Soạn bài Viết bài văn kể lại một truyện truyền thuyết hoặc cổ tích - Cánh Diều 6

Soạn văn 6: Viết bài văn kể lại một truyện truyền thuyết hoặc cổ tích 1. Định hướng
a. Kể lại một truyện truyền thuyết hoặc cổ tích là dùng lời văn của mình kể lại
nội dung một truyện truyền thuyết hoặc cổ tích đã học (hoặc đã đọc, đã nghe).
b. Viết bài văn kể lại một truyện truyền thuyết, có tích không phải là chép lại
nguyên văn câu chuyện trong sách. Người kể có thể thay đổi từ ngữ, cách đặt
câu; thêm một vài chi tiết; thêm các yếu tổ miêu tả, biểu cảm hoặc nêu ra một
kết thúc khác theo hình dung, tưởng tượng của mình.
c. Lựa chọn truyện: Nếu đề bài không yêu cần kể một truyện nhất định, em nên
chọn một truyện em thích. 2. Thực hành
Bài tập: Kể lại truyền thuyết “Thánh Gióng” a. Chuẩn bị
- Đọc lại truyền thuyết Thánh Gióng, ghi lại những sự kiện chính, tưởng tượng
về nhân vật Thánh Gióng:
• Bà lão ra đồng, trông thấy một vết chân to liền ướm thử về nhà thì mang
thai, sinh ra một cậu bé.
• Giặc Ân đến xâm lược, vua sai sứ giả đi tìm người tài giỏi cứu nước, cậu
bé nghe tiếng rao thì bảo mẹ mời sứ giả vào.
• Gióng đòi ngựa sắt, roi sắt, áo giáp sắt để đánh giặc
• Gióng được bà con làng xóm góp gạo nuôi lớn, vươn vai thành tráng sĩ.
• Gióng đánh giặc xong thì cởi áo giáp sắt bỏ lại rồi bay về trời.
- Suy nghĩ về những chi tiết, hình ảnh, từ ngữ biểu cảm… có thể thêm vào: Các
chi tiết, hình ảnh… phải liên quan đến câu chuyện. b. Tìm ý và lập dàn ý
- Tìm ý bằng cách đặt và trả lời các câu hỏi như:
• Truyền thuyết Thánh Gióng kể lại chuyện gì: Thánh Gióng đánh đuổi giặc Ân.
• Truyện có những sự kiện và nhân vật chính nào: Thánh Gióng, nhà vua, sứ giả, bà mẹ.
• Diễn biến của câu chuyện (mở đầu, phát triển, kết thúc) ra sao: Mở đầu
kể về sự ra đời kì lạ của Thánh Gióng; Diễn biến câu chuyện xoay quanh
việc Thánh Gióng lớn lên, đánh giặc Ân; Kết thúc kể về việc Thánh
Gióng bay về trời, vua Hùng cho lập đền thờ…
• Có thể thêm, bớt những chi tiết, hình ảnh... của truyện này như thế nào:
tùy theo sự sáng tạo của người viết.
• Truyện gợi cho em những suy nghĩ, cảm xúc gì: niềm tự hào, ước mơ về
người anh hùng cứu nước cứu dân.
- Lập dàn ý bằng cách dựa vào các ý đã tìm được, sắp xếp lại theo ba phần lớn của bài văn gồm:
(1) Mở bài: Giới thiệu về lí do kể lại truyền thuyết Thánh Gióng.
(2) Thân bài: Dựa vào các sự kiện chính của truyền thuyết để kể lại.
- Vào thời Hùng Vương thứ 6, ở làng Gióng có hai vợ chồng phúc đức.
- Bà lão ra đồng, trông thấy một vết chân to liền ướm thử về nhà thì mang thai, sinh ra một cậu bé.
- Giặc Ân đến xâm lược, vua sai sứ giả đi tìm người tài giỏi cứu nước, cậu bé
nghe tiếng rao thì bảo mẹ mời sứ giả vào.
- Gióng đòi ngựa sắt, roi sắt, áo giáp sắt để đánh giặc.
- Gióng được bà con làng xóm góp gạo nuôi lớn, vươn vai thành tráng sĩ.
