Sự vận dụng quy luật lượng chất vào quá trình Học tập của sinh viên hiện nay môn Triết học Mác - Lênin | Trường đại học Mở Hà Nội

lOMoAR cPSD| 48302938 II.
SỰ VẬN DỤNG QUY LUẬT LƯỢNG CHẤT VÀO QUÁ TRÌNH
HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN HIỆN NAY:
Từ việc nghiên cứu quy luật chuyển hóa từ những sự thay đổi về lượng thành những sự thay đổi
về chất và ngược lại, có thể rút ra một vài kết luận có ý nghĩa phương pháp luận với việc học
tập và rèn luyện của sinh viên trong môi trường Đại học như sau:
1. Sự khác nhau cơ bản giữa việc học ở Trung học Phổ Thông (THPT) và Đại học: Nếu
như ở bậc THPT, việc học được kéo dài xuyên suốt 1 năm với tất cả các môn và kiến thức
sẽ được xoay quanh liên tục thì lên Đại học mỗi môn học là hệ thống kiến thức kéo dài
trong khoảng 1-2 tháng. Khác với phương pháp học thụ động như THPT, sinh viên Đại
học sẽ phải tham gia rất nhiều hoạt động nhóm, thuyết trình, ngoại khoá... Không chỉ vậy,
các môn học tại bậc Đại học rất đa dạng và mới mẻ, ngoài việc đọc sách giáo trình, sinh
viên còn phải tìm thêm nhiều nguồn thông tin từ trong sách báo, tài liệu liên quan. Chính
sự thay đổi về khối lượng kiến thức, thời gian và phương pháp học sẽ khiến nhiều tân sinh
viên gặp khó khăn trong quá trình thích nghi với môi trường học tập, giáo dục mới. Đây
chính là sự thay đổi về lượng dẫn tới sự thay đổi về chất.
2. Từng bước tích luỹ kiến thức một cách chính xác, đầy đủ:
Quy luật mối quan hệ giữa chất và lượng chỉ ra cách thức chung nhất của sự vận động
và phát triển, một sự thay đổi về chất của sự vật, hiện tượng là kết quả của việc tích luỹ
những thay đổi về lượng đến một mức độ nhất định. Và sự vận động và phát triển vừa
diễn ra một cách có tuần tự theo sự thay đổi của lượng, vừa có bước nhảy đột phá từ sự
biến đổi của chất. Có thể xem học tập là quá trình tích luỹ về lượng mà kì thi là điểm
nút, hoàn thành bài thi là bước nhảy và có thể đạt được mức điểm để dẫn đến sự biến đổi về chất hay chưa.
Trong quá trình rèn luyện ở trường học, tích luỹ kiến thức là dạng tích luỹ về lượng, sự
tích luỹ phát triển dần qua từng năm học, từng học kì, từng bài giảng. Theo từng ngày,
kiến thức sẽ được bổ sung vào “bộ nhớ” của bạn, giúp bạn có một lượng thông tin nhất
định để dẫn đến sự thay đổi về chất. Trong lượng được nêu ở trên (quá trình tích luỹ
kiến thức trong 12 năm học) tồn tại nhiều lượng, chất, điểm nút, bước nhảy nhỏ hơn.
