Tiểu luận lý thuyết tài chính tiền tệ | Trường Đại học Kinh tế – Luật

Trong năm 2021, do mắc nợ lớn, việc triển khai các dự án mới gặp khó khăn và bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19, Tập đoàn Tân Hoàng Minh đã đối diện với tình hình tài chính khó khăn, với mức nợ vay lên đến gần 20.000 tỷ đồng. Tài liệu giúp bạn tham khảo, ôn tập và đạt kết quả cao. Mời đọc đón xem!

Thông tin:
9 trang 3 tháng trước

Bình luận

Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để gửi bình luận.

Tiểu luận lý thuyết tài chính tiền tệ | Trường Đại học Kinh tế – Luật

Trong năm 2021, do mắc nợ lớn, việc triển khai các dự án mới gặp khó khăn và bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19, Tập đoàn Tân Hoàng Minh đã đối diện với tình hình tài chính khó khăn, với mức nợ vay lên đến gần 20.000 tỷ đồng. Tài liệu giúp bạn tham khảo, ôn tập và đạt kết quả cao. Mời đọc đón xem!

147 74 lượt tải Tải xuống
lOMoARcPSD| 46663874
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ - LUẬT
------------------------------
TIỂU LUẬN CHƯƠNG 2
THUYẾT TÀI CHÍNH TIỀN TỆ
PHÂN TÍCH CÁC VẤN ĐỀ CÒN TỒN TẠI TRONG VIỆC PHÁT HÀNH
TRÁI PHIẾU HUY ĐỘNG VỐN THÔNG QUA TRƯỜNG HỢP TRÁI
PHIẾU TÂN HOÀNG MINH
GVHD: NGUYỄN HẢI YẾN
MÃ HỌC PHẦN: DH_HK231
SINH VIÊN THỰC HIỆN:
STT
HỌ VÀ TÊN
MSSV
1
Ngô Thị Kim Oanh
K224081084
Thành phố Hồ Chí Minh 10/2023
lOMoARcPSD| 46663874
MỤC LỤC
1. Quy trình phát hành trái phiếu của Tân Hoàng Minh .................................... 2
1.1. Tổng quan ....................................................................................................... 2
1.2. Vi phạm quy định .......................................................................................... 3
1.3. Thiếu kiểm soát .............................................................................................. 3
2. Hình thức phát hành không đúng quy định ...................................................... 4
2.1. Mua lại trái phiếu .......................................................................................... 4
2.2. Sử dụng vốn không đúng mục đích ............................................................. 5
3. Hậu quả và cách xử lý của Chính phủ ............................................................... 6
3.1. Hậu quả ......................................................................................................... 6
3.2. Cách xử lý của Chính phủ ............................................................................ 6
4. Bài học rút ra ........................................................................................................ 7
4.1. Đối với cá nhân nhà đầu tư ........................................................................... 7
4.2. Đối với các cơ quan ........................................................................................ 7
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................... 8
Đề tài: Vận dụng các kiến thức về trái phiếu và thị trường tài chính đã học, nhóm
hãy phân tích các vấn đề còn tồn tại trong việc phát hành trái phiếu huy động vốn
thông qua trường hợp trái phiếu Tân Hoàng Minh.
1. Quy trình phát hành trái phiếu của Tân Hoàng Minh
1.1. Tổng quan
Trong năm 2021, do mắc nợ lớn, việc triển khai các dự án mới gặp khó khăn và bị
ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19, Tập đoàn Tân Hoàng Minh đã đối diện với
tình hình tài chính khó khăn, với mức nợ vay lên đến gần 20.000 tỷ đồng, chưa kể
8 gói trái phiếu ng ty đã phát hành. Ông Đỗ Anh Dũng, Chủ tịch Công ty
Tân Hoàng Minh, đã tiến hành việc thành lập mới hoặc mua lại cổ phần định
các người thân hoặc các nhân pháp nhân liên quan đến Công ty Tân
Hoàng Minh, để họ trở thành chủ sở hữu cổ phần của tổng cộng 45 công ty. Tập
đoàn Tân Hoàng Minh đã sử dụng ba công ty con, đó Ngôi Sao Việt, Soleil
Cung Điện Mùa Đông, để phát hành trái phiếu. Thành viên cốt cán của Tân Hoàng
Minh đã đồng lòng lựa chọn các công ty thuộc Tân Hoàng Minh để phát hành trái
phiếu riêng lẻ, dạng trái phiếu không chuyển đổi không đi kèm với chứng
quyền. Hình thức trái phiếu này có tài sản đảm bảo, nhằm tạo sự tin tưởng và thu
hút nhiều nhà đầu tư. Trên giấy tờ, các nhân khác nhau được ghi người góp
vốn đại diện pháp lý của các công ty, nhưng thực tế họ chỉ người đứng hộ
ông Đỗ Anh Dũng. Mọi hoạt động của ba công ty này đều được chỉ đạo bởi ông
Dũng.
Sau đó, Công ty Tân Hoàng Minh, pháp nhân trung tâm, đã ký hợp đồng mua trái
phiếu sơ cấp và tiến nh dòng tiền không hợp lý để thanh toán trái phiếu. Họ đã
lOMoARcPSD| 46663874
hợp pháp tạo ra giá trị ảo cho trái phiếu di chuyển trái chủ sang Công ty Tân
Hoàng Minh. Họ đã sử dụng uy tín thương hiệu của Tân Hoàng Minh để tiến
hành bán trái phiếu. Tổng cộng, các bị can đã phát hành 9 gói trái phiếu riêng lẻ,
đặt tên cho Công ty TNHH Đầu tư Bất động sản Ngôi Sao Việt, Công ty Cổ phần
Đầu & Dịch vụ Khách sạn Soleil Công ty Cổ phần Cung Điện Mùa Đông,
với tổng giá trị lên đến 10.030 tỷ đồng.
1.2. Vi phạm quy định
thông tin cho rằng trong quá trình phát hành, Tân Hoàng Minh đã vi phạm một
số quy định liên quan đến việc công bố thông tin và xác định đúng nguồn gốc của
nguồn vốn huy động. Việc này gây ra sự thiếu minh bạch không đảm bảo quyền
lợi của các nhà đầu tư. Theo dữ liệu công bố trên chuyên trang thông tin về trái
phiếu doanh nghiệp của Sở Giao dịch chứng khoán Nội (HNX), 3 doanh nghiệp
nêu trên đã có 8 đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp từ tháng 7-
2021 đến 12-2021, riêng đợt phát hành trong tháng 3-2021 chưa công bố trên
cổng thông tin này. Đáng chú ý, giá trị thực của 03 công ty trong hệ sinh thái của
Tập đoàn Tân Hoàng Minh (Ngôi Sao Việt, Cung điện Mùa đông, Soleil) như thế
nào, tài sản những gì, ..., đến nay thtrường gần như không chút thông tin
nào, ngoài ít dòng được ghi trong Quyết định 181/QĐ-UBCK: "công bố thông
tin sai sự thật, che giấu thông tin trong hoạt động phát hành trái phiếu riêng lẻ".
