So sánh luật hình sự 1999 va 2015 - Pháp luật đại cương | Đại học Tôn Đức Thắng

SO SANH GI A B Ữ L Ộ U T HÌNH S Ậ NĂM 1999 V Ự I B Ớ L Ộ U T HÌNH S Ậ NĂM 2015 Ự
CHƯƠNG BỘ LUẬT HÌNH SỰ NĂM 1999
BỘ LUẬT HÌNH SỰ NĂM 2015 NHỮNG ĐIỂM MỚI
Điều 1. Nhiệm vụ của Bộ luật hình sự
Điều 1. Nhiệm vụ của Bộ luật
Bộ luật hình sự có nhiệm vụ hình sự
bảo vệ chế độ xã hội chủ
Bộ luật hình sự có nhiệm vụ bảo
nghĩa, quyền làm chủ của
vệ chủ quyền quốc gia, an ninh
nhân dân, bảo vệ quyền bình của đất nước, bảo vê C chế đô C xã
đẳng giữa đồng bào các dân hội chủ nghĩa, quyền con người, Ngoài các nhiệm vụ được đề cập
tộc, bảo vệ lợi ích của Nhà
quyền công dân, bảo vệ quyền tại Bộ luật hình sự năm 1999, Bộ
nước, quyền, lợi ích hợp phápbình đẳng giữa đồng bào các dânluật hình sự năm 2015 bổ sung
của công dân, tổ chức, bảo vệ tộc, bảo vệ lợi ích của Nhà nước,thêm nhiệm vụ sau:
trật tự pháp luật xã hội chủ tổ chức, bảo vệ trật tự pháp luật, - Bảo vệ chủ quyền quốc gia, an
nghĩa, chống mọi hành vi
chống mọi hành vi phạm tội; ninh của đất nước.
phạm tội; đồng thời giáo dục giáo dục mọi người ý thức tuân
mọi người ý thức tuân theo theo pháp luật, phòng ngừa và - Bảo vệ quyền con người.
pháp luật, đấu tranh phòng
đấu tranh chống tội phạm.
Chương I: ngừa và chống tội phạm.
Bộ luật này quy định về tội Điều
Để thực hiện nhiệm vụ đó, Bộphạm và hình phạt.
khoản cơ luật quy định tội phạm và bản
hình phạt đối với người phạm tội.
Điều 2. Cơ sở của trách nhiệm hình sự
Ngoài cơ sở của trách nhiệm
hình sự đã được quy định tại Bộ
Điều 2. Cơ sở của trách
1. Chỉ người nào phạm một tội
luật hình sự năm 1999, bổ sung nhiệm hình sự.
đã được Bộ luật hình sự quy
định mới phải chịu trách nhiệm thêm trách nhiệm hình sự của
Chỉ người nào phạm một hay hình sự.
pháp nhân: Chỉ pháp nhân
nhiều tội đã được Bộ luật
thương mại nào phạm một tội
hình sự quy định mới phải
2. Chỉ pháp nhân thương mại
được quy định tại Bộ luật hình
chịu trách nhiệm hình sự.
nào phạm một tội đã được quy sự năm 2015 (phạm vi chịu trách
định tại Điều 76 của Bộ luật này nhiệm hình sự của pháp nhân)
mới phải chịu trách nhiệm hình mới phải chịu trách nhiệm hình sự. sự.
Điều 3. Nguyên tắc xử lý
Điều 3. Nguyên tắc xử lý
* Đối với người phạm tội:
1. Mọi hành vi phạm tội phải 1. Đối với người phạm tội:
Bộ luật hình sự năm 2015 Sửa
được phát hiện kịp thời, xử lý
đổi một số nội dung sau:
a) Mọi hành vi phạm tội do
nhanh chóng, công minh theo người thực hiện phải được phát - Nghiêm trị người phạm tội đúng pháp luật.
hiện kịp thời, xử lý nhanh
dùng thủ đoạn xảo quyệt, có tổ
2. Mọi người phạm tội đều chóng, công minh theo đúng
chức, có tính chất chuyên
bình đẳng trước pháp luật, pháp luật;
nghiệp, cố ý gây hậu quả đặc
không phân biệt nam, nữ, dân
biệt nghiêm trọng thay vì hậu
b) Mọi người phạm tội đều bình
tộc, tín ngưỡng, tôn giáo,
quả nghiêm trọng như trong quy
đẳng trước pháp luật, không
thành phần, địa vị xã hội.
định tại Bộ luật hình sự năm
phân biệt giới tính, dân tộc, tín 1
Nghiêm trị người chủ mưu, ngưỡng, tôn giáo, thành phần, 1999.
cầm đầu, chỉ huy, ngoan cố địa vị xã hội;
- Quy định cụ thể trường hợp
chống đối, lưu manh, côn đồ, c) Nghiêm trị người chủ mưu, nào được giảm chấp hành hình
tái phạm nguy hiểm, lợi dụng cầm đầu, chỉ huy, ngoan cố
phạt hơn so với trước: Đối với
chức vụ, quyền hạn để phạm chống đối, côn đồ, tái phạm
người bị phạt tù thì buộc họ phải
tội; người phạm tội dùng thủ nguy hiểm, lợi dụng chức vụ, chấp hành hình phạt tại các cơ
đoạn xảo quyệt, có tổ chức, quyền hạn để phạm tội;
sở giam giữ, phải lao động, học
có tính chất chuyên nghiệp,
tập để trở thành người có ích cho
cố ý gây hậu quả nghiêm
d) Nghiêm trị người phạm tội
xã hội; nếu họ có đủ điều kiện trọng.
dùng thủ đoạn xảo quyệt, có tổ do Bộ luật này quy định, thì có
chức, có tính chất chuyên
Khoan hồng đối với người tự
thể được xét giảm thời hạn chấp
nghiệp, cố ý gây hậu quả đặc
thú, thành khẩn khai báo, tố
hành hình phạt, tha tù trước thời biệt nghiêm trọng.
giác người đồng phạm, lập hạn có điều kiện.
công chuộc tội, ăn năn hối
Khoan hồng đối với người tự
* Đối với pháp nhân thương mại
cải, tự nguyện sửa chữa hoặc thú, đầu thú, thành khẩn khai
phạm tội: Đây là quy định hoàn
bồi thường thiệt hại gây ra.
báo, tố giác đồng phạm, lập
toàn mới của Bộ luật hình sự
công chuộc tội, ăn năn, hối cải,
3. Đối với người lần đầu
tự nguyện sửa chữa hoặc bồi
năm 2015. Được quy định cụ thể
phạm tội ít nghiêm trọng, đã
tại Khoản 2 Điều 3 Bộ luật hình
thường thiệt hại gây ra;
hối cải, thì có thể áp dụng sự năm 2015.
hình phạt nhẹ hơn hình phạt đ) Đối với người lần đầu phạm
tù, giao họ cho cơ quan, tổ
tội ít nghiêm trọng, thì có thể áp
chức xã hội hoặc gia đình
dụng hình phạt nhẹ hơn hình giám sát, giáo dục.
phạt tù, giao họ cho cơ quan, tổ
chức hoặc gia đình giám sát,
4. Đối với người bị phạt tù thìgiáo dục;
buộc họ phải chấp hành hình
phạt trong trại giam, phải lao e) Đối với người bị phạt tù thì
động, học tập để trở thành
buộc họ phải chấp hành hình
người có ích cho xã hội; nếu phạt tại các cơ sở giam giữ, phải
họ có nhiều tiến bộ thì xét để lao động, học tập để trở thành
giảm việc chấp hành hình
người có ích cho xã hội; nếu họ phạt.
có đủ điều kiện do Bộ luật này
quy định, thì có thể được xét
5. Người đã chấp hành xong giảm thời hạn chấp hành hình
hình phạt được tạo điều kiện phạt, tha tù trước thời hạn có làm ăn, sinh sống lương điều kiện;
thiện, hoà nhập với cộng
đồng, khi có đủ điều kiện do g) Người đã chấp hành xong
luật định thì được xóa án tích.hình phạt được tạo điều kiện làm
ăn, sinh sống lương thiện, hòa
nhập với cộng đồng, khi có đủ
điều kiện do luật định thì được xóa án tích.
