Tiểu luận Chủ nghĩa xã hội khoa học - Chủ nghĩa xã hội khoa học | Đại học Công nghệ Giao thông vận tải
Tiểu luận Chủ nghĩa xã hội khoa học - Chủ nghĩa xã hội khoa học | Đại học Công nghệ Giao thông vận tải được sưu tầm và soạn thảo dưới dạng file PDF để gửi tới các bạn sinh viên cùng tham khảo, ôn tập đầy đủ kiến thức, chuẩn bị cho các buổi học thật tốt. Mời bạn đọc đón xem !
Preview text:
lOMoARcPSD|44744371 lOMoARcPSD|44744371
ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ GIAO THÔNG VẬN TẢI
KHOA CHÍNH TRỊ - QPAN - GDTC ********* TIỂU LUẬN HỌC PHẦN: CNXH
Chủ đề: Phân tích quan điểm của chủ nghĩa Mác- Lênin về những điều
kiện khách quan và nhân tố chủ quan quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp
công nhân? Từ đó liên hệ vấn đề này với vai trò của Đảng Cộng sản Việt
Nam trong việc thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay?
GIẢNG VIÊN HD: HÀ HOÀNG GIANG
SINH VIÊN TH : ĐÀO ĐÌNH HUY MÃ SV :72DCOT10081 LỚP :72DCOT12 GV CHẤM 1 ĐIỂM GV CHẤM 2 Vĩnh Phúc, năm 2022 lOMoARcPSD|44744371 lOMoARcPSD|44744371 MỞ ĐẦU
Trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam đang là đất nước đi lên chủ nghĩa xã hội
với sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam nhằm xây dựng một xã hội tốt
đẹp, bảo vệ quyền lợi, tránh khỏi những áp bức, bóc lột cho nhân dân lao động
và đặc biệt là giai cấp công nhân, giai cấp có vai trò quan trọng trong con đường
tiến lên chủ nghĩa xã hội của nước ta. Trước hiện thực đó, nền tảng lý luận và cơ
sở của chủ nghĩa Mác – Lênin và sứ mệnh của giai cấp công nhân Việt Nam
hiện nay cần được nhận thức một cách triệt để đối với công dân Việt Nam, đặc
biệt là thanh thiếu niên, học sinh, sinh viên Việt Nam – họ là thế hệ phát triển,
tiếp nối con đường xây dựng đất nước tiến lên chủ nghĩa xã hội trong tương lai.
Đồng thời, trước diễn biến phức tạp của những thành phần chống phá, xuyên tạc
đến tư tưởng chính trị Việt Nam của lực lượng phản động, gây mất niềm tin
trong thanh thiếu niên Việt Nam và sự nghi ngờ dành cho Đảng nước nhà trong
tư tưởng về chính trị, làm cho một bộ phận giới trẻ có cái hiểu sai lệch về quan
điểm giai cấp công nhân trong chủ nghĩa Mác – Lênin và giai cấp công nhân
hiện nay. Chính vì lí do đó, đề tài này nhằm đưa rõ các quan điểm của chủ nghĩa
Mác – Lênin, các cơ sở lý luận và thực tiễn góp phần củng cố nhận thức cho lớp
thanh thiếu niên, học sinh, sinh viên về giai cấp công nhân và sứ mệnh lịch sử
của giai cấp công nhân trong bối cảnh thực tiễn hiện nay để hiểu rõ, đúng, chính
xác và nâng cao bản lĩnh chính trị, củng cố niềm tin vào Đảng và tinh thần yêu
nước của bản thân. Bài tiểu luận nghiên cứu và làm sáng tỏ quan điểm của chủ
nghĩa Mác- Lênin về giai cấp công nhân, sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
và giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay. 1 lOMoARcPSD|44744371 NỘI DUNG
I. Quan điểm của chủ nghĩa Mác- Lênin về những điều kiện khách quan
và nhân tố chủ quan quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân.
