Quan niệm về tư duy trừu tượng? Các hình thức tư duy trừu tượng?

Quan niệm về tư duy trừu tượng? Các hình thức tư duy trừu tượng?
Tư duy là từ ngữ chỉ những hoạt động của tinh thần, đem những cảm giác sửa đổi và cải tạo thế giới thông
qua hoạt động vật chất, làm cho con người có nhận thức đúng đắn về sự vật xung quanh đồng thời có cách
ứng xử với nó, là sự phản ánh quá trình nhận thức ở trình độ cao 1. Tư duy là gì?
Tư duy là từ ngữ chỉ những hoạt động của tinh thần, đem những cảm giác sửa đổi và cải tạo thế giới thông
qua hoạt động vật chất, làm cho con người có nhận thức đúng đắn về sự vật xung quanh đồng thời có cách
ứng xử với nó, là sự phản ánh quá trình nhận thức ở trình độ cao, sự nhận thức một cách khái quát, tích
cực, gián tiếp và sáng tạo về thế giới qua các khái niệm, phán đoán.
Tư duy có khả năng khái quát hóa sự trìu tượng vì tư duy mới có thể khái quát bản chất, quy luật của các
sự việc, hiện tượng. do đó, tư duy mang đến cho con người những tri thức về thế giới và các sự vật, hiện
tượng trong thế giới một cách gián tiếp.
Tư duy là một quá trình sáng tạo giúp con người học hỏi, rèn luyện để có tri thức biết nhận viết vấn đề và
cách giải quyết những vấn đề đó. Nói chung, tư duy của não bộ vận hành với những kỹ năng học được có
thể giúp trí thông minh được nuôi dưỡng và phát triển mà ở đó con người dùng suy nghĩ , xem xét, giải
quyết những sự vật, hiện tượng trong cuộc sống.
2. Đặc điểm của tư duy
– Tính có vấn đề của tư duy
Vấn đề là những tình huống, hoàn cảnh có những mục đích nhất định, một vấn đề mới xảy đến, tuy nhiên
ứng phó với vấn đề đó là những những kiến thức cũ, những phương pháp hành động cũ tuy còn có thể
dùng, song không đủ sức giải quyết.Tư duy sẽ xuất hiện khi gặp những hoàn cảnh, tình huống có vấn đề,
những vấn đề này phức tạp và mới mẻ, nếu áp dụng cách giải quyết cũ thì kông thể. Muốn giải quyết vấn
đề đó con người phải tìm cách thức giải quyết mới.
Tuy nhiên Không phải bất cứ hoàn cảnh nào tư duy cũng xuất hiện. Vấn đề chỉ trở nên tình huống mới và
chưa từng có, hoàn cảnh có vấn đề khi chủ thể nhận thức được tình huống có vấn đề, nhận thức được mâu
thuẫn chứa đựng trong vấn đề, chủ thể phải có nhu cầu giải quyết và phải có những tri thức liên quan đến vấn đề.