2. Đối với pháp nhân thương mại phạm tội:
a) Mọi hành vi phạm tội do pháp
nhân thương mại thực hiện phải
được phát hiện kịp thời, xử lý nhanh chóng, công minh theo đúng pháp luật; 2
b) Mọi pháp nhân thương mại
phạm tội đều bình đẳng trước
pháp luật, không phân biệt hình
thức sở hữu và thành phần kinh tế;
c) Nghiêm trị pháp nhân thương
mại phạm tội dùng thủ đoạn tinh
vi, có tính chất chuyên nghiệp,
cố ý gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng;
d) Khoan hồng đối với pháp
nhân thương mại tích cực hợp
tác với cơ quan tiến hành tố tụng
trong quá trình giải quyết vụ án,
tự nguyện sửa chữa hoặc bồi
thường thiệt hại gây ra, chủ động
ngăn chặn hoặc khắc phục hậu quả xảy ra.
Chương Điều 5. Hiệu lực của Bộ luật Điều 5. Hiệu lực của Bộ luật - Bổ sung hiệu lực của Bộ luật
II: Hiệu hình sự đối với những hành hình sự đối với những hành vi hình sự đối với hành vi phạm tội lực của
vi phạm tội trên lãnh thổ
phạm tội trên lãnh thổ nước xảy ra trên tàu bay, tàu biển Bộ luật
nước Cộng hòa xã hội chủ Cộng hòa xã hội chủ nghĩa
mang quốc tịch Việt Nam: Bộ
Hình sự nghĩa Việt Nam Việt Nam
luật hình sự được áp dụng đối
với mọi hành vi phạm tội thực
1. Bộ luật hình sự được áp
1. Bộ luật hình sự được áp dụng hiện trên lãnh thổ nước Cộng
dụng đối với mọi hành vi
đối với mọi hành vi phạm tội
hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
phạm tội thực hiện trên lãnh thực hiện trên lãnh thổ nước
thổ nước Cộng hòa xã hội chủ Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Quy định này cũng được áp
dụng đối với hành vi phạm tội nghĩa Việt Nam. Nam.
hoặc hậu quả của hành vi phạm
2. Đối với người nước ngoài Quy định này cũng được áp
tội xảy ra trên tàu bay, tàu biển
phạm tội trên lãnh thổ nước dụng đối với hành vi phạm tội mang quốc tịch Việt Nam hoặc
Cộng hòa xã hội chủ nghĩa
hoặc hậu quả của hành vi phạm tại vùng đặc quyền kinh tế, thềm
Việt Nam thuộc đối tượng
tội xảy ra trên tàu bay, tàu biển lục địa của Việt Nam.
được hưởng các quyền miễn mang quốc tịch Việt Nam hoặc - Quy định lại nội dung áp dụng
trừ ngoại giao hoặc quyền ưu tại vùng đặc quyền kinh tế, thềm Bộ luật hình sự năm 2015 đối
đãi và miễn trừ về lãnh sự lục địa của Việt Nam.
theo pháp luật Việt Nam, theo
với người nước ngoài phạm tội
2. Đối với người nước ngoài
trên lãnh thổ nước Cộng hòa xã
các điều ước quốc tế mà nước phạm tội trên lãnh thổ nước
hội chủ nghĩa Việt Nam: Đối với
Cộng hòa xã hội chủ nghĩa
Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt người nước ngoài phạm tội trên
Việt Nam ký kết hoặc tham Nam thuộc đối tượng được
lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội
gia hoặc theo tập quán quốc hưởng quyền miễn trừ ngoại
tế, thì vấn đề trách nhiệm
chủ nghĩa Việt Nam thuộc đối
giao hoặc lãnh sự theo pháp luật tượng được hưởng quyền miễn
hình sự của họ được giải
Việt Nam, theo điều ước quốc tế trừ ngoại giao hoặc lãnh sự theo
quyết bằng con đường ngoại mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa pháp luật Việt Nam, theo điều giao.
Việt Nam là thành viên hoặc
ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội
theo tập quán quốc tế, thì vấn đề chủ nghĩa Việt Nam là thành
trách nhiệm hình sự của họ được viên hoặc theo tập quán quốc tế,
giải quyết theo quy định của
thì vấn đề trách nhiệm hình sự
điều ước quốc tế hoặc theo tập của họ được giải quyết theo quy 3
định của điều ước quốc tế hoặc
theo tập quán quốc tế đó; trường
hợp điều ước quốc tế đó không
quán quốc tế đó; trường hợp
quy định hoặc không có tập quán
điều ước quốc tế đó không quy quốc tế thì trách nhiệm hình sự
định hoặc không có tập quán
của họ được giải quyết bằng con
quốc tế thì trách nhiệm hình sự đường ngoại giao.
của họ được giải quyết bằng con đường ngoại giao.
Trước đây Bộ luật hình sự năm
1999 mặc định các đối tượng
này được giải quyết bằng con đường ngoại giao.
Điều 6. Hiệu lực của Bộ luật Điều 6. Hiệu lực của Bộ luật - Thêm hiệu lực áp dụng Bộ luật
hình sự đối với những hành hình sự đối với những hành vi hình sự đối với pháp nhân
vi phạm tội ở ngoài lãnh thổphạm tội ở ngoài lãnh thổ
thương mại Việt Nam có hành vi
nước Cộng hòa xã hội chủ nước Cộng hòa xã hội chủ
phạm tội ngoài lãnh thổ nước nghĩa Việt Nam nghĩa Việt Nam
Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
1. Công dân Việt Nam phạm 1. Công dân Việt Nam hoặc
tội ở ngoài lãnh thổ nước
pháp nhân thương mại Việt Nam - Thêm hiệu lực áp dụng Bộ luật
Cộng hòa xã hội chủ nghĩa
có hành vi phạm tội ở ngoài lãnhhình sự năm 2015 đối với pháp
Việt Nam có thể bị truy cứu thổ nước Cộng hòa xã hội chủ
nhân thương mại nước ngoài
trách nhiệm hình sự tại Việt nghĩa Việt Nam mà Bộ luật này phạm tội ở ngoài lãnh thổ Việt Nam theo Bộ luật này.
quy định là tội phạm, thì có thể Nam, đồng thời bổ sung những
bị truy cứu trách nhiệm hình sự trường hợp có thể bị xử lý hình
2. Quy định này cũng được tại Việt Nam theo quy định của sự.
áp dụng đối với người không Bộ luật này.
quốc tịch thường trú ở nước
- Bổ sung quy định áp dụng đối
Cộng hòa xã hội chủ nghĩa
Quy định này cũng được áp
với tàu bay, tàu biển không Việt Nam.
dụng đối với người không quốc mang quốc tịch Việt Nam ở
tịch thường trú ở Việt Nam. ngoài lãnh thổ Việt Nam.
3. Người nước ngoài phạm
tội ở ngoài lãnh thổ nước
2. Người nước ngoài, pháp
Cộng hòa xã hội chủ nghĩa
nhân thương mại nước ngoài
Việt Nam có thể bị truy cứu phạm tội ở ngoài lãnh thổ nước
trách nhiệm hình sự theo Bộ Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt
luật hình sự Việt Nam trong Nam có thể bị truy cứu trách
những trường hợp được quy nhiệm hình sự theo quy định của
định trong các điều ước quốc Bộ luật này trong trường hợp
tế mà nước Cộng hòa xã hội
hành vi phạm tội xâm hại quyền,
chủ nghĩa Việt Nam ký kết lợi ích hợp pháp của công dân hoặc tham gia.
Việt Nam hoặc xâm hại lợi ích
của nước Cộng hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam hoặc theo quy
định của điều ước quốc tế mà
Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.
3. Đối với hành vi phạm tội hoặc
hậu quả của hành vi phạm tội
xảy ra trên tàu bay, tàu biển
không mang quốc tịch Việt Nam
đang ở tại biển cả hoặc tại giới 4
hạn vùng trời nằm ngoài lãnh
thổ nước Cộng hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam, thì người phạm
tội có thể bị truy cứu trách
nhiệm hình sự theo quy định của
Bộ luật này trong trường hợp
điều ước quốc tế mà Cộng hòa
xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên có quy định.