Việc tích luỹ kiến thức qua từng bài học, khi đạt đến một lượng kiến thức nhất định,
bạn sẽ chuyển sang mức độ mới cao hơn. lOMoAR cPSD| 48302938
Trong 12 năm học, bạn phải thực hiện lượng lớn bước nhảy, vượt qua số lượng điểm
nút nhất định, có nhiều sự thay đổi về chất tương ứng với mức tích luỹ về lượng. Khi
vượt qua được kì thi đại học và trở thành sinh viên, có nhiều bước nhảy được thực hiện
dẫn đến sự hình thành chất mới. Đầu tiên là sự thay đổi từ học sinh (chất cũ) thành sinh
viên (chất mới), chất mới tác động trở lại lượng. Giờ đây, lượng là sự tích luỹ kiến thức
mới lẫn kỹ năng mềm, bên cạnh đó cũng là sự phát triển về suy nghĩ, nhận thức, hành
động, cách tư duy. Chất mới có sự khác nhau với chất cũ ở chỗ quá trình tích luỹ kiến
thức thông qua quá trình tự học, tìm tòi nghiên cứu, tự định hướng ở bậc Đại học thay
vì là được thầy cô cung cấp như bậc Trung học. Ở giai đoạn này, điểm nút là lượng tín
chỉ và kỹ năng cần đạt, bước nhảy là việc chuyển đổi từ sinh viên sang người không
còn thuộc quyền quản lý của trường học. Cứ như vậy, quy luật lượng – chất phát triển
liên tục, tạo nên sự vận động không ngừng, chất mới liên tục được tạo ra, con người
dần tích luỹ thêm về lượng trong chất mới, tạo tiền để cho sự phát triển đời sống xã hội.
3. Trong học tập và nghiên cứu cần tiến hành từ dễ đến khó, tránh nóng vội đốt
cháy giai đoạn:
Từ quy luật chuyển hoá từ những thay đổi về lượng dẫn đến những thay đổi về chất và
ngược lại có thể rút ra kết luận có ý nghĩa phương pháp luận trong việc học tập và rèn
luyện của sinh viên: trong việc học tập và các hoạt động học thuật khác, sinh viên phải
từng bước tích luỹ kiến thức (lượng) để làm thay đổi kết quả học tập (chất) theo quy
luật. Trong quá trình học tập và rèn luyện, sinh viên cần tranh tư tưởng nhảy cấp.
Sau khi học những kiến thức cơ bản, tức là khi có sự biến đổi về chất thì sinh viên mới
có thể tiếp tục nghiên cứu những kiến thức khó hơn. Ví dụ đơn giản như trước khi lên
Đại học thì phải hoàn thành việc học ở 3 cấp bậc trước, nếu không, tình trạng mất gốc
sẽ xảy ra. Việc tiếp thu kiến thức từ cơ bản đến nâng cao là phương pháp học tập khoa
học mọi người đều biết nhưng không phải ai cũng thực hiện đúng quy trình. Một số
trường hợp sinh viên không tập trung học, bị xao nhãng bởi những chuyện ngoài lề,
làm ảnh hưởng đến tốc độ học. Nhiều sinh viên khi đến gần giai đoạn thi mới bắt đầu
học lại từ đầu, nhưng thời gian ôn thi là để sinh viên ôn lại kiến thức họ đã học chứ
không phải tiếp thu thêm cái mới, vì vậy cho dù sinh viên chăm học trong thời gian đó
thì cũng không thể đảm bảo được lượng kiến thức để vượt qua được kì thi. Ngoài ra,
có nhiều sinh viên có sức học trung bình nhưng lại muốn đăng kí nhiều môn học trong lOMoAR cPSD| 48302938
cùng một năm hay một học kỳ để được ra trường sớm hơn những người khác, dẫn đến
không có môn học nào được hoàn thiện, mất thêm thời gian và tiền bạc để học lại, thi
lại. Vậy là, muốn tiếp thu được nhiều kiến thức và có kết quả cao trong các bài kiểm
tra và những kì thi, sinh viên phải học dần mỗi ngày, từ kiến thức cơ bản đến nâng cao.
Từ đó, sự biến đổi về lượng sẽ dẫn đến sự biến đổi về chất theo hướng tích cực.
4. Liên tục phấn đấu học tập và rèn luyện, tránh tư tưởng chủ quan:
Để có thể bước ra ngoài xã hội khắc nghiệt, những sinh viên cần trang bị cho mình từ
những điều đơn giản nhất như kĩ năng giao tiếp, ngôn ngữ… cho đến những kiến thức
to lớn, thành tựu trong cuộc sống về các lĩnh vực khoa học – nghệ thuật. Việc trải qua
hơn 12 năm học tập là khoảng thời gian bước đệm cho hành trình tích luỹ ấy. Không
những thế, chúng ta vẫn phải tiếp thu những kỹ năng mềm cho cuộc sống mai sau.