1 Khái niệm và đặc điểm của giai cấp công nhân:
Khái niệm của giai cấp công nhân:
C.Mác và Ph.Ăngghen đã dùng một số thuật ngữ khác nhau để biểu đạt khái
niệm đó, như : giai cấp vô sản, giai cấp vô sản hiện đại, v.v hoặc là công nhân
khoáng sản, công nhân nông nghiệp, v.v. , để chỉ các loại công nhân trong các
ngành sản xuất khác nhau cho phù hợp trong những giai đoạn phát triển khác
nhau của nền công nghiệp. Các cụm từ đồng nghĩa này cơ bản đều có cùng một
mục đích để biểu thị một khái niệm thống nhất đó là giai cấp công nhân - con đẻ
của nền sản xuất đại công nghiệp tư bản chủ nghĩa. Dù khái niệm giai cấp công
nhân có nhiều tên gọi khác nhau, song giai cấp công nhân được các nhà kinh
điển xác định theo hai phương diện cơ bản:
- Về phương diện kinh tế - xã hội
Giai cấp công nhân là sản phẩm và là chủ thể của nền sản xuất đại công
nghiệp, họ là những người lao động trực tiếp hay gián tiếp vận hành các công cụ
sản xuất có tính chất công nghiệp ngày càng hiện đại đặc trưng là máy móc, tính
xã hội hóa và năng suất lao động cao tạo ra những tiền đề của cải vật chất cho xã
hội mới. C.Mác và Ph.Ăngghen đã chỉ rõ điều này khi mô tả quá trình phát triển
của giai cấp công nhân: trong giai đoạn công trường thủ công và nghề thủ công,
người công nhân sử dụng công cụ lao động do họ tự chế tạo ra, còn trong công
xưởng thì người công nhân phải phục vụ máy móc. Khẳng định về phương diện
này, C.Mác và Ph.Ăngghen nhấn mạnh tính hiện đại của người công nhân gắn
với nền công nghiệp hiện đại “Các giai cấp khác đều suy tàn và tiêu vong cùng
với sự phát triển của đại công nghiệp; còn giai cấp vô sản lại là sản phẩm của
bản thân nền đại công nghiệp”. 1 lOMoARcPSD|44744371
–Về phương diện chính trị - xã hội
Từ lịch sử phát triển của chủ nghĩa tư bản, giai cấp công nhân còn là sản
phẩm xã hội của quá trình phát triển tư bản chủ nghĩa. Về vị trí của giai cấp
công nhân trong quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa, đối lập với nhà tư bản, họ là
những người lao động không có tư liệu sản xuất, phải kiếm sống bằng cách bán
sức lao động của mình và bị nhà tư bản bóc lột giá trị thặng dư. Phương diện
này đã phản ánh đặc trưng cơ bản của người công nhân dưới chế độ tư bản và
dựa vào tiêu chí này, C.Mác và Ph.Ăngghen đã gọi giai cấp công nhân là giai
cấp vô sản - “giai cấp không có tài sản”.
Từ phân tích trên, theo chủ nghĩa Mác – Lênin : Giai cấp công nhân là một
tập đoàn xã hội, hình thành và phát triển cùng với quá trình phát triển của nền
công nghiệp hiện đại; Họ lao động bằng phương thức công nghiệp ngày càng
hiện đại và gắn liền với quá trình sản xuất vật chất hiện đại, là đại biểu cho
phương thức sản xuất mang tính xã hội hóa ngày càng cao. Họ là người làm thuê
do không có tư liệu sản xuất, buộc phải bán sức lao động để sống và bị giai cấp
tư sản bóc lột giá trị thặng dư; vì vậy lợi ích cơ bản của họ đối lập với lợi ích cơ
bản của giai cấp tư sản. Đó là giai cấp có sứ mệnh phủ định chế độ tư bản chủ
nghĩa, xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản trên toàn thế giới.
Đặc điểm của giai cấp công nhân:
Nghiên cứu giai cấp công nhân (giai cấp vô sản) từ phương diện kinh tế - xã
hội và chính trị - xã hội trong chủ nghĩa tư bản, Mác và Ăngghen đã làm sáng tỏ
những đặc điểm quan trọng của giai cấp công nhân với tư cách là một giai cấp
cách mạng có sứ mệnh lịch sử thế giới. Có thể khái quát những đặc điểm chủ
yếu của giai cấp công nhân bao gồm:
+ Đặc điểm nổi bật của giai cấp công nhân là lao động bằng phương thức
công nghiệp với công cụ lao động đặc trưng là máy móc, quá trình lao động
mang tính chất xã hội hóa, tạo ra năng suất lao động cao. 1 lOMoARcPSD|44744371
+ Giai cấp công nhân là sản phẩm của bản thân nền đại công nghiệp, là chủ
thể của quá trình sản xuất vật chất hiện đại. Do đó, giai cấp công nhân là đại
biểu cho lực lượng sản xuất tiên tiến, cho phương thức sản xuất tiên tiến, quyết
định sự tồn tại và phát triển của xã hội hiện đại.
+ Nền sản xuất đại công nghiệp và phương thức sản xuất tiên tiến đã rèn
luyện cho giai cấp công nhân những phẩm chất đặc biệt về tính tổ chức, kỷ luật
lao động, tinh thần hợp tác, đoàn kết và tâm lý lao động công nghiệp. Đó là một
giai cấp cách mạng và có tinh thần cách mạng triệt để. Những đặc điểm ấy chính
là những phẩm chất cần thiết để giai cấp công nhân có vai trò lãnh đạo cách mạng.
Những đặc điểm ấy chính là những phẩm chất cần thiết để giai cấp công nhân
có vai trò lãnh đạo cách mạng.
2 Nội dung sứ mệnh của lịch sử của giai cấp công nhân:
Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là phạm trù cơ bản của chủ nghĩa xã
hội khoa học. Phát hiện ra sứ mệnh của lịch sử giai cấp công nhân là một trong
những cống hiến vĩ đại nhất của C. Mác và Ph.Ăngghen, đã làm cho chủ nghĩa
xã hội từ không tưởng thành khoa học.
