Soạn bài Thánh Gióng - Cánh Diều 6

Soạn văn 6: Thánh Gióng
Soạn bài Thánh Gióng - Mẫu 1 1. Chuẩn bị
- Truyện xảy ra vào thời Hùng Vương thứ sáu. Truyện kể về việc Thánh Gióng
đánh đuổi giặc Ân. Nhân vật nổi bật là Thánh Gióng.
- Truyện liên quan đến sự thật lịch sử là giặc Ân xâm phạm bờ cõi nước ta.
- Truyện ca ngợi công cuộc đánh đuổi giặc ngoại xâm của dân tộc Việt Nam.
Điều này thể hiện tinh thần yêu nước của nhân dân ta. 2. Đọc hiểu
Câu 1. Câu nói đầu tiên của chú bé là gì?
Mẹ ra mời sứ giả vào đây
Câu 2. Những ai đã góp phần nuôi chú bé?
Ngoài cha mẹ còn có bà con trong làng góp gạo nuôi chú bé.
Câu 3. Chú ý các chi tiết làm nổi bật phẩm chất nhân vật.
⚫ Sứ giả vào, đứa bé bảo: “Ông về tâu với vua sắm cho ta một con ngựa sắt,
một cái roi sắt và một tấm áo giáp sắt, ta sẽ phá tan lũ giặc này”.
⚫ Một tráng sĩ mình cao hơn trượng, oai phong lẫm liệt.
⚫ Tráng sĩ thúc ngựa phi thẳng đến nơi có giặc, đón đầu chúng, đánh giết hết
lớp này đến lớp khác, giặc chết như ngả rạ.
⚫ Bỗng roi sắt gãy. Tráng sĩ bè nhổ những cụm tre cạnh đường quật vào giặc.
⚫ Đánh giặc xong cưỡi ngựa bay lên trời.
Câu 4. Chi tiết kết thúc truyện ở phần 4 có gì đáng chú ý?
- “Vua nhớ công ơn phong Thánh Gióng là Phù Đổng Thiên Vương và lập đền
thờ ngay ở quê nhà, mở hội làng Gióng”: Ca ngợi, tôn vinh công lao của anh hùng.
- “Bụi tre đằng ngà do ngựa phun lửa cháy, vết chân ngựa để lại thành những ao
hồ, lửa thiêu cháy một làng nên gọi đó là làng Cháy”: Giải thích nguồn gốc,
phong tục theo quan niệm của dân gian.
3. Trả lời câu hỏi
Câu 1. Hãy nêu một số sự kiện chính của truyện Thánh Gióng
- Bà lão ra đồng, trông thấy một vết chân to liền ướm thử về nhà thì mang thai, sinh ra một cậu bé.
- Giặc Ân đến xâm lược, vua sai sứ giả đi tìm người tài giỏi cứu nước, cậu bé
nghe tiếng rao thì bảo mẹ mời sứ giả vào.
- Gióng đòi ngựa sắt, roi sắt, áo giáp sắt để đánh giặc
- Gióng được bà con làng xóm góp gạo nuôi lớn, vươn vai thành tráng sĩ.
- Gióng đánh giặc xong thì cởi áo giáp sắt bỏ lại rồi bay về trời.
Câu 2. Trong truyện, Thánh Gióng bộc lộ những phẩm chất nào? Tên Thánh
Gióng gợi cho em những suy nghĩ gì về thái độ của người kể đối với nhân vật Gióng?
- Phẩm chất của Thánh Gióng:
⚫ Sự dũng cảm, kiên cường khi đối mặt với kẻ thù xâm lược.
⚫ Tinh thần yêu nước sâu sắc, không đòi hỏi vinh danh.
- Thái độ của người kể đối với nhân vật Gióng:
⚫ Gióng là biểu tượng cho vẻ đẹp của người anh hùng dân tộc với trách nhiệm cứu nước cứu dân.
⚫ Sức mạnh của Gióng chính là biểu tượng cho sức mạnh đoàn kết của cả dân tộc Việt.
⚫ Thể hiện niềm tin của nhân dân luôn có một người anh hùng phi thường
đứng ra bảo vệ đất nước nhân dân.
Câu 3. Tìm các chi tiết cho thấy truyện có liên quan đến lịch sử.
- Vào thời Hùng Vương thứ sáu, giặc Ân sang xâm lược bờ cõi nước ta.
- Nhân dân ta đứng lên chống lại giặc ngoại xâm, giành lại độc lập cho dân tộc
bằng sức mạnh của toàn dân và tinh thần đoàn kết.
Câu 4. Tìm những chi tiết hoang đường, kì ảo trong truyện Thánh gióng.
Những chi tiết đó có tác dụng gì trong việc thể hiện nội dung?
- Những chi tiết hoang đường, kì ảo trong truyện:
⚫ Bà lão ra đồng, trông thấy một vết chân to liền ướm thử, không lâu sau về nhà liền mang thai.
⚫ Mang thai mười hai tháng.
⚫ Đứa trẻ lên ba không biết nói biết cười, ai đặt đâu ngồi đấy.
