Tiểu luận "Lý luận của Kinh tế chính trị Mác – Lê nin về sản xuất hàng hóa và sự vận dụng trong nền sản xuất hàng hóa ở Việt Nam hiện nay"
Tiểu luận môn "Kinh tế chính trị Mác – Lê nin" với đề tài: "Lý luận của Kinh tế chính trị Mác – Lê nin về sản xuất hàng hóa và sự vận dụng trong nền sản xuất hàng hóa ở Việt Nam hiện nay" của nhóm 5 giúp bạn tham khảo và hoàn thành tốt bài tiểu luận của mình đạt kết quả cao.
Môn: Kinh tế chính trị Mác - Lênin (0101000747)
Trường: Học viện Hàng Không Việt Nam
Thông tin:
Tác giả:
Tài liệu liên quan:
Preview text:
lOMoARcPSD|35973522
TRƯỜNG HỌC VIỆN HÀNG KHÔNG VIỆT NAM
KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH
MÔN HỌC: KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁC - LÊNIN TIỂU LUẬN Đề tài 1:
Lý luận của Kinh tế chính trị Mác – Lê nin về sản xuất hàng hóa và
sự vận dụng trong nền sản xuất hàng hóa ở Việt Nam hiện nay
GVHD: NGUYỄN THỊ HẰNG NHÓM SVTH: NHÓM 5 LỚP HỌC PHẦN: 010100074707
Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 05/2022
Downloaded by Di?p ??ng Ng?c (tanphatthpt@gmail.com) lOMoARcPSD|35973522 2
Downloaded by Di?p ??ng Ng?c (tanphatthpt@gmail.com) lOMoARcPSD|35973522
HỌC VIỆN HÀNG KHÔNG VIỆT NAM KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH
TIỂU LUẬN KẾT THÚC HỌC PHẦN
MÔN HỌC: KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁC-LÊNIN STT Họ và tên SV MSSV
Mức độ hoàn thành 1 Phan Thị Khánh Bình 2153410008 100% 2
Trần Nguyễn Hoàng Đạt 2153410016 100% 3 Phan Thanh Cao 2153410009 100% 4
Nguyễn Thị Bảo Ngọc 2153410042 100% 5
Nguyễn Thị Ngọc Linh 2153410032 100% 6
Nguyễn Thị Thúy Anh 2153410004 100% 7 Lê Thị Mỹ Đào 2153410015 100% 8 Trần Ngọc Linh 2153410033 100%
Sau khoảng thời gian chủ động, tích cực tìm hiểu và nghiên cứu thì nhóm 05
đã hoàn thành bài thảo luận về “Lý luận của Kinh tế chính trị Mác – Lê nin về sản
xuất hàng hóa và sự vận dụng trong nền sản xuất hàng hóa ở Việt Nam hiện nay”.
Tuy nhiên, kiến thức về bộ môn KTCT Mác-Lênin còn rất hạn chế nên bài làm
chắc chắn không tránh khỏi những sai sót, nhóm rất mong nhận được sự đóng góp
ý kiến từ cô để bài tiểu luận có thể hoàn chỉnh hơn.
Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 05/2022
Downloaded by Di?p ??ng Ng?c (tanphatthpt@gmail.com) lOMoARcPSD|35973522 MỤC LỤC
MỞ ĐẦU.....................................................................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài.....................................................................................................................1
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu.......................................................................................................2
3. Mục tiêu nghiên cứu...........................................................................................................................3
3.1 Mục tiêu tổng quát........................................................................................................................3
3.2 Mục tiêu cụ thể.............................................................................................................................3
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.....................................................................................................3
4.1 Đối tượng nghiên cứu...................................................................................................................3
4.2 Phạm vi nghiên cứu......................................................................................................................3
5. Phương pháp nghiên cứu...................................................................................................................3
6. Bố cục đề tài........................................................................................................................................4
PHẦN KIẾN THỨC CƠ BẢN..................................................................................................................5
Chương 1: Lý luận của C.mác về sản xuất hàng hóa...............................................................................5
1. Sản xuất hàng hóa trong kinh tế chính trị Mác Lê-Nin...................................................................5
1.1 Sản xuất hàng hóa........................................................................................................................5
1.2 Điều kiện ra đời, tồn tại của sản xuất hàng hóa.........................................................................5
2. Đặc trưng và ưu thế của sản xuất hàng hóa.....................................................................................6
2.1 Đặc trưng của sản xuất hàng hóa................................................................................................6
2.2 Ưu thế của sản xuất hàng hóa......................................................................................................7
3. Các quy luật của sản xuất hàng hóa:................................................................................................7
3.1 Quy luật giá trị:............................................................................................................................8
3.2 Quy luật cạnh tranh.....................................................................................................................9
3.3 Quy luật cung cầu.......................................................................................................................10
3.4 Quy luật lưu thông tiền tệ và lạm phát.....................................................................................11
Chương 2: Nền sản xuất hàng hóa ở Việt Nam......................................................................................13
1. Khái niệm:.........................................................................................................................................13
2. Thực trạng nền sản xuất hàng hóa ở Việt Nam:.............................................................................13
3. Ưu điểm và nhược điểm:..................................................................................................................14
PHẦN KIẾN THỨC VẬN DỤNG...........................................................................................................16
Downloaded by Di?p ??ng Ng?c (tanphatthpt@gmail.com) lOMoARcPSD|35973522
Chương 3: Vận dụng lý luận sản xuất hàng hóa của C.Mác trong nền sản xuất hàng hóa ở Việt Nam
hiện nay.....................................................................................................................................................16
1. Thực trạng vận dụng lý luận sản xuất hàng hóa của C.Mác trong nền sản xuất hàng hóa ở Việt
Nam hiện nay:.......................................................................................................................................16
1.1 Tổng quan nền kinh tế thị trường ở Việt Nam hiện nay..........................................................16
1.2 Sự biểu hiện của lý luận sản xuất hàng hóa trong phát triển kinh tế thị trường ở Việt Nam
hiện nay.............................................................................................................................................18
2. Những biện pháp vận dụng lý luận sản xuất hàng hóa của C.Mác trong phát triển kinh tế thị
trường ở Việt Nam hiện nay................................................................................................................19
KẾT LUẬN...............................................................................................................................................22
