHỦ I KHOA H C NGHĨA XÃ HỘ Ọ
Quan điể ủa Đảm, chính sách, pháp luật c ng và Nhà
nướ ờc v dân tề ộc và chính sách dân tộc trong th i kỳ quá
độ ệ ệ lên CNXH ở Vi t Nam hi n nay
Sinh viên THU H : VƯƠNG THỊ ỒNG
Mã s sinh viên : 2151050023 ố
Lớp : Truyền thông đại chúng A1 K41
Năm học 2021-2022
MỤC L C Ụ
MỞ ĐẦU ............................................................................................................... 1
1. Lý do nghiên c tài ứu đề ................................................................................ 1
2. M ích và nhi m v nghiên c u ục đ ệ ụ ứ ............................................................... 1
2.1. M ục đích................................................................................................. 1
2.2. Nhi m v ệ ụ ................................................................................................ 1
3. Đối tượng và ph m vi nghiên c u ạ ứ ................................................................ 2
3.1. Đối tượng................................................................................................ 2
3.2. m vi nghiên c u Phạ ứ ................................................................................ 2
4. Ý nghĩa của việc nghiên cứu đề tài ............................................................... 2
NỘI DUNG ............................................................................................................ 3
Chương 1: Quan điểm, chính sách, pháp lu t cậ ủa Đảng và Nhà nước về dân tộc
............................................................................................................................. 3
1. Khái ni m v dân t c và chính sách dân t c ệ ề ộ ộ ............................................. 3
2. Quan điểm của Đảng về dân t c và chính sách dân t c ộ ộ ............................ 4
3. Chính sách và pháp lu t c c v dân t c ậ ủa Nhà nướ ề ộ .................................... 5
Chương 2: Thực hiện chính sách dân t c trong thộ ời kỳ quá độ nghĩa xã lên chủ
hội ở Việt Nam .................................................................................................... 6
Chương 3: Giải pháp tăng cường vi c th c hi n chính sách dân t c trong thệ ự ệ ộ ời
kỳ lên chủ nghĩa xã hội ....................................................................................... 8
KẾT LUẬN ......................................................................................................... 14
TÀI LI U THAM KH O Ệ Ả ................................................................................. 15
1
MỞ U ĐẦ
1. Lý do nghiên c tàiứu đề
Trong ti n trình cách m ng Viế ạ ệt Nam, Đảng và Nhà nước ta luôn luôn nhấn
mạnh ý nghĩa chiến lượ ấn đềc của v dân tộc và chính sách dân tộc, phát huy sức
mạnh c a củ ộng đồng dân t c, truy n thộ ề ống yêu nước và lòng t hào dân t c vì mự ộ ục
tiêu độc l p, th ng nh ậ ố ất, tiến lên dân giàu nước m nh, xã h i công bạ ộ ằng văn minh.
Bước sang th i k m i c a s nghi p xây dờ ỳ ớ ủ ự ệ ựng đất nước, nhân dân ta càng có điều
kiện để ốt hơn việc tăng cườ ối đại đoàn kế thực hiện t ng, mở rộng kh t toàn dân,
phát huy quy n làm ch c ng viên cao nh t s c m nh dân t ề ủ ủa nhân dân, độ ấ ứ ạ ộc để
thực hi n công nghi p hóa, hiệ ệ ện đại hóa đất nước. Tuy nhiên, vấn đề dân t c, chính ộ
sách dân t c là nh ng v r t l n, ph c t p và nh y c m, nhi u n i dung cộ ữ ấn đề ấ ớ ứ ạ ạ ả ề ộ ủa
vấn đề này cần được nghiên c u, giứ ải quy t c v lý lu n và th c ti n. Nh ng vế ả ề ậ ự ễ ữ ấn
đề ự ể thời s liên quan đế ộc đang làm cho viện dân tộc, chính sách dân t c tìm hi u,
nghiên c u v ng n i dung tr nên r t quan tr ng và b c thi t. ứ ề nhữ ộ ở ấ ọ ứ ế
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. M ục đích
Nắm được quan điể ật cơ bả ủa Đảng và Nhà nướm, chính sách, pháp lu n c c
về dân t c. Th c chính sách dân t c trong th i k lên CNXH ộ ấy rõ đượ ộ ờ ỳ quá độ ở
Việt Nam; t ừ đó xác định trách nhi m c a b n thân góp ph n tuyên truy n và thệ ủ ả ầ ề ực
hiện chủ trương, chính sách, pháp luật về dân t c cộ ủa Đảng và Nhà nước.
2.2. Nhi ệm vụ
Xác định quan điể ủa Đảng và Nhà nướm, chính sách, pháp luật c c về dân
tộc: khái ni m dân t c và chính sách dân t m c ng v dân t c và ệ ộ ộc; quan điể ủa Đả ề ộ
chính sách dân t c; chính sách c c v dân t Tìm hi u vi c th c hiộ ủa Nhà nướ ề ộc. ể ệ ự ện
chính sách dân t c trong th i kộ ờ ỳ quá độ lên ch ủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Tìm hiểu
2
giải pháp tăng cường việc th c hi n chính sách dân t c trong th i k lên ch ự ệ ộ ờ ỳ ủ nghĩa
xã hội
3. Đối tượng và ph m vi nghiên c u ạ ứ
3.1. Đối tượng
Đề ứ ậ tài nghiên c u về v m, chính sách, pháp luấn đề quan điể t c ng và ủa Đả
Nhà nước về dân t c và chính sách dân t c trong th i k ộ ộ ờ ỳ quá độ lên CNXH ở Việt
Nam hi n nayệ
3.2. Phạm vi nghiên c u ứ
- Thời gian: đến ngày 5/1/2021
- Nội dung:
+ Quan điểm, chính sách, pháp lu t cậ ủa Đảng và Nhà nướ ấn đềc về v dân tộc
+ Chính sách dân t c trong th i k lên CNXH ộ ờ ỳ quá độ ở Việt Nam.
4. Ý nghĩa của vi c nghiên c tài ệ ứu đề
Việt Nam là m t qu c gia th ng nh t g m 54 dân t c chung s ng. Cộ ố ố ấ ồ ộ ố ộng
đồng các dân tộc Vi c hình thành và phát triệt Nam đượ ển cùng với tiền trình lịch
sử hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước t o nên m t dân t c Vi t Nam th ng ạ ộ ộ ệ ố
nhất. Các dân tộc ở nước ta sinh s ng g n bó cùng nhau t t s m có ố ắ ừ lâu đời, đã rấ ớ
ý thức đoàn kết, giúp nhau trong chinh ph c thiên nhiên, ch ng gi c ngo i xâm và ụ ố ặ ạ
xây dựng đất nước. S ự đoàn kết g n bó gi a các cắ ữ ộng đồng dân tộc đã tạo nên một
quốc gia đa dân tộc bền v ng, th ng nhữ ố ất. Ngày nay, trước yêu c u phát tri n mầ ể ới
của đất nước, dướ lãnh đạ ủa Đải sự o c ng, các dân tộc tiếp tục phát huy truyền
thống tốt đẹp, tăng cường đoàn kết, n l c phỗ ự ấn đấu xây dựng nước Việt Nam độc
lập, th ng nh c m nh, xã h i công b ng, dân chố ất, dân giàu, nướ ạ ộ ằ ủ, văn minh tiến
lên ch ủ nghĩa xã hội.
3
NỘI DUNG
Chương 1: Quan điểm, chính sách, pháp lu t cậ ủa Đảng và Nhà nước về dân
tộc
1. Khái ni m v dân t và chính sách dân tệ ề ộc ộc
Theo quan điể nghĩa Mác m của chủ - Lênin, dân tộc là quá trình phát triển
lâu dài c a xã h i, tr i qua các hình th c c ng t n cao, ủ ội loài ngườ ả ứ ộng đồ ừ thấp đế
bao g m: th t c, b l c, b t c, dân t S i c c s n xuồ ị ộ ộ ạ ộ ộ ộc. ự biến đổ ủa phương thứ ả ất
chính là nguyên nhân quyết định s ự biến đổi c a củ ộng đồng dân t c. Dân tộ ộc được
hiểu theo hai nghĩa rộng và nghĩa hẹp:
Theo nghĩa rộng, dân t c là khái niộ ệm dùng để chỉ m t cộ ộng đồng người ổn
đị ề ố ấnh làm thành nhân dân m c, có lãnh thột nướ ổ riêng, n n kinh tế th ng nh t, có
ngôn ng chung và có ý th c v s ng nh t c a mình, g n bó v i nhau bữ ứ ề ự thố ấ ủ ắ ớ ởi
quyền l i chính tr , kinh t , truy n thợ ị ế ề ống văn hóa và truyề ống đấn th u tranh chung
trong su t quá trình l ch s lâu dài d c và gi c. Vố ị ử ựng nướ ữ nướ ới nghĩa này, khái
niệ ỉ ộm dân tộc dùng để ch m t qu nhân dân cốc gia, nghĩa là toàn bộ ủa m c. ột nướ
Ví d , dân t , dân t c Trung Hoa, dân t c Vi t Nam,.. p, ụ ộc Ấn Độ ộ ộ ệ Theo nghĩa hẹ
dân t c là khái niộ ệm dùng để chỉ một cộng đồng người được hình thành trong l ch ị
sử, có m i liên hố ệ chặt ch và b n v ng, có chung ý th c t giác t i, ngôn ẽ ề ữ ứ ự ộc ngườ
ngữ và văn hóa. Cộng đồng này xuất hi n sau b l c, b t c, k ệ ộ ạ ộ ộ ế thừa và phát triển
cao hơn những nhân t tố ộc người của các cộng đồng đó. Với nghĩa này, dân tộc là
một b ộ phận hay thành ph n c a qu c gia. ầ ủ ố Chẳng h n, Vi t Nam là qu c gia có 54 ạ ệ ố
dân t c, t c 54 c ng t i. S khác nhau gi a các c ng tộ ứ ộng đồ ộc ngườ ự ữ ộng đồ ộc người
ấy biể ệu hi n chủ y ếu ở đặc trưng văn hóa, lối s ng, tâm lý, ý th c t i. ố ứ ộc ngườ
Chính sách dân t c cộ ủa Đảng và Nhà nước ta là m t h ộ ệ thống các ch ủ trương,
giả ự ệi pháp, nhằm th c hi n quy ng vền bình đẳ ề chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội
4
giữa các dân tộc, trong đó có sự quan tâm đế n các dân t c thi u s ộ ể ố có trình độ phát
triển kinh t - xã hế ội th p. ấ
2. Quan điể ủa Đảm c ng về dân tộc và chính sách dân t c ộ
Ngay t khi mừ ới ra đời và trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta
luôn xác đị ấn đề ộc và đoàn kếnh v dân tộc, công tác dân t t dân tộc có vị trí chiến
lược quan tr ng trong cách m c ta. D a trên nh m c a chọ ạng nướ ự ững quan điể ủ ủ
nghĩa Mác Lênin, tư tưở- ng H Chí Minh v v dân tồ ề ấn đề ộc, Đảng ta đã đề ra các
chủ trương, chính sách dân tộ ội dung cơ bản là: “Bình đẳng, đoàn c, với những n
kết, tương trợ úp đỡ gi nhau cùng phát tri ển”
Chủ trương, đườ ủa Đảng lối c ng về công tác dân tộc từ thời k i mỳ đổ ới đất
nước đến nay được th ể hiện thông qua văn kiện các kỳ i h i và các ch , ngh đạ ộ ỉ thị ị
quyết chuyên đề ủa Đảng, đượ c c ban hành cụ thể trong từng nhiệm kỳ, từng giai
đoạn, với n n th ng nhội dung cơ bả ố ất, đó là: “Các dân tộc trong đại gia đình Việt
Nam bình đẳng, đoàn kết, tương trợ, giúp nhau cùng phát triển, cùng nhau thực
hiện th ng l i s nghi p công nghi p hóa, hiắ ợ ự ệ ệ ện đại hóa đất nước, xây d ng và bự ảo
vệ Tổ quốc Vi t Nam xã h i ch u tranh v i mệ ộ ủ nghĩa. Kiên quyết đấ ớ ọi âm mưu
chia r dân t c. Phát tri n toàn di n chính tr , kinh tẽ ộ ể ệ ị ế, văn hóa, xã hội và an ninh -
quốc phòng trên đị ắn tăng trưởa bàn vùng dân tộc và miền núi; g ng kinh tế với
giải quy t các vế ấn đề xã hội, th c hi n t t chính sách dân t c; quan tâm bự ệ ố ộ ồi dưỡng
nguồn nhân lực; chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ dân t c thi u s ; gi gìn và phát ộ ể ố ữ
huy nh ng giá tr ; b n s n th ng các dân t c thi u s trong s ữ ị ả ắc văn hóa truyề ố ộ ể ố ự
nghiệp phát tri n chung c a cể ủ ộng đồng dân tộc Việt Nam th ng nhố ất”.
