Tài liệu Phụng Dực Cửu Sồ - Truyền thuyết 9 đứa con của Phượng Hoàng
Tài liệu Phụng Dực Cửu Sồ - Truyền thuyết 9 đứa con của Phượng Hoàng
Môn: Cơ sở văn hóa Việt Nam (ĐHQGHCM)
Trường: Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh
Thông tin:
Tác giả:
Preview text:
lOMoARcPSD|35919223 PHỤNG DỰC CỬU SỒ
Sơ lược về Phượng Hoàng:
Truyền thuyết PĐ và PT đều mô tả PH là một loài chim thần chí cao vô thượng,
vạn điểu chi vương, là vua các loài chim tượn trưng cho sự tái sinh và ánh sáng của trí
tuệ. Loài chim thần này sở hữu một tiếng ca du dương, có tác dụng thần diệu với tinh
thần giúp người nghe bình tâm và lấy lại can đảm. Không chỉ vậy, nước mắt PH còn có
khả năng chữa lành mọi vết thương, máu và thịt của nó có thể giúp con người trường sinh
bất tử. Ngoài ra lông PH được sử dụng như là một loại bùa hộ mệnh hoặc vũ khí lợi hại để chống lại cái ác.
Ở Đông phương thì PH được coi là vạn điểu chi vương trong thần thoại. PH là
một trong số những nhân tố chính của vũ trụ học Trung hoa. Thần thoại Trung hoa lưu
truyền rằng, khi thần Bàn Cổ thoát ra từ quả trứng khổng lồ của sự hỗn loạn, bốn sinh vật
khác cũng theo ông mà tồn tại đó là Long, lân, Qui, Phụng. Những sinh vật tuyệt vời này
gọi là tứ linh đã hợp sức với thần Bàn Cổ để tạo nên thế giới. Một số truyền thuyết mô tả
thân thể của PH tương ứng với những thiên thể. Với đầu là bầu trời, mắt là mặt trời, lưng
là mặt trăng, chân là trái đất và đuôi là các hành tinh. Do đó, PH được xem như là sự liên
kết giữa thế giới của người và thần.
Trong suốt các triều đại, PH vẫn luôn là một biểu tượng của đạo đức tốt lành và
sự thông thái. Không chỉ thế, bộ lông sặc sỡ của PH có 5 màu cơ bản của triết học Trung
Quốc là xanh lá cây, đỏ, trắng, đen, vàng lần lượt đối ứng với 5 giá trị nho giáo là nhân,
lễ, nghĩa, trí, tín. Từ các tác động mạnh mẽ của tự nhiên xung quanh, chúng ta đối với các
nguyên tắc đạo đức truyền thống cho tới các tầng trời xa xôi, PH kết nối tất cả chúng ta
như một biểu tượng vĩnh cữu của cái đẹp, sự duyên dáng và thần thánh.
Vào thửu đầu PH không chỉ nói đến như là một cá thể đơn lẻ mà là một cặp. Con
trống là Phượng, còn con mái thì gọi là Hoàng. Cùng với nhau chúng là phép ẩn dụ cho
biểu tượng âm và dương cũng như một biểu tượng của mối quan hệ chính thức giữa nam
và nữ. Tuy nhiên, ngày nay thì sự phân biệt đực-cái đã được hợp nhất lại, trộn lẫn vào
nhau trở thành con chim cái riêng rẻ và gọi là PH để cho nó có thể ghép cặp với Long là
con vật mang ý nghĩa của giống đực.
Còn ở Tây Phương thì nó dược coi là con chim lửa thần thánh trong thần thoại.
Trong nhiều thần thoại Tây phương Phượng Hoàng được tôn thờ như là một loài chim
lửa thần thánh và linh thiêng. Người Ai cập xem PH là một loại chim giống như Cò hay
là Diệc gọi là Penu, được biết đến từ scahs về người chết và các văn bản Ai Cập cổ đại
khác như là một trong các biểu tượng thần thánh để thờ phụng tại Hyliopolic gắn liền với
thần mặt trời trong thần thoại Ai Cập là thần Ra và có thể người Hy Lạp đã phỏng theo
Phượng Hoàng của người Ai Cập. Cũng lấy cái nghĩa khác trong tiếng Ai Cập của nó là
cây chà là và đồng nhất hóa nó với con Phượng Hoàng của chính họ có nghĩa là màu đỏ
tía hay là đỏ sẫm. Theo thần thoại Hy Lạp thì PH sống tại Ả Rập bên cạnh một cái giếng.