– Tính gián tiếp của tư duy
Tư duy con người không nhận thức thế giới một cách trực tiếp mà có khả năng nhận thức nó một cách gián
tiếp. Tính gián tiếp của tư duy được biểu hiện ở chỗ để có được tư duy con người cần biết sử dụng ngôn
ngữ, ngôn ngữ giúp con người sử dụng các kết quả nhận thức (quy tắc, khái niệm, công thức, quy luật…)
và những kinh nghiệm vốn có của bản thân vào quá trình tư duy, có thể kể đến là quá trình phân tích, so
sánh, khái quát… để từ đó có hiểu biết về bản chất của sự vật, hiện tượng… Tính gián tiếp của tư duy còn
được thể hiện qua quá trình tư duy con người sử dụng những công cụ, phương tiện máy móc, công cụ để
nhận thức đối tượng mà không thể trực tiếp tri giác chúng. Tính dán tiếp của tư duy con giúp con người có
được những phán đoán có tính khoa học đối với những sự vật xảy ra trong quá khứ và cả tương lai. Ví dụ
như dự báo thời tiết, dự báo về tính hình phát triển cua nền kinh tế, dự báo về biến đổi khí hậu…– Tính trừu
tượng và khái quát của tư duy
Trừu tượng là dùng trí óc để gạt bỏ những thứ không cần thiết và chỉ giữ lại những yếu tố cần thiết quan
trọng cho tư duy. Khái quát là việc dùng tri thức để hợp nhất những đối tượng khác nhau vào cùng một
nhóm, một loại, dựa trên những đặc điểm những thuộc tính giống nhau.Tính Trừu tượng và khái quát của tư
duy có mối liên hệ mật thiết với nhau ở mức độ cao. Không có trừu tượng thì không thể tiến hành khái quát,
nhưng có trừu tượng mà không có khái quát thì hạn chế quá trình tiếp nhận sự hiểu biết về mọi vât…
– Tư duy quan hệ chặt chẽ với ngôn ngữTư duy và ngôn ngữ có mối quan hệ mật thiết với nhau. Nếu không
nhờ có ngôn ngữ thì quá trình tư duy của con người không thể diễn ra được, đồng thời các kết quả của quá
trình tư duy ví dụ như khái niệm, dự đoán … về các sự vật, hiện tượng cũng không được chủ thể và người
khác tiếp nhận.Ngôn ngữ diễn đạt kết quả của tư duy, là phương tiện biểu đạt kết quả tư duy, do đó có thể
khách quan hóa kết quả tư duy cho người khác và cho bản thân chủ thể tư duy. Ngược lại, nếu không có tư
duy thì ngôn ngữ cũng là thứ vô nghĩa. Tuy nhiên, ngôn ngữ cũng không phải là tư duy mà chỉ là phương
tiện của tư duy.Ngôn mà chúng ta đang sử dụng hiện nay là kết quả của quá trình phát triển tư duy lâu dài
trong lịch sử phát triển của nhân loại, do đó ngôn ngữ luôn thể hiện kết quả tư duy của con người.
3. Quan niệm về tư duy trừu tượng
Suy nghĩ trừu tượng của con người là một trong những lựa chọn cho hoạt động nhận thức cho phép bạn
suy nghĩ trừu tượng, nói cách khác, giúp trừu tượng hóa từ các chi tiết nhỏ để có thể xem xét tình huống đã
phát sinh hoặc toàn bộ hiện tượng. Loại hoạt động tinh thần này của các đối tượng góp phần vào tầm nhìn
về tính hoàn chỉnh của bức tranh, cho phép không bị cố định vào các chi tiết không đáng kể.
Tư duy trừu tượng của con người cung cấp một cơ hội để vượt ra khỏi giới hạn của các quy tắc và quy tắc
quy định, dẫn đến việc hoàn thành những khám phá mới.
Sự phát triển của tư duy trừu tượng ở những cá nhân từ khi còn nhỏ nên chiếm một vị trí quan trọng trong
sự hình thành của trẻ em, vì cách tiếp cận như vậy giúp dễ dàng tìm ra giải pháp bất ngờ, đoán và tìm ra
những cách khác thường trong tình huống.
Do đó, tư duy trừu tượng là một biến thể của nhận thức của con người, là sự lựa chọn các phẩm chất và
tương tác thiết yếu của các đối tượng, một sự phân tâm từ các phẩm chất và mối liên hệ khác của chúng,
được coi là riêng tư và không đáng kể. Một khái quát lý thuyết như vậy giúp phản ánh các mẫu chính của
các đối tượng hoặc hiện tượng được nghiên cứu, cũng như dự báo các mẫu mới, chưa biết trước đây. Các
đối tượng trừu tượng là sự hình thành không thể tách rời tạo nên nội dung của một người Hoạt động tinh
thần, cụ thể là, kết luận, các yếu tố toán học, xây dựng, phán đoán, luật, khái niệm, v.v.
