Soạn bài Từ Thằng quỷ nhỏ của Nguyễn Nhật Ánh nghĩ về những phẩm chất của một tác phẩm viết cho thiếu nhi | SGK Ngữ Văn 9 Kết nối tri thức (Tập 1)

A. Trước khi đọc Từ Thằng quỷ nhỏ của Nguyễn Nhật
Ánh nghĩ về những phẩm chất của một tác phẩm viết cho thiếu nhi
Em đã đọc tác phẩm văn học nào viết về những con người có ngoại hình khác lạ?
Chia sẻ ngắn gọn cảm nhận của em về tác phẩm ấy. Trả lời: Gợi ý:
- Tác phẩm viết về những con người có ngoại hình khác lạ: Số đỏ của Vũ Trọng
Phụng với nhân vật Xuân Tóc Đỏ có mái tóc cháy nắng xơ xá
- Tác phẩm này kể về hành trình từ một kẻ bị coi là hạ lưu trong xã hội, dựa vào
những thủ đoạn xấu xa, những thói xấu bỉ ổi của bản thân mà dần trở thành người
thuộc tầng lớp danh giá. Từ đó, tác phẩm Số đỏ đã vạch trần bộ mặt xấu xa, lai căng
kệch cỡm, mất hết những giá trị văn hóa cốt lõi truyền thống lúc bấy giờ.
B. Đọc văn bản Từ Thằng quỷ nhỏ của Nguyễn Nhật
Ánh nghĩ về những phẩm chất của một tác phẩm viết cho thiếu nhi
Theo dõi trang 95 Ngữ Văn 9 Tập 1 Kết nối tri thức: Cách giải thích của tác giả
bài nghị luận về nhan đề của tác phẩm văn học được bàn luận Trả lời:
Tác giả nhấn mạnh vào chữ "quỷ" trong nhan đề để chỉ sự kì dị trong nhân dạng. Đó
chính là nhân vật chính của tác phẩm với vẻ ngoài có đường nét kì dị trở thành dấu
hiệu thường trực để nhận biết nhân vật
Theo dõi trang 96 Ngữ Văn 9 Tập 1 Kết nối tri thức: Những lí lẽ và bằng chứng
tác giả sử dụng để phân tích thái độ của các nhân vật trong truyện đối với Quỳnh. Trả lời: Lí lẽ Bằng chứng
Trong mắt mọi người, Quỳnh Họ lấy anh làm trò tiêu khiển. Anh giúp họ
chỉ là một thằng hề, để tiêu giải buồn hoặc thỏa mãn tính hiếu kì hoặc lấp
khiển, để mua vui cho đám đầy những phút giây nhàn rỗi
đông hồn nhiên, vô tâm
Hạnh với Quỳnh luôn có một Bàn có hai người, nhưng mỗi người ngồi tít
khoảng cách mênh mông
một đầu, chừa khoảng trống ở giữa. Với Quỳnh, Nga sợ
biết được tình cảm đặc biệt mà Quỳnh dành
cho mình thì Nga đã thật sự hoảng sợ: “Cứ
hình dung đến cảnh phải đi chơi bên cạnh
một con người có cãi mũi to tướng và hai
vành tai cũng to tướng không kém, lại không
ngừng ve vẩy, Nga bất giác rùng mình”.
Chú ý trang 97 Ngữ Văn 9 Tập 1 Kết nối tri thức: Quan điểm của tác giả về nhân
dạng của con người. Trả lời:
Quan điểm của tác giả như sau:
● Nhân dạng của con người không phải là vẻ bề ngoài
● Nhân dạng cũng được nhào nặn và xét đoán theo các chuẩn mực giá trị
● Nhân dạng là của riêng một cá nhân nhưng được đánh giá bởi cộng đồng
● Nhân dạng không chỉ là cơ quan thực hiện chức năng sinh học, mà còn
được nhào trộn và định giá theo chuẩn mực, quy tắc thẩm mĩ của cộng đồng
Theo dõi trang 97 Ngữ Văn 9 Tập 1 Kết nối tri thức: Lí giải của tác giả về cách
ứng xử và phản ứng của chúng ta trước một chân dung khác lạ. Trả lời:
Trước một chân dung khác lạ, những tiêu chuẩn về nhân dạng (tính thẩm mĩ) kì thực
là một quyền lực mang trong nó hoạt động loại trừ với những gì còn lại, những gì
thuộc về số ít, những gì lệch chuẩn, những gì dị thường.
