Soạn bài Thực hành tiếng việt lớp 7 trang 19, 20 | Ngữ Văn 7 Chân Trời Sáng Tạo tập 1

Soạn bài Thực hành tiếng việt lớp 7 trang 19, 20 Chân trời sáng tạo
Câu 1 trang 19 Ngữ văn 7 Tập 1 Chân trời sáng tạo
Tìm phó từ trong những trường hợp sau , cho biết các phó từ ấy bổ sung ý nghĩa
cho danh từ, đô ̣ng từ, tính từ nào:
a. Chưa gieo xuống đất Hạt nằm lặng thinh
(Trần Hữu Thung, Lời của cây)
b. Mầm đã thì thầm Ghé tai nghe rõ
(Trần Hữu Thung, Lời của cây)
c. Vẫn còn bao nhiêu nắng Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi (Hữu Thỉnh, Sang thu)
d. Nó vẫn giúp người quả tượng phá rẫy , kéo gỗ, nhưng chỉ khuây khỏa những lúc
làm việc rồi sau đó lại đứng buồn thiu (Vũ Hùng, Ông Mô ̣t)
e. Khi biết mo ̣i tiếng rống go ̣i đều vô ích, con voi lồng cha ̣y vào nhà. (Vũ Hùng, Ông Mô ̣t)
Hướng dẫn trả lời:
- Xác định phó từ trong các trường hợp như sau:
a. Chưa gieo xuống đất Hạt nằm lặng thinh
(Trần Hữu Thung, Lời của cây)
b. Mầm đã thì thầm Ghé tai nghe rõ
(Trần Hữu Thung, Lời của cây)
c. Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi (Hữu Thỉnh, Sang thu)
d. Nó vẫn giúp người quả tượng phá rẫy, kéo gỗ, nhưng chỉ khuây khỏa những lúc
làm việc rồi sau đó lại đứng buồn thiu (Vũ Hùng, Ông Mô ̣t)
e. Khi biết mọi tiếng rống gọi đều vô ích, con voi lồng cha ̣y vào nhà. (Vũ Hùng, Ông Mô ̣t)
- Xác định các từ được phó từ bổ sung ý nghĩa như sau:
Bổ sung ý nghĩa cho Phó từ Danh từ Động từ Tính từ a chưa gieo b đã thì thầm vẫn còn c đã vơi cũng bớt vẫn giúp những lúc d chỉ khuây khỏa lại đứng mọi tiếng rống e đều vô ích
Câu 2 trang 19 Ngữ văn 7 Tập 1 Chân trời sáng tạo
Trong những trường hợp sau , phó từ được in đậm bổ sung ý nghĩa cho động từ
hoă ̣c tính từ nào? Xác định ý nghĩa bổ sung trong từng trường hợp.
a. Rằng các ba ̣n ơi Cây chính là tôi Nay mai sẽ lớn Góp xanh đất trời
(Trần Hữu Thung, Lời của cây)
b. Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về (Hữu Thỉnh, Sang thu)
c. Ngày nào ông cũng cho nó ăn thêm hai vác mía to, hai thùng cháo. (Vũ Hùng, Ông Mô ̣t)
d. Ông quen nó quá, khó xa rời nó đươ ̣c. (Vũ Hùng, Ông Mô ̣t)
Hướng dẫn trả lời:
Bổ sung ý nghĩa cho Phó từ Ý nghĩa bổ sung Động từ Tính từ
Bổ sung ý nghĩa về thời gian cho việc lớn sẽ lớn
lên: diễn ra ở tưởng lai
Bổ sung ý nghĩa về thời gian cho hành động đã về về: đã xảy ra
Bổ sung ý nghĩa về sự lặp lại của hành động cũng cho cho
Bổ sung ý nghĩa về mức độ rất cao của sự quá quen
quen thuộc, hơn mức bình thường
Bổ sung ý nghĩa về kết quả cho hành động xa được xa rời
rời đã xảy ra: thực hiện thành công
Câu 3 trang 20 Ngữ văn 7 Tập 1 Chân trời sáng tạo Cho 2 câu sau: a. Trời tối .
b. Bọn trẻ đá bóng ngoài sân.
Dùng ít nhất 2 phó từ để mở rộng câu cho mỗi trường hợp nên trên . Nhâ ̣n xét sự
khác nhau về nghĩa của các câu mở rộng trong từng trường hợp.
Hướng dẫn trả lời: a. Trời tối.
- Trường hợp 1: Trời đã tối. (bổ sung phó từ đã) → Thời gian trời tối đã diễn ra và hoàn thành rồi.
- Trường hợp 2: Trời chưa tối. (bổ sung phó từ chưa) → Thời gian trời tối vẫn
chưa diễn ra, đang ở thì tương lai.
- Trường hợp 3: Trời vẫn tối (bố sung phó từ vẫn ) → Thời gian trời tối đang diễn
ra, còn kéo dài và chưa đến lúc kết thúc
b. Bọn trẻ đá bóng ngoài sân.
- Trường hợp 1: Bọn trẻ sẽ đá bóng ngoài sân (bổ sung phó từ sẽ) → Hoạt động đá
bóng vẫn chưa diễn ra, chỉ được dự đoán trước.