4. Đặc điểm của tư duy logic trừu tượng
Suy nghĩ của con người là một hiện tượng bí ẩn, kết quả là các nhà tâm lý học không ngừng nỗ lực để hệ
thống hóa, tiêu chuẩn hóa và phân loại nó, đồng thời nhấn mạnh chức năng nhận thức logic trừu tượng. Sự
chú ý như vậy bị kích thích bởi thực tế rằng chính kiểu suy nghĩ này giúp tìm ra các chiến lược quyết định
không chuẩn, tăng kỹ năng thích ứng của mọi người với các điều kiện thay đổi liên tục.
Trừu tượng là việc tạo ra các điểm nhấn tinh thần, cô lập một số cấu trúc, các yếu tố của một tập hợp nhất
định và loại bỏ chúng khỏi các chi tiết khác của một tập hợp như vậy. Trừu tượng là một trong những quá
trình cơ bản của chức năng tinh thần của chủ thể, cho phép biến đổi các phẩm chất khác nhau của các đối
tượng thành một đối tượng phân tích và dựa vào trung gian biểu tượng. Sự khái quát hóa lý thuyết này góp
phần phản ánh các định luật cơ bản của các đối tượng hoặc sự kiện được nghiên cứu, để phân tích chúng
và dự đoán các định luật mới định tính.
Nhu cầu tư duy trừu tượng là do hoàn cảnh trong đó sự khác biệt giữa định hướng của một vấn đề trí tuệ và
sự tồn tại của một hiện tượng trong sự chắc chắn của nó trở nên rõ ràng.
Trừu tượng có thể là nguyên thủy-gợi cảm, khái quát hóa, lý tưởng hóa, cô lập, và cũng có những trừu
tượng của vô hạn thực tế và xây dựng.
Sự trừu tượng hóa nguyên thủy bao gồm việc đánh lạc hướng khỏi một số tính chất của các đối tượng và
sự kiện, làm nổi bật các thuộc tính khác của chúng (ví dụ, làm nổi bật cấu hình của một đối tượng, trừu
tượng hóa khỏi cấu trúc của nó và ngược lại). Sự trừu tượng nguyên thủy - nhạy cảm chắc chắn có liên
quan đến bất kỳ quá trình nhận thức nào.
Sự trừu tượng hóa khái quát là nhằm tạo ra một ý tưởng khái quát về một hiện tượng được trừu tượng hóa
từ những sai lệch cá nhân. Hậu quả của sự trừu tượng này là sự phân bổ các tính chất chung của các đối
tượng nghiên cứu. Kiểu tư duy trừu tượng này được coi là cơ bản trong logic toán học.
Một sự trừu tượng hóa hay lý tưởng hóa là sự thay thế một đối tượng thực nghiệm thực sự bằng một sơ đồ
lý tưởng hóa, được trừu tượng hóa từ những khiếm khuyết thực sự. Kết quả là, các khái niệm về các đối
tượng lý tưởng được hình thành, ví dụ, cơ thể trực tiếp, hay cơ thể đen hoàn toàn.
Sự trừu tượng hóa cô lập gắn bó chặt chẽ với chức năng của sự chú ý không tự nguyện, vì có thể phân biệt
bản chất mà sự chú ý được tập trung.
Tóm tắt từ việc không thể sửa từng phần tử của một tập hợp vô hạn, nói cách khác, các tập hợp vô hạn
được biểu diễn là hữu hạn, là sự trừu tượng của vô hạn thực tế.
Cấu trúc hóa là một sự phân tâm từ sự mơ hồ về giới hạn của các vật thể thực, nghĩa là "sự thô cứng" của chúng.
Ngoài ra, trừu tượng có thể được chia theo mục đích thành chính thức và đáng kể.
Làm nổi bật các thuộc tính nhất định của một đối tượng không tồn tại một mình (ví dụ, hình dạng hoặc màu
sắc) là một sự trừu tượng hóa chính thức.
