Soạn Văn 8 Bài 5: Những tình huống khôi hài | Ông
Giuốc-Đanh mặc lễ phục | Chân trời sáng tạo Chuẩn bị đọc
Em đã xem những tác phẩm phim hài, kịch hài nào? Chia sẻ với các bạn cảm nhận
của em về một nhân vật hoặc một cảnh thú vị từ tác phẩm đã xem. Hướng dẫn trả lời
- Em đã xem tác phẩm: Hồn Trương Ba, da hàng thịt
- Nhân vật em cảm thấy thú vị nhất là: Trương Ba.
+ Ông là người hiền đức, có tâm hồn cao khiết, sống mẫu mực: yêu vợ, thương con,
quý cháu, tốt bụng với láng giềng…
+ Là người làm vườn chăm chỉ, khéo léo, có tình yêu cây cỏ, nâng niu từng cảnh cây ngọn cỏ.
+ Chơi cờ rất giỏi, nước cờ khoáng hoạt, thâm sâu, dũng mãnh -> khí chất, nhân cách con người.
Trải nghiệm cùng văn bản
Câu 1 (trang 100, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Tại sao ông Giuốc-đanh tỏ ý không hài lòng về bác phó may và bộ lễ phục? Hướng dẫn trả lời
Ông Giuốc-đanh tỏ ý không hài lòng về bác phó may và bộ lễ phục vì bộ lễ phục trái
với bình thường, đôi bít tất lụa quá chật, Giuốc-đanh cảm thấy khổ sở, khó chịu khi mặc chúng.
Câu 2 (trang 101, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Tại sao ông Giuốc-đanh thay đổi thái độ từ giận thành vui khi nhận bộ lễ phục? Hướng dẫn trả lời
Ông Giuốc-đanh thay đổi thái độ từ giận thành vui khi nhận bộ lễ phục vì ông
Giuốc-đanh trưởng giả, ngu dốt nhưng cố tình muốn trở thành tầng lớp quý tộc. Còn
bác phó may láu cá, ăn bớt tiền của Giuốc-đanh còn ngụy biện, biến báo, ranh
mãnh. Bộ lễ phục chật, may hoa ngược, bít tất lụa và đôi giày chật mà ông
Giuốc-đanh vẫn chấp nhận đau đớn, ngược đời chỉ vì kém hiểu biết, học đòi làm
sang, muốn được danh quý phái.
Câu 3 (trang 102, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Các lời thoại trong đoạn này cho thấy điều gì về tính cách của nhân vật ông
Giuốc-đanh và bác phó may?
Hướng dẫn trả lời
Các lời thoại trong đoạn này cho thấy điều gì về tính cách của nhân vật ông
Giuốc-đanh và bác phó may:
- Tính cách trưởng giả học đòi làm sang ở ông vẫn mãnh liệt lắm. Ông sẵn sàng cho
hết cả tiền để được “làm sang”.
- Tính cách của bác phó may, tay thợ phụ ranh mãnh dùng mánh khóe nịnh hót để
moi tiền, điểm huyệt đúng thói học đòi làm sang của ông Giuốc-đanh.
Câu 4 (trang 102, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Đoạn in nghiêng này là lời của ai? Vì sao em biết điều đó? Hướng dẫn trả lời
Đoạn in nghiêng này là lời của người dẫn truyện - cũng là của tác giả
Đây là lời của tác giả hướng dẫn cho nhân vật diễn, để toát lên được đặc điểm, tính cách nhân vật.
Câu 5 (trang 103, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Đoạn đối thoại này đã góp phần thể hiện nét tính cách gì của ông Giuốc-đanh? Hướng dẫn trả lời
Đoạn đối thoại này đã góp phần thể hiện nét tính cách gì của ông Giuốc-đanh: Tính
cách trưởng giả học đòi làm sang của ông Giuốc-đanh tiếp tục được bộc lộ. Tay thợ
phụ liên tục tung hô ông Giuốc-đanh từ “ông lớn”, “cụ lớn” đến “đức ông” và ông
Giuốc-đanh liên tục thưởng tiền cho anh ta mặc dù biết “nếu nó tôn ta là bậc tướng
công thì nó sẽ được cả túi tiền mất” nhưng sự háo danh đã thắng.
⇒ Ông Giuốc-đanh: ngu dốt, hám danh, quê kệch, cả tin một cách mù quáng. Bị mọi
người lợi dụng mà không biết. Còn tay thợ phụ thì ranh mãnh, khéo nịnh hót để moi tiền.
Suy ngẫm và phản hồi
Câu 1 (trang 103, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Liệt kê tên các nhân vật trong văn bản và cho biết:
a. Các nhân vật ấy là hiện thân cho “cái cao cả” hay “cái thấp kém”?