Chú ý 1 trang 98 Ngữ Văn 9 Tập 1 Kết nối tri thức: Quan điểm của tác giả về
phẩm chất của một tác phẩm văn học thiếu nhi. Trả lời:
● Một tác phẩm văn học thiếu nhi phải hình thành những chuẩn mực văn
hóa của một cộng đồng trong tâm hồn trẻ thơ
● Một tác phẩm văn học thiếu nhi cũng cần phải giúp trẻ thơ nhận diện đầy
đủ về những gì đã bị đặt ra ngoài vòng chuẩn mực, không nên đối xử với
những ngoại lệ, bất thường như những gì sai lạc, như chưa tồn tại
Chú ý 2 trang 98 Ngữ Văn 9 Tập 1 Kết nối tri thức: Quan điểm của tác giả về
nhân vật trong tác phẩm văn học thiếu nhi. Trả lời:
Không nên biến các nhân vật trong truyện thiếu nhi trở thành những nhân vật hoàn hảo
Suy luận trang 99 Ngữ Văn 9 Tập 1 Kết nối tri thức: Vì sao tác giả bài nghị luận
cho rằng, cần phải viết cho trẻ em từ cái nhìn của một người lớn sâu sắc và từng trải. Trả lời:
Tác giả cho rằng, cần phải viết cho trẻ em từ cái nhìn của một người lớn sâu sắc và
từng trải vì: người lớn với kinh nghiệm thực tế đã trải qua thời thơ ấu bước đến giai
đoạn trưởng thành sẽ hiểu rõ bản thân từng có những suy nghĩ, nhận thức, hành
động thiếu sót như thế nào lúc còn nhỏ, từ đó có khả năng tác động, thay đổi một
cách phù hợp và đúng đắn cho các bạn nhỏ bây giờ, để các bạn không phạm phải các thiếu sót đó
C. Trả lời câu hỏi Từ Thằng quỷ nhỏ của Nguyễn Nhật
Ánh nghĩ về những phẩm chất của một tác phẩm viết cho thiếu nhi
Câu 1 trang 99 Ngữ Văn 9 Tập 1 Kết nối tri thức: Văn bản bàn luận về vấn đề gì?
Theo em, phạm vi của vấn đề bàn luận trong văn bản có gì khác với văn bản “Người
con gái Nam Xương” - một bi kịch của con người? Trả lời:
- Văn bản bàn luận về những phẩm chất của một tác phẩm viết cho thiếu nhi cần có
- Phạm vi của vấn đề bàn luận trong văn bản này rộng lớn hơn văn bản “Người con
gái Nam Xương” - một bi kịch của con người, bởi vì:
● “Người con gái Nam Xương” - một bi kịch của con người chỉ bàn luận
trong phạm vi 1 tác phẩm
● Từ Thằng quỷ nhỏ của Nguyễn Nhật Ánh nghĩ về những phẩm chất của
một tác phẩm viết cho thiếu nhi bàn luận trong phạm vi tất cả các tác
phẩm viết cho thiếu nhi
Câu 2 trang 99 Ngữ Văn 9 Tập 1 Kết nối tri thức: Xác định các luận điểm chính
trong văn bản. Các luận điểm ấy có quan hệ với nhau như thế nào? Trả lời:
- Xác định các luận điểm chính trong văn bản như sau:
● Giải thích ý nghĩa nhan đề "Thằng quỷ nhỏ"
● Phân tích thái độ của các nhân vật trong truyện với vẻ ngoài dị dạng của Quỳnh
● Quan điểm của tác giả về nhân hình và quy chuẩn nhân hình của cộng
động, cùng cách con người đối xử với những người có nhân hình lẹch khỏi quy chuẩn đó
● Suy nghĩ của tác giả về phẩm chất cần có của một tác phẩm viết cho thiếu nhi
- Các luận điểm trên có quan hệ liên kết chặt chẽ với nhau. Các luận điểm đều xoay
quanh vấn đề chính cần bàn luận. Những luận điểm phía sau đều bao trùm lên kết
luận được rút ra và kết luận ở luận điểm phía trước. Nếu thiếu đi một luận điểm thì
bài viết sẽ thiếu chặt chẽ, mạch lạc