TRÍCH NGUỒN.......................................................................................................................................23
Downloaded by Di?p ??ng Ng?c (tanphatthpt@gmail.com) lOMoARcPSD|35973522 MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Nước ta trước đây với tiền thân là nền kinh tế còn phong kiến lạc hậu, trì trệ,
lại phải chống chịu với hai cuộc chiến tranh giữ nước khốc liệt, nền kinh tế nước ta
vốn đã lạc hậu lại càng khó theo kịp xu hướng kinh tế của thế giới. Sau khi giành
được sự độc lập, từ cơ sở kinh tế lạc hậu, trì trệ đó, nước ta bắt đầu xây dựng nên
nền sản xuất kế hoạch hoá tập trung, quan liêu bao cấp, vẫn tiếp tục sử dụng những
chính sách kinh tế cũ không phù hợp, điều đó khiến cho đất nước lâm vào tình
trạng khủng hoảng kinh tế nghiêm trọng, đi sau các nền kinh tế khác hàng chục
thập kỉ. Đến 1976, Việt Nam ta hoàn toàn thống nhất, nước nhà từng bước xây
dựng Chủ nghĩa Xã hội. Trong thời kỳ này, nền kinh tế nước ta gặt hái được nhiều
thành tựu nhưng đồng thời cũng gặp không ít khó khăn, thách thức. Tháng 12/1986,
tại Đại hội VI , một quyết định quan trọng được đưa ra. Đảng và Nhà nước ta quyết
định đổi mới nền kinh tế, thay thế nền kinh tế tập trung quan liêu bao cấp bằng nền
kinh tế sản xuất hàng hóa. Sau đó, nền sản xuất hàng hóa đã trở thành nền tảng,
động lực thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển bền vững đất nước;
giúp nền kinh tế của nước nhà từng bước hội nhập với sự đi lên không ngừng của
khu vực và thế giới và đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Cụ thể, ngày
28/7/1995, tại thủ đô Bandar Seri Begawan của Brunei Darussalam, Việt Nam
chính thức là thành viên thứ 7 của ASEAN. Ngày 11/1/2007, Việt Nam trở thành
thành viên đầy đủ của WTO. Bên cạnh đó, nước ta luôn không ngừng nỗ lực trong
quá trình cải cách, đổi mới nhằm hoàn thiện con đường phát triển kinh tế nói chung
và sản xuất hàng hóa nói riêng. Trong thời gian qua, nhiều văn bản quan trọng về
định hướng chiến lược, cơ chế và chính sách phát triển nền sản xuất hàng hóa đã
được ban hành. Đảng và Nhà nước sớm đã xác định được vai trò then chốt của sản 1
Downloaded by Di?p ??ng Ng?c (tanphatthpt@gmail.com) lOMoARcPSD|35973522
xuất hàng hóa trong sự nghiệp phát triển kinh tế nước nhà. Những bước đầu tiên
còn gặp đầy khó khăn, phức tạp, nền kinh tế đòi hỏi sự học tập, tiếp thu kinh
nghiệm của nhân loại trên cơ sở cân nhắc, sáng tạo, chọn lựa cho phù hợp với hoàn
cảnh và điều kiện của Việt Nam. Trong quá trình học hỏi đó, những lý luận sản xuất
hàng hóa của C.Mác đã cho ta thấy được vai trò quan trọng của sản xuất và lưu
thông hàng hóa. Lý luận của Mác Lênin chỉ ra các phạm trù cơ bản về hàng hóa,
tiền tệ, giá cả, quy luật giá trị, tính hai mặt của lao động sản xuất hàng hóa, năng
suất lao động… giúp việc nhận thức một cách căn bản cơ sở lý luận của các mối
quan hệ kinh tế trong nền sản xuất hàng hóa. Chính vì thế, việc nghiên cứu về lý
luận sản xuất hàng hóa của C.Mác và tìm hiểu vai trò cũng như tác động của nó đến
nền kinh tế ở nước ta hiện nay có ý nghĩa vô cùng quan trọng và cần thiết.
Với lí do muốn tìm hiểu rõ hơn về bản chất, mối quan hệ của lý luận sản xuất
hàng hóa với việc vận dụng lý luận của kinh tế chính trị Mác Lê-nin, nhóm 05
quyết định chọn đề tài thảo luận: “Lý luận của Kinh tế chính trị Mác – Lê nin về
sản xuất hàng hóa và sự vận dụng trong nền sản xuất hàng hóa Việt Nam hiện nay”.
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu
Với mọi người, đề tài “Nền sản xuất hàng hóa ở nước ta” đã quá quen thuộc,
tuy nhiên vẫn thu hút được nhiều người khai thác, tìm hiểu, nghiên cứu và trình
bày. Ta có thể tìm thấy một cách dễ dàng trên các trang mạng xã hội cũng như trong
một số sách, báo, tài liệu, luận án... Các bài viết ấy đã làm rõ được vấn đề sản xuất
và quá trình lưu thông hàng hóa cũng như ảnh hưởng của quá trình sản xuất hàng
hóa tới sự phát triển của nền kinh tế Việt Nam. Đánh giá các thuận lợi và khó khăn
thông qua các số liệu cụ thể được thống kê trong thực tế. Bước đầu xây dựng các
phương hướng và biện pháp để giải quyết các vấn đề còn tồn tại trong sản xuất
hàng hóa. Tuy nhiên thực trạng trong nước cho thấy tác động vẫn chưa triệt để, từ 2
Downloaded by Di?p ??ng Ng?c (tanphatthpt@gmail.com) lOMoARcPSD|35973522
đó đặt ra yêu cầu phân tích kỹ hơn nhằm đưa ra các giải pháp cụ thể và thiết thực hơn.
3. Mục tiêu nghiên cứu
3.1 Mục tiêu tổng quát
Vấn đề nghiên cứu nhằm đưa ra thực trạng nền sản xuất hàng hóa ở Việt Nam
hiện nay. Bên cạnh đó, tìm hiểu, đánh giá và phân tích tác động của những yếu tố
bên ngoài đến nền sản xuất hàng hóa Việt Nam. Mục đích của tiểu luận là làm sáng
tỏ quan điểm của Triết học Mác-Lênin về nền sản xuất hàng hóa. Từ đó rút ra một
số ý nghĩa của sự vận dụng và vận hành có hiệu quả nền sản xuất hàng hóa Việt
Nam hiện nay. Hoàn thành bài tiểu luận, nhóm 05 hi vọng có thể góp một phần nhỏ
của mình trong việc làm rõ, củng cố lòng tin của mọi người vào công cuộc đổi mới
của nhà nước, giúp mọi người có được quan điểm rõ ràng hơn và cùng chung tay
xây dựng một nền kinh tế mới - nền kinh tế với sản xuất hàng hóa theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
3.2 Mục tiêu cụ thể
Hiểu rõ hơn về bản chất của nền sản xuất hàng hóa và các yếu tố tác động.
Đưa ra cái nhìn tổng quan về thực trạng nền sản xuất hàng hóa nước ta hiện nay. Đề
xuất phương hướng và giải pháp giải quyết những vấn đề hạn chế còn tồn đọng
đồng thời phát huy tối đa các điểm mạnh của nền sản xuất hàng hóa trong nước.
Tìm hiểu về sự vận dụng lý luận sản xuất hàng hóa của C.Mác trong nền sản xuất
hàng hóa ở Việt Nam hiện nay.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1 Đối tượng nghiên cứu: Nền sản xuất hàng hóa ở Việt Nam.
4.2 Phạm vi nghiên cứu: Nền sản xuất hàng hóa trong Việt Nam.
5. Phương pháp nghiên cứu 3
Downloaded by Di?p ??ng Ng?c (tanphatthpt@gmail.com) lOMoARcPSD|35973522
- Phương pháp thu thập, nghiên cứu tài liệu: nghiên cứu tham khảo nguồn tài liệu
từ nhiều trang uy tín như ITC, Tổng cục Thống kê,…cùng các tạp chí kinh tế,
luận văn, tài liệu nghiên cứu trong và ngoài nước.
- Phương pháp thống kê, tổng hợp: Thông tin và số liệu về nền sản xuất, kim
ngạch được lấy từ nhiều nguồn khác nhau, tiến hành chọn lọc thông tin và xử lý
để đưa ra đánh giá quy mô, bản chất, sự khác nhau của đối tượng nghiên cứu
theo thời gian và không gian
- Phương pháp phân tích, đánh giá: dựa trên tổng quan tài liệu nghiên cứu.
6. Bố cục đề tài
Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục, tài liệu tham khảo và phụ lục, phần nội
dung của bài tiểu luận gồm có 3 chương:
- Chương 1: Lý luận của Mác Lê-nin về sản xuất hàng hóa.
- Chương 2: Nền sản xuất hàng hóa tại Việt Nam hiện nay.
- Chương 3: Vận dụng lý luận sản xuất hàng hóa của Mác Lê-nin trong nền sản
xuất hàng hóa ở Việt Nam hiện nay. 4
Downloaded by Di?p ??ng Ng?c (tanphatthpt@gmail.com) lOMoARcPSD|35973522
PHẦN KIẾN THỨC CƠ BẢN
Chương 1: Lý luận của C.mác về sản xuất hàng hóa
1. Sản xuất hàng hóa trong kinh tế chính trị Mác Lê-Nin
1.1 Sản xuất hàng hóa
- Sản xuất hàng hóa là một khái niệm được sử dụng trong kinh tế chính trị Mác
Lênin dùng để chỉ về kiểu tổ chức kinh tế trong đó sản phẩm được sản xuất ra
không phải là để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của chính người trực tiếp sản xuất ra
nó mà là để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của người khác, thông qua việc trao
đổi, mua bán. Hay nói một cách khác, sản xuất hàng hóa là kiểu tổ chức kinh tế
mà sản phẩm sản xuất ra là để bán.