Với nh ng n i dung trên, ch ng l i c ng v công tác dân ữ ộ ủ trương, đườ ố ủa Đả ề
tộc đã mang tính toàn diện trên các lĩnh vực và phủ kín địa bàn vùng dân tộc và
miền núi và luôn đượ ửa đổc s i, bổ sung theo t n nh m phù h p vừng giai đoạ ằ ợ ới s ự
phát tri n kinh t - xã hể ế ội ở vùng dân t c và mi n núi cùng v i s phát tri n chung ộ ề ớ ự ể
5
của đất nướ Theo đó, chủ trương, đườc. ng l i c ng v công tác dân t c trong ố ủa Đả ề ộ
thời k ỳ đổi mới đã được th ể chế hóa trong nhi u b ề ộ luật, lu t, pháp l nh, ngh ậ ệ ị định,
nghị quy t, quy nh, ch c có thế ết đị ỉ thị, thông tư… của các cơ quan nhà nướ ẩm
quyền.
Văn kiện Đạ ội đạ ủa Đảng đã tiếi h i biểu toàn quốc lần thứ XII c p tục bổ
sung, phát tri n ch ể ủ trương đường lối v dân t c và chính sách dân tề ộ ộc: “Đoàn kết
các dân t c có v trí chi c trong s nghi p cách m ng c c ta. Ti p tộ ị ến lượ ự ệ ạ ủa nướ ế ục
hoàn hiện các cơ chế, chính sách, b m các dân tảo đả ộc bình đẳng, tôn trọng, đoàn
kết, gi i quy t hài hòa quan hả ế ệ giữa các dân t c, giúp nhau cùng phát tri n, tộ ể ọa
chuyển bi n rõ r t trong phát tri n kinh tế ệ ể ế, văn hóa, xã hội vùng có đông đồng bào
dân t c thi u s , nh t là các vùng Tây B c, Tây Nguyên, Tây Nam B và Tây ộ ể ố ấ ắ ộ
duyên h i mi n Trung. Nâng cao ch ng giáo d - o, chả ề ất lượ ục đào tạ ất lượng nguồn
nhân l i dân t c thi u s i tiêu ực và chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ ngườ ộ ể ố, ngườ
biểu có uy tín trong c ng các dân t ng kiộng đồ ộc. Tăng cườ ểm tra, giám sát, đánh
giá k t qu c hi n các ch ế ả thự ệ ủ trương, chính sách dân tộ ủa Đảng và Nhà nước c c ở
các c p. Ch ng k dân t c; nghiêm tr ng chia r , phá ấ ố ỳ thị ộ ị những âm mưu, hành độ ẽ
hoại khối đại đoàn kết dân t ộc”.
3. Chính sách và pháp lu t c a Nhà c vậ ủ nướ ề dân tộc
Bình đẳng gi a các dân tữ ộc là một nguyên tắc cơ bản có ý nghĩa quan trọng
hàng đầu của chính sách dân tộc về quyền của các dân tộc thiểu số. Các dân tộc
không phân bi hay thi u s phát tri n cao hay th u ngang ệt đa số ể ố, trình độ ể ấp đề
nhau v n l trong m c ho ng c i s ng xã hề quyề ợi và nghĩa vụ ọi lĩnh vự ạt độ ủa đờ ố ội
và được bảo đảm b ng Hi n pháp và pháp lu t. Quyằ ế ậ ền bình đẳng gi a các dân t c, ữ ộ
trướ ế ể ệc h t là quy ng vền bình đẳ ề chính trị, chống mọi bi u hi n chia rẽ kỳ thị dân
tộc, dân t c h p hòi, dân t c c ti dân t ng v kinh ộ ẹ ộ ực đoan, tự ộc,… Quyền bình đẳ ề
tế, đảm b o s ả ự bình đẳng trong quan h l i ích gi a các dân tệ ợ ữ ộc. Nhà nước có trách
nhiệm giúp các dân t c có kinh tộ ế chậm phát tri phát ển để cùng đạt được trình độ
6
triển chung v i các dân t c khác trong c ớ ộ ả nước. Bình đẳng v ề văn hóa, xã hội bảo
đảm cho vi c gi gìn và phát huy b n sệ ữ ả ắc văn hóa của các dân tộc, làm phong phú
và đa dạ ền văn hóa Việng n t Nam thống nhất. Do phần lớn các dân t c thi u s ộ ể ố ở
nước ta hi phát triện nay có trình độ ển th p, vì v y bên c nh viấ ậ ạ ệc b m quyảo đả ền
bình đẳ ế, văn hóa, xã hộ ọi điềng toàn diện về chính trị, kinh t i cần phải tạo m u
kiệ ận thu n l ng bào các dân t c thi u s ợi để đồ ộ ể ố có cơ hộ ển bình đẳi phát tri ng với
các dân t c khác. S nhau cùng phát triộ ự quan tâm tương trợ, giúp đỡ ển, đó chính
là bi u hi n quy n gi a các dân tể ệ ền bình đẳ ữ ộc đặc trưng nhất ở Việt Nam.
Trên cơ sở trương, đườ ủa Đả chủ ng lối c ng về công tác dân tộc, chính sách
dân t c, Qu c h ng và ộ ố ội đã ban hành Hiến pháp năm 2013; Chính phủ đã xây dự
trình Qu c h i xem xét, thông qua h ng pháp lu t, t n hoàn thiố ộ ệ thố ậ ừ đó góp phầ ện
thể chế chính sách pháp lu n công tác dân t c, chính sách dân t c. ật liên quan đế ộ ộ
Hiến pháp 2013 chỉ rõ: Nướ nghĩa Việc Cộng hòa xã hội chủ t Nam là quốc gia
thố ấ ộ ệ ộng nh t của các dân t c cùng sinh s c Viống trên đất nướ t Nam. Các dân t c
bình đẳng, đoàn kết, tôn tr ng và giúp nhau cùng phát tri n nghiêm c m m i hành ọ ể ấ ọ
vi k , chia r dân t c. Ngôn ng c gia là ti ng Vi t. Các dân t c có quyỳ thị ẽ ộ ữ quố ế ệ ộ ền
dùng ti ng nói, ch t, gi gìn b n s c dân t c, phát huy phong t c, t p quán, ế ữ viế ữ ả ắ ộ ụ ậ
truyền th p c c thống và văn hóa tốt đẹ ủa mình. Nhà nướ ực hi n chính sách phát ệ
triển toàn di n và tệ ạo điều ki các dân t c thi u s phát huy n i l c, cùng phát ện để ộ ể ố ộ ự
triển v c. ới đất nướ
Chương 2: Thực hiện chính sách dân t trong th i k ộc ờ ỳ quá độ nghĩa lên chủ
xã h t Namội ở Việ
Do có ch ng l n, phù h p và s vào cu c c a c h ủ trương, đườ ối đúng đắ ợ ự ộ ủ ả ệ
thống chính tr nên trong nhị ững năm qua, công tác dân tộc đã đạt được nhi u thành ề
tựu quan trọng. Tính riêng trong giai đoạn 2016 - 2020, vùng đồng bào dân t c và ộ
miền núi có những chuy n bi n quan tr ng trong phát tri n kinh t - xã h i. Trong ể ế ọ ể ế ộ
7
phát tri n kinh tể ế, xóa đói, giảm nghèo, xây d ng nông thông mự ới đạt k t qu ế ả bước
đầu đáng ghi nhậ ốc độ tăng trưở hàng năm đạ /năm; tỷn. T ng kinh tế t 7% lệ hộ
nghèo vùng dân t c và mi n núi gi n nghèo gi m 4 - 5%, có ộ ề ảm 4%/năm; các huyệ ả
nơi giả ảm 1,2%; đã có 22 huyệm trên 5%; tỷ lệ hộ cận nghèo toàn vùng gi n, 125
xã, 1.298 thôn ra kh i tình trỏ ạng đặc biệt khó khăn; có 1.052 xã (chiếm 22,3%) đạt
chuẩn nông thôn m i, có 27 huy n (chi t chu n nông thôn m i. ớ ệ ếm 6%) đạ ẩ ớ
Kết c u h tấ ạ ầng cơ sở được đầu tư đồng bộ, hệ ng giao thông t tthố ừ ỉnh đến
trung tâm các huyện đã được r i nh a hoả ự ặc bê tông hóa 100%; các xã có đường ô-
tô đến trung tâm đạt 98,4%; t l h dân t c thi u s ỷ ệ ộ ộ ể ố được s dử ụng điện lưới quốc
gia đạt 96,7%; 100% xã có trườ ọc cơ sở; 99,7% xã có trường tiểu học, trung h ng
mầm non, mẫu giáo; 99,5% xã có tr m y tạ ế; 76,7% thôn có nhà văn hóa, nhà sinh
hoạt c ng; t l c kiên cộng đồ ỷ ệ thôn có đường giao thông đượ ố tăng 16,7% so với
năm 2015.
Trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo và dạy nghề ngày càng phát tri n, t l ể ỷ ệ
người đủ ết đọ 15 tuổi trở lên bi c, bi t vi t ti ng ph ế ế ế ổ thông tăng 1,7%; tỷ đi họ lệ c
đúng độ ọc tăng 8%, trung học cơ sở tăng 9% tuổi cấp tiểu h , trunìnhg học phổ
thông tăng 14,7%. Đế ết năm 2020 cả ớc đã xây dựng được 316 trườn h nư ng phổ
thông dân t c nộ ội trú, 1.097 trường ph thông dân tổ ộc bán trú, 4 trường và 3 khoa
dự b ị đại h c dân t c. Bên cọ ộ ạnh đó, công tác đào tạo ngh , gi i quy t vi c làm cho ề ả ế ệ
người lao động dân t c thi u s c m t s k t qu quan tr ng. ộ ể ố đạt đượ ộ ố ế ả ọ
Trong vi c b o t n, phát huy giá tr ệ ả ồ ị văn hóa cũng đạt được k t qu ế ả đáng ghi
nhận, trong đó, tiếp tục công nh n 4 di tích qu c biậ ốc gia đặ ệt, 8 di tích l ch s ị ử văn
hóa qu c gia; phong t ng, truy t ng 559 ngh ố ặ ặ ệ nhân dân gian là người dân t c thiộ ểu
số; hàng năm đã tổ chức t t ngày h a các dân t c thi u số ội văn hóa củ ộ ể ố… Có 95%
số xã được phủ sóng phát thanh truyền hình; phát sóng được 22 th ng dân t c, ứ tiế ộ
phù h p v i t ng vùng, mi n hợ ớ ừ ền. Ngoài ra, đế ết năm 2020 đã xây dựng được hơn
16.000 điểm bưu điện văn hóa xã; có hàng tri u t ệ ờ báo được cấp không thu tiền.
8
Tuy nhiên, bên c nh nh ng thành tạ ữ ựu đạt được vẫn còn nh ng h n chữ ạ ế, yếu
kém, đó là: “Kế ấp bách đốt quả thực hiện một số nhiệm vụ ủ ch yếu, c i với vùng
đồ ộ ảng bào dân t c thiểu số ở Tây Bắc, Tây Nguyên, Tây Nam Bộ, tây duyên h i
miền Trung chưa đạt được như mong muốn. So với mặt bằng chung c a c c, ủ ả nướ
đờ ố ội s ng c ng bào dân tủa đồ ộc thiểu số vẫn thuộc di t. Tện khó khăn nhấ ỷ lệ h
nghèo, c n nghèo, tái nghèo còn cao; kho ng cách so v i vùng phát tri n có xu ậ ả ớ ể
hướng gia tăng; khả năng tiếp c n d ch vậ ị ụ xã h i còn th p; tình trộ ấ ạng di cư tự phát
chưa đượ ức ngườc giải quyết hiệu quả; cán bộ, công chức, viên ch i dân tộc thiểu
số nhiều nơi chưa đạt tỷ lệ theo đúng quy định; hủ tục lạc hậu, mê tín dị đoan ở
một s ố nơi chưa được khắc phục, v n còn ti n y u t c t p v an ninh, trẫ ềm ẩ ế ố phứ ạ ề ật
tự”.
Những hạn chế, y nh có nhiếu kém trên được xác đị ều nguyên nhân, trong
đó có cả quan, đó là: Điể ủa vùng đồ khách quan và chủ m xuất phát c ng bào dân
tộc và mi n núi còn thề ấp; địa hình hi m tr , chia cể ở ắt, giao thông khó khăn, khí hậu
khắc nghiệt; thiên tai, bão lũ xảy ra thường xuyên; chất lượng nguồn nhân l c còn ụ
thấp. Bên c t sạnh đó, mộ ố cấp ủy, chính quy n, nh n th v công ề ậ ức chưa đầy đủ ề
tác dân t o, ch c s quy t li t; s i h p giộc; công tác lãnh đạ ỉ đạo chưa thự ự ế ệ ự phố ợ ữa
các c t ch ng b ; m t s chính sách còn ch ng chéo, ấp, các ngành chưa chặ ẽ, đồ ộ ộ ố ồ
nguồn lực đầu tư còn nhiều h n ch . Ngoài ra, m t b ạ ế ộ ộ phận đồng bào dân t c thiộ ểu
số còn có tư tưởng b ng lòng v i hi n t i, thi u ý chí phằ ớ ệ ạ ế ấn đấu vươn lên.
Chương 3: Giải pháp tăng cường việc thực hiện chính sách dân t c trong ộ
thời k lên ch ỳ ủ nghĩa xã hội
Đường l i, chính sách vố ề v dân tấn đề ộ ộ ộ ộc, công tác dân t c là m t b phận
hữu cơ của đườ ủa Đảng, Nhà nước ta, đượng lối, chính sách chung c c thể hiện rõ
trong “Cương lĩnh xây dựng đất nướ quá độ nghĩa xã hội” c trong thời kỳ lên chủ
(bổ sung, phát triển năm 2011), bao g m nh ng n i dung mang tính t ng h p, toàn ồ ữ ộ ổ ợ
9
diện, đồ trên các lĩnh vự ị, văn hóa, xã hộng bộ c kinh tế, chính tr i, quốc phòng, an
ninh,.. c hi n t ng l i, chính sách c c v v dân Để thự ệ ốt đườ ố ủa Đảng, Nhà nướ ề ấn đề
tộc, công tác dân t c trong th i k lên ch ộ ờ ỳ ủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, trước h t cế ần
tập trung gi i quy t m t s vả ế ộ ố ấn đề:
Thứ nhất, n m v m, m c tiêu c c v v ắ ững quan điể ự ủa Đảng, Nhà nướ ề ấn đề
dân t c, công tác dân t c trong th i k lên ch ộ ộ ờ ỳ ủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.
Về m, c n n m v ng mquan điể ầ ắ ữ ộ ốt s nội dung cơ bản:
Tiếp t c quán tri t sâu sụ ệ ắc chính sách bình đẳng, đoàn kết, tương trợ giữa
các dân t c; phát tri n kinh t - xã h c bi t là phát tri n kinh t nâng mộ ể ế ội, đặ ệ ể ế để ức
sống c a các dân t các dân t c có s phát tri n ngang nhau là vủ ộc và để ộ ự ể ấn đề có ý
nghĩa quyết đị ủa Đảnh cho việc thực hiện thắng lợi chính sách dân tộc c ng, Nhà
nước, b nh và phát tri n trong th i kảo đảm cho đất nước ổn đị ể ờ ỳ đi lên chủ nghĩa
xã h ội.
Phát tri n kinh t - xã h i mi n núi luôn g n v i v dân tể ế ộ ề ắ ớ ấn đề ộc, coi đây là
m bột ộ phận hữu cơ trong chiến lược phát tri n n n kinh t c dân. ể ề ế quố
Phát tri n kinh t - xã hể ế ội vùng đồng bào các dân t c thi u s và mi n núi là ộ ể ố ề
trách nhi m chung c a c c h t và tr c ti p là trách nhi m c ng, ệ ủ ả nước, trướ ế ự ế ệ ủa Đả
chính quyền, đồng bào các dân t u s ng thộc thiể ố; đồ ời, đồng bào các dân t c thiộ ểu
số phải vương lên tự lực, t ự cương, chống tư tưởng tự ti, ỷ lại.
Phát tri n toàn di n chính tr , kinh t i và an ninh, quể ệ ị ế, văn hóa, xã hộ ốc
phòng; gắn tăng trưởng kinh t v i vi c giế ớ ệ ải quy t nh ng nhu c u bế ữ ầ ức xúc v mề ặt
xã h ội ở vùng đồng bào các dân t c thi u sộ ể ố và miền núi.
Về m c tiêu, c n n m v ng m t s nụ ầ ắ ữ ộ ố ội dung cơ bản và cụ thể:
Đẩ ể ấ ả ốy mạnh phát tri n sản xu t và c i thi i sện đờ ng nhân dân các dân tộc.
Xóa h nghèo; gi m kho ng cách chênh l ch giàu nghèo gi a các vùng và các dân ộ ả ả ệ ữ
10
tộc. Thu h p kho ng các v thu nh p bình quân gi a các dân t c và các vùng và ẹ ả ề ậ ữ ộ
chênh l ch v ệ ề trình độ phát tri n kinh tể ế, văn hóa.
Bảo v sệ ức kh e c a nhân dân các dân t c, thỏ ủ ộ ực hi c 100% s xã có ện đượ ố
trạm y t cán b t c ch a b nh. Kh ng ch b nh sế, có đủ ộ và đủ huố ữ ệ ố ế ệ ốt rét, không để
xảy ra dịch. Có đủ nước sạch cho nhân dân các dân t c. ộ
Nâng cao trình độ văn hóa và đờ i sống tinh thần của nhân dân các dân tộc;
bảo t n và phát tri n các giá tr p c a các dân t c; thanh toán nồ ể ị văn hóa tốt đẹ ủ ộ ạn
mù ch ng sóng phát thanh và truy n h u h t các vùng ữ, đưa thông tin bằ ền hình đế ầ ế
của đất nước, góp ph n nâng cao dân trí c a nhân dân các dân t c. ầ ủ ộ
Hoàn thành công tác định canh, định cư ở vùng đồ ng bào các dân tộc thiểu
số và mi n núi. ề
Xây dựng cơ sở chính trị, đội ngũ cán bộ và đảng viên ở vùng đồng bào các
dân t c thi u sộ ể ố và miền núi trong s ch và v ng mạ ữ ạnh, trước hết là đối với cấp cơ
sở và c p huy ấ ện.