Khi bình minh nó tắm bằng nước giếng và thần Mặt trời APOLO đã dừng cổ xe ngựa của
mình để nghe tiếng hát của nó. Người Hy Lạp coi phượng hoàng là biểu tương của niền
Downloaded by V?n Lê Ti?n (vanlehcp1152001@gmail.com) lOMoARcPSD|35919223
tin bát tử , sự tái sinh và ánh sáng của trí tuệ. Trong vhdg Do Thái, người ta tin rằng PH
được gọi là MiCham là con vật duy nhất từ chối lời dụ dỗ ăn trái cấm của Eva trong vườn
Địa Đàng. Trước sự trong sáng của PH, thượng đế đã ban phép cho loài chim này sự bất
tử, với mỗi chu kì 1000 năm PH sẽ được tái sinh từ một ngọn lửa.
Chín đứa con của Phượng Hoàng:
Kim Phượng: Có đầu gà, cổ rắn, lưng rùa và đuôi cá. Nó có bnar tính bình hòa,
phong thái cao quý trang nghiêm có khả năng thông thiên ứng địa, điều hòa ngũ âm (là
năm âm thanh trong âm nhạc Trung Hoa cổ: Cung, thương, dốc, trũy, vũ) và coi trọng
cửu đức là chín đức tính của thánh nhân (Khoan dung độ lượng, ôn nhu, cẩn thận tỉ mĩ,
chính trực, có tài trị quốc, biết lắng nghe, cương trực, dũng cảm, khoáng đạt giản dị) vì
vàng tượng trưng cho sự giàu có nên KP là hình ảnh xuất hiện phổ biến nhất trên các tòa
nhà, vải thổ cẩm và đồ trang trí. Vòa thời nhà Đường và nhà Tống Trung Quốc áo bòa
của hoàng hậu chính là hình tượng khắc họa của KP.
Thải Phượng: Có ngoại hình giống cha mẹ nhất với bộ lông vũ ngũ sắc vô cùng
rực rỡ, tiếng kêu của Thải Phượng cũng vô cùng là đặc biệt. Kêu nhỏ thì nghe như tiếng
chuông vnag vọng mà hiền diệu, kêu to thì như tiếng trống trận hào hùng uy vũ, dẫn động bát phong.
Hỏa Phượng: Bản chất của HP là lửa quanh thân phủ đầy hỏa diệm tính khí đầy
kêu hãnh nhưng nóng nảy thất thường khi vui mừng thì tỏa ra anh quang quy xa vạn
trượng , khi tức giận cả ngàn dặm đều trở nên cằn cõi. Truyền thuyết dân gian kể lại rằng,
HP có thể dùng hỏa trùng sinh sống lại từ ngọn lửa tương tự như chim phượng hỏa trong
truyền thuyết Tây Phương. Vì HP có năng lực tái sinh cho nên một số cổ nhân thường
điêu khắc HP ngay trên mộ thất đẻ mong cầu trùng sinh sau khi chết.
Tuyết Phượng: Tính cách lạnh lùng, đối lập với HP, sống nới có tuyết phủ , ưa
thích lạnh giá thở ra tuyết khi hít phải thì vạn vật đóng băng. Tuyết Phượng có cánh rộng
và dài, toàn thân phủ trắng nên tượng trưng cho sự thánh khiết. Nó cùng với HP được
xem như là hai cực âm dương thừa hưởng từ cha mẹ của mình. Trong đó, TP là tính âm HP là tính dương.
Lam Phượng: Toàn thân phủ màu xanh, tính cách ôn nhu hiền lành, mềm mại,
thủy chung sống nơi ven biển, giỏi tọa mưa đi đến đâu thì nơi đó như trời hạn gặp mưa.
