Tài liệu học tập Môn Nguyên lý kế toán | Trường Cao đẳng Kinh tế Công nghiệp Hà Nội

lOMoAR cPSD| 58675420 MỤC LỤC
MỤC LỤC ............................................................................................................................
i ............................................................................................................................................. 1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ KẾ TOÁN .................................................................... 1
1.1 KHÁI NIỆM VÀ PHÂN LOẠI KẾ TOÁN ................................................................. 1
1.1.1 Khái niệm về kế toán ............................................................................................ 1
1.1.2 Phân loại kế toán ................................................................................................... 3
1.2 CHỨC NĂNG, VAI TRÒ, NHIỆM VỤ VÀ YÊU CẦU CỦA KẾ TOÁN ................ 4
1.2.1 Chức năng của kế toán .......................................................................................... 4
1.2.2 Vai trò của kế toán ................................................................................................. 4
1.2.3 Nhiệm vụ của kế toán ........................................................................................... 4
1.2.4 Yêu cầu đối với kế toán ........................................................................................ 4
1.3 ĐỐI TƯỢNG CỦA KẾ TOÁN ..................................................................................... 5
1.4 CÁC NGUYÊN TẮC KẾ TOÁN ................................................................................. 7
1.5 CÁC PHƯƠNG PHÁP CỦA KẾ TOÁN ..................................................................... 9
1.5.1 Phương pháp chứng từ kế toán ............................................................................. 9
1.5.2 Phương pháp tài khoản kế toán ........................................................................... 10
1.5.3 Ghi sổ kép ........................................................................................................... 10
1.5.4 Phương pháp tính giá các đối tượng kế toán....................................................... 10
1.5.5 Kiểm kê ............................................................................................................... 10
1.5.6 Phương pháp tổng hợp cân đối kế toán ............................................................... 11
1.6 MÔI TRƯỜNG PHÁP LÝ CỦA KẾ TOÁN ............................................................. 11
1.6.1 Luật kế toán ......................................................................................................... 11
1.6.2 Chuẩn mực kế toán ............................................................................................. 11
1.6.3 Chế độ kế toán .................................................................................................... 13
TÓM TẮT CHƯƠNG 1 .................................................................................................... 13
BÀI TẬP CHƯƠNG 1 ....................................................................................................... 14
CHƯƠNG 2: BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN VÀ BÁO CÁO KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG
KINH DOANH .................................................................................................................. 24
2.1 BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN ...................................................................................... 24
2.1.1 Khái niệm ............................................................................................................ 24
2.1.2 Kết cấu của bảng cân đối kế toán ....................................................................... 24
2.1.3 Phương pháp lập Bảng cân đối kế toán .............................................................. 28
2.1.4 Sự biến động của bảng cân đối kế toán trong quá trình hoạt động của DN ...... 29 lOMoAR cPSD| 58675420
2.2 BÁO CÁO KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH ........................................... 33
2.2.1 Khái niệm ............................................................................................................ 33
2.2.2 Kết cấu của báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh ............................................ 33
BÀI TẬP CHƯƠNG 2 ....................................................................................................... 37
CHƯƠNG 3: TÀI KHOẢN KẾ TOÁN VÀ GHI SỔ KÉP ............................................ 49
3.1 TÀI KHOẢN KẾ TOÁN ............................................................................................. 49
3.1.1 Khái niệm ............................................................................................................ 49
3.1.2 Kết cấu của tài khoản .......................................................................................... 50
3.1.3 Nguyên tắc phản ánh trên các tài khoản kế toán................................................. 50
3.2 GHI SỔ KÉP ................................................................................................................ 59
3.2.1 Khái niệm ............................................................................................................ 59
3.2.2 Các loại định khoản ............................................................................................ 61
3.2.3 Mối quan hệ giữa bảng cân đối kế toán (BCĐKT) với tài khoản kế toán .......... 61
3.2.4 Bảng cân đối tài khoản ........................................................................................ 65
3.3 KẾ TOÁN TỔNG HỢP VÀ KẾ TOÁN CHI TIẾT ................................................. 66
3.3.1 Kế toán tổng hợp ................................................................................................. 66
3.3.2 Kế toán chi tiết .................................................................................................... 67
3.3.3 Mối quan hệ giữa tài khoản cấp 1, tài khoản cấp 2 và sổ chi tiết ....................... 69
TÓM TẮT CHƯƠNG 3 .................................................................................................... 70
BÀI TẬP CHƯƠNG 3 ....................................................................................................... 70
CHƯƠNG 4: TÍNH GIÁ CÁC ĐỐI TƯỢNG KẾ TOÁN ............................................. 85
4.1 SỰ CẦN THIẾT PHẢI TÍNH GIÁ CÁC ĐỐI TƯỢNG KẾ TOÁN ..................... 85
4.2 CÁC NGUYÊN TẮC KẾ TOÁN ẢNH HƯỞNG ĐẾN VIỆC TÍNH GIÁ CÁC ĐỐI
TƯỢNG KẾ TOÁN ........................................................................................................... 85
4.2.1 Nguyên tắc giá gốc .............................................................................................. 85
4.2.2 Nguyên tắc hoạt động liên tục ............................................................................ 86
4.2.3 Nguyên tắc thận trọng ......................................................................................... 86
4.2.4 Nguyên tắc khách quan ....................................................................................... 86
4.2.5 Nguyên tắc nhất quán.......................................................................................... 86
4.3 PHƯƠNG PHÁP TÍNH GIÁ MỘT SỐ ĐỐI TƯỢNG CHỦ YẾU ........................ 87
4.3.1 Hàng tồn kho ....................................................................................................... 87
4.3.2 Tài sản cố định .................................................................................................... 94
TÓM TẮT CHƯƠNG 4 .................................................................................................... 95
BÀI TẬP CHƯƠNG 4 ....................................................................................................... 96 lOMoAR cPSD| 58675420
CHƯƠNG 5: KẾ TOÁN CÁC QUÁ TRÌNH KINH DOANH CHỦ YẾU TRONG
