





















































































Preview text:
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG ---o0o--- Tiểu luận môn: QUẢN LÝ CHUỖI CUNG ỨNG
(Học kỳ III nhóm 3 năm học 2020 – 2021)
Đề tài: Phân tích hoạt động chuỗi cung ứng Cocacola tại Việt Nam và
bài học kinh nghiệm cho các doanh nghiệp sản xuất nước uống đóng chai trong nước
Giáo viên hướng dẫn: Trần Văn Vinh
Sinh viên thực hiện: A40108 - Tống Thanh Hà
A40690 - Vũ Thị Thúy Hiền
Số điện thoại: 0368268919- 0983349560
Email: tongthanhha.ubtlu@gmail.com vuthithuyhien2301@gmail.com HÀ NỘI – 2021
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG ---o0o--- TIỂU LUẬN MÔN QUẢN LÝ CHUỖI CUNG ỨNG
(Học kỳ III nhóm 3 năm học 2020 – 2021) Đề bài:
Phân tích hoạt động chuỗi cung ứng Cocacola tại Việt Nam và bài học kinh
nghiệm cho các doanh nghiệp sản xuất nước uống đóng chai trong nước Người chấm 1 Người chấm 2
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com) MỤC LỤC
1. Tính cấp thiết của đề tài............................................................................4
2. Mục tiêu nghiên cứu..................................................................................4
3. Đối tượng nghiên cứu................................................................................5 I.
LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG CỦA CHUỖI CUNG ỨNG..................6
1. Một số khái niệm cơ bản...........................................................................6
2. Các hoạt động của chuỗi cung ứng...........................................................9 II.
PHÂN TÍCH HAI TRONG BỐN HOẠT ĐỘNG CHUỖI CUNG
ỨNG COCACOLA TẠI VIỆT NAM..............................................................12
1. Giới thiệu về chuỗi cung ứng Cocacola tại Việt Nam...........................12
2. Sơ đồ chuỗi cung ứng...............................................................................15
3. Hoạt động sản xuất trong chuỗi cung ứng của Coca Cola tại Việt Nam...16
3.1. Thiết kế sản phẩm............................................................................16
3.2. Lập kế hoạch sản xuất.....................................................................24
3.3. Cơ sở sản xuất..................................................................................29
4. Hoạt động Phân phối trong chuỗi cung ứng Cocacola tại Việt Nam...29
5. Nhận xét, đánh giá chung về hai hoạt động trong chuỗi cung ứng
Cocacola tại Việt Nam...........................................................................54
III. BÀI HỌC KINH NGHIỆM VÀ GIẢI PHÁP...........................................60
1. Bài học kinh nghiệm cho các doanh nghiệp sản xuất nước đóng chai
tại Việt Nam...........................................................................................60
2. Giải pháp cho chuỗi cung ứng Cocacol tại Việt Nam...........................68
KẾT LUẬN........................................................................................................71
PHỤ LỤC...........................................................................................................72
TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................79
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com) LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Chuỗi cung ứng là một hoạt động rất quan trọng và không thể thiếu trong
quá trình tồn tại và phát triển của các doanh nghiệp. Trong quá trình hội nhập và
phát triển kinh tế đất nước, chuỗi cung ứng là vũ khí sắc bén trong việc giúp
doanh nghiệp tăng cường sức cạnh tranh cả trong nước và quốc tế.
Ngày nay, thu nhập kinh tế của mỗi người đều tăng cao, vì vậy nhu cầu của
họ cũng tăng theo, không chỉ “ăn no, mặc ấm” mà nhu cầu của con người bây
giờ là “ăn ngon, mặc đẹp”. Vì vậy, không chỉ yêu cầu về mặt thức ăn tăng cao
mà nhu cầu về các loại nước uống cũng được quan tâm. Không chỉ về vấn đề
nước lọc sạch, mát mà những loại nước giải khát khác cũng được ra đời tạo
thuận lợi trong việc lựa chọn cho người tiêu dùng, ví dụ như các loại nước ngọt,
nước có ga…. Trong đó, nhãn hàng Coca Cola nổi lên như một doanh nghiệp
vững mạnh phát triển ở lĩnh vực đồ uống, và luôn giữ vững vị thế đứng đầu
trong lĩnh vực này. Để có được thành công lớn như vậy, chuỗi cung ứng của
Coca Cola đã đóng góp một phần không nhỏ.
Xuất phát từ những điều này, em muốn tìm hiểu sâu hơn về quy trình liên
kết, hoạt động giữa các thành viên trong chuỗi cung ứng của Coca Cola tại Việt Nam. 2. Mục tiêu nghiên cứu
Giới thiệu về chuỗi cung ứng của Coca Cola tại Việt Nam
Sơ đồ chuỗi cung ứng của Coca Cola tại Việt Nam
Hoạt động sản xuất trong chuỗi cung ứng của Coca Cola tạiViệtNam
Hoạt động phân phối trong chuỗi cung ứng của Coca ColatạiViệtNam
Nhận xét, đánh giá chung về hai hoạt động trong chuỗi cung ứng của Coca Cola tại Việt Nam
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
3. Đối tượng nghiên cứu
Nghiên cứu mô hình chuỗi cung ứng Coca Cola tại Việt Nam, chỉ ra được
những ưu điểm, thành công trong chuỗi cung ứng Cocacola tại Việt Nam. Những
hạn chế, vấn đề cần điều chỉnh trong hoạt động của chuỗi cung ứng và bài học
kinh nghiệm cho các doanh nghiệp đóng chai tại Việt Nam.
