Soạn văn 9 Tập 1 trang 96 Chân trời sáng tạo
A. Chuẩn bị đọc Truyện lạ nhà thuyền chài
B. Trải nghiệm cùng văn bản Truyện lạ nhà thuyền chài
C. Suy ngẫm và phản hồi Truyện lạ nhà thuyền chài
A. Chuẩn bị đọc Truyện lạ nhà thuyền chài
Văn học dân gian Việt Nam có nhiều tác phẩm đề cao phẩm chất cao đẹp (như sống
thủy chung, tình nghĩa, vị tha,...) của con người Việt Nam, nhất là người phụ nữ.
Hãy chia sẻ bới vạn bè về một nhân vật phụ nữ trong tác phẩm mà em đã đọc và trân trọng. Trả lời: Gợi ý:
Câu chuyện Sự tích hòn vọng Phu. Nàng Tô Thị sau khi chồng bỏ đi dù còn rất trẻ
đẹp và được nhiều người yêu mến, xin được hỏi cưới, nhưng vẫn quyết tâm chờ
chồng. Cuối cùng nàng đã hóa đá trong tư thế hướng về phương xa chờ chồng trở
lại. Sự chung thủy của nàng khiến mọi người vô cùng khâm phục.
B. Trải nghiệm cùng văn bản Truyện lạ nhà thuyền chài
Theo dõi 1 trang 97 Ngữ Văn 9 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Những câu thơ trong
đoạn 1 là lời của người kể chuyện hay là lời của nhân vật? Trả lời:
Những câu thơ trong đoạn 1 là lời của người kể chuyện
Suy luận 2 trang 98 Ngữ Văn 9 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Các lời thoại của cha
và Thúc Ngư trong đoạn 2 cho thấy quan niệm về việc học hành giữa hai cha con khác nhau như thế nào? Trả lời:
Các lời thoại của cha và Thúc Ngư trong đoạn 2 cho thấy quan niệm về việc học
hành giữa hai cha con khác nhau như sau:
● Với người cha: Học là bắt chước những lời nói và việc làm của thánh hiền
thời xưa ghi chép trong sách
● Với người con: trong sách không có cá, lời nói lại không đem đánh được cá, học để làm gì
Theo dõi 3 trang 102 Ngữ Văn 9 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Lưu ý yếu tố kì ảo và
tác dụng của yếu tố kì ảo trong đoạn 3. Trả lời:
Các yếu tố kì ảo trong đoạn 3 là:
● Trong đêm khuya canh bam bất ngờ xuất hiện một ngôi nhà kì lạ, ở đó có
một ông già dưới cằm có hai cái râu rất dài bước ra
● Trong xanh vạc đặt trên bàn toàn là vật sống đang bơi nhảy: có thứ quây
lượn như rồng, có thứ chạy bon bon như ngựa, có thứ như lũ trẻ đùa
bỡn, cũng có thứ như đàn gà chọi nhau. Mỗi vật chỉ nhỏ bằng đầu ngón
tay mà vảy, sừng, lông, cánh, tia, mắt, chân, tay con nào rõ ra con ấy
● Khi cầm đũa gắp thì các vật sống biến thành vật chín, ngon tuyệt phẩm, thơm lạ thường
● Hai gã đi sau đi trước, tựa người nhưng không phải người, vải rồng mồm
giải, mặt thú thân xà, nổi chìm lên xuống nhanh như mây bay
Suy luận 4 trang 104 Ngữ Văn 9 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Việc làm và lời nói, lời
hát của Ngọa Vân trong đoạn 4 cho thấy nàng là người như thế nào? Trả lời:
Việc làm và lời nói, lời hát của Ngọa Vân trong đoạn 4 cho thấy nàng là người vợ
giàu tình nghĩa, yêu thương chồng sâu nặng, thủy chung một lòng
C. Suy ngẫm và phản hồi Truyện lạ nhà thuyền chài
Câu 1 trang 104 Ngữ Văn 9 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Tóm tắt nội dung câu
chuyện và cho biết các sự kiện trong câu chuyện được sắp xếp theo trật tự thời
gian, không gian như thế nào. Trả lời:
- Tóm tắt nội dung câu chuyện:
"Truyện lạ nhà thuyền chài" kể về Thúc Ngư - một ngư dân nghèo sống ở bên bờ
biển. Anh đã gặp gỡ và nên duyên với Ngọa Vân - một người có dòng dõi hải tiên,
vừa thông minh, tài năng lại thủy chung, thảo hiền. Xoay quoanh Ngọa Vân và gia
đình của cô có rất nhiều điều bí ẩn, nhưng không ảnh hưởng đến tình nghĩa vợ
chồng. Nhờ có sự giúp đỡ của Ngọa Vân, Thúc Ngư trở thành một ngư dân giàu có.