Thứ ự ệ ữ ộ hai, th c hi n t ng giốt bình đẳ a các dân t c trong c ng các dân ộng đồ
tộc Vi ng, ệt Nam. Bình đẳ đoàn kết, tương trợ ộc để nhau giữa các dân t cùng phát
triển vừa là nguyên t c, vắ ừa là mục tiêu c a chính sách dân tủ ộc c ng, Nhà ủa Đả
nước ta, được thực hiện nhất quán trong suốt quá trình cách mạng, kể từ khi có
Đả ủ ộ ởng. Trong thời kỳ lên chquá độ nghĩa xã h i Việt Nam, Đảng và Nhà nước
phải luôn coi tr ng v t chi t dân t c. ọ ấn đề này, coi đó là mộ ến lược đại đoàn kế ộ
“Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời k ỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội” khẳng
định: “Thự ện chính sách bình đẳng, đoàn kế úp đỡc hi t, tôn trọng và gi nhau giữa
các dân t c, t o m u ki các dân t c cùng phát tri u 5 Hi n pháp ộ ạ ọi điề ện để ộ ển”. Điề ế
năm 2013 nêu rõ: “Nướ nghĩa Việc Cộng hòa xã hội chủ t Nam là quốc gia thống
nhất c a các dân t c cùng sinh s c Vi t Nam. Các dân t c bình ủ ộ ống trên đất nướ ệ ộ
đẳ ể ọng, t, tôn trđoàn kế ọng và giúp nhau cùng phát tri n; nghiêm cấm m i hành vi
11
kỳ thị, chia r dân t c. Ngôn ng c gia là ti ng Viêt. Các dân t c có quyẽ ộ ữ quố ế ộ ền
dùng ti ng nói, ch t, gi gìn b n s c dân t c, phát huy phong t c, t p quán, ế ữ viế ữ ả ắ ộ ụ ậ
truyền th p c c thống văn hóa tốt đẹ ủa mình. Nhà nướ ực hi n chính sách phát triệ ển
toàn di n và tệ ạo điều ki các dân t c thi u s phát huy n i lện để ộ ể ố ộ ực, cùng phát tiển
với đất nước”.
Bình đẳng gi a các dân t c là nguyên tữ ộ ắc cơ bản, có ý nghĩa quan trọng hàng
đầu của chính sách dân t c. Các dân t c, không phân biộ ộ ệt đa số hay thiểu s , trình ố
độ ể ọ phát tri n cao hay th u ngang nhau vấp, đề ề quyền l trong mợi và nghĩa vụ i
lĩnh vực hoạt độ ủa đờng c i s ng xã hố ội và đượ ảo đảc b m b ng Hi n pháp và pháp ằ ế
luậ ự ữ ế ự ệ ềt. Th c hiện quy ng giền bình đẳ a các dân t c hộc, trướ t là th c hi n quy n
bình đẳng về chính trị, bởi vậy, cần chống mọi biểu hiện chia rẽ, kỳ thị dân tộc,
dân t c h p hòi, dân t c cộ ẹ ộ ực đoan, tự ti dân tộc,… Thực hi n quyệ ền bình đẳng giữa
các dân t c v kinh t là bộ ề ế ảo đả ình đẳm sự b ng trong quan h l i ích gi a các dân ệ ợ ữ
tộc. Nhà nước có trách nhi m giúp các dân t c có kinh t ệ ộ ế chậm phát tri cùng ển để
đạt được trình độ phát triển chung của các dân tộc khác trong cả nước. Thực hiện
quyền bình đẳng gi a các dân t c v ữ ộ ề văn hóa - xã hội là b m cho vi c gi gìn ảo đả ệ ữ
và phát huy b n s a các dân t ng ả ắc văn hóa củ ộc; qua đó làm phong phú và đa dạ
nền văn hóa Việt Nam.
Phầ ớ ển l n các dân tộc thi u số hiện nay có trình độ phát triển thấp, vì vậy,
bên c nh vi c b m quy ng toàn di n v chính tr , kinh tạ ệ ảo đả ền bình đẳ ệ ề ị ế, văn hóa,
xã hội, Nhà nước c n t o m u ki n thu n l các dân t c thi u s ầ ạ ọi điề ệ ậ ợi để ộ ể ố có cơ hội
phát tri ng v i các dân t c khác. S nhau ển bình đẳ ớ ộ ự quan tâm, tương trợ, giúp đỡ
cùng phát tri n là bi u hiể ể ện đặc trưng nhất về quyền bình đẳng gi a các dân tữ ộc ở
Việt Nam trong th i k lên chờ ỳ quá độ ủ nghĩa xã hội. Các dân t c Viộ ệt Nam đã
cùng chung sống lâu đời bên nhau, g n bó máu th t vắ ị ới nhau, no đói có nhau, vinh
nhục cùng nhau, đồ ựng nướng cam cộng khổ, một lòng sát cánh cùng nhau d c và
giữ nước. Truy n th c gìn gi và phát tri n trong su t hàng ề ống đoàn kết đó đượ ữ ể ố
12
nghìn năm lị ống đoàn kết quý báu đó củ ộc, Đảch sử. Kế thừa truyền th a dân t ng
và Nhà nướ ải luôn xác định đoàn kếc ta ph t dân tộc là một nguyên t n cắc cơ bả ủa
chính sách dân t c, công tác dân t c trong su t th i k ộ ộ ố ờ ỳ quá độ lên ch ủ nghĩa xã hội
ở nước ta; hướ nghĩa xã hội mà Đảng theo hệ tiểu chí của chủ ng và nhân dân ta
đang thực hiện, đó là “dân giàu, nước m nh, dân ch , công bạ ủ ằng, văn minh”. Trong
th thời k , nguyên t c cỳ quá độ ắc đó phải đượ ủ ể hóa trong chi c, kến lượ ế hoạch
phát tri n kinh t - xã hể ế ội, trong các chương trình, dự án đầu tư phát triển cho vùng
đồ ể ụng bào các dân tộc thi u số và mi nh cền núi, trong các chính sách, các quy đị
thể t t c ở ấ ả các lĩnh vự ế, văn hóa ội, đốc kinh t , xã h i ngo ại,…
Thứ ự ba, xây d ng chi c vến lượ ề công tác cán b i v ng bào các ộ đố ới vùng đồ
dân t c thi u s và mi n núi. Vộ ể ố ề ấn đề cán b là khâu then chộ ốt để t ổ chức th c hiự ện
thắng l i m c tiêu, nhi m v cợ ụ ệ ụ ủa Đảng đề ra trong “Cương lĩnh xây dựng đất nước
trong th i k lên ch y, c nh m t chiờ ỳ quá độ ủ nghĩa xã hội”. Vì vậ ần xác đị ộ ến lược
công tác cán b i vộ đố ới vùng đồ ền núi, trong đóng bào các dân tộc thiểu số và mi
cần chú tr ng mọ ột số n i dung chộ ủ yếu:
Có quy ho o, b ng, s d ng cán b là ng i dân t c thi u s ạch đào tạ ồi dưỡ ử ụ ộ ườ ộ ể ố
từ cơ sở đến Trung ương, nghĩa là đề ra được nhu cầu đào tạo, bồi dưỡng, s dử ụng
từng lo i cán b trong t ng th i k theo mạ ộ ừ ờ ỳ ục tiêu, chiến lược cán b chung c a cộ ủ ả
nư đước. Theo đó, số cán bộ của từng dân tộc thiểu số ợc đào tạ ồi dưỡo, b ng, sử
dụng tương ứ ộc đó. Trên cơ sở ạch đó, ng với tỷ lệ dân số của mỗi dân t quy ho
củng c , phát tri n h ố ể ệ thống trường dân t c n i trú, bán trú t ộ ộ ừ xã đến Trung ương,
làm nhi m v giáo dệ ụ ục, đào tạo con em người dân tộc thi u s ể ố có đủ trình độ kiến
thức để thi vào đạ ống trườ ải đượ i học. Hệ th ng này ph c tiếp tục củng cố, hoàn
thiện v ề cơ sở v t ch t và có chính sách tuy n sinh ch t ch , theo nhu c u c a t ng ậ ấ ể ặ ẽ ầ ủ ừ
dân t a bàn c , tránh tình tr ng có dân t u cán bộc và đị ụ thể ạ ộc đã nhiề ộ nhưng học
sinh, sinh viên v n cẫ hiếm đa số trong trường. Chủ tuytrương cử ển vào đại học và
cao đẳ ện đồn chỉ là giải pháp tình thế, vì vậy, cần thực hi ng bộ các giải pháp để
13
tiế ớ ử ản t i bỏ hệ c tuy c sinh hển như hiện nay. Theo đó, họ ọc lên các c u phấp đề i
thi, có đạt trình độ thì m i cho h c ti p, bớ ọ ế ởi có như vậy mới đào tạo được nhân tài.