DOANH NGHIỆP ........................................................................................................... 106
5.1 KẾ TOÁN CÁC YẾU TỐ CƠ BẢN CỦA QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT KINH
DOANH ............................................................................................................................ 106
5.1.1 Kế toán nguyên liệu vật liệu ............................................................................. 106
5.1.2 Kế toán công cụ dụng cụ ................................................................................... 108
5.1.3 Kế toán tài sản cố định ...................................................................................... 109
5.1.4 Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương ............................................ 112
5.2 KẾ TOÁN QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT ..................................................................... 115
5.2.1 Kế toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp .......................................................... 115
5.2.2 Kế toán chi phí nhân công trực tiếp .................................................................. 116
5.2.3 Kế toán chi phí sản xuất chung ......................................................................... 117
5.2.4 Kế toán tổng hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ........................ 119
5.3 KẾ TOÁN QUÁ TRÌNH TIÊU THỤ THÀNH PHẨM VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ
HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT ....................... 122
5.3.1 Kế toán tiêu thụ thành phẩm ............................................................................. 122
5.3.2 Kế toán chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp .............................. 124
5.3.3 Kế toán chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp .................................................... 125
5.3.4 Kế toán xác định kết quả hoạt động kinh doanh ............................................... 126
5.4 KẾ TOÁN HOẠT ĐỘNG MUA BÁN HÀNG HÓA VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ
HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP THƯƠNG MẠI ................ 130
5.4.1 Kế toán mua hàng ............................................................................................. 130
5.4.2 Kế toán bán hàng .............................................................................................. 131
5.4.3 Kế toán xác định kết quả hoạt động kinh doanh ............................................... 134
TÓM TẮT CHƯƠNG 5 .................................................................................................. 136
BÀI TẬP CHƯƠNG 5 ..................................................................................................... 137
CHƯƠNG 6: CHẾ ĐỘ CHỨNG TỪ KẾ TOÁN VÀ SỔ KẾ TOÁN DOANH NGHIỆP
........................................................................................................................................... 167
6.1 CHỨNG TỪ KẾ TOÁN ............................................................................................ 167
6.1.1 Quy định chung về mẫu chứng từ kế toán ........................................................ 167
6.1.2 Hệ thống biểu mẫu chứng từ kế toán ................................................................ 168
6.1.3 Lập chứng từ kế toán ........................................................................................ 168
6.1.4 Ký chứng từ kế toán .......................................................................................... 168
6.1.5 Trình tự luân chuyển và kiểm tra chứng từ kế toán .......................................... 168
6.1.6 Dịch chứng từ kế toán ra tiếng Việt .................................................................. 169
6.1.7 Sử dụng, quản lý, in và phát hành biểu mẫu chứng từ kế toán ......................... 169 lOMoAR cPSD| 58675420
6.2 SỔ KẾ TOÁN ............................................................................................................ 171
6.2.1 Quy định chung về sổ kế toán ........................................................................... 171
6.2.2 Các loại sổ kế toán ............................................................................................ 172
6.2.3 Hệ thống sổ kế toán ........................................................................................... 173
6.2.4 Trách nhiệm của người giữ và ghi sổ kế toán ................................................... 173
6.2.5 Mở và ghi sổ kế toán ........................................................................................ 173
6.2.6 Sửa chữa sổ kế toán .......................................................................................... 173
6.3 HÌNH THỨC KẾ TOÁN .......................................................................................... 175
6.3.1 Hình thức kế toán Nhật ký chung ..................................................................... 175
6.3.2 Hình thức kế toán Nhật ký - Sổ Cái .................................................................. 176
6.3.3 Hình thức kế toán Chứng từ ghi sổ ................................................................... 178
6.3.4 Hình thức sổ kế toán Nhật ký - Chứng từ ......................................................... 179
6.3.5 Hình thức kế toán trên máy vi tính ................................................................... 180
TÓM TẮT CHƯƠNG 6 .................................................................................................. 181
BÀI TẬP CHƯƠNG 6 ..................................................................................................... 181 lOMoAR cPSD| 58675420
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Từ viết tắt Nội dung lOMoAR cPSD| 58675420 Bảng cân đối kế toán
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh BCĐKT Bảo hiểm xã hội BCKQHĐKD Bảo hiểm thất nghiệp BHXH Bảo hiểm y tế BHTN BHYT Bộ phận bán hàng BPBH Bộ Tài Chính BTC Công cụ, dụng cụ CCDC Doanh nghiệp DN
Đầu tư xây dựng cơ bản ĐTXDCB Đơn vị tính ĐVT Giá trị gia tăng GTGT Hoạt động kinh doanh HĐKD
International Auditing Practices Committee IAPC
International Federation of Accountant IFAC Kết quả kinh doanh KQKD Lợi nhuận LN Nguyên vật liệu NVL NVKT Nghiệp vụ kinh tế PXSX Phân xưởng sản xuất PVSX Phục vụ sản xuất QLDN Quản lý doanh nghiệp TGNH TK Tiền gửi ngân hàng TSCĐ Tài khoản TT Tài sản cố định TTSX Thông tư VND Trực tiếp sản xuất VAS Đồng Việt Nam
Chuẩn mực kế toán Việt Nam
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ lOMoAR cPSD| 58675420 Hình Tên gọi Hình 6.1
Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán Nhật ký chung Trình Hình 6.2
tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán Nhật ký – Sổ Cái Trình tự Hình 6.3
ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán Chứng từ ghi sổ Hình 6.4
Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán Nhật ký - Chứng từ Hình 6.5
Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán trên máy vi tính lOMoAR cPSD| 58675420
Nguyên lý kế toán
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ KẾ TOÁN Mục tiêu
Sau khi học xong chương này sinh viên có khả năng:
- Trình bày được khái niệm về kế toán, các nhìn nhận khác nhau về kế toán.
- Xác định cách phân loại, chức năng, nhiệm vụ, yêu cầu và vai trò của kế toán.
- Nhận biết các đối tượng kế toán, phân biệt tài sản và nguồn vốn của một đơn vị kế toán.
- Xác định các nguyên tắc cơ bản của kế toán.
- Liệt kê được các phương pháp kế toán.
- Nhận thức về môi trường pháp lý của kế toán.
1.1 KHÁI NIỆM VÀ PHÂN LOẠI KẾ TOÁN
1.1.1 Khái niệm về kế toán
Bất kỳ người lao động nào khi thực hiện xong công việc của mình cũng đều muốn
nhận được một khoản tiền lương và họ sử dụng số tiền này để mua những vật dụng cần thiết
cho đời sống hàng ngày. Người lao động dù không mở sổ sách để theo dõi những khoản thu,
chi này nhưng họ vẫn cần biết đã thu vào bao nhiêu, chi ra bao nhiêu và còn lại bao nhiêu.