- Trường hợp 2: Bọn trẻ đang đá bóng ngoài sân (bổ sung phó từ đang) → Hoạt
động đá bóng đang được diễn ra.
- Trường hợp 3: Bọn trẻ đã đá bóng ngoài sân (bổ sung phó từ đã) → Hoạt động đá
bóng đã diễn ra xong và kết thúc trước thời điểm nói
Câu 4 trang 20 Ngữ văn 7 Tập 1 Chân trời sáng tạo
Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn thơ. Khi ha ̣t nảy mầm Nhú lên giọt sữa Mầm đã thì thầm Ghé tai nghe rõ
(Trần Hữu Thung, Lời của cây)
Hướng dẫn trả lời:
- Biện pháp tu từ được sử dụng: nhân hóa (mầm cây có hành động như con người "thì thầm")
- Tác dụng của biện pháp tu từ đó: Giúp hình ảnh mầm cây trở nên sinh động, đáng
yêu và gần gũi hơn, từ đó giúp cho câu thơ trở nên thú vị, tăng tính biểu cảm, gợi
hình và thu hút người đọc hơn. Qua đó, gửi gắm đến người đọc tình yêu mầm cây,
thiên nhiên và truyền thông điệp hãy yêu thương và bảo vệ cây cối như những đứa trẻ thơ.
Câu 5 trang 20 Ngữ văn 7 Tập 1 Chân trời sáng tạo
Trong đoa ̣n thơ sau, nếu thay từ “phả” bằng từ “tỏa” ha y “quyê ̣n” thì nô ̣i dung câu
thơ thay đổi như thế nào? Vì sao?
Bỗng nhâ ̣n ra hương ổi Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ Hình như thu đã về (Hữu Thỉnh, Sang thu)
Hướng dẫn trả lời: - Nghĩa của các từ:
 "phả": chỉ mùi hương được bốc lên mạnh mẽ, tỏa ra thành từng luồng
 "tỏa": chỉ mùi hương được phát tán ra xung quanh, nhưng mức độ thấp hơn từ "phả"
 "quyện": chỉ các mùi hương đan xen, bám vào nhau khó tách ra được
- Từ nghĩa các từ như trên, thì ta thấy việc thay từ "phả" bằng từ "tỏa" hay từ
"quyện" sẽ khiến câu thơ bớt phần ấn tượng và không còn lột tả được sự tinh tế của
nhà thơ khi miêu tả hương ổi lúc giao mùa. - Bởi vì:
 Từ "phả" với cường độ mùi hương được bốc lên mạnh mẽ hơn hẳn từ "tỏa" sẽ
giúp người đọc nhận ra được sự bất ngờ nhưng cũng rất mạnh bạo của hương ổi
chín trong các ngóc ngách khu vườn, đường ngõ. Phải là một từ mạnh như từ
"phả" mới có thể khẳng định được sự hiện diện của mùi ổi chín (đặc trưng mùa
thu làng quê Bắc Bộ) không thể bỏ qua được.
 Từ "phả" sẽ giúp mùi hương ổi giữ nguyên được đặc trưng của mình, nó đồng
hành với gió se nhưng vẫn vẹn nguyên mùi hương, để mọi người nhận ra ngay
được. Còn từ "quyện" sẽ khiến mùi ổi chín bị lẫn đi, nhạt đi, hoàn vào mùi
hương khác, khiến cho tín hiệu tiêu biểu của mùa thu bị tan đi, không còn ấn tượng mạnh mẽ nữa
→ Từ "phả" là từ đắt giá và phù hợp nhất để tả hương ổi trong khoảng giao mùa
Câu 6 trang 20 Ngữ văn 7 Tập 1 Chân trời sáng tạo
Trong Từ điển tiếng Viê ̣t, từ dềnh dàng có 2 nghĩa sau:
(1) châ ̣m cha ̣p , không khẩn trương , để mất nhiều thì giờ vào những việc phụ hoặc không cần thiết;
(2) to lớn và gây cảm giác cồng kềnh.
Theo em, từ dềnh dàng trong đoa ̣n thơ sau nên được hiểu theo nghĩa nào ? Dựa vào
đâu em có thể xác đi ̣nh được như vâ ̣y?
Bỗng nhâ ̣n ra hương ổi Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ Hình như thu đã về
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vô ̣i vã Có đám mây mùa hạ Vắt nửa mình sang thu (Hữu Thỉnh, Sang thu)
Hướng dẫn trả lời:
- Từ dềnh dàng trong đoạn thơ được hiểu theo nghĩa thứ nhất (chit sự di chuyên
chậm chạp, mất nhiều thời gian)
- Em xác định như vậy, bởi vì em đã được quan sát hình ảnh làn sương mờ, nó di
chuyển một cách chậm rãi đến tưởng chừng như đang đứng yên trong không gian.
Khi đọc đoạn thơ, em cũng cảm nhận được làn sương ấy được nhân hóa lên như
một đại diện của mùa thu đang bước đầu đến chào ngõ. Nó ngại ngùng, ngượng
ngập khi đi qua ngõ quen, muốn trò chuyện mà lại lo lắng người ta không nhận ra
mình là mùa thu sắp về. Vì thế nó di chuyển chậm thật chậm, nửa muốn rời đi
không nói gì, nửa muốn người ta nhận ra mình để gọi tên.