1.3. Thiếu kiểm soát
Có những dấu hiệu cho thấy hồ sơ và tài liệu liên quan đến mục đích sử dụng vốn
được huy động thông qua kênh trái phiếu của Tập đoàn Tân Hoàng Minh bị m
giả, không tương ứng với báo cáo tài chính và cam kết ban đầu. Các báo cáo tài
chính của Công ty Ngôi Sao Việt, Công ty Cung Điện Mùa Đông Công ty
Khách sạn Soleil chứa thông tin giả mạo. quan điều tra đã cáo buộc rằng, để
làm cho các lô trái phiếu của Tân Hoàng Minh trở nên hấp dẫn và lôi cuốn đối với
nhà đầu tư, có sự hợp tác từ các đơn vị kiểm toán thẩm định giá tài sản để tạo
ra sự "đánh bóng hào nhoáng." Sự thiếu giám sát của các chi nhánh ngân hàng
cũng là cơ hội để Tân Hoàng Minh tận dụng. Theo quy định, doanh nghiệp muốn
chào bán chứng khoán riêng lẻ phải báo cáo tài chính được kiểm toán bởi tổ
chức đủ điều kiện. Do đó, việc báo cáo kiểm toán với ý kiến chấp nhận toàn phần
không nợ quá hạn một trong những điều kiện bắt buộc trong hồ phát
hành trái phiếu. Công ty Ngôi Sao Việt, Soleil Cung Điện Mùa Đông với kết
quả kinh doanh đều bết bát nên không đủ điều kiện kiểm toán báo cáo tài chính để
phát hành trái phiếu. Các bị can đã bị cáo buộc về việc hợp tác với Công ty Kiểm
toán Nam Việt chi nhánh phía Bắc Công ty CPANội để hợp pháp báo cáo
kiểm toán bằng cách chuyển dữ liệu từ lỗ sang lãi, cũng như loại bỏ các công ty
con và liên kết để tránh báo cáo kiểm toán hợp nhất. Công ty Kiểm toán Nam Việt
đã giúp hợp pháp chuyển đổi dữ liệu của hai công ty từ tình trạng lỗ lãi, cũng như
loại bỏ các công ty con công ty liên kết để tránh việc báo cáo kiểm toán hợp
nhất. Nhờ vào việc này, hai công ty đã phát hành tổng cộng 5 gói trái phiếu với
tổng giá trị 4.450 tỷ đồng.
Công ty Cung Điện Mùa Đông đã các chỉ tiêu tài chính dấu hiệu nghi ngờ
về khả năng tiếp tục hoạt động, cũng như có nợ quá hạn và không đủ điều kiện đ
lOMoARcPSD| 46663874
được kiểm toán báo o tài chính với ý kiến chấp nhận toàn phần. Các bị can đã
được cáo buộc về việc hợp tác với Công ty CPA Hà Nội để hợp pháp báo cáo kiểm
toán cho năm 2020 và 2021, từ đó giúp họ phát hành 4 gói trái phiếu với tổng giá
trị 5.580 tỷ đồng. "Cánh cửa" tiếp theo Tân Hoàng Minh lọt qua thẩm định tài
sản đảm bảo. Kết luận điều tra xác định, Các công ty thẩm định giá tài sản tiến
hành định giá dựa trên tài liệu dữ liệu cung cấp bởi Tân Hoàng Minh, không
thực hiện kiểm tra thực tế về tài sản, dòng tiền, hoặc chứng từ góp vốn. quan
điều tra đã lập luận rằng các công ty định giá đã biết rằng lô đất của Tân
Hoàng Minh không đáp ứng điều kiện pháp lý để triển khai và thiếu giấy tờ chứng
minh việc góp vốn. Mặc thông tin này, các công ty thẩm định giá đã ban
hành chứng thư thẩm định giá tài sản.
Để phát hành trái phiếu cho nhóm Tân Hoàng Minh, một số công ty chứng khoán
đã tham gia với các vai trò khác nhau. Công ty chứng khoán An Bình đã hợp
đồng tư vấn phát hành, đại lý đăng ký, lưu ký, và đại diện cho việc sở hữu gói trái
phiếu trị giá 800 tỷ đồng của Công ty Soleil. Công ty Chứng khoán Bảo Việt (BVS)
đã ký hợp đồng tư vấn và đại lý phát hành gói trái phiếu 800 tỷ đồng cho Công ty
Ngôi Sao Việt. Công ty Chứng khoán Agriseco (AGR) đã ký ba hợp đồng vấn
phát hành trái phiếu riêng lẻ trị giá 450 tỷ đồng, 500 tỷ đồng, và 1,900 tỷ đồng cho
Công ty Soleil. Công ty Chứng khoán Everest (EVS) đãhợp đồng tư vấn phát
hành gói trái phiếu trị giá 3,230 tỷ đồng cho Công ty Cung điện Mùa đông. Công
ty Chứng khoán KIS Việt Nam (KIS) đã ký hợp đồng tư vấn, đại lý phát hành trái
phiếu trị giá 450 tỷ đồng cho Công ty Cung điện Mùa đông, đóng vai trò làm
đại diện trái chủ và nhận tài sản bảo đảm.
Ngoài các thông tin trước đó, Công ty Chứng khoán KIS Việt Nam cũng đã
hợp đồng để vấn chuẩn bị hồ chào bán cho hai gói trái phiếu khác nhau,
một trị giá 1.900 tỷ đồng một trị giá 1.100 tđồng cho Công ty Cung Điện Mùa
Đông. Tuy nhiên, trước khi các gói trái phiếu này hoàn thành, Ủy ban Chứng
khoán Nhà nước đã ra quyết định thu hồi vào tháng 4/2022.
Hơn nữa, các ngân hàng thương mại, đang quản lý tài sản đảm bảo cho các gói trái
phiếu của các doanh nghiệp riêng lẻ, cũng đã vi phạm quy định. Họ không thực
hiện đánh giá đúng giá trị của tài sản đảm bảo, không đảm bảo tính hợp lý và khả
năng thanh toán, cũng như thanh khoản trong trường hợp tổ chức phát hành không
thể trả gốc và lãi trái phiếu đúng hạn.Sau khi hợp pháp hoàn thành hồ sơ, Công ty
Tân Hoàng Minh đã bán trái phiếu và huy động được tổng cộng 13.972 tỷ đồng.
2. Hình thức phát hành không đúng quy định
2.1. Mua lại trái phiếu
Ông Dũng còn chỉ đạo ký các hợp đồng "giả ch" chuyển nhượng trái phiếu, chạy
dòng tiền "khống" thể hiện việc thanh toán tiền từ Công ty Tân Hoàng Minh sang
công ty phát hành. Việc này nhằm tạo lập giá trị "ảo" các gói trái phiếu và trái chủ
cho Tân Hoàng Minh để bán trái phiếu rộng rãi cho người dân.
Khi lô trái phiếu Tân Hoàng Minh vừa chào bán, ông Đỗ Anh Dũng đã chỉ đạo
công ty đặt mua toàn bsố trái phiếu cấp với tổng giá trị hơn 3.200 tỷ đồng.
lOMoARcPSD| 46663874
Từ các tài khoản tại ngân hàng Techcombank và Vietinbank, trước đó chỉ
khoảng 70 tỷ đồng, n Hoàng Minh đã thực hiện 56 giao dịch rút nộp tiền để
chuyển số tiền này vào tài khoản của Công ty Cung Điện Mùa Đông.
Sau đó, số tiền này tiếp tục được luân phiên chuyển vòng qua các nhân trước
khi cuối cùng "trở về" tài khoản của Tân Hoàng Minh với tổng số tiền đã chuyển
3.230 tỷ đồng (cao gấp 47 lần số tiền ban đầu). Hành động này mục tiêu
để hợp pháp hóa các hợp đồng đặt mua trái phiếu cấp tạo ra giá trị ảo cho
trái phiếu. Đồng thời, dưới vỏ bọc của việc hợp tác đầu tư, trái phiếu của Tân
Hoàng Minh đã được chuyển cho các nhà đầu nhân ngoài thị trường. Thực
hiện này đã vi phạm nghị định 153, trái phiếu riêng lẻ không được phép phát
hành cho nhà đầu thông thường.Từ đó, ông chủ Tân Hoàng Minh bán trái
phiếu này ra để chiếm đoạt hơn 3.300 tỷ đồng của hơn 3.300 khách hàng.