Nếu số chi lớn hơn số thu thì họ phải nghĩ cách để tăng thu hay giảm chi. Ngược lại nếu số
thu lớn hơn số chi thì họ sẽ phải sử dụng số dư này sao cho có hiệu quả nhất. Chính vì vậy
mà cần phải có thông tin về tài chính để làm căn cứ cho các quyết định.
Tương tự như trên, các nhà quản lý của một doanh nghiệp hay của một cơ quan nhà
nước cũng cần có những thông tin về tình hình tài chính của doanh nghiệp hay cơ quan của
mình. Các nhà quản lý cũng muốn biết số tiền thu được trong kỳ là từ đâu và đã chi ra cho
những khoản nào, còn lại bao nhiêu. Vậy các thông tin tài chính này ở đâu mà có? Câu trả
lời là ở các sổ sách kế toán do doanh nghiệp hay cơ quan nhà nước ghi chép lưu giữ. Vì thế
chúng ta có thể nói mục đích căn bản nhất của kế toán là cung cấp các thông tin về tình hình
tài chính của một tổ chức cho những người phải đưa ra các quyết định để điều hành hoạt
động của tổ chức đó.
Muốn cung cấp được số liệu để nhà quản lý đưa ra các quyết định thì kế toán phải
thực hiện một số công việc: phải ghi chép lại các hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh
nghiệp như là việc bán hàng cho khách hàng, mua hàng từ một nhà cung cấp, trả lương cho
nhân viên, nộp thuế cho nhà nước. Những sự việc này trong kế toán gọi là nghiệp vụ kinh
tế phát sinh trong doanh nghiệp. Các nghiệp vụ này sẽ được ghi vào sổ kế toán và được
phân loại, hệ thống hóa theo từng loại nghiệp vụ kinh tế và trình tự thời gian phát sinh. Sau lOMoAR cPSD| 58675420
Nguyên lý kế toán
khi tất cả các nghiệp vụ của một kỳ hoạt động đã được ghi nhận và phân loại, kế toán sẽ
tổng hợp những nghiệp vụ này và cuối cùng là tính toán kết quả của những nghiệp vụ kinh
tế diễn ra trong một kỳ hoạt động bằng cách lập các báo cáo kế toán để Ban Giám đốc thấy
được những hoạt động và tình hình tài chính của doanh nghiệp, tổ chức của mình ở một thời kỳ nhất định.
Từ đó chúng ta có thể nói: Kế toán là công việc tính toán và ghi chép bằng con số
mọi hiện tượng kinh tế tài chính phát sinh trong tổ chức để nhà quản lý có thể căn cứ vào đó mà ra quyết định.
Cũng có nhiều tác giả đã đưa ra khái niệm về kế toán dưới nhiều khía cạnh khác
nhau. Theo Robert Anthhony, tiến sĩ đại học Harvard: “Kế toán là ngôn ngữ của việc kinh doanh”.
Theo Uỷ ban kiểm toán Quốc tế (International Auditing Practices Committee-
IAPC): “Kế toán là hàng loạt các nhiệm vụ ở một doanh nghiệp mà nhờ hệ thống này các
nghiệp vụ được xử lý như một phương tiện duy trì các ghi chép tài chính”
Theo liên đoàn kế toán quốc tế (International Federation of Accountant - IFAC):
“Kế toán là nghệ thuật ghi chép, phân loại tổng hợp theo một cách riêng bằng tiền các nghiệp
vụ, sự kiện có tính chất tài chính và giải thích kết quả của nó”.
Khái niệm kế toán Việt Nam
Theo Luật Kế toán đã được Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam
khoá XI, kỳ họp 3, thông qua ngày 17 tháng 6 năm 2003, thì: “Kế toán là việc thu thập, xử
lý, kiểm tra, phân tích và cung cấp thông tin kinh tế, tài chính dưới hình thức giá trị, hiện
vật và thời gian lao động”.
Như vậy, kế toán là công việc ghi chép tính toán bằng con số dưới hình thức giá trị,
hiện vật và thời gian lao động, chủ yếu dưới hình thức giá trị để phản ảnh, kiểm tra tình hình
vận động của các loại tài sản, quá trình và kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh, sử dụng
vốn và kinh phí của Nhà nước cũng như của từng tổ chức, xí nghiệp.
- Ghi chép: là quá trình thu thập, xử lý và ghi lại tình hình, kết quả của các hoạt
động kinh tế, theo từng thời kỳ, từng địa điểm kinh tế phát sinh theo một trình tự
nhất định. - Tính toán bằng con số: là việc sử dụng các phép tính, các phương
pháp tính để xác định các chỉ tiêu cần thiết, từ đó đo lường đánh giá thực hiện về
kết quả cũng như hiệu quả của hoạt động sản xuất kinh doanh.
- Để thực hiện việc ghi chép tính toán kế toán phải sử dụng 3 thước đo +
Thước đo hiện vật: tấn, tạ, kg, mét, ha.
+ Thước đo giá trị (tiền tệ): là đơn vị đo lường được ghi chép trong kế toán. Tại Việt
Nam, thước đo tiền tệ được quy định là đồng Việt Nam (ký hiệu: VND).
+ Thước đo lao động: Vd: giờ công, ngày công,… được sử dụng để xác định năng
suất lao động và làm căn cứ cho việc trả lương cho người lao động. lOMoAR cPSD| 58675420
Nguyên lý kế toán
1.1.2 Phân loại kế toán
Thông tin kế toán là yếu tố có vai trò quan trọng, công cụ hữu dụng trong hệ thống các
công cụ quản lý sản xuất kinh doanh và các hoạt động phi sản xuất. Thông tin kế toán không
những cung cấp cho những nhà quản lý bên trong doanh nghiệp mà còn cần cho cả những
người bên ngoài doanh nghiệp nhưng có liên quan đến doanh nghiệp. Xuất phát từ yêu cầu
cung cấp thông tin và đặc điểm thông tin được cung cấp cho các đối tượng khác nhau nên
hệ thống kế toán trong doanh nghiệp được thiết kế để làm nhiệm vụ cung cấp thông tin kinh
tế theo hai đối tượng phục vụ trên, đã phân chia thành hai loại: kế toán tài chính và kế toán quản trị.
