Quản Trị Chuỗi Cung Ứng Quốc Tế tại Zara | Môn Quản trị chuỗi cung ứng quốc tế - Đại học Kinh Tế Quốc Dân

lOMoAR cPSD| 58950985 lOMoAR cPSD| 58950985
MỤC LỤC 1. Tổng quan về Zara ................................................................................. 2
1.1. Giới thiệu về Zara .................................................................................................. 2
1.2. Mô hình kinh doanh của Zara ............................................................................... 4
1.3. Chiến lược kinh doanh của Zara ........................................................................... 6
2. Động cơ thực hiện thiết lập chuỗi cung ứng toàn cầu của Zara ............................ 7
2.1. Chi phí sản xuất được tối thiểu hóa ....................................................................... 7
2.2. Đáp ứng nhanh chóng nhu cầu thị trường trên toàn thế giới ................................ 8
2.3. Phân tán rủi ro, phản ứng nhanh với sự thay đổi của thị trường ........................... 8
3. Các nhân tố ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng toàn cầu Zara .................................. 9
3.1. Nhân tố thị trường ................................................................................................. 9
3.2. Nhân tố chi phí .................................................................................................... 12
3.3. Nhân tố cạnh tranh .............................................................................................. 16
3.4. Nhân tố chính phủ ............................................................................................... 17
4. Các hoạt động quản trị chuỗi cung ứng của Zara ................................................ 17
4.1. Logistics .............................................................................................................. 18
4.2. Mua sắm (Purchasing) ......................................................................................... 22
4.3. Sản xuất (Operation) ........................................................................................... 24
4.4. Tạo lập kênh thị trường (Market channels) ......................................................... 26
5. Một số biện pháp Zara đã và nên thực hiện .......................................................... 30
5.1. Các biện pháp quản trị chuỗi cung ứng hiệu quả Zara đã thực hiện ................... 30
5.2. Đề xuất biện pháp ................................................................................................ 32
TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................... 34 lOMoAR cPSD| 58950985
1. Tổng quan về Zara
1.1. Giới thiệu về Zara
Zara là một thương hiệu quần áo và phụ kiện của Tây Ban Nha trụ sở tại Arteixo,
Galicia. Đây là thương hiệu chính của tập đoàn Inditex - nhà bán lẻ thời trang lớn nhất
thế giới. Tập đoàn thời trang này cũng sở hữu những thương hiệu như Massimo Dutti,
Pull and Bear, Bershka, Stradivarius, Oysho, Zara Home, và Uterqüe. Là một trong
những hãng thời trang hàng đầu thế giới, nổi tiếng với sự đa dạng, xu hướng và chất
lượng sản phẩm, Zara sở hữu chuỗi cung ứng nhanh chóng, từ việc thiết kế, sản xuất
cho đến phân phối, giúp hãng có thể phản ứng nhanh chóng với xu hướng thị trường và
đáp ứng nhu cầu của khách hàng.
* Quá trình hình thành và phát triển:
Zara được Amancio Ortega và Rosalia Mera thành lập vào năm 1975 ở thành
phố Galicia, Tây Ban Nha. Cửa hàng đầu tiên bày bán đồ quần áo có giá rẻ. Và trong
vòng 8 năm sau đó, cách tiếp cận thời trang và mô hình kinh doanh của Zara dần tạo ra
sức hút với người tiêu dùng Tây Ban Nha cùng với đó là 9 cửa hàng được mở mới tại
các thành phố lớn nhất của Tây Ban Nha.
Năm 1985, Inditex được thành lập như một công ty cổ phần, đặt nền móng cho
một hệ thống phân phối có khả năng phản ứng với việc thay đổi xu hướng thị trường cực kỳ nhanh chóng.
Ortega đã tạo ra một quy trình thiết kế, sản xuất và phân phối mới, có thể giúp
giảm thời gian sản xuất và phản ứng với các xu hướng mới một cách nhanh chóng hơn. lOMoAR cPSD| 58950985
Đó chính là khái niệm mà ông gọi là “fast fashion” hay “thời trang nhanh”. Điều này
được thúc đẩy bởi các khoản đầu tư lớn vào công nghệ thông tin và sử dụng các nhóm
thay vì các nhà thiết kế riêng lẻ cho phần việc rất quan trọng – thiết kế.
Trong thập kỷ tiếp theo, Zara bắt đầu mở rộng mạnh mẽ sang các thị trường ở
phạm vi toàn cầu gồm Bồ Đào Nha, New York (Mỹ), Paris (Pháp), Mexico, Hy Lạp,
Bỉ, Thụy Điển, Malta, Síp, Na Uy và Israel. Sau đó, Zara nhanh chóng tận dụng sức
mạnh của các công cụ điện tử và mở trang bán hàng trực tuyến ra khắp thế giới.
Ngày nay, hầu như không có một quốc gia phát triển nào mà không có cửa hàng
Zara. Zara hiện có hơn 2000 cửa hàng có vị trí chiến lược tại các thành phố hàng đầu
trên hơn 90 quốc gia. Không có gì ngạc nhiên khi Zara, khởi đầu là một cửa hàng nhỏ
ở Tây Ban Nha, hiện là nhà bán lẻ thời trang phát triển nhanh nhất thế giới. Năm 2022,
Zara xếp thứ 30 trong danh sách các thương hiệu toàn cầu tốt nhất của
Interbrand. Chủ sở hữu Zara, Inditex đã báo cáo lợi nhuận ròng kỷ lục trong nửa đầu
năm 2023 nhờ doanh số bán hàng tăng mạnh bất chấp quyết định tăng giá. Theo đó,
Inditex đã công bố lợi nhuận ròng 2,51 tỷ euro (2,7 tỷ USD) trong sáu tháng đầu năm
tính đến ngày 31/7, đánh bại kỷ lục trước đó là 1,79 tỷ euro của cùng kỳ năm trước.