- Gióng đánh giặc xong thì cởi áo giáp sắt bỏ lại rồi bay về trời.
- Vua Hùng cho lập đền thờ, phong là Phù Đổng Thiên Vương…
(3): Cảm nghĩ về truyền thuyết Thánh Gióng, khẳng định ý nghĩa qua truyền thuyết này. c. Viết Sự kiện chính Lời văn của em Hoàn cảnh ra
Câu chuyện ấy xảy ra từ đời Hùng Vương thứ sáu". Ở làng đời khác
Gióng có hai ông bà già nổi tiếng là sống phúc đức. Hai ông bà thường của
rất mong có một đứa con. Thế rồi, một hôm, bà ra đồng trông Gióng
thấy một vết chân rất to, liền đặt bàn chân mình lên ướm thử.
Không ngờ vẻ nhà bà mang thai.
Điều kì lạ là mãi 12 tháng sau bà mới sinh được một cậu bé
mặt mũi rất khôi ngô. Hai vợ chồng mừng rỡ vô cùng. Nhưng
kỳ lạ hơn nữa là đứa trẻ đã lên ba tuổi mà vẫn không biết nói,
biết cười, cũng chẳng biết đi, cứ đặt đâu thì nằm đấy. Gióng xin đi
Lúc bấy giờ, giặc Ân đến xâm lược nước ta. Thế giặc thì đánh giặc và
mạnh, quân ta thì yếu. Bởi vậy mà vua Hùng sai sứ giả đi rao
lớn nhanh như tìm người tải giỏi cứu nước. Khi đến làng Gióng, đứa bé nghe thổi
tiếng rao liền bảo mẹ mời sứ giả vảo. Sứ giả vào, đứa bé bảo:
“Ông hãy tâu với vua sắm cho ta một con ngựa sắt, một cái roi
sắt và một tấm áo giáp sắt, ta sẽ phá tan lũ giặc này”. Sứ giả
lấy làm kinh ngạc, nhưng vẫn về tâu với vua. Nhà vua truyền
cho thợ rèn ngày đêm làm những vật chú bé dặn.
Từ sau hôm đây, cậu bé lớn nhanh như thổi, cơm ăn mấy cũng
không no, áo vừa mặc xong đã đứt chỉ. Hai vợ chồng ông lão
phải nhớ đến dân làng giúp sức nuôi Gióng. Gióng ra trận
Giặc đến chân núi Trâu. Vừa lúc đó thì sứ giả mang ngựa sắt, đánh giặc
roi sắt, áo giáp sắt đến. Chú bé vươn vai thành tráng sĩ. Tráng
sĩ mặc áo giáp sắt, cầm roi sắt và cưỡi ngựa sắt xông ra trận mạc.
Tráng sĩ đi đến đâu, quân giặc tan đến đấy. Bỗng roi sắt gãy,
tráng sĩ nhỏ bụi tre bên đường quật vào giặc. Giặc tan vỡ. Đám
tàn quân bỏ chạy, giẫm đạp cả lên nhau. Giặc tan,
Tráng sĩ đuổi đến chân núi Sóc Sơn, cởi bỏ áo giáp sắt rồi cả Thánh Gióng
người và ngựa bay lên trời. cưỡi ngựa sắt bay về trời Vua ghi nhớ
Vua Hùng ghi nhớ công ơn, phong Gióng là Phù Đổng Thiên
công ơn Thánh Vương. Đồng thời, vua còn cho lập đền thờ ngay ở quê nhà. Gióng Gióng còn để
Người ta kể rằng những bụi tre đằng ngà ở huyện Gia Đình vì lại nhiều di
bị lửa phun cháy mới ngả màu vàng óng. Cả những vết chân tích
ngựa tạo thành những ao hồ liên tiếp. Khi ngựa thét ra lửa đã
thiêu cháy một làng, về sau làng đó được gọi là làng Cháy.