▪ Kế toán tài chính:
Theo Luật kế toán (2003) định nghĩa: “Kế toán tài chính là việc thu thập, xử lý, kiểm
tra, phân tích và cung cấp thông tin kinh tế, tài chính bằng báo cáo tài chính cho đối tượng
có nhu cầu sử dụng thông tin của đơn vị kế toán”.
▪ Kế toán quản trị:
Theo Luật kế toán (2003) định nghĩa: “Kế toán quản trị là việc thu thập, xử lý, phân
tích và cung cấp thông tin kinh tế tài chính theo yêu cầu quản trị và quyết định kinh tế tài
chính trong nội bộ đơn vị kế toán”.
Những điểm giống nhau:
- Đều có liên hệ với hệ thống thông tin kế toán (kế toán quản trị sử dụng
số liệu ghi chép hằng ngày của kế toán tài chính nhưng có phân tích).
- Đều liên quan đến trách nhiệm và việc quản lý doanh nghiệp, kế toán
tài chính liên quan đến hoạt động toàn doanh nghiệp, còn kế toán quản trị liên
quan đến quản lý và trách nhiệm của từng bộ phận trong doanh nghiệp.
Những điểm khác nhau:
KẾ TOÁN TÀI CHÍNH
KẾ TOÁN QUẢN TRỊ
- Cung cấp thông tin cho các đối tượng liên - Cung cấp thông tin cho nhà quản trị
quan bên ngoài doanh nghiệp doanh nghiệp
- Trình bày những gì đã xảy ra trong quá khứ
- Đặt trọng tâm cho tương lai
- Số liệu của kế toán tài chính phải có tính - Số liệu của kế toán quản trị phải thích khách quan và chính xác hợp và kịp thời
- Chú trọng đến từng bộ phận của doanh
- Liên quan đến toàn doanh nghiệp nghiệp
- Có tính pháp lệnh (phải tuân thủ quy định - Không có tính pháp lệnh (không có tính
nhà nước về sổ sách kế toán tài chính)
bắt buộc sổ sách kế toán quản trị) lOMoAR cPSD| 58675420
Nguyên lý kế toán
1.2 CHỨC NĂNG, VAI TRÒ, NHIỆM VỤ VÀ YÊU CẦU CỦA KẾ TOÁN
1.2.1 Chức năng của kế toán
Để điều hành quản lý được toàn bộ hoạt động kinh doanh ở một doanh nghiệp có
hiệu quả, nhà quản trị doanh nghiệp phải nắm bắt kịp thời, chính xác các thông tin kinh tế
về hoạt động của mình, từ đó đưa ra các quyết định thích hợp. Kế toán với tư cách là một
hệ thống thông tin sẽ cung cấp những thông tin hữu ích cho những người ra quyết định. Như
vậy kế toán có những chức năng sau: -
Chức năng thứ nhất của kế toán là cung cấp thông tin về tình hình tài chính
của doanh nghiệp cho những người ra quyết định. -
Chức năng thứ hai của kế toán là kiểm tra giám sát một cách có hệ thống toàn
bộ quá trình và kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Hai chức năng trên có mối quan hệ chặt chẽ với nhau: chức năng cung cấp thông tin
là cơ sở cho việc kiểm tra giám sát, sẽ giúp cho việc phản ánh tình hình hoạt động của doanh
nghiệp được chính xác, rõ ràng và đầy đủ hơn.
1.2.2 Vai trò của kế toán
Trong nền kinh tế thị trường kế toán có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc phản
ánh và cung cấp thông tin kinh tế phục vụ cho yêu cầu quản lý kinh doanh của doanh nghiệp: -
Đối với nhà quản trị doanh nghiệp: Thông tin kế toán là căn cứ để quyết định
điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh, kiểm tra, giám sát vật tư, tiền vốn tài sản của doanh nghiệp …. -
Đối với nhà nước: Thông tin kế toán là căn cứ để kiểm tra tính chấp hành chế
độ tài chính kế toán, là cơ sở để tìm ra cách tính thuế tốt nhất nhằm hạn chế thất thu thuế,
hạn chế sai lầm trong chính sách thuế và thiết lập những chính sách kinh tế phù hợp. -
Đối với các nhà đầu tư và các đối tượng khác: Thông tin kế toán là cơ sở để
quyết định đầu tư, quyết định tài trợ, thu hồi nợ, mua bán cổ phiếu, trái phiếu, …
1.2.3 Nhiệm vụ của kế toán
Theo điều 5 của Luật Kế toán năm 2003:
(1) Thu thập, xử lý thông tin, số liệu kế toán theo đối tượng và nội dung công việc kế
toán, theo chuẩn mực và chế độ kế toán.
(2) Kiểm tra, giám sát các khoản thu, chi tài chính, các nghĩa vụ thu, nộp, thanh toán nợ,
kiểm tra việc quản lý, sử dụng tài sản và nguồn hình thành tài sản; phát hiện và ngăn ngừa
các hành vi vi phạm pháp luật về tài chính, kế toán.
(3) Phân tích thông tin, số liệu kế toán, tham mưu, đề xuất các giải pháp nhằm phục vụ
yêu cầu quản trị và quyết định kinh tế, tài chính của đơn vị kế toán.
(4) Cung cấp thông tin, số liệu kế toán theo quy định của pháp luật.
1.2.4 Yêu cầu đối với kế toán
Theo điều 6 của Luật Kế toán năm 2003: lOMoAR cPSD| 58675420
Nguyên lý kế toán
Để phát huy đầy đủ chức năng, vai trò và thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ nói trên,
công tác kế toán doanh nghiệp phải đảm bảo những yêu cầu sau:
(1) Phản ánh đầy đủ nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh vào chứng từ kế toán, sổ kế
toán và báo cáo tài chính.
(2) Phản ánh kịp thời, đúng thời gian quy định thông tin, số liệu kế toán.
(3) Phản ánh rõ ràng, dễ hiểu và chính xác thông tin, số liệu kế toán.
(4) Phản ánh trung thực hiện trạng, bản chất sự việc, nội dung và giá trị của nghiệp vụ kinh tế phát sinh.
(5) Thông tin, số liệu kế toán phải được phản ánh liên tục từ khi phát sinh đến khi kết
thúc hoạt động kinh tế, tài chính, từ khi thành lập đến khi chấm dứt hoạt động của đơn vị
kế toán, số liệu kế toán phản ánh kỳ này phải tiếp theo số liệu của kỳ trước.
