Thuyết về bản chất con người của Mc. Gregor
Douglas McGregor , một trong những học trò của Maslow , đã ảnh
hưởng đến việc nghiên cứu động cơ thúc đẩy với công thức của ông về
hai bộ giả định trái ngược nhau về bản chất con người - Lý thuyết X và Lý thuyết Y.
Phong cách quản lý Lý thuyết X dựa trên quan điểm bi quan về bản
chất con người và giả định những điều sau:
➢ Người bình thường không thích làm việc và sẽ tránh nó nếu có thể.
➢ Bởi vì mọi người không thích làm việc, họ phải bị kiểm soát, chỉ
đạo hoặc đe dọa trừng phạt để khiến họ nỗ lực.
➢ Người bình thường thích được chỉ đạo, trốn tránh trách nhiệm,
tương đối không có tham vọng và muốn an toàn hơn tất cả.
Quan điểm này về con người cho thấy rằng các nhà quản lý phải
thường xuyên thúc giục công nhân thực hiện và phải kiểm soát chặt chẽ
hành vi của họ trong công việc. Các nhà quản lý theo thuyết X nói cho
mọi người biết phải làm gì, rất chỉ đạo, thích kiểm soát và ít tin tưởng vào
nhân viên. Họ thường nuôi dưỡng cấp dưới ỷ lại, thụ động và hay oán trách.
Ngược lại, phong cách quản lý theo Lý thuyết Y dựa trên quan điểm
lạc quan hơn về bản chất con người và giả định những điều sau:
➢ Công việc cũng tự nhiên như chơi hay nghỉ ngơi. Mọi người muốn
và có thể tự định hướng, tự kiểm soát và sẽ cố gắng đạt được các mục
tiêu của tổ chức mà họ tin tưởng.
➢ Người lao động có thể được thúc đẩy bằng cách sử dụng các biện
pháp khuyến khích tích cực và sẽ cố gắng hết sức để hoàn thành các mục
tiêu của tổ chức nếu họ tin rằng họ sẽ được khen thưởng khi làm như vậy.
➢ Trong những điều kiện thích hợp, người bình thường không chỉ
nhận trách nhiệm mà còn tìm kiếm nó. Hầu hết người lao động đều có trí
tưởng tượng và óc sáng tạo tương đối cao và sẵn sàng giúp đỡ giải quyết vấn đề.
Các nhà quản lý hoạt động dựa trên các giả định của Lý thuyết Y
nhận ra sự khác biệt của từng cá nhân và khuyến khích người lao động
học hỏi và phát triển các kỹ năng của họ. Một trợ lý hành chính có thể
được giao trách nhiệm lập báo cáo hàng tháng. Phần thưởng cho việc làm
đó có thể là sự công nhận tại một cuộc họp, một lớp đào tạo đặc biệt để
nâng cao kỹ năng máy tính hoặc tăng lương. Nói tóm lại, cách tiếp cận
của Lý thuyết Y dựa trên ý tưởng rằng lợi ích của người lao động và tổ
chức là như nhau. Không khó để tìm thấy những công ty đã tạo ra văn
hóa doanh nghiệp thành công dựa trên các giả định của Lý thuyết Y.
Genencor, được thành lập năm 1982, là một công ty công nghệ sinh
học năm lần được liệt kê trong danh sách “Nơi làm việc tốt nhất” của Mỹ,
có một nền văn hóa tôn vinh thành công trong mọi khía cạnh kinh doanh
của mình. Theo cựu CEO của công ty, Robert Mayer, “ Genencor thực sự
là duy nhất trong số các công ty Hoa Kỳ ở mọi quy mô. Đó là một mô
hình cho sự đổi mới, tinh thần đồng đội và năng suất và là kết quả trực
tiếp của triết lý 'làm hết sức, chơi hết mình, thay đổi thế giới' của chúng
tôi. Đầu tư vào nhân viên của chúng tôi luôn là hoạt động kinh doanh tốt cho Genencor.”
Câu 1. Cách thức tác động tới nhân viên của thuyết X, ngoại trừ:
A. Làm cho người lao động cảm thấy sợ hãi và lo lắng.
B. Chấp nhận cả những việc nặng nhọc và vất vả, đơn giản miễn là
họ được trả công xứng đáng và người chủ công bằng.
C. Tự nguyện, tự giác làm việc, tận dụng khai thác tiềm năng của mình.
D. Lạm dụng sức khỏe, tổn hại thể lực, thiếu tính sáng tạo.
Câu 2. Cách thức tác động tới nhân viên của thuyết Y?
A. Tự thấy mình có ích và quan trọng, có vai trò nhất định trong tập
thể do đó họ càng có trách nhiệm
B. Làm cho người lao động cảm thấy sợ hãi và lo lắng
C. Chấp nhận cả những việc nặng nhọc và vất vả, đơn giản miễn là
họ được trả công xứng đáng và người chủ công bằng
D. Lạm dụng sức khỏe, tổn hại thể lực, thiếu tính sáng tạo
Câu 2. Phương pháp quản lý con người theo thuyết Y là:
A. Người quản lý quan tâm và lo lắng cho nhân viên của mình như
cha mẹ lo lắng cho con cái.
B. Tạo điều kiện để học hành, phân chia quyền lợi thích đáng, công
bằng, thăng tiến cho cấp dưới khi đủ điều kiện.
C. Phân chia công việc thành những phần nhỏ dễ làm, dễ thực hiện,
lặp đi lặp lại nhiều lần các thao tác.
D. Phải để cấp dưới thực hiện một số quyền tự chủ nhất định và tự
kiểm soát cá nhân trong quá trình làm việc.