d. Kiểm tra và chỉnh sửa
- Kiểm tra lại dàn ý và bài văn đã làm: nội dung truyện đã đầy đủ, cách diễn đạt từ ngữ, câu văn…
- Xác định các lỗi cần chỉnh sửa trong bài dàn ý và bài viết (chính tả, ngữ pháp, liên kết câu) * Bài mẫu:
Ngày xửa ngày xưa, vào thời vua Hùng Vương thứ mười sáu, có một đôi vợ
chồng tuy đã già nhưng vẫn chẳng có lấy một mụn con. Hai ông bà lão nổi tiếng
là người hiền lành, đôn hậu ở làng Gióng nhưng không hiểu sao lại chịu sự
không may mắn như vậy. Cho đến một ngày, khi bà lão đi ra đồng thì chợt thấy
một dấu chân to khổng lồ. Lấy làm ngạc nhiên, bà lão đưa chân mình vào ướm
thử để đo xem dấu vết chân đó to đến cỡ nào. Thời gian thấm thoát trôi đi, bà
lão chẳng còn nhớ đến vết chân ngày xưa nữa thì bỗng một ngày bà có thai. Hai
vợ chồng bà lão mừng lắm, bà sinh ra một cậu bé khôi ngô, tuấn tú. Ấy thế mà
đứa trẻ đó từ khi sinh ra lại chẳng biết nói, cũng không biết cười, không biết đi,
chỉ đặt đâu thì nó nằm đấy. Hai ông bà từ mừng rỡ khi sinh được con đến lo
lắng, buồn bã không hiểu sao lại như vậy.
Lúc bấy giờ, giặc Ân tràn sang xâm lược nước ta. Chúng khiến cho đời sống
nhân dân vô cùng khổ cực, tình cảnh đất nước lúc này đang ở thế "nghìn cân
treo sợi tóc". Nhà vua sai sứ giả đi rao tin khắp nơi, nhằm tìm người tài đứng
lên cứu giúp đất nước. Sứ giả đi rao tin cuối cùng cũng đến làng Gióng. Nghe
tiếng sứ giả, cậu bé bỗng nhiên cất tiếng gọi mẹ: "Mẹ ơi, mẹ hãy mời sứ giả vào
đây cho con". Thấy đứa con mình suốt bao nhiêu ngày tháng không nói, không
cười bỗng dưng hôm nay lại cất tiếng gọi mẹ, hai ông bà lão mừng lắm, liền mời sứ giả vào ngay..
Khi sứ giả vào nhà, cậu bé đã ngay lập tức yêu cầu sứ giả hãy về chuẩn bị đủ
những vũ khí để đi đánh giặc: Ngựa sắt, áo sắt và tấm giáp sắt để phá tan lũ giặc
xâm lược. Sứ giả mừng rỡ vội về tâu lên cho nhà vua chuẩn bị. Nhà vua cũng
đồng ý theo lời của cậu bé. Càng lạ lùng thay, Thánh Gióng từ khi gặp được sứ
giả của nhà vua thì lớn nhanh như thổi, cơm cha mẹ thổi bao nhiêu cậu ăn cũng
không đủ no, quần áo chẳng mấy chốc đều chật hết cả. Cậu bé chẳng mấy chốc
hóa thành một chàng trai cao lớn, khỏe mạnh, khí thế ngút trời.
Chẳng bao lâu, nhà mua sai người đem đến đủ cả những thứ mà Gióng yêu cầu.
Thánh Gióng lên đường đánh giặc ngay. Cậu đi đến đâu đánh bại quân giặc đến
đấy. Khi kiếm gãy, Gióng liền nhổ một bụi cỏ bên đường, quật ngã bọn giặc
ngoại xâm. Một hồi, ngựa của Thánh Gióng đã đến chân núi Sóc Sơn, Thánh
Gióng liền cởi bộ giáp sắt đang mặc trên người ra mà bay thẳng lên trời.
Để nhớ đến công lao của Thánh Gióng, nhà vua đã cho người lập đền thờ của vị
tướng này tại quê nhà của ông là làng Gióng. Cho đến nay, vẫn còn rất nhiều
dấu tích năm xưa còn lưu lại và cứ tháng 4 hằng năm, người ta vẫn thường đến
đền thờ Phù Đổng Thiên Vương để tưởng nhớ ông.