Soạn bài Chí Phèo Kết nối tri thức
Truyện ngắn Chí Phèo của nhà văn Nam Cao là một kiệt tác của nền văn xuôi Việt Nam hiện đại. Tác phẩm được tìm hiểu trong chương trình học môn Ngữ văn lớp 11.Hôm nay,muốn giới thiệu tài liệu Soạn văn 11: Chí Phèo. Mời các bạn học sinh cùng tham khảo ngay sau đây.
Chủ đề: Bài 1: Câu chuyện và điểm nhìn trong truyện kể
Môn: Ngữ Văn 11
Sách: Kết nối tri thức
Thông tin:
Tác giả:
Preview text:
Soạn bài Chí Phèo Trước khi đọc
1. Thế nào là định kiến xã hội? Các định kiến xã hội có thể ảnh hưởng đến cá
nhân và cộng đồng như thế nào?
- Định kiến xã hội là: những thái độ bao hàm sự đánh giá một chiều và sự đánh
giá đó là tiêu cực đối với một cá nhân hoặc cộng đồng, được duy trì lâu dài từ
trong tiềm thức, truyền qua nhiều thế hệ.
- Các định kiến xã hội có thể gây ra ảnh hưởng tiêu cực đến cá nhân và cộng
đồng. Cá nhân phải chịu ảnh hưởng xấu bởi định kiến xã hội, không có cuộc
sống tự do, hạnh phúc. Còn với cộng đồng sẽ hình thành lối sống kém văn minh, suy nghĩ lạc hậu…
2. Có thể bạn đã từng nghe thấy người ta gọi tính cách hay cách ứng xử của một
ai đó là “Chí Phèo”. Cách gọi ấy đã hàm ẩn sự đánh giá như thế nào đối với tính
cách hay cách ứng xử này?
Cách gọi trên đã hàm ẩn sự đánh giá không tốt với tính cách hay cách ứng xử này. Đọc văn bản
Câu 1. Vì sao Chí Phèo lại khiến dân làng Vũ Đại e sợ khi hắn mới từ nhà tù trở về làng?
Khi Chí Phèo mới từ nhà tù trở về có ngoại hình rất đáng sợ: “Trông đặc như
thằng sắng cá! Cái đầu thì trọc lốc, cái răng cạo trắng hớn, cái mặt thì đen mà
rất cơng cơng, hai mắt gườm gườm trông gớm chết! Hắn mặc quần áo nái đen
với cái áo tây vàng. Cái ngực phanh đầy những nét chạm trổ rồng, phượng với
một ông tướng cầm chùy, cả hai cánh tay cũng thế.”
Câu 2. Người kể chuyện có hoàn toàn miêu tả cảnh Chí Phèo gây sự với người
nhà Bá Kiến chỉ từ điểm nhìn của mình?
Người kể chuyện miêu tả cảnh Chí Phèo gây sự với người nhà Bá Kiến không
hoàn toàn qua điểm nhìn của mình. Ngoài ra, còn có điểm nhìn của các nhân vật
người trong làng, cụ bá, Chí Phèo.
Câu 3. Sự thay đổi từ bên trong con người Chí Phèo bắt đầu từ những cảm giác, ấn tượng gì?
⚫ Sự thay đổi bên trong con người Chí Phèo bắt đầu từ những cảm giác, ấn tượng:
⚫ Mở mắt ra thì trời sáng đã lâu.
⚫ Mặt trời chắc đã cao, và nắng bên ngoài chắc là rực rỡ.
⚫ Tiếng chim ríu rít bên ngoài.
⚫ Tỉnh dậy, thấy miệng đắng, lòng mơ hồ buồn.
⚫ Ruột gan nôn nao và thấy sợ rượu.
⚫ Nghe tiếng chim hót, tiếng gõ mái chèo đuổi cá.
⚫ Nghe thấy cuộc trò chuyện của hai người đàn bà đi bán vải ở Nam Định về.
Câu 4. Điều gì ám ảnh Chí Phèo nhất khi nghĩ về cuộc đời của mình?
Điều ám ảnh Chí Phèo nhất khi nghĩ về cuộc đời của mình: Nhận ra mình đã già
rồi mà vẫn còn cô độc.
Câu 5. Lòng trắc ẩn của thị Nở dành cho Chí Phèo được thể hiện qua ý nghĩa và hành động nào? - Ý nghĩa:
⚫ Cái thằng liều lĩnh ấy kể ra thì đáng thương, còn gì đáng thương bằng đau
ốm mà nằm còng queo một mình;
⚫ Thị thấy như yêu hắn: đó là một cái lòng yêu của một người làm ơn. Nhưng
cũng có cả lòng yêu của một người chịu ơn;
⚫ Bỏ hắn lúc này thì cũng bạc, dù sao cũng ăn nằm với nhau…
- Hành động: Chăm sóc chị lúc say rượu; Nấu cháo hành, đem sang cho Chí Phèo.
Câu 6. Người kể chuyện đặt điểm nhìn ở đâu khi miêu tả những cảm xúc của
Chí Phèo lúc đón nhận bát cháo hành của thị Nở?