Theo chủ nghĩa Mác - Lênin, “sứ mệnh lịch sử tổng quát của giai cấp công
nhân là thông qua chính đảng tiền phong, giai cấp công nhân tổ chức, lãnh đạo
nhân dân lao động đấu tranh xóa bỏ các chế độ người bóc lột người, xóa bỏ chủ
nghĩa tư bản, giải phóng giai cấp công nhân, nhân dân lao động khỏi mọi sự áp
bức, bóc lột, nghèo nàn, lạc hậu, xây dựng xã hội cộng sản chủ nghĩa văn minh”.
Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân thể hiện cụ thể trên ba nội dung cơ bản: - Nội dung kinh tế:
Là nhân tố hàng đầu của lực lượng sản xuất xã hội hóa cao, giai cấp công
nhân cũng là đại biểu cho quan hệ sản xuất mới, tiên tiến nhất dựa trên chế độ
công hữu về tư liệu sản xuất. Giai cấp công nhân mong muốn xây dựng chế độ 1 lOMoARcPSD|44744371
công hữu về tư liệu sản xuất, xóa bỏ chế độ tư hữu, phấn đấu cho lợi ích chung của toàn xã hội.
Ở các nước xã hội chủ nghĩa (hầu hết ra đời từ phương thức phát triển rút
ngắn, bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa), để thực hiện sứ mệnh lịch sử của mình
về nội dung kinh tế, giai cấp công nhân phải đóng vai trò nòng cốt trong quá
trình giải phóng lực lượng sản xuất, thông qua quá trình công nghiệp hóa và
thực hiện “một kiểu tổ chức xã hội mới về lao động” nhằm làm tăng năng suất
lao động xã hội, thúc đẩy lực lượng sản xuất phát triển để tạo cơ sở cho quan hệ
sản xuất mới, xã hội chủ nghĩa ra đời.
- Nội dung chính trị - xã hội
Giai cấp công nhân cùng với nhân dân lao động dưới sự lãnh đạo của Đảng
Cộng sản, tiến hành cách mạng chính trị để lật đổ sự thống trị của giai cấp tư
sản, xóa bỏ chế độ bóc lột, áp bức, giành quyền lực về tay giai cấp công nhân và
nhân dân lao động; sử dụng nhà nước của mình do mình làm chủ, cải tạo xã hội
cũ và tổ chức xây dựng xã hội mới, phát triển kinh tế và văn hóa, xây dựng nền
chính trị dân chủ - pháp quyền, quản lý kinh tế - xã hội và tổ chức đời sống xã
hội phục vụ quyền và lợi ích của nhân dân lao động, thực hiện dân chủ, công
bằng, bình đẳng và tiến bộ xã hội, theo lý tưởng và mục tiêu của chủ nghĩa xã hội.
- Nội dung văn hóa, tư tưởng
Giai cấp công nhân thực hiện cuộc cách mạng cải tạo xã hội cũ và xây dựng
xã hội mới trên lĩnh vực văn hóa, tư tưởng cần phải tập trung xây dựng hệ giá trị
mới: lao động, công bằng, dân chủ, bình đẳng và tự do. Giai cấp công nhân thực
hiện cuộc cách mạng về văn hóa, tư tưởng bao gồm cải tạo cái lỗi thời, lạc hậu,
xây dựng cái mới, tiến bộ trong lĩnh vực ý thức tư tưởng, trong tâm lý, lối sống
và trong đời sống tinh thần xã hội, xây dựng và củng cố ý thức hệ tiên tiến của
giai cấp công nhân, đó là chủ nghĩa Mác – Lênin.
3 Những điều kiện quy định và thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân.
Điều kiện khác quan quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân 1 lOMoARcPSD|44744371
- Thứ nhất, do địa vị kinh tế của giai cấp công nhân quy định
+ Giai cấp công nhân là giai cấp gắn với lực lượng sản xuất tiên tiến nhất
dưới chủ nghĩa tư bản. Giai cấp công nhân là lực lượng quyết định phá vỡ quan
hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa. Sau khi giành chính quyền, giai cấp công nhân, đại
biểu cho sự tiến bộ của lịch sử, là người duy nhất có khả năng lãnh đạo xã hội
xây dựng một phương thức sản xuất mới cao hơn phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa.
+ Giai cấp công nhân hiện đại có xu hướng ngày càng được tri thức hóa do
yêu cầu khách quan của sự phát triển công nghiệp trong thời đại mà khoa học và
công nghệ đã và đang trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp.
+ Giai cấp công nhân do không có tư liệu sản xuất nên giai cấp công nhân
phải bán sức lao động của mình cho nhà tư bản và bị nhà tư bản chiếm đoạt giá
trị thặng dư, họ bị lệ thuộc hoàn toàn trong quá trình phân phối các kết quả lao
động của chính mình. Về mặt lợi ích giai cấp công nhân là giai cấp đối kháng
trực tiếp với giai cấp tư sản. Xét về bản chất, họ là giai cấp cách mạng triệt để
nhất chống lại chế độ áp bức, bóc lột tư bản chủ nghĩa.