Điều 7. Hiệu lực của Bộ luật
Điều 7. Hiệu lực của Bộ luật hình sự về thời gian
hình sự về thời gian
1. Điều luật được áp dụng đối
1. Điều luật được áp dụng đối với một hành vi phạm tội là điều
với một hành vi phạm tội là luật đang có hiệu lực thi hành tại
điều luật đang có hiệu lực thi thời điểm mà hành vi phạm tội
hành tại thời điểm mà hành vi được thực hiện.
phạm tội được thực hiện.
2. Điều luật quy định một tội
2. Điều luật quy định một tội phạm mới, một hình phạt nặng
phạm mới, một hình phạt
hơn, một tình tiết tăng nặng mới
nặng hơn, một tình tiết tăng hoặc hạn chế phạm vi áp dụng
nặng mới hoặc hạn chế phạm án treo, miễn trách nhiệm hình
vi áp dụng án treo, miễn trách sự, loại trừ trách nhiệm hình sự,
nhiệm hình sự, miễn hình
miễn hình phạt, giảm hình phạt,
phạt, giảm hình phạt, xoá án
- Bổ sung cụm từ “loại trừ trách
xóa án tích và quy định khác
tích và các quy định khác
nhiệm hình sự” vào quy định tại
không có lợi cho người phạm
không có lợi cho người phạm Khoản 2.
tội, thì không được áp dụng đối
tội, thì không được áp dụng với hành vi phạm tội đã thực - Bổ sung cụm từ “loại trừ trách
đối với hành vi phạm tội đã hiện trước khi điều luật đó có nhiệm hình sự”, “tha tù trước
thực hiện trước khi điều luật hiệu lực thi hành.
thời hạn có điều kiện” vào quy
đó có hiệu lực thi hành. định tại Khoản 3.
3. Điều luật xóa bỏ một tội
3. Điều luật xoá bỏ một tội phạm, một hình phạt, một tình
phạm, một hình phạt, một
tiết tăng nặng, quy định một
tình tiết tăng nặng, quy định hình phạt nhẹ hơn, một tình tiết
một hình phạt nhẹ hơn, một giảm nhẹ mới hoặc mở rộng
tình tiết giảm nhẹ mới hoặc phạm vi áp dụng án treo, miễn
mở rộng phạm vi áp dụng án trách nhiệm hình sự, loại trừ
treo, miễn trách nhiệm hình trách nhiệm hình sự miễn hình ,
sự, miễn hình phạt, giảm hình phạt, giảm hình phạt, tha tù
phạt, xoá án tích và các quy trước thời hạn có điều kiện, xóa
định khác có lợi cho người án tích và quy định khác có lợi
phạm tội, thì được áp dụng cho người phạm tội, thì được áp
đối với hành vi phạm tội đã dụng đối với hành vi phạm tội
thực hiện trước khi điều luật đã thực hiện trước khi điều luật
đó có hiệu lực thi hành.
đó có hiệu lực thi hành.
Điều 8. Khái niệm tội phạm
Chương Điều 8. Khái niệm tội phạm
- Thêm quy định đối với pháp III: Tội
nhân thương mại, đồng thời bổ
1. Tội phạm là hành vi nguy 1. Tội phạm là hành vi nguy phạm
hiểm cho xã hội được quy
sung trường hợp xâm phạm
hiểm cho xã hội được quy định 5
định trong Bộ luật hình sự, dotrong Bộ luật hình sự, do người quyền con người.
người có năng lực trách
có năng lực trách nhiệm hình sự - Về phân loại tội phạm được
nhiệm hình sự thực hiện một hoặc pháp nhân thương mại thực quy định riêng tại Điều 9 Bộ luật
cách cố ý hoặc vô ý, xâm
hiện một cách cố ý hoặc vô ý, hình sự năm 2015, bổ sung mức
phạm độc lập, chủ quyền,
xâm phạm độc lập, chủ quyền, cao nhất của khung hình phạt đối
thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ Tổ với một số tội phạm và nhấn
Tổ quốc, xâm phạm chế độ quốc, xâm phạm chế độ chính mạnh tính chất, mức độ nguy
chính trị, chế độ kinh tế, nền trị, chế độ kinh tế, nền văn hóa, hiểm cho xã hội của từng loại tội
văn hóa, quốc phòng, an ninh,quốc phòng, an ninh, trật tự, an phạm.
trật tự, an toàn xã hội, quyền, toàn xã hội, quyền, lợi ích hợp
lợi ích hợp pháp của tổ chức, pháp của tổ chức, xâm phạm
xâm phạm tính mạng, sức
quyền con người, quyền, lợi ích
khỏe, danh dự, nhân phẩm, tự hợp pháp của công dân, xâm
do, tài sản, các quyền, lợi ích phạm những lĩnh vực khác của
hợp pháp khác của công dân, trật tự pháp luật xã hội chủ nghĩa
xâm phạm những lĩnh vực
mà theo quy định của Bộ luật
khác của trật tự pháp luật xã này phải bị xử lý hình sự. hội chủ nghĩa.
2. Những hành vi tuy có dấu
2. Căn cứ vào tính chất và
hiệu của tội phạm nhưng tính
mức độ nguy hiểm cho xã hội chất nguy hiểm cho xã hội
của hành vi được quy định
không đáng kể thì không phải là
trong Bộ luật này, tội phạm tội phạm và được xử lý bằng các
được phân thành tội phạm ít biện pháp khác. nghiêm trọng, tội phạm
nghiêm trọng, tội phạm rất
Điều 9. Phân loại tội phạm
nghiêm trọng và tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.
Căn cứ vào tính chất và mức độ
3. Tội phạm ít nghiêm trọng nguy hiểm cho xã hội của hành
là tội phạm gây nguy hại
vi phạm tội được quy định trong
không lớn cho xã hội mà mức Bộ luật này, tội phạm được phân thành bốn loại sau đây:
cao nhất của khung hình phạt
đối với tội ấy là đến ba năm 1. Tội phạm ít nghiêm trọng là
tù; tội phạm nghiêm trọng là tội phạm có tính chất và mức độ
tội phạm gây nguy hại lớn
nguy hiểm cho xã hội không lớn
cho xã hội mà mức cao nhất mà mức cao nhất của khung hình
là của khung hình phạt đối
phạt do Bộ luật này quy định đối
với tội ấy là đến bảy năm tù; với tô Ci ấy là phạt tiền, phạt cải
tội phạm rất nghiêm trọng là tạo không giam giữ hoă Cc phạt tù
tội phạm gây nguy hại rất lớn đến 03 năm;
cho xã hội mà mức cao nhất
của khung hình phạt đối với 2. Tội phạm nghiêm trọng là
tội ấy là đến mười lăm năm tội phạm có tính chất và mức
tù; tội phạm đặc biệt nghiêm độ nguy hiểm cho xã hội lớn
trọng là tội phạm gây nguy mà mức cao nhất của khung
hại đặc biệt lớn cho xã hội màhình phạt do Bộ luật này quy
mức cao nhất của khung hình định đối với tội ấy là từ trên 03
phạt đối với tội ấy là trên
năm đến 07 năm tù;
mười lăm năm tù, tù chung thân hoặc tử hình.
3. Tội phạm rất nghiêm trọng
4. Những hành vi tuy có dấu là tội phạm có tính chất và 6
mức độ nguy hiểm cho xã hội
rất lớn mà mức cao nhất của
khung hình phạt do Bộ luật
này quy định đối với tội ấy là
hiệu của tội phạm, nhưng tính
chất nguy hiểm cho xã hội
từ trên 07 năm đến 15 năm tù;
không đáng kể, thì không
4. Tội phạm đặc biệt nghiêm
phải là tội phạm và được xử trọng là tội phạm có tính chất và
lý bằng các biện pháp khác. mức độ nguy hiểm cho xã hội
đặc biệt lớn mà mức cao nhất
của khung hình phạt do Bộ luật
này quy định đối với tội ấy là từ
trên 15 năm đến 20 năm tù, tù chung thân hoặc tử hình.
Điều 12. Tuổi chịu trách
Điều 12. Tuổi chịu trách nhiệm- Thêm điều khoản loại trừ đối nhiệm hình sự hình sự
với người phạm tội từ đủ 16 tuổi
trở lên tại Khoản 1 Điều 12.