Tân Hoàng Minh đã tiếp tục thực hiện chiến lược tương tự cho trái phiếu còn
lại, bằng cách sử dụng tiền trong tài khoản để luân phiên chuyển vòng qua nhiều
nhân. Cuối cùng, số tiền được tính để mua trái phiếu cao gấp vài chục lần số
tiền thực tế. Điều này đã khiến Tân Hoàng Minh trở thành chủ sở hữu sơ cấp của
trái phiếu, sau đó họ đã bán trái phiếu này cho người dân đặc biệt đã tạo
ra giá trị ảo cho trái phiếu.
Một số nhà đầu tư cá nhân đã chia sẻ rằng họ đã được các tư vấn viên đưa vào đầu
vào trái phiếu riêng lẻ của Tân Hoàng Minh với giá trị từ 100 triệu đồng. Bên
phân phối đã cam kết sẽ lo chứng chỉ nhà đầu chuyên nghiệp cho khách hàng,
từ đó khiến họ mất tài sản. Hành động này đã trái ngược với luật Đầu Chứng
khoán và có dấu hiệu chiếm đoạt tài sản. Đáng chú ý là phần lớn các hợp đồng
Tân Hoàng Minh đã với khách hàng không phải hợp đồng mua bán trái phiếu,
mà là hợp đồng hợp tác đầu tư. Theo hợp đồng này, khách hàng không phải là chủ
sở hữu trái phiếu, mà chỉ là một nhà đầu tư hợp tác cùng với chủ sở hữu để đầu tư
vào trái phiếu. Loại hợp đồng hợp c đầu tư như vậy đã đẩy các rủi ro bất lợi
hoàn toàn về phía nhà đầu tư.
Bằng các chiêu thức khác nhau, Công ty Ngôi Sao Việt, Soleil, Cung Điện Mùa
Đông đã phát hành 9 gói trái phiếu riêng lẻ, tổng trị giá 10.030 tỷ đồng.
2.2. Sử dụng vốn không đúng mục đích
quan điều tra đã xác định rằng hơn 6.600 khách hàng đã hợp đồng đầu
trái phiếu hợp đồng chuyển nhượng, họ đã bị Tân Hoàng Minh chiếm
đoạt tổng cộng 8.600 tỷ đồng. Trong đó, Tập đoàn này đã sử dụng hơn 5.100 tỷ
đồng tiền của người mua trái phiếu để trả cho nhà đầu tư khi đáo hạn trước.
Tại cơ quan điều tra, ông Đỗ Anh Dũng đã khai rằng số liệu thu chi liên quan đến
việc bán trái phiếu đều được báo cáo hàng ngày. Tuy nhiên, tiền thu được từ việc
bán trái phiếu đã bị chỉ đạo từ chủ tịch Tân Hoàng Minh cấp dưới để sử dụng
không đúng mục đích.
Tân Hoàng Minh đã chi trả nợ quá hạn cho hai ngân hàng, gồm SHB Agribank,
tổng cộng hơn 1.900 tỷ đồng, và mua cổ phần hoặc hợp tác đầu vào nhiều dự
án với tổng giá trị hơn 3.800 tỷ đồng. Đáng chú ý, vào năm 2022, n Hoàng Minh
đã sử dụng 585 tỷ đồng từ huy động trái phiếu để đặt cọc khi tham gia đấu giá đất
lOMoARcPSD| 46663874
tại Thủ Thiêm, TP.HCM. Thời điểm đó, Công ty TNHH Đầu Bất động sản Ngôi
Sao Việt (thành viên của Tân Hoàng Minh) đã trúng đấu giá một lô đất Thủ
Thiêm với giá 24.500 tđồng, gấp 8,3 lần giá chào ban đầu. Tuy nhiên, sau đó
ông Đỗ Anh Dũng đã rút cọc và đơn phương chấm dứt hợp đồng mua bán đấu giá
lô đất này.
Ngoài ra, ông Dũng đã sử dụng tiền để đầu vào chứng khoán ghi nhận thua
lỗ 153 tỷ đồng. Ông cũng đã sử dụng stiền thuy động trái phiếu để đóng góp
vào mục từ thiện trị giá 62,8 tỷ đồng, số còn lại được sử dụng để chi trả nợ và
tiêu dùng cá nhân. Mục tiêu của các đợt phát hành trái phiếu là để đầu tư vào các
công ty thành viên của Tập đoàn Tân Hoàng Minh. Số tiền vốn huy động đã được
sử dụng để mua cổ phiếu của Công ty Tân Hoàng Minh và người thân của ông Đỗ
Anh Dũng. Báo cáo phát hành trái phiếu tại HNX không tiết lộ danh tính của bên
mua.
3. Hậu quả và cách xử lý của Chính phủ
3.1. Hậu quả
Các bị can đã phát hành tổng cộng 9 gói trái phiếu riêng lẻ đứng tên Công ty
TNHH Đầu tư Bất động sản Ngôi Sao Việt, Công ty Cổ phần Đầu tư & Dịch vụ
Khách sạn Soleil, Công ty Cổ phần Cung Điện Mùa Đông với tổng giá trị
10.030 tỷ đồng. Tổng số tiền này đã được sử dụng ngoài mục đích phát hành trái
phiếu, gây thiệt hại hơn 8.000 tỷ đồng cho hơn 6.600 nhà đầu tư. Vụ bối trái
phiếu của Tân Hoàng Minh đã tác động đến nhiều nhà đầu tư, làm cho họ lo lắng
về số tiền họ đã đầu tư.
Sự phức tạp trong khía cạnh pháp lý đã dẫn đến việc thanh khoản hợp đồng không
được thực hiện, và nhà đầu tư không được coi là chủ sở hữu thực sự của trái phiếu
họ đã mua. Tính đến ngày 1/10/2023, ông Đỗ Anh Dũng đã trả lại tổng cộng
hơn 8.600 tỷ đồng, giải quyết hậu quả của vụ án, đảm bảo việc thi hành án hoàn
trả cho những người bị hại.
3.2. Cách xử lý của Chính phủ
Liên quan đến vụ việc trái phiếu Tân Hoàng Minh, cơ quan cảnh sát điều tra thuộc
Bộ Công an đã ra quyết định khởi tố vụ án "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản," xảy ra
tại Tập đoàn Tân Hoàng Minh và các tổ chức, đơn vị có liên quan. Đồng thời, họ
đã ra quyết định khởi tố bị can, lệnh bắt bị can để tạm giam, và lệnh khám xét đối
với Đỗ Anh Dũng 6 bị can đồng phạm về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" theo
Điều 174 của Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi và bổ sung năm 2017. Điều này
được thực hiện bởi Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn
lậu thuộc Bộ Công an.
Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã tiến hành kiểm tra việc cung cấp dịch vụ của
các công ty liên quan và đã phát hiện các vi phạm. dụ, tại Công ty Chứng khoán
An Bình, Công ty này không đảm bảo rằng thông tin trong hồ chào bán trái
phiếu chính xác. Còn tại Công ty Soleil, mặc dù Nghị quyết HĐQT đã thông qua
phương án phát hành trái phiếu, nhưng phương án phát hành thiếu trang dẫn dẫn
đến thông tin không đầy đủ. Bản công bố thông tin về đợt chào bán trái phiếu của
Soleil còn nêu rằng công ty chưa từng phát hành trái phiếu và không tồn đọng nợ
lOMoARcPSD| 46663874
đến hạn chưa thanh toán. Tuy nhiên, thực tế, báo cáo tài chính của công ty thể hiện
trái phiếu. các vi phạm này, Công ty Chứng khoán An Bình đã bị Ủy ban
Chứng khoán Nhà nước xử phạt 310 triệu đồng, nhưng không bị kiến nghị chuyển
cơ quan điều tra.