b. Tiếng cười chủ yếu hướng đến nhân vật nào? Hướng dẫn trả lời
a. Nhân vật Giuốc-đanh: Hiện thân cho “cái thấp kém”
Nhân vật bác phó may: Hiện thân cho “cái thấp kém”
Bốn chú thợ phụ: Hiện thân cho “cái thấp kém”
b. Tiếng cười chủ yếu hướng đến nhân vật Giuốc-đanh phê phán sự ngu dốt, hám
danh, “trưởng giả học làm sang”
Câu 2 (trang 103, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Kẻ bảng sau vào vở, tóm tắt các hành động làm nảy sinh xung đột và giải quyết
xung đột qua các lời thoại giữa ông Giuốc-đanh với bác phó may trong văn bản:
Hành động và xung đột
Giữa ông Giuốc-đanh và Phó may
Các hành động làm nảy sinh xung đột - Phó may: - Ông Giuốc-đanh:
Các hành động giải quyết xung đột - Phó may: - Ông Giuốc-đanh:
Hướng dẫn trả lời Hành động và
Giữa ông Giuốc-đanh và Phó may xung đột Các hành động
- Phó may: May bộ trang phục và phụ kiện bất bình thường làm nảy sinh cho Giuốc- đanh xung đột
- Ông Giuốc-đanh: Thắc mắc với bác phó may về bộ đồ, phụ kiện ngược đời Các hành động
- Phó may: Đánh vào tâm lý người thích ăn diện, muốn làm giải quyết xung
sang để tỏ vẻ người quý phái nhưng mê muội, ngu dốt, quê đột
kệch, học đòi làm sang của Giuốc-đanh
- Ông Giuốc-đanh: Nghe lời nịnh nọt của bác phó may thấy
xuôi tai, chấp nhận mặc vận những đồ không thoải mái lên
người vì nghĩ nó là quý tộc
Câu 3 (trang 104, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Theo em, vì sao hành động của các nhân vật và cách giải quyết xung đột trong màn
kịch lại làm bật lên tiếng cười? Hướng dẫn trả lời
Hành động của các nhân vật và các giải quyết xung đột trong màn kịch lại làm bật
lên tiếng cười bởi yếu tố này đã tạo ra nghệ thuật trào phúng, tiếng cười, tiếng cười
đến từ sự lố bịch, ngược đời, khập khiễng.
Câu 4 (trang 104, SGK Ngữ văn 8, tập 1) Cho biết:
a. Những cụm từ in nghiêng đặt trong ngoặc đơn như: … “Ông Giuốc-đanh (nhìn áo
của bác phó may)…”; “Ông Giuốc-đanh… (nói riêng)…” là lời của ai và có vai trò thế nào trong văn bản kịch?
b. Nếu thiếu đi các đoạn văn in nghiêng ở giữa và cuối văn bản thì việc phát triển
xung đột kịch, thể hiện tính cách của nhân vật ông Giuốc-đanh và tạo tiếng cười
trong màn kịch sẽ bị ảnh hưởng như thế nào? Hướng dẫn trả lời
a. Những cụm từ in nghiêng đặt trong ngoặc đơn như: … “Ông Giuốc-đanh (nhìn áo
của bác phó may)…”; “Ông Giuốc-đanh… (nói riêng)…” là lời của tác giả biên kịch
Vai trò: hướng dẫn, gợi ý về cách bài trí, xử lý âm thanh, ánh sáng, việc vào-ra sân
khấu của diễn viên thủ vai nhân vật cùng trang phục, hành động cử chỉ.
b. Nếu thiếu đi các đoạn văn in nghiêng ở giữa và cuối văn bản thì việc phát triển
xung đột kịch, thể hiện tính cách của nhân vật ông Giuốc-đanh và tạo tiếng cười
trong màn kịch sẽ làm mất đi nội dung chủ đề của vở kịch, nhân vật sẽ lúng túng vì
không có sự chỉ dẫn về điệu bộ, cử chỉ trang phục…
Câu 5 (trang 104, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Màn kịch Ông Giuốc-đanh mặc lễ phục khai thác dạng xung đột nào trong các dạng xung đột dưới đây:
a. Xung đột giữa “cái cao cả” với “cái cao cả”.
b. Xung đột giữa “cái cao cả” với “cái thấp kém”.
c. Xung đột giữa “cái thấp kém” với “cái thấp kém”.
Dựa vào đâu để khẳng định như vậy? Hướng dẫn trả lời
Màn kịch Ông Giuốc-đanh mặc lễ phục khai thác dạng xung đột: Xung đột giữa “cái
thấp kém” với “cái thấp kém”
Vì cả hai hạng người trong màn kịch đều cho thấy sự lố bịch, kém hiểu biết, không có chính kiến riêng.
Câu 6 (trang 104, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Xác định chủ đề của văn bản. Phân tích một trong những thủ pháp nghệ thuật mà
em cho là có hiệu quả rõ rệt trong việc thể hiện chủ đề. Hướng dẫn trả lời
Chủ đề của văn bản: Văn bản khắc họa tính cách lố lăng của một tên trưởng giả đã
dốt nát còn đòi học làm sang, tạo nên tiếng cười cho đọc giả
Nghệ thuật: Sử dụng lời thoại sinh động, chân thực và phù hợp, nghệ thuật tăng cấp
khiến cho lớp kịch càng ngày càng hấp dẫn, tính cách nhân vật được khắc họa thành công, rõ nét
Câu 7 (trang 104, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Một số bạn cho rằng nên dùng Trưởng giả học làm sang làm nhan đề cho văn bản
trên; một số khác lại cho rằng nhan đề Ông Giuốc-đanh mặc lễ phục mới sát hợp với
nội dung của văn bản. Em tán đồng ý kiến nào? Vì sao? Hướng dẫn trả lời
- Em đồng ý với ý kiến nhan đề Ông Giuốc-đanh mặc lễ phục. Vì:
+ Nhan đề như vậy mới sát hợp với nội dung của văn bản
+ Phản ánh đầy đủ nội dung, giúp cho người đọc hình dung được câu chuyện tốt hơn. ..................... .