HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ
KHOA CHỦ NGHĨA XÃ HỘI TUYÊN TRUYỀN KHOA HỌC
HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN
KHOA TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH TIỂU LUẬN
MÔN: TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
Đề tài:Tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết toàn dân tộc và sự vận dụng
của Đảng ta trong xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc ở nước ta hiện nay
MÔN CHỦ NGHĨA KHOA HỌC XÃ HỘI
Đề tài: Thực trạng phát huy nhân tố con người và trách nhiệm
thanh niên Việt Nam hiện nay
Học viên: Bùi Thị Thu Huyền Mã sinh viên: 2055290022
Lớp: Kinh tế và Quản lý
Sinh viên: Nguyễn Hoài Thu Trang
Mã số sinh viên: 2055270100
Lớp: Quản lý kinh tế K40A2 HÀ NỘI - 2021 1
HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ
KHOA CHỦ NGHĨA XÃ HỘI TUYÊN TRUYỀN KHOA HỌC
NGUYỄN HOÀI THU TRANG
Đề tài: Thực trạng phát huy nhân tố con người và trách nhiệm thanh niên Việt Nam hiện nay
Lớp: Quản lí kinh tế 40A2
Mã số sinh viên: 2055270100
Tiểu luận môn: Chủ nghĩa xã hội khoa học HÀ NỘI - 2021 2 LỜI NÓI ĐẦU
1. Lý do lựa chọn vấn đề nghiên cứu:
Với bất kỳ một quốc gia nào trên thế giới, với bất kỳ thời đại nào thì con
người luôn luôn là vấn đề trọng tâm quan trọng nhất, là nhiệm vụ hàng đầu
của mỗi quốc gia, tổ chức và cá nhân theo đúng như chủ nghĩa Mác Lênin về
con người: “ Con người là chủ thể và sản phẩm của lịch sử’’.
Từ thực tiễn lịch sử mấy nghìn năm dựng nước và giữ nước cho đến nay,
mọi thắng lợi cho thấy rõ vai trò có tính quyết định của nhân tố con người.
Và từ khi đổi mới đến nay, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn xác định, con
người là trung tâm của mọi chiến lược phát triển kinh tế - xã hội. Do đó, việc
phát huy nhân tố con người được coi là một nhiệm vụ trọng yếu, một khâu
đột phá chiến lược. Để phát huy nhân tố con người Việt Nam đáp ứng yêu
cầu xây dựng và phát triển đất nước trong thời kỳ mới, cần nhận thức rõ thực
tiễn phát huy nhân tố con người ở Việt Nam hiện nay.
Trên cơ sở lý luận và thực tiễn khách quan, tính cấp thiết, đó là lý do em
lựa chọn đề tài: “ Thực tiễn phát huy nhân tốc con người và trách nhiệm thanh
niên Việt Nam hiện nay’’. Bài luận nhằm nghiên cứu trên cơ sở lý luận cơ
bản về phát huy nhân tốc con người, chỉ rõ thực trạng phát huy nhân tố con
người ở Việt Nam hiện nay; từ đó đề xuất giải pháp cũng như vị trí, trách
nhiệm thanh niên Việt Nam hiện nay trong việc phát huy nhân tố con người.
2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Thực trạng liên phát huy nhân tố con người
Phạm vi nghiên cứu: xét phạm vi nghiên cứu về không gian :Việt Nam; và
phạm vi nghiên cứu thời gian: hiện nay
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
- Làm rõ cơ sở lý luận nghiên cứu về phát huy nhân tố con người
- Nghiên cứu, khảo sát thực trạng phát huy nhân tố con người ở Việt Nam hiện nay 1
- Đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả phát huy nhân tố con người ở Việt
Nam hiện nay và trách nhiệm thanh niên
4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
- Trên quan điểm của Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh kết hợp chủ trương,
đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam về con người và phát huy nhân tố con người.
- Phương pháp nghiên cứu: đề tài tiểu luận sự dụng phương pháp nghiên
cứu lôgic để xây dựng cơ sở lý luận về con người, phát huy nhân tố con
người, từ đó phân tích thực trạng phát huy nhân tố con người ở Việt Nam
hiện nay, tổng kết hết hợp phương pháp khai quát hóa và tổng hợp hóa .
5. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài
- Bài tiểu luận mang ý nghĩa nâng cao nhận thức cơ sở lý luận về con người,
phát huy nhân tố con người; thực trạng, từ đó tác động đến hành động
thực hiện giải pháp phát huy nhân tố con người ở Việt Nam hiện nay.
