Tài liệu ôn tập Kinh tế chính trị | Đại học Y dược thành phố Hồ Chí Minh

lOMoAR cPSD| 47207194 T4-30/11/2022
Thi kết thúc học phần : tự luận + toán KTCT + trắc nghiệm
CHƯƠNG 1: ĐỐI TƯỢNG, PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ
CHỨC NĂNG CỦA KTCT MÁC-LÊNIN
1. Khái quát sự ra đời và phát triển của KTCT Mác-Lênin:
- Thuật ngữ khoa học KTCT (political economy) xuất hiện vào đầu TK17 trong tác
phẩm Chuyên luận về KTCT xuất bản 1615. - 2 giai đoạn:
+ GĐ1: thời cổ đại  cuối TK18 lOMoAR cPSD| 47207194 +GĐ2: sau TK18  nay lOMoAR cPSD| 47207194 lOMoAR cPSD| 47207194
Lý thuyết đầu tiền của sản xuất chủ nghĩa cơ bản? chủ nghĩa trọng nông T3- 6/12/2022
CHƯƠNG 2: HÀNG HOÁ, THỊ TRƯỜNG VÀ VAI TRÒ
CỦA CÁC CHỦ THỂ THAM GIA THỊ TRƯỜNG
I. Lí luận của C.Mác về sản xuất hàng hoá và hàng hoá:
1. Sản xuất hàng hoá:
a. Khái niệm sx hàng hoá: ~ sx cho ng khác chứ k phải sx do chính mình, k có nghĩa k được xài sp mình làm ra :v
- Phân tích sx hàng hoá = phân tích kiểu tổ chức sx lOMoAR cPSD| 47207194
( sx tự cấp tự túc -> phân phối trực tiếp)
b, Điều kiện ra đời của sx hàng hoá:
- Sự phân công lđ xh ( ĐK cần) -> chuyên môn hoá người sx ~ mỗi người có năng lực sx
theo năng lực của mình
 Tại sao lại là cơ sở để sx hàng hoá ra đời? cần rất nhiều thứ để tồn tại và phát triển->
phải thông qua trao đổi ~ ý nghĩa: khi tiêu dùng hàng của ng khác phải bù đắp 1 khoảng
bằng công bỏ ra của ng đó + khoảng lời
+ Xã hội pk có phân công lđ rồi nhưng chưa rạch ròi.
- Sự tách biệt về mặt KT của các chủ thể sx ( ĐK đủ): nếu toàn bộ tư liệu sx chung -> không
trao đổi được -> phải sở hữu riêng lOMoAR cPSD| 47207194 lOMoAR cPSD| 47207194 2. Hàng hoá:
- KN: Là sp do con người làm ra ( lđsx) -> thoả mãn nhu cầu nào đó cho con người -> đc
trao đổi qua các quá trình trao đổi mua bán.
- Điều kiện: phải có đầy đủ 3 yếu tố mới là hàng hoá + Lao động + Có ích + Mua bán
VD sản phẩm không phải hàng hoá: rau tự trồng tự ăn, gà tự nuôi tự thịt, sản phẩm
của tự nhiên (đất, nước, không khí,..) - So sánh sản phẩm và hàng hoá: lOMoAR cPSD| 47207194
- Hàng hoá hữu hình: vật thể cụ thể, có thể cân, đo, đếm, tích trữ được….
- Hàng hoá vô hình: hàng hoá dịch vụ; không tích trữ được ( vd: cắt tóc, spa, nail…)  Mua
hàng hoá hữu hình vẫn phải trả tiền cho 1 lượng hàng hoá vô hình nữa ( vd: chai nước:
chỗ 6k,10k,20k… )  giá trị là cái đọng bên trong nó, cái tiền phải trả là giá cả
- Hai thuộc tính của hàng hoá:
+ Giá trị sử dụng: công dụng của sp -> thoả mãn nhu cầu nào đó của con người lOMoAR cPSD| 47207194  Đặc trưng:
• Do thuộc tính tự nhiên của hàng hoá quyết định. ~ công dụng của nó do thuộc tính
tự nhiên qui định, con người k thể xoá bỏ công dụng nó, chỉ căn cứ tính lí hoá của nó
và sd công nghệ của mình -> vật phẩm cụ thể.
( vd: gỗ : cứng, bền… -> làm bàn ghế….)