Hơn nữa, các ngân hàng thương mại quản i sản đảm bảo của các gói trái phiếu
doanh nghiệp riêng lẻ cũng đã vi phạm khi không thực hiện đánh giá giá trị tài sản
để đảm bảo tính hợp lý và khả năng thanh toán, cũng như thanh khoản khi tổ chức
phát hành không thể trả gốc và lãi trái phiếu đúng hạn.
4. Bài học rút ra
4.1. Đối với cá nhân nhà đầu tư
Trên thực tế, trái phiếu doanh nghiệp thường được phân phối qua các công ty
chứng khoán và ngân hàng đến các nhà đầu tư cá nhân. Số lượng trái phiếu doanh
nghiệp mà các nhà đầu tư cá nhân nắm giữ thông qua các kênh này có thể lên đến
hàng trăm nghìn tỷ đồng. Tuy nhiên, cấu giám sát việc phân phối trái phiếu
doanh nghiệp qua các kênh này thường rất không nghiêm ngặt.
Trong trường hợp doanh nghiệp phát hành trái phiếu sử dụng vốn không hiệu quả,
mất khả năng thanh toán, rủi ro những nhà đầu nhân đang nắm giữ trái
phiếu có thể gây ra khủng hoảng trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp.
Do đó, trước khi quyết định đầu vào trái phiếu doanh nghiệp, các nhà đầu
cần trở thành những nhà đầu thông minh. Họ không nên chỉ quan tâm đến lãi
suất các ưu đãi quyến qua các kênh thông tin trực tuyến, ứng dụng hoặc từ
các công ty chứng khoán ngân hàng cần phải thực hiện nghiên cứu kỹ về
doanh nghiệp phát hành trái phiếu, kiểm tra xếp hạng tín nhiệm của doanh nghiệp
(nếu có), đánh giá hiệu quả của dự án đầu tư, khả năng thanh toán, và tính toán về
tài sản bảo đảm (đảm bảo tài sản bảo đảm là có giá trị thực sự).
Ngoài ra, cần phải hiểu khía cạnh pháp của hợp đồng đầu tư, để đảm bảo
rằng quyền lợi của nhà đầu được bảo vệ bởi pháp luật. Điều này giúp nhà đầu
tư có cái nhìn tổng quan và cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định đầu tư vào trái
phiếu doanh nghiệp.
4.2. Đối với các cơ quan
Việc đề xuất các biện pháp nhằm bịt lhổng trong phát hành trái phiếu rất cần
thiết để bảo vệ quyền lợi của nhà đầu đảm bảo tính minh bạch an toàn
cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Dưới đây một số điểm quan trọng trong
đề xuất:
Thứ nhất, tăng cường minh bạch: Các công ty phát hành trái phiếu cần công bố
thông tin công khai về tình hình tài chính và hoạt động của họ trước sau khi
phát hành trái phiếu. Các thông tin này bao gồm mục đích huy động vốn, trái chủ,
báo cáo tình hình sử dụng vốn định kỳ. Điều này giúp nhà đầu hiểu hơn
về doanh nghiệp phát hành và quản lý rủi ro.
Thứ hai, giám sát và kiểm soát nghiêm ngặt: Các công ty kiểm toán, công ty thẩm
định giá, kiểm toán viên thẩm định viên cần phải tuân thủ pháp luật chuẩn
mực đối với việc định giá tài sản và đánh giá nh hình tài chính của doanh nghiệp.
lOMoARcPSD| 46663874
Cần chế giám sát kiểm tra để ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật
và đảm bảo tính minh bạch trong quy trình kiểm toán và thẩm định giá.
Thứ ba, xếp hạng tín nhiệm: Đánh giá tín nhiệm của doanh nghiệp phát hành trái
phiếu một yếu tố quan trọng. Hệ thống xếp hạng tín nhiệm giúp nhà đầu tư đánh
giá rủi ro và giá trị của trái phiếu. Việc xây dựng triển khai hệ thống xếp hạng
tín nhiệm có thể tham khảo các thực hành quốc tế và giúp doanh nghiệp phát hành
xây dựng hồ sơ tín dụng trên thị trường trong nước và quốc tế.
Thứ tư, giám sát hoạt động của các công ty chứng khoán: c công ty chứng khoán
tham gia trong việc cung cấp các dịch vụ liên quan đến phát hành trái phiếu doanh
nghiệp cần phải tuân thpháp luật quy định. Cần quan giám sát để đảm
bảo rằng họ thực hiện đúng các quy trình không tham gia vào c hoạt động
không đúng mục đích.
Thứ năm, đánh giá pháp lý giá trị i sản: Các ngân hàng cần đánh giá lại tính
pháp lý và giá trị tài sản bảo đảm để đảm bảo tính hợp lý, hợp lệ của tài sản và khả
năng thanh toán, thanh khoản khi tổ chức phát hành không thể trả được gốc và lãi
trái phiếu đến hạn.
Các biện pháp trên cần được áp dụng cùng nhau để đảm bảo tính minh bạch, an
toàn hợp trong qtrình phát hành đầu vào trái phiếu doanh nghiệp.
Các cơ quan quản lý, cơ quan giám sát, và ngành công nghiệp tài chính cần cùng
hợp tác để thực hiện các biện pháp này và ngăn chặn các sai phạm trong tương lai.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Vụ Tân Hoàng Minh: Chạy dòng tiền “khống”, tạo lập giá tr trái
phiếu “ảo” (11/10/2023). Truy cập 20/10/2023, từ
https://cand.com.vn/Kinh-te-Van-hoa-The-Thao/vu-tan-
hoangminh-chay-dong-tien-khong-tao-lap-gia-tri-trai-phieu-
aoi709730/
2. Tân Hoàng Minh thao túng trái phiếu chiếm đoạt 8.600 tỉ đồng ra
sao? (01/10/2023). Truy cập 20/10/2023, từ
https://tuoitre.vn/tan-hoang-minh-thao-tung-trai-phieu-
chiemdoat-8-600-ti-dong-ra-sao-20231001083357376.htm
3. Tân Hoàng Minh làm cách nào bán được lô trái phiếu hơn 10.000
tỷ đồng (1/10/2023). Truy cập 20/10/2023, từ
https://vnexpress.net/tan-hoang-minh-lam-cach-nao-ban-duoc-
lotrai-phieu-hon-10-000-ty-dong-4659381.html
4. Tân Hoàng Minh đã "phù phép" để huy động hơn 10.000 tỷ đồng
trái phiếu như thế nào? (01/10/2023). Truy cập 20/10/2023, từ
https://congan.com.vn/an-ninh-kinh-te/chu-tich-tan-hoang-
minhchi-hon-10000-ty-dong-trai-phieu-vao-muc-dich-
gi_153351.html
5. Những bài học từ việc thu hồi trái phiếu của Tập đoàn Tân Hoàng
Minh (16/04/2022). Truy cập 20/10/2023, từ
lOMoARcPSD| 46663874
https://nhandan.vn/nhung-bai-hoc-tu-viec-thu-hoi-trai-phieu-
cuatap-doan-tan-hoang-minh-post693345.html
6. Bộ Tài chính thông tin về trái phiếu Tập đoàn Tân Hoàng Minh
(04/07/2022).Truy cập 20/10/2023, từ
https://baochinhphu.vn/botai-chinh-thong-tin-ve-trai-phieu-tap-
doan-tan-hoang-minh-
102220704150951765.htm
7. Cách để các trái chủ 10.030 tỷ đồng của Tân Hoàng Minh lấy
lại tiền? (05/04/2022). Truy cập 20/10/2023, từ
https://vneconomy.vn/cach-gi-de-cac-trai-chu-10-030-ty-
dongcua-tan-hoang-minh-lay-lai-tien.htm
8. Kết luận điều tra vụ án Tân Hoàng Minh. (04/10/2023). Truy cập
20/10/2023, từ https://xaydungchinhsach.chinhphu.vn/de-
nghitruy-to-nu-giam-doc-kiem-toan-lam-dep-ho-so-tai-chinh-
giuptan-hoang-minh-lua-dao-119231002152512613.htm
| 1/9

Preview text:

lOMoAR cPSD| 46663874
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ - LUẬT
---------------⁂---------------
TIỂU LUẬN CHƯƠNG 2
LÝ THUYẾT TÀI CHÍNH TIỀN TỆ
PHÂN TÍCH CÁC VẤN ĐỀ CÒN TỒN TẠI TRONG VIỆC PHÁT HÀNH
TRÁI PHIẾU HUY ĐỘNG VỐN THÔNG QUA TRƯỜNG HỢP TRÁI
PHIẾU TÂN HOÀNG MINH
GVHD: NGUYỄN HẢI YẾN MÃ HỌC PHẦN: DH_HK231 SINH VIÊN THỰC HIỆN: STT HỌ VÀ TÊN MSSV 1 Ngô Thị Kim Oanh K224081084