Khổng Tước: Trong các điển tịch thần thoại Trung Hoa dáng vẻ của KT cũng
không hề khác biệt lắm so với con KT mà chũng ta trông thấy ngày nay. KT xinh đẹp và
kiêu hãnh, nhân gian xưng tụng là đẹp nhất, lộng lẫy nhất và chói lóa nhất trong các loài
chim. Nhân gian có lưu truyền một sự tích nếu ai đi ra khỏi nhà mà gặp KT thì đó là
niềm báo hiệu được gặp điều tốt lành. Tuy nhiên, tương truyền rằng KT từ khi mới sinh
ra tính tình vô cùng hung ác, tác oai tác oái, thích ăn người và thảm sát sinh linh có sức
mạnh khai thiên lập quốc. Toàn thân KT hỏa diệm rực cháy, chỉ cần đến gần nó thì bị đốt
thành tan tành. Theo truyền thuyết Phật giáo năm xưa khi Phật tổ như lai đang tu luyện
trên Đại đức Sơn, đã bị KT nuốt vào trong bụng. Phật tổ tính lấy mạng của KT để tránh
việc gây họa cho nhân gian, nhưng chúng tiên đã khuyên ngăn “ nếu như phật tổ giết đi
Downloaded by V?n Lê Ti?n (vanlehcp1152001@gmail.com) lOMoARcPSD|35919223
KT từ chẳng khác gì giết đi cha mẹ của mình vậy”. Lúc này phật tổ cân nhắc và phong
cho KT làm phật mẫu KT Đại Minh Vương Bồ Tát. Trong Phong Thần Diễn Nghĩa của
TQ cũng có nhắc đến một con KT được sinh ra từ thuở khai thiên lập địa, tu hành nhiều
kiếp, chứng đắc thần thông. Bấy giờ, thời nhà Trụ, con KT này chuyển sinh xuống nhân
gian là Khổng Tuyên làm tướng cho Trụ Vương, trấn giữ ải Tam Sơn. Trụ Vương sai đem
binh đi đánh Khương Tử Nha, Khổng Tuyên có 5 đạo hào Quang ngũ sắc rất mạnh mẽ
có thể thâu được các bảo bối tiên gia và bắt được các tướng dễ dàng. Cuối cùng phải nhờ
tới Đức Chuẩn Đề Bồ Tát mới có thể thu phục được Khổng Tuyên.
Đại Bàng Kim Sí Điểu: Tương truyền thời thượng cổ KSĐ tướng như ưng, hình
thể to lớn với đoi cánh vàng khi vỗ cánh một lần có thể vượt chín vạn dặm. Trong Tây
Du Kí, Tôn Ngộ Không có phép cơn đẫu vân lộn một cái là mười vạn tám ngàn dặm.
Lúc này KSĐ vỗ cánh hai lần là có thể đuổi kịp Tôn Ngộ Không. Tương tự KT, KSĐ
bản tính hung ác, lúc tức giận có thể mổ luôn một miếng thịt của Phật Tổ Như Lai. Ngoài
ra scash cổ cũng có nói, KSĐ thích ăn thịt Rồng, một ngày có khi ăn đến 500 con. Đương
nhiên thịt Rộng này cũng không phải là chân Long mà là những con Rồng có huyết mạch
rất kém hoặc là vừa mới phi thăng. Ở trong Tây DU Kí có nhắc tới một nơi là Hóa Long
Trì, nếu như có một loai động vật nhỏ nào đó tiến vào cái ao này thì có thể hóa thân
thành Rồng. Truyền thuyết xưa cũng có nói, Đông Hỉa Long Vương Ngao Quảng, mỗi
lần đi tiểu xối vào những cây hoa quả thì chúng cũng có thể hóa thành rồng, Bởi vậy
KSĐ mỗi ngày ăn 500 con rồng là cũng có khẳ năng. KSĐ ăn quá nhiều rồng đó là một
chuyện đái át sinh bởi vậy đức Phật mới gọi nó đến và nói rằng “ Từ đây ngươi hãy
chấm dứt các cuộc đại sát sinh đó và đi theo ta “ lúc này KSĐ mới hỏi phật tổ “ nếu tôi
không ăn thịt rồng thì làm sao mà tôi sống được chứ”, đức phật trả lời “ Sau này trong
mỗi bữa ăn, ta cho các đệ tử của ta cúng thí cho ngươi một chút thức ăn thì ngươi có thể
sống được rồi”. KSĐ từ đó đã được đức Phật hóa độ và trở thành một nhân vật luôn đi
theo ngày, thành một vị thần chống đỡ thế giới và chống đỡ tòa sen. Cũng nói thêm rằng,
KSĐ là một yêu quái có lai lịch khủng nhất ở Tây Du Kí. Địa vị cao quý trong tam giới
là cậu ruột của phật tổ như lai , Tôn Ngộ Không trước pháp lực của KSĐ cũng hoàn toàn
bó tay, sau khi huynh để kết nghĩa là Than Sư và Bạch Tượng- cả hai đều là thú cưỡi của
hai vị Bồ tát khác bị thu phục, KSĐ đã chạy đến đại náo Linh Sơn Tự, các vị la hán đều
không thể ngăn cản phải đến khi phật tổ đích thân ra tay thì mới chế ngự được con yêu quái này.