Có chính sách thu hút, ch x i v i cán b công tác vùng ế độ đãi ngộ ứng đáng đố ớ ộ ở
đồng bào các dân t c thi u s và miộ ể ố ền núi. Theo đó, ra sức bồi dưỡng, đào tạo cán
bộ là người xu t thân ấ ở vùng đồng bào các dân t c thi u s và miộ ể ố ền núi, đồng thời
có chính sách khuy n khích cán b t n ph c v lâu dài t i vùng này. ế ộ ừ nơi khác đế ụ ụ ạ
Ngoài ra, từng bước có s ự điều chuy n cán b ể ộ giữa các vùng và các dân t c. Chộ ẳng
hạn, cán b i mi i dân t c thi u s có thộ là ngườ ền núi, ngườ ộ ể ố ể xuống công tác ở
vùng đòng bằng và ven bi n. Trong kháng chi n ch ng thể ế ố ực dân Pháp và đế quốc
Mỹ, chúng ta đã làm như vậ ếu như thự ừng bướy. N c hiện t c, rồi tiến tới xóa bỏ
được s u cán bự ngăn cách về cơ cấ ộ giữa các dân tộc thì ngay trong thời kỳ quá
độ, chúng ta đã thự ện được cơ bả bình đẳng, đoàn kếc hi n sự t dân tộc một cách
thực sự, theo đúng nghĩa của nó về công tác cán b . ộ
Thứ tư, xây dựng Lu t Dân t cho vi i m i công tác dân ậ ộc, làm cơ sở ệc đổ ớ
tộc. Trong th i k lên ch i, c n thờ ỳ quá độ ủ nghĩa xã hộ ầ ể chế hóa nh ng, ững tư tưở
quan điể ủa Đảng, Nhà nước, làm cơ sởm, chính sách dân tộc c pháp lý cho việc
giả ữi quyết nh ng v phát sinh trong quan hấn đề ệ giữa các dân tộc, cũng như cho
việc ti p tế ục đổi m i công tác dân t c. B i v y, vi c s m xây d ng, ban hành Luớ ộ ở ậ ệ ớ ự ật
Dân t c là r t c n thi t. N i dung c a Luộ ấ ầ ế ộ ủ ật Dân t c cộ ần quy định nh ng v có ữ ấn đề
tính nguyên t c v chính sách dân t c c ng và Nhà c, quy ắ ề ộ ủa Đả nướ ền và nghĩa vụ
của các dân t c (quy tham gia qu c, phát tri n kinh t ộ ền và nghĩa vụ ản lý nhà nướ ể ế
- xã h i, gi gìn b n sộ ữ ả ắc văn hóa,…) và quản lý nhà nước về dân t c. ộ
Luật Dân t c c nh rõ ch m v cộ ần phân đị ức năng, nhiệ ụ ủa các cơ quan đảm
trách công tác dân t c h t là y ban Dân t c (thu c Chính ph ), ộc, trong đó, trướ ế Ủ ộ ộ ủ
là cơ quan giúp Chính phủ ản lý nhà nướ qu c về dân tộc và trực tiếp quản lý một
số chương trình, dự án ở vùng đồng bào các dân tộc thiểu số và miền núi. Theo
đó, Ủy ban Dân t c tộ ập trung vào vi c xây d ng chính sách dân t c và giúp Chính ệ ự ộ
14
phủ kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện chính sách dân t c. Trong Lu t Dân t c, cộ ậ ộ ần
quy định rõ, các ngành ở Trung ương, căn cứ ức năng, nhiệ vào ch m vụ của mình,
có ch ủ trương, biện pháp chỉ đạo toàn ngành v c th c hi n chính sách dân tề việ ự ệ ộc
của Đảng, Nhà nước. Đồ ững quy địng thời, có nh nh cụ thể v tề ổ chức b máy và ộ
chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan làm công tác dân tộ các địa phương.c ở
Bên c n ti p t c s i, b sung, hoàn thi n các lu t, b lu t có ạnh đó, cầ ế ụ ửa đổ ổ ệ ậ ộ ậ
nội dung liên quan đế ấn đền v dân tộc, công tác dân tộc nhằm ngày càng thể chế
hóa sát th c và t t nh i, chính sách c c v v dân ự ố ất đương lố ủa Đảng, Nhà nướ ề ấn đề
tộc, công tác dân t c trong th i k lên ch ộ ờ ỳ ủ nghĩa xã hội.
KẾT LU N Ậ
Trong th i k lên chờ ỳ quá độ ủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, Đảng và Nhà nước
ta đã chú trọ ấn đề ộc và đã đạt đượ đáng ng giải quyết tốt v dân t c những kết quả
khích l trên t t c ệ ấ ả các phương diện kinh t , chính trế ị, văn hóa, xã hội, qu c phòng ố
- an ninh. Thông qua c ti p thu và phát huy nhviệ ế ững quan điểm, tư tưởng trước
đó về ộc, Đảng và Nhà nước ta đã khái quát đượ ủa đấ dân t c tình hình dân tộc c t
nước Vi t Nam hi tệ ện nay để ừ đó thể hiện quan điể ấn đề ộc và đềm về v dân t ra
những chính sách, ch phát tri n phù h p vủ trương, pháp luật để ể ợ ới th i và vời đạ ới
từng vùng riêng bi t toàn di n v m i m t, t c kh c ph c tình tr ng chênh ệ ệ ề ọ ặ ừng bướ ắ ụ ạ
lệch phát tri n gi a các dân t c. Dù là m t qu ng v tể ữ ộ ộ ốc gia đa dạ ề ộc người nhưng
tuyệt nhiên không có b t kì dân t c nào b b lấ ộ ị ỏ ại. Chí ng tinh tư tưở ến b và nhân ộ
văn này đã nâng cao tinh thần đoàn kết gi a các dân t c s ng chung m t lãnh thữ ộ ố ộ ổ,
phát huy n i l c c a m i dân t n t u b t c ng k , b t k ộ ự ủ ỗ ộc, ngăn chặ ừ đầ ấ ứ tư tưở ỳ thị ấ ỳ
âm mưu chia rẽ dân t c nào. ộ
15
TÀI LI U THAM KH O Ệ Ả
1. Ban Tuyên giáo Trung ương Đảng, Vấn đề dân tộc và chính sách dân tộc,
Nxb. Chính tr c gia, Hà N i.2018 ị quố ộ
2. Ban tư tưởng – văn hóa Trung ương, Tài li u nghiên c u các Ngh quyệ ứ ị ết
Hội ngh l n th b y Ban Chị ầ ứ ả ấp hành Trung ương Đảng khóa IX.
3. Bộ Giáo d o, ục và Đào tạ Giáo trình Ch ủ nghĩa xã hội khoa học, Nxb.
Chính tr c gia, Hà N i.2018 ị quố ộ
4. Kết lu n s -KL/TW ngày 30/10/2019 c a B Chính tr v ậ ố 65 ủ ộ ị ề Tiếp t c thụ ực
hiện Nghị quy 24ết s ố -NQ/TW c a Ban Chủ ấp hành Trung ương khóa IX về
Công tác dân t c trong tình hình m i. ộ ớ
| 1/17
| | Tải xuống

Có thể bạn quan tâm:

Preview text:

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH
HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN
-------------------------
TIỂU LUẬN
CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC
Quan điểm, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà
nước về dân tộc và chính sách dân tộc trong thời kỳ quá
độ lên CNXH ở Việt Nam hiện nay
Sinh viên : VƯƠNG THỊ THU HỒN G Mã số sinh viên : 2151050023
Lớp : Truyền thông đại chúng A1 K41 Năm học 2021-2022
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ............................................................................................................... 1
1. Lý do nghiên cứu đề tài ................................................................................ 1
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................... 1
2.1. Mục đích ................................................................................................. 1
2.2. Nhiệm vụ ................................................................................................ 1
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................ 2 3.1. Đối tượn
g................................................................................................ 2
3.2. Phạm vi nghiên cứu ................................................................................ 2
4. Ý nghĩa của việc nghiên cứu đề tài ............................................................... 2
NỘI DUNG ............................................................................................................ 3
Chương 1: Quan điểm, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước về dân tộc
............................................................................................................................. 3
1. Khái niệm về dân tộc và chính sách dân tộc ............................................. 3
2. Quan điểm của Đảng về dân tộc và chính sách dân tộc ............................ 4
3. Chính sách và pháp luật của Nhà nước về dân tộc .................................... 5
Chương 2: Thực hiện chính sách dân tộc trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã
hội ở Việt Nam .................................................................................................... 6
Chương 3: Giải pháp tăng cường việc thực hiện chính sách dân tộc trong thời
kỳ lên chủ nghĩa xã hội ....................................................................................... 8
KẾT LUẬN ......................................................................................................... 14
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................. 15 1
MỞ ĐẦU
1. Lý do nghiên cứu đề tài
Trong tiến trình cách mạng Việt Nam, Đảng và Nhà nước ta luôn luôn nhấn
mạnh ý nghĩa chiến lược của vấn đề dân tộc và chính sách dân tộc, phát huy sức
mạnh của cộng đồng dân tộc, truyền thống yêu nước và lòng tự hào dân tộc vì mục
tiêu độc lập, thống nhất, tiến lên dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng văn minh.
Bước sang thời kỳ mới của sự nghiệp xây dựng đất nước, nhân dân ta càng có điều
kiện để thực hiện tốt hơn việc tăng cường, mở rộng khối đại đoàn kết toàn dân,
phát huy quyền làm chủ của nhân dân, động viên cao nhất sức mạnh dân tộc để
thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Tuy nhiên, vấn đề dân tộc, chính
sách dân tộc là những vấn đề rất lớn, phức tạp và nhạy cảm, nhiều nội dung của
vấn đề này cần được nghiên cứu, giải quyết cả về lý luận và thực tiễn. Những vấn
đề thời sự liên quan đến dân tộc, chính sách dân tộc đang làm cho việc tìm hiểu,
nghiên cứu về những nội dung trở nên rất quan trọng và bức thiết.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 2.1. Mục đích
Nắm được quan điểm, chính sách, pháp luật cơ bản của Đảng và Nhà nước
về dân tộc. Thấy rõ được chính sách dân tộc trong thời kỳ quá độ lên CNXH ở
Việt Nam; từ đó xác định trách nhiệm của bản thân góp phần tuyên truyền và thực
hiện chủ trương, chính sách, pháp luật về dân tộc của Đảng và Nhà nước.
2.2. Nhiệm vụ
Xác định quan điểm, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước về dân
tộc: khái niệm dân tộc và chính sách dân tộc; quan điểm của Đảng về dân tộc và
chính sách dân tộc; chính sách của Nhà nước về dân tộc. Tìm hiểu việc thực hiện
chính sách dân tộc trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Tìm hiểu 2
giải pháp tăng cường việc thực hiện chính sách dân tộc trong thời kỳ lên chủ nghĩa xã hội
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng
Đề tài nghiên cứu về vấn đề quan điểm, chính sách, pháp luật của Đảng và
Nhà nước về dân tộc và chính sách dân tộc trong thời kỳ quá độ lên CNXH ở Việt Nam hiện nay
3.2. Phạm vi nghiên cứu
- Thời gian: đến ngày 5/1/2021 - Nội dung:
+ Quan điểm, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước về vấn đề dân tộc
+ Chính sách dân tộc trong thời kỳ quá độ lên CNXH ở Việt Nam.