* Các dòng sản phẩm nổi bật của Zara: lOMoAR cPSD| 58950985
Là một thương hiệu thời trang nổi tiếng, Zara không chỉ đa dạng các mẫu mã sản
phẩm mà còn có nhiều dòng sản phẩm khác nhau. -
Zara woman: là dòng hàng hướng tới đối tượng nữ giới với phong cách trẻ
trung và giá thành phù hợp, tập hợp đầy đủ các sản phẩm phục vụ nhu cầu ăn mặc của
nữ giới như: áo khoác nữ, áo sơ mi, áo phông nữ, quần, váy, giày dép... -
Zara TRF (Zara Trafaluc): là dòng hàng hướng đến giới trẻ, phong cách
trẻ trung và giá thành phù hợp. -
Zara men: rất được phái mạnh tin dùng với đa dạng chủng loại, phong cách
và luôn được cập nhật mẫu mã thường xuyên bao gồm: áo sơ mi, áo vest, áo khoác, quần áo giày dép nam… -
Zara kid: dòng sản phẩm đặc biệt được thiết kế theo trang phục của người
lớn nhưng có tỉ lệ, kích cỡ trẻ em, có mẫu mã đa dạng, điểm nhấn là những chi tiết biến
tấu đơn giản, màu sắc tươi tắn, ngọt ngào. Zara mini là sản phẩm dành cho bé từ 0-12
tháng tuổi, được chú trọng vào chất liệu đảm bảo tiêu chuẩn tốt nhất cho trẻ sơ sinh.
Một dòng sản phẩm khác đứng tên thương hiệu ZARA, cung cấp các mặt hàng
nội thất gia đình – ZARA Home, là một công ty anh em của ZARA Fashion, cùng thuộc
tập đoàn Inditex. Vào tháng 5 năm 2021, ZARA cũng ra mắt dòng sản phẩm làm đẹp
đầu tiên của mình, ZARA Beauty.
1.2. Mô hình kinh doanh của Zara
Mô hình kinh doanh gắn liền với tên tuổi của Zara là mô hình “thời trang nhanh”. Thời
trang nhanh hay còn được biết đến với cái tên Fast Fashion là thuật ngữ chỉ về xu hướng
thời trang mang hơi hướng “mì ăn liền”.
* “Thời trang nhanh” là gì?
Đây là thuật ngữ dùng để chỉ mô hình kinh doanh thời trang mà sản phẩm thường được
lấy ý tưởng từ các xu hướng thời trang mới nhất, thậm chí là sao chép. Nói chung, các
thiết kế thời trang nhanh đều là bản “dupe”, tức những bản sao của những mẫu thiết kế
xa xỉ, những mẫu thiết kế thời trang đang hot trên sàn catwalk, các trang phục được
mặc bởi người nổi tiếng hay những người có sức ảnh hưởng trên mạng xã hội…. Theo
Tiến sĩ Preeti Arya, trợ lý giáo sư về phát triển và tiếp thị dệt may tại Viện Công nghệ lOMoAR cPSD| 58950985
Thời trang ở New York, thời trang nhanh là mô hình kinh doanh tập trung vào sản xuất
hàng may mặc nhằm đáp ứng nhu cầu “đu trend” của người tiêu dùng, do đó sản phẩm
nhanh lỗi thời, chu kỳ sống của sản phẩm ngắn. Thường những mặt hàng này được sản
xuất nhanh và mẫu mã được đổi mới liên tục, có giá thành rẻ và phù hợp với số đông
người tiêu dùng. Mô hình thời trang này cho phép người tiêu dùng mua những thiết kế
mới nổi bật, mới lạ theo xu hướng với giá cả phải chăng, hợp với túi tiền của phần đông mọi người.
Lấy ví dụ, một sản phẩm biểu diễn trên sàn runway, chỉ sau đó khoảng 12 – 24h
trên thị trường lập tức xuất hiện một sản phẩm mẫu mã kiểu dáng tương tự. Những sản
phẩm này có mức giá “mềm” hơn gấp nhiều lần so với sản phẩm trên sàn runway trước
đó. Và đó được gọi là thời trang nhanh.
* Mô hình kinh doanh thời trang nhanh của Zara
Thương hiệu thời trang Zara được sáng lập năm 1975 và sớm định vị là một Fast
Fashion Brand. Khi Zara bước chân vào thị trường Mỹ đầu năm 1990, tờ New York
Times đã lấy thuật ngữ “thời trang nhanh” để mô tả cửa hàng đầu tiên mở ở thị trường
Mỹ của Zara. Mô hình kinh doanh thời trang nhanh của Zara có nhiệm vụ giải quyết
hai bài toán: xu hướng và giá cả. Phần lớn quần áo của Zara được mô phỏng từ các nhãn
hiệu cao cấp và có chu kỳ thay thế sản phẩm nhanh chóng, thuận lợi cho việc bắt kịp
các xu hướng đang diễn ra và thích ứng với nhu cầu của người tiêu dùng. Nhiệm vụ của
đội ngũ thiết kế Zara không phải là tạo ra cái mới, mà là tái tập hợp những yếu tố thời
trang đã có sẵn theo ý mình để tạo ra sản phẩm mới hơn với chi phí cơ hội rẻ hơn. Và
thay vì sản xuất nhiều hàng cho cùng một mẫu mã, Zara tập trung vào sáng tạo nhiều
kiểu dáng và giảm thiểu số lượng. Do đó, Zara không có nhiều hàng tồn kho dư thừa,
có thể nhanh chóng sản xuất những mẫu mã mới, cũng như không cần phải giảm giá
mạnh các mặt hàng quần áo của mình. Zara có 12 vòng quay hàng tồn kho mỗi năm so
với 3 – 4 vòng quay hàng năm của các đối thủ cạnh tranh. Sản phẩm tồn kho chỉ chiếm
dưới 10% trong kho hàng của Zara, so với tỷ lệ trung bình là 17-20%. lOMoAR cPSD| 58950985
1.3. Chiến lược kinh doanh của Zara
Zara là thương hiệu thời trang có mục tiêu kinh doanh chính là bắt kịp xu hướng và tạo
ra sản phẩm chất lượng cao với giá cả phải chăng. Họ luôn nhanh chóng cập nhật xu
hướng mới nhất, sau đó nhanh chóng tiến hành sản xuất và đưa sản phẩm đến tay khách
hàng với mức giá cạnh tranh so với các hãng khác. Các chiến lược kinh doanh của Zara bao gồm:
Mô phỏng thiết kế: Bí quyết thành công của Zara phần lớn xuất phát từ khả năng bắt
kịp nhanh các xu hướng thời trang đang thay đổi và nhanh chóng đưa nó vào trong các
bộ sưu tập của mình. Trong khi nhiều hãng mạnh tay đầu tư để "tạo ra xu hướng" thì
Zara chọn con đường ngắn hơn: mô phỏng các thiết kế. Nói cách khác, họ "tái hiện"
thời trang chứ không "tạo ra" thời trang. Xu hướng thời trang được tạo ra bởi những
thương hiệu nổi tiếng và việc của Zara chỉ là mô phỏng rồi đưa những thiết kế của mình
vào sản xuất và đưa sản phẩm đến tay khách hàng một cách nhanh nhất. Việc mô phỏng
các thiết kế từ những thương hiệu này giúp Zara tiết kiệm được rất nhiều chi phí và thời
gian nghiên cứu, đảm bảo được độ “bắt trend” của sản phẩm. Điều này làm cho Zara
được biết đến với những thiết kế thời trang mới nhất và bắt kịp mọi xu hướng trên thế
giới với mức giá bình dân nhất.
