Soạn bài Cái kính | Ngữ văn 8 Bài 4: Hài kịch và truyện
cười sách Cánh Diều Chuẩn bị
Câu 1 (trang 91, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Đó là truyện cười dân gian hay truyện cười hiện đại? Truyện kể lại sự việc gì? Sự
việc ấy xảy ra trong bối cảnh nào? Cốt truyện có gì đặc biệt?... Hướng dẫn trả lời
Đó là truyện cười hiện đại.
Truyện kể về nhân vật "tôi" một người thích tỏ ra mình là một tri thức chính hiệu.
Câu 2 (trang 91, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Đặc điểm của truyện cười được thể hiện trong văn bản ở những phương diện nào
(cốt truyện, nhân vật, hành động, lời thoại, thủ pháp trào phúng, kết thúc bất ngờ,…)? Hướng dẫn trả lời
- Xung đột kịch: xung đột giữa sự thật thà và bệnh ảo tưởng.
- Nhân vật: các nhân vật có sự không tương xứng giữa bên trong và bên ngoài
- Hành động: mâu thuẫn với phẩm chất.
Câu 3 (trang 91, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Đọc trước truyện Cái kính và tìm hiểu thêm thông tin về nhà văn A-dít Nê-xin. Hướng dẫn trả lời
A-dít Nê-xin (1915-1995), nhà văn người Thổ Nhĩ Kỳ
Câu 4 (trang 91, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Hãy tìm, ghi lại một vài ý kiến về mục đích, đặc điểm, vai trò và tác dụng của truyện
cười (dân gian hoặc hiện đại) Hướng dẫn trả lời
Mục đích của truyện cười: Mua vui giải trí (nhằm mục đích giải trí là chủ yếu). Phê
phán: phê bình, lên án thói hư tật xấu của con người. Đả kích: vạch trần cái ác, cái
xấu có tính bản chất của giai cấp thống trị (thời xưa)
Câu 5 (trang 91, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Hãy nhớ lại và chuẩn bị kể cho bạn nghe về một hiện tượng hoặc tình huống hài
hước mà em đã gặp trong cuộc sống Hướng dẫn trả lời
Thầy bói xem voi là câu chuyện dân gian Việt Nam thuộc thể loại ngụ ngôn châm
biếm ở Việt Nam và trở thành câu thành ngữ tương tự. Nguồn gốc của câu chuyện
này từ những câu chuyện ngụ ngôn về Con voi và những kẻ mù (Blind men and an
elephant) bắt nguồn từ truyện ngụ ngôn Trung Hoa cổ đại, từ đó nó đã được truyền
bá rộng rãi. Đó là câu chuyện về một nhóm người mù chưa từng gặp voi bao giờ và
họ đã tìm hiểu và hình dung ra con voi bằng cách chạm vào nó. Mỗi người mù cảm
nhận thấy một bộ phận khác nhau của cơ thể voi, nhưng chỉ một bộ phận riêng lẻ.
Sau đó, họ mô tả con voi dựa trên kinh nghiệm hạn hẹp của họ và mô tả của họ về
con voi khác nhau. Trong một số phiên bản, họ nghi ngờ rằng người kia không trung
thực và họ ra tay đánh nhau. Đọc hiểu Câu hỏi giữa bài
Câu 1 (trang 91, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Vì sao nhân vật “tôi” muốn đeo kính? Hướng dẫn trả lời
Nhân vật “tôi” muốn đeo kính vì muốn mình ra dáng một người tri thức. Anh ta muốn
ai nhìn vào cũng bảo anh ta là bác học.
Câu 2 (trang 92, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Lần đầu khám, bác sĩ nói mắt của nhân vật “tôi” bị bệnh gì và hậu quả của việc đeo kính thế nào? Hướng dẫn trả lời
Lần đầu khám, bác sĩ nói mắt của nhân vật "tôi" bị cận thị 1,75 đi-ốp.
Hậu quả là cứ đeo kính là anh ta thấy mặt mày sa sầm, buồn nôn không chịu được,
thậm chí là có nhiều lần nôn thật
Câu 3 (trang 92, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Kính mới khác kính trước như thế nào? Hướng dẫn trả lời
Kính trước là kính cận thị 1, 75 đi-ốp thì kính thứ hai là kính viễn thị 2 đi - ốp. Nhân
vật "tôi" chuyển từ chóng mặt, buồn nôn sang mắt đỏ hoe như khóc.