+ Giai cấp công nhân có lợi ích căn bản thống nhất với lợi ích của toàn thể
nhân dân lao động nên họ có thể tập hợp, đoàn kết, lãnh đạo đông đảo quần
chúng đi theo làm cách mạng chống lại giai cấp tư sản.
Có thể thấy địa vị kinh tế – xã hội của giai cấp công nhân là yếu tố quan
trọng nhất quy định nên sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân bởi nếu không
có địa vị về kinh tế là người đại diện cho lực lượng sản xuất tiến bộ, không có
địa vị về xã hội là bị giai cấp tư sản bóc lột thì sẽ không có động lực về chính trị
để thực hiện cuộc cách mạng xóa bỏ chủ nghĩa tư bản để xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Giai cấp công nhân có mâu thuẫn đối kháng về mặt lợi ích với giai cấp tư sản
trong chủ nghĩa tư bản. Họ là nhân tố chủ đạo, đại diện cho phương thức sản xuất
tiên tiến và lực lượng sản xuất hiện đại. Nhưng đồng thời cũng mong muốn xóa bỏ
quan hệ sản xuất cũ của chủ nghĩa tư bản để thiết lập mối quan hệ sản xuất mới
hiện đại hơn. Vì vậy, giai cấp công nhân là lực lượng quyết định phá 1 lOMoARcPSD|44744371
vỡ quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa, giành chính quyền về tay mình, chuyển
từ giai cấp “tự nó” thành giai cấp “vì nó”.
- Thứ hai, do địa vị chính trị - xã hội của giai cấp công nhân quy định
+ Giai cấp công nhân là giai cấp tiên tiến nhất. Giai cấp công nhân là con đẻ
của nền sản xuất công nghiệp hiện đại, được rèn luyện trong nền sản xuất công
nghiệp tiến bộ, đoàn kết và tổ chức lại thành một lực lượng xã hội hùng mạnh.
+ Giai cấp công nhân đại diện cho lực lượng sản xuất tiên tiến thể hiện ở
nhiệm vụ xóa bỏ quan hệ sản xuất dựa trên chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất
thiết lập quan hệ sản xuất mới tiến bộ hơn.
+ Giai cấp công nhân được trang bị lí luận của chủ nghĩa Mác Lenin lí luận
cách mạng khoa học và tiến bộ. Để có thể tiếp thu và vận dụng lí luận này đòi
hỏi giai cấp công nhân cần có trình độ lí luận nhất định.
+ Giai cấp công nhân có ý thức tổ chức kỷ luật cao. Môi trường làm việc của
giai cấp công nhân là sản xuất tập trung cao và có trình độ kỹ thuật ngày càng
hiện đại, có cơ cấu tổ chức ngày càng chặt chẽ, làm việc theo dây chuyền buộc
giai cấp công nhân phải luôn tuân thủ nghiêm ngặt kỷ luật lao động. Do yêu cầu
của cuộc đấu tranh giai cấp chống lại giai cấp tư sản là một giai cấp có tiềm lực
về kinh tế – kỹ thuật nên giai cấp công nhân phải đấu tranh bằng phẩm chất kỷ luật của mình.
+ Ngoài ra giai cấp công nhân có tinh thần cách mạng triệt để nhất vì cách
mạng của giai cấp công nhân hướng tới mục tiêu cuối là giải phóng giai cấp, giải
phóng dân tộc, giải phóng con người, thể hiện ở sự xóa bỏ mọi tình trạng áp bức
bóc lột, nô dịch cả về vật chất lẫn tinh thần. Giai cấp công nhân vừa phải giành
chính quyền, vừa sử dụng chính quyền để thực hiện mục tiêu đó.
+ Giai cấp công nhân có bản chất quốc tế. Giai cấp công nhân ở tất cả các
nước đều có chung một mục đích là giải phóng mình đồng thời giải phóng xã hội
khỏi áp bức bóc lột và họ đều có chung một kẻ thù là giai cấp tư sản bóc lột và
cũng do yêu cầu của cuộc đấu tranh giai cấp, để chống lại chủ nghĩa tư bản, giai
cấp tư sản khi mà chúng đã liên kết với nhau thành tập đoàn tư bản, chủ 1 lOMoARcPSD|44744371
nghĩa đế quốc, vì vậy mà giai cấp công nhân càng phải nêu cao tinh thần quốc tế
của giai cấp mình, cùng nhau thực hiện sứ mệnh lịch sử.
4 Điều kiện chủ quan để giai cấp công nhân thực hiện sứ mệnh lịch sử:
Chủ nghĩa Mác - Lênin chỉ ra những điều kiện thuộc về nhân tố chủ quan để
giai cấp công nhân hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình. Đó là:
Sự phát triển của bản thân giai cắp công nhân cả về số lượng và chất lượng.