Make-to-order: Thay vì sản xuất hàng loạt hàng hóa trước và gửi đến các cửa hàng,
Zara chuyển từ quá trình "make-to-stock" sang "make-to-order". Loại chiến lược sản
xuất này được gọi là hoạt động chuỗi cung ứng kiểu kéo. Điều này có nghĩa là Zara chỉ
sản xuất hàng hóa dựa trên nhu cầu thực tế, giúp Zara giảm lãng phí, giảm tồn kho,
đồng thời tăng tính linh hoạt trong việc đáp ứng nhanh chóng với các xu hướng thời
trang mới. Zara có thể dễ dàng điều chỉnh sản xuất dựa trên dữ liệu bán hàng và phản hồi của khách hàng.
Đặt cửa hàng ở những vị trí chiến lược: Bạn sẽ ít khi thấy những quảng cáo của Zara
trên TV hay Internet bởi vì chiến lược của Zara là không đầu tư nhiều vào quảng cáo.
Công ty chỉ chi khoảng 0,3% cho các chiến dịch quảng cáo thay vì 3,5% bởi các đối
thủ cạnh tranh. Thay vì số tiền dùng để quảng cáo, Zara sẽ sử dụng cho việc khai thác
thị trường mới và mở các cửa hàng. Tất cả các cửa hàng của Zara đều được đầu tư địa
điểm sang trọng và hào nhoáng nhất, đặt tại các trung tâm thương mại lớn, hoặc các cửa lOMoAR cPSD| 58950985
hàng ở mặt đường với thiết kế cửa kính sang trọng, dễ dàng thể hiện được những sản
phẩm được bày bán bên trong. Tuy nhiên, có một điều đặc biệt về vị trí Zara đặt các
cửa hàng - đó là Zara thường đặt các cửa hàng của mình bên cạnh cửa hàng của các
thương hiệu nổi tiếng. Họ không ngại chi tiền để mua các mặt bằng đứng cạnh các
thương hiệu xa xỉ. Việc này có thể giúp Zara thu hút sự chú ý từ khách hàng và có khả
năng trở thành một sự lựa chọn thay thế hợp lý, bởi cùng thiết kế tương tự như các
thương hiệu thời trang đắt tiền, người mua có thể chọn Zara ngay bên cạnh với giá rẻ
hơn rất nhiều. Bất cứ ai ghé thăm các cửa hàng mua sắm của Zara sẽ đều gặp phải “cú
shock phản thương hiệu”, do đó, chiến lược này cũng có thể tạo ra hiệu ứng lan tỏa,
khách hàng sẽ càng biết đến Zara nhiều hơn mà không cần đầu tư nhiều vào quảng cáo.
2. Động cơ thực hiện thiết lập chuỗi cung ứng toàn cầu của Zara
2.1. Chi phí sản xuất được tối thiểu hóa
Phát triển chuỗi cung ứng toàn cầu giúp Zara tìm kiếm các nguồn cung ứng phù hợp,
từ đó nâng cao hiệu suất của các dòng sản phẩm. Vì mô hình kinh doanh thời trang
nhanh yêu cầu những bộ trang phục hợp xu hướng với mức chi phí thấp dễ tiếp cận,
nên việc xây dựng hệ thống thu mua toàn cầu cho phép họ tiến xa hơn trong việc tìm
kiếm nguyên liệu chất lượng với giá cả cạnh tranh. Đồng thời, với xu thế phát triển như
hiện nay, việc mở rộng mạng lưới sản xuất ra các nước có chi phí thấp ở châu Á chính lOMoAR cPSD| 58950985
là bước đệm để Zara thâm nhập các thị trường lớn như Trung Quốc. Việc đặt các nhà
máy gia công tại các quốc gia này giúp Zara tận dụng được lợi thế nguồn nhân công giá
rẻ và nguồn cung đầu vào, giảm chi phí về logistic.
2.2. Đáp ứng nhanh chóng nhu cầu thị trường trên toàn thế giới
Zara áp dụng mô hình "thời trang nhanh", liên tục tung ra các mẫu mới theo xu hướng,
và chuỗi cung ứng toàn cầu sẽ giúp Zara sản xuất và vận chuyển sản phẩm nhanh chóng,
đáp ứng nhu cầu thị trường kịp thời. Thời trang nhanh đòi hỏi tốc độ, vì vậy, việc tinh
chỉnh và tăng tốc các quy trình chuỗi cung ứng là tối quan trọng.
Hiện nay, khi xu hướng thời trang liên tục thay đổi, các hãng thời trang không
được phép chậm trễ. Trong cuộc đua này, tốc độ của Zara hiện được đánh giá rất cao
nhờ vào chuỗi cung ứng toàn cầu nhanh chóng và linh hoạt: từ các nhà cung cấp, thiết
kế, sản xuất và phân phối đến mạng lưới cửa hàng rộng khắp. Theo thống kê, chuỗi
cung ứng của Zara có khả năng cung cấp lượng hàng lớn cho các cửa hàng trong chuỗi
bán lẻ của mình một cách nhanh chóng. Đối với Châu Âu, chỉ cần 24 giờ để chuẩn bị
hàng hóa và vận chuyển đến các cửa hàng. Trong khi đó, với các quốc gia tại Châu Mỹ
và Châu Á, thời gian này là 40 giờ.