- Trong lịch sử, không phải ngay từ đầu khi loài người xuất hiện đã có sản xuất
hàng hóa. Mà sản xuất hàng hóa chỉ tồn tại và phát triển trong một số phương
thức sản xuất xã hội, gắn liền với những điều kiện lịch sử nhất định.
1.2 Điều kiện ra đời, tồn tại của sản xuất hàng hóa
Theo C.Mác, sản xuất hàng hóa chỉ ra đời khi có đủ hai điều kiện là phân công
lao động xã hội và sự tách biệt về mặt kinh tế giữa các chủ thể sản xuất.
- Phân công lao động xã hội là sự phân chia lao động xã hội thành các ngành, các
lĩnh vực sản xuất khác nhau, tạo nên sự chuyên môn hóa của những người sản
xuất thành những ngành, nghề khác nhau. Yếu tố này đóng vai trò là cơ sở cho
sự ra đời của sản xuất hàng hóa.
- Bên cạnh đó, sự tách biệt về mặt kinh tế giữa các chủ thể sản xuất làm cho giữa
những người sản xuất độc lập với nhau, khác nhau về lợi ích. Trong điều kiện đó,
người này muốn tiêu dùng sản phẩm của người khác phải thông qua trao đổi,
mua bán sản phẩm, tức là phải trao đổi dưới hình thức hàng hóa. Về sau, sự tách 5
Downloaded by Di?p ??ng Ng?c (tanphatthpt@gmail.com) lOMoARcPSD|35973522
biệt về mặt kinh tế giữa các chủ thể sản xuất tiếp tục tồn tại và đa dạng hơn.
Hai điều kiện trên cho thấy, phân công lao động xã hội làm cho những người
sản xuất phụ thuộc vào nhau, còn sự tách biệt tương đối về mặt kinh tế giữa những
người sản xuất lại chia rẽ họ, làm cho họ độc lập với nhau. Đây là một mâu thuẫn.
Mâu thuẫn này được giải quyết thông qua trao đổi, mua bán sản phẩm của nhau. Đó
là hai điều kiện cần và đủ của sản xuất hàng hóa.
Tóm lại, sản xuất hàng hóa chỉ ra đời và tồn tại khi có đủ hai điều kiện trên.
Thiếu một trong hai điều kiện thì không có sản xuất hàng hoá và sản phẩm của lao
động cũng không mang hình thái hàng hóa.
2. Đặc trưng và ưu thế của sản xuất hàng hóa
2.1 Đặc trưng của sản xuất hàng hóa
- Sản xuất hàng hóa ra đời là bước phát triển sản xuất quan trọng trong lịch sử
phát triển của xã hội loài người. Sản xuất hàng hóa đã phá vỡ tính khép kín tự
cung, tự cấp của sản xuất, phá vỡ tính cát cứ phong kiến, giải phóng lực lượng
sản xuất, lực lượng lao động và nâng cao hiệu quả kinh tế của xã hội. So với sản
xuất tự cấp, tự túc, sản xuất hàng hóa có đặc trưng và ưu thế cơ bản sau:
+ Sản xuất hàng hóa là sản xuất sản phẩm cho người khác, sản xuất để bán
trên thị trường nên việc mở rộng quy mô sản xuất không bị hạn chế bởi nhu
cầu hạn hẹp của người sản xuất.
+ Sản xuất hàng hóa gắn liền với cạnh tranh nên buộc người sản xuất phải
năng động trong sản xuất kinh doanh để thu được nhiều lợi ích nhất.
+ Lao động của người sản xuất hàng hóa vừa mang tính tư nhân, vừa mang
tính xã hội. Đó là mâu thuẫn cơ bản của sản xuất hàng hóa. Theo chủ nghĩa 6
Downloaded by Di?p ??ng Ng?c (tanphatthpt@gmail.com) lOMoARcPSD|35973522
Mác Lênin thì mâu thuẫn giữa lao động tư nhân và lao động xã hội là cơ sở,
mầm mống của khủng hoảng trong nền kinh tế hàng hóa.
+ Mục đích của sản xuất hàng hóa là giá trị, là lợi nhuận chứ không phải giá trị sử dụng.
2.2 Ưu thế của sản xuất hàng hóa
- Sản xuất hàng hóa ra đời trên cơ sở của phân công lao động xã hội, chuyên
môn hóa sản xuất chính vì thế, nó khai thác được những lợi thế về tự nhiên, xã
hội của từng người, từng cơ sở sản xuất cũng như từng vùng, từng địa phương.
Bên cạnh đó, sự phát triển của sản xuất hàng hóa lại có tác động trở lại, thúc đẩy
sự phát triển của phân công lao động xã hội, làm cho chuyên môn hóa lao động
ngày càng tăng, mối liên hệ giữa các ngành, các vùng ngày càng trở nên mở
rộng, sâu sắc. Khi sản xuất và trao đổi hàng hóa mở rộng giữa các quốc gia, thì
nó còn khai thác được lợi thế của các quốc gia với nhau.
- Sản xuất và trao đổi hàng hóa gắn với tính chất mở của các quan hệ kinh tế, các
quan hệ hàng hóa tiền tệ, làm cho không gian giao lưu kinh tế giữa các khu vực,
các nước, các địa phương ngày càng mở rộng.
- Trong nền sản xuất hàng hóa, sự tác động của quy luật vốn có của sản xuất và
trao đổi hàng hóa là quy luật giá trị, quy luật cung - cầu, quy luật cạnh tranh...
buộc người sản xuất hàng hóa phải luôn luôn năng động, nhạy bén, biết tính
toán,..để đạt lợi ích cao hơn.
- Bên cạnh những mặt tích cực trên, sản xuất hàng hóa cũng còn tồn tại nhiều
mặt trái và cả những tác động tiêu cực đối với đời sống kinh tế, xã hội nhưng sẽ
hạn chế được nếu có sự quản lý, điều tiết từ một chủ thể chung của toàn bộ nền kinh tế là nhà nước.
3. Các quy luật của sản xuất hàng hóa: 7
Downloaded by Di?p ??ng Ng?c (tanphatthpt@gmail.com) lOMoARcPSD|35973522
Các quy luật của sản xuất hàng hóa bao gồm: quy luật giá trị, quy luật cạnh
tranh, quy luật cung - cầu, quy luật lưu thông tiền tệ.
3.1 Quy luật giá trị:
3.1.1 Nội dung và yêu cầu của quy luật giá trị
Quy luật giá trị là quy luật kinh tế cơ bản của sản xuất hàng hóa vì nó quy
định bản chất của sản xuất hàng hóa, là cơ sở của tất cả các quy luật khác của sản
xuất hàng hóa. Đây cũng là một quy luật kinh tế có vai trò quan trọng đối với hình
thành và phát triển nền kinh tế của nước ta trong thời kì quá độ lên chủ nghĩa xã hội.
Nội dung của quy luật giá trị là:
- Sản xuất và trao đổi hàng hóa dựa trên cơ sở giá trị của nó, tức là dựa trên hao
phí lao động xã hội cần thiết.
- Trong sản xuất, tác động của quy luật giá trị buộc người sản xuất phải làm sao
cho mức hao phí lao động cá biệt của mình phù hợp với mức hao phí lao động xã
hội cần thiết thì họ mới có thể tồn tại được.