• GTSD là phạm trù vĩnh viễn ~ GT mang tính tự nhiên đó đó mới là vĩnh viễn
• GTSD cho xã hội ( đáp ứng yêu cầu của người mua )
+ Giá trị: muốn nghiên cứu GT hàng hoá phải đi từ GT trao đổi -> do GT là cái bên trong, k biết được -> phải thông lOMoAR cPSD| 47207194
qua trao đổi. o GT trao đổi là một quan hệ về số lượng, một tỷ lệ trao đổi giữa những GTSD khác nhau.
VD: xA=yB ( 1m vải = 10 kg thóc)
+ Vì sao vải với thóc GTSD khác nhau mà trao đổi được cho nhau? Giải
quyết cái gốc ~ cái chung nhất của vải với thóc là đều do lao động tạo ra
~ trao đổi hao phí lđ kết tinh trong vải và thóc
+ Vì sao 1m vải mà mua được tận 10kg thóc? Vì hao phí lđ kết tinh trong
1m vải = hao phí lđ kết tinh trong 10 kg thóc. • Lao động
hao phí để sx hàng hoá ẩn giấu trong hàng
hoá chính là là hao phí lđ của người sx gía trị hàng hoá. • Giá trị hàng
hoá kết tinh trong hàng hoá. ~ để biết bao
nhiêu thì thông qua trao đổi lOMoAR cPSD| 47207194
o Biểu hiện mỗi quan hệ giữa những ng sx hàng hoá o Là phạm trù lịch sử
o GT trao đổi là hình thức biểu hiện ra bên ngoài của giá trị; giá trị là
nội dung, là cơ sở để trao đổi.
b. Tính hai mặt của lao động sản xuất hàng hoá: chỉ có 1 loại lđ của sx hàng hoá -> không có
diễn ra trước hay sau
- Lao động cụ thể: lđ có ích dưới 1 hình thức cụ thể của những nghề nghiệp chuyên môn nhất định.  Có: + mục đích riêng + công cụ lđ riêng
+ đối tượng lđ riêng: là cái mà ngta sd sức + công cụ lđ tác động vào nó -> sp cụ thể
vd: ĐTLĐ của thợ may: vải, thợ mộc: gỗ, thợ xây: gạch.. + phương pháp riêng + kết quả riêng
 Tạo giá trị sử dụng
- Lao động trừu tượng: lOMoAR cPSD| 47207194
+ là sự hao phí sức lực của con người nói chung không kể các hình thức cụ thể của nó.
+ là sự hao phí sức lđ nói chung của ng sx về cơ bắp, thần kinh, trí óc.
 Tạo ra giá trị của hàng hoá
- Mối quan hệ giữa lđ cụ thể và lao động trừu tượng:
phù hợp, sx quá nhu cầu ->
có nhu cầu nhưng không đủ
chỗ ở nhưng k thanh toán đc TÓM TẮT: lOMoAR cPSD| 47207194
-Giá trị ~ hao phí lđ của ng sx.
-> nằm trong kho đã có giá trị
rồi, có GTSD( công dụng khác
tiêu dùng) luôn rồi
-LĐ cụ thể và LĐ trừu tượng
là 2 mặt của LĐ -> xuất hiền đồng thời
 GT và GTSD có đồng thời
giá trị hàng hoá đo = hao phí sức lđ, hao phí đo = thời gian lđ
c, Lượng giá trị và các nhân tố ảnh hưởng đến lượng giá trị của hàng hoá:
- Lượng giá trị của hàng hoá là lượng lđ đã hao phí để sx ra hàng hoá đó ~ lượng hao phí
kết tinh trong đó đó :D
 Là chất. ( k quan trọng, biết cho vui thôi )
- Lượng lđ đã hao phí được tính bằng thời gian lđ ~ thời gian lđ chung, mức hao phí
chung ~ thời gian lđ xh cần thiết
 Là lượng. ( k quan trọng, biết cho vui thôi )
 Lượng giá trị hàng hoá được xác định bằng thời gian lao động xã hội cần thiết +
lượng gt của hàng hoá càng thấp càng tốt -> hao phí ít lđ=tgian lđ + lượng
gt biểu hiện ra bên ngoài là lượng giá cả của hàng hoá.