(6) Phân loại, sắp xếp thông tin số liệu kế toán theo trình tự, có hệ thống và có thể so sánh được.
1.3 ĐỐI TƯỢNG CỦA KẾ TOÁN
Đối tượng nghiên cứu của kế toán là quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh thông
qua sự hình thành và vận động của tài sản trong một đơn vị kinh tế cụ thể nhằm quản lý và
sử dụng có hiệu quả tài sản.
Tài sản trong doanh nghiệp được hiểu là nguồn lực kinh tế bao gồm cả hữu hình và
vô hình do doanh nghiệp làm chủ sở hữu hay đang kiểm soát với kỳ vọng là chúng sẽ tạo ra
lợi ích trong tương lai, chúng là các biểu hiện tài chính của đơn vị.
Theo quy định trong Khoản 3 Điều 9 của Luật Kế toán: Đối tượng kế toán thuộc hoạt động kinh doanh gồm:
a) Tài sản cố định, tài sản lưu động
b) Nợ phải trả và vốn chủ sở hữu
c) Các khoản doanh thu, chi phí kinh doanh, chi phí khác và thu nhập
d) Thuế và các khoản nộp ngân sách nhà nước
đ) Kết quả và phân chia kết quả hoạt động kinh doanh
e) Các tài sản khác có liên quan đến đơn vị kế toán
Để hiểu rõ hơn đối tượng của kế toán cần đi sâu xem xét hai mặt biểu hiện của tài sản là
kết cấu của tài sản và nguồn hình thành tài sản một cách cụ thể như sau. Kết cấu tài sản và
nguồn hình thành tài sản
➢ Kết cấu tài sản
Bất kỳ một đơn vị kinh tế nào khi bắt đầu, cũng như để tồn tại và duy trì hoạt động
cần có một lượng tài sản nhất định. Vậy tài sản là gì? Theo VAS 01 “Chuẩn mực chung”:
Tài sản của doanh nghiệp là nguồn lực do doanh nghiệp kiểm soát và có thể thu được lợi
ích kinh tế trong tương lai. lOMoAR cPSD| 58675420
Nguyên lý kế toán
Nghiên cứu tài sản về mặt kết cấu là xem tài sản của đơn vị kế toán gồm những loại
gì và được phân bổ như thế nào. Tùy thuộc vào đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh của
đơn vị mà tài sản được phân chia thành các nhóm khác nhau nhưng về cơ bản tài sản được
chia thành hai nhóm là tài sản ngắn hạn và tài sản dài hạn.
▪ Tài sản ngắn hạn
Tài sản ngắn hạn là những tài sản thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp, có thời gian
đầu tư, sử dụng và thu hồi vốn trong vòng một năm hoặc một chu kỳ kinh doanh bình thường như:
- Tiền: Tiền mặt, tiền gửi ngân hàng, tiền đang chuyển
- Chứng khoán kinh doanh: Cổ phiếu, trái phiếu, chứng khoán và các công cụ tài chính khác.
- Đầu tư nắm giữ đến ngày đáo hạn: Tiền gửi có kỳ hạn, trái phiếu, cho vay, các khoản
đầu tư khác chờ tới ngày đáo hạn.
- Các khoản phải thu ngắn hạn: Phải thu khách hàng ngắn hạn, phải thu nội bộ ngắn
hạn, trả trước cho người bán ngắn hạn, phải thu về thuế GTGT đầu vào được khấu trừ.
- Hàng tồn kho: Các loại nguyên vật liệu (nguyên vật liệu chính, vật liệu phụ, nhiên
liệu, vật tư thay thế…), công cụ dụng cụ, thành phẩm, hàng hoá, hàng mua đang đi đường và hàng gửi đi bán.
- Tài sản ngắn hạn khác: Khoản phải thu nội bộ, các khoản phải thu khác, tạm ứng…
▪ Tài sản dài hạn
Tài sản ngắn hạn là những tài sản thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp, có thời gian
sử dụng, luân chuyển và thu hồi vốn trên một năm hoặc hơn một chu kỳ kinh doanh bình thường như: -
Các khoản phải thu dài hạn: phải thu khách hàng dài hạn, trả trước dài hạn cho người bán -
Tài sản cố định: bao gồm tài sản cố định hữu hình (nhà cửa, vật kiến trúc, máy
móc, thiết bị, phương tiện vận tải, truyền dẫn, thiết bị dụng cụ quản lý, cây lâu năm, súc vật
làm việc cho sản phẩm…), tài sản cố định vô hình (quyền sử dụng đất, quyền phát hành,
bản quyền, bằng sáng chế, nhãn hiệu hàng hóa, chương trình phần mềm, giấy phép và giấy
phép nhượng quyền…), tài sản cố định thuê tài chính, bất động sản đầu tư. -
Đầu tư tài chính dài hạn: đầu tư vào công ty con, đầu tư vào công ty liên
doanh, liên kết, đầu tư khác -
Tài sản dài hạn khác: các khoản phải thu khác, ký quỹ, ký cược…
➢ Nguồn hình thành tài sản (nguồn vốn)
Nguồn hình thành tài sản hay nguồn vốn cho biết tài sản do đâu mà có. Toàn bộ tài
sản của doanh nghiệp được hình thành từ nợ phải trả và vốn chủ sở hữu.