2.3. Phân tán rủi ro, phản ứng nhanh với sự thay đổi của thị trường
Nếu Zara chỉ tập trung toàn bộ nhà máy sản xuất tại một khu vực thì khi khu vực
ấy gặp khủng hoảng kinh tế hoặc bất ổn chính trị sẽ gây ra thiệt hại vô cùng to lớn. Việc
đặt nhà máy sản xuất tại nhiều quốc gia giúp doanh nghiệp phân tán bớt rủi ro. Một ví
dụ minh chứng cho điều này phải kể đến giai đoạn kinh tế khó khăn 2011- 2012. Giai
đoạn 2011-2012 diễn ra thuận lợi với Zara hơn so với đối thủ H&M của Thụy Điển do
giá bông nguyên liệu và lương công nhân tại châu Á tăng. Chủ tịch Inditex Pablo Isla
cho rằng giá bông nguyên liệu cao chỉ ảnh hưởng rất ít đến sản xuất của họ vì mô hình
sản xuất của Inditex dựa vào sự linh hoạt và chú trọng địa điểm gần. Sự hoạt động hiệu
quả của Inditex trên khắp các thị trường đã giúp hãng ăn nên làm ra, bất chấp điều kiện
kinh tế yếu kém ngay tại Tây Ban Nha – nền kinh tế đang đối mặt với nguy cơ suy thoái
và tỷ lệ thất nghiệp lên tới 22,85% tính đến cuối năm 2011. lOMoAR cPSD| 58950985
Với việc thiết lập chuỗi cung ứng toàn cầu, ZARA sẽ dễ dàng tiếp cận nhu cầu thị trường
thế giới. Với lượng thông tin từ người tiêu dùng và nhà cung ứng trên khắp thế giới,
ZARA có thể nhanh chóng nhận biết những biến động của thị trường, từ đó đề xuất các giải pháp phù hợp.
3. Các nhân tố ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng toàn cầu Zara
3.1. Nhân tố thị trường
3.1.1. Thương mại điện tử toàn cầu
Sự phát triển mạnh mẽ không ngừng của Internet đã thúc đẩy ngành kinh doanh thương
mại điện tử ngày càng tăng trưởng và góp phần quan trọng vào tổng doanh thu bán lẻ
toàn cầu, trong đó có ngành thời trang. Ngoài ra, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19,
lượng người tiêu dùng trên các nền tảng thương mại điện tử được dự báo sẽ ngày càng
tăng. Doanh số bán lẻ thế giới dự kiến tăng 9,4% so với năm 2023, đạt 6,3 nghìn tỷ đô
la vào năm 2024 . Dự kiến doanh này sẽ tiếp tục tăng và đạt 8 nghìn tỷ đô la vào năm
2027. (Tăng khoảng 38,9% so với tổng doanh số bán lẻ trực tuyến năm 2023).
Tác động khả quan của thương mại điện tử toàn cầu diễn ra trong hầu hết các ngành
nghề và đương nhiên không thể bỏ qua ngành thời trang. Với giá trị thị trường toàn cầu
là 759,5 tỷ đô la vào năm 2021, ngành may mặc, phụ kiện và giày dép là lĩnh vực thương lOMoAR cPSD| 58950985
mại điện tử số một trên thế giới. Trong 5 năm tới,tốc độ tăng trưởng kép hàng năm
7,18% của thời trang trực tuyến sẽ đưa ngành này lên mức trên 1,0 nghìn tỷ USD. Theo
Statistic, tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) của ngành thời trang thương mại
điện tử dự kiến đạt 14,2% từ năm 2017 đến năm 2025, với mức định giá 672,71 tỷ đô la vào năm 2023.
Đáp ứng theo xu hướng này, vào năm 2020, Zara tuyên bố sẽ đầu tư 1 tỷ USD vào việc
phát triển nền tảng thương mại điện tử. Hãng đã mở rộng chi nhánh và hoạt động
Thương mại điện tử tại hơn 41 quốc gia, bao gồm cả Việt Nam. Zara sẽ cung cấp cho
khách hàng dịch vụ giao hàng trong ngày tại các thành phố nơi họ đã thiết lập cả cửa
hàng truyền thống và trực tuyến. Nền tảng thương mại điện tử của Zara và việc sử dụng
công nghệ để nâng cao trải nghiệm của người mua hàng là chìa khóa tạo nên lợi thế
cạnh tranh của thương hiệu.
Trang web bán hàng trực tuyến của Zara tại Việt Nam ( https://www.zara.com/vn/)
3.1.2. Nhu cầu thị trường và phong cách tiêu dùng
* Nhu cầu thị trường:
Đây là yếu tố then chốt ảnh hưởng đến mọi quyết định quản trị chuỗi cung ứng của
Zara. Từ khi ra đời, thời trang nhanh đi kèm với giá cả phải chăng đã thu hút khách
hàng chi tiêu một lượng tiền lớn để có thể sử dụng chúng. Quy mô thị trường thời trang
nhanh đã tăng trưởng nhanh chóng trong những năm gần đây. Quy mô sẽ tăng từ 122,98 lOMoAR cPSD| 58950985
tỷ USD vào năm 2023 lên 142,06 tỷ USD vào năm 2024 với tốc độ tăng trưởng kép
hàng năm (CAGR) là 15,5% và dự kiến sẽ tăng lên 197,05 tỷ USD vào năm 2028 với
tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 8,5%. Sự tăng trưởng dự kiến trong giai
đoạn này có thể liên quan đến sở thích ngày càng tăng đối với trang phục thời trang của
nhóm khách hàng trong độ tuổi thanh thiếu niên, ảnh hưởng rộng rãi của phương tiện
truyền thông xã hội, sản xuất tiết kiệm chi phí và sự hiện diện ngày càng tăng của các
cửa hàng bán lẻ có tổ chức. Các xu hướng nổi bật trong giai đoạn dự báo bao gồm việc
sử dụng thực tế ảo và thực tế tăng cường (VR/AR), tích hợp công nghệ chuỗi khối trên
thị trường, kết hợp trí tuệ nhân tạo trong thiết kế quần áo, triển khai Internet of Things
(IoT), mô hình sở hữu mới, in 3D và nhu cầu về sợi nhân tạo tăng cao.