6. Kết cấu của đề tài
Ngoài mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, đề tài gồm 3 chương, tiết
Với khuôn khổ hạn hẹp của một bài tiểu luận và không tránh khỏi thiếu sót, em
rất hi vọng nhận được sự góp ý từ thầy cô và các bạn.
Hà Nội, ngày 24 tháng 12, năm 2021 Sinh viên thực hiện Nguyễn Hoài Thu Trang Mục lục Lời nói đầu
........................................................................ .... ... ... ... ... .... ... ... ... ...01 Mục lục
..................................................................................................... ....... .. 03 NỘI DUNG
................................................................................................... ....04 Chương 1: Cơ sở lý luận về con người và phát huy nhân tố con người . . . . .04 1.1 Tổng quan về con người và phát huy nhân tố con người ... .... ... ... ... ... .... .. .. . 04
1.2 Tư tưởng Hồ Chí Minh vàquan điểm của Đảng ta về phát huy nhân tố con
người Việt Nam hiện nay...................................................................................05 1.3Các yếu tố tác động đến phát huy nhân tố con người V iệt Nam hiện nay… . . 07 Ch ương 2: Thự c tr ạng ph át hu y nhâ n tố con ngườ i V iệt Na m hiện nay . . . . .09 2.1 Thành tựu phát huy nhân tố con người V iệt Nam hiện nay .... ............... ...... .... .09
2.2 Những hạn chế phát huy nhân tố con ngườiViệt Nam hiện nay....................15
Chương 3: Giải pháp phát huy nhân tố con người và trách nhiệm thanh
niên Việt Nam hiện nay...................................................................................16
3.1 Giải pháp phát huy nhân tố con người Việt Nam hiện nay...................17
3.2 Trách nhiệm thanh niên Việt Nam trong nâng cao hiệu quả phát huy nhân
tố con người hiện nay................................................................................18 PHẦN KẾT
............................................................................. .... ... ... ... ... .... ... ..21 TÀI LIỆU THAM KHẢO
.............................................................................. .22 NỘI DUNG
Chương 1: Cơ sở lý luận về con người và phát huy nhân tố con người
1.1 Tổng quan về con người và phát huy nhân tố con người
1.1.1 Khái niệm con người và phát huy nhân tố con người
Khái niệm và bản chất cơ bản nhất ,đúng nhất của con người được Các Mác đã
chỉ rõ con người là thể thống nhất hoàn chỉnh, là thực thể sinh học - xã hội, hình
thành nên từ hai mặt: tự nhiên và xã hội; tự nhiên và xã hội thống nhất với nhau
trong bản chất con người; đồng thời khẳng định mối quan hệ giữa con người với tự
nhiên, với xã hội. ông đã nghiên cứu con người với tư cách là một thực thể tự nhiên
- xã hội : “Con người không phải là một sinh vật trừu tượng, ẩn náu đâu đó ở ngoài
thế giới. Con người chính là thế giới con người, là nhà nước, là xã hội”
Có rất nhiều quan điểm khác nhau về nhân tố con người, nhưng theo một
nghĩa chung nhất, có thể hiểu: “Nhân tố con người là tổng thể các yếu tố có liên
quan đến con người, là sự thống nhất biện chứng giữa các mặt chủ quan và khách
quan để tạo nên năng lực, phẩm chất và trí tuệ của con người được hình thành và
phát huy tác dụng vào trong thực tiễn sản xuất vật chất hay quá trình phát triển
kinh tế - xã hội của mỗi cộng đồng, quốc gia trong những giai đoạn lịch sử nhất
định”. Vì thế, nhân tố con người có ý nghĩa quan trọng đối với nền kinh tế-xã hội
của quốc gia và thế giới.
1.1.2 Cấu trúc đánh giá nhân tố con người:
Như vậy, nhân tố con người là tổng thể những tiềm năng, những năng lực của
mỗi cá nhân và cộng đồng đã, đang và sẽ tạo ra sức mạnh để thúc đẩy xã hội phát
triển. Cấu trúc đánh giá nhân tố con người bao gồm cả số lượng và chất lượng nguồn nhân lực.
Thứ nhất, xét về chất lượng: được thể hiện ở nhiều mặt như trình độ, phẩm chất,
kỹ năng, đạo đức, trí tuệ, khả năng hiểu biết quyết định các vấn đề, bản lĩnh, lối
sống trong cuộc sống và công việc, tư tưởng, văn hóa của mỗi người trong xã hội.
Thứ hai, xét về số lượng: được xác định bởi quy mô dân số của mỗi quốc gia;
bởi cơ cấu độ tuổi lao động, giới tính, sự phân bổ dân cư giữa thành thị, nông thôn và các vực khác.