▪ Nợ phải trả lOMoAR cPSD| 58675420
Nguyên lý kế toán
Là khoản nợ phát sinh trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh mà doanh
nghiệp phải trả, phải thanh toán như các khoản nợ tiền vay, các khoản nợ phải trả cho người
bán, cho Nhà nước, cho người lao động và các khoản phải trả khác. Nợ phải trả có đặc điểm
là nguồn vốn sử dụng có thời hạn kèm theo nhiều ràng buộc như phải có thế chấp, phải trả
lãi… Nợ phải trả bao gồm các khoản:
- Phải trả cho người bán
- Thuế và các khoản phải nộp Nhà nước
- Phải trả người lao động
- Phải trả, phải nộp khác
- Vay và nợ thuê tài chính
- Quỹ khen thưởng phúc lợi - Nhận ký quỹ, ký cược dài hạn… ▪ Vốn chủ sở hữu:
Là nguồn vốn ban đầu do chủ sở hữu doanh nghiệp bỏ ra để tạo nên các loại tài sản
nhằm thực hiện các hoạt động sản xuất kinh doanh, ngoài ra vốn chủ sở hữu còn được bổ
sung thêm trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp. Tuỳ theo hình thức sở hữu mà vốn
chủ sở hữu có thể là do nhà nước cấp, do cổ đông hoặc xã viên góp cổ phần, nhận vốn góp
liên doanh, do chủ doanh nghiệp tư nhân bỏ ra, …Vốn chủ sở hữu có đặc điểm là nguồn
vốn sử dụng dài hạn và không cam kết phải thanh toán. Nó bao gồm các khoản:
- Vốn đầu tư của chủ sở hữu
- Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối
- Quỹ đầu tư phát triển
- Nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản - Chênh lệch tỷ giá
- Chênh lệch đánh giá lại tài sản…
➢ Mối quan hệ giữa tài sản và nguồn hình thành tài sản
Tài sản và nguồn hình thành tài sản luôn vận động không ngừng trong quá trình hoạt động
sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Do vậy tài sản và nguồn hình thành tài sản có mối
quan hệ mật thiết với nhau, chúng là hai mặt của cùng một vấn đề. Một tài sản có thể được
tài trợ bằng nhiều nguồn khác nhau và một nguồn cũng có thể mua sắm được nhiều loại tài sản.
Từ đó chúng ta có phương trình kế toán cơ bản sau:
Tổng tài sản = Tổng nguồn hình thành tài sản (nguồn vốn)
Tổng tài sản = Vốn chủ sở hữu + Nợ phải trả
1.4 CÁC NGUYÊN TẮC KẾ TOÁN
Các nguyên tắc của kế toán được quy định trong VAS 01 “chuẩn mực chung” được
xác định là cơ sở pháp lý trong việc tổ chức và thực hiện kế toán cho các đơn vị kế toán.
Các nguyên tắc này bao gồm: lOMoAR cPSD| 58675420
Nguyên lý kế toán
➢ Cơ sở dồn tích
Mọi nghiệp vụ kinh tế, tài chính của doanh nghiệp liên quan đến tài sản, nợ phải trả,
nguồn vốn chủ sở hữu, doanh thu, chi phí phải được ghi sổ kế toán vào thời điểm phát sinh,
không căn cứ vào thời điểm thực tế thu hoặc thực tế chi tiền hoặc tương đương tiền. Báo
cáo tài chính lập trên cơ sở dồn tích phản ảnh tình hình tài chính của doanh nghiệp trong
quá khứ, hiện tại và tương lai.
➢ Hoạt động Liên tục
Báo cáo tài chính phải được lập trên cơ sở giả định là doanh nghiệp đang hoạt động
liên tục và sẽ tiếp tục hoạt động kinh doanh bình thường trong tương lai gần, nghĩa là doanh
nghiệp không có ý định cũng như không buộc phải ngừng hoạt động hoặc phải thu hẹp đáng
kể quy mô hoạt động của mình. Trường hợp thực tế khác với giả định hoạt động liên tục thì
báo cáo tài chính phải lập trên một cơ sở khác và phải giải thích cơ sở đã sử dụng để lập báo cáo tài chính.
Giả định này có ý nghĩa là doanh nghiệp vẫn tiếp tục hoạt động nên nó không quan
tâm đến giá thị trường của những tài sản được nắm giữ để sử dụng trong quá trình sản xuất
kinh doanh của mình. Ngoài ra, giả định này còn là cơ sở cho việc phân bổ một cách có hệ
thống giá trị phải khấu hao của các loại tài sản cố định trong suốt thời gian sử dụng hữu ích của chúng. ➢ Giá gốc
Tài sản phải được ghi nhận theo giá gốc. Giá gốc của tài sản được tính theo số tiền
hoặc khoản tương đương tiền đã trả, phải trả hoặc tính theo giá trị hợp lý của tài sản đó vào
thời điểm tài sản được ghi nhận. Giá gốc của tài sản không được thay đổi trừ khi có quy
định khác trong chuẩn mực kế toán cụ thể.
Theo nguyên tắc này, kế toán tập trung chú ý tới giá gốc của tài sản hơn là giá thị
trường của chúng. Khi xác định giá của tài sản phải căn cứ vào chi phí thực tế ban đầu mà
doanh nghiệp bỏ ra trước khi đưa tài sản đó vào sử dụng cho hoạt động sản xuất kinh doanh,
chứ không căn cứ theo giá thị trường. ➢ Phù hợp
Việc ghi nhận doanh thu và chi phí phải phù hợp với nhau. Khi ghi nhận một khoản
doanh thu thì phải ghi nhận một khoản chi phí tương ứng có liên quan đến việc tạo ra doanh
thu đó. Chi phí tương ứng với doanh thu gồm chi phí của kỳ tạo ra doanh thu và chi phí của
các kỳ trước hoặc chi phí phải trả nhưng liên quan đến doanh thu của kỳ đó.
Thực hiện nguyên tắc phù hợp là cơ sở quan trọng để xác định đúng chỉ tiêu lợi nhuận trong một kỳ kế toán.
➢ Nhất quán
Các chính sách và phương pháp kế toán doanh nghiệp đã chọn phải được áp dụng
thống nhất ít nhất trong một kỳ kế toán năm. Trường hợp có thay đổi chính sách và phương
pháp kế toán đã chọn thì phải giải trình lý do và ảnh hưởng của sự thay đổi đó trong phần
thuyết minh báo cáo tài chính. lOMoAR cPSD| 58675420
Nguyên lý kế toán
Trong kế toán có nhiều phương pháp tính giá trị hàng tồn kho, phương pháp tính
khấu hao tài sản cố định, … mỗi phương pháp sẽ mang lại một con số khác nhau về chi phí
và lợi nhuận thuần. Áp dụng phương pháp nào là tùy thuộc vào điều kiện cụ thể của từng
đơn vị kế toán. Theo nguyên tắc này, khi đã chọn phương pháp đó thì không nên thay đổi
thường xuyên để người sử dụng thông tin từ báo cáo tài chính không bị nhầm lẫn và có thể
so sánh được. Tuy nhiên, khi thay đổi phương pháp đã chọn phải có lý do hợp lý và phải
công bố cho những người sử dụng biết thông qua thuyết minh báo cáo tài chính.