Thị trường thời trang nhanh chứng kiến sự tăng trưởng do dân số trẻ ngày càng có nhu
cầu sử dụng quần áo giá cả phải chăng. Theo dự đoán của Liên Hợp Quốc, dân số thanh
niên toàn cầu dự kiến sẽ tăng 7,9% lên 1,3 triệu vào năm 2030. Nhóm nhân khẩu học
này đặc biệt bị thu hút bởi những lựa chọn quần áo độc đáo, hợp thời trang và tiết kiệm
chi phí. Để đáp ứng nhu cầu này, các công ty sản xuất hàng may mặc như Zara cần tập
trung vào việc nhanh chóng đưa ra những mặt hàng thời trang lấy cảm hứng từ những
xu hướng mới nhất được trình diễn trong Tuần lễ Thời trang. Sở thích về quần áo thời
trang nhanh giá cả phải chăng trong giới trẻ ngày càng tăng đã góp phần đáng kể vào
việc mở rộng thị trường thời trang nhanh.
* Phong cách tiêu dùng:
Vì đặc điểm của ngành hàng thời trang nhanh là liên tục cập nhật các xu hướng mới
nhanh nhất có thể nên các sản phẩm mới được đưa vào cửa hàng liên tục và chúng cũng
có thể được thay thế bằng bộ sưu tập khác một cách nhanh chóng, đồng nghĩa với việc
đa số khách hàng có thể sẽ không có cơ hội thử một sản phẩm tới lần thứ 2. Mỗi khi
ghé Zara, họ lại có thể bị thu hút về các sản phẩm mới và dường như không có đủ thời
gian và điều kiện để hình thành bất cứ ý tưởng rõ ràng nào về mặt hàng mà mình định
mua. Kết quả là đa số người tiêu dùng sẽ hình thành nên phong cách mua nhiều sản
phẩm và mua ngay lập tức để tránh việc sản phẩm mình đang cân nhắc bị rút khỏi cửa
hàng trong tương lai gần. Ngoài ra, yếu tố giá thấp của thời trang nhanh cũng là một
động cơ thúc đẩy động cơ mua hàng nhanh chóng của người tiêu dùng. Khách hàng của lOMoAR cPSD| 58950985
các nhãn hàng thời trang nhanh có thể có một số đặc điểm phổ biến khác như có hiểu
biết nhất định về thời trang và quan tâm tới những thông tin mới nhất về xu hướng thời
trang từ nhiều nguồn thông tin như tạp chí, TV và đặc biệt là mạng xã hội. Đó là lý do
khiến họ bị ảnh hưởng nhiều bởi các nhãn hàng thời trang cao cấp dẫn đầu xu hướng
như Chanel, Gucci, LV… Và khi thu nhập không cho phép, lựa chọn hoàn hảo nhất
dành cho những đối tượng khách hàng này đương nhiên là Zara, H&M… với các thiết
kế sản phẩm tương tự, mẫu mã được cập nhật nhanh mà giá thành lại phù hợp hơn rất nhiều.
3.2. Nhân tố chi phí
3.2.1. Đổi mới và sáng tạo công nghệ
Với xu hướng phát triển ngày càng mạnh mẽ của lĩnh vực công nghệ trên thế giới nói
chung và đặc biệt trong lĩnh vực dệt may nói riêng, Zara luôn ý thức đầu tư, đẩy mạnh
ứng dụng các phần mềm, hệ thống hiện đại tiên tiến trong mọi khâu, quy trình trong
chuỗi cung ứng, nhằm mục đích tạo thuận lợi cho chuỗi cung ứng được hoạt động trơn
tru, hiệu quả. Một trong những trợ thủ đắc lực trong quản lý chuỗi cung ứng của Zara
nói chung và hệ thống bán lẻ nói riêng là sự vận dụng những công nghệ trong quản lý
cũng như nâng cao trải nghiệm khách hàng.
* Hệ thống CRM
Zara là một trong những nhà bán lẻ hàng đầu và tiên phong trong việc sử dụng hệ thống
trợ lý kỹ thuật số cá nhân, thu thập dữ liệu khách hàng trong thời gian thực để lưu trữ,
khai thác, tăng cơ hội bán hàng trên từng điểm chạm bằng hệ thống quản lý quan hệ
khách hàng (CRM). CRM giúp Zara lưu trữ và tổng hợp nguồn dữ liệu khổng lồ đến từ
khắp thế giới để xây dựng được chân dung khách hàng điển hình, từ đó phát triển sản
phẩm phản ánh nhu cầu và mong muốn riêng biệt của từng cá nhân. Đây đã trở thành
điểm nổi bật mỗi khi người tiêu dùng nhắc đến phong cách thời trang của Zara. Dưới
tác động của đại dịch, giới thời trang thế giới chao đảo trước "cơn sóng thần" Covid
buộc hàng nghìn flagship store phải đóng cửa. Hệ thống CRM giúp Zara nắm bắt được
xu hướng mua sắm online của người tiêu dùng trong thời điểm nào, từ đó thúc đẩy kế
hoạch đẩy bán toàn cầu trên thương mại điện tử. Đây là cơ sở dữ liệu quan trọng để
Zara triển khai các hoạt động nuôi dưỡng, chăm sóc khách hàng như gửi email thông lOMoAR cPSD| 58950985
báo sản phẩm, xác nhận đơn hàng, xác nhận tình trạng vận chuyển, khảo sát sự hài
lòng,...Điều này giúp khách hàng dễ dàng tiếp cận những sản phẩm mà họ cần/ có hứng
thú, tăng trải nghiệm mua sắm thông minh và tăng sự hài lòng gấp 3 lần so với mua sắm truyền thống.