Điểm nhìn khi miêu tả những cảm xúc của Chí Phèo lúc đón nhận bát cháo hành
của thị Nở: Suy nghĩ của Chí Phèo.
Câu 7. Lời kể và điểm nhìn của người kể chuyện thể hiện thái độ như thế nào đối với Chí Phèo?
Lời kể và điểm nhìn của người kể chuyện thể hiện thái độ cảm thông, thương xót đối với Chí Phèo.
Câu 8. Lí do bà cô thị Nở dứt khoát không cho cháu mình đến với Chí Phèo có thỏa đáng không?
Những lí do của bà cô thị Nở dứt khoát không cho cháu mình đến với Chí Phèo
là không thoải đáng, xuất phát từ những định kiến xã hội.
Câu 9. Tại sao tâm trí của Chí Phèo lúc này lại bị ám ảnh bởi hơi cháo hành?
Bát cháo chứa đựng tình yêu thương của thị Nở đã đánh thức phần người trong
Chí. Nhưng cũng chính thị Nở là người đã khước từ quyền làm người của Chí,
đẩy hắn rơi xuống hố sâu của tuyệt vọng. Chí Phèo bị ám ảnh bởi hơi cháo hành,
hay chính là đang nhớ đến thị Nở.
Câu 10. Việc Chí Phèo tìm đến nhà bá Kiến có phải hoàn toàn do hắn đã say
như nhận xét trước đó của người kể chuyện không?
Việc Chí Phèo tìm đến nhà bá Kiến không hoàn toàn do hắn say, mà với mục đích muốn trả thù.
Câu 11. Đây có phải là những lời của một kẻ say không?
Những lời xuất phát từ đáy lòng của Chí Phèo, không phải của một kẻ say.
Câu 12. Người kể chuyện có đưa ra lời bình luận hay đánh giá nào của mình về
sự việc xảy ra ở làng Vũ Đại không?
Người kể chuyện đưa ra lời bình luận hay đánh giá nào của mình về sự việc
xảy ra ở làng Vũ Đại gián tiếp quan lời của các nhân vật trong truyện.
Câu 13. Ý nghĩa của hình ảnh cái lò gạch cũ là gì?
- Tả thực: Cái lò nung gạch nhưng đã cũ, không còn sử dụng, xuất hiện nhiều tại các vùng quê xưa.
- Biểu tượng: Cho vòng luẩn quẩn của những kiếp người như Chí Phèo. Và Chí
Phèo không phải là một hiện tượng cá biệt mà là một hiện tượng phổ biến có
tính quy luật trong xã hội bấy giờ. Sau khi đọc
Câu 1. Tóm tắt cốt truyện Chí Phèo theo trình tự thời gian cuộc đời nhân vật.
Hãy đánh giá hiệu quả của việc phá vỡ trình tự này trong mạch trần thuật của tác phẩm.
Câu 2. Phân loại điểm nhìn trần thuật trong đoạn mở đầu theo các bình diện:
điểm nhìn của người kể chuyện/ điểm nhìn của nhân vật (Chí Phèo, dân làng Vũ
Đại); điểm nhìn bên ngoài và điểm nhìn bên trong. Nhận xét về tương quan và
sự dịch chuyển giữa các điểm nhìn này, qua đó, chỉ ra những nét đặc sắc trong
cách Nam Cao mở đầu câu chuyện.
Câu 3. Phân tích diễn biến tâm trạng của Chí Phèo vào buổi sáng sau cuộc gặp
gỡ với thị Nở đêm trước. Theo bạn, nhân tố nào mang tính quyết định đối với
quá trình hồi sinh nhân tính của nhân vật? Vì sao?
Câu 4. Phân tích phản ứng tâm lí và hành động của Chí Phèo sau khi bị thị Nở
từ chối chung sống. Người kể chuyện có đưa ra những phán đoán đáng tin cậy
để người đọc hiểu được tâm lí và hành động của nhân vật không?
Câu 5. Người kể chuyện bộc lộ thái độ như thể nào đối với Chí Phèo và thị Nở
qua hệ thống điểm nhìn và lời kể?
Câu 6. Nhận xét về điểm nhìn và giọng điệu trần thuật ở đoạn kết của truyện
ngắn khi Chí Phèo tìm đến nhà bá Kiến lần cuối và phản ứng của dân làng Vũ
Đại về cái chết của hai nhân vật này. Theo bạn, cái chết của Chí Phèo có ý nghĩa như thế nào?
Câu 7. So sánh và nhận xét về đoạn kết của hai truyện ngắn Chí Phèo (Nam
Cao) và Vợ nhặt (Kim Lân).
Câu 8. Hệ thống hoá những nét đáng chú ý trong nghệ thuật kể chuyện của
Nam Cao ở truyện ngắn này trên các phương diện: người kể chuyện, điểm nhìn và lời trần thuật.
Kết nối đọc - viết
Đề bài: Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày suy nghĩ của bạn về chi tiết
bát cháo hành của thị Nở trong truyện ngắn Chí Phèo.