1. Người từ đủ 16 tuổi trở lên 1. Người từ đủ 16 tuổi trở lên
phải chịu trách nhiệm hình sự phải chịu trách nhiệm hình sự về - Bổ sung thêm tội và quy định về mọi tội phạm.
mọi tội phạm, trừ những tội
cụ thể các tội rất nghiêm trọng,
2. Người từ đủ 14 tuổi trở lên,phạm mà Bộ luật này có quy
đặc biệt nghiêm trọng mà người định khác.
từ đủ 14 tuổi trở lên nhưng chưa
nhưng chưa đủ 16 tuổi phải
đủ 16 tuổi phải chịu trách nhiệm
chịu trách nhiệm hình sự về 2. Người từ đủ 14 tuổi trở lên, hình sự tại Khoản 2 Điều 12.
tội phạm rất nghiêm trọng do nhưng chưa đủ 16 tuổi chỉ phải
cố ý hoặc tội phạm đặc biệt chịu trách nhiệm hình sự về tội nghiêm trọng.
giết người, tội cố ý gây thương
tích hoặc gây tổn hại cho sức
khỏe của người khác, tội hiếp
dâm, tội hiếp dâm người dưới 16
tuổi, tội cưỡng dâm người từ đủ
13 tuổi đến dưới 16 tuổi, tội
cướp tài sản, tội bắt cóc nhằm
chiếm đoạt tài sản; về tội phạm
rất nghiêm trọng, tội phạm đặc
biệt nghiêm trọng quy định tại
một trong các điều sau đây:
a) Điều 143 (tội cưỡng dâm);
Điều 150 (tội mua bán người);
Điều 151 (tội mua bán người dưới 16 tuổi);
b) Điều 170 (tội cưỡng đoạt tài
sản); Điều 171 (tội cướp giật tài
sản); Điều 173 (tội trộm cắp tài
sản); Điều 178 (tội hủy hoại
hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản);
c) Điều 248 (tội sản xuất trái
phép chất ma túy); Điều 249 (tội
tàng trữ trái phép chất ma túy); 7
Điều 250 (tội vận chuyển trái
phép chất ma túy); Điều 251 (tội
mua bán trái phép chất ma túy);
Điều 252 (tội chiếm đoạt chất ma túy);
d) Điều 265 (tội tổ chức đua xe
trái phép); Điều 266 (tội đua xe trái phép);
đ) Điều 285 (tội sản xuất, mua
bán, công cụ, thiết bị, phần mềm
để sử dụng vào mục đích trái
pháp luật); Điều 286 (tội phát
tán chương trình tin học gây hại
cho hoạt động của mạng máy
tính, mạng viễn thông, phương
tiện điện tử); Điều 287 (tội cản
trở hoặc gây rối loạn hoạt động
của mạng máy tính, mạng viễn
thông, phương tiện điện tử);
Điều 289 (tội xâm nhập trái
phép vào mạng máy tính, mạng
viễn thông hoặc phương tiện
điện tử của người khác); Điều
290 (tội sử dụng mạng máy tính,
mạng viễn thông, phương tiện
điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản);
e) Điều 299 (tội khủng bố); Điều
303 (tội phá hủy công trình, cơ
sở, phương tiện quan trọng về an
ninh quốc gia); Điều 304 (tội
chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử
dụng, mua bán trái phép hoặc
chiếm đoạt vũ khí quân dụng,
phương tiện kỹ thuật quân sự).
Điều 14. Phạm tội trong
Điều 13. Phạm tội do dùng
tình trạng say do dùng rượurượu, bia hoặc chất kích thích
hoặc chất kích thích mạnh mạnh khác khác
Người phạm tội trong tình trạng Làm rõ quy định đối với phạm
Người phạm tội trong tình
mất khả năng nhận thức hoặc
trạng say do dùng rượu hoặc
tội do dung rượu, bia hoặc chất
khả năng điều khiển hành vi của kích thích mạnh khác
chất kích thích mạnh khác, thìmình do dùng rượu, bia hoặc
vẫn phải chịu trách nhiệm
chất kích thích mạnh khác, thì hình sự.
vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự.
Điều 17. Chuẩn bị phạm tội Điều 14. Chuẩn bị phạm tội
- Bổ sung điều khoản loại trừ
được quy định tại Khoản 1 Điều 8
Chuẩn bị phạm tội là tìm
1. Chuẩn bị phạm tội là tìm
14 Bộ luật hình sự năm 2015
kiếm, sửa soạn công cụ,
kiếm, sửa soạn công cụ, phương - Quy định chi tiết các tội phải
phương tiện hoặc tạo ra
tiện hoặc tạo ra những điều kiện chịu trách nhiệm hình sự trong
những điều kiện khác để thực khác để thực hiện tội phạm hoặc trường hợp chuẩn bị phạm tội. hiện tội phạm.
thành lập, tham gia nhóm tội
phạm trừ trường hợp quy định - Bổ sung quy định về trách
Người chuẩn bị phạm một tội tại Điều 109, điểm a khoản 2 nhiệm hình sự của người từ đủ
rất nghiêm trọng hoặc một tội Điều 113 hoặc điểm a khoản 2 14 tuổi đến dưới 16 tuổi chuẩn
đặc biệt nghiêm trọng, thì bị phạm tội.
phải chịu trách nhiệm hình sự Điều 299 của Bộ luật này.
về tội định thực hiện.
2. Người chuẩn bị phạm một
trong các tội sau đây thì phải
chịu trách nhiệm hình sự:
a) Điều 108 (tội phản bội Tổ
quốc); Điều 110 (tội gián điệp);
Điều 111 (tội xâm phạm an ninh
lãnh thổ); Điều 112 (tội bạo
loạn); Điều 113 (tội khủng bố
nhằm chống chính quyền nhân
dân); Điều 114 (tội phá hoại cơ
sở vật chất – kỹ thuật của nước
cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt
Nam); Điều 117 (tội làm, tàng
trữ, phát tán hoặc tuyên truyền
thông tin, tài liệu, vật phẩm
nhằm chống Nhà nước Cộng
hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam);
Điều 118 (tội phá rối an ninh);
Điều 119 (tội chống phá trại
giam); Điều 120 (tội tổ chức,
cưỡng ép, xúi giục người khác
trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở
lại nước ngoài nhằm chống
chính quyền nhân dân); Điều
121 (tội trốn đi nước ngoài hoặc
trốn ở lại nước ngoài nhằm
chống chính quyền nhân dân);
b) Điều 123 (tội giết người);
Điều 134 (tội cố ý gây thương
tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác);
c) Điều 168 (tội cướp tài sản);
Điều 169 (tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản);
d) Điều 299 (tội khủng bố); Điều
300 (tội tài trợ khủng bố); Điều
301 (tội bắt cóc con tin); Điều
302 (tội cướp biển); Điều 303
(tội phá hủy công trình, cơ sở,
phương tiện quan trọng về an 9
ninh quốc gia); Điều 324 (tội rửa tiền).
3. Người từ đủ 14 đến dưới 16
tuổi chuẩn bị phạm tội quy định
tại điểm b và điểm c khoản 2
Điều này thì phải chịu trách nhiệm hình sự.
Điều 17. Đồng phạm
Điều 20. Đồng phạm
1. Đồng phạm là trường hợp có
1., Đồng phạm là trường hợp hai người trở lên cố ý cùng thực
có hai người trở lên cố ý cùnghiện một tội phạm.
thực hiện một tội phạm.
2. Phạm tội có tổ chức là hình
2. Người tổ chức, người thực thức đồng phạm có sự câu kết
hành, người xúi giục, người chặt chẽ giữa những người cùng
giúp sức đều là những người thực hiện tội phạm. đồng phạm.
3. Người đồng phạm bao gồm
Người thực hành là người
người tổ chức, người thực hành,
trực tiếp thực hiện tội phạm. người xúi giục, người giúp sức.
Người tổ chức là người chủ Người thực hành là người trực Bổ sung quy định: “Người đồng
mưu, cầm đầu, chỉ huy việc tiếp thực hiện tội phạm.
phạm không phải chịu trách thực hiện tội phạm.
nhiệm hình sự về hành vi vượt
Người tổ chức là người chủ
quá của người thực hành”.
Người xúi giục là người kích mưu, cầm đầu, chỉ huy việc thực
động, dụ dỗ, thúc đẩy người hiện tội phạm.
khác thực hiện tội phạm.