4. Ý nghĩa của việc nghiên cứu đề tài
Việt Nam là một quốc gia thống nhất gồm 54 dân tộc chung sống. Cộng
đồng các dân tộc Việt Nam được hình thành và phát triển cùng với tiền trình lịch
sử hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước tạo nên một dân tộc Việt Nam thống
nhất. Các dân tộc ở nước ta sinh sống gắn bó cùng nhau từ lâu đời, đã rất sớm có
ý thức đoàn kết, giúp nhau trong chinh phục thiên nhiên, chống giặc ngoại xâm và
xây dựng đất nước. Sự đoàn kết gắn bó giữa các cộng đồng dân tộc đã tạo nên một
quốc gia đa dân tộc bền vững, thống nhất. Ngày nay, trước yêu cầu phát triển mới
của đất nước, dưới sự lãnh đạo của Đảng, các dân tộc tiếp tục phát huy truyền
thống tốt đẹp, tăng cường đoàn kết, nỗ lực phấn đấu xây dựng nước Việt Nam độc
lập, thống nhất, dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh tiến lên chủ nghĩa xã hội. 3 NỘI DUNG
Chương 1: Quan điểm, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước về dân tộc
1. Khái niệm về dân tộc và chính sách dân tộc
Theo quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, dân tộc là quá trình phát triển
lâu dài của xã hội loài người, trải qua các hình thức cộng đồng từ thấp đến cao,
bao gồm: thị tộc, bộ lạc, bộ tộc, dân tộc. Sự biến đổi của phương thức sản xuất
chính là nguyên nhân quyết định sự biến đổi của cộng đồng dân tộc. Dân tộc được
hiểu theo hai nghĩa rộng và nghĩa hẹp:
Theo nghĩa rộng, dân tộc là khái niệm dùng để chỉ một cộng đồng người ổn
định làm thành nhân dân một nước, có lãnh thổ riêng, nền kinh tế thống nhất, có
ngôn ngữ chung và có ý thức về sự thống nhất của mình, gắn bó với nhau bởi
quyền lợi chính trị, kinh tế, truyền thống văn hóa và truyền thống đấu tranh chung
trong suốt quá trình lịch sử lâu dài dựng nước và giữ nước. Với nghĩa này, khái
niệm dân tộc dùng để chỉ một quốc gia, nghĩa là toàn bộ nhân dân của một nước.
Ví dụ, dân tộc Ấn Độ, dân tộc Trung Hoa, dân tộc Việt Nam,.. Theo nghĩa hẹp,
dân tộc là khái niệm dùng để chỉ một cộng đồng người được hình thành trong lịch
sử, có mối liên hệ chặt chẽ và bền vững, có chung ý thức tự giác tộc người, ngôn
ngữ và văn hóa. Cộng đồng này xuất hiện sau bộ lạc, bộ tộc, kế thừa và phát triển
cao hơn những nhân tố tộc người của các cộng đồng đó. Với nghĩa này, dân tộc là
một bộ phận hay thành phần của quốc gia. Chẳng hạn, Việt Nam là quốc gia có 54
dân tộc, tức 54 cộng đồng tộc người. Sự khác nhau giữa các cộng đồng tộc người
ấy biểu hiện chủ yếu ở đặc trưng văn hóa, lối sống, tâm lý, ý thức tộc người.
Chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước ta là một hệ thống các chủ trương,
giải pháp, nhằm thực hiện quyền bình đẳng về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội 4
giữa các dân tộc, trong đó có sự quan tâm đến các dân tộc thiểu số có trình độ phát
triển kinh tế - xã hội thấp.
2. Quan điểm của Đảng về dân tộc và chính sách dân tộc
Ngay từ khi mới ra đời và trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta
luôn xác định vấn đề dân tộc, công tác dân tộc và đoàn kết dân tộc có vị trí chiến
lược quan trọng trong cách mạng nước ta. Dựa trên những quan điểm của chủ
nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc, Đảng ta đã đề ra các
chủ trương, chính sách dân tộc, với những nội dung cơ bản là: “Bình đẳng, đoàn kết, tương trợ g ú
i p đỡ nhau cùng phát triển ”
Chủ trương, đường lối của Đảng về công tác dân tộc từ thời kỳ đổi mới đất
nước đến nay được thể hiện thông qua văn kiện các kỳ đại hội và các chỉ thị, nghị
quyết chuyên đề của Đảng, được ban hành cụ thể trong từng nhiệm kỳ, từng giai
đoạn, với nội dung cơ bản thống nhất, đó là: “Các dân tộc trong đại gia đình Việt
Nam bình đẳng, đoàn kết, tương trợ, giúp nhau cùng phát triển, cùng nhau thực
hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, xây dựng và bảo
vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Kiên quyết đấu tranh với mọi âm mưu
chia rẽ dân tộc. Phát triển toàn diện chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội và an ninh -
quốc phòng trên địa bàn vùng dân tộc và miền núi; gắn tăng trưởng kinh tế với
giải quyết các vấn đề xã hội, thực hiện tốt chính sách dân tộc; quan tâm bồi dưỡng
nguồn nhân lực; chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ dân tộc thiểu số; giữ gìn và phát
huy những giá trị; bản sắc văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số trong sự
nghiệp phát triển chung của cộng đồng dân tộc Việt Nam thống nhất”.
Với những nội dung trên, chủ trương, đường lối của Đảng về công tác dân
tộc đã mang tính toàn diện trên các lĩnh vực và phủ kín địa bàn vùng dân tộc và
miền núi và luôn được sửa đổi, bổ sung theo từng giai đoạn nhằm phù hợp với sự
phát triển kinh tế - xã hội ở vùng dân tộc và miền núi cùng với sự phát triển chung 5
của đất nước. Theo đó, chủ trương, đường lối của Đảng về công tác dân tộc trong
thời kỳ đổi mới đã được thể chế hóa trong nhiều bộ luật, luật, pháp lệnh, nghị định,
nghị quyết, quyết định, chỉ thị, thông tư… của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng đã tiếp tục bổ
sung, phát triển chủ trương đường lối về dân tộc và chính sách dân tộc: “Đoàn kết
các dân tộc có vị trí chiến lược trong sự nghiệp cách mạng của nước ta. Tiếp tục
hoàn hiện các cơ chế, chính sách, bảo đảm các dân tộc bình đẳng, tôn trọng, đoàn
kết, giải quyết hài hòa quan hệ giữa các dân tộc, giúp nhau cùng phát triển, tọa
chuyển biến rõ rệt trong phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội vùng có đông đồng bào
dân tộc thiểu số, nhất là các vùng Tây Bắc, Tây Nguyên, Tây Nam Bộ và Tây
duyên hải miền Trung. Nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo, chất lượng nguồn
nhân lực và chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ người dân tộc thiểu số, người tiêu
biểu có uy tín trong cộng đồng các dân tộc. Tăng cường kiểm tra, giám sát, đánh
giá kết quả thực hiện các chủ trương, chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước ở
các cấp. Chống kỳ thị dân tộc; nghiêm trị những âm mưu, hành động chia rẽ, phá
hoại khối đại đoàn kết dân tộc”.
3. Chính sách và pháp luật của Nhà nước về dân tộc
Bình đẳng giữa các dân tộc là một nguyên tắc cơ bản có ý nghĩa quan trọng
hàng đầu của chính sách dân tộc về quyền của các dân tộc thiểu số. Các dân tộc
không phân biệt đa số hay thiểu số, trình độ phát triển cao hay thấp đều ngang
nhau về quyền lợi và nghĩa vụ trong mọi lĩnh vực hoạt động của đời sống xã hội
và được bảo đảm bằng Hiến pháp và pháp luật. Quyền bình đẳng giữa các dân tộc,
trước hết là quyền bình đẳng về chính trị, chống mọi biểu hiện chia rẽ kỳ thị dân
tộc, dân tộc hẹp hòi, dân tộc cực đoan, tự ti dân tộc,… Quyền bình đẳng về kinh
tế, đảm bảo sự bình đẳng trong quan hệ lợi ích giữa các dân tộc. Nhà nước có trách
nhiệm giúp các dân tộc có kinh tế chậm phát triển để cùng đạt được trình độ phát 6
triển chung với các dân tộc khác trong cả nước. Bình đẳng về văn hóa, xã hội bảo
đảm cho việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa của các dân tộc, làm phong phú
và đa dạng nền văn hóa Việt Nam thống nhất. Do phần lớn các dân tộc thiểu số ở
nước ta hiện nay có trình độ phát triển thấp, vì vậy bên cạnh việc bảo đảm quyền
bình đẳng toàn diện về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội cần phải tạo mọi điều
kiện thuận lợi để đồng bào các dân tộc thiểu số có cơ hội phát triển bình đẳng với
các dân tộc khác. Sự quan tâm tương trợ, giúp đỡ nhau cùng phát triển, đó chính
là biểu hiện quyền bình đẳn giữa các dân tộc đặc trưng nhất ở Việt Nam.
Trên cơ sở chủ trương, đường lối của Đảng về công tác dân tộc, chính sách
dân tộc, Quốc hội đã ban hành Hiến pháp năm 2013; Chính phủ đã xây dựng và
trình Quốc hội xem xét, thông qua hệ thống pháp luật, từ đó góp phần hoàn thiện
thể chế chính sách pháp luật liên quan đến công tác dân tộc, chính sách dân tộc.
Hiến pháp 2013 chỉ rõ: Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là quốc gia
thống nhất của các dân tộc cùng sinh sống trên đất nước Việt Nam. Các dân tộc
bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng và giúp nhau cùng phát triển nghiêm cấm mọi hành
vi kỳ thị, chia rẽ dân tộc. Ngôn ngữ quốc gia là tiếng Việt. Các dân tộc có quyền
dùng tiếng nói, chữ viết, giữ gìn bản sắc dân tộc, phát huy phong tục, tập quán,
truyền thống và văn hóa tốt đẹp của mình. Nhà nước thực hiện chính sách phát
triển toàn diện và tạo điều kiện để các dân tộc thiểu số phát huy nội lực, cùng phát triển với đất nước.