- Cơ chế tác động của quy luật giá trị thể hiện cả trong trường hợp giá cả bằng
giá trị, cả trong trường hợp giá cả lên xuống xung quanh giá trị. Ở đây, giá trị
như cái trục của giá cả.
3.1.2 Tác động của quy luật giá trị
Trong nền sản xuất hàng hóa, quy luật giá trị có ba tác động sau:
- Điều tiết sản xuất và lưu thông hàng hóa. Quy luật giá trị tự động điều tiết tỷ lệ
phân chia tư liệu sản xuất và sức lao động vào các ngành sản xuất khác nhau,
đáp ứng nhu cầu của xã hội.
- Kích thích cải tiến kỹ thuật, hợp lý hóa sản xuất, tăng năng suất lao động, hạ giá thành sản phẩm. 8
Downloaded by Di?p ??ng Ng?c (tanphatthpt@gmail.com) lOMoARcPSD|35973522
- Phân hóa những người sản xuất hàng hóa thành giàu, nghèo.
=> Quy luật giá trị vừa có tác động tích cực, vừa có tác động tiêu cực. Do đó, đồng
thời với việc thúc đẩy sản xuất hàng hóa phát triển, nhà nước cần có những biện
pháp để phát huy mặt tích cực, hạn chế mặt tiêu cực của nó, đặc biệt trong điều
kiện phát triển nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần theo định hướng xã hội chủ
nghĩa ở nước ta hiện nay.
3.2 Quy luật cạnh tranh
- Cạnh tranh là sự ganh đua về kinh tế giữa những chủ thể trong nền sản xuất
hàng hóa nhằm giành giật những điều kiện thuận lợi trong sản xuất, tiêu thụ hoặc
tiêu dùng hàng hóa để từ đó thu được nhiều lợi ích nhất cho mình.
- Cạnh tranh có thể diễn ra giữa người sản xuất với người tiêu dùng, giữa người
tiêu dùng với người tiêu dùng hoặc giữa người sản xuất với người sản xuất.
- Trong cuộc cạnh tranh ngày nay, cường độ cạnh tranh thay đổi khác nhau tùy
theo từng ngành, và các nhà phân tích chiến lược rất quan tâm đến những điểm khác biệt đó.
- Các nhà kinh tế đánh giá khả năng cạnh tranh theo các chỉ số về mức độ tập
trung của ngành, và tỷ lệ tập trung (Concentration Ration – CR) là một trong
những chỉ số phải kể đến đầu tiên. Chỉ số này càng cao cho thấy mức độ tập
trung thị phần vào các hãng lớn nhất càng lớn và ngược lại.
- Nếu mức độ cạnh tranh giữa các hãng trong một ngành thấp, thì ngành đó được
coi là “có kỷ luật”.
- Khi một đối thủ hành động theo cách khiến các hãng buộc phải trả đũa, thì tính
cạnh tranh ở thị trường đó sẽ tăng lên.
- Để có được lợi thế cạnh tranh so với các đối thủ, một doanh nghiệp có thể chọn
một sống động thái cạnh tranh như sau: Thay đổi giá; tăng hoặc giảm giá để có 9
Downloaded by Di?p ??ng Ng?c (tanphatthpt@gmail.com) lOMoARcPSD|35973522
được lợi thế ngắn hạn; tăng sự khác biệt của sản phẩm; cải thiện các đặc tính, đổi
mới quá trình sản xuất và đổi mới sản phẩm; sử dụng các kênh phân phối một cách sáng tạo...
Nội dung của quy luật cạnh tranh là:
- Trong nền sản xuất hàng hóa, sự cạnh tranh giữa những người sản xuất hàng
hóa, giữa người sản xuất và người tiêu dùng là một tất yếu khách quan, là yêu
cầu thường xuyên đối với những người sản xuất hàng hóa.
- Cạnh tranh có vai trò rất quan trọng và là một trong những động lực mạnh mẽ
thúc đẩy sản xuất phát triển. Thực tế cho thấy, ở đâu thiếu cạnh tranh hoặc có
biểu hiện độc quyền thì ở đó thường trì trệ, bảo thủ, kém phát triển.
- Bên cạnh mặt tích cực, cạnh tranh cũng có những mặt tiêu cực, thể hiện ở cạnh
tranh không lành mạnh như dùng những thủ đoạn vi phạm đạo đức hoặc vi phạm
pháp luật, gây tổn hại đến lợi ích của tập thể, xã hội, cộng đồng, làm tăng sự
phân hóa giàu nghèo hoặc tổn hại đối với môi trường sinh thái v.v..
3.3 Quy luật cung cầu
- Cầu được hiểu là nhu cầu có khả năng thanh toán của xã hội về một loại hàng
hóa hay dịch vụ nào đó trên thị trường ở các mức giá trong một khoảng thời gian nhất định.
- Cầu là một khái niệm kinh tế cụ thể gắn với sản xuất và trao đổi hàng hóa. Quy
mô của cầu phụ thuộc vào các nhân tố chủ yếu như: thu nhập, thị hiếu của người
tiêu dùng… trong đó, giá cả là yếu tố có ý nghĩa đặc biệt quan trọng.
- Cung về một loại hàng hóa hay dịch vụ là tổng số hàng hóa hay dịch vụ đó mà
các chủ thể kinh tế đưa ra bán trên thị trường ở các mức giá trong một khoảng
thời gian nhất định, bao gồm cả hàng hóa bán được và chưa bán được. 10
Downloaded by Di?p ??ng Ng?c (tanphatthpt@gmail.com) lOMoARcPSD|35973522
- Cung do sản xuất quyết định. Lượng cung phụ thuộc chủ yếu vào khả năng sản
xuất, chất lượng các yếu tố sản xuất, chi phí sản xuất giá cả hàng hóa, dịch vụ
trong đó giá cả là yếu tố có ý nghĩa đặc biệt quan trọng.
- Cung và cầu có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Cầu xác định cung và ngược
lại, cung xác định cầu. Vì vậy, người sản xuất hàng hóa phải thường xuyên
nghiên cứu nhu cầu, thị hiếu, sở thích của người tiêu dùng, dự đóan sự thay đổi
của cầu, phát hiện các nhu cầu mới,… để cải tiến chất lượng, hình thức, mẫu mã
cho phù hợp; đồng thời phải quảng cáo để kích thích cầu.
- Giữa cung, cầu và giá cả có mối quan hệ vô cùng chặt chẽ với nhau. Đó là cơ
chế tự điều chỉnh của nền kinh tế hàng hóa. Cơ chế đó chính là quy luật cung cầu.
3.4 Quy luật lưu thông tiền tệ và lạm phát
Quy luật lưu thông tiền tệ là quy luật quy định lượng tiền cần thiết cho lưu thông
hàng hóa trong một thời kỳ nhất định.
- Lượng tiền cần thiết cho lưu thông hàng hóa trong một thời kỳ nhất định được
xác định bằng tổng giá cả của hàng hóa lưu thông trong thời kỳ đó chia cho tốc
độ lưu thông của đồng tiền.
- Tốc độ lưu thông của đồng tiền chính là số vòng quay trung bình của một đơn
vị tiền tệ. Lượng tiền cần thiết cho lưu thông này tính cho một thời kỳ nhất định.
Khi vàng và bạc được dùng làm tiền thì số lượng tiền vàng hay bạc làm
phương tiện lưu thông được hình thành một cách tự phát. Nếu như số lượng tiền 11
Downloaded by Di?p ??ng Ng?c (tanphatthpt@gmail.com) lOMoARcPSD|35973522
vàng hay tiền bạc lớn hơn số lượng tiền cần thiết cho lưu thông hàng hóa thì việc
tích trữ tiền tăng lên và ngược lại.
- Khi phát hành tiền giấy thì tình hình sẽ khác. Tiền giấy chỉ là ký hiệu của giá
trị, thay thế tiền vàng hay bạc trong chức năng làm phương tiện lưu thông, bản
thân tiền giấy không có giá trị thực.