1.2 Tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng ta về phát huy nhân tố con người
Kế thừa tinh hoa tư tưởng văn hóa dân tộc và nhân loại, tiếp thu, vận dụng,
phát triển một cách sáng tạo học thuyết Mác - Lênin, Hồ Chí Minh đã nâng tư
tưởng về con người lên một tầm cao mới, hình thành nên chủ nghĩa nhân văn Hồ
Chí Minh. Tư tưởng của Người về phát huy nhân tố con người được thể hiện ở
một số nội dung chủ yếu sau:
Theo Hồ Chí Minh, phát huy nhân tố con người với tư cách là một thể thống
nhất giữa phẩm chất và năng lực, muốn thực hiện thành công sự nghiệp cách mạng
vĩ đại nhưng đầy gian khổ và khó khăn, thì việc phát huy phẩm chất (đức) và năng
lực (tài) của mỗi con người đóng vai trò quyết định. Đánh giá cao vai trò của đức
và tài, song, Người không tách rời hai yếu tố này mà đặt chúng trong mối quan hệ
biện chứng, trong đó, đạo đức được coi là gốc, là nền tảng của người cách mạng và
của con người nói chung. Tuy nhiên, Người không tuyệt đối hóa vai trò của đạo
đức hay hạ thấp, tách rời với tài năng, mà “đức” luôn đi liền với “tài”. Có đức phải
có tài; tài càng lớn đức càng cao; “đức - tài” hòa quyện với nhau trong nhân cách
của người cách mạng. Nhưng trong đó, đạo đức là cơ sở, điều kiện để phát huy,
phát triển tài năng của người cách mạng. Người chỉ rõ, “Có tài mà không có đức...
chẳng những không làm được gì ích lợi cho xã hội, mà còn có hại cho xã hội nữa.
Nếu có đức mà không có tài ví như ông Bụt không làm hại gì, nhưng cũng không
lợi gì cho loài người” (Hồ Chí Minh, 2011, tập 11, tr. 399). Vì thế, Chủ tịch Hồ chí
Mình đòi hỏi, mỗi cán bộ, đảng viên cùng với phẩm chất cách mạng cao quý còn
phải có năng lực, vì có năng lực mới hoàn thành tốt được nhiệm vụ được giao.
Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội, trước hết phải có con người xã hội chủ nghĩa, đó
là những con người có lòng nồng nàn yêu nước, trong sáng về đạo đức và xuất sắc
về tài năng, vừa “hồng” vừa “chuyên”.
Hồ Chí Minh cho rằng nhân tố con người mang sức mạnh rất to lớn: “Trong con
người có sẵn các nguồn lực, bao gồm: Nguồn lực của cải, tài chính; Nguồn lực sức
lao động; Nguồn lực trí tuệ’’. Vì thế, vấn đề con người có một vị trí đặc biệt, được
coi trọng như mục tiêu thiêng liêng, cao cả của sự nghiệp cách mạng, nó thấm
đượm và thường trực trong toàn bộ cuộc đời hoạt động của Người, nó được tỏa
sáng trong từng việc làm, cử chỉ, hành vi ân cần, tôn trọng, quan tâm đến từng người và mọi người.
Chủ trương của Đảng Cộng sản Việt Nam về phát huy nhân tố con người luôn là
quan điểm trọng tâm, cụ thể như sau:
Ở Đại hội VIII (năm 1996), Đảng ta khẳng định không phải do bất kỳ lực lượng
siêu nhiên nào mang lại mà là sự nghiệp của quảng đại quần chúng với tư cách là
nguồn lực quyết định: “Nâng cao dân trí, bồi dưỡng và phát huy nguồn lực to lớn
của con người Việt Nam là nhân tố quyết định thắng lợi của công cuộc công
nghiệp hóa, hiện đại hóa”. Nhân tố con người chính là yếu tố số một, là nguồn cội,
động lực chính tạo nên lực lượng sản xuất - nhân tố quyết định tốc độ và sự phát
triển bền vững của phương thức sản xuất mới ở nước ta trong điều kiện hội nhập
quốc tế. Vì thế, muốn đẩy nhanh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa một cách
bền vững không thể không chăm lo phát triển con người, con người vừa là mục
tiêu, vừa là động lực của sự phát triển.
Theo Báo cáo tổng kết một số vấn đề lý luận - thực tiễn qua 20 năm đổi mới
(1986 - 2006), Đảng ta tiếp tục khẳng định: “Con người là vốn quý nhất, phát triển
con người với tư cách vừa là động lực, vừa là mục tiêu của cách mạng, của sự
nghiệp đổi mới đất nước; gắn vấn đề nhân tố con người với tinh thần nhân văn
nhằm tạo điều kiện cho con người phát triển toàn diện, sống trong một xã hội công
bằng và nhân ái với những quan hệ xã hội lành mạnh. Con người và sự phát triển
con người được đặt vào vị trí trung tâm của chiến lược kinh tế - xã hội, mở rộng cơ
hội, nâng cao điều kiện cho con người phát triển”.