Như vậy, hệ thống CRM của Zara đẩy bán sản phẩm theo cách thức cung cấp những
thông tin được cá nhân hoá cho từng khách hàng dựa trên những phân tích dữ liệu, vận
hành theo xu hướng tự động hoá để giảm thiểu sai sót và đảm bảo 100% khách hàng
đều được nuôi dưỡng, chăm sóc kịp thời. Đế chế thời trang này tập trung cung cấp cho
khách hàng những gì họ muốn có và giúp khách hàng nhận được những sản phẩm họ
cần nhanh hơn bất cứ nhãn hiệu nào khác. Zara không sản xuất ồ ạt sản phẩm (trung
bình 12.000 mẫu thiết kế mới/năm) và tập trung cung cấp hàng may mặc đến khách
hàng trong thời gian nhanh nhất bằng hệ thống theo dõi đơn hàng trên mỗi tài khoản.
Hoạt động này giúp doanh nghiệp giảm chi phí tồn kho, thực hiện các đơn hàng từ kho
đến các cửa hàng/ khách hàng gần nhất, giảm chi phí giao hàng cho người mua. “Trong
tất cả các trường hợp, chúng tôi luôn cố gắng vận chuyển hàng đến tay người tiêu dùng
chỉ một ngày sau khi nhận được thông tin đặt hàng"- theo ông Pablo Isla, chủ tịch Inditex. * Thẻ RFID
Để có thể quản lý chuỗi cung ứng tích hợp dọc, phải kể đến thẻ RFID chứa một con
chip với khả năng lưu trữ nhiều thông tin, phát ra sóng vô tuyến radio, qua đó máy quét
hoặc đầu đọc có thể thu thập và xác định được tất cả dữ liệu, thông tin sản phẩm chính
xác, dễ dàng. Máy quét RFID có thể quét được tất cả tem nhãn ở một khoảng cách xa
và báo cáo chính xác trong lần quét đầu tiên.
Tại cửa hàng khi máy quét RFID được tích hợp hai bên cửa ra nhằm thông báo
chính xác số lượng hàng hóa nhập vào khi vận chuyển qua cửa, tránh tình trạng thất
thoát khi ai đó cố tình lấy hàng hóa trong cửa hàng. RFID còn thông báo tình trạng bán
chạy, hết hàng, tồn kho để đặt hàng hoặc thanh lý.
* Công nghệ AR lOMoAR cPSD| 58950985
Nhằm nâng cao trải nghiệm mua sắm, công nghệ thực tế ảo AR cũng được Zara sử
dụng tại cửa hàng nhằm nâng cao trải nghiệm khách hàng. Zara cho phép khách hàng
thưởng thức những người mẫu ảo trong các bộ trang phục của thương hiệu, tạo dáng và
trình diễn quanh cửa hàng thông qua ứng dụng riêng trên thiết bị thông minh của họ.
Không chỉ tích hợp công nghệ AR với gói tiện ích mua hàng trực tuyến, ứng dụng của
Zara còn bao gồm công cụ chia sẻ trải nghiệm thông qua các phương tiện truyền thông
xã hội, khuyến khích người dùng chia sẻ nhằm tăng cường sự tương tác giữa khách
hàng và nhà bán lẻ thông qua công nghệ này.
3.2.2. Logistics cải tiến
Với tần suất phân phối nhanh và tồn kho ít, mỗi nhân viên Zara (từ thiết kế cho đến thu
mua, sản xuất và bán lẻ) đều nắm được lịch trình và điều chỉnh công việc của mình cho
phù hợp. Và với khách hàng của Zara, điều này thúc đẩy họ đến cửa hàng liên tục để
nắm được các xu hướng mới nhất trên thị trường. Nếu một thiết kế không bán được
nhiều trong vòng một tuần, nó sẽ được rút ra khỏi cửa hàng, mọi đơn đặt hàng đều bị
hủy bỏ, và một thiết kế mới sẽ được tiến hành ngay sau đó.
Zara có thể giao hàng đến các cửa hàng trên khắp thế giới chỉ trong vài ngày. Tại toàn
bộ 96 thị trường, Zara áp dụng quản lý dự trữ tích hợp. Với các đơn online, có thể lấy
từ nguồn dự trữ ở kho của cửa hàng hoặc từ các kho cho hàng trực tuyến. Cách làm này
cho phép Zara linh hoạt và rút ngắn thời gian giao hàng, nâng cao dịch vụ khách hàng
của Zara. Chuỗi phân phối của Zara có thể cung cấp sản phẩm tới từng cửa hàng tại
Châu Âu trong 24 giờ và trong 40 giờ với các cửa hàng Châu Á và Châu Mỹ. Với giá
thành sản phẩm đã được niêm yết sẵn, các cửa hàng có thể ngay lập tức trưng bày và
bán cho khách hàng. Lưu trữ và phân phối một cách nhanh chóng hiệu quả góp phần
tạo nên thành công cho quản trị chuỗi cung ứng của Zara
3.2.3. Phát triển sản phẩm
Zara thay đổi thiết kế quần áo của mình trung bình hai tuần một lần, trong khi các đối
thủ phải sau hai hoặc ba tháng mới thay đổi thiết kế. Zara không sợ sai lầm, hãng luôn
khuyến khích sự sáng tạo và cập nhật thường xuyên các bộ sưu tập, dòng sản phẩm
mới. Do vậy, Zara có thể chiều lòng nhu cầu của đại đa số khách hàng từ bình dân cho lOMoAR cPSD| 58950985
tới cao cấp, các hàng hóa được phân phối đồng đều theo các mùa. Thiết kế quần áo của
Zara thay đổi thường xuyên, mọi người khó nhìn thấy chúng rõ ràng trên Internet và do
đó, người tiêu dùng được khuyến khích đến các cửa hàng và thử những mẫu thời trang
độc đáo mà Zara cung cấp.
Các chuyên gia phân tích thị trường trong nhóm thiết kế của Zara luôn làm việc thường
xuyên với các quản lý cửa hàng để thảo luận về phản ứng khách hàng với những thiết
kế mới nên có vai trò quan trọng, sáng tạo trong chuỗi cung ứng. Với 300 nhà thiết kế,
đã tạo ra khoảng 40.000 mẫu thiết kế mỗi năm với tiêu chí đi theo xu thế chứ không tạo
xu thế. Thiết kế đa dạng, nắm bắt tốt nhu cầu khách hàng và nhanh chóng trong xu thế.