- Thời gian lao động xã hội cần thiết: lOMoAR cPSD| 47207194
+ Là thời gian đòi hỏi -> sx ra 1 GTSD nào đó trong những điều kiện bth của xh với trình độ
thành thạo trung bình, cường độ lđ trung bình.
Vd: sx 5 -> bán 7 -> lợi. sx 5,10,15: gt cá biệt
10 -> bán 7 -> bất lợi sx 15 -> bán 7 -> bất 7: gt xh lợi hơn
 tạo nhu cầu để mấy chỗ sx 10 và 15
phải phấn đấu giảm hao phí sx.
Trong cùng 1 thời điểm nhất định, anh nào cung cấp tại bộ phận hàng hoá … ( k nghe đc) thì
quyết định thời gian hao phí.
- Hàng hoá nào càng mất nhiều thời gian công sức để sx thì lượng giá trị của nó càng cao.
( thời gian ở đây ~ tgian lđxh cần thiết)
- Giá trị cá biệt: hao phí lđ để tạo ra 1 đơn vị sp hàng hoá của từng nhà sx với đk cụ thể khác nhau.
- Giá trị xã hội: hao phí lao động được thị trường chấp nhận và nó được đo bằng thời
gian lao động xã hội cần thiết.
- Xét về mặt cấu thành:
Lượng gt của 1 đơn vị hàng hoá = hao phí lđ quá khứ + hao phí lđ mới kết tinh thêm.
-> nhớ để làm toán lOMoAR cPSD| 47207194 Vd: muốn tạo 1 cái áo:
Giá trị của bông = công người trông bông….
- Các nhân tố ảnh hưởng đến lượng giá trị hàng hoá: 2 1.Năng suẩt lao động ( NSLĐ): ~
hiểu là hiệu quả cụ thể của lđ  Là năng lực sx của lđ.  Được tính bằng:
o Số lượng sp sx ra trong 1 đơn vị thời gian o Số
lượng thời gian cần thiết để sx ra 1 đơn vị sp
 2 cách biểu hiện tương tự nhau
VD: NSLĐ của ng bth : 1h -> 10 hộp phấn -> tạo mỗi hộp mất 6p lOMoAR cPSD| 47207194
NSLĐ tăng 2 lần : 1h -> 20 hộp phấn -> tạo mỗi hộp mất 3p -> gtrị của 1 hộp phấn
giảm nhưng tổng gtri của 20 hộp phấn ( ~ tổng hao phí) là 60p - không đổi
-> giảm từng đơn vị sp -> giảm hao phí -> giảm gt cá biệt thấp hơn giá trị xh -> lời 
NSLĐ là yếu tố tác động đến lượng giá trị của sp.
 NSLĐ tăng -> tgian hao phí cho 1 sp giảm -> giá trị 1 đơn vị sp giảm (nhưng tổng hao phí lđ k đổi)
 Các nhân tố ảnh hưởng đến NSLĐ : ~ 5 nhân tố k đổi <-> NSLĐ k đổi
 Phân biệt tăng NSLĐ và tăng Cường độ lđ:
∆ Cường độ lđ= mức độ khẩn trương trong quá trình lđ,
CĐLĐ tăng -> hao phí sức lđ tăng cùng tỉ lệ trong cùng 1 đơn vị thời gian -> lượng sản
phẩm tăng -> thời gian cho 1 sp giảm
VD: 60p -> 10 sp -> 1 sp 6p
CĐLĐ tăng 2 lần, trong cùng 1 đơn vị thời gian -> 20p -> 1 sp 3p
 giá trị cho 1 đơn vị sp k đổi do CĐLĐ tăng 2 lần, 3p này xét trong đk cường độ tb là 6p
tổng giá trị sp tăng 2 lần, 3p này xét trong đk cường độ tb là 6p -> Tổng giá trị =120
Xét giá trị sp phải xét cường độ lđ trung bình. 35-40 lOMoAR cPSD| 47207194
 Khi CĐLĐ tăng lên thì tổng giá trị sản phẩm cũng tăng lên lOMoAR cPSD| 47207194 lOMoAR cPSD| 47207194
2.Tính chất phức tạp hay đơn giản của LĐ:
• Lao động giản đơn: ~ có sức lđ là làm được, k cần đào tạo
• Lao động phức tạp : ~ phải qua đào tạo lOMoAR cPSD| 47207194
- Lao động phức tạp là bội số của lđ giản đơn