Hơn nữa, theo Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Đảng ta tiếp
tục kế thừa tư tưởng Hồ Chí Minh về con người, đồng thời luôn hoàn thiện : “Nâng
cao dân trí, bồi dưỡng và phát huy nguồn lực to lớn của con người Việt Nam là
nhân tố quyết định thắng lợi của công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa”.
Như vậy, vấn đề về phát huy nhân tố con người là tư tưởng lớn của Hồ Chí
Minh, là nhiệm vụ trọng tâm chiến lược cho mọi hoạt động, đường lối chủ trương
của Đảng Cộng sản Việt Nam, đây là động lực cho phát triển kinh tế-xã hội, sức
mạnh nội sinh dân tộc, tạo điều kiện cạnh tranh với các nước trong khu vực và thế
giới, có ý nghĩa quan trọng, quyết định cho sự bảo đảm thành công trong sự nghiệp
công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước hiện nay. 1.3
Các yếu tố tác động đến phát huy nhân tố con người Việt Nam hiện nay
Thứ nhất, bối cảnh thực tiễn thế giới với xu thế toàn cầu hóa, hội nhập, nền
kinh tế tri thức tác động sâu sắc đến phát huy nhân tố con người Việt Nam hiện
nay. Trong những thập niên cuối thế kỷ XX và đầu thế kỷ XXI, bối cảnh thế giới
có những biến đổi to lớn, ảnh hưởng toàn diện và mạnh mẽ đến mọi mặt đời
sống xã hội của các quốc gia. Xu thế toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế sâu rộng đã
thu hẹp khoảng cách giữa các quốc gia, con người xích lại gần nhau hơn, cùng nhau hỗ trợ phát triển.
Tuy nhiên, xu thế hội nhập, toàn cầu hóa bên cạnh tạo điều kiện phát triển
hợp tác, hội nhập, tiếp thu giao lưu tinh hóa văn hóa nhân loại, tiến bộ khoa học;
nó cũng gây ra những thách thức lớn như: phai nhòa những giá trị truyền
thống,lối sống thực dụng, suy thoái đạo dức.Hơn nữa, cuộc cách mạng khoa học
công nghệ thông tin và sinh học, tiếp tục có bước nhảy vọt, ngày càng trở thành
lực lượng sản xuất trực tiếp, thúc đẩy phát triển kinh tế, làm chuyển dịch cơ cấu
kinh tế, biến đổi sâu sắc các lĩnh vực đời sống xã hội. Việt Nam là một trong
những nước tham gia quá trình hội nhập quốc tế, vừa có nhiều điều kiện thuận
lợi, vừa có nhiều thách thức, khó khăn trong phát triển, phát huy nhân tố con người.
Bên cạnh đó, nền kinh tế tri thức cũng tác động không nhỏ đến vấn đề phát
huy nhân tố con người Việt Nam hiện nay, ảnh hưởng đến biến đổi cơ cấu lao
động, làm xuất hiện nhiều ngành nghề mới, người lao động có điều kiện tốt để
không ngừng học tập, lao động và sáng tạo thực hiện tốt mục tiêu đưa đất nước
phát triển nhanh và bền vững.
Thứ hai, phát huy nhân tố con người không chỉ bị tác động bởi điều kiện kinh tế-
xã hội, mà còn phụ thuộc vào trình độ khoa học-công nghệ, trực tiếp là hoạt động
người lao động. Cuộc cách mạng khoa học công nghệ 4.0 phát triển phục vụ cho
hoạt động sản xuất, thay đổi quy mô, tính chất, mô hình sản xuất giúp người lao
động chủ động, tích cực, sáng tạo, góp phần xây dựng nguồn nhân lực chất lượng
cao, có tri thức, tác phong công nghiệp, thích nghi với cuộc cách mạng công
nghiệp lần thứ tư theo như nhận định của Đảng ta tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần
thứ XIII khẳng định: “ Phát triển khoa học-công nghệ thực sự là động lực then chốt
của quá trình phát triển nhanh và bền vững’’.
