Soạn Văn 8 Thực hành tiếng Việt lớp 8 trang 48 Tập 2
Câu 1 (trang 48, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Nêu tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong các trường hợp sau: a. Em đứng bên đường như quê hương
(Nguyễn Đình Thi, Lá đỏ)
b. Con đường nhựa ban đêm, sau cơn mưa mùa hạ rộng ra, dài ra, lấp loáng ánh
đèn, trông như một con sông nước đen. Những ngọn điện trên quảng trường
lung linh như những ngôi sao trong câu chuyện cổ tích nói về những xứ sở thần tiên.
(Lê Minh Khuê, Những ngôi sao xa xôi)
c. Cao điểm bây giờ thật vắng. Chỉ có Nho và chị Thao. Và bom. Và tôi ngồi
đây. Và cao xạ đặt bên kia quả đồi. Cao xạ đang bắn.
(Lê Minh Khuê, Những ngôi sao xa xôi)
d. Nho vẫn thì thầm. Nó cũng đang ở trạng thái như tôi. Yêu tất cả. Tình yêu
của những con người trong khói lửa. Tình yêu độ lượng, tha thiết, vô tư mà kẻ
độc quyền có nó trong tim là những người chiến sĩ.
(Lê Minh Khuê, Những ngôi sao xa xôi)
e. Máy bay trinh sát vẫn nạo vét sự yên lặng của núi rừng.
(Lê Minh Khuê, Những ngôi sao xa xôi)
Hướng dẫn trả lời a. Em đứng bên đường như quê hương
(Nguyễn Đình Thi, Lá đỏ)
- Biện pháp tu từ so sánh: Em đứng bên đường như quê hương.
- Tác dụng: nhấn mạnh sự giản dị và thân thuộc của hình ảnh “em”, đồng thời
cũng nói tới nỗi nhớ nhà da diết.
b. Con đường nhựa ban đêm, sau cơn mưa mùa hạ rộng ra, dài ra, lấp loáng ánh
đèn, trông như một con sông nước đen. Những ngọn điện trên quảng trường
lung linh như những ngôi sao trong câu chuyện cổ tích nói về những xứ sở thần tiên.
(Lê Minh Khuê, Những ngôi sao xa xôi)
- Biện pháp tu từ so sánh.
- Tác dụng: miêu tả vẻ đẹp của con đường nhựa ban đêm sau cơn mưa, khiến
người đọc đắm chìm trong khung cảnh đẹp đẽ và thơ mộng nơi chiến trường tàn khốc.
c. Cao điểm bây giờ thật vắng. Chỉ có Nho và chị Thao. Và bom. Và tôi ngồi
đây. Và cao xạ đặt bên kia quả đồi. Cao xạ đang bắn.
(Lê Minh Khuê, Những ngôi sao xa xôi)
- Biện pháp tu từ liệt kê.
- Tác dụng: Để nhấn mạnh về sự vắng vẻ và tĩnh lặng trên cao điểm. Tạo không
khí hồi hộp và lo lắng về một hiểm nguy đang rình rập.
d. Nho vẫn thì thầm. Nó cũng đang ở trạng thái như tôi. Yêu tất cả. Tình yêu
của những con người trong khói lửa. Tình yêu độ lượng, tha thiết, vô tư mà kẻ
độc quyền có nó trong tim là những người chiến sĩ.
(Lê Minh Khuê, Những ngôi sao xa xôi) - Biện pháp tu từ:
+ So sánh: Nó cũng đang ở trạng thái như tôi
+ Liệt kê: độ lượng, tha thiết, vô tư
- Tác dụng: Thể hiện tình yêu tha thiết và bùng cháy, cho thấy một khía cạnh
tâm hồn tươi trẻ và tràn đầy nhiệt huyết trong tình cảm của các cô gái thanh niên xung phong.
e. Máy bay trinh sát vẫn nạo vét sự yên lặng của núi rừng.
(Lê Minh Khuê, Những ngôi sao xa xôi)
- Biện pháp tu từ nhân hóa.
- Tác dụng: nhấn mạnh và đặc tả về sự càn quét của máy bay trinh sát trên ngọn núi.