- Trong chế độ tiền giấy bản vị vàng, một đồng tiền giấy chỉ là ký hiệu của một
lượng vàng nhất định dự trữ trong quỹ dự trữ của nhà nước hoặc ngân hàng. Về
nguyên tắc, bất kỳ lúc nào đồng tiền giấy cũng được đổi sang lượng vàng mà nó ấn định.
- Khi lượng tiền giấy phát hành ra cao hơn lượng tiền cần thiết cho lưu thông gọi
là lạm phát; ngược lại, nếu lượng tiền giấy phát hành ra thấp hơn lượng tiền cần
thiết cho lưu thông gọi là giảm phát.
- Lạm phát bao giờ cũng đi đôi với việc giá cả của hầu hết hàng hóa đồng loạt
tăng lên làm cho giá trị của mỗi đơn vị tiền tệ giảm, sức mua của đồng tiền giảm.
Sở dĩ như vậy vì khi lượng tiền được phát hành vượt quá mức cần thiết làm xuất
hiện tình trạng ứ đọng tiền tệ… Có thể nói, bề nổi của lạm phát luôn là tình trạng
mức giá chung tăng lên, giá trị của đơn vị tiền tệ giảm, sức mua của đồng tiền giảm. 12
Downloaded by Di?p ??ng Ng?c (tanphatthpt@gmail.com) lOMoARcPSD|35973522
Chương 2: Nền sản xuất hàng hóa ở Việt Nam 1. Khái niệm:
Trong lịch sử phát triển sản xuất xã hội tồn tại hai loại kinh tế: kinh tế tự nhiên và kinh tế hàng hoá.
- Nền kinh tế tự nhiên là một tổ chức kinh tế trong đó các sản phẩm chỉ được sử
dụng để đáp ứng nhu cầu của người sản xuất trong phạm vi một đại lý. Đó là một
công việc tự cung, tự cấp.
- Sản xuất hàng hóa là sản xuất các sản phẩm để bán. Nói cách khác, sản xuất
hàng hóa là loại hình sản xuất tạo ra sản phẩm đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của
người khác thông qua sản xuất, trao đổi, mua bán hàng hóa.
2. Thực trạng nền sản xuất hàng hóa ở Việt Nam:
Sơ lược về lịch sử phát triển nền kinh tế hàng hóa ở Việt Nam
- Sản хuất hàng hoá được ra đời từ ѕản хuất tự cấp tự túc à
ᴠ thaу thế nó gắn liền
trong quá trình lịch ѕử lâu dài.
- Sản хuất hàng hoá tiếp tục tồn tại à
ᴠ ngày càng phát triển ở nhiều хã hội là ѕản
phẩm của lịch ѕử phát triển ѕản хuất của loài người. Vì ậ
ᴠ у nó được coi là một
phương thức hoạt động kinh tế có nhiều ưu thế tiến bộ hơn hẵn ѕo ớ ᴠ i ѕản хuất tự
cấp, tự túc. Đó là cơ ѕở để thúc đẩу quá trình dân chủ hoá, bình đẳng à ᴠ tiến bộ хã hội.
Đặc điểm của nền ѕản хuất hàng hoá ở nước ta
- Nền kinh tế hàng hoá nước ta tồn tại nhiều thành phần. Cơ cấu ngành theo
hướng phát triển kinh tế dịch ụ
ᴠ đang dần chiếm ưu thế cao trong nền kinh tế
hàng hoá thu hút một ѕố lượng lớn lao động. Từ đó cơ cấu công - nông nghiệp à ᴠ dịch ụ
ᴠ ѕớm hình thành theo định hướng chuуển dịch kinh tế mà Đại hội Đảng VIII đã đề ra. 13
Downloaded by Di?p ??ng Ng?c (tanphatthpt@gmail.com) lOMoARcPSD|35973522
- Cơ cấu kinh tế “mở” của nền kinh tế hàng hóa giữa nước ta ớ ᴠ i các nước trên
thế giới. Trước kia , nước ta áp dụng chính sách “bế quan toả cảng” đã làm cho nền kinh tế lâm à
ᴠ o khủng hoảng bế tắc, kém phát triển ,lạc hậu so với các nước
khác thế giới. Vì thế, ѕự ra đời của nền kinh tế hàng hoá TBCN đã làm cho thị
trường trong nước hoạt động gắn liền ớ
ᴠ i thị trường thế giới.
- Nền kinh tế nhà nước giữ a
ᴠ i trò quan trọng trong các thành phần kinh tế, do bản chất ốn ᴠ có à
ᴠ lại nắm giữ các ngành, lĩnh ự ᴠ c then chốt à ᴠ trọng уếu, nên
đảm bảo cho các thành phần kinh tế khác phát triển theo định hướng XHCN.
Nhà nước tạo điều kiện khuуến khích, phát huу những mặt tích cực của kinh tế
hàng hoá, ngăn ngừa, hạn chế tính tự phát à
ᴠ các khuуết tật của cơ chế thị trường.
=> Các đặc điểm của nền ѕản хuất hàng hoá có quan hệ mật thiết ớ ᴠ i nhau phản
ánh kết quả của ѕự phân tích thực trạng à ᴠ хu hướng ậ
ᴠ n động nội tại của quá trình hình thành à
ᴠ phát triển nền ѕản хuất hàng hoá ở nước ta hiện naу à ᴠ tương lai.
3. Ưu điểm và nhược điểm: Ưu điểm:
- Sản xuất hàng hoá ra đời nhằm tận dụng các lợi ích về tự nhiên, xã hội và công
nghệ của mọi người, mọi nơi, mọi miền của Việt Nam. Ví dụ, vùng Đồng bằng
sông Cửu Long là nguồn cung cấp lương thực chính cho nhu cầu trong nước và
xuất khẩu, vì nó tạo điều kiện cho việc phát triển trồng lúa nước.
- Sản xuất hàng hoá là để trao đổi theo nhu cầu của xã hội, người sản xuất phải
có trình độ chuyên môn cao. Tích lũy kinh nghiệm và thu thập kiến thức mới sẽ
nâng cao trình độ chuyên môn của bạn. Khi các công cụ đặc biệt được cải tiến và
áp dụng công nghệ mới, cạnh tranh ngày càng gay gắt, năng suất lao động được
cải thiện và chất lượng sản phẩm được cải thiện. 14
Downloaded by Di?p ??ng Ng?c (tanphatthpt@gmail.com) lOMoARcPSD|35973522
- Sự tác động của các quy luật: quy luật giá trị, quy luật cung cầu, quy luật cạnh
tranh ... làm cho người sản xuất luôn năng động, nhạy bén và buộc phải cải tiến,
nâng cao năng suất lao động, chất lượng và hiệu quả kinh tế. Nền sản xuất hàng
hoá phát triển sẽ làm cho đời sống vật chất và văn hoá cao hơn, phong phú và đa dạng hơn bao giờ hết.
- GDP bình quân của Việt Nam trong quá trình chuyển đổi sang sản xuất nguyên
liệu thô sau giai đoạn tân trang đã tăng lên qua các năm. Từ năm 1986 đến 1990,
KV1 có GDP 2,7%, KV2 có 4,7% và KV3 có 5,7%. Từ năm 1991 đến 1995,
GDP của KV1 là 4,1%, KV2 là 12% và KV3 là 8,6%. Từ năm 1996 đến năm
2000, KV1 có GDP là 4,4%, KV2 có GDP là 10,6% và KV3 có 5,7%.