➢ Thận trọng
Thận trọng là việc xem xét, cân nhắc, phán đoán cần thiết để lập các ước tính kế toán
trong các điều kiện không chắc chắn. Nguyên tắc thận trọng đòi hỏi:
a/ Phải lập các khoản dự phòng nhưng không lập quá lớn
b/ Không đánh giá cao hơn giá trị của các tài sản và các khoản thu nhập c/ Không
đánh giá thấp hơn giá trị của các khoản nợ phải trả và chi phí d/ Doanh thu và thu nhập chỉ
được ghi nhận khi có bằng chứng chắc chắn về khả năng thu được lợi ích kinh tế, còn chi
phí phải được ghi nhận khi có bằng chứng về khả năng phát sinh chi phí.
Theo nguyên tắc này, kế toán cần phải xem xét, cân nhắc, phán đoán để lập các ước
tính kế toán trong các điều kiện không chắc chắn sao cho ít ảnh hưởng tới quyền lợi của chủ
sở hữu. Muốn vậy, kế toán phải lập dự phòng những khả năng xấu có thể xảy ra trong tương lai.
➢ Trọng yếu
Thông tin được coi là trọng yếu trong trường hợp nếu thiếu thông tin hoặc thiếu chính
xác của thông tin đó có thể làm sai lệch đáng kể báo cáo tài chính, làm ảnh hưởng đến quyết
định kinh tế của người sử dụng báo cáo tài chính. Tính trọng yếu phụ thuộc vào độ lớn và
tính chất của thông tin hoặc các sai sót được đánh giá trong hoàn cảnh cụ thể. Tính trọng
yếu của thông tin phải được xem xét trên cả phương diện định lượng và định tính.
1.5 CÁC PHƯƠNG PHÁP CỦA KẾ TOÁN
1.5.1 Phương pháp chứng từ kế toán
Chứng từ kế toán là những giấy tờ và vật mang tin (các băng từ, đĩa từ, các loại thẻ
thanh toán) phản ánh những nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh và đã hoàn thành, và được
dùng làm căn cứ để ghi sổ kế toán.
Lập chứng từ kế toán là công việc phản ánh các nghiệp vụ kinh tế phát sinh và đã
hoàn thành vào các chứng từ kế toán theo mẫu quy định, theo thời gian và địa điểm phát
sinh của nghiệp vụ đó.
Chứng từ kế toán chỉ được lập một lần cho mỗi nghiệp vụ kinh tế, tài chính và phải
phản ánh đầy đủ các nội dung chủ yếu sau: -
Tên và số hiệu của chứng từ kế toán. -
Ngày, tháng, năm lập chứng từ kế toán. -
Tên, địa chỉ của đơn vị hoặc cá nhân lập chứng từ kế toán. lOMoAR cPSD| 58675420
Nguyên lý kế toán -
Tên, địa chỉ của đơn vị hoặc cá nhân nhận chứng từ kế toán. -
Nội dung nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh. -
Số lượng, đơn giá và số tiền của nghiệp vụ kinh tế, tài chính ghi bằng số; tổng
số tiền của chứng từ kế toán dùng để thu, chi tiền ghi bằng số và bằng chữ. -
Chữ ký, họ và tên của người lập, người duyệt và những người có liên quan
đến chứng từ kế toán.
1.5.2 Phương pháp tài khoản kế toán
Tài khoản là phương pháp phân loại nghiệp vụ kinh tế phát sinh theo yêu cầu phản
ánh và giám đốc một cách thường xuyên, liên tục và có hệ thống số hiện có và tình hình
biến động của từng loại tài sản, từng loại nguồn vốn cũng như các quá trình sản xuất kinh
doanh khác nhau trong doanh nghiệp.
Do mỗi đối tượng kế toán riêng biệt có nội dung kinh tế khác nhau, có sự tồn tại và
vận động khác nhau, có yêu cầu quản lý khác nhau nên mỗi đối tượng kế toán riêng biệt
được mở một tài khoản tương ứng. 1.5.3 Ghi sổ kép
Mỗi nghiệp vụ kinh tế phát sinh đều có liên quan ít nhất đến hai đối tượng kế toán
khác nhau; nói cách khác, là liên quan ít nhất đến hai tài khoản kế toán. Do đó, ghi sổ kép
là phương pháp kế toán ghi chép một nghiệp vụ kinh tế phát sinh vào ít nhất hai tài khoản
kế toán theo đúng nội dung kinh tế và mối quan hệ khách quan của các tài khoản.
1.5.4 Phương pháp tính giá các đối tượng kế toán
Đối tượng kế toán trong một doanh nghiệp bao gồm nhiều loại khác nhau được biểu
hiện dưới rất nhiều dạng thể vật chất mà để đo lường chúng, người ta phải căn cứ vào các
đặc tính tự nhiên của từng đối tượng cụ thể để lựa chọn những thước đo phù hợp (đồng, cái, kg, lít, m, m2,…).
Do có tính đa dạng về mặt biểu hiện hình thái vật chất nên muốn tổng hợp được tình
hình tài sản, tình hình chi phí sản xuất kinh doanh cũng như xác định kết quả hoạt động thì
cần thiết phải biểu hiện tất cả các đối tượng khác nhau về hình thái giá trị thông qua thước đo tiền tệ.
Như vậy, tính giá là phương pháp kế toán biểu hiện giá trị các đối tượng kế toán
bằng tiền phù hợp với các nguyên tắc cũng như các quy định cụ thể do Nhà nước ban hành
để phản ánh trung thực tình hình tài sản và kết quả hoạt động của doanh nghiệp. 1.5.5 Kiểm kê
Là phương pháp kế toán thực hiện việc kiểm tra trực tiếp tại chỗ số hiện có của các
loại tài sản tại đơn vị kế toán bằng các phương pháp cân, đo, đong, đếm để đối chiếu với số
liệu đã ghi trong các tài khoản kế toán nhằm kịp thời phát hiện được các khoản chênh lệch
thừa, thiếu, cần được xử lý kịp thời. lOMoAR cPSD| 58675420
Nguyên lý kế toán
1.5.6 Phương pháp tổng hợp cân đối kế toán
Tổng hợp cân đối kế toán là một phương pháp của kế toán tổng hợp số liệu từ các sổ
kế toán theo các chỉ tiêu kinh tế về tình hình và kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của
doanh nghiệp trong một thời kỳ nhất định trên hệ thống mẫu biểu theo quy định.