Thứ ba, phương thức tổ chức, quản lý của Nhà nước và tố chất người lao động
cũng là yếu tố quan trọng tác động đến việc phát huy vai trò nhân tố con người
Việt Nam hiện nay. Nhà nước có tầm quan trọng trong việc tổ chức, quản lý phát huy
nhân tố con người, bởi Nhà nước là chủ thể quản lý định ra mục tiêu, chính sách,
pháp luật phương hướng hoạt động cho đối tưởng quản lý mà trước hết chính là
người lao động. Nhà nước phải xuất phát từ nguyên tắc lấy con người làm trung
tâm của sự phát triển, quan tâm phát triển phát huy nhân tố con người trên mọi
phương diện, giải quyết đúng đắn các vấn đề phát huy nhân tố con người.
Trong văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX, Đảng ta lại khẳng định:
“ không ngừng tạo chuyển biến mạnh về giáo dục và đào tạo khoa học-công nghệ,
phát huy nhân tố con người…’’ Điều đó cho thấy tư tưởng của Đảng ta về phát huy
nhân tố con người hoàn toàn nhất quán, việc bồi dưỡng nhân tố con người là yêu
cầu khách quan, là yêu cầu cấp thiết , nhân tố quyết định thắng lợi cho mọi hoạt
động phát triển kinh tế-xã hội của đất nước.
Chương 2: Thực trạng phát huy nhân tố con người Việt Nam hiện nay
2.1 Thành tựu phát huy nhân tố con người Việt Nam hiện nay
Trải qua hơn 35 năm đổi mới và phát triển, đặc biệt là đổi mới và hoàn thiện
từ nhận thức, đến vận dụng chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về con
người và phát huy nhân tố con người Việt Nam trong phát triển kinh tế-xã hội,
Đảng Cộng sản Việt Nam đã vận dụng linh hoạt , sáng tạo, không ngừng đổi mới
và hoàn thiện phù hợp điều kiện thực tiễn đã tạo nên nhiều thành tựu nổi bật trong
vấn đề phát huy nhân tố con người.
Thứ nhất, thành tựu đầu tiên chúng ta không thể không nhắc tới trong phát
huy nhân tố con người Việt Nam hiện nay đó là: đạt được trong việc nâng cao chất
lượng con người về mặt thể lực. Thể lực là vốn năng lực bên trong của con người
được thể hiện xuyên suốt trong mọi quá trình hoạt động, đây là nhân tố quan trọng
quyết định hoạt động của con người, nhất là trong hoạt động lao động sản xuất.
Chúng ta có thể khẳng định rằng: tăng trưởng và phát triển kinh tế đã tạo ra
nền tảng vật chất cho sự phát triển và nâng cao thể chất con người nói chung, chăm
sóc sức khẻo cho người lao động nói riêng. Đảng và Nhà nước luôn gắn tăng
trưởng và phát triển kinh tế gắn liền với thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, bảo
vệ cải thiện môi trường đã đạt được những thành tựu quan trọng. Những thành tựu
trong phát huy nhân tố con người, đặc biệt nâng cao chất lượng thể lực cho con
người Việt Nam đã và đang tạo ra nền tảng vật chất lớn để nâng cao không ngừng
đời sống vật chất cho con người.
Chính những chủ trương, chính sách quan tâm chăm lo của Đảng và Nhà
nước trong công tác chăm sóc sức khẻo cho người lao động, tạo điều kiện tốt cho
người lao động có đủ điều kiện thể chất để đáp ứng yêu cầu lao động sản xuất.
Việc rèn luyện thể chất, sức khỏe thể chất có nhiều ý nghĩa đối với sức khỏe và sự
phát triển của con người. Việc này không chỉ giúp con người có sức khỏe tốt mà
còn giúp bạn rèn luyện tính kỷ luật, ý thức tập thể, ý chí và tinh thần. Đảng và Nhà
nước ta luôn coi công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân là yếu
tố hàng đầu của công tác an sinh xã hội, trực tiếp bảo vệ giống nòi, bảo đảm nguồn
nhân lực cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Ngày 25.10.2017, Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) ban hành
Nghị quyết số 20-NQ/TW “về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức
khỏe nhân dân trong tình hình mới”. Nghị quyết này đã nêu 5 quan điểm, 9 nhiệm
vụ, giải pháp tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới.