Thành phố Hồ Chí Minh 10/2023 lOMoAR cPSD| 46663874 MỤC LỤC
1. Quy trình phát hành trái phiếu của Tân Hoàng Minh .................................... 2
1.1. Tổng quan ....................................................................................................... 2
1.2. Vi phạm quy định .......................................................................................... 3
1.3. Thiếu kiểm soát .............................................................................................. 3
2. Hình thức phát hành không đúng quy định ...................................................... 4
2.1. Mua lại trái phiếu .......................................................................................... 4
2.2. Sử dụng vốn không đúng mục đích ............................................................. 5
3. Hậu quả và cách xử lý của Chính phủ ............................................................... 6
3.1. Hậu quả ......................................................................................................... 6
3.2. Cách xử lý của Chính phủ ............................................................................ 6
4. Bài học rút ra ........................................................................................................ 7
4.1. Đối với cá nhân nhà đầu tư ........................................................................... 7
4.2. Đối với các cơ quan ........................................................................................ 7
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................... 8
Đề tài: Vận dụng các kiến thức về trái phiếu và thị trường tài chính đã học, nhóm
hãy phân tích các vấn đề còn tồn tại trong việc phát hành trái phiếu huy động vốn
thông qua trường hợp trái phiếu Tân Hoàng Minh.

1. Quy trình phát hành trái phiếu của Tân Hoàng Minh 1.1. Tổng quan
Trong năm 2021, do mắc nợ lớn, việc triển khai các dự án mới gặp khó khăn và bị
ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19, Tập đoàn Tân Hoàng Minh đã đối diện với
tình hình tài chính khó khăn, với mức nợ vay lên đến gần 20.000 tỷ đồng, chưa kể
8 gói trái phiếu mà công ty đã phát hành. Ông Đỗ Anh Dũng, Chủ tịch Công ty
Tân Hoàng Minh, đã tiến hành việc thành lập mới hoặc mua lại cổ phần và định
rõ các người thân hoặc các cá nhân và pháp nhân có liên quan đến Công ty Tân
Hoàng Minh, để họ trở thành chủ sở hữu cổ phần của tổng cộng 45 công ty. Tập
đoàn Tân Hoàng Minh đã sử dụng ba công ty con, đó là Ngôi Sao Việt, Soleil và
Cung Điện Mùa Đông, để phát hành trái phiếu. Thành viên cốt cán của Tân Hoàng
Minh đã đồng lòng lựa chọn các công ty thuộc Tân Hoàng Minh để phát hành trái
phiếu riêng lẻ, dạng trái phiếu không chuyển đổi và không đi kèm với chứng
quyền. Hình thức trái phiếu này có tài sản đảm bảo, nhằm tạo sự tin tưởng và thu
hút nhiều nhà đầu tư. Trên giấy tờ, các cá nhân khác nhau được ghi là người góp
vốn và đại diện pháp lý của các công ty, nhưng thực tế họ chỉ là người đứng hộ
ông Đỗ Anh Dũng. Mọi hoạt động của ba công ty này đều được chỉ đạo bởi ông Dũng.
Sau đó, Công ty Tân Hoàng Minh, pháp nhân trung tâm, đã ký hợp đồng mua trái
phiếu sơ cấp và tiến hành dòng tiền không hợp lý để thanh toán trái phiếu. Họ đã lOMoAR cPSD| 46663874
hợp pháp tạo ra giá trị ảo cho trái phiếu và di chuyển trái chủ sang Công ty Tân
Hoàng Minh. Họ đã sử dụng uy tín và thương hiệu của Tân Hoàng Minh để tiến
hành bán trái phiếu. Tổng cộng, các bị can đã phát hành 9 gói trái phiếu riêng lẻ,
đặt tên cho Công ty TNHH Đầu tư Bất động sản Ngôi Sao Việt, Công ty Cổ phần
Đầu tư & Dịch vụ Khách sạn Soleil và Công ty Cổ phần Cung Điện Mùa Đông,
với tổng giá trị lên đến 10.030 tỷ đồng.
1.2. Vi phạm quy định
Có thông tin cho rằng trong quá trình phát hành, Tân Hoàng Minh đã vi phạm một
số quy định liên quan đến việc công bố thông tin và xác định đúng nguồn gốc của
nguồn vốn huy động. Việc này gây ra sự thiếu minh bạch và không đảm bảo quyền
lợi của các nhà đầu tư. Theo dữ liệu công bố trên chuyên trang thông tin về trái
phiếu doanh nghiệp của Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX), 3 doanh nghiệp
nêu trên đã có 8 đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp từ tháng 7-
2021 đến 12-2021, riêng đợt phát hành trong tháng 3-2021 chưa công bố trên
cổng thông tin này. Đáng chú ý, giá trị thực của 03 công ty trong hệ sinh thái của
Tập đoàn Tân Hoàng Minh (Ngôi Sao Việt, Cung điện Mùa đông, Soleil) như thế
nào, tài sản có những gì, ..., đến nay thị trường gần như không có chút thông tin
nào, ngoài ít dòng được ghi trong Quyết định 181/QĐ-UBCK: "công bố thông
tin sai sự thật, che giấu thông tin trong hoạt động phát hành trái phiếu riêng lẻ".
1.3. Thiếu kiểm soát
Có những dấu hiệu cho thấy hồ sơ và tài liệu liên quan đến mục đích sử dụng vốn
được huy động thông qua kênh trái phiếu của Tập đoàn Tân Hoàng Minh bị làm
giả, không tương ứng với báo cáo tài chính và cam kết ban đầu. Các báo cáo tài
chính của Công ty Ngôi Sao Việt, Công ty Cung Điện Mùa Đông và Công ty
Khách sạn Soleil chứa thông tin giả mạo. Cơ quan điều tra đã cáo buộc rằng, để
làm cho các lô trái phiếu của Tân Hoàng Minh trở nên hấp dẫn và lôi cuốn đối với
nhà đầu tư, có sự hợp tác từ các đơn vị kiểm toán và thẩm định giá tài sản để tạo
ra sự "đánh bóng hào nhoáng." Sự thiếu giám sát của các chi nhánh ngân hàng
cũng là cơ hội để Tân Hoàng Minh tận dụng. Theo quy định, doanh nghiệp muốn
chào bán chứng khoán riêng lẻ phải có báo cáo tài chính được kiểm toán bởi tổ
chức đủ điều kiện. Do đó, việc báo cáo kiểm toán với ý kiến chấp nhận toàn phần
và không có nợ quá hạn là một trong những điều kiện bắt buộc trong hồ sơ phát
hành trái phiếu. Công ty Ngôi Sao Việt, Soleil và Cung Điện Mùa Đông với kết
quả kinh doanh đều bết bát nên không đủ điều kiện kiểm toán báo cáo tài chính để
phát hành trái phiếu. Các bị can đã bị cáo buộc về việc hợp tác với Công ty Kiểm
toán Nam Việt chi nhánh phía Bắc và Công ty CPA Hà Nội để hợp pháp báo cáo
kiểm toán bằng cách chuyển dữ liệu từ lỗ sang lãi, cũng như loại bỏ các công ty
con và liên kết để tránh báo cáo kiểm toán hợp nhất. Công ty Kiểm toán Nam Việt
đã giúp hợp pháp chuyển đổi dữ liệu của hai công ty từ tình trạng lỗ lãi, cũng như
loại bỏ các công ty con và công ty liên kết để tránh việc báo cáo kiểm toán hợp
nhất. Nhờ vào việc này, hai công ty đã phát hành tổng cộng 5 gói trái phiếu với
tổng giá trị 4.450 tỷ đồng.