Một sự trừu tượng hóa đáng kể bao gồm việc cô lập các thuộc tính của một đối tượng với sự tự chủ tương
đối (ví dụ, một tế bào sinh vật).
Một cách để làm nổi bật các thuộc tính của các đối tượng không thể cảm nhận được bằng các giác quan
bằng cách đặt một số quan hệ theo loại đẳng thức trên khu vực chủ đề (ví dụ: nhận dạng hoặc tương đương).
Sự phát triển của tư duy trừu tượng ở con người bị ảnh hưởng đáng kể bởi sự xuất hiện và tạo ra một hệ
thống ngôn ngữ để tương tác giao tiếp. Các từ bắt đầu được gán cho các hiện tượng khác nhau, trừu
tượng, cho phép tái tạo ý nghĩa của chúng, không phụ thuộc vào các tình huống liên quan đến các đối
tượng tương ứng, cũng như các thuộc tính của chúng. Bài phát biểu cung cấp một cơ hội để gợi lên những
biểu hiện độc đoán và tự do trong tâm trí và củng cố các kỹ năng sinh sản. Chính nhờ sự xuất hiện của các
hệ thống ngôn ngữ mà việc tái tạo ý tưởng và hoạt động của trí tưởng tượng đã được tạo điều kiện. Các
hình thức ban đầu và phổ biến của hiển thị tinh thần trừu tượng của các đối tượng và sự kiện là khái niệm.
Trong quá trình hoạt động nhận thức của một cá nhân, một trong những chức năng chính của khái niệm là
lựa chọn, thông qua việc trình bày trong một cấu hình tổng quát, của các đối tượng của một nhóm nhất định
theo một số dấu hiệu cụ thể (quan trọng) của chúng.
Khái niệm như một dạng suy nghĩ, hoặc như một sự hình thành tinh thần là kết quả của việc khái quát hóa
các đối tượng của một nhóm nhất định và định nghĩa tinh thần của nhóm này theo một tập hợp các đặc
điểm chung cho các đối tượng của nhóm này và các đặc tính riêng biệt.
Cùng một chủ đề có thể là cả một biến thể của phán đoán nhạy cảm giác quan và một dạng khái niệm.
Trực tiếp trong các khái niệm có thể là dấu hiệu thiết yếu và không quan trọng của các đối tượng, cần thiết,
ngẫu nhiên, định lượng và định tính. Ngoài ra, các khái niệm khác nhau về mức độ tổng quát. Họ có thể ít
nói chung hoặc chung chung hơn, cũng như cực kỳ chung chung. Các khái niệm cũng có thể được khái quát hóa.
Tư duy trừu tượng là một ví dụ về ứng dụng nổi bật nhất của nó trong khoa học, bởi vì nền tảng của tất cả
các hoạt động khoa học trước tiên là thu thập, sau đó hệ thống hóa thông tin và kiến thức trong các lĩnh vực khác nhau.
5. Các hình thức tư duy trừu tượng
Hoạt động tinh thần trừu tượng được đặc trưng bởi một số tính năng. Ở lượt đầu tiên, tư duy trừu tượng
của một người được tập trung và chủ động, thông qua đó các cá nhân có thể biến đổi các đối tượng một
cách lý tưởng. Hoạt động nhận thức cho phép bạn làm nổi bật và sửa chữa trong các đối tượng một cái gì
đó phổ biến, có ý nghĩa và lặp lại, đó là thực tế được phản ánh thông qua hình ảnh tổng quát.
Chức năng của tư duy được trung gian bởi thông tin cảm giác và kinh nghiệm trong quá khứ. Nói cách
khác, thông qua suy nghĩ, có một màn hình gián tiếp của thực tế. Ngoài ra, chức năng tinh thần được liên
kết chặt chẽ với ngôn ngữ. Nó là một phương tiện để hình thành, củng cố và truyền tải ý nghĩ.
Tư duy trừu tượng của một người là một quá trình tích cực, bao gồm phản ánh hiện thực khách quan dưới
dạng khái niệm, phán đoán và cả kết luận.