Thông qua sự phát triển này có thể thấy sự lớn mạnh của giai cấp công nhân
cùng với quy mô phát triền của nền sản xuất vật chất hiện đại trên nền tảng của
công nghiệp, của kỹ thuật và công nghệ.
Sự phát triển về số lượng phải gán liền với sự phát triển về chất lượng giai
cấp công nhân hiện đại, đảm bảo cho giai cấp công nhân thực hiện được sứ
mệnh lịch sử của mình. Chất lượng giai cấp công nhân phải thể hiện ở trình độ
trưởng thành về ý thức chính trị của một giai cấp cách mạng, tức là tự giác nhận
thức được vai trò và trọng trách của giai cấp mình đối với lịch sử, do đó giai cấp
công nhân phải được giác ngộ về lý luận khoa học và cách mạng của chủ nghĩa
Mác - Lênin. Là giai cấp đại diện tiêu biểu cho phương thức sản xuất tiên tiến,
chất lượng giai cấp công nhân còn phải thể hiện ở năng lực và trình độ làm chủ
khoa học kỹ thuật và công nghệ hiện đại, nhất là trong diều kiện hiện nay.
Để phát triển giai cấp công nhân về số lượng và chất lượng, theo chủ nghĩa
Mác - Lênin phải đặc biệt chú ý đến hai biện pháp cơ bản: 1) Phát triền công
nghiệp - “tiền đề thực tiễn tuyệt đối cần thiết” và 2) Sự trường thành của Đảng
Cộng sản - hạt nhân chính trị quan trọng của giai cấp công nhân. Chỉ với sự phát
triền về số lượng và chất lượng, đặc biệt về chất lượng, giai cấp công nhân mới
có thể thực hiện được sứ mệnh lịch sử của giai cấp mình.
Đảng Cộng sản là nhân tố chủ quan quan trọng nhất để giai cấp công nhân
thực hiện thắng lợi sứ mệnh lịch sử của mình. 1 lOMoARcPSD|44744371
Đảng Cộng sản — đội tiên phong của giai cấp công nhân ra đời và đảm nhận
vai trò lãnh đạo cuộc cách mạng là dấu hiệu về sự trưởng thành vượt bậc của
giai cấp công nhân với tư cách là giai cấp cách mạng.
Quy luật chung, phổ biến cho sự ra đời của Đảng Cộng sàn là sự kết hợp giữa
chủ nghĩa xã hội khoa học, tức chủ nghĩa Mác - Lênin với phong trào công nhân.
Giai cấp công nhân là cơ sở xã hội và nguồn bổ sung lực lượng quan trọng
nhất của Đảng, làm cho Đảng mang bản chất giai cấp công nhân trờ thành đội
tiên phong, bộ tham mưu chiến đấu của giai cấp. Đảng Cộng sàn đại biểu trung
thành cho lợi ích của giai cấp cồng nhân, của dân tộc và xã hội. Sức mạnh của
Đảng không chỉ thể hiện ở bản chất giai cấp cồng nhân mà còn ở mối liên hệ
mật thiết giữa Đảng với nhân dân. với quằn chúng lao động đông đảo trong xã
hội, thực hiện cuộc cách mạng do Đảng lãnh đạo để giải phóng giai cấp và giải phóng xã hội.
Ngoài hai điều kiện thuộc về nhân tố chủ quan nêu trên chủ nghĩa Mác -
Lênin còn chỉ rõ, để cuộc cách mạng thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp
công nhân đi tới thắng lợi, phải có sự liên minh giai cấp giữa giai cắp công nhân
với giai cấp nông dân và các tầng lớp lao động khác do giai cấp công nhân thông
qua đội tiên phong của nó là Đảng Cộng sản lãnh đạo. Đây cũng là một điều
kiện quan trọng không thể thiếu để thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân.
Như vậy, có thể thấy điều kiện chủ quan là điều kiện quan trọng nhất để
giai cấp công nhân quy định và thực hiện sứ mệnh lịch sử đó.
II. Vai trò của Đảng Cộng sản Việt Nam trong việc thực hiện sứ mệnh
lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay
1. Giai cấp công nhân Việt Nam và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công
nhân Việt Nam hiện nay
Đặc điểm của giai cấp công nhân Việt Nam 1 lOMoARcPSD|44744371
Cùng với chính sách khai thác thuộc địa ở Việt Nam để làm lợi cho chính
quốc của thực dân Pháp, giai cấp công nhân đã ra đời và có những đặc điểm sau đây:
- Ra đời trước giai cấp tư sản vào đầu thế kỷ XX, là giai cấp trực tiếp đối
kháng với tư bản thực dân Pháp và bè lũ tay sai của chúng. Giai cấp công nhân
Việt Nam sinh ra và lớn lên ở một nước nửa thuộc địa, nửa phong kiến, dưới
ách thống trị của thực dân Pháp nên chậm phát triển.