Công ty Cung Điện Mùa Đông đã có các chỉ tiêu tài chính có dấu hiệu nghi ngờ
về khả năng tiếp tục hoạt động, cũng như có nợ quá hạn và không đủ điều kiện để lOMoAR cPSD| 46663874
được kiểm toán báo cáo tài chính với ý kiến chấp nhận toàn phần. Các bị can đã
được cáo buộc về việc hợp tác với Công ty CPA Hà Nội để hợp pháp báo cáo kiểm
toán cho năm 2020 và 2021, từ đó giúp họ phát hành 4 gói trái phiếu với tổng giá
trị 5.580 tỷ đồng. "Cánh cửa" tiếp theo Tân Hoàng Minh lọt qua là thẩm định tài
sản đảm bảo. Kết luận điều tra xác định, Các công ty thẩm định giá tài sản tiến
hành định giá dựa trên tài liệu và dữ liệu cung cấp bởi Tân Hoàng Minh, không
thực hiện kiểm tra thực tế về tài sản, dòng tiền, hoặc chứng từ góp vốn. Cơ quan
điều tra đã lập luận rằng các công ty định giá đã biết rằng lô đất của Tân
Hoàng Minh không đáp ứng điều kiện pháp lý để triển khai và thiếu giấy tờ chứng
minh việc góp vốn. Mặc dù có thông tin này, các công ty thẩm định giá đã ban
hành chứng thư thẩm định giá tài sản.
Để phát hành trái phiếu cho nhóm Tân Hoàng Minh, một số công ty chứng khoán
đã tham gia với các vai trò khác nhau. Công ty chứng khoán An Bình đã ký hợp
đồng tư vấn phát hành, đại lý đăng ký, lưu ký, và đại diện cho việc sở hữu gói trái
phiếu trị giá 800 tỷ đồng của Công ty Soleil. Công ty Chứng khoán Bảo Việt (BVS)
đã ký hợp đồng tư vấn và đại lý phát hành gói trái phiếu 800 tỷ đồng cho Công ty
Ngôi Sao Việt. Công ty Chứng khoán Agriseco (AGR) đã ký ba hợp đồng tư vấn
phát hành trái phiếu riêng lẻ trị giá 450 tỷ đồng, 500 tỷ đồng, và 1,900 tỷ đồng cho
Công ty Soleil. Công ty Chứng khoán Everest (EVS) đã ký hợp đồng tư vấn phát
hành gói trái phiếu trị giá 3,230 tỷ đồng cho Công ty Cung điện Mùa đông. Công
ty Chứng khoán KIS Việt Nam (KIS) đã ký hợp đồng tư vấn, đại lý phát hành trái
phiếu trị giá 450 tỷ đồng cho Công ty Cung điện Mùa đông, và đóng vai trò làm
đại diện trái chủ và nhận tài sản bảo đảm.
Ngoài các thông tin trước đó, Công ty Chứng khoán KIS Việt Nam cũng đã ký
hợp đồng để tư vấn và chuẩn bị hồ sơ chào bán cho hai gói trái phiếu khác nhau,
một trị giá 1.900 tỷ đồng và một trị giá 1.100 tỷ đồng cho Công ty Cung Điện Mùa
Đông. Tuy nhiên, trước khi các gói trái phiếu này hoàn thành, Ủy ban Chứng
khoán Nhà nước đã ra quyết định thu hồi vào tháng 4/2022.
Hơn nữa, các ngân hàng thương mại, đang quản lý tài sản đảm bảo cho các gói trái
phiếu của các doanh nghiệp riêng lẻ, cũng đã vi phạm quy định. Họ không thực
hiện đánh giá đúng giá trị của tài sản đảm bảo, không đảm bảo tính hợp lý và khả
năng thanh toán, cũng như thanh khoản trong trường hợp tổ chức phát hành không
thể trả gốc và lãi trái phiếu đúng hạn.Sau khi hợp pháp hoàn thành hồ sơ, Công ty
Tân Hoàng Minh đã bán trái phiếu và huy động được tổng cộng 13.972 tỷ đồng.
2. Hình thức phát hành không đúng quy định
2.1. Mua lại trái phiếu
Ông Dũng còn chỉ đạo ký các hợp đồng "giả cách" chuyển nhượng trái phiếu, chạy
dòng tiền "khống" thể hiện việc thanh toán tiền từ Công ty Tân Hoàng Minh sang
công ty phát hành. Việc này nhằm tạo lập giá trị "ảo" các gói trái phiếu và trái chủ
cho Tân Hoàng Minh để bán trái phiếu rộng rãi cho người dân.
Khi lô trái phiếu mà Tân Hoàng Minh vừa chào bán, ông Đỗ Anh Dũng đã chỉ đạo
công ty đặt mua toàn bộ số trái phiếu sơ cấp với tổng giá trị hơn 3.200 tỷ đồng. lOMoAR cPSD| 46663874
Từ các tài khoản tại ngân hàng Techcombank và Vietinbank, mà trước đó chỉ có
khoảng 70 tỷ đồng, Tân Hoàng Minh đã thực hiện 56 giao dịch rút nộp tiền để
chuyển số tiền này vào tài khoản của Công ty Cung Điện Mùa Đông.
Sau đó, số tiền này tiếp tục được luân phiên chuyển vòng qua các cá nhân trước
khi cuối cùng "trở về" tài khoản của Tân Hoàng Minh với tổng số tiền đã chuyển
là 3.230 tỷ đồng (cao gấp 47 lần số tiền ban đầu). Hành động này có mục tiêu là
để hợp pháp hóa các hợp đồng đặt mua trái phiếu sơ cấp và tạo ra giá trị ảo cho
trái phiếu. Đồng thời, dưới vỏ bọc của việc hợp tác đầu tư, trái phiếu của Tân
Hoàng Minh đã được chuyển cho các nhà đầu tư cá nhân ngoài thị trường. Thực
hiện này đã vi phạm nghị định 153, vì trái phiếu riêng lẻ không được phép phát
hành cho nhà đầu tư thông thường.Từ đó, ông chủ Tân Hoàng Minh bán lô trái
phiếu này ra để chiếm đoạt hơn 3.300 tỷ đồng của hơn 3.300 khách hàng.
Tân Hoàng Minh đã tiếp tục thực hiện chiến lược tương tự cho lô trái phiếu còn
lại, bằng cách sử dụng tiền trong tài khoản để luân phiên chuyển vòng qua nhiều
cá nhân. Cuối cùng, số tiền được tính để mua trái phiếu cao gấp vài chục lần số
tiền thực tế. Điều này đã khiến Tân Hoàng Minh trở thành chủ sở hữu sơ cấp của
trái phiếu, và sau đó họ đã bán trái phiếu này cho người dân và đặc biệt là đã tạo
ra giá trị ảo cho trái phiếu.