Nghị quyết đề ra mục tiêu cụ thể đến năm 2025: Tuổi thọ trung bình khoảng
74,5 tuổi, số năm sống khỏe đạt tối thiểu 67 năm; tỉ lệ tham gia bảo hiểm y tế đạt
95% dân số. Tỉ lệ chi trực tiếp từ tiền túi của hộ gia đình cho y tế giảm còn 35%; tỉ
lệ tiêm chủng mở rộng đạt tối thiểu 95% với 12 loại vaccine. Giảm tỉ suất tử vong
trẻ em: Dưới 5 tuổi còn 18,5‰; dưới 1 tuổi còn 12,5‰; tỉ lệ suy dinh dưỡng thể
thấp còi của trẻ em dưới 5 tuổi dưới 20%. Tỉ lệ béo phì ở người trưởng thành dưới
12%. Chiều cao trung bình thanh niên 18 tuổi đối với nam đạt 167cm, nữ 156cm;
phấn đấu trên 90% dân số được quản lý sức khỏe; 95% trạm y tế xã, phường, thị
trấn thực hiện dự phòng, quản lý, điều trị một số bệnh không lây nhiễm; đạt 30
giường bệnh viện, 10 bác sĩ, 2,8 dược sĩ đại học, 25 điều dưỡng viên trên 10.000
dân. Tỉ lệ giường bệnh tư nhân đạt 10%; tỉ lệ hài lòng của người dân với dịch vụ y
tế đạt trên 80%. Ghi nhận thành quả này, “Báo cáo đánh giá kết quả thực hiện
nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2016-2020 và phương hướng nhiệm vụ
phát triển kinh tế- xã hội 5 năm 2021-2025” của Đại hội XII trình Đại hội XIII đã
chỉ rõ: "Chất lượng dân số từng bước được cải thiện, tuổi thọ trung bình đến năm
2020 ước đạt khoảng 73,7 tuổi, tăng so với năm 2015 (73,3 tuổi).’’
(Tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình
hình mới, Tạp Chí Cộng sản, 11/2/2019)
Tại phiên khai mạc Đại hội XIII của Đảng, Tổng Bí thư, Chủ tịch Nước
Nguyễn Phú Trọng khẳng định: “Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, tính
ưu việt của chế độ xã hội chủ nghĩa; sự lãnh đạo nhạy bén, đúng đắn của Đảng; sự
chỉ đạo, điều hành quyết liệt, kịp thời của Chính phủ; sự vào cuộc đồng bộ, tích
cực của cả hệ thống chính trị; sự đồng tình, hưởng ứng, ủng hộ mạnh mẽ của nhân
dân cả nước và đồng bào ta ở nước ngoài, chúng ta đã kịp thời khống chế, cơ bản
kiểm soát, ngăn chặn được sự lây lan của đại dịch COVID-19 trong cộng đồng; hạn
chế tối đa những thiệt hại, tổn thất do dịch bệnh gây ra, bảo đảm an sinh và phúc
lợi xã hội cho nhân dân; từng bước khôi phục sản xuất kinh doanh, nỗ lực hoàn
thành ở mức cao nhất các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của năm 2020 và cả
giai đoạn 2016 - 2020. Việt Nam được thế giới ghi nhận, coi là điểm sáng trong
việc thực hiện thắng lợi "mục tiêu kép" vừa khống chế, ngăn chặn đại dịch
COVID-19 thành công; vừa phục hồi, phát triển kinh tế, bảo đảm đời sống và an
toàn cho người dân”. Đây cũng chính là khẳng định nỗ lực của Đảng, Nhà nước và
nhân dân trong phòng chống dịch COVID-19. Khẳng định nhiệm vụ coi công tác
bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân là yếu tố hàng đầu của Đảng và Nhà nước.
Như vậy, chăm sóc sức khẻo và nâng cao tầm vóc người Việt đang được quan
tâm nhiều trong giai đoạn hiện nay, đặc biệt là tăng chiều cao, tăng thể lực, tăng
khả năng làm việc cho người lao động hiệu quả nhất. Những thành tựu đạt được về
nâng cao thể lực con người Việt Nam nói chung , sức khẻo người lao động nói
riêng sẽ là động lực to lớn góp phần chuẩn bị tốt nguồn lực lao động chất lượng,
tăng sức cạnh tranh kinh tế và thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội.
Thứ hai, thành tựu tiếp theo trong phát huy nhân tố con người Việt Nam hiện
nay là: nâng cao chất lượng con người về mặt trí lực. Bởi, yếu tố tri thức đóng vai
trò quan trọng bởi tri thức là sức mạnh. Việc tiếp thu, lĩnh hội các văn minh, tiến
bộ của nhân loại là điều cần thiết bởi đó là hành trang cho con người mới xã hội
chủ nghĩa có tri thức, khoa học, công nghệ tự tin sánh đưa đất nước ngang các
nước phát triển. Nói cách khác, tri thức là chìa khóa giúp con người bước ra thế
giới bên ngoài. Như nhà vật lý thiên tài Albert Einstein đã nói:“Khi chúng ta hiểu
biết càng nhiều thì cái tôi cá nhân càng bé lại”, khi đó mong muốn tiếp thu tri thức
của con người mới xã hội chủ nghĩa sẽ ngày càng mạnh và những tri thức đó sẽ
được vận dụng để đóng góp không chỉ để xây dựng một nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa mà còn cho cả
cộng đồng nhân loại thế giới. Hơn nữa, trí lực có tốt thì con người mới đủ tỉnh táo
để chống lại mọi thông tin giả, không đúng sự thật và phản bác lại được những
luận điệu sai trái, thù địch.