Câu 4 (trang 93, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Chiếc kính thứ ba gây ra hậu quả gì? Hướng dẫn trả lời
Cặp kính này khiến nhân vật "tôi" nhìn cái gì cũng như lùi hẳn ra xa, khó bắt tay
người quen, nhìn cái gì cũng bé xíu, không ăn uống được.
Câu 5 (trang 93, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Chiếc kính thứ tư có hạn chế gì? Hướng dẫn trả lời
Chiếc kính thứ tư khiến nhân vật nhìn cái gì cũng hóa hai.
Câu 6 (trang 94, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Cuối cùng, các bác sĩ có xác định được bệnh mắt của nhân vật “tôi” không? Hướng dẫn trả lời
Cuối cùng, các bác sĩ không xác định đúng được bệnh của nhân vật "tôi", mỗi ông bảo một kiểu.
Câu 7 (trang 94, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Điều gì đã xảy ra với nhân vật “tôi”?
Hướng dẫn trả lời
Nhân vật "tôi" nhìn cái gì cũng không rõ ràng, khi xa, khi gần khi đen khi đục,... Kết
quả là một lần anh ta bước hụt và ngã lăn quay xuống dưới.
Câu 8 (trang 94, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Kết thúc truyện có gì bất ngờ? Hướng dẫn trả lời
Bất ngờ ở chỗ nhân vật tôi có thể nhìn rõ mọi thứ khi chiếc kính bị vỡ, bởi mắt anh
ta vốn chẳng bị gì hết.
Trả lời câu hỏi cuối bài
Câu 1 (trang 95 sgk Ngữ văn 8 Tập 1):
Hãy tóm tắt nội dung của truyện Cái kính. Nội dung của truyện liên quan như thế
nào đến tên tập sách Những người thích đùa của Nê-xin? Hướng dẫn trả lời
- Tóm tắt nội dung: Nhân vật “tôi” vì muốn đeo kính để trông giống một người tri thức
nên đã đi khám mắt để cắt kính. Đầu tiên, bác sĩ bảo anh ta cận thị 1,75 đi-ốp,
nhưng khi anh đeo kính cận vào thì bị buồn nôn và chóng mặt liên tục. Tiếp theo,
anh đến một bác sĩ tư khác để khám thì được kết luận là bị viễn thị, anh đeo kính thì
lúc nào cũng chảy nước mắt, mắt đỏ hoe. Thấy vậy, anh liền đến bệnh viện nhà
nước khám thì bác sĩ bảo anh bị loạn thị, nhưng đeo kính loạn thị vào anh lại thấy
cái gì cũng lùi xa ra, anh không thể sinh hoạt bình thường. Lần thứ tư anh khám ở
chỗ bác sĩ mới ở Mỹ về thì đeo kính lại bị nhìn mọi thứ từ một hóa thành hai. Rồi lần
thứ năm, anh tìm một bác sĩ ở Đức về thì khám anh bị viễn thị cùng cận thị nhưng
đeo kính ở đây anh không phân biệt được sáng tối nữa. Lần thứ sáu khám, bác sĩ
kết luận anh bị quáng gà. Anh đi hết nơi này đến nơi kia khám rồi uống thuốc, thay
kính nhưng vẫn nhìn khó khăn, không hoạt động bình thường được. Trong một lần
anh bị ngã, kính rơi ra, từ lúc đeo lại kính bị rơi anh nhìn gì cũng rõ ràng. Về tới nhà
vợ bảo anh mới biết mắt kính bị vỡ từ lúc đó rồi.
- Truyện được trích ra từ tập sách Những người thích đùa của Nê-xin.
Câu 2 (trang 95 sgk Ngữ văn 8 Tập 1):
Nêu hậu quả của mỗi lần nhân vật “tôi” thay kính mới. Hướng dẫn trả lời
- Lần thứ nhất: bị buồn nôn và chóng mặt.
- Lần thứ hai: nước mắt chảy, đỏ hoe.
- Lần thứ ba: nhìn thấy vật gì cũng xa dần, không thể sinh hoạt bình thường được.
- Lần thứ tư: nhìn mọi thứ từ một hóa thành hai.