Báo cáo tài chính dùng để cung cấp thông tin về tình hình tài chính, tình hình kinh
doanh và các luồng tiền của một doanh nghiệp, đáp ứng yêu cầu quản lý của chủ doanh
nghiệp, cơ quan Nhà nước và nhu cầu hữu ích của những người sử dụng trong việc đưa ra
các quyết định kinh tế.
Theo quy định hiện nay thì các doanh nghiệp phải lập các báo cáo tài chính sau:
- Bảng cân đối kế toán
- Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh
- Báo cáo lưu chuyển tiền tệ
- Thuyết minh báo cáo tài chính.
Các công việc của kế toán kể trên phải được thực hiện đồng thời trong mối quan hệ
hữu cơ của chúng: Lập chứng từ và kiểm kê sẽ cung cấp kịp thời, đầy đủ, chính xác các
nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong doanh nghiệp; Tính giá và tính giá thành sản phẩm nhằm
biểu hiện các đối tượng kế toán bằng tiền để từ đó ghi sổ kép vào các tài khoản liên quan
theo đúng mối quan hệ khách quan của các đối tượng kế toán; Cuối cùng, từ số liệu ghi trên
sổ kế toán, kế toán tổng hợp các chỉ tiêu cần thiết để lập các báo cáo tài chính.
1.6 MÔI TRƯỜNG PHÁP LÝ CỦA KẾ TOÁN
Môi trường pháp lý của kế toán là những cơ sở pháp lý mà kế toán căn cứ vào đó để
hành nghề, đảm bảo cho hoạt động của kế toán phù hợp với luật pháp đã quy định.
Tại Việt Nam, Quốc hội phê chuẩn Luật Kế toán và Bộ Tài chính là cơ quan được
chính phủ giao quyền quyết định toàn bộ chuẩn mực và chế độ kế toán của các doanh nghiệp
thuộc các nghành sản xuất kinh doanh và tổ chức khác. Tư vấn cho Bộ Tài chính trong lĩnh
vực kế toán là Hội đồng quốc gia về kế toán của Việt Nam và Hội Kế toán Việt Nam.
1.6.1 Luật kế toán
Luật Kế toán là văn bản pháp lý cao nhất về kế toán, quy định những vấn đề mang
tính nguyên tắc và làm cơ sở để xây dựng chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán. Luật Kế
toán đã được Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam khoá XI, kỳ họp 3,
thông qua ngày 17 tháng 6 năm 2003 và có hiệu lực từ 01/01/2004. Luật này có 7 chương với 64 điều.
1.6.2 Chuẩn mực kế toán
Theo điều 8 Luật kế toán Việt Nam: “Chuẩn mực kế toán bao gồm những nguyên tắc và
phương pháp kế toán cơ bản để ghi sổ kế toán và lập báo cáo tài chính. Theo quan điểm kế
toán quốc tế, chuẩn mực kế toán chính là nhưng quy định, hướng dẫn cần được tôn trọng
khi thực hiện các công việc kế toán và khi trình bày các thông tin trong các báo cáo tài
chính sao cho đảm bảo tính minh bạch của các báo cáo tài chính.
Tính đến nay Bộ Tài chính đã ban hành được 26 chuẩn mực như sau: lOMoAR cPSD| 58675420
Nguyên lý kế toán
Đợt 1 ban hành 4 chuẩn mực theo quyết định Số 149/2001/QĐ-BTC ngày 31/12/2001 với
thông tư hướng dẫn thực hiện ban hành ngày 09/10/2002 số 89/2002/TT-BTC:
1. Chuẩn mực số 02 - Hàng tồn kho
2. Chuẩn mực số 03 - Tài sản cố định hữu hình
3. Chuẩn mực số 04 - Tài sản cố định vô hình
4. Chuẩn mực số 14 - Doanh thu và thu nhập khác
Đợt 2 ban hành 6 chuẩn mực theo quyết định số 165/2002/QĐ-BTC ngày 31/12/2002 với
thông tư hướng dẫn thực hiện số 105/2003/TT-BTC ngày 04/11/2003:
1. Chuẩn mực số 01 - Chuẩn mực chung
2. Chuẩn mực số 06 - Thuê tài sản
3. Chuẩn mực số 10 - Ảnh hưởng của việc thay đổi tỷ giá hối đoái
4. Chuẩn mực số 15 - Hợp đồng xây dựng
5. Chuẩn mực số 16 - Chi phí đi vay
6. Chuẩn mực số 24 - Báo cáo lưu chuyển tiền tệ
Đợt 3 ban hành 6 chuẩn mực theo quyết định số số 234/2003/QĐ-BTC ngày 30/12/2003 với
thông tư hướng dẫn thực hiện số 23/2005/TT-BTC ngày 30/03/2005:
1. Chuẩn mực số 05 - Bất động sản đầu tư
2. Chuẩn mực số 07 - Kế toán các khoản đầu tư vào công ty liên kết
3. Chuẩn mực số 08 - Thông tin tài chính về những khoản vốn góp liên doanh
4. Chuẩn mực số 21 - Trình bày báo cáo tài chính
5. Chuẩn mực số 25 - BCTC hợp nhất và kế toán khoản đầu tư vào công ty con
6. Chuẩn mực số 26 - Thông tin về các bên liên quan
Đợt 4 ban hành 6 chuẩn mực theo quyết định số 12/2005/QĐ-BTC ngày 15/02/2005 với
thông tư hướng dẫn thực hiện số 20/2006/TT-BTC ngày 20/3/06 :
1. Chuẩn mực số 17 - Thuế thu nhập doanh nghiệp
2. Chuẩn mực số 22 - Trình bày bổ sung báo cáo tài chính của các ngân hàng và tổ
chức tài chính tương tự
3. Chuẩn mực số 23 - Các sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế toán năm
4. Chuẩn mực số 27 - Báo cáo tài chính giữa niên độ
5. Chuẩn mực số 28 - Báo cáo bộ phận
6. Chuẩn mực số 29 - Thay đổi chính sách kế toán, ước tính kế toán và các sai sót
Đợt 5 ban hành 4 chuẩn mực theo quyết định số 100/2005/QĐ-BTC ngày 28/12/2005 với
thông tư hướng dẫn thực hiện số 21/2006/TT-BTC ngày 20/3/06 :