Một số nhà đầu tư cá nhân đã chia sẻ rằng họ đã được các tư vấn viên đưa vào đầu
tư vào trái phiếu riêng lẻ của Tân Hoàng Minh với giá trị từ 100 triệu đồng. Bên
phân phối đã cam kết sẽ lo chứng chỉ nhà đầu tư chuyên nghiệp cho khách hàng,
từ đó khiến họ mất tài sản. Hành động này đã trái ngược với luật Đầu tư Chứng
khoán và có dấu hiệu chiếm đoạt tài sản. Đáng chú ý là phần lớn các hợp đồng mà
Tân Hoàng Minh đã ký với khách hàng không phải là hợp đồng mua bán trái phiếu,
mà là hợp đồng hợp tác đầu tư. Theo hợp đồng này, khách hàng không phải là chủ
sở hữu trái phiếu, mà chỉ là một nhà đầu tư hợp tác cùng với chủ sở hữu để đầu tư
vào trái phiếu. Loại hợp đồng hợp tác đầu tư như vậy đã đẩy các rủi ro và bất lợi
hoàn toàn về phía nhà đầu tư.
Bằng các chiêu thức khác nhau, Công ty Ngôi Sao Việt, Soleil, Cung Điện Mùa
Đông đã phát hành 9 gói trái phiếu riêng lẻ, tổng trị giá 10.030 tỷ đồng.
2.2. Sử dụng vốn không đúng mục đích
Cơ quan điều tra đã xác định rằng có hơn 6.600 khách hàng đã ký hợp đồng đầu
tư trái phiếu và hợp đồng chuyển nhượng, và họ đã bị Tân Hoàng Minh chiếm
đoạt tổng cộng 8.600 tỷ đồng. Trong đó, Tập đoàn này đã sử dụng hơn 5.100 tỷ
đồng tiền của người mua trái phiếu để trả cho nhà đầu tư khi đáo hạn trước.
Tại cơ quan điều tra, ông Đỗ Anh Dũng đã khai rằng số liệu thu chi liên quan đến
việc bán trái phiếu đều được báo cáo hàng ngày. Tuy nhiên, tiền thu được từ việc
bán trái phiếu đã bị chỉ đạo từ chủ tịch Tân Hoàng Minh cấp dưới để sử dụng không đúng mục đích.
Tân Hoàng Minh đã chi trả nợ quá hạn cho hai ngân hàng, gồm SHB và Agribank,
tổng cộng hơn 1.900 tỷ đồng, và mua cổ phần hoặc hợp tác đầu tư vào nhiều dự
án với tổng giá trị hơn 3.800 tỷ đồng. Đáng chú ý, vào năm 2022, Tân Hoàng Minh
đã sử dụng 585 tỷ đồng từ huy động trái phiếu để đặt cọc khi tham gia đấu giá đất lOMoAR cPSD| 46663874
tại Thủ Thiêm, TP.HCM. Thời điểm đó, Công ty TNHH Đầu tư Bất động sản Ngôi
Sao Việt (thành viên của Tân Hoàng Minh) đã trúng đấu giá một lô đất ở Thủ
Thiêm với giá 24.500 tỷ đồng, gấp 8,3 lần giá chào ban đầu. Tuy nhiên, sau đó
ông Đỗ Anh Dũng đã rút cọc và đơn phương chấm dứt hợp đồng mua bán đấu giá lô đất này.
Ngoài ra, ông Dũng đã sử dụng tiền để đầu tư vào chứng khoán và ghi nhận thua
lỗ 153 tỷ đồng. Ông cũng đã sử dụng số tiền từ huy động trái phiếu để đóng góp
vào mục từ thiện trị giá 62,8 tỷ đồng, và số còn lại được sử dụng để chi trả nợ và
tiêu dùng cá nhân. Mục tiêu của các đợt phát hành trái phiếu là để đầu tư vào các
công ty thành viên của Tập đoàn Tân Hoàng Minh. Số tiền vốn huy động đã được
sử dụng để mua cổ phiếu của Công ty Tân Hoàng Minh và người thân của ông Đỗ
Anh Dũng. Báo cáo phát hành trái phiếu tại HNX không tiết lộ danh tính của bên mua.
3. Hậu quả và cách xử lý của Chính phủ 3.1. Hậu quả
Các bị can đã phát hành tổng cộng 9 gói trái phiếu riêng lẻ đứng tên Công ty
TNHH Đầu tư Bất động sản Ngôi Sao Việt, Công ty Cổ phần Đầu tư & Dịch vụ
Khách sạn Soleil, và Công ty Cổ phần Cung Điện Mùa Đông với tổng giá trị là
10.030 tỷ đồng. Tổng số tiền này đã được sử dụng ngoài mục đích phát hành trái
phiếu, gây thiệt hại hơn 8.000 tỷ đồng cho hơn 6.600 nhà đầu tư. Vụ bê bối trái
phiếu của Tân Hoàng Minh đã tác động đến nhiều nhà đầu tư, làm cho họ lo lắng
về số tiền họ đã đầu tư.
Sự phức tạp trong khía cạnh pháp lý đã dẫn đến việc thanh khoản hợp đồng không
được thực hiện, và nhà đầu tư không được coi là chủ sở hữu thực sự của trái phiếu
mà họ đã mua. Tính đến ngày 1/10/2023, ông Đỗ Anh Dũng đã trả lại tổng cộng
hơn 8.600 tỷ đồng, giải quyết hậu quả của vụ án, đảm bảo việc thi hành án và hoàn
trả cho những người bị hại.
3.2. Cách xử lý của Chính phủ
Liên quan đến vụ việc trái phiếu Tân Hoàng Minh, cơ quan cảnh sát điều tra thuộc
Bộ Công an đã ra quyết định khởi tố vụ án "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản," xảy ra
tại Tập đoàn Tân Hoàng Minh và các tổ chức, đơn vị có liên quan. Đồng thời, họ
đã ra quyết định khởi tố bị can, lệnh bắt bị can để tạm giam, và lệnh khám xét đối
với Đỗ Anh Dũng và 6 bị can đồng phạm về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" theo
Điều 174 của Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi và bổ sung năm 2017. Điều này
được thực hiện bởi Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu thuộc Bộ Công an.
Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã tiến hành kiểm tra việc cung cấp dịch vụ của
các công ty liên quan và đã phát hiện các vi phạm. Ví dụ, tại Công ty Chứng khoán
An Bình, Công ty này không đảm bảo rằng thông tin trong hồ sơ chào bán trái
phiếu chính xác. Còn tại Công ty Soleil, mặc dù Nghị quyết HĐQT đã thông qua
phương án phát hành trái phiếu, nhưng phương án phát hành thiếu trang dẫn dẫn
đến thông tin không đầy đủ. Bản công bố thông tin về đợt chào bán trái phiếu của
Soleil còn nêu rằng công ty chưa từng phát hành trái phiếu và không tồn đọng nợ lOMoAR cPSD| 46663874
đến hạn chưa thanh toán. Tuy nhiên, thực tế, báo cáo tài chính của công ty thể hiện
có trái phiếu. Vì các vi phạm này, Công ty Chứng khoán An Bình đã bị Ủy ban
Chứng khoán Nhà nước xử phạt 310 triệu đồng, nhưng không bị kiến nghị chuyển cơ quan điều tra.