- Tuy số lượng giai cấp công nhân Việt Nam ít, còn mang nhiều tàn dư của
tâm lý tiểu nông và tập quán của nông dân, nhưng giai cấp công nhân Việt Nam
đã nhanh chóng vươn lên đảm đương vai trò lãnh đạo cách mạng ở nước ta và
thực hiện sứ mệnh lịch sử của mình là đấu tranh để giành độc lập chủ quyền,
xóa bỏ ách bóc lột và thống trị thực dân Giai cấp công nhân Việt Nam tuyệt đối
trung thành với chủ nghĩa Mác – Lênin và lợi ích quốc gia - dân tộc; sáng suốt
lãnh đạo cách mạng thông qua Đảng tiên phong của mình là Đảng Cộng sản Việt Nam.
-Giai cấp công nhân Việt Nam gắn bó mật thiết với các tầng lớp nhân dân
trong xã hội. Đây là điều kiện thuận lợi để giai cấp công nhân xây dựng khối
liên minh công - nông - trí vững chắc và khối đoàn kết dân tộc rộng rãi, bảo đảm
cho sự lãnh đạo của giai cấp công nhân trong suốt quá trình cách mạng Việt Nam.
Ngày nay, nhất là trong hơn 30 năm đổi mới vừa qua, những đặc điểm đó
của giai cấp công nhân đã có những biến đổi do tác động của tình hình kinh tế -
xã hội trong nước và những tác động của tình hình quốc tế và thế giới. Có thể
nói tới những biến đổi đó trên những nét chính sau đây:
- Giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay ngày càng tăng nhanh cả về số lượng
và chất lượng bởi do quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa của Việt Nam
ngày càng đẩy mạnh về quy mô và tốc độ. 1 lOMoARcPSD|44744371
-Giai cấp công nhân đa dạng về cơ cấu nghề nghiệp, có mặt ở tất cả các
thành phần kinh tế bởi do quá trình phát triển của điều kiện kinh tế và sự phát
triển của khoa học kỹ thuật ngày càng tiến bộ.
-Công nhân tri thức, nắm vững khoa học – công nghệ tiên tiến, được rèn
luyện trong thực tiễn sản xuất và thực tiễn xã hội, là lực lượng chủ đạo trong
cơ cấu giai cấp công nhân của Việt Nam hiện nay.
-Để thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam trong bối
cảnh hiện nay, cùng với việc xây dựng, phát triển giai cấp công nhân cần chú
trọng công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, làm cho Đảng lãnh đạo, cầm quyền
thực sự trong sạch vững mạnh. Đó là điểm then chốt để thực hiện thành công sứ
mệnh lịch sử của giai cấp công nhân ở Việt Nam.
Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay.
Trong thời kỳ đổi mới, Đảng ta đã xác định vai trò giai cấp công nhân và sứ
mệnh lịch sử to lớn của giai cấp công nhân ở nước ta. Và cũng giống như sứ
mệnh của giai cấp công nhân thế giới, giai cấp công nhân Việt Nam cũng mang
sứ mệnh lịch sử trên ba khía cạnh: Kinh tế, chính trị - xã hội, văn hóa tư tưởng. - Nội dung kinh tế:
Giai cấp công nhân phát huy vai trò và trách nhiệm của lực lượng đi đầu
trong sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Thực hiện
sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trên lĩnh vực kinh tế gắn liền với việc
phát huy vai trò của giai cấp công nhân, thực hiện khối liên minh công – nông –
trí tạo nên hướng phát triển bền vững, hiện đại hóa, chủ động hội nhập quốc tế.
– Nội dung chính trị - xã hội:
Nhiệm vụ giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, phải mang bản chất
của giai cấp công nhân, mang bản chất Đảng Cộng sản Việt Nam, đi đầu trong
vai trò là người tiên phong. Thực hiện sứ mệnh lịch sử của mình trong chính trị -
xã hội, trong cuộc đấu tranh chống lại quá trình suy thoái về tư tưởng chính trị,
đạo đức, lối sống, tự diễn biến, tự chuyển hóa trong nội bộ Đảng, nội bộ của giai cấp công nhân. 1 lOMoARcPSD|44744371
– Nội dung văn hóa tư tưởng:
Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân
tộc, có nội dung cốt lõi là xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa, giáo dục
đạo đức cách mạng. Muốn thực hiện được sứ mệnh lịch sử này, giai cấp công
nhân Việt Nam phải giáo dục cho các thế hệ mai sau về ý thức giai cấp, bản
lĩnh chính trị, chủ nghĩa yêu nước và chủ nghĩa quốc tế.