⚫ Cậu bé nghe sứ giả rao thì cất tiếng nói đầu tiên.
⚫ Lớn nhanh như thổi, cơm ăn mấy cũng không no, áo vừa mặc xong đã căng đứt chỉ.
⚫ Biến thành tráng sĩ, mình cao hơn trượng.
⚫ Ngựa sắt biết phun lửa.
⚫ Nhổ bụi tre bên đường để giết giặc.
⚫ Người và ngựa cùng bay lên trời.
- Tác dụng: Các chi tiết hoang đường cho thấy xuất thân kỳ lạ của Thánh Gióng,
đồng thời thể hiện ước mơ về người anh hùng có sức mạnh phi thường đánh bại
giặc ngoại xâm của nhân dân ta.
Câu 5. Theo em truyện đã phản ánh hiện thực và ước mơ gì của cha ông ta?
- Hiện thực: Tinh thần yêu nước, sự đoàn kết của nhân dân Việt Nam.
- Ươc mơ: Niềm tin của nhân dân luôn có một người anh hùng phi thường đứng
ra bảo vệ đất nước nhân dân.
Câu 6. Vì sao Đại hội Thể dục Thể thao dành cho học sinh phổ thông Việt Nam
được lấy tên Hội khỏe Phù Đổng? Vì:
- Đây là hội thi dành cho lứa tuổi thiếu niên - lứa tuổi của Thánh Gióng.
- Hội thi được tổ chức với mong muốn rèn luyện sức khỏe cho học sinh, để học
sinh có thể lực tốt nhất trong học tập và lao động góp phần vào sự nghiệp xây
dựng bảo vệ đất nước.
Soạn bài Thánh Gióng - Mẫu 2
1. Đôi nét về thể loại a. Truyền thuyết
Là loại truyện dân gian, kể về các sự kiện, nhân vật lịch sử hoặc liên quan đến
lịch sử. Qua đó, truyền thuyết thể hiện nhận thức, tình cảm của tác giả dân gian
đối với các nhân vật, sự kiện lịch sử. Đặc điểm của truyền thuyết được thể hiện
qua cách xây dựng nhân vật, cốt truyện, sử dụng yếu tố kì ảo, lời kể. b. Nhân vật
Nhân vật truyền thuyết có đặc điểm:
⚫ Thường có những điểm khác lạ về lai lịch, phẩm chất, tài năng, sức mạnh…
⚫ Thường gắn với sự kiện lịch sử và có công lớn đối với cộng đồng.
⚫ Được cộng đồng truyền tụng, tôn thờ. c. Cốt truyện
Cốt truyện truyền thuyết có đặc điểm:
⚫ Thường xoay quanh công trạng, kỳ tích của nhân vật mà cộng đồng truyền tụng, tôn thờ.
⚫ Thường sử dụng yếu tố kì ảo để thể hiện tài năng, sức mạnh khác thường của nhân vật.
⚫ Cuối truyện thường gợi nhắc các dấu tích xưa còn lưu lại đến hiện tại. d. Yếu tố kì ảo
Yếu tố kì ảo trong truyền thuyết thường được sử dụng khi cần thể hiện sức
mạnh của nhân vật truyền thuyết, phép thuật của thần linh… Qua đó, thể hiện
nhận thức tình cảm của nhân dân đối với các nhân vật, sự kiện lịch sử.
2. Giới thiệu về tác phẩm a. Tóm tắt
Vào đời Hùng Vương thứ sáu, ở làng Gióng có hai vợ chồng chăm chỉ làm ăn
và có tiếng là phúc đức nhưng mãi vẫn chưa có nổi một mụn con. Một hôm, bà
lão đi ra đồng trông thấy một vết chân rất to liền đặt bàn chân mình lên ướm
thử, không ngờ về nhà liền mang thai. Mười hai tháng sau, bà sinh ra được một
cậu con trai. Cậu bé lên ba tuổi mà vẫn không biết nói biết cười. Lúc bấy giờ.
giặc Ân đến xâm lược nước ta, nhà vua muốn tìm người tài đánh giặc cứu nước.
Sứ giả đi đến làng Gióng thì kì lạ thay, cậu bé bỗng cất tiếng nói: “Mẹ mời sứ
giả vào đây”. Cậu bảo sứ giả về tâu với vua sắm cho một con ngựa sắt, một cái
roi sắt và một tấm áo giáp sắt để đánh giặc. Từ sau hôm đó, cậu bé lớn nhanh
như thổi, cơm ăn mấy cũng không no, áo mặc mấy cũng không vừa. Giặc đến,
vừa lúc sứ giả mang ngựa sắt, roi sắt và áo giáp sắt đến, cậu bé vươn vai biến
thành tráng sĩ đánh tan quân giặc. Tráng sĩ đánh giặc xong cởi bỏ áo giáp sắt,
cưỡi ngựa bay lên trời. Vua nhớ công ơn tôn là Phù Đổng Thiên Vương và cho
lập đền thờ tại quê nhà. b. Bố cục Gồm 4 phần:
⚫ Phần 1. Từ đầu đến “...nằm ấy”: Sự ra đời kì lạ của Thánh Gióng.