Các khái niệm là những suy nghĩ phản ánh các dấu hiệu chung và quan trọng của các đối tượng, sự kiện và
quá trình của thế giới thực. Chúng là sự phản ánh của một ý nghĩ duy nhất về các tính chất quan trọng của
các đối tượng. Khái niệm này có thể mở rộng đến một vài hoặc một lớp các đối tượng và hiện tượng đồng
nhất được đặc trưng bởi các tính năng tương tự.
Các khái niệm được chia theo khối lượng và nội dung. Theo khối lượng chúng có thể trống và không trống.
Điều khoản trống là những người có khối lượng bằng không. Các khái niệm không trống được đặc trưng bởi
một khối chứa ít nhất một đối tượng thực sự tồn tại. Đổi lại, các khái niệm không trống được phân loại thành
chung và cá nhân. Các khái niệm đề cập đến tổng số của các đối tượng được gọi là số ít nếu tổng số như
vậy ngụ ý một tổng thể duy nhất. Các khái niệm chung chứa một lớp các đối tượng trong khối lượng riêng
của chúng và chúng có thể áp dụng cho bất kỳ phần tử nào của lớp này (ví dụ: một ngôi sao, một trạng thái).
Các khái niệm của kế hoạch chung được chia thành đăng ký và không đăng ký. Các khái niệm trong đó khối
lượng của các yếu tố có trong chúng có thể được tính và cố định, được gọi là đăng ký. Khái niệm ghi âm
được đặc trưng bởi khối lượng hữu hạn.
Các khái niệm chung liên quan đến số lượng phần tử không xác định được gọi là không đăng ký. Khái niệm
không đăng ký được đặc trưng bởi khối lượng vô hạn.
Theo nội dung, các khái niệm được chia thành tích cực và tiêu cực, tập thể và không chọn lọc, không liên
quan và tương quan, cụ thể và trừu tượng.
Tích cực được gọi là các khái niệm, bản chất của nó là những phẩm chất vốn có trong chủ đề, ví dụ, có
thẩm quyền, tín đồ. Các khái niệm, nội dung cho thấy sự vắng mặt của một số dấu hiệu nhất định của đối
tượng, được gọi là tiêu cực, ví dụ, rối loạn.
Tập thể là một khái niệm trong đó có các dấu hiệu của một tập hợp các yếu tố riêng biệt đại diện cho tính
toàn vẹn, ví dụ, một tập thể. Nội dung của khái niệm tập thể không thể được quy cho yếu tố cá nhân của nó.
Bừa bãi là các khái niệm có nghĩa là các thuộc tính đặc trưng cho từng yếu tố của nó, ví dụ, một khu vực hoặc một ngôi sao.
Một khái niệm trong đó một đối tượng hoặc một bộ sưu tập các đối tượng có nghĩa là một cái gì đó tồn tại
độc lập được gọi là cụ thể, ví dụ, một cuốn sách.
Tóm tắt là một khái niệm trong đó tài sản của một đối tượng bị ẩn hoặc mối quan hệ giữa chúng, ví dụ, sự can đảm, tình bạn.
Các khái niệm đại diện cho các đối tượng tồn tại riêng biệt và bên ngoài mối quan hệ của chúng với các đối
tượng khác, ví dụ, sinh viên, luật, được gọi là không liên quan.
Tương quan là các khái niệm có chứa các thuộc tính chỉ ra sự kết nối của một khái niệm này với một khái
niệm khác, ví dụ như mối quan hệ của họ, nguyên đơn - bị đơn.
Phán quyết là việc xây dựng hoạt động tinh thần mà qua đó sự hiện diện hay vắng mặt của bất kỳ mối quan
hệ và kết nối nào giữa các đối tượng được tiết lộ. Một dấu hiệu của sự phán xét là sự khẳng định hoặc từ
chối bất kỳ thông tin nào về bất kỳ đối tượng nào. Đó là đúng và sai. Sự tương ứng của thực tế quyết định
sự thật của phán đoán, vì nó không phụ thuộc vào thái độ của các chủ thể đối với nó, và do đó là bản chất
khách quan. Phán đoán sai là sự biến dạng của các dấu hiệu khách quan và mối quan hệ của các đối tượng tư tưởng.