Câu 3 trang 99 Ngữ Văn 9 Tập 1 Kết nối tri thức: Đọc phần (1) và cho biết tác giả
bài nghị luận đã dùng những lí lẽ, bằng chứng nào để phân tích nhân dạng của
Quỳnh và thái độ của các nhân vật khác đối với nhân dạng ấy. Em có nhận xét gì về
các lí lẽ và bằng chứng được tác giả sử dụng? Trả lời:
- Những lí lẽ, bằng chứng mà tác giả sử dụng để phân tích nhân dạng của Quỳnh và
thái độ của các nhân vật khác đối với nhân dạng ấy là: Lí lẽ Bằng chứng
Trong mắt mọi người, Quỳnh Họ lấy anh làm trò tiêu khiển. Anh giúp họ
chỉ là một thằng hề, để tiêu giải buồn hoặc thỏa mãn tính hiếu kì hoặc lấp
khiển, để mua vui cho đám đầy những phút giây nhàn rỗi
đông hồn nhiên, vô tâm
Hạnh với Quỳnh luôn có một Bàn có hai người, nhưng mỗi người ngồi tít
khoảng cách mênh mông
một đầu, chừa khoảng trống ở giữa. Với Quỳnh, Nga sợ
biết được tình cảm đặc biệt mà Quỳnh dành
cho mình thì Nga đã thật sự hoảng sợ: “Cứ
hình dung đến cảnh phải đi chơi bên cạnh
một con người có cãi mũi to tướng và hai
vành tai cũng to tướng không kém, lại không
ngừng ve vẩy, Nga bất giác rùng mình”.
- Nhận xét về các lí lẽ và dẫn chứng:
● Các lí lẽ: rõ ràng, hợp lí, tập trung làm rõ vấn đề chính là thái độ của các
nhân vật khác đối với nhân dạng kì lạ của Quỳnh
● Các bằng chứng: tiêu biểu, đa dạng, chính xác và thuyết phục, được trích
dẫn trực tiếp từ tác phẩm
Câu 4 trang 99 Ngữ Văn 9 Tập 1 Kết nối tri thức: Đọc phần (2) và cho biết tác giả
có quan điểm như thế nào về nhân dạng của con người. Em hãy dẫn ra một vài lí lẽ
và bằng chứng tiêu biểu trong văn bản giúp làm sáng tỏ quan điểm của tác giả. Đang cập nhật...
Câu 5 trang 100 Ngữ Văn 9 Tập 1 Kết nối tri thức: Trong phần (2), tác giả đã lí
giải như thế nào về cách ứng xử của chúng ta trước một nhân dạng đặc biệt? Việc
liên tưởng đến truyện cổ tích trong đoạn cuối của phần này có tác dụng gì? Đang cập nhật...
Câu 6 trang 100 Ngữ Văn 9 Tập 1 Kết nối tri thức: Trong phần (3), theo tác giả,
một tác phẩm văn học viết cho thiếu nhi cần có những phẩm chất gì? Những câu
văn nào giúp em nhận ra điều đó? Đang cập nhật...
Câu 7 trang 100 Ngữ Văn 9 Tập 1 Kết nối tri thức: Trong phần cuối của bài nghị
luận, tác giả cho rằng: “phải viết cho trẻ em từ cái nhìn của một người lớn sâu sắc và
từng trải”. Em có suy nghĩ gì về quan điểm này? Đang cập nhật...
Câu 8 trang 100 Ngữ Văn 9 Tập 1 Kết nối tri thức: Nhận xét về nghệ thuật viết
văn nghị luận của tác giả thể hiện ở văn bản (cách đặt vấn đề, tổ chức luận điểm,
cách sử dụng lí lẽ và bằng chứng, ngôn ngữ…)
D. Viết kết nối với đọc Từ Thằng quỷ nhỏ của Nguyễn
Nhật Ánh nghĩ về những phẩm chất của một tác phẩm
viết cho thiếu nhi
Không nên biến những nhân vật trong các tác phẩm văn học thiếu nhi trở thành
những nhân vật hoàn hảo.
(Trần Văn Toàn, Từ “Thằng quỷ nhỏ”
của Nguyễn Nhật Ánh nghĩ về những phẩm chất
của một tác phẩm viết cho thiếu nhi)
Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 7 - 9 câu) chia sẻ suy nghĩ của em về ý kiến trên. Đang cập nhật...