Lấy ví dụ, Zara nhận thấy nhu cầu về trang phục dự tiệc sôi động và đầy màu sắc cho
mùa hè 2023. Dựa trên xu hướng này, Zara đã thiết kế bộ sưu tập "The Summer Party
Collection" với các đặc điểm:
- Màu sắc: Sử dụng gam màu tươi sáng, rực rỡ như cam, vàng, xanh lá, hồng, v.v.
- Họa tiết: Hoa lá, chấm bi, kẻ sọc, v.v.
- Kiểu dáng: Váy maxi, jumpsuit, áo croptop, quần short, v.v.
Zara chỉ mất 2 tuần để hoàn thiện bộ sưu tập "The Summer Party Collection" từ khâu
lên ý tưởng, thiết kế, sản xuất đến bày bán tại cửa hàng. Nhờ vậy, Zara có thể đưa sản
phẩm đến tay khách hàng nhanh chóng, đáp ứng nhu cầu thị trường kịp thời. Kết hợp
với việc sử dụng nhiều kênh truyền thông để quảng bá chiến dịch "The Summer Party
Collection" như đăng tải hình ảnh sản phẩm mới, video giới thiệu bộ sưu tập và tương
tác với khách hàng trên các nền tảng mạng xã hội như Instagram, Facebook,...; trưng
bày sản phẩm của bộ sưu tập "The Summer Party Collection" tại vị trí nổi bật trong cửa
hàng; hợp tác với các người ảnh hưởng trong lĩnh vực thời trang để quảng bá bộ sưu
tập. Kết quả, chiến dịch "The Summer Party Collection" đã gặt hái thành công vang dội
với doanh thu cao và nhận được nhiều phản hồi tích cực từ khách hàng. Chiến dịch này
là minh chứng cho khả năng phản ứng nhanh chóng với xu hướng thời trang của Zara.
3.2.4. Chi phí đầu tư vào cơ sở hạ tầng
Công ty mẹ của Zara là Inditex, công ty nắm giữ 8 thương hiệu lớn trên toàn cầu, đây
chính là nguồn lực trợ giúp thương hiệu này đứng vững trong ngành Thời trang. Giá trị lOMoAR cPSD| 58950985
thương hiệu của Zara vào năm 2016 là 10,7 tỷ đô la và nó được xếp hạng thứ 53 trong
danh sách các thương hiệu nổi tiếng nhất thế giới của Forbes.
Năm 1980, Zara thiết lập nhà máy riêng của mình ở La Coruña (một thành phố được
biết đến với ngành công nghiệp dệt). Hiện nay, hầu hết các sản phẩm của Zara được sản
xuất ở các quốc gia gần nhau như Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Turkey, và Marốc. Trong
khi một số đối thủ cạnh tranh thuê ngoài tất cả chuỗi sản xuất đến châu Á, Zara sản xuất
hơn một nửa số hàng hóa của họ tại các nhà máy do công ty sở hữu ở Tây Ban Nha, Bồ
Đào Nha và Thổ Nhĩ Kỳ, đặc biệt là ở Galicia và Bắc Bồ Đào Nha.
Tính tới năm 2020, Zara có hơn 2200 cửa hàng tại hơn 70 quốc gia như Tây Ban Nha,
Thành phố New York, Bồ Đào Nha, Bỉ và những quốc gia khác với vị trí của cửa hàng
đắc địa, chủ yếu nằm trên những tuyến đường sầm uất nhất ở các thành phố lớn (ví dụ
như phố Oxford, London) với diện tích rộng và các quầy hàng thiết kế bố cục rõ ràng
và màu chủ đạo là hai màu đen – trắng.
Do mô hình kinh doanh rất đặc biệt của Zara là sản xuất và thay đổi tốc độ cao cũng
như ra quyết định phi tập trung, công ty đã định hình cơ sở hạ tầng của mình để đáp
ứng và hỗ trợ khía cạnh này. Cụ thể, cốt lõi của cơ sở hạ tầng kinh doanh là công nghệ
IT để hỗ trợ một số hoạt động, bao gồm việc cung cấp các phần mềm đánh giá cho
người quản lý cửa hàng, cũng như quản lý sản xuất và phân phối. Hiện nay, nhà máy
sản xuất của Zara tại Tây Ban Nha được áp dụng nhiều robot tự động hóa cao và hệ
thống mã vạch laser để phân loại, sắp xếp hàng trăm nghìn mẫu quần áo khác nhau.
3.3. Nhân tố cạnh tranh
Ngành thời trang vốn dĩ khốc liệt với sự cạnh tranh gay gắt từ các thương hiệu lớn như
H&M, Uniqlo, Mango,... Theo báo cáo State of Fashion 2024 của McKinsey, trong năm
2024, cuộc cạnh tranh thời trang nhanh sẽ trở nên khốc liệt hơn bao giờ hết. Những
người thách thức thị trường thời trang nhanh, dẫn đầu bởi Shein và Temu, đang đưa ra
các chiến thuật mới về giá cả, trải nghiệm của khách hàng và tốc độ. Các doanh nghiệp
trong ngành thời trang nhanh như Zara cần phải nhanh chóng thích ứng với sở thích
mới của người tiêu dùng. Để trụ vững và phát triển, Zara buộc phải sở hữu chuỗi cung
ứng hiệu quả, đảm bảo cung cấp sản phẩm chất lượng cao với giá cả cạnh tranh. Điểm
mạnh giúp cho Zara có thể cạnh tranh với các đối thủ chính là độ nhận diện thương hiệu lOMoAR cPSD| 58950985
và lòng trung thành của khách hàng cùng với mô hình kinh doanh định hướng thời trang
nhanh, chuyên cập nhật các xu hướng thời trang mới nhất một cách thường xuyên mà
mức giá vẫn không quá cao. Nhờ phương pháp tiếp cận tích hợp theo chiều dọc trong
chuỗi cung ứng toàn cầu của hãng, nếu như đa số các hãng thời trang khác phải tốn
hàng tháng để chuẩn bị cho những bộ sưu tập mới thì Zara có thể đáp ứng nhu cầu thời
trang thay đổi liên tục của khách hàng với việc đưa ra các sản phẩm mới đều đặn hai
tuần một lần với chi phí tối ưu.