Hơn nữa, các ngân hàng thương mại quản lý tài sản đảm bảo của các gói trái phiếu
doanh nghiệp riêng lẻ cũng đã vi phạm khi không thực hiện đánh giá giá trị tài sản
để đảm bảo tính hợp lý và khả năng thanh toán, cũng như thanh khoản khi tổ chức
phát hành không thể trả gốc và lãi trái phiếu đúng hạn. 4. Bài học rút ra
4.1. Đối với cá nhân nhà đầu tư
Trên thực tế, trái phiếu doanh nghiệp thường được phân phối qua các công ty
chứng khoán và ngân hàng đến các nhà đầu tư cá nhân. Số lượng trái phiếu doanh
nghiệp mà các nhà đầu tư cá nhân nắm giữ thông qua các kênh này có thể lên đến
hàng trăm nghìn tỷ đồng. Tuy nhiên, cơ cấu giám sát việc phân phối trái phiếu
doanh nghiệp qua các kênh này thường rất không nghiêm ngặt.
Trong trường hợp doanh nghiệp phát hành trái phiếu sử dụng vốn không hiệu quả,
mất khả năng thanh toán, rủi ro mà những nhà đầu tư cá nhân đang nắm giữ trái
phiếu có thể gây ra khủng hoảng trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp.
Do đó, trước khi quyết định đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp, các nhà đầu tư
cần trở thành những nhà đầu tư thông minh. Họ không nên chỉ quan tâm đến lãi
suất và các ưu đãi quyến rũ qua các kênh thông tin trực tuyến, ứng dụng hoặc từ
các công ty chứng khoán và ngân hàng mà cần phải thực hiện nghiên cứu kỹ về
doanh nghiệp phát hành trái phiếu, kiểm tra xếp hạng tín nhiệm của doanh nghiệp
(nếu có), đánh giá hiệu quả của dự án đầu tư, khả năng thanh toán, và tính toán về
tài sản bảo đảm (đảm bảo tài sản bảo đảm là có giá trị thực sự).
Ngoài ra, cần phải hiểu rõ khía cạnh pháp lý của hợp đồng đầu tư, để đảm bảo
rằng quyền lợi của nhà đầu tư được bảo vệ bởi pháp luật. Điều này giúp nhà đầu
tư có cái nhìn tổng quan và cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp.
4.2. Đối với các cơ quan
Việc đề xuất các biện pháp nhằm bịt lỗ hổng trong phát hành trái phiếu là rất cần
thiết để bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư và đảm bảo tính minh bạch và an toàn
cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Dưới đây là một số điểm quan trọng trong đề xuất:
Thứ nhất, tăng cường minh bạch: Các công ty phát hành trái phiếu cần công bố
thông tin công khai về tình hình tài chính và hoạt động của họ trước và sau khi
phát hành trái phiếu. Các thông tin này bao gồm mục đích huy động vốn, trái chủ,
và báo cáo tình hình sử dụng vốn định kỳ. Điều này giúp nhà đầu tư hiểu rõ hơn
về doanh nghiệp phát hành và quản lý rủi ro.
Thứ hai, giám sát và kiểm soát nghiêm ngặt: Các công ty kiểm toán, công ty thẩm
định giá, kiểm toán viên và thẩm định viên cần phải tuân thủ pháp luật và chuẩn
mực đối với việc định giá tài sản và đánh giá tình hình tài chính của doanh nghiệp. lOMoAR cPSD| 46663874
Cần có cơ chế giám sát và kiểm tra để ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật
và đảm bảo tính minh bạch trong quy trình kiểm toán và thẩm định giá.
Thứ ba, xếp hạng tín nhiệm: Đánh giá tín nhiệm của doanh nghiệp phát hành trái
phiếu là một yếu tố quan trọng. Hệ thống xếp hạng tín nhiệm giúp nhà đầu tư đánh
giá rủi ro và giá trị của trái phiếu. Việc xây dựng và triển khai hệ thống xếp hạng
tín nhiệm có thể tham khảo các thực hành quốc tế và giúp doanh nghiệp phát hành
xây dựng hồ sơ tín dụng trên thị trường trong nước và quốc tế.
Thứ tư, giám sát hoạt động của các công ty chứng khoán: Các công ty chứng khoán
tham gia trong việc cung cấp các dịch vụ liên quan đến phát hành trái phiếu doanh
nghiệp cần phải tuân thủ pháp luật và quy định. Cần có cơ quan giám sát để đảm
bảo rằng họ thực hiện đúng các quy trình và không tham gia vào các hoạt động không đúng mục đích.
Thứ năm, đánh giá pháp lý và giá trị tài sản: Các ngân hàng cần đánh giá lại tính
pháp lý và giá trị tài sản bảo đảm để đảm bảo tính hợp lý, hợp lệ của tài sản và khả
năng thanh toán, thanh khoản khi tổ chức phát hành không thể trả được gốc và lãi trái phiếu đến hạn.
Các biện pháp trên cần được áp dụng cùng nhau để đảm bảo tính minh bạch, an
toàn và hợp lý trong quá trình phát hành và đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp.
Các cơ quan quản lý, cơ quan giám sát, và ngành công nghiệp tài chính cần cùng
hợp tác để thực hiện các biện pháp này và ngăn chặn các sai phạm trong tương lai.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Vụ Tân Hoàng Minh: Chạy dòng tiền “khống”, tạo lập giá trị trái
phiếu “ảo” (11/10/2023). Truy cập 20/10/2023, từ
https://cand.com.vn/Kinh-te-Van-hoa-The-Thao/vu-tan-
hoangminh-chay-dong-tien-khong-tao-lap-gia-tri-trai-phieu- aoi709730/
2. Tân Hoàng Minh thao túng trái phiếu chiếm đoạt 8.600 tỉ đồng ra
sao? (01/10/2023). Truy cập 20/10/2023, từ
https://tuoitre.vn/tan-hoang-minh-thao-tung-trai-phieu-
chiemdoat-8-600-ti-dong-ra-sao-20231001083357376.htm
3. Tân Hoàng Minh làm cách nào bán được lô trái phiếu hơn 10.000
tỷ đồng (1/10/2023). Truy cập 20/10/2023, từ
https://vnexpress.net/tan-hoang-minh-lam-cach-nao-ban-duoc-
lotrai-phieu-hon-10-000-ty-dong-4659381.html
4. Tân Hoàng Minh đã "phù phép" để huy động hơn 10.000 tỷ đồng
trái phiếu như thế nào? (01/10/2023). Truy cập 20/10/2023, từ
https://congan.com.vn/an-ninh-kinh-te/chu-tich-tan-hoang-
minhchi-hon-10000-ty-dong-trai-phieu-vao-muc-dich- gi_153351.html
5. Những bài học từ việc thu hồi trái phiếu của Tập đoàn Tân Hoàng Minh (16/04/2022). Truy cập 20/10/2023, từ lOMoAR cPSD| 46663874
https://nhandan.vn/nhung-bai-hoc-tu-viec-thu-hoi-trai-phieu-
cuatap-doan-tan-hoang-minh-post693345.html
6. Bộ Tài chính thông tin về trái phiếu Tập đoàn Tân Hoàng Minh (04/07/2022).Truy cập 20/10/2023, từ
https://baochinhphu.vn/botai-chinh-thong-tin-ve-trai-phieu-tap- doan-tan-hoang-minh- 102220704150951765.htm
7. Cách gì để các trái chủ 10.030 tỷ đồng của Tân Hoàng Minh lấy
lại tiền? (05/04/2022). Truy cập 20/10/2023, từ
https://vneconomy.vn/cach-gi-de-cac-trai-chu-10-030-ty-
dongcua-tan-hoang-minh-lay-lai-tien.htm
8. Kết luận điều tra vụ án Tân Hoàng Minh. (04/10/2023). Truy cập 20/10/2023, từ
https://xaydungchinhsach.chinhphu.vn/de-
nghitruy-to-nu-giam-doc-kiem-toan-lam-dep-ho-so-tai-chinh-
giuptan-hoang-minh-lua-dao-119231002152512613.htm