Theo Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã
hội (bổ sung, phát triển năm 2011) đã nêu rõ định hướng lớn về giáo dục - đào tạo
ở nước ta: “Giáo dục và đào tạo có sứ mệnh nâng cao dân trí, phát triển nguồn
nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần quan trọng phát triển đất nước, xây dựng
nền văn hóa và con người Việt Nam. Phát triển giáo dục và đào tạo cùng với phát
triển khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu; đầu tư cho giáo dục và đào tạo
là đầu tư phát triển. Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo theo nhu cầu
phát triển của xã hội; nâng cao chất lượng theo yêu cầu chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã
hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế, phục vụ đắc lực sự nghiệp xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc. Đẩy mạnh xây dựng xã hội học tập, tạo cơ hội và điều kiện cho
mọi công dân được học tập suốt đời”. Ðảng cũng ban hành nhiều nghị quyết, chỉ
thị, đặc biệt là các nghị quyết chuyên đề để tạo động lực thúc đẩy sự sáng tạo, cống
hiến của đội ngũ trí thức. Nhà nước đã thực hiện các chính sách xây dựng và từng
bước hoàn thiện hệ thống đào tạo, nghiên cứu; đổi mới cơ chế quản lý, tăng cường
đầu tư cho sự nghiệp giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ, văn hóa và văn
nghệ; các chính sách sử dụng và tạo môi trường phát huy vai trò của trí thức; chính
sách đãi ngộ, tôn vinh trí thức, lập các giải thưởng quốc gia, phong tặng các chức
danh khoa học và các danh hiệu cao quý; thu hút trí thức người Việt Nam ở nước
ngoài... Văn kiện Đại hội XIII của Đảng khi xác định các đột phá chiến lược phát
triển đất nước giai đoạn 2021 - 2025 và những năm tiếp theo (tầm nhìn 2030,
2045), đã nhấn mạnh tới nhiệm vụ đào tạo nhân lực chất lượng cao và yêu cầu cần
có chính sách vượt trội để thu hút, trọng dụng nhân tài cả trong và ngoài nước, góp
phần đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số quốc gia một cách toàn diện để phát triển kinh
tế số, xây dựng xã hội số trong bối cảnh mới.
Xét tới hiện nay thì công cuộc đào tạo thế hệ trẻ - những con người mới xã
hội chủ nghĩa ở đất nước ta đã có thành quả đáng khích lệ. Tuy chưa có điều kiện
để đảm bảo giáo dục miễn phí cho tất cả các cấp học nhưng Việt Nam tập trung
hoàn thành xóa nạn mù chữ, phổ cập giáo dục và có tới 95% người lớn biết đọc,
biết viết. Số sinh viên học cao đẳng, đại học và sau đại học tăng lên hằng năm với
chất lượng ngày càng được cải thiện. Cơ sở vật chất của các cơ sở đào tạo ngày
càng được mở rộng, nâng cấp và cải thiện. Các chương trình hợp tác quốc tế mở ra tạo điều kiện
cho học sinh, sinh viên dễ dàng tiếp cận được với tri thức nước ngoài. Đội ngũ
giảng viên được đào tạo bài bản ở trong và ngoài nước, nắm chắc chuyên môn, có
những phương pháp đào tạo khoa học đã cải thiện đáng kể chất lượng sinh viên
Việt Nam, rất nhiều sinh viên Việt Nam đi du học và tỏa sáng rực rỡ trên đất bạn.
Đối với công tác xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác văn hóa, Nghị quyết
khẳng định: Coi trọng quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí cán bộ lãnh đạo, quản
lý văn hóa, cán bộ làm công tác khoa học, chuyên gia đầu ngành, cán bộ ở cơ sở...
Đổi mới đào tạo, bồi dưỡng cán bộ văn hóa theo hướng hiện đại và hội nhập quốc
tế... Xây dựng đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ trong các dân tộc thiểu số, có chính
sách khuyến khích họ trở về công tác tại địa phương.
