Soạn bài Tập làm một bài thơ tự do | Ngữ văn 8
Đề bài (trang 49, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Trong phần Đọc, em đã được tìm hiểu một số bài thơ tự do, nắm được những đặc
điểm chính của thể thơ này. Hãy vận dụng những kiến thức đã học để tập làm một
bài thơ tự do ghi lại cảm xúc của em trước cuộc sống phong phú, muôn màu muôn vẻ. 1. Trước khi viết
a. Xác định đề tài, cảm xúc
- Đề tài: Nhà trường, gia đình, thiên nhiên, chiến tranh, tình yêu
- Cảm xúc: biết ơn, yêu thương, ghét bỏ, tự hào.
b. Lựa chọn hình ảnh biểu đạt cảm xúc
- Lựa chọn hình ảnh: ngôi nhà thân thương, hình ảnh bố mẹ, ông bà, anh chị em,
cánh đồng, khu vườn, dòng sông quê,...
- Biểu đạt cảm xúc: niềm xúc động, tình yêu thương, lòng kính trọng,... c. Gieo vần, bắt nhịp
- Tạo nhịp điệu linh hoạt: ngắt nhịp các câu theo mạch cảm xúc với độ dài ngắn
khác nhau, chủ yếu dựa trên nội dung cần biểu đạt.
- Gieo vần linh hoạt, kết hợp vần bằng, trắc: kết hợp vần chân, vần lưng, vần liền,
vần cách, tùy theo sự xuất hiện của các từ ngữ với mạch cảm xúc và nội dung, không gò ép. 2. Viết
- Hình dung về hình ảnh trung tâm của bài thơ và cảm xúc chủ đạo của em, để cho
dòng cảm xúc trôi chảy theo sự vận động của hình ảnh.
- Viết câu thơ đầu tiên diễn tả ấn tượng, cảm xúc nổi bật về đối tượng. Trong trường
hợp viết bài thơ có vẫn, em hãy tuỳ theo cảm hứng của mình để gieo vẫn chân hoặc
vẫn lưng phù hợp. Nhịp thơ có thể ngắt linh hoạt, biểu đạt được cảm xúc của em trước đối tượng.
- Từ dòng thơ đầu tiên, em hãy diễn tả cảm xúc theo các phương diện khác nhau
của hình ảnh hoặc sự vận động của hình ảnh. Chẳng hạn, em có thể miêu tả chi tiết
các đặc điểm của đối tượng và ghi lại cảm xúc về những đặc điểm đó, hoặc ghi lại
cảm xúc về quá trình vận động của đối tượng.
- Để biểu đạt cảm xúc, việc lựa chọn các từ ngữ, hình ảnh phù hợp rất quan trọng.
Em có thể lựa chọn những từ tượng thanh, tượng hình; những biện pháp tu từ như
so sánhnhân hoá, ẩn dụ, điệp ngữ,
- Để tạo dư âm cho phần kết thúc, em có thể nêu cảm nghĩ của mình về sự vật, hiện
tượng; nêu ý nghĩa, thông điệp mà em muốn gửi tới người đọc qua bài thơ. Bài viết tham khảo Con còn bế trên tay Con chưa biết con cò Nhưng trong lời mẹ hát Có cánh cò đang bay: “Con cò bay la Con cò bay lả Con cò Cổng Phủ Con cò Đồng Đăng…”
Cò một mình, cò phải kiếm lấy ăn
Con có mẹ, con chơi rồi lại ngủ “Con cò ăn đêm Con cò xa tổ Cò gặp cành mềm Cò sợ xáo măng…”
Ngủ yên, ngủ yên, cò ơi, chớ sợ
Cành có mềm, mẹ đã sẵn tay nâng
Trong lời ru của mẹ thấm hơi xuân
Con chưa biết con cò con vạc
Con chưa biết những cành mềm mẹ hát
Sữa mẹ nhiều, con ngủ chẳng phân vân
-----------------------------------------------------------------------------------