Chương 2: Thực hiện chính sách dân tộc t
rong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa
xã hội ở Việt Nam
Do có chủ trương, đường lối đúng đắn, phù hợp và sự vào cuộc của cả hệ
thống chính trị nên trong những năm qua, công tác dân tộc đã đạt được nhiều thành
tựu quan trọng. Tính riêng trong giai đoạn 2016 - 2020, vùng đồng bào dân tộc và
miền núi có những chuyển biến quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội. Trong 7
phát triển kinh tế, xóa đói, giảm nghèo, xây dựng nông thông mới đạt kết quả bước
đầu đáng ghi nhận. Tốc độ tăng trưởng kinh tế hàng năm đạt 7%/năm; tỷ lệ hộ
nghèo vùng dân tộc và miền núi giảm 4%/năm; các huyện nghèo giảm 4 - 5%, có
nơi giảm trên 5%; tỷ lệ hộ cận nghèo toàn vùng giảm 1,2%; đã có 22 huyện, 125
xã, 1.298 thôn ra khỏi tình trạng đặc biệt khó khăn; có 1.052 xã (chiếm 22,3%) đạt
chuẩn nông thôn mới, có 27 huyện (chiếm 6%) đạt chuẩn nông thôn mới.
Kết cấu hạ tầng cơ sở được đầu tư đồng bộ, hệ thống giao thông từ tỉnh đến
trung tâm các huyện đã được rải nhựa hoặc bê tông hóa 100%; các xã có đường ô-
tô đến trung tâm đạt 98,4%; tỷ lệ hộ dân tộc thiểu số được sử dụng điện lưới quốc
gia đạt 96,7%; 100% xã có trường tiểu học, trung học cơ sở; 99,7% xã có trường
mầm non, mẫu giáo; 99,5% xã có trạm y tế; 76,7% thôn có nhà văn hóa, nhà sinh
hoạt cộng đồng; tỷ lệ thôn có đường giao thông được kiên cố tăng 16,7% so với năm 2015.
Trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo và dạy nghề ngày càng phát triển, tỷ lệ
người đủ 15 tuổi trở lên biết đọc, biết viết tiếng phổ thông tăng 1,7%; tỷ lệ đi học
đúng độ tuổi cấp tiểu học tăng 8%, trung học cơ sở tăng 9%, trunìnhg học phổ
thông tăng 14,7%. Đến hết năm 2020 cả n ớc ư
đã xây dựng được 316 trường phổ
thông dân tộc nội trú, 1.097 trường phổ thông dân tộc bán trú, 4 trường và 3 khoa
dự bị đại học dân tộc. Bên cạnh đó, công tác đào tạo nghề, giải quyết việc làm cho
người lao động dân tộc thiểu số đạt được một số kết quả quan trọng.
Trong việc bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa cũng đạt được kết quả đáng ghi
nhận, trong đó, tiếp tục công nhận 4 di tích quốc gia đặc biệt, 8 di tích lịch sử văn
hóa quốc gia; phong tặng, truy tặng 559 nghệ nhân dân gian là người dân tộc thiểu
số; hàng năm đã tổ chức tốt ngày hội văn hóa của các dân tộc thiểu số… Có 95%
số xã được phủ sóng phát thanh truyền hình; phát sóng được 22 thứ tiếng dân tộc,
phù hợp với từng vùng, miền. Ngoài ra, đến hết năm 2020 đã xây dựng được hơn
16.000 điểm bưu điện văn hóa xã; có hàng triệu tờ báo được cấp không thu tiền. 8
Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt được vẫn còn những hạn chế, yếu
kém, đó là: “Kết quả thực hiện một số nhiệm vụ chủ yếu, cấp bách đối với vùng
đồng bào dân tộc thiểu số ở Tây Bắc, Tây Nguyên, Tây Nam Bộ, tây duyên hải
miền Trung chưa đạt được như mong muốn. So với mặt bằng chung của cả nước,
đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số vẫn thuộc diện khó khăn nhất. Tỷ lệ hộ
nghèo, cận nghèo, tái nghèo còn cao; khoảng cách so với vùng phát triển có xu
hướng gia tăng; khả năng tiếp cận dịch vụ xã hội còn thấp; tình trạng di cư tự phát
chưa được giải quyết hiệu quả; cán bộ, công chức, viên chức người dân tộc thiểu
số nhiều nơi chưa đạt tỷ lệ theo đúng quy định; hủ tục lạc hậu, mê tín dị đoan ở
một số nơi chưa được khắc phục, vẫn còn tiềm ẩn yếu tố phức tạp về an ninh, trật tự”.
Những hạn chế, yếu kém trên được xác định có nhiều nguyên nhân, trong
đó có cả khách quan và chủ quan, đó là: Điểm xuất phát của vùng đồng bào dân
tộc và miền núi còn thấp; địa hình hiểm trở, chia cắt, giao thông khó khăn, khí hậu
khắc nghiệt; thiên tai, bão lũ xảy ra thường xuyên; chất lượng nguồn nhân lục còn
thấp. Bên cạnh đó, một số cấp ủy, chính quyền, nhậ n thức chưa đầy đủ về công
tác dân tộc; công tác lãnh đạo, chỉ đạo chưa thực sự quyết liệt; sự phối hợp giữa
các cấp, các ngành chưa chặt chẽ, đồng bộ; một số chính sách còn chồng chéo,
nguồn lực đầu tư còn nhiều hạn chế. Ngoài ra, một bộ phận đồng bào dân tộc thiểu
số còn có tư tưởng bằng lòng với hiện tại, thiếu ý chí phấn đấu vươn lên.
Chương 3: Giải pháp tăng cường việc thực hiện chính sách dân tộc trong
thời kỳ lên chủ nghĩa xã hội
Đường lối, chính sách về vấn đề dân tộc, công tác dân tộc là một bộ phận
hữu cơ của đường lối, chính sách chung của Đảng, Nhà nước ta, được thể hiện rõ
trong “Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội”
(bổ sung, phát triển năm 2011), bao gồm những nội dung mang tính tổng hợp, toàn 9
diện, đồng bộ trên các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an
ninh,.. Để thực hiện tốt đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước về vấn đề dân
tộc, công tác dân tộc trong thời kỳ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, trước hết cần
tập trung giải quyết một số vấn đề:
Thứ nhất, nắm vững quan điểm, mực tiêu của Đảng, Nhà nước về vấn đề
dân tộc, công tác dân tộc trong thời kỳ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.
Về quan điểm, cần nắm vững một số nội dung cơ bản:
Tiếp tục quán triệt sâu sắc chính sách bình đẳng, đoàn kết, tương trợ giữa
các dân tộc; phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là phát triển kinh tế để nâng mức
sống của các dân tộc và để các dân tộc có sự phát triển ngang nhau là vấn đề có ý
nghĩa quyết định cho việc thực hiện thắng lợi chính sách dân tộc của Đảng, Nhà
nước, bảo đảm cho đất nước ổn định và phát triển trong thời kỳ đi lên chủ nghĩa xã hội.
Phát triển kinh tế - xã hội miền núi luôn gắn với vấn đề dân tộc, coi đây là
một bộ phận hữu cơ trong chiến lược phát triển nền kinh tế quốc dân.
Phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào các dân tộc thiểu số và miền núi là
trách nhiệm chung của cả nước, trước hết và trực tiếp là trách nhiệm của Đảng,
chính quyền, đồng bào các dân tộc thiểu số; đồng thời, đồng bào các dân tộc thiểu
số phải vương lên tự lực, tự cương, chống tư tưởng tự ti, ỷ lại.
Phát triển toàn diện chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội và an ninh, quốc
phòng; gắn tăng trưởng kinh tế với việc giải quyết những nhu cầu bức xúc về mặt
xã hội ở vùng đồng bào các dân tộc thiểu số và miền núi.
Về mục tiêu, cần nắm vững một số nội dung cơ bản và cụ thể:
Đẩy mạnh phát triển sản xuất và cải thiện đời sống nhân dân các dân tộc.
Xóa hộ nghèo; giảm khoảng cách chênh lệch giàu nghèo giữa các vùng và các dân 10
tộc. Thu hẹp khoảng các về thu nhập bình quân giữa các dân tộc và các vùng và
chênh lệch về trình độ phát triển kinh tế, văn hóa.
Bảo vệ sức khỏe của nhân dân các dân tộc, thực hiện được 100% số xã có
trạm y tế, có đủ cán bộ và đủ thuốc chữa bệnh. Khống chế bệnh sốt rét, không để
xảy ra dịch. Có đủ nước sạch cho nhân dân các dân tộc.
Nâng cao trình độ văn hóa và đời sống tinh thần của nhân dân các dân tộc;
bảo tồn và phát triển các giá trị văn hóa tốt đẹp của các dân tộc; thanh toán nạn
mù chữ, đưa thông tin bằng sóng phát thanh và truyền hình đến hầu hết các vùng
của đất nước, góp phần nâng cao dân trí của nhân dân các dân tộc.
Hoàn thành công tác định canh, định cư ở vùng đồng bào các dân tộc thiểu số và miền núi.
Xây dựng cơ sở chính trị, đội ngũ cán bộ và đảng viên ở vùng đồng bào các
dân tộc thiểu số và miền núi trong sạch và vững mạnh, trước hết là đối với cấp cơ sở và cấp huyện.
Thứ hai, thực hiện tốt bình đẳng giữa các dân tộc trong cộng đồng các dân
tộc Việt Nam. Bình đẳng, đoàn kết, tương trợ nhau giữa các dân tộc để cùng phát
triển vừa là nguyên tắc, vừa là mục tiêu của chính sách dân tộc của Đảng, Nhà
nước ta, được thực hiện nhất quán trong suốt quá trình cách mạng, kể từ khi có
Đảng. Trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, Đảng và Nhà nước
phải luôn coi trọng vấn đề này, coi đó là một chiến lược đại đoàn kết dân tộc.
“Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội” khẳng
định: “Thực hiện chính sách bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng và giúp đỡ nhau giữa
các dân tộc, tạo mọi điều kiện để các dân tộc cùng phát triển”. Điều 5 Hiến pháp
năm 2013 nêu rõ: “Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là quốc gia thống
nhất của các dân tộc cùng sinh sống trên đất nước Việt Nam. Các dân tộc bình
đẳng, đoàn kết, tôn trọng và giúp nhau cùng phát triển; nghiêm cấm mọi hành vi 11
kỳ thị, chia rẽ dân tộc. Ngôn ngữ quốc gia là tiếng Viêt. Các dân tộc có quyền
dùng tiếng nói, chữ viết, giữ gìn bản sắc dân tộc, phát huy phong tục, tập quán,
truyền thống văn hóa tốt đẹp của mình. Nhà nước thực hiện chính sách phát triển
toàn diện và tạo điều kiện để các dân tộc thiểu số phát huy nội lực, cùng phát tiển với đất nước”.