Một ngày nọ vùng biển Thúc Ngư và gia đình sinh sống có sóng lớn nên Ngọa Vân
phải biến thành một con cá to và dài để chắn nước cứu mọi người. Nhưng cũng vì
thế mà cô bại lộ thân phận thật của mình. Để đảm bảo an toàn cho gia đình, cô đành
phải rời đi, bay về phương xa.
- Các sự kiện trong câu chuyện được sắp xếp theo trật tự:
● Thời gian: sự kiện diễn ra trước kể trước, sự kiện diễn ra sau kể sau (không có sự xáo trộn)
● Không gian: tồn tại song song và gắn kết hai không gian vừa trần gian
(không gian hiện thực) và nơi ở của thánh thần, yêu quái (không gian kì ảo)
Câu 2 trang 104 Ngữ Văn 9 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Em đồng tình hay không
đồng tình với quan niệm về việc học và việc chọn nghề của nhân vật Thúc Ngư?
Giải thích ý kiến của em. Trả lời: Gợi ý:
- Em đồng ý với quan niệm về việc học và việc chọn nghề của Thúc Ngư:
● Quan niệm về việc học: trong sách không có cá, lời nói lại không đem
đánh được cá, học để làm gì
● Quan niệm về việc chọn nghề: nghề nghiệp là việc trăm năm không nên
cẩu thả, cho nên phải đi lâu ngày để xem xét cho kĩ
- Bởi vì Thúc Ngư là một ngư dân nghèo, cuộc sống khó khăn, không có ý định theo
con đường khoa cử, do đó các kiến thức thánh hiền trong sách không giúp ích được
cho anh. Đồng thời, dù còn nhỏ, nhưng anh cũng hiểu được tầm quan trọng của
việc làm đúng nghề phù hợp với mình, nếu chọn sai thì khó mà thành công được.
Câu 3 trang 104 Ngữ Văn 9 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Phân tích tính cách nhân
vật Ngoạ Vân và cho biết cách ứng xử với chồng, cha mẹ chồng của nàng thể hiện
điều gì về người phụ nữ Việt Nam truyền thống. Trả lời:
- Phân tích tính cách của nhân vật Ngọa Vân:
● Là người phụ nữ bí ẩn, xinh đẹp, xuất thân giàu sang, có tài năng xuất
chúng nhưng vẫn rất yêu thương chồng, hiếu thảo với bố mẹ chồng
● Sau khi kết hôn thì một lòng với gia đình, giúp sức cho chồng làm ăn, trở
thành một ngư dân giàu có và thành công
● Khi gia đình gặp nguy hiểm, nàng bất chấp nguy hiểm và việc bản thân bị
lộ bí mật ẩn dấu lâu nay để hóa thân thành con cá lớn bảo vệ gia đình
→ Ngọa Vân là cô gái xinh đẹp, tài giỏi, hiếu thảo, giàu tình yêu thương, luôn hết
lòng cho gia đình và sẵn sàng hi sinh vì gia đình
- Cách ứng xử với chồng, cha mẹ chồng của nàng thể hiện những phẩm chất đáng
quý của người phụ nữ Việt Nam truyền thống: cần cù chịu khó, giàu đức hi sinh,
luôn hết lòng với gia đình
Câu 4 trang 104 Ngữ Văn 9 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Nêu một số chi tiết kì ảo và
chỉ ra tác dụng của chúng trong việc thể hiện tính cách nhân vật, chủ để của văn bản. Đang cập nhật...
Câu 5 trang 104 Ngữ Văn 9 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Đọc kĩ lời thơ ở đoạn 1, lời
hát ở đoạn 4 và cho biết:
a. Phần lời thơ ở đoạn 1 là tự sự, miêu tả hay biểu cảm? Phần lời hát ở đoạn 4 là
đối thoại hay độc thoại/ độc thoại nội tâm? Những dấu hiệu nào trong văn bản giúp em nhận biết điều đó?
b. Tác dụng của việc dùng lời thơ, lời hát trong văn bản Đang cập nhật...
Câu 6 trang 105 Ngữ Văn 9 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Truyện lạ nhà thuyền chài
có phải là truyện truyền kì hay không? Dựa vào đâu để em khẳng định như vậy? Đang cập nhật...
Câu 7 trang 105 Ngữ Văn 9 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Lời bàn của Sơn Nam
Thúc ở cuối truyện có tác dụng hỗ trợ em đọc hiểu văn bản Truyện lạ nhà thuyền chài như thế nào? Đang cập nhật...