Trong quá trình liên tục phấn đấu học tập ấy, quá trình chuyển hoá từ sự thay đổi về
lượng dẫn đến sự thay đổi về chất và ngược lại được thể hiện ở việc sinh viên tích luỹ kiến thức.
Áp dụng quy luật lượng chất, sinh viên liên tục phấn đấu học tập, tìm kiếm những thông
tin, mang về những “lượng” tốt, có cơ sở và đầy đủ. Từ đó, làm biến đổi “chất” tốt hơn,
tạo nên các thành tích, thành tựu tương ứng cho sự nỗ lực ấy. Trên quan niệm triết học,
chất thay đổi sẽ thay đổi cả sự vật. Điều đó được minh chứng khi sinh viên nỗ lực phấn
đấu và trở thành các thầy giáo, giảng viên, lượng sẽ được đổi mới theo nhịp điệu của
chất đã được tạo ra bởi thế hệ trước và truyền lại cho thế hệ sau. Cứ như vậy, quá trình
chuyển đổi giữa chất - lượng liên tục diễn ra không ngừng nghỉ trong sự phát triển, liên
tục phấn đấu không ngừng ở mỗi sinh viên, giúp họ tự tin vững bước trong hành trang
cuộc đời mình. Khi ấy, nhiệm vụ của sinh viên là khai phá hết tiềm năng tri thức, kho
dữ liệu và ứng dụng vào thực tiễn và tiếp tục mở rộng con đường khoa học – nghệ thuật,
tránh bị tư tưởng bảo thủ và chủ quan nghĩ rằng mình đã làm hết sức có thể.
5. Rèn luyện ý thức học tập của sinh viên:
Trong sự vận động và phát triển phải biết tích luỹ về lượng dẫn đến sự thay đổi về chất;
không được nôn nóng cũng như không được bảo thủ. Quá trình học tập phải được tích
luỹ từ từ, đầy đủ kiến thức, hoàn thiện kỹ năng; không được bỏ qua kiến thức cơ bản. lOMoAR cPSD| 48302938
Việc bỏ bước trong tích luỹ sẽ dẫn đến sự không hoàn thiện về độ, việc thực hiện bước
nhảy sẽ không thành công và không thể hình thành chất mới.
Nếu bạn cố thực hiện bước nhảy, tức là bạn vượt qua điểm nút một cách ép buộc, chất
mới được hình thành nhưng nó không là vận dụng theo quy luật lượng – chất. Những
sự thay đổi về chất do thực hiện bước nhảy gây nên chỉ xảy ra khi lượng đã thay đổi
đến nút, độ được hoàn thiện từ sự tích luỹ đầy đủ về chất. Bên cạnh, dù rằng sự phát
triển và vận động của sự vật, hiện tượng là việc liên tục thực hiện các bước nhảy, bạn
phải chú ý đến độ trong quá trình thay đổi của lượng, không vội vàng mà bỏ bước. Tư
tưởng bảo thủ ngăn bạn không dám vượt qua điểm nút. Như là một kỳ thi học sinh giỏi,
mặc dù bạn có đủ kiến thức được tích luỹ để tham gia kỳ thi, nhưng lại không đủ tự tin
để thực hiện bước nhảy, thì quá trình tích luỹ đó chỉ được xem là tích luỹ về lượng mà
không có sự thay đổi về chất.
Bạn phải nhận thức được mối liên kết giữa các yếu tố tạo nên sự vật, hiện tượng để lựa
chọn phương pháp tích luỹ phù hợp, đẩy nhanh tiến độ tích luỹ, kèm theo chất lượng
của độ. Vận dụng được mối liên kết đó sẽ giúp bạn hiểu rõ bản chất, quy luật của chất,
nâng cao chất lượng của độ và rèn luyện được bản thân.