Người xúi giục là người kích
Người giúp sức là người tạo động, dụ dỗ, thúc đẩy người
những điều kiện tinh thần
khác thực hiện tội phạm.
hoặc vật chất cho việc thực Người giúp sức là người tạo điều hiện tội phạm.
kiện tinh thần hoặc vật chất cho
3. Phạm tội có tổ chức là hìnhviệc thực hiện tội phạm.
thức đồng phạm có sự câu kết 4. Người đồng phạm không phải
chặt chẽ giữa những người
chịu trách nhiệm hình sự về
cùng thực hiện tội phạm.
hành vi vượt quá của người thực hành.
Điều 21. Che giấu tội phạm Điều 18. Che giấu tội phạm
Bổ sung quy định: Người che
giấu tội phạm là ông, bà, cha,
Người nào không hứa hẹn
1. Người nào không hứa hẹn
mẹ, con, cháu, anh chị em ruột,
trước, nhưng sau khi biết tội trước, nhưng sau khi biết tội
vợ hoặc chồng của người phạm
phạm được thực hiện, đã che phạm được thực hiện đã che
giấu người phạm tội, các dấu giấu người phạm tội, dấu vết,
tội không phải chịu trách nhiê Cm
hình sự theo quy định về che
vết, tang vật của tội phạm
tang vật của tội phạm hoặc có giấu tội phạm, trừ trường hợp
hoặc có hành vi khác cản trở hành vi khác cản trở việc phát che giấu các tôCi xâm phạm an
việc phát hiện, điều tra, xử lý hiện, điều tra, xử lý người phạm ninh quốc gia hoă Cc tôCi đă Cc biê Ct
người phạm tội, thì phải chịu tội, thì phải chịu trách nhiệm
trách nhiệm hình sự về tội
hình sự về tội che giấu tội phạm nghiêm trọng khác quy định về tội che giấu tội phạm. che giấu tội phạm trong
trong những trường hợp mà Bộ 10 luật này quy định.
2. Người che giấu tội phạm là
ông, bà, cha, mẹ, con, cháu, anh
chị em ruột, vợ hoặc chồng của
những trường hợp mà Bộ luật người phạm tội không phải chịu này quy định.
trách nhiê Cm hình sự theo quy
định tại khoản 1 Điều này, trừ
trường hợp che giấu các tô Ci xâm
phạm an ninh quốc gia hoă Cc tô Ci
đă Cc biê Ct nghiêm trọng khác quy
định tại Điều 389 của Bô C luâ Ct này.
Điều 19. Không tố giác tội
Điều 22. Không tố giác tội
Bổ sung quy định: Người bào phạm phạm
chữa không phải chịu trách
nhiệm hình sự theo quy định về
1. Người nào biết rõ tội phạm 1. Người nào biết rõ tội phạm
không tố giác tội phạm do chính
đang đựơc chuẩn bị, đang
đang được chuẩn bị, đang được người mà mình bào chữa đã thực
được thực hiện hoặc đã được thực hiện hoặc đã được thực
thực hiện mà không tố giác,
hiện hoặc đã tham gia thực hiện
hiện mà không tố giác, thì phải mà người bào chữa biết được khi
thì phải chịu trách nhiệm hìnhchịu trách nhiệm hình sự về tội thực hiện nhiệm vụ bào chữa, trừ
sự về tội không tố giác tội
không tố giác tội phạm trong
trường hợp không tố giác các tội
phạm trong những trường
những trường hợp quy định tại xâm phạm an ninh quốc gia hoặc
hợp quy định tại Điều
Điều 389 của Bộ luật này. 313 của Bộ luật này.
tội phạm đặc biệt nghiêm trọng
2. Người không tố giác là ông, khác quy định về không tố giác
2. Người không tố giác là
bà, cha, mẹ, con, cháu, anh chị tội phạm.
ông, bà, cha, mẹ, con, cháu, em ruột, vợ hoặc chồng của
anh chị em ruột, vợ hoặc
người phạm tội không phải chịu
chồng của người phạm tội chỉ trách nhiệm theo quy định tại
phải chịu trách nhiệm hình sự khoản 1 Điều này, trừ trường
trong trường hợp không tố
hợp không tố giác các tội xâm
giác các tội xâm phạm an
phạm an ninh quốc gia hoặc tội
ninh quốc gia hoặc các tội
đặc biệt nghiêm trọng khác quy
khác là tội đặc biệt nghiêm định tại Điều 389 của Bộ luật
trọng quy định tại Điều này. 313 của Bộ luật này.
3. Người bào chữa không phải
chịu trách nhiệm hình sự theo
quy định tại khoản 1 Ðiều này
trong trýờng hợp không tố giác
tội phạm do chính ngýời mà
mình bào chữa đã thực hiện hoặc
đã tham gia thực hiện mà người
bào chữa biết được khi thực hiện
nhiệm vụ bào chữa, trừ trường
hợp không tố giác các tội xâm
phạm an ninh quốc gia hoặc tội
phạm đặc biệt nghiêm trọng
khác quy định tại Điều 389 của Bộ luật này. 11
Chương Điều 13. Tình trạng không IV:
có năng lực trách nhiệm Những hình sự trường
1. Người thực hiện hành vi
hợp loại nguy hiểm cho xã hội trong
trừ trách khi đang mắc bệnh tâm thần nhiệm
hoặc một bệnh khác làm mất hình sự
khả năng nhận thức hoặc khả Điều 21. Tình trạng không có
năng điều khiển hành vi của năng lực trách nhiệm hình sự Bỏ quy định áp dụng bắt buộc
mình, thì không phải chịu
Người thực hiện hành vi nguy chữa bệnh đối với người đang
trách nhiệm hình sự; đối với hiểm cho xã hội trong khi đang mắc bệnh tâm thần, một bệnh
người này, phải áp dụng biện mắc bệnh tâm thần, một bệnh
pháp bắt buộc chữa bệnh.
khác làm mất khả năng nhận
khác làm mất khả năng nhận
thức hoặc khả năng điều khiển
2. Người phạm tội trong khi thức hoặc khả năng điều khiển hành vi.
có năng lực trách nhiệm hình hành vi của mình, thì không phải
sự, nhưng đã lâm vào tình
chịu trách nhiệm hình sự.
trạng qui định tại khoản 1
Điều này trước khi bị kết án,
thì cũng được áp dụng biện
pháp bắt buộc chữa bệnh. Sau
khi khỏi bệnh, người đó có
thể phải chịu trách nhiệm hình sự.
Điều 16. Tình thế cấp thiết Điều 23. Tình thế cấp thiết
1. Tình thế cấp thiết là tình 1. Tình thế cấp thiết là tình thế
thế của người vì muốn tránh của người vì muốn tránh gây
một nguy cơ đang thực tế đe thiệt hại cho quyền, lợi ích hợp
dọa lợi ích của Nhà nước, của pháp của mình, của người khác
tổ chức, quyền, lợi ích chính hoặc lợi ích của Nhà nước, của
đáng của mình hoặc của
cơ quan, tổ chức mà không còn
người khác mà không còn
cách nào khác là phải gây một
cách nào khác là phải gây
Thay cụm từ “nguy cơ đang thực
thiệt hại nhỏ hơn thiệt hại cần
một thiệt hại nhỏ hơn thiệt
tế đe dọa” thành cụm từ “gây ngăn ngừa. hại cần ngăn ngừa.
thiệt hại cho” tại Khoản 1 Điều
Hành vi gây thiệt hại trong tình 23 Bộ luật hình sự năm 2015.
Hành vi gây thiệt hại trong thế cấp thiết không phải là tội
tình thế cấp thiết không phải phạm. là tội phạm.
2. Trong trường hợp thiệt hại
2. Trong trường hợp thiệt hại gây ra rõ ràng vượt quá yêu cầu
gây ra rõ ràng vượt quá yêu của tình thế cấp thiết, thì người
cầu của tình thế cấp thiết, thì gây thiệt hại đó phải chịu trách
người gây thiệt hại đó phải nhiệm hình sự.
chịu trách nhiệm hình sự.
Điều 24. Gây thiệt hại trong
Đây là quy định hoàn toàn mới
khi bắt giữ người phạm tội
tại Bộ luật hình sự năm 2015
nhằm phân định ranh giới rõ 12
1. Hành vi của người để bắt giữ
người thực hiện hành vi phạm
tội mà không còn cách nào khác
là buộc phải sử dụng vũ lực cần
thiết gây thiệt hại cho người bị
bắt giữ thì không phải là tội
rang mức độ được loại trừ trách phạm.
nhiệm hình sự và mức đội chịu trách nhiệm hình sự.