2. Vai trò của Đảng Cộng sản Việt Nam với giai cấp công nhân
Sự nghiệp cách mạng của dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhất là từ khi
nước ta tiến hành công cuộc đổi mới, đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý
nghĩa lịch sử. Trong quá trình lãnh đạo sự nghiệp cách mạng, Đảng Cộng sản
Việt Nam luôn nỗ lực tìm tòi, đề ra đường lối xây dựng chủ nghĩa xã hội ở
mỗi thời kỳ một cách phù hợp; qua đó, góp phần vào thắng lợi của sự nghiệp
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Giữ vững và phát huy bản chất giai cấp công nhân của Đảng là một vấn đề
rất lớn, liên quan đến năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền, sức chiến đấu của
Đảng. Đây cũng là cốt lõi lý luận của vấn đề “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn
Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh” - một trong những chủ đề
được nêu hàng đầu trong Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương
khóa XII tại Đại hội XIII của Đảng. Bối cảnh hiện nay đang đặt ra mấy yêu cầu cụ thể như sau:
Thứ nhất, với tư cách là người lãnh đạo quá trình “đẩy mạnh toàn diện, đồng
bộ công cuộc đổi mới”, Đảng cần giữ vững và phát huy bản chất giai cấp công
nhân của mình, trước tiên là phải kiên định mục tiêu chủ nghĩa xã hội, giữ vững
định hướng xã hội chủ nghĩa cho quá trình phát triển của đất nước; tiếp đến là
trực tiếp giải quyết các quan hệ giữa tuân theo các quy luật thị trường và bảo
đảm định hướng xã hội chủ nghĩa; giữa tăng trưởng kinh tế kết hợp với phát
triển văn hóa, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, bảo vệ môi trường. Nhìn
chung, tính chất xã hội chủ nghĩa trong quá trình phát triển của đất nước tùy
thuộc trước hết vào vai trò lãnh đạo của Đảng, vai trò quản lý - “quản trị phát 1 lOMoARcPSD|44744371
triển bền vững” của Nhà nước. Tất cả những trọng trách này đều liên quan
đến việc giữ vững và thể hiện ra một cách thường trực và căn cốt bản chất giai
cấp công nhân của Đảng khi giải quyết các quan hệ trên.
Thứ hai, với tư cách là đảng cầm quyền, trong mối quan hệ với giai cấp công
nhân và nhân dân, Đảng phải tiếp tục giải quyết hài hòa quan hệ giữa các giai
tầng trong một xã hội đa dạng về lợi ích. Ở chặng đầu của thời kỳ đổi mới, nhận
thức mang tính định hướng là: “Lợi ích giai cấp công nhân thống nhất với lợi ích
của toàn dân tộc trong mục tiêu chung là độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa
xã hội, dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”.
Hiện nay, để bảo đảm lợi ích và hài hòa lợi ích của các giai tầng trong bối
cảnh đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, Đảng và Nhà nước tiếp tục xác
định việc thúc đẩy và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao
động là trọng tâm, trọng điểm. Theo đó, khi hoàn thiện đồng bộ thể chế phát
triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, nên coi việc hoàn thiện
toàn diện, đồng bộ thể chế để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng và vị
thế của người lao động là một hướng ưu tiên. Có như vậy, mới “Xây dựng, phát
triển, tạo môi trường và điều kiện xã hội thuận lợi nhất để khơi dậy truyền thống
yêu nước, niềm tự hào dân tộc, niềm tin, khát vọng phát triển đất nước phồn
vinh, hạnh phúc; tài năng, trí tuệ, phẩm chất của con người Việt Nam là trung
tâm, mục tiêu và động lực phát triển quan trọng nhất của đất nước”. Từ đó,
Đảng khơi dậy được sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc mà không xa
rời lập trường của giai cấp công nhân.
Thứ ba, với tư cách là đội tiên phong của giai cấp và của dân tộc, bối cảnh
hiện nay đặt ra yêu cầu mới trong xây dựng và chỉnh đốn Đảng, cả về năng lực
hoạt động thực tiễn, cũng như năng lực tư duy lý luận. Để Đảng đảm nhận vai
trò tiên phong trong hoạt động thực tiễn, cần tăng cường bản chất giai cấp công
nhân và bản lĩnh chính trị của Đảng. Điều đó giúp Đảng nâng cao năng lực lãnh 1 lOMoARcPSD|44744371
đạo trong sự nghiệp cách mạng; đồng thời, làm cho mỗi tổ chức đảng và cá nhân
người đảng viên trở thành một tấm gương đạo đức có sức cổ vũ toàn xã hội. Yêu
cầu cụ thể là: “Kiên định và không ngừng vận dụng, phát triển sáng tạo chủ
nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh... Kiên định mục tiêu độc lập dân tộc
và chủ nghĩa xã hội... Kiên định đường lối đổi mới..., kiên định các nguyên tắc
xây dựng Đảng”; phương hướng chung là: “Trong những năm tới phải đặc biệt
coi trọng và đẩy mạnh hơn nữa xây dựng, chỉnh đốn Đảng toàn diện về chính trị,
tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ”.
Về vai trò tiên phong lý luận, việc giữ vững và phát huy bản chất giai cấp
công nhân của Đảng cần được nhìn nhận như một biện pháp để bảo vệ và xây
dựng Đảng từ bên trong, từ “cội rễ”, từ sâu xa... Theo đó, đẩy mạnh việc nghiên
cứu lý luận về giữ vững và phát huy bản chất giai cấp công nhân của Đảng trong
bối cảnh hiện nay là rất cần thiết. Cần chú trọng nghiên cứu các vấn đề có liên
quan trực tiếp, chẳng hạn như: Lập trường giai cấp công nhân trong quá trình
hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển bền vững, quản lý phát triển xã hội hiệu
quả; bản chất giai cấp công nhân đối với quá trình xây dựng Nhà nước pháp
quyền xã hội chủ nghĩa trong sạch, vững mạnh, tinh gọn, hoạt động hiệu lực,
hiệu quả, vì nhân dân; lối sống của giai cấp công nhân và xây dựng con người Việt Nam hiện nay...
4. Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu để xây dựng giai cấp
công nhân Việt Nam hiện nay.
Phương hướng xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay. Đại
hội X, XI của Đảng Cộng sản Việt Nam đã xác định phương hướng xây
dựng giai cấp công nhân Việt Nam trong quá trình đẩy mạnh công nghiệp
hóa, hiện đại hóa đất nước: +
Phát triển về số lượng, chất lượng và tổ chức. +
Nâng cao giác ngộ và bản lĩnh chính trị, nhạy bén và vững vàng trước những
diễn biến phức tạp của tình hình thế giới và biến đổi tình hình trong nước. 1 lOMoARcPSD|44744371
Nâng cao trình độ học vấn, chuyên môn, kĩ năng nghề nghiệp, thích ứng
nhanh với cơ chế thị trường và hội nhập quốc tế. +
Giải quyết việc làm, giảm tối đa số công nhân thiếu việc làm và thất nghiệp. +
Thực hiện tốt chính sách và pháp luật đối với công nhân và người lao động. +
Xây dựng tổ chức, phát triển đoàn viên, công đoàn, nghiệp đoàn để thể
hiện tiếng nói, quan điểm của những người công nhân hiện nay mạnh hơn.
Một số giải pháp xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay.
Để thực hiện thắng lợi mục tiêu đưa nước ta trở thành một nước công
nghiệp theo hướng hiện đại, xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam trong
thời kỳ mới cần thực hiện một số giải pháp chủ yếu sau:
Một là, nâng cao nhận thức kiên định quan điểm giai cấp công nhân là giai cấp
lãnh đạo cách mạng thông qua đội tiền phong là Đảng Cộng sản Việt Nam. Hai
là, xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh gắn với xây dựng và phát huy sức
mạnh của liên minh giai cấp dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Ba
là, thực hiện chiến lược xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh, gắn kết chặt chẽ
với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất
nước, hội nhập quốc tế.
Bốn là, đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ mọi mặt cho công nhân, không
ngừng trí thức hóa giai cấp công nhân.
Năm là, xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh là trách nhiệm của cả hệ thống
chính trị, của toàn xã hội và sự nỗ lực vươn lên của bản thân mỗi người công
nhân, sự tham gia đóng góp tích cực của người sử dụng lao động 1 lOMoARcPSD|44744371 KẾT LUẬN
Qua những nội dung đã trình bày ở trên, từ các phân tích về sứ mệnh lịch sử
của giai cấp công nhân cả về lý luận lẫn thực tiễn, chúng ta khẳng định rằng sứ
mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là không bao giờ thay đổi, ở bất cứ nước
nào trong giai đoạn lịch sử nào, đó là một giai cấp tiên tiến,có vai trò to lớn
trong lịch sử phát triển của thế giới, là lực lượng tiên phong trong công cuộc cải
tạo khoa học công nghệ vào sản xuất của xã hội. giai cấp công nhân, Đảng cộng
sản và hệ tư tưởng Mác-Lênin không bao giờ tách rời nhau, là nhân tố lãnh đạo,
tổ chức nhân dân lao động trong quá trình giải phóng xã hội, giải phóng con
người. Hiểu được rõ về giai cấp công nhân, đặc biệt là hiểu được sứ mệnh lịch
sử của giai cấp công nhân là một vấn đề hết sức quan trọng trong nhận thức của
mỗi chúng ta, giúp ta có những nhận thức đúng đắn đối với các giai cấp trong xã
hội nói chung và giai cấp công nhân nói riêng. Qua đó, mỗi cá nhân trong xã hội
cần không ngừng nâng cao ý thức trách nhiệm về giai cấp,về nhận thức xã hội
để nâng cao tri thức văn hoá của mình. Trong giai đoạn hiện nay,c các thế lực
phản động ngày càng ra sức chống phá các Đảng cộng sản, phủ nhận sứ mệnh
lịch sử của giai cấp công nhân, vì thế hơn bao giờ hết Đảng,nhà nước cần tăng
cường công tác tuyên truyền, học tập nâng cao nhận thức về vai trò, vị trí của
giai cấp công nhân. Mặt khác, sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân hiện nay
là một nội dung quan trọng đối với giai cấp công nhân nên nó rất cần được xã
hội và nhất là Đảng cộng sản chú trọng, tạo điều kiện hoàn thành một cách tốt
nhất, góp phần xây dựng một giai cấp công nhân hoàn thiện và vững mạnh trong thời đại ngày nay. 1 lOMoARcPSD|44744371 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1