- Với việc sản xuất từ nguyên liệu thô, Việt Nam đang chuyển từ nước đang phát
triển sang nước đang phát triển theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Đời
sống vật chất ngày càng đầy đủ, đời sống tinh thần ngày càng phong phú. Nhược điểm:
- Nó dẫn đến sự phân bố dân sinh, phân hoá giàu nghèo, khủng hoảng kinh tế,
thất nghiệp và lạm phát. Xã hội tạo ra nhiều tiêu cực, tệ nạn xã hội gắn liền với
sự suy giảm kinh tế hiện nay và gây ra tình trạng hỗn loạn xã hội.
- Theo đuổi lợi nhuận tối đa dẫn đến sử dụng bừa bãi, hủy hoại tài nguyên, hủy
hoại môi trường và sinh thái (thông thường các công ty xả thải bừa bãi ra môi
trường và gây ô nhiễm môi trường). Năm 2004, 5 công ty tư nhân đã nhập khẩu
230 tấn phế liệu, không tuân thủ theo Tuyên bố của Cảng Sài Gòn hiện hành và
vi phạm các quy định về bảo vệ môi trường. Đặc biệt, sự cố Formosa Hà Tĩnh
năm 2016 đã gây ra làn sóng phẫn nộ trong nhân dân cả nước. Nước thải công
nghiệp của Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formusa Hà Tĩnh xả trái
phép ra môi trường biển chưa qua xử lý, làm hải sản 4 tỉnh miền Trung chết hàng 15
Downloaded by Di?p ??ng Ng?c (tanphatthpt@gmail.com) lOMoARcPSD|35973522
loạt và thiệt hại nghiêm trọng về tài sản, môi trường biển. Nó ảnh hưởng đến
hoạt động kinh doanh. Du lịch, cuộc sống và sức khỏe của con người. Ngày càng
nhiều những căn bệnh ung thư quái ác xuất hiện ở Việt Nam.
- Để giảm thiểu đầu tư và tối đa hóa lợi nhuận, các công ty bỏ qua sức khỏe
người tiêu dùng và sản xuất hàng giả, hàng nhái, kém chất lượng. Các vụ sản
xuất sữa trái phép, trà sữa làm từ nguyên liệu kém chất lượng, nghiện trà sữa, … ngày một gia tăng.
PHẦN KIẾN THỨC VẬN DỤNG
Chương 3: Vận dụng lý luận sản xuất hàng hóa của C.Mác trong
nền sản xuất hàng hóa ở Việt Nam hiện nay
1. Thực trạng vận dụng lý luận sản xuất hàng hóa của C.Mác trong nền sản
xuất hàng hóa ở Việt Nam hiện nay:
1.1 Tổng quan nền kinh tế thị trường ở Việt Nam hiện nay
- Sau cuộc khủng hoảng của chủ nghĩa xã hội, Đảng và nhà nước ta vẫn đi theo
con đường xã hội chủ nghĩa và quyết định đổi mới, sẽ chuyển đổi từ nền kinh tế
tập trung quan liêu bao cấp sang một nền kinh tế nhiều thành phần. Về sau, ta
xác định xây dựng một nền kinh tế thị trường dưới sự quản lý của nhà nước theo
định hướng xã hội chủ nghĩa, và nó hoàn toàn phù hợp với sự khách quan và sự
phát triển chung của nhân loại.
- Mục tiêu của kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là: Phát triển lực
lượng sản xuất, xây dựng cơ sở vật chất cho chủ nghĩa xã hội, thực hiện dân
giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. “Mục đích của nền kinh tế thị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa là phát triển lực lượng sản xuất, phát triển 16
Downloaded by Di?p ??ng Ng?c (tanphatthpt@gmail.com) lOMoARcPSD|35973522
kinh tế để xây dựng cơ sở vật chất - kỹ thuật của chủ nghĩa xã hội, nâng cao đời
sống nhân dân”. Đảng ta khẳng định, nền kinh tế thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa ở Việt Nam là nền kinh tế vừa tuân theo quy luật của thị trường, vừa
chịu sự chi phối bởi các quy luật kinh tế của chủ nghĩa xã hội và các yếu tố đảm
bảo tính định hướng xã hội chủ nghĩa.
- Nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa phát huy tính tích cực, chủ
động, sáng tạo của nhân dân trong phát triển kinh tế - xã hội. Nhà nước quản lý
bằng chính sách, pháp luật, chiến lược, quy hoạch; sử dụng cơ chế thị trường để
giải phóng sức sản xuất. Nhà nước ban hành các văn bản quy phạm pháp luật
nhằm định hướng và tạo môi trường pháp lý cho sự phát triển các thành phần
kinh tế và các chủ thể kinh tế. Trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa, không phải thị trường điều tiết hoàn toàn mà còn có sự điều chỉnh,
quản lý của nhà nước để đạt các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội trong từng
thời kỳ, gắn phát triển kinh tế với thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, khắc
phục những bất cập, khuyết nhật của cơ chế thị trường.
- Tuy nhiên, kinh tế thị trường không phát triển theo một phương án duy nhất
(phát triển thành kinh tế tư bản chủ nghĩa), cũng không theo một mô hình đơn
nhất (thị trường tự do). Thực tiễn đã xác nhận những phương án và mô hình phát
triển kinh tế thị trường khác nhau mang tính đặc thù, phụ thuộc vào những điều
kiện xác định, hoàn cảnh phát triển cụ thể của quốc gia - dân tộc. Một quốc gia
đi sau không được vận dụng cứng nhắc các nguyên lý lý luận, cũng không gập
khuôn các mô hình kinh tế thị trường có sẵn ở đâu đó, dù là mô hình hiệu quả, để
giải quyết các vấn đề phát triển mang nhiều nét đặc thù của mình. Việc khẳng
định tính đặc thù trong các mô hình kinh tế thị trường có ý nghĩa là việc lựa chọn
mô hình kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam là đúng với 17
Downloaded by Di?p ??ng Ng?c (tanphatthpt@gmail.com) lOMoARcPSD|35973522
xu hướng chung của loài người. Đồng thời, đó là mô hình thiết thực, hiệu quả và
phù hợp với hoàn cảnh lịch sử - xã hội của dân tộc.
1.2 Sự biểu hiện của lý luận sản xuất hàng hóa trong phát triển kinh tế thị
trường ở Việt Nam hiện nay
- Nhìn lại trong hơn 30 năm đổi mới có thể thấy, lý luận về mô hình kinh tế đã
được đổi mới liên tục theo thời gian. Nhờ đó, đã tạo ra được năng lượng mới cho
sự phát triển và đã làm cho nền kinh tế của chúng ta từ nghèo khó từng bước
được cải thiện và khởi sắc đi lên. Cùng với việc vận dụng sáng tạo lý luận sản
xuất hàng hóa của C.Mác trong phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã
hội chủ nghĩa ở Việt Nam, cần quan tâm một số vấn đề sau:
+ Thứ nhất, quá trình đổi mới nhận thức về kinh tế thị trường định hướng xã
hội chủ nghĩa diễn ra chậm, nhất là nhận thức về bản chất và nguyên tắc vận
hành của kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, nên đã tạo ra sự
thiếu đồng bộ, thiếu nhất quán trong quá trình hoàn thiện thể chế kinh tế thị
trường, do vậy những tiềm lực để phát triển kinh tế còn hạn chế. Mối quan hệ
giữa Nhà nước, thị trường cần phải cải thiện rõ ràng hơn.
+ Thứ hai, tăng trưởng kinh tế còn chậm, chưa bền vững, lực lượng sản xuất
số lượng lớn còn thiếu việc làm , năng suất lao động thấp, khả năng cạnh tranh quốc tế chưa cao.