Lôi Điểu: Lôi Điểu tính tình hấp tấp nóng nảy, thích phóng nhân giữa bầu trời,
tiếng kêu vang như tiếng sấm rền, khi vỗ cánh có thể tạo ra tia chớp
Đại Phong: Thân hình to lớn, hai cánh xòe ra là có thể che nữa bầu trời, khi vỗ
cánh có thể tạo ra cuồn phong. ĐP được cho là tồi tệ nhất trong các anh chị em, bản tính
hung ác, đi đến đâu là nơi đó cây cối bật gốc nhà cửa sập hàng loạt, không chỉ tàn phá
đất đai hoa màu mà còn gây hại cho con người. Chính vì vậy, Đế Ngưu là một trong Ngũ
đế huyền thoại của lịch sử trung hoa cổ đại đã ra lệnh cho Hậu Nghệ diệt nó, sau đó Hậu
Nghệ tay cầm Đại Dực thần cung đã bắn giết ĐP trên Thanh Khâu sơn.
Downloaded by V?n Lê Ti?n (vanlehcp1152001@gmail.com) lOMoARcPSD|35919223
Một số dị bản có các con sau:
Chân Phượng: Có màu đỏ, hay còn gọi là Chu Tước. Một số truyền thuyết nói
Hỏa Phượng là Chu Tước cùng với Thanh Long, Bạch hổ, Huyền Vũ và Hoàng lân hợp
xưng thiên quang ngũ thú. Khi không có Hoàng lân thì được gọi là thiên chi tứ linh hoặc
tứ tượng, mỗi thánh thú cai quản một phương, tượng trưng cho một nguyên tố trong ngũ
hành và một mùa. Ngoài ra CP còn là địa diện cho Diêm đế thần nông và có năng lực
tiếng dẫn linh hồn người chết lên thiên đàng.
Nhạc Trạc: Toàn thân màu đên hoặc tím, mắt đỏ giống thiên nga đen, xuất hiện
theo cặp trống mái. Tương truyền nhạc trạc là loài sinh vật thủy chung. Nếu một trong
hai con mà chết đi thì con còn lại sẽ kêu la ba ngày ba đêm, cuối cùng thân tâm nguội
lạnh, máu quyết khô cạn mà cũng theo con kia. Chính vì vậy Nhạc trạc là tượng trưng
cho đức tính Kiên trinh bất khuất, được như gian coi là thủy thú là loài vât tốt lành.
Uyên Sồ: Toàn thân có màu vàng sống ở Phương Nam, cử chỉ cao thượng đoan
trang, chim bay từ biển nam qua biển bắc , không phỉa cây ngô đồng thì không dừng lại,
không phải quả xoan rừng thì không ăn, không phải nước suối mát ngọt thì không uống.
Tương tự Nhạc trạc, uyên Sồ cũng được nhân gian ca ngợi là thủy thú
Thanh Loan: hay còn gọi là Thương Loan có màu xanh, than thể tựa như khổng
tước đẹp và lộng lẫy. Lông nhọn đuôi dài, hay cánh có nhiều vết lốm đốm như là mắt
màu vàng hoặc trắng, nghe nói Thanh Loan cùng Hỏa Phượng là một đôi tình lứa. Thanh
Loan còn là thần điểu thường bầu bạn bên Tây Vương mẫu là vật cưỡi của đa số thần tiên.
Hồng Hộc: Hồng là chỉ chim Nhạn, Hộc là chỉ thiên Nga. Truyền thuyết trung
hoa, Hồng Hộc chính là PH trắng tướng mạo inh đẹp tuyệt vời bay rất cao và xa vì vậy
thường được dùng để ví von người có chí hướng rộng lớn. ( TÌM HIỂU QUANH TA)
Downloaded by V?n Lê Ti?n (vanlehcp1152001@gmail.com)