6. Sự phát triển bền vững của tập thể phụ thuộc vào bản thân mỗi sinh viên: Những
kiến thức ngày nay, những công bố, phát minh vĩ đại đều là những sự tìm tòi, khổ công
của những thế hệ nhà khoa học đi trước. Là sự lặp đi lặp lại hàng ngày của sự chuyển
hoá trao đổi giữa chất – lượng.
Ở sinh viên chúng ta, cần có sự lặp lại tuần hoàn phấn đấu tìm tòi. Không nhiều thì ít,
mỗi ngày chúng ta dành một chút thời gian để học, dần sẽ thành một thói quen – như
tính cách chúng ta vậy. Và từ đó nó sẽ quyết định cuộc sống của mỗi chúng ta. Việc
duy trì là không hề dễ dàng nhưng nếu chúng ta kiên cường phát triển thói quen ấy, ắt
hẳn sẽ có được thành công. Quãng đời sinh viên không chỉ dừng lại ở việc học tập, nó
sẽ còn trải dài cho cuộc hành trình khai phá những lượng tri thức mới để đạt được những
vật chất, thành quả mới. Để làm được điều ấy, phải có cho mình ý chí quyết tâm và sự
không ngừng phát triển bền vững. Sinh viên phải tự động hoá cho mình một bản kế lOMoAR cPSD| 48302938
hoạch hợp lý, một thời gian biểu phù hợp để tích luỹ tri thức. Từ đó, xây dựng một kế
hoạch phát triển bền vững trên tinh thần sáng tạo, tự do.
Khi ấy, việc trau dồi, tích luỹ được thực hiện trơn tru với tinh thần phát triển bền vững
quá trình học tập, sự không chủ quan trong quá trình trau dồi kiến thức kết hợp với nỗ
lực liên tục phấn đấu học tập, không gì là không thể trên con đường của mỗi sinh viên. PHẦN KẾT LUẬN-
Chung quy lại, việc hiểu rõ và vận dụng các quy luật lượng chất vào quá trình học tập,
nghiên cứu và phát triển của học sinh – sinh viên là rất cần thiết và quan trọng. Chúng
không chỉ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về mối quan hệ tác động qua lại của hai phạm trù
“chất” và “lượng”, mà từ đó ta có thể vận dụng mối quan hệ giữa sự thay đổi về lượng
và sự thay đổi về chất để áp dụng vào thực tiễn.
Sinh viên cần xác định rõ mục tiêu, định hướng đúng đắn trong học tập và làm việc,
hiểu rõ và vận dụng tốt các quy luật “khi lượng đổi dẫn đến chất đổi và ngược lại”.
Ngoài ra việc thay đổi môi trường từ THPT lên Đại học cũng có nhiều sự khác nhau,
để không bị mất phương hướng trong việc học. Sinh viên cũng cần phải có tính tự chủ,
chủ động thích nghi với môi trường, liên tục phấn đấu và rèn luyện tích cực trong học
tập và công việc, không ngừng tích luỹ kinh nghiệm để có thể thành công hơn trong
tương lai. Ngoài ra, “lượng” không chỉ là những kiến thức mà sinh viên học trên ghế
nhà trường, mà đó còn là những kỹ năng cần thiết như “kỹ năng làm việc nhóm, thuyết
trình, đàm phán…” và khả năng linh hoạt hoà nhập với môi trường khác nhau. Vì thế,
trong quá trình học tập, sinh viên cũng cần phải hài hoà, phối hợp giữa kiến thức và kĩ
năng để có thể tăng những tích luỹ về “lượng” mà các nhà tuyển dụng đang tìm kiếm.
Bởi vậy, ta lại càng thấy rõ hơn được tầm quan trọng và sự tác động qua lại của quy
luật “lượng” – “chất”, từ đó sinh viên sẽ chủ động hơn trong việc trang bị cho mình
những chuyên môn kiến thức và kĩ năng cần thiết và đó cũng là tiền đề, bước chân đầu
tiên để phát triển sự nghiệp sau này. lOMoAR cPSD| 48302938