Bình đẳng giữa các dân tộc là nguyên tắc cơ bản, có ý nghĩa quan trọng hàng
đầu của chính sách dân tộc. Các dân tộc, không phân biệt đa số hay thiểu số, trình
độ phát triển cao hay thấp, đều ngang nhau về quyền lợi và nghĩa vụ trong mọi
lĩnh vực hoạt động của đời sống xã hội và được bảo đảm bằng Hiến pháp và pháp
luật. Thực hiện quyền bình đẳng giữa các dân tộc, trước hết là thực hiện quyền
bình đẳng về chính trị, bởi vậy, cần chống mọi biểu hiện chia rẽ, kỳ thị dân tộc,
dân tộc hẹp hòi, dân tộc cực đoan, tự ti dân tộc,… Thực hiện quyền bình đẳng giữa
các dân tộc về kinh tế là bảo đảm sự bình đẳng trong quan hệ lợi ích giữa các dân
tộc. Nhà nước có trách nhiệm giúp các dân tộc có kinh tế chậm phát triển để cùng
đạt được trình độ phát triển chung của các dân tộc khác trong cả nước. Thực hiện
quyền bình đẳng giữa các dân tộc về văn hóa - xã hội là bảo đảm cho việc giữ gìn
và phát huy bản sắc văn hóa của các dân tộc; qua đó làm phong phú và đa dạng nền văn hóa Việt Nam.
Phần lớn các dân tộc thiểu số hiện nay có trình độ phát triển thấp, vì vậy,
bên cạnh việc bảo đảm quyền bình đẳng toàn diện về chính trị, kinh tế, văn hóa,
xã hội, Nhà nước cần tạo mọi điều kiện thuận lợi để các dân tộc thiểu số có cơ hội
phát triển bình đẳng với các dân tộc khác. Sự quan tâm, tương trợ, giúp đỡ nhau
cùng phát triển là biểu hiện đặc trưng nhất về quyền bình đẳng giữa các dân tộc ở
Việt Nam trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Các dân tộc Việt Nam đã
cùng chung sống lâu đời bên nhau, gắn bó máu thịt với nhau, no đói có nhau, vinh
nhục cùng nhau, đồng cam cộng khổ, một lòng sát cánh cùng nhau dựng nước và
giữ nước. Truyền thống đoàn kết đó được gìn giữ và phát triển trong suốt hàng 12
nghìn năm lịch sử. Kế thừa truyền thống đoàn kết quý báu đó của dân tộc, Đảng
và Nhà nước ta phải luôn xác định đoàn kết dân tộc là một nguyên tắc cơ bản của
chính sách dân tộc, công tác dân tộc trong suốt thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội
ở nước ta; hướng theo hệ tiểu chí của chủ nghĩa xã hội mà Đảng và nhân dân ta
đang thực hiện, đó là “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”. Trong
thời kỳ quá độ, nguyên tắc đó phải được củ thể hóa trong chiến lược, kế hoạch
phát triển kinh tế - xã hội, trong các chương trình, dự án đầu tư phát triển cho vùng
đồng bào các dân tộc thiểu số và miền núi, trong các chính sách, các quy định cụ
thể ở tất cả các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội, đối ngoại,…
Thứ ba, xây dựng chiến lược về công tác cán bộ đối với vùng đồng bào các
dân tộc thiểu số và miền núi. Vấn đề cán bộ là khâu then chốt để tổ chức thực hiện
thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ của Đảng đề ra trong “Cương lĩnh xây dựng đất nước
trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội”. Vì vậy, cần xác định một chiến lược
công tác cán bộ đối với vùng đồng bào các dân tộc thiểu số và miền núi, trong đó
cần chú trọng một số nội dung chủ yếu:
Có quy hoạch đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng cán bộ là người dân tộc thiểu số
từ cơ sở đến Trung ương, nghĩa là đề ra được nhu cầu đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng
từng loại cán bộ trong từng thời kỳ theo mục tiêu, chiến lược cán bộ chung của cả
nước. Theo đó, số cán bộ của từng dân tộc thiểu số được đào tạo, bồi dưỡng, sử
dụng tương ứng với tỷ lệ dân số của mỗi dân tộc đó. Trên cơ sở quy hoạch đó,
củng cố, phát triển hệ thống trường dân tộc nội trú, bán trú từ xã đến Trung ương,
làm nhiệm vụ giáo dục, đào tạo con em người dân tộc thiểu số có đủ trình độ kiến
thức để thi vào đại học. Hệ t ố
h ng trường này phải được tiếp tục củng cố, hoàn
thiện về cơ sở vật chất và có chính sách tuyển sinh chặt chẽ, theo nhu cầu của từng
dân tộc và địa bàn cụ thể, tránh tình trạng có dân tộc đã nhiều cán bộ nhưng học
sinh, sinh viên vẫn chiếm đa số trong trường. Chủ trương cử tuyển vào đại học và
cao đẳn chỉ là giải pháp tình thế, vì vậy, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp để 13
tiến tới bỏ hệ cử tuyển như hiện nay. Theo đó, học sinh học lên các cấp đều phải
thi, có đạt trình độ thì mới cho học tiếp, bởi có như vậy mới đào tạo được nhân tài.
Có chính sách thu hút, chế độ đãi ngộ xứng đáng đối với cán bộ công tác ở vùng
đồng bào các dân tộc thiểu số và miền núi. Theo đó, ra sức bồi dưỡng, đào tạo cán
bộ là người xuất thân ở vùng đồng bào các dân tộc thiểu số và miền núi, đồng thời
có chính sách khuyến khích cán bộ từ nơi khác đến phục vụ lâu dài tại vùng này.
Ngoài ra, từng bước có sự điều chuyển cán bộ giữa các vùng và các dân tộc. Chẳng
hạn, cán bộ là người miền núi, người dân tộc thiểu số có thể xuống công tác ở
vùng đòng bằng và ven biển. Trong kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc
Mỹ, chúng ta đã làm như vậy. Nếu như thực hiện từng bước, rồi tiến tới xóa bỏ
được sự ngăn cách về cơ cấu cán bộ giữa các dân tộc thì ngay trong thời kỳ quá
độ, chúng ta đã thực hiện được cơ bản sự bình đẳng, đoàn kết dân tộc một cách
thực sự, theo đúng nghĩa của nó về công tác cán bộ.
Thứ tư, xây dựng Luật Dân tộc, làm cơ sở cho việc đổi mới công tác dân
tộc. Trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, cần thể chế hóa những tư tưởng,
quan điểm, chính sách dân tộc của Đảng, Nhà nước, làm cơ sở pháp lý cho việc
giải quyết những vấn đề phát sinh trong quan hệ giữa các dân tộc, cũng như cho
việc tiếp tục đổi mới công tác dân tộc. Bởi vậy, việc sớm xây dựng, ban hành Luật
Dân tộc là rất cần thiết. Nội dung của Luật Dân tộc cần quy định những vấn đề có
tính nguyên tắc về chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước, quyền và nghĩa vụ
của các dân tộc (quyền và nghĩa vụ tham gia quản lý nhà nước, phát triển kinh tế
- xã hội, giữ gìn bản sắc văn hóa,…) và quản lý nhà nước về dân tộc.
Luật Dân tộc cần phân định rõ chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan đảm
trách công tác dân tộc, trong đó, trước hết là Ủy ban Dân tộc (thuộc Chính phủ),
là cơ quan giúp Chính phủ q ả
u n lý nhà nước về dân tộc và trực tiếp quản lý một
số chương trình, dự án ở vùng đồng bào các dân tộc thiểu số và miền núi. Theo
đó, Ủy ban Dân tộc tập trung vào việc xây dựng chính sách dân tộc và giúp Chính 14
phủ kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện chính sách dân tộc. Trong Luật Dân tộc, cần
quy định rõ, các ngành ở Trung ương, căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ của mình,
có chủ trương, biện pháp chỉ đạo toàn ngành về việc thực hiện chính sách dân tộc
của Đảng, Nhà nước. Đồng thời, có những quy định cụ thể về tổ chức bộ máy và
chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan làm công tác dân tộc ở các địa phương.
Bên cạnh đó, cần tiếp tục sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các luật, bộ luật có
nội dung liên quan đến vấn đề dân tộc, công tác dân tộc nhằm ngày càng thể chế
hóa sát thực và tốt nhất đương lối, chính sách của Đảng, Nhà nước về vấn đề dân
tộc, công tác dân tộc trong thời kỳ lên chủ nghĩa xã hội.
KẾT LUẬN
Trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, Đảng và Nhà nước
ta đã chú trọng giải quyết tốt vấn đề dân tộc và đã đạt được những kết quả đáng
khích lệ trên tất cả các phương diện kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, quốc phòng
- an ninh. Thông qua việc tiếp thu và phát huy những quan điểm, tư tưởng trước
đó về dân tộc, Đảng và Nhà nước ta đã khái quát được tình hình dân tộc của đất
nước Việt Nam hiện nay để từ đó thể hiện quan điểm về vấn đề dân tộc và đề ra
những chính sách, chủ trương, pháp luật để phát triển phù hợp với thời đại và với
từng vùng riêng biệt toàn diện về mọi mặt, từng bước khắc phục tình trạng chênh
lệch phát triển giữa các dân tộc. Dù là một quốc gia đa dạng về tộc người nhưng
tuyệt nhiên không có bất kì dân tộc nào bị bỏ lại. Chính tư tưởng tiến bộ và nhân
văn này đã nâng cao tinh thần đoàn kết giữa các dân tộc sống chung một lãnh thổ,
phát huy nội lực của mỗi dân tộc, ngăn chặn từ đầu bất cứ tư tưởng kỳ thị, bất kỳ
âm mưu chia rẽ dân tộc nào. 15
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Ban Tuyên giáo Trung ương Đảng, Vấn đề dân tộc và chính sách dân tộc,
Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội.2018
2. Ban tư tưởng – văn hóa Trung ương, Tài liệu nghiên cứu các Nghị quyết
Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX.
3. Bộ Giáo dục và Đào tạo, Giáo trình Chủ nghĩa xã hội khoa học, Nxb.
Chính trị quốc gia, Hà Nội.2018 4. Kết luận số 6 -
5 KL/TW ngày 30/10/2019 của Bộ Chính trị về Tiếp tục thực
hiện Nghị quyết số 24-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương khóa IX về
Công tác dân tộc trong tình hình mới.