Sự phát triển hình thái kinh tế xã hội | Môn Triết học Mác - Lênin - Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh

lOMoAR cPSD| 61601492
Đề tài: Sự phát triển của các hình thái kinh tế - xã hội là một quá
trình lịch sử - tự nhiên: Nội dung và sự vận dụng của Đảng Cộng
sản Việt Nam giai đoạn hiện nay A.MỞ ĐẦU
1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI 5vfv
1. Giá trị Khoa học và Lý luận •
Tính nền tảng của học thuyết Mác-xít: Học thuyết về Hình thái
kinh tế - xã hội là hòn đá tảng của Chủ nghĩa duy vật lịch sử, cung
cấp phương pháp luận khoa học để phân tích sự vận động, phát triển
của xã hội loài người. Việc nghiên cứu giúp làm sâu sắc hơn những
quy luật cơ bản của lịch sử xã hội, đặc biệt là quy luật về sự phù hợp
giữa Quan hệ sản xuất với trình độ phát triển của Lực lượng sản xuất. •
Giải quyết mâu thuẫn lý luận: Trong bối cảnh quốc tế có nhiều
biến động (sự sụp đổ của mô hình CNXH ở Liên Xô và Đông Âu),
việc khẳng định lại tính đúng đắn và giá trị bền vững của luận điểm
"quá trình lịch sử - tự nhiên" có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo
vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. 2. Tính Cấp thiết và Ý nghĩa Thực tiễn •
Khẳng định con đường đi lên CNXH: Việt Nam đang thực hiện
quá trình quá độ lên chủ nghĩa xã hội bỏ qua chế độ tư bản chủ
nghĩa. Đề tài giúp làm rõ cơ sở lý luận của con đường này, giải thích
tại sao Việt Nam kiên trì con đường CNXH, đồng thời đấu tranh
phản bác các quan điểm phủ nhận hay xuyên tạc về sự lựa chọn này. lOMoAR cPSD| 61601492 •
Định hướng phát triển kinh tế - xã hội: Nghiên cứu sâu về mối
quan hệ biện chứng giữa Cơ sở hạ tầng (kinh tế thị trường định
hướng XHCN) và Kiến trúc thượng tầng (Hệ thống chính trị, văn
hóa) giúp đánh giá chính xác việc xây dựng và hoàn thiện thể chế ở Việt Nam. •
Đổi mới và Phát triển Lực lượng Sản xuất: Đề tài làm nổi bật yêu
cầu phải ưu tiên phát triển Lực lượng sản xuất (khoa học công
nghệ, nguồn nhân lực) để tạo tiền đề vật chất cho CNXH, phù hợp
với xu thế Cách mạng công nghiệp 4.0. Điều này trực tiếp phục vụ
việc hoạch định chính sách phát triển kinh tế vĩ mô của Đảng và Nhà nước.
3. Giá trị Thời sự và Tính Phát triển •
Phân tích sự vận dụng sáng tạo: Đề tài cho phép phân tích sự vận
dụng sáng tạo và phát triển học thuyết HTKT-XH của ĐCSVN
trong điều kiện cụ thể của Việt Nam, đặc biệt là trong giai đoạn hiện
nay (sau Đại hội XIII), khi Đảng đang chú trọng xây dựng hệ thống
chính trị trong sạch, vững mạnh và nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền. •
Cung cấp Luận cứ Khoa học: Kết quả nghiên cứu sẽ cung cấp
thêm luận cứ khoa học cho Đảng và Nhà nước trong việc tổng kết
lý luận, hoàn thiện Cương lĩnh, đường lối xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc xã hội chủ nghĩa trong tình hình mới.
Tóm lại, việc lựa chọn đề tài không chỉ mang ý nghĩa bảo vệ nền tảng tư
tưởng của Đảng mà còn có giá trị thực tiễn to lớn, trực tiếp phục vụ cho
công cuộc xây dựng và phát triển đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa. 2. MỤC ĐÍCH
Mục đích của việc lựa chọn đề tài "Sự phát triển của các hình thái kinh tế
- xã hội là một quá trình lịch sử - tự nhiên: Nội dung và sự vận dụng của lOMoAR cPSD| 61601492
Đảng Cộng sản Việt Nam giai đoạn hiện nay" rất đa dạng, bao gồm cả
mục đích lý luận, thực tiễn và phương pháp luận.
+ Mục đích lý luận (làm sáng tỏ và bảo vệ nền tảng tư tưởng) (BẢNG TÓM TẮT)
+Mục đích thực tiễn (BẢNG TÓM TẮT)
+ Mục đích Phương pháp luận
Mục đích này nhằm rèn luyện khả năng sử dụng phương pháp luận
Mác-xít (như phương pháp phân tích hệ thống, lôgíc và lịch sử) để nghiên
cứu một vấn đề phức tạp của xã hội học và triết học chính trị.
Tóm lại, việc chọn đề tài này nhằm đạt được mục tiêu kép là: Làm sâu
sắc thêm lý luận về quy luật phát triển xã hội và Góp phần luận giải,
củng cố con đường xây dựng Chủ nghĩa xã hội thực tiễn tại Việt Nam
trong giai đoạn hiện nay. Đề tài này có ý nghĩa sâu sắc và toàn diện, thể
hiện tầm quan trọng của việc nghiên cứu lý luận Mác-Lênin trong bối
cảnh thực tiễn Việt Nam hiện đại.