2. Trường hợp gây thiệt hại do
sử dụng vũ lực rõ ràng vượt quá
mức cần thiết, thì người gây
thiệt hại phải chịu trách nhiệm hình sự.
BỘ LUẬT HÌNH SỰ NĂM CHƯƠNG
BỘ LUẬT HÌNH SỰ NĂM NHỮNG ĐIỂM MỚI 1999 2015 Chương
Điều 24. Gây thiệt hại trong IV: Những
khi bắt giữ người phạm tội trường
1. Hành vi của người để bắt giữ hợp loại
người thực hiện hành vi phạm Đây là quy định hoàn trừ trách
tội mà không còn cách nào khác toàn mới tại Bộ luật nhiệm
là buộc phải sử dụng vũ lực cần hình sự năm 2015 nhằm hình sự
thiết gây thiệt hại cho người bị phân định ranh giới rõ
bắt giữ thì không phải là tội
rang mức độ được loại phạm.
trừ trách nhiệm hình sự
2. Trường hợp gây thiệt hại do và mức đội chịu trách nhiệm hình sự.
sử dụng vũ lực rõ ràng vượt quá
mức cần thiết, thì người gây
thiệt hại phải chịu trách nhiệm hình sự.
Điều 25. Rủi ro trong nghiên Đây là quy định mới
cứu, thử nghiệm, áp dụng tiến trong Bộ luật hình sự
bộ khoa học, kỹ thuật và công năm 2015. nghệ
Hành vi gây ra thiệt hại trong
khi thực hiện việc nghiên cứu,
thử nghiệm, áp dụng tiến bộ
khoa học, kỹ thuật và công nghệ
mới mặc dù đã tuân thủ đúng
quy trình, quy phạm, áp dụng
đầy đủ biện pháp phòng ngừa
thì không phải là tội phạm.
Người nào không áp dụng đúng
quy trình, quy phạm, không áp
dụng đầy đủ biện pháp phòng
ngừa mà gây thiệt hại thì vẫn 13
phải chịu trách nhiệm hình sự.
Điều 26. Thi hành mệnh lệnh
của người chỉ huy hoặc của cấp trên
Người thực hiện hành vi gây
thiệt hại trong khi thi hành
mệnh lệnh của người chỉ huy
hoặc của cấp trên trong lực
lượng vũ trang nhân dân để thực
hiện nhiệm vụ quốc phòng, an
ninh nếu đã thực hiện đầy đủ
quy trình báo cáo người ra Đây là quy định mới
mệnh lệnh nhưng người ra trong Bộ luật hình sự
mệnh lệnh vẫn yêu cầu chấp năm 2015.
hành mệnh lệnh đó, thì không
phải chịu trách nhiệm hình sự.
Trong trường hợp này người ra
mệnh lệnh phải chịu trách nhiệm hình sự.
Quy định này không áp dụng
đối với các trường hợp quy định
tại khoản 2 Điều 421, khoản 2
Điều 422 và khoản 2 Điều 423 của Bộ luật này.
Chương V:Điều 24. Không áp dụng
Điều 28. Không áp dụng thời Thêm trường hợp không
Thời hiệu thời hiệu truy cứu trách
hiệu truy cứu trách nhiệm áp dụng thời hiệu truy
truy cứu nhiệm hình sự hình sự cứu trách nhiệm hình trách
Không áp dụng thời hiệu
Không áp dụng thời hiệu truy sự, đó là trường hợp: nhiệm
truy cứu trách nhiệm hình sự cứu trách nhiệm hình sự quy
- Tham ô chiếm đoạt tài
hình sự, quy định tại Điều 23 của Bộ định tại Điều 27 của Bộ luật nàysản trị giá từ
miễn trách luật này đối với các tội quy đối với các tội phạm sau đây: 500.000.000 đồng trở nhiệm
định tại Chương XI và XXIV lên. hình sự
1. Các tội xâm phạm an ninh của Bộ luật này.
quốc gia quy định tại Chương - Tham ô gây thiệt hại XIII của Bộ luật này; về tài sản từ 3.000.000.000 đồng trở
2. Các tội phá hoại hòa bình,
chống loài người và tội phạm lên.
chiến tranh quy định tại Chương - Tham ô gây ảnh hưởng XXVI của Bộ luật này;
xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội.
3. Tội tham ô tài sản thuộc
trường hợp quy định tại khoản 3- Tham ô dẫn đến doanh
và khoản 4 Điều 353 của Bộ nghiệp hoặc tổ chức
luật này; tội nhận hối lộ thuộc khác bị phá sản hoặc
trường hợp quy định tại khoản 3ngừng hoạt động.
và khoản 4 Điều 354 của Bộ - Nhận hối lộ mà của luật này.
hối lộ là tiền, tài sản
hoặc lợi ích vật chất 14 khác trị giá từ 500.000.000 đồng trở lên.
- Nhận hối lộ gây thiệt hại về tài sản từ 3.000.000.000 đồng trở lên.
Điều 25. Miễn trách nhiệm Điều 29. Căn cứ miễn trách - Bổ sung căn cứ miễn hình sự nhiệm hình sự trách nhiệm hình sự:
“Khi tiến hành điều tra,
1. Người phạm tội được
1. Người phạm tội được miễn truy tố hoặc xét xử, do
miễn trách nhiệm hình sự, trách nhiệm hình sự khi có một có sự thay đổi chính
nếu khi tiến hành điều tra, trong những căn cứ sau đây:
truy tố hoặc xét xử, do sách, pháp luật làm cho
a) Khi tiến hành điều tra, truy tố hành vi phạm tội không
chuyển biến của tình hình
hoặc xét xử, do có sự thay đổi còn nguy hiểm cho xã
mà hành vi phạm tội hoặc
chính sách, pháp luật làm cho hội nữa”.
người phạm tội không còn hành vi phạm tội không còn
nguy hiểm cho xã hội nữa. nguy hiểm cho xã hội nữa;
- Trường hợp có chuyển
biến tình hình mà người
2. Trong trường hợp trước b) Khi có quyết định đại xá. phạm tội không còn
khi hành vi phạm tội bị phát nguy hiểm cho xã hội
giác, người phạm tội đã tự 2. Người phạm tội có thể được thì có thể miễn trách
thú, khai rõ sự việc, góp
miễn trách nhiệm hình sự khi có
phần có hiệu quả vào việc một trong các căn cứ sau đây: nhiệm hình sự thay về mặc định được miễn
phát hiện và điều tra tội
a) Khi tiến hành điều tra, truy trách nhiệm hình sự như
phạm, cố gắng hạn chế đến tố, xét xử do chuyển biến của trước đây.
mức thấp nhất hậu quả của tình hình mà người phạm tội
tội phạm, thì cũng có thể
không còn nguy hiểm cho xã - Bổ sung thêm trường
được miễn trách nhiệm hình
hợp có thể được miễn hội nữa; sự.
trách nhiệm được miễn
b) Khi tiến hành điều tra, truy trách nhiệm hình sự
3. Người phạm tội được
tố, xét xử, người phạm tội mắc được quy định tại
miễn trách nhiệm hình sự khibệnh hiểm nghèo dẫn đến
có quyết định đại xá. Khoản 2 Điều 29 Bộ
không còn khả năng gây nguy luật hình sự năm 2015. hiểm cho xã hội nữa; - Bổ sung quy định:
c) Người phạm tội tự thú, khai “Người thực hiện tội
rõ sự việc, góp phần có hiệu quảphạm ít nghiêm trọng
vào việc phát hiện và điều tra hoặc tội phạm nghiêm
tội phạm, cố gắng hạn chế đến trọng do vô ý gây thiệt
mức thấp nhất hậu quả của tội hại về tính mạng, sức
phạm và lập công lớn hoặc có khỏe, danh dự, nhân
cống hiến đặc biệt, được Nhà phẩm hoặc tài sản của
nước và xã hội thừa nhận. người khác và được
người bị hại hoặc người
3. Người thực hiện tội phạm ít
nghiêm trọng hoặc tội phạm
đại diện của người bị
nghiêm trọng do vô ý gây thiệt hại tự nguyện hòa giải
hại về tính mạng, sức khỏe,
và đề nghị miễn trách nhiệm hình sự, thì có
danh dự, nhân phẩm hoặc tài thể được miễn trách
sản của người khác và được
người bị hại hoặc người đại nhiệm hình sự”. 15
diện của người bị hại tự nguyện
hòa giải và đề nghị miễn trách
nhiệm hình sự, thì có thể được
miễn trách nhiệm hình sự.