Nhìn chung, trong cả nước, tri thức,văn hóa hiểu biết, trình độ học vấn của
con người Việt Nam nói chung, lực lượng lao động nói riêng ngày càng được nâng
cao, năng lực chuyên môn về khoa học kĩ thuật cũng được cải biến rõ rệt, hoạt
động nghiên cứu khoa học kĩ thuật ngày càng được đẩy mạnh- đây là tiền đề quan
trọng trong phát huy nhân tố con người xây dựng và phát triển đất nước, đặc biệt
trong thời kỳ mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập quốc tế và
cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư trên thế giới.
Thứ ba, thành tựu trong phát huy nhân tố con người Việt Nma hiện nay đó là:
xây dựng nhân cách, văn hóa con người Việt Nam về lý tưởng, đạo đức, lối sống,
lòng tự tông dân tộc với những truyền thống quý báu yêu nước, biết ơn, nghĩa tình,
bao dung; trách nhiệm với xã hội, ý thức chấp hành pháp luật, quan hệ hài hòa
trong gia đình, cộng đồng và xã hội, làm cho văn hóa trở thành nhân tố thúc đẩy
con người tự hoàn thiện nhân cách, thấm sâu vào toàn bộ đời sống và hoạt động xã
hội, vào mọi lĩnh vực sinh hoạt và quan hệ con người trong thời kỳ công nghiệp
hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế; gắn kết mối quan hệ giữa văn hóa
và xây dựng môi trường văn hóa với vấn đề hình thành nhân cách,nhất là thế hệ trẻ.
Thành tựu nổi bật trong đẩy mạnh công tác bảo tồn, kế thừa và phát huy các giá
trị tốt đẹp của văn hóa dân tộc, vừa phát huy mạnh mẽ tính đa dạng, bản sắc độc
đáo của văn hóa các dân tộc anh em, vừa kiên trì củng cố và nâng cao tính thống nhất
trong đa dạng của văn hóa Việt Nam, tập trung xây dựng những giá trị văn hóa
mới, đi đôi với việc mở rộng và chủ động trong giao lưu quốc tế, tiếp nhận có chọn
lọc tinh hoa văn hóa thế giới, làm phong phú thêm nền văn hóa dân tộc, bắt kịp sự
phát triển của thời đại.
Có những bước tiến trong giải phóng mạnh mẽ năng lực và tiềm năng sáng
tạo của mọi người, phát huy cao độ tính sáng tạo của trí thức văn nghệ sĩ; đào tạo
tài năng văn hóa, nghệ thuật; tạo cơ chế, chính sách và cơ sở vật chất để có nhiều
sản phẩm văn hóa, nghệ thuật chất lượng cao xứng tầm với dân tộc và thời đại;
nghiên cứu toàn diện và có hệ thống về lý luận và thực tiễn việc xây dựng và phát
triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc trong điều kiện kinh tế thị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa, trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.
Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII Đảng Cộng sản Việt Nam
khẳng định: “Xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, con
người Việt Nam phát triển toàn diện đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước
và bảo vệ vững chắc Tổ quốc xã hội chủ nghĩa”. “Văn hóa thực sự trở thành nền
tảng tinh thần vững chắc của xã hội, là sức mạnh nội sinh quan trọng bảo đảm sự
phát triển bền vững và bảo vệ vững chắc Tổ quốc vì mục tiêu “dân giàu, nước
mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh’’.
Tóm lại, trải qua hơn 35 năm đổi mới và phát triển, đặc biệt là đổi mới và
hoàn thiện từ nhận thức, đến vận dụng chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh về con người và phát huy nhân tố con người Việt Nam trong phát triển kinh
tế-xã hội, Đảng Cộng sản Việt Nam đã vận dụng linh hoạt , sáng tạo, không ngừng
đổi mới và hoàn thiện và gặt hái được nhiều thành tựu đáng kể trong phát huy nhân
tố con người trong suốt chặng đường phát triển đất nước đã phát huy hiệu quả và
đạt được nhiều thành tựu to lớn: Trình độ dân trí ngày càng cao, kinh tế cũng ngày
càng khởi sắc và trên đà phát triển ổn định, đời sống của người dân được cải biến
rõ nét, con người được tạo điều kiện phát triển toàn diện, nhân dân ngày càng tin
tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng .Trong công trình nghiên cứu của mình, Tổng Bí
thư Nguyễn Phú Trọng cũng đã nhấn mạnh:“Con người giữ vị trí trung tâm trong
chiến lược phát triển; phát triển văn hóa, xây dựng con người vừa là mục tiêu, vừa
là động lực của công cuộc đổi mới; phát triển giáo dục - đào tạo và khoa học - công
nghệ là quốc sách hàng đầu; bảo vệ môi trường là một trong những vấn đề sống còn, là tiêu chí