⚫ Phần 2. Tiếp theo đến “...cứu nước”: Sự lớn lên phi thường của Thánh Gióng.
⚫ Phần 3. Tiếp theo đến “bay lên trời”: Gióng đánh giặc và sự ra đi.
⚫ Phần 4. Còn lại: Sự tưởng nhớ công ơn Thánh Gióng, tương truyền về làng Gióng.
3. Đọc - hiểu văn bản
a. Sự ra đời kì lạ của Thánh Gióng
- Đời Vua Hùng thứ sáu, ở làng Gióng, có hai vợ chồng ông lão chăm chỉ làm
ăn nổi tiếng là sống phúc đức nhưng vẫn chưa có một mụn con.
- Một hôm, bà lão đi ra đồng trông thấy một bàn chân to, liền ướm thử vào để
xem thua kém bao nhiêu. Không ngờ về nhà bà lão mang thai, sau mười hai
tháng thì sinh ra một câu bé.
- Cậu bé lên ba tuổi mà vẫn không biết nói, biết cười, đặt đâu thì nằm đấy.
=> Sự ra đời không giống với bất kỳ đứa trẻ bình thường nào, trái với quy luật
của tự nhiên. Điều đó như một lời báo hiệu cuộc đời phi thường của cậu bé làng Gióng.
b. Sự sinh trưởng phi thường của Gióng
- Bấy giờ có giặc Ân xâm lược nước ta, nhà vua bèn sai sứ giả đi khắp nơi tìm
người tài giỏi cứu nước.
- Cậu bé nghe tiếng giao của sứ giả thì liền cất tiếng nói đầu tiên: “Mẹ mời sứ giả vào đây”.
- Gióng yêu cầu sứ giả về nói với nhà vua chuẩn bị “một con ngựa sắt, một
chiếc roi sắt và một tấm áo giáp sắt” với lời hứa sẽ phá tan lũ giặc này.
=> Câu nói đầu tiên là câu nói với lòng mong muốn xin đi đánh giặc cứu nước
cứu dân. Câu nói mang tấm lòng yêu nước của một cậu bé mới ba tuổi nhưng đã
có trách nhiệm với đất nước nhân dân.
- Từ khi gặp sứ giả, Gióng lớn nhanh như thổi: “Cơm ăn mấy cũng không no, áo
vừa mặc xong đã căng đứt chỉ”.
- Hai vợ chồng làm bao nhiêu không đủ, phải chạy nhờ bà con, làng xóm. Cả
làng vui lòng góp gạo nuôi cậu bé, ai cũng mong cậu giết giặc cứu nước.
=> Sức mạnh của tinh thần yêu nước, tinh thần đoàn kết của nhân dân ta. Gióng
lớn lên trong vòng tay chăm sóc nuôi nấng của nhân dân.
c. Gióng đánh giặc và sự ra đi * Gióng đánh giặc:
- Giặc đến gần bờ cõi, chàng Gióng vươn vai trở thành tráng sĩ, mình cao hơn
trượng, oai phong lẫm liệt.
- Chàng Gióng chuẩn bị ra trận:
⚫ Mặc áo giáp, cầm roi, nhảy lên ngựa.
⚫ Thúc ngựa phi thẳng đến nơi có giặc, đón đầu chúng đánh giết hết lớp này
đến lớp khác, giặc chết như rạ.
⚫ Roi sắt gãy, Gióng nhổ những cụm tre cạnh đường quật vào giặc. Giặc tan vỡ và chạy trốn.
=> Hình ảnh một con người oai phong, lẫm liệt, tràn đầy sức mạnh.
=> Đúng với sự ra đời kì lạ đã dự báo trước về cuộc đời của một con người phi
thường, chàng Gióng chính là biểu tượng cho sức mạnh của dân tộc Việt Nam. * Sự ra đi của Gióng:
- Thánh Gióng một mình một ngựa, lên đỉnh núi, cởi áo giáp sắt bỏ lại, rồi cả
người lẫn ngựa bay lên trời.
=> Con người phi thường nên sự ra đi cũng trở nên phi thường. Thánh Gióng đã
trở về với cõi bất tử. Đó chính là lòng tôn kính mà nhân dân ta dành cho một
con người có công với đất nước.
4. Sự tưởng nhớ công ơn Thánh Gióng, tương truyền về làng Gióng
- Vua nhớ công ơn phong là Phù Đổng Thiên Vương, và lập đền thờ ở quê nhà,
nay là làng Phù Đổng, tục gọi là làng Gióng.
- Dấu tích còn lại ngày nay: những bụi tre ngà ở huyện Gia Bình vì ngựa phun
mới vàng óng như thế, những vết chân ngựa thành những ao hồ liên tiếp, ngựa
thét ra lửa thiêu cháy một làng gọi là làng Cháy…
=> Niềm tin bất diệt của nhân dân vào sức mạnh thần kì của dân tộc.