Chướng Điều 26. Khái niệm hình Điều 30. Khái niệm hình phạt
VI: Hình phạt Phạt
Hình phạt là biện pháp cưỡng Hình phạt là biện pháp
chế nghiêm khắc nhất của Nhà
cưỡng chế nghiêm khắc nhất nước được quy định trong Bộ Bổ sung khái niệm hình
của Nhà nước nhằm tước bỏ luật này, do Tòa án quyết định phạt đối với pháp nhân
hoặc hạn chế quyền, lợi ích áp dụng đối với người hoặc thương mại. của người phạm tội.
pháp nhân thương mại phạm tội
Hình phạt được quy định
nhằm tước bỏ hoặc hạn chế
trong Bộ luật hình sự và do quyền, lợi ích của người, pháp Tòa án quyết định. nhân thương mại đó.
Điều 27. Mục đích của hìnhĐiều 31. Mục đích của hình phạt phạt
Hình phạt không chỉ nhằm Hình phạt không chỉ nhằm
trừng trị người phạm tội mà trừng trị người, pháp
còn giáo dục họ trở thành
nhân thương mại phạm tội mà
người có ích cho xã hội, có ý còn giáo dục họ ý thức tuân Thêm mục đích hình
thức tuân theo pháp luật và theo pháp luật và các quy tắc phạt đối với pháp nhân
các quy tắc của cuộc sống xã của cuộc sống, ngăn ngừa họ thương mại.
hội chủ nghĩa, ngăn ngừa họ phạm tội mới; giáo dục người,
phạm tội mới. Hình phạt còn pháp nhân thương mại khác tôn
nhằm giáo dục người khác trọng pháp luật, phòng ngừa và
tôn trọng pháp luật, đấu
đấu tranh chống tội phạm.
tranh phòng ngừa và chống tội phạm.
Điều 33. Các hình phạt đối vớiĐây là điểm mới đặc
pháp nhân thương mại phạm biệt quan trọng tại Bộ tội luật hình sự năm 2015.
1. Hình phạt chính bao gồm: a) Phạt tiền;
b) Đình chỉ hoạt động có thời hạn;
c) Đình chỉ hoạt động vĩnh viễn.
2. Hình phạt bổ sung bao gồm:
a) Cấm kinh doanh, cấm hoạt
động trong một số lĩnh vực nhất định; b) Cấm huy động vốn; 16
c) Phạt tiền, khi không áp dụng là hình phạt chính.
3. Đối với mỗi tội phạm, pháp
nhân thương mại phạm tội chỉ
bị áp dụng một hình phạt chính
và có thể bị áp dụng một hoặc
một số hình phạt bổ sung.
Điều 35. Phạt tiền
Điều 30. Phạt tiền
1. Phạt tiền được áp dụng là
hình phạt chính đối với các
1. Phạt tiền được áp dụng là trường hợp sau đây:
hình phạt chính đối với
người phạm tội ít nghiêm
a) Người phạm tội ít nghiêm
trọng xâm phạm trật tự quản trọng, phạm tội nghiêm trọng do
lý kinh tế, trật tự công cộng, Bộ luật này quy định;
trật tự quản lý hành chính và b) Người phạm tội rất nghiêm
một số tội phạm khác do Bộ trọng xâm phạm trật tự quản lý luật này quy định.
kinh tế, môi trường, trật tự công
2. Phạt tiền được áp dụng là cộng, an toàn công cộng và một
hình phạt bổ sung đối với
số tội phạm khác do Bộ luật này
người phạm các tội về tham quy định. - Quy định lại trường
nhũng, ma tuý hoặc những 2. Hình phạt tiền được áp dụng hợp phạt tiền được áp
tội phạm khác do Bộ luật
là hình phạt bổ sung đối với
dụng là hình phạt chính. này quy định.
người phạm tội về tham nhũng, - Bổ sung hình thức phạt
3. Mức phạt tiền được quyết ma túy hoặc những tội phạm
tiền đối với pháp nhân.
định tuỳ theo tính chất và
khác do Bộ luật này quy định.
mức độ nghiêm trọng của tội 3. Mức tiền phạt được quyết
phạm được thực hiện, đồng định căn cứ vào tính chất và
thời có xét đến tình hình tài mức độ nguy hiểm của tội
sản của người phạm tội, sự phạm, đồng thời có xét đến tình
biến động giá cả, nhưng
hình tài sản của người phạm tội,
không được thấp hơn một
sự biến động của giá cả, nhưng triệu đồng.
không được thấp hơn 1.000.000
4. Tiền phạt có thể được nộp đồng.
một lần hoặc nhiều lần trong 4. Hình phạt tiền đối với pháp
thời hạn do Tòa án quyết
nhân thương mại phạm tội được định trong bản án.
quy định tại Điều 77 của Bộ luật này.
Điều 31. Cải tạo không
Điều 36. Cải tạo không giam - Bổ sung quy định đối giam giữ giữ
với trường hợp cải tạo không giam giữ và bị
1. Cải tạo không giam giữ
1. Cải tạo không giam giữ được khấu trừ một phần thu
được áp dụng từ sáu tháng áp dụng từ 06 tháng đến 03 nămnhập ngoài các quy định
đến ba năm đối với người
đối với người phạm tội ít
phạm tội ít nghiêm trọng
nghiêm trọng, phạm tội nghiêm đã được Bộ luật hình sự năm 1999 đề cập như
hoặc phạm tội nghiêm trọng trọng do Bộ luật này quy định sau:
do Bộ luật này quy định mà mà đang có nơi làm việc ổn 17
đang có nơi làm việc ổn định định hoặc có nơi cư trú rõ ràng Việc khấu trừ thu nhập
hoặc có nơi thường trú rõ
nếu xét thấy không cần thiết được thực hiện hàng
ràng, nếu xét thấy không cần phải cách ly người phạm tội tháng.
thiết phải cách ly người khỏi xã hội.
Không bị khấu trừ đối phạm tội khỏi xã hội.
Nếu người bị kết án đã bị tạm với người chấp hành án
Nếu người bị kết án đã bị
giữ, tạm giam thì thời gian tạm là người đang thực hiện
tạm giữ, tạm giam thì thời giữ, tạm giam được trừ vào thời nghĩa vụ quân sự.
gian tạm giữ, tạm giam được gian chấp hành hình phạt cải tạo- Bổ sung quy định sau:
trừ vào thời gian chấp hành không giam giữ, cứ 01 ngày tạm“Trường hợp người bị
hình phạt cải tạo không giam giữ, tạm giam bằng 03 ngày cải phạt cải tạo không giam
giữ, cứ một ngày tạm giữ, tạo không giam giữ. giữ không có việc làm
tạm giam bằng ba ngày cải 2. Tòa án giao người bị phạt cải hoặc bị mất việc làm tạo không giam giữ.
tạo không giam giữ cho cơ trong thời gian chấp
2. Tòa án giao người bị phạt quan, tổ chức nơi người đó làm hành hình phạt này thì
cải tạo không giam giữ cho việc, học tập hoặc Ủy ban nhân phải thực hiện một số
cơ quan, tổ chức nơi người dân cấp xã nơi người đó cư trú công việc lao động phục
đó làm việc hoặc chính
để giám sát, giáo dục. Gia đình vụ cộng đồng trong thời
quyền địa phương nơi người người bị kết án có trách nhiệm gian cải tạo không giam
đó thường trú để giám sát, phối hợp với cơ quan, tổ chức giữ.
giáo dục. Gia đình người bị hoặc Ủy ban nhân dân cấp xã Thời gian lao động phục
kết án có trách nhiệm phối trong việc giám sát, giáo dục
vụ cộng đồng không quá
hợp với cơ quan, tổ chức, người đó. 04 giờ trong một ngày
chính quyền địa phương
3. Trong thời gian chấp hành án,và không quá 05 ngày
trong việc giám sát, giáo dục người bị kết án phải thực hiện trong 01 tuần. người đó.
một số nghĩa vụ theo các quy Không áp dụng biện
3. Người bị kết án phải thực định về cải tạo không giam giữ pháp lao động phục vụ
hiện một số nghĩa vụ theo
và bị khấu trừ một phần thu
cộng đồng đối với phụ
các quy định về cải tạo
nhập từ 05% đến 20% để sung nữ có thai hoặc đang
không giam giữ và bị khấu quỹ nhà nước. Việc khấu trừ thunuôi con dưới 06 tháng
trừ một phần thu nhập từ 5% nhập được thực hiện hàng tuổi, người già yếu,
đến 20% để sung quỹ Nhà tháng. Trong trường hợp đặc người bị bệnh hiểm
nước. Trong trường hợp đặc biệt, Tòa án có thể cho miễn
nghèo, người khuyết tật
biệt, Tòa án có thể cho miễn việc khấu trừ thu nhập, nhưng nặng hoặc khuyết tật
việc khấu trừ thu nhập,
phải ghi rõ lý do trong bản án. đặc biệt nặng. nhưng phải ghi rõ lý do
Không khấu trừ thu nhập đối trong bản án.