Việc xây dựng hoạt động tinh thần, cho phép người ta rút ra một đề xuất mới về chất từ một hoặc một cặp
mệnh đề, được gọi là suy luận.
Tất cả các kết luận có chứa tiền đề, kết luận và kết luận. Các phán đoán bắt đầu từ đó các mệnh đề mới
xuất hiện được gọi là tiền đề của suy luận. Kết luận đề cập đến một đề xuất mới có được bằng cách thực
hiện các hoạt động logic với các tiền đề. Kết luận được gọi là một quá trình hợp lý, bao gồm sự chuyển đổi
từ cơ sở trực tiếp sang kết luận.
Các ví dụ về tư duy logic trừu tượng có thể được theo dõi trong hầu hết mọi quá trình suy nghĩ - Thẩm phán
Ivanov không thể tham gia vào việc xem xét vụ án nếu anh ta là nạn nhân. Từ tuyên bố này, chúng ta có thể
suy ra bản án, đó là tiền đề, cụ thể là, Thẩm phán Ivanov là một nạn nhân phạm. Kết luận sau đây: "do đó,
Thẩm phán Ivanov không thể tham gia xem xét vụ án."
Mối quan hệ của chuỗi logic được xem giữa kết luận và tiền đề ngụ ý sự hiện diện của một mối quan hệ có
ý nghĩa giữa các tiền đề. Nói cách khác, nếu không có mối liên hệ có ý nghĩa giữa các phán đoán, thì kết
luận của kết luận sẽ là không thể.
6. Câu hỏi thường gặp về tư duy trừu tượng
6.1 Sự khác biệt giữa tư duy trừu tượng và tư duy cụ thể là gì?
Tư duy trừu tượng liên quan đến việc nhấn mạnh vào ý nghĩa ẩn hoặc ý định trong khi tư duy cụ thể luôn
luôn theo nghĩa đen, chính xác và rất trực tiếp.
Tư duy trừu tượng đòi hỏi nhiều phân tích hơn và đi sâu hơn trong khi tư duy cụ thể vẫn còn trên bề mặt.
Tư duy trừu tượng và tư duy cụ thể đứng đối lập, cho phép cá nhân có được hai quan điểm khác nhau.
6.2 Lợi ích của tư duy trừu tượng?
Những người có khả năng suy nghĩ trừu tượng thường giỏi:
làm bài kiểm tra trí thông minh
giải quyết các vấn đề phức tạp
tạo ra nghệ thuật của tất cả các loại
đưa ra các lựa chọn và hướng đi mới lạ (tư duy phân kỳ).
6.3 Tầm quan trọng của kỹ năng tư duy?
Có thể nói, khả năng tư duy là một trong những kỹ năng có giá trị nhất, có tính ứng dụng cao nhất mà mỗi
người cần có để học tập, làm việc có hiệu quả. Bởi ngày này với sự phát triển của công nghệ và tri thức
cao, người ta làm việc dựa trên kỹ năng tư duy, mà không dung nhiều cơ bắp vào công việc. Mỗi người cần
vận dụng những tri thức, kỹ năng, kinh nghiệm của bản thân vào công việc của mình làm để mang lại kết
quả tốt hơn, có hiệu quả cao hơn.
Tư duy giúp con người thu thập, phân tích và sử dụng thông tin, ra quyết định cũng như hợp tác với người
khác để giải quyết vấn đề, đóng góp ý tưởng, phát triển bản thân.
Tiềm năng của bộ não con người là rất lớn. Do đó, mỗi người hãy để cho não bộ làm việc thường xuyên,
luôn rèn luyện kỹ năng tư duy cho bản thân để học tập làm việc có hiệu quả, đem đến năng suất cao.