3.4. Nhân tố chính phủ
Chính sách chính phủ về thuế, luật lao động, luật môi trường, .... tác động đến hoạt
động của Zara. Để đảm bảo hoạt động tuân thủ quy định và tránh rủi ro pháp lý, Zara
luôn cập nhật và tuân thủ các quy định của chính phủ tại các quốc gia nơi họ hoạt động.
Đồng thời, Zara chỉ đặt nhà máy tại một số nước như Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Thổ
Nhĩ Kỳ và Ma-rốc. Ở các quốc gia khác, họ chỉ đặt các chi nhánh, cửa hàng để phục vụ
hoạt động thương mại. Năm 2020, Zara đã mở một nhà máy sản xuất mới tại Việt Nam.
Việc mở nhà máy này giúp Zara giảm thiểu tác động của thuế quan nhập khẩu và linh
hoạt hơn trong việc đáp ứng nhu cầu của thị trường Việt Nam. Năm 2021, Zara đã hợp
tác với tổ chức phi chính phủ CARE International để cải thiện điều kiện làm việc cho
người lao động trong chuỗi cung ứng. Hợp tác này bao gồm việc cung cấp đào tạo về
an toàn lao động và quyền lợi cho người lao động.
4. Các hoạt động quản trị chuỗi cung ứng của Zara
Thời trang nhanh được thực hiện nhờ những đổi mới trong quản lý chuỗi cung
ứng của các nhà bán lẻ thời trang. Các sản phẩm của thời trang nhanh thường có chu kỳ
sống ngắn, tốc độ quay vòng hàng tồn kho cao, vì vậy chuỗi cung ứng cũng cần phải
được thiết kế sao cho phù hợp với đặc điểm của mô hình kinh doanh này.
Zara sử dụng mức độ tích hợp dọc cao khi quản lý thiết kế, sản xuất, phân phối,
quản lý, vận chuyển, khuyến mại và bán hàng. Công ty nắm giữ phần lớn quyền kiểm
soát trong từng khía cạnh hoạt động của mình, cho phép giao tiếp hiệu quả hơn và linh
hoạt hơn giữa các chuỗi cung ứng và phân phối. lOMoAR cPSD| 58950985
Triết lý “thời trang nhanh” chính là kim chỉ nam và cũng là chìa khóa tạo nên
thành công cho cách vận hành chuỗi cung ứng của Zara. Một chuỗi cung ứng được cấu
thành bởi nhiều yếu tố, chẳng hạn như con người, công nghệ…Nên cho dù các đối thủ
cạnh tranh có thể sở hữu công nghệ giống hệt như Zara thì chưa chắc họ đã có một chiến
lược khôn ngoan và nguồn nhân lực được đào tạo chuyên nghiệp để nối tiếp thành công
của thương hiệu thời trang này. Chuỗi cung ứng có khả năng đáp ứng cao của Zara
chính là một trong những lý do chính giải thích cho thành công của họ.
Hình 4.1. Chuỗi cung ứng của Zara 4.1. Logistics * Hàng hóa:
Quy trình: Mua vải => Tự thiết kế + Cắt vải => Di chuyển vải đã được cắt/
nhuộm bằng hệ thống đường ray đến nhà máy => Sau khi có thành phẩm thì từ nhà máy
lại vận chuyển về lại The Cube. Tại The Cube sẽ tiến hành kiểm tra chất lượng sản
phẩm, đóng gói => Vận chuyển đến Zara Logictic Hub (Zaragora) => Các cửa hàng trên toàn thế giới.
Hình 4.2. Quy trình logistics sản phẩm của Zara lOMoAR cPSD| 58950985
Zara đặt trụ sở chính và trung tâm phân phối lớn nhất của mình ở Arteixo phía
Tây Bắc Tây Ban Nha - nơi quê nhà của ông chủ thương hiệu. Trung tâm phân phối
(DC - Distribution Centre) lớn nhất của hãng được gọi là “The Cube”. Nó là một hệ
thống có tính tự động hóa cao với các tuyến tàu điện một đường ray (còn gọi là
“monorails”) kết nối với các nhà máy sản xuất thuộc sở hữu hãng trong bán kính 16km.
Tuy nhiên, một cách chính xác hơn, The Cube không hẳn là trung tâm phân phối của
Zara mà có thể được coi là một khu phức hợp. Nguyên liệu thô đi qua The Cube bằng
đường ray đơn để đến các nhà máy sản xuất. Sau khi sản xuất ra được các thành phẩm
thì tất cả sẽ được gửi lại The Cube để kiểm tra. Hành động này có thể sẽ làm tăng chi
phí vận chuyển của Zara nhưng lại có ý nghĩa quan trọng. Thứ nhất, việc gửi lại các
thành phẩm về lại The Cube sẽ giúp Zara có thể kiểm tra lại chất lượng các thành phẩm.
Thứ hai, mục đích quan trọng hơn, đó là nhằm phân phối sản phẩm đến đúng nơi có
nhu cầu với đúng số lượng cần thiết, điều này có thể giúp đáp ứng chính xác nhu cầu
của khách hàng, cũng nhằm giảm thiểu hàng tồn tại các cửa hàng.
Thành phẩm rời khỏi The Cube và được vận chuyển đến trung tâm hậu cần
Zaragoza, sau đó sẽ được vận chuyển đến các kho hàng ở một số thị trường địa phương,
rồi được gửi đến các cửa hàng Zara bởi các công ty hậu cần bên thứ ba. Đối với các thị
trường không có kho hàng tại địa phương, sản phẩm sẽ được gửi trực tiếp đến các cửa
hàng Zara. 75% sản phẩm của Zara được vận chuyển bằng xe tải và 25% được vận
chuyển bằng đường hàng không. Zara vận chuyển sản phẩm nhanh chóng và hiệu quả,
chỉ trong vài ngày: đến Trung Quốc - 48 tiếng, Châu Âu - 24 tiếng, Nhật Bản - 72 tiếng,