+ Thứ ba, việc phân bổ các nguồn lực lực lượng cho phát triển chưa đồng đều,
lãng phí, chưa công bằng, chưa đem lại hiệu quả cao, vấn đề phân hóa giàu
nghèo, bất bình đẳng xã hội , tệ nạn xã hội có chiều hướng gia tăng, đời sống
vật chất và tinh thần của một bộ phân dân cư, nhất là nông dân ở nông thôn,
vùng sâu vùng xa chậm được cải thiện, ít được hưởng lợi từ thành quả tăng
trưởng chung của nền kinh tế. Yếu tố vật chất được đề cao, yếu tố tinh thần, 18
Downloaded by Di?p ??ng Ng?c (tanphatthpt@gmail.com) lOMoARcPSD|35973522
đạo đức có lúc, có nơi bị xem nhẹ. Do vậy, đã xuất hiện những biểu hiện của
chủ nghĩa vị kỷ, cá nhân, xem thường và khinh bỉ truyền thống đạo lý, tác
động xấu tới đời sống xã hội.
+ Thứ tư, nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam
được định hướng là theo đuổi mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công
bằng, văn minh”, huy động sức mạnh của mọi thành phần kinh tế cũng như
của toàn xã hội cho tăng trưởng kinh tế, từng bước nâng cao đời sống cho đại
bộ phận nhân dân. Tuy nhiên, việc thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế không
phải bằng mọi giá, nóng vội mà phải được cân nhắc tính toán cho phù hợp với
điều kiện đất nước theo hướng phát triển nhanh, hiệu quả mà bền vững, gắn
mục tiêu tăng trưởng kinh tế với bảo đảm độc lập dân tộc, chủ quyền quốc gia,
bảo vệ môi trường,... Tăng trưởng kinh tế phải gắn với tiến bộ, công bằng xã
hội trong từng bước, từng chính sách phát triển nhằm đảm bảo công bằng về
cơ hội phát triển cho mọi thành viên trong cộng đồng được thụ hưởng lợi ích
chính đáng, công bằng từ những kết quả lao động và cống hiến xã hội của
mình và “không một ai bị bỏ lại phía sau ”.
2. Những biện pháp vận dụng lý luận sản xuất hàng hóa của C.Mác trong phát
triển kinh tế thị trường ở Việt Nam hiện nay
Hiện nay, trong giai đoạn phát triển kinh tế thị trường, Việt Nam đã thành công
khi áp dụng đúng đắn một số biện pháp được vận dụng hiệu quả từ lý luận sản
xuất hàng hóa của C. Mác. Nhờ đó mà nền kinh tế thị trường của Việt Nam đã có
những bước tiến đáng kể và đầy triển vọng.
- Đầu tiên, phải nhắc đến đó là chúng ta đã thực hiện phân công lao động một
cách hiệu quả theo như một trong hai điều kiện tiên quyết mà C.Mác đã đề ra.
Theo như C.Mác nhận định phân công lao động xã hội là biểu hiện của sự phát 19
Downloaded by Di?p ??ng Ng?c (tanphatthpt@gmail.com) lOMoARcPSD|35973522
triển của lực lượng sản xuất xã hội, C.Mác nói: “Trình độ phát triển lực lượng
sản xuất của một dân tộc bộc lộ rõ ràng nhất ở trình độ phát triển của sự phân
công lao động”, và cho rằng “phân công là hình thức cơ bản của nền sản xuất xã
hội”, đồng thời cũng là một hình thức cơ bản của nền sản xuất xã hội. Phân công
lao động có tác dụng mạnh mẽ đối với sản xuất, thúc đẩy kỹ thuật sản xuất phát
triển, trước hết là thúc đẩy sự cải tiến của công cụ sản xuất, nâng cao năng suất
lao động. Ngoài ra, phân công lao động xã hội góp phần tạo ra thị trường. Mặt
khác, thị trường cũng làm cho phân công lao động xã hội ngày càng sâu sắc hơn.
Thị trường thúc đẩy sản xuất một số mặt hàng và hạn chế sản xuất một số mặt
hàng khác tùy theo không gian và thời gian. Từ đó có thể kết luận phân công lao
động là cơ sở của thị trường thông qua hàng hóa. Việc phân công lao động hiệu
quả có ý nghĩa to lớn với việc phát triển kinh tế thị trường ở Việt Nam hiện nay.
Khi nghiên cứu vấn đề phân công lao động xã hội là cơ sở tiền đề của thị trường
sẽ thấy được sự khác biệt nhờ có phân công lao động xã hội chắc chắn sẽ là bước
ngoặt trong lịch sử phát triển ở nước ta giúp phát triển nhanh chóng lực lượng
sản xuất và nâng cao hiệu quả kinh tế xã hội. Ưu thế của nó là sẽ giúp ta thấy
được sức mạnh của sự phân công lao động xã hội trên cơ sở phát huy từng thế
mạnh của từng cá nhân, từng đơn vị, từng khu vực trong việc tạo nên giá trị
thặng dư phát triển xã hội. Giúp cho nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần ở
Việt Nam phát triển phù hợp, lực lượng sản xuất xã hội cũng có nghĩa là sản
phẩm xã hội sẽ ngày càng phong phú và đáp ứng đủ với nhu cầu đa dạng của mỗi
người. Ý nghĩa này đã được vận dụng tốt vào nền kinh tế ở nước ta từ sau đổi
mới đến nay. Hiện tại, Việt Nam đã hình thành các vùng kinh tế phát triển các
vùng thâm canh, chuyên môn hóa...nhưng vẫn còn những khó khăn xuất hiện ở 20
Downloaded by Di?p ??ng Ng?c (tanphatthpt@gmail.com) lOMoARcPSD|35973522
các vùng nông thôn muốn phát triển, nâng cao đời sống nhân dân. Để khắc phục,
Đảng và Nhà nước ta đã đề ra một số giải pháp như sau:
+ Đẩy mạnh ứng dụng khoa học và công nghệ tiên tiến vào sản xuất, tạo nền
tảng vật chất để đi nhanh vào hiện đại hóa nền nông nghiệp, nâng cao năng
suất, chất lượng, sức cạnh tranh của nông sản hàng hóa.
+ Phát triển thị trường tiêu thụ hàng hóa nông nghiệp. Biện pháp này nhằm
khắc phục điểm nghẽn về thị trường hàng hóa và dịch vụ cho sản xuất đồng
thời mở rộng đầu ra cho hàng hóa nông sản, tạo động lực mạnh mẽ để thúc
đẩy sản xuất hàng hóa nông sản.
+ Tạo thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân tự do buôn bán theo quy định của
pháp luật và giảm bớt các khâu trung gian, hạ giá thành sản phẩm.
+ Khuyến khích các chủ thể sản xuất mở rộng quy mô sản xuất, tăng cường cơ
giới hóa, chuyển giao và ứng dụng thành tựu khoa học, công nghệ vào sản
xuất kinh doanh nông sản hàng hóa.
+ Tăng cường công tác quản lý, kiểm tra, giám sát của các cơ quan chức năng
ở địa phương, quản lý giá cả, chất lượng các loại hàng hóa, dịch vụ đầu vào cho sản xuất.
+ Tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền tới mọi người dân nhằm thay
đổi nhận thức chuyển sang sản xuất hàng hóa quy mô lớn, hiện đại, bền vững.
+ Đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng phục vụ sản xuất hàng hóa góp phần nâng
cao đời sống người dân. +....
- Thứ hai, chúng ta đang thực hiện hoạt động thương mại quốc tế rất tích cực, tức
là việc trao đổi hàng hóa và dịch vụ (hàng hóa hữu hình và hàng hóa vô hình)
giữa các quốc gia, tuân theo nguyên tắc trao đổi ngang giá nhằm đưa lại lợi ích 21
Downloaded by Di?p ??ng Ng?c (tanphatthpt@gmail.com) lOMoARcPSD|35973522
cho các bên. Đối với phần lớn các nước, nó tương đương với một tỷ lệ lớn trong GDP.
+ Mặc dù thương mại quốc tế đã xuất hiện từ lâu trong lịch sử loài người, tầm
quan trọng kinh tế, xã hội và chính trị của nó mới được để ý đến một cách chi
tiết trong vài thế kỷ gần đây.