3. PHƯƠNG PHÁP NGHÊN CỨU
Để thực hiện nghiên cứu khoa học về đề tài "Sự phát triển của các hình
thái kinh tế - xã hội là một quá trình lịch sử - tự nhiên: Nội dung và
sự vận dụng của Đảng Cộng sản Việt Nam giai đoạn hiện nay", cần
áp dụng một hệ thống các phương pháp nghiên cứu khoa học, trong đó lOMoAR cPSD| 61601492
chủ yếu là các phương pháp luận của Chủ nghĩa Mác-Lênin và các phương pháp cụ thể.
1. Các Phương pháp Luận (Cơ sở Triết học)
Các phương pháp này đóng vai trò định hướng tư duy và cách tiếp cận
toàn bộ quá trình nghiên cứu: •
Phương pháp Duy vật biện chứng:
o Nguyên tắc Khách quan: Nghiên cứu và khẳng định sự phát
triển của các hình thái kinh tế - xã hội là một quá trình lịch
sử - tự nhiên (khách quan), không phụ thuộc vào ý muốn chủ
quan của bất kỳ cá nhân hay lực lượng nào. o Nguyên tắc
Toàn diện: Xem xét Hình thái kinh tế - xã hội là một hệ thống
hoàn chỉnh với sự thống nhất biện chứng giữa Lực lượng sản
xuất, Quan hệ sản xuất và Kiến trúc thượng tầng. o Nguyên
tắc Phát triển: Phân tích sự vận động, thay thế nhau của các
hình thái từ thấp đến cao, đặc biệt là quá trình quá độ lên Chủ
nghĩa xã hội ở Việt Nam là một giai đoạn phát triển đặc thù. •
Phương pháp Duy vật lịch sử:
o Sử dụng lý luận về Phương thức sản xuất và Cơ sở hạ tầng
- Kiến trúc thượng tầng làm nền tảng để giải thích các hiện
tượng xã hội, chính trị, văn hóa trong công cuộc xây dựng CNXH ở Việt Nam.
2. Các Phương pháp Nghiên cứu Cụ thể
2.1. Phương pháp Lôgíc và Lịch sử
Đây là hai phương pháp nền tảng, luôn được sử dụng kết hợp trong nghiên cứu khoa học xã hội: •
Phương pháp Lịch sử: lOMoAR cPSD| 61601492
o Nghiên cứu quá trình ra đời, hình thành và phát triển của học
thuyết Hình thái kinh tế - xã hội của C. Mác. o Xem xét quá
trình lịch sử vận dụng học thuyết này của ĐCSVN, từ giai
đoạn xây dựng CNXH ở miền Bắc, thống nhất đất nước đến
thời kỳ Đổi mới và hiện nay. •
Phương pháp Lôgíc:
o Tái hiện một cách khái quát, hệ thống và lôgíc bản chất của
luận điểm "quá trình lịch sử - tự nhiên".
o Khái quát hóa và rút ra quy luật trong việc Đảng ta giải
quyết các mối quan hệ lớn (như giữa Lực lượng sản xuất và
Quan hệ sản xuất, giữa kinh tế thị trường và định hướng xã hội
chủ nghĩa) nhằm đạt được mục tiêu CNXH.
2.2. Phương pháp Phân tích - Tổng hợp •
Phân tích: Tách đề tài thành các yếu tố cấu thành để nghiên cứu sâu:
o Phân tích cấu trúc của HTKT-XH (LLSX, QHSX, KCTTT).
o Phân tích nội dung các Văn kiện Đại hội Đảng (đặc biệt là Đại
hội XIII) liên quan đến đường lối phát triển kinh tế và xây
dựng hệ thống chính trị. •
Tổng hợp: Tập hợp, liên kết kết quả phân tích để rút ra nhận định
chung về sự vận dụng sáng tạo và tính hiệu quả của đường lối Đảng
trong giai đoạn hiện nay.
2.3. Phương pháp So sánh •
So sánh lý luận: Đối chiếu giữa lý luận kinh điển Mác-Lênin về quá
độ lên CNXH với thực tiễn quá độ bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa
ở Việt Nam để làm nổi bật tính đặc thù và sự phát triển lý luận của Đảng. •
So sánh thực tiễn: So sánh mô hình phát triển và những thành tựu
của Việt Nam (dưới sự lãnh đạo của ĐCSVN) với các nước khác để
khẳng định tính ưu việt và sự phù hợp của con đường đã chọn. lOMoAR cPSD| 61601492
2.4. Phương pháp Khảo cứu và Hệ thống hóa Tài liệu 
Thu thập và nghiên cứu có hệ thống các nguồn tài liệu:
o Các tác phẩm kinh điển của C. Mác, Ph. Ăngghen, V.I. Lênin
về Hình thái kinh tế - xã hội.
o Các Văn kiện, Nghị quyết của Đảng (Đại hội, Hội nghị Trung ương).
o Các công trình nghiên cứu, sách chuyên khảo, bài báo khoa
học trong nước và quốc tế về Chủ nghĩa xã hội và sự vận dụng ở Việt Nam.