Người bị kết án cải tạo
với người chấp hành án là ngườikhông giam giữ phải
đang thực hiện nghĩa vụ quân thực hiện những nghĩa sự.
vụ quy định tại Luật thi
4. Trường hợp người bị phạt cải hành án hình sự”.
tạo không giam giữ không có
việc làm hoặc bị mất việc làm
trong thời gian chấp hành hình
phạt này thì phải thực hiện một
số công việc lao động phục vụ
cộng đồng trong thời gian cải tạo không giam giữ.
Thời gian lao động phục vụ
cộng đồng không quá 04 giờ 18
trong một ngày và không quá 05 ngày trong 01 tuần.
Không áp dụng biện pháp lao
động phục vụ cộng đồng đối với
phụ nữ có thai hoặc đang nuôi
con dưới 06 tháng tuổi, người
già yếu, người bị bệnh hiểm
nghèo, người khuyết tật nặng
hoặc khuyết tật đặc biệt nặng.
Người bị kết án cải tạo không
giam giữ phải thực hiện những
nghĩa vụ quy định tại Luật thi hành án hình sự
Điều 38. Tù có thời hạn
1. Tù có thời hạn là buộc người
Điều 33. Tù có thời hạn
bị kết án phải chấp hành hình
Tù có thời hạn là việc buộc phạt tại cơ sở giam giữ trong
người bị kết án phải chấp
một thời hạn nhất định.
hành hình phạt tại trại giam Tù có thời hạn đối với người Bổ sung quy định:
trong một thời hạn nhất định.phạm một tội có mức tối thiểu “Không áp dụng hình
Tù có thời hạn đối với người là 03 tháng và mức tối đa là 20 phạt tù có thời hạn đối
phạm một tội có mức tối năm.
với người lần đầu phạm
thiểu là ba tháng, mức tối đa tội ít nghiêm trọng do là hai mươi năm.
Thời gian tạm giữ, tạm giam
vô ý và có nơi cư trú rõ
được trừ vào thời hạn chấp hành
Thời gian tạm giữ, tạm giam ràng”.
hình phạt tù, cứ 01 ngày tạm
được trừ vào thời hạn chấp giữ, tạm giam bằng 01 ngày tù.
hành hình phạt tù, cứ một
ngày tạm giữ, tạm giam bằng2. Không áp dụng hình phạt tù một ngày tù.
có thời hạn đối với người lần
đầu phạm tội ít nghiêm trọng do
vô ý và có nơi cư trú rõ ràng.
Điều 34. Tù chung thân
Điều 39. Tù chung thân
Tù chung thân là hình phạt Tù chung thân là hình phạt tù
tù không thời hạn được áp không thời hạn được áp dụng
dụng đối với người phạm tội đối với người phạm tội đặc biệt Thay cụm từ “người
đặc biệt nghiêm trọng,
nghiêm trọng, nhưng chưa đến chưa thành niên” thành
nhưng chưa đến mức bị xử mức bị xử phạt tử hình.
cụm từ “người dưới 18 phạt tử hình.
Không áp dụng hình phạt tù tuổi”. Không áp dụng tù chung
chung thân đối với người dưới
thân đối với người chưa 18 tuổi phạm tội thành niên phạm tội. Điều 35. Tử hình Điều 40. Tử hình - Quy định cụ thể về hình phạt tử hình tại
Tử hình là hình phạt đặc biệt 1. Tử hình là hình phạt đặc biệt 19
chỉ áp dụng đối với người phạm Khoản 1 Điều 40 Bộ
tội đặc biệt nghiêm trọng thuộc luật hình sự năm 2015.
một trong nhóm các tội xâm - Thay cụm từ “người
phạm an ninh quốc gia, xâm chưa thành niên” thành
phạm tính mạng con người, các cụm từ “người dưới 18
tội phạm về ma túy, tham nhũngtuổi” và bổ sung đối
và một số tội phạm đặc biệt tượng không áp dụng
nghiêm trọng khác do Bộ luật hình phạt tử hình là này quy định.
người từ đủ 75 tuổi trở lên.
chỉ áp dụng đối với người
2. Không áp dụng hình phạt tử
phạm tội đặc biệt nghiêm
hình đối với người dưới 18 tuổi - Bên cạnh các đối
trọng, nhằm tước bỏ mạng khi phạm tội, phụ nữ có thai, tượng không thi hành án
sống của người phạm tội.
phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tử hình nếu bị kết án đã
tháng tuổi hoặc người đủ 75
được quy định tại Bộ
Không áp dụng hình phạt tử tuổi trở lên khi phạm tội hoặc luật hình sự năm 1999,
hình đối với người chưa khi xét xử. Bộ luật hình sự năm
thành niên phạm tội, đối với
phụ nữ có thai hoặc phụ nữ 3. Không thi hành án tử hình 2015 bổ sung thêm các trường hợp sau:
đang nuôi con dưới 36 tháng đối với người bị kết án nếu
tuổi khi phạm tội hoặc khi bị thuộc một trong các trường hợp + Người đủ 75 tuổi trở xét xử. sau đây: lên;
Không thi hành án tử hình a) Phụ nữ có thai hoặc phụ nữ + Người bị kết án tử
đối với phụ nữ có thai, phụ đang nuôi con dưới 36 tháng hình về tội tham ô tài
nữ đang nuôi con dưới 36 tuổi;
sản, tội nhận hối lộ mà
tháng tuổi. Trong trường hợp b) Người đủ 75 tuổi trở lên;
sau khi bị kết án đã chủ
này hình phạt tử hình chuyển
động nộp lại ít nhất ba thành tù chung thân.
c) Người bị kết án tử hình về tội phần tư tài sản tham ô,
tham ô tài sản, tội nhận hối lộ nhận hối lộ và hợp tác
Trong trường hợp người bị mà sau khi bị kết án đã chủ tích cực với cơ quan
kết án tử hình được ân giảm, động nộp lại ít nhất ba phần tư chức năng trong việc
thì hình phạt tử hình chuyển tài sản tham ô, nhận hối lộ và thành tù chung thân.
phát hiện, điều tra, xử lý
hợp tác tích cực với cơ quan
tội phạm hoặc lập công
chức năng trong việc phát hiện, lớn.
điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn. - Ngoài trường hợp
được ân giảm thì trường
4. Trong trường hợp quy định hợp không thi hành án tại khoản 3 Điều tử hình nêu trên cũng
này hoặc trường hợp người bị được chuyển từ hình
kết án tử hình được ân giảm, thì phạt tử hình được
hình phạt tử hình được chuyển chuyển thành tù chung thành tù chung thân. thân.
Điều 39. Tước một số
Điều 44. Tước một số quyền Bãi bỏ quyền bầu cử quyền công dân công dân khỏi nhóm quyền bị tước khi vi phạm.
1. Công dân Việt Nam bị kết 1. Công dân Việt Nam bị kết án
án phạt tù về tội xâm phạm phạt tù về tội xâm phạm an ninh
an ninh quốc gia hoặc tội
quốc gia hoặc tội phạm khác phạm khác trong những
trong những trường hợp do Bộ
trường hợp do Bộ luật này luật này quy định, thì bị tước 20