- Lần thứ năm: không phân biệt được sáng tối.
- Lần thứ sáu: nhìn xa thấy gần.
- Những lần tiếp theo: nhìn cái gì cũng ra màu xanh, mọi thứ lẫn lộn hết.
Câu 3 (trang 95 sgk Ngữ văn 8 Tập 1):
Em có nhận xét gì về các bác sĩ khám mắt và nhân vật “tôi” trong truyện cười này?
Điều gì là sự thật và điều gì đã được phóng đại?
Hướng dẫn trả lời
- Các bác sĩ khám mắt trong truyện tuy là có người đi du học về, đều là người có
học thức, trình độ chuyên môn nhưng khi khám cho bệnh nhân thì đều khám không
có tâm, khám qua loa, dối trá để khiến bệnh nhân vừa tốn tiền, tốn thời gian và vẫn
không giúp gì được cho bệnh nhân.
- Nhân vật “tôi” là người thích sĩ diện, chỉ vì muốn bản thân mình trông thật tri thức
mà đã kiên quyết đi cắt kính để rồi vừa tốn tiền của lẫn thời gian, vừa ảnh hưởng
đến sức khỏe của mắt mặc dù mặt anh ta vẫn bình thường.
- Sự thật: mắt nhân vật “tôi” bình thường, không có vấn đề gì cả.
- Điều được phóng đại: mỗi lần đi khám lại phát hiện ra một loại bệnh về mắt.
Câu 4 (trang 95 sgk Ngữ văn 8 Tập 1):
Hãy phân tích một số đặc điểm của truyện cười được thể hiện ở văn bản Cái kính. Hướng dẫn trả lời
- Truyện kể về những lần đi khám và cắt mắt kính của nhân vật “tôi”, và khi mắt anh
có thể nhìn thấy rõ ràng cũng là lúc mắt kính bị vỡ.
- Truyện xây dựng hình tượng nhân vật đại diện cho những con người sĩ diện, bất
chấp mọi thứ chỉ để đạt được điều mình mong muốn, đồng thời, hình tượng các bác
sĩ khám mắt cho nhân vật “tôi” ai cũng khám sai nhưng đều chê người khám trước là lang băm, ngu dốt.
- Truyện đưa ra các chi tiết gây cười theo trình tự logic, tạo nên những tình huống
bất ngờ kết hợp sử dụng biện pháp trào phúng khiến câu chuyện về nhân vật “tôi”
trở nên hấp dẫn, hài hước.
Câu 5 (trang 95 sgk Ngữ văn 8 Tập 1):
Theo em, truyện Cái kinh nêu lên và châm biến, phê phán điều gì? Điều đó có ý
nghĩa với cuộc sống hôm nay như thế nào? Hướng dẫn trả lời
- Truyện nêu lên và châm biếm, phê phán những thành phần ưa sĩ diện trong xã hội.
Trong truyện, nhân vật tôi vì muốn sĩ diện cho giống tri thức nên đi khám để cắt kính
đeo. Các bác sĩ thì sĩ diện tỏ ra mình giỏi nên đều chê người trước nhưng rồi kết
cục ai cũng khám sai cho nhân vật tôi. Điều đó vẫn có ý nghĩa đối với cuộc sống
hôm nay bởi tồn tại rất nhiều người như thế.
Câu 6 (trang 95 sgk Ngữ văn 8 Tập 1):
Từ điển tiếng Việt giải nghĩa từ bệnh tưởng là “trạng thái tinh thần lo lắng do bị ám
ảnh là mình đã mắc một bệnh nào đó, kì thật không phải”. Theo em, nhân vật “tôi”
trong truyện Cái kính có mắc bệnh tưởng hay không? Vì sao? Hướng dẫn trả lời
- Theo em, nhân vật “tôi” trong truyện Cái kính có mắc bệnh tưởng vì tình trạng mắt
đang bình thường, không có vấn đề gì nhưng vẫn muốn đeo kính để khiến mình
trông tri thức hơn. Sau những lần đi cắt kính và ảnh hưởng trực tiếp tới cuộc sống
hằng ngày, anh ta vẫn nghĩ mắt mình có vấn đề chứ nhất quyết không chịu bỏ kính ra.
-----------------------------------------------------------------------------------