+ Thương mại quốc tế phát triển mạnh cùng với sự phát triển của công nghiệp
hoá, giao thông vận tải, toàn cầu hóa, công ty đa quốc gia và xu hướng thuê
nhân lực bên ngoài. Việt Nam hiện đang là một trong những nước trên thế giới
tham gia xuất khẩu nhiều mặt hàng quan trọng nhất, cả về gạo, cà phê, hạt
tiêu, thủy sản và gần đây là các mặt hàng nhân tạo như giày dép, hàng may
mặc và điện tử. Hoạt động thương mại quốc tế hiện nay của Việt Nam đã áp
dụng đúng đắn điều kiện: Sự tách biệt về mặt kinh tế của các chủ thể sản xuất
mà C. Mác đã nêu ra trong lý luận về sản xuất hàng hóa của mình. KẾT LUẬN
Nước ta đã trải qua hơn hai mươi năm trên chặng đường đổi mới dưới sự
lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Nước ta mới chỉ bắt đầu phát triển một
nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần, định hướng xã hội chủ nghĩa và vận
động theo cơ chế thị trường. Trong quá trình chuyển từ nền kinh tế kế hoạch hóa
tập trung sang nền kinh tế thị trường thì nước ta đã hội tụ đủ những điều kiện ra
đời của sản xuất hàng hóa. Do đó, nhờ áp dụng lý luận về sản xuất hàng hóa và
hàng hóa của C.Mác đã tạo cơ hội cho sự hình thành và phát triển của nền kinh
tế thị trường tại Việt Nam cho đến ngày nay. Lý luận này có vai trò đặc biệt quan
trọng trong việc phát triển kinh tế thị trường ở Việt Nam hiện nay vì nó đã giải
thích được bản chất của các thuộc tính hàng hóa, sự phân biệt giữa yếu tố bản
chất cũng như là hiện tượng liên quan đến trao đổi và mua bán hàng hóa. Đồng 22
Downloaded by Di?p ??ng Ng?c (tanphatthpt@gmail.com) lOMoARcPSD|35973522
thời đó còn là nền tảng giải thích sự ngang bằng về giá trị trong trao đổi và giúp
ta phân tích đầy đủ về bản chất của nó trong quá trình trao đổi mua bán cũng như
làm rõ hơn về bản chất của “tế bào kinh tế trong chủ nghĩa tư bản”. Riêng với
nền kinh tế Việt Nam (nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa), lý
luận này lại là cơ sở để đòi hỏi đảm bảo tính cạnh tranh, tính công bằng và hoàn
thiện thể chế kinh tế, cải thiện vai trò quản lý kinh tế của Nhà nước. TRÍCH NGUỒN
[1] Hội đồng Trung ương chỉ đạo biên soạn giáo trình Quốc gia các bộ môn khoa
học Mác – Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, Giáo trình Kinh tế học Chính trị Mác –
Lênin (tái bản), Nhà xuất bản Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội, năm 2005.
[2] Vũ Anh Tuấn, Phạm Quang Phan, Tô Đức Hạnh, Kinh tế Chính trị Mác – Lênin
(in lần thứ hai có sửa chữa, bổ sung), Nhà xuất bản Tổng hợp, Thành phố Hồ Chí Minh, năm 2007.
[3] PGS.TS Ngô Tuấn Nghĩa, Giáo trình kinh tế chính trị Mác Lênin, Bộ Giáo Dục
và Đào Tạo, ngày 20 tháng 7 năm 2018.
[4] Cộng tác viên Wikipedia (09/04/2022), Sản xuất hàng hóa, trên trang
(https://vi.wikipedia.org/wiki/S%E1%BA%A3n_xu%E1%BA%A5t_h
%C3%A0ng_h%C3%B3a (truy cập ngày 20 tháng 05 năm 2022).
[5] Định Thị Quỳnh Hà (18/2/2022), Quy luật giá trị và biểu hiện của nó trong nền
kinh tế thị trường Việt Nam, trường Đại học Ngoại thương thành phố Hà Nội.
[6] TS. Nguyễn Thị Tình (2020), Giáo trình Luật cạnh tranh và luật bảo vệ quyền
lợi người tiêu dùng, Nhà xuất bản thống kê – 2020, trang 13. 23
Downloaded by Di?p ??ng Ng?c (tanphatthpt@gmail.com) lOMoARcPSD|35973522
[7] Michael Porter, DN Dũng (2009), Chiến lược cạnh tranh theo lý thuyết Michael
Porter, Nhà xuất bản tổng hợp thành phố Hồ Chí Minh, trên trang
https://www.elib.vn/ (truy cập ngày 21/5/2022).
[8] Giáo trình Kinh tế chính trị Mác-Lênin, Các quy luật của sản xuất hàng hóa,
trên trang https://lytuong.net/cac-quy-luat-cua-san-xuat-hang-hoa/ (cập nhật ngày
2/4/2022), (truy cập ngày 20/5/2022).
[9] Lytuong.net (02/04/2022), Sản xuất hàng hóa là gì? Điều kiện ra đời, tồn tại và
đặc trưng, trên trang https://lytuong.net/san-xuat-hang-hoa-la-gi/ (truy cập ngày 26/05/2022).
[10] Tradequangngai.com (03/06/2021), Nền sản xuất hàng hóa ở Việt Nam hiện
nay, trên trang https://tradequangngai.com.vn/nen-san-xuat-hang-hoa-o-viet-nam-
hien-nay/ (truy cập 26/05/2022).
[11] Lê Minh Trường (01/04/2022), Ưu điểm, khuyết điểm của sản xuất hàng hóa ở
Việt Nam và giải pháp, trên trang https://luatminhkhue.vn/uu-diem-khuyet-diem-
cua-san-xuat-hang-hoa-o-viet-nam-va-giai-phap.aspx (truy cập ngày 26/05/2022).
[12] Sinh viên trường Đại Học Thương Mại, Hà Nội, 2021, Bài thảo luận về Lý
luận sản xuất hàng hóa của C.Mác và vận dụng vào phát triển kinh tế thị trường ở
Việt Nam hiện nay trên trang https://www.studocu.com/vn/document/truong-dai-
hoc-thuong-mai/kinh-te-chinh-tri-mac-lenin/tieu-luan-kinh-te-chinh-tri-mac-
lenin/19869827 (truy cập ngày 23/5/2022)
[13] Nguyễn Thị Phương Ninh, Vũ Thị Oanh, Nguyễn Minh Phong, Lê Thị
Phương, Nguyễn Thị Phương, Ngô Thị Hồng Phượng, Nguyễn Bá Thị Phượng, Lê
Đình Qn, 2021, Tiểu luận Lý luận về sản xuất hàng hóa của C.Mác và vận dụng 24
Downloaded by Di?p ??ng Ng?c (tanphatthpt@gmail.com) lOMoARcPSD|35973522
vào thực tiễn ở Việt Nam hiện nay trên trang
https://text.123docz.net/document/8366690-ly-luan-ve-san-xuat-hang-hoa-cua-c-
mac-va-van-dung-vao-thuc-tien-o-viet-nam-hien-nay.htm (truy cập ngày 23/5/2022)
[14] ThS. Ngô Quang Thịnh (Đại học Tài chính- Marketing) (13/01/2021), Giá trị
và sức sống của lý thuyết hàng hóa- tiền tệ trong nền kinh tế trị trường định hướng
xã hội chủ nghĩa, trên trang https://tapchicongthuong.vn/bai-viet/gia-tri-va-suc-
song-cua-ly-thuyet-hang-hoa-tien-te-trong-nen-kinh-te-thi-truong-dinh-huong-xa-
hoi-chu-nghia-77949.htm (truy cập 26/05/2022). 25
Downloaded by Di?p ??ng Ng?c (tanphatthpt@gmail.com)