Câu 2 (trang 48, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Thử thay thế những từ ngữ in đậm trong các trường hợp sau bằng từ ngữ đồng
nghĩa, từ đó nhận xét về giá trị biểu đạt của những từ ngữ được tác giả sử dụng.
a. Gặp em trên cao lộng gió
Rừng lạ ào ào lá đỏ
(Nguyễn Đình Thi, Lá đỏ)
b. Đoàn quân vẫn đi vội vã
Bụi Trường Sơn nhòa trời lửa
(Nguyễn Đình Thi, Lá đỏ)
c. Cười thì hàm răng trắng lóa trên khuôn mặt nhem nhuốc.
(Lê Minh Khuê, Những ngôi sao xa xôi)
Hướng dẫn trả lời
Thay thế các từ in đậm bằng từ đồng nghĩa:
a. Gặp em trên cao đầy gió
Rừng lạ ầm ầm lá đỏ
=> Các từ thay thế không thể hiện được khung cảnh hùng tráng và bạt ngàn lá đỏ trong khu rừng.
b. Đoàn quân vẫn đi vội vàng
Bụi Trường Sơn mù mịt trời lửa
=> Các từ thay thế không thế hiện được tư thế hiên ngang và anh dũng của
đoàn quân trong cảnh khói lửa mù mịt.
c. Cười thì hàm răng trắng bóc trên khuôn mặt nhem nhuốc.
=> Từ ngữ thay thế không phù hợp với ngữ cảnh, làm giảm đi giá trị diễn đạt của câu văn.
Câu 3 (trang 49, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Hãy kẻ bảng vào vở theo mẫu sau và điền các thông tin theo yêu cầu: Sự khác ST Câu trong văn bản
Câu thay đổi cấu trúc nhau về ý T nghĩa
Sốt ruột, tôi chạy ra ngoài
Tôi sốt ruột, chạy ra ngoài 1 một tí. một tí.
Có bao nhiêu là người
Xung quanh cao điểm vắng 2
xung quanh cao điểm vắng
vẻ này có bao nhiêu là người. vẻ này.
Chỉ cần chúng tôi bắn một
Họ sẽ chạy đến ngay nếu
phát súng báo hiệu yêu cầu
chúng tôi bắn một phát 3
giúp đỡ là họ sẽ chạy đến
súng báo hiệu yêu cầu giúp ngay. đỡ.
Nho uống sữa xong rồi 4
Uống sữa xong, Nho ngủ. ngủ.
Hướng dẫn trả lời ST
Câu thay đổi cấu Câu trong văn bản
Sự khác nhau về ý nghĩa T trúc
Câu thay đổi không nhấn
Sốt ruột, tôi chạy ra Tôi sốt ruột, chạy 1
mạnh được trạng thái sốt ruột ngoài một tí. ra ngoài một tí. của nhân vật.
Câu thay đổi cấu trúc nhấn Xung quanh cao Có bao nhiêu là
mạnh về số lượng người,
điểm vắng vẻ này người xung quanh 2
trong khi câu gốc trong văn có bao nhiêu là
cao điểm vắng vẻ bản nhấn mạnh tới sự vắng vẻ người. này. của cao điểm. 3
Chỉ cần chúng tôi
Họ sẽ chạy đến
Câu thay đổi nhấn mạnh tới
bắn một phát súng ngay nếu chúng
hành động chạy đến khi nghe
báo hiệu yêu cầu
tôi bắn một phát
thấy tiếng súng; câu gốc thì
giúp đỡ là họ sẽ
súng báo hiệu yêu nói tới hành động bắn súng để chạy đến ngay. cầu giúp đỡ.
báo hiệu cần giúp đỡ.
Trong câu gốc, hành động
uống sữa và đi ngủ được tách Uống sữa xong, Nho uống sữa
bạch rõ ràng hơn so với câu 4 Nho ngủ. xong rồi ngủ.
đã thay đổi cấu trúc. Tạo ra
nhịp điệu chậm rãi cho câu văn.
Document Outline

• Soạn Văn 8 Thực hành tiếng Việt lớp 8 trang 48
• Tập 2
• Câu 1 (trang 48, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
• Câu 2 (trang 48, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
• Câu 3 (trang 49, SGK Ngữ văn 8, tập 2)