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com) I.
LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG CỦA CHUỖI CUNG ỨNG
1. Một số khái niệm cơ bản
Khái niệm chuỗi cung ứng
- Chuỗi cung ứng là là sự gắn kết của các công ty nhằm đưa sản phẩm
hoặc dịch vụ ra thị trường (Lambert, Stock, & Ellram, 1998).
- Chuỗi cung ứng bao gồm tất cả các giai đoạn liên quan trực tiếp hoặc
gián tiếp đến việc đáp ứng yêu cầu của khách hàng. Các thành viên trong chuỗi
không chỉ bao gồm các công ty sản xuất, cung cấp, phân phối, mà còn có cả
các công ty vận tải, kho bãi, nhà bán lẻ, và khách hàng của mình (Chopra,
Sunil, & Peter Meindl, 2015).
Các thành phần của chuỗi cung ứng
- Sản xuất (cái gì, như thế nào và khi nào)
+ Sản xuất liên quan đến năng lực của chuỗi cung ứng về sản xuất và lưu trữ sản phẩm
+ Các phương tiện sản xuất gồm các nhà máy và nhà kho
+ Các nhà kho có thể được xây dựng phù hợp với các phương pháp khác
nhau. Có 3 cách tiếp cận chính: Lưu kho theo loại hàng hóa, Lưu kho theo lô
và lưu kho theo Crossdocking – Wal-Mart
- Lưu kho hàng (Sản xuất bao nhiêu, lưu kho bao nhiêu)
+ Có 3 quyết định cơ bản liên quan đến việc sản xuất và lưu trữ
Lưu kho theo chu kỳ: khối lượng hàng cần thiết để đáp ứng nhu cầu giữa các lần mua hàng.
Lưu kho an toàn: Lượng hàng lưu kho loại này là “kho đệm” đề phòng
tình trạng không chắc chắn
Lưu kho theo mùa: Đây là phương pháp lưu kho dựa vào việc dự đoán
sự gia tăng có thể lường trước của cầu và những thời điểm cụ thể trong năm 6
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
- Địa điểm/ Vị trí (Làm việc ở đâu là tốt nhất)
+ Vị trí địa lý được chọn để đặt các cơ sở vật chất của chuỗi cung ứng.
Bao gồm cả những quyết định liên quan đến các hoạt động được thực hiện trong từng cơ sở
+ Thế lưỡng nan giữa khả năng đáp ứng và tính hiệu quả là nên tập trung
tại một số ít địa điểm để đạt được hiệu qủa kinh tế hay phi tập trung hóa cá
hoạt động tới các địa điểm
+ Các yếu tố liên quan: chi phí, nhân công, kĩ năng…
+ Vai trò: Các quyết định về địa điểm tác động mạnh mẽ đến chi phí và
hiệu suât của chuỗi cung ứng. Một khi quy mô, số lượng và địa điếm của nhà
xưởng được quyết định thì ta cũng sẽ xác định được các tuyến đường có thể
đáp ứng cho việc vận chuyển sản phẩm đến người tiêu dùng cuối cùng. Đây
chính là chiến lược cơ bản của một doanh nghiệp khi sản xuất và lưu thông sản phẩm trong thị trường.
- Vận tải (Khi nào vận chuyển hàng và như thế nào)
+ Có 6 phương tiện vận tải cơ bản:
Tàu biển: hiệu ủa về mặt chi phí nhưng chậm nhất
Đường sắt: hiệu quả về mặt chi phí nhưng khá chậm.
Đường ống: có thể rất hiệu quả nhưng chỉ áp dụng cho những hàng hóa
là chất lỏng hoặc khí đốt như nước, dầu và khí ga tự nhiên.
Xe tải: tương đối nhanh và rất linh hoạt tuy nhiên, chi phí cao, biến động
do giá xăng dầu và điều kiện đường khác nhau.
Máy bay: rất nhanh nhưng cũng là phương tiện đắt nhất và phần nào bị
hạn chế bởi sự sẵn có của các cơ sở sân bay thích hợp 7
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
Phương tiện vận tải điện tử: nhanh nhất, linh hoạt và hiệu quả về mặt chi
phí tuy nhiên, chỉ phù hợp những nhóm hàng cụ thể như năng lượng điện, dữ
liệu và những sản phẩm bao gồm âm nhạc, hình ảnh và tài liệu bằng văn bản.
+ Vai trò: Dựa vào những phương tiện vận tải khác nhau cùng với địa
điểm của các cơ sở vật chất trong chuỗi cung ứng, các nhà quản lý cần thiết kế
các tuyến đường cũng như các mạng lưới để vận chuyển hàng hóa. Tuyến
đường là đường vận chuyển hàng hóa, còn mạng lưới tập hợp những đường
này và các cơ sở vật chất được liên kết bởi các tuyến đường. Nguyên tắc chung
là sản phẩm càng có giá trị cao thì mạng lưới vận tải cần chú trọng nhiều hơn
vào độ linh hoạt, còn với sản phẩm có giá trị càng thấp thì mạng lưới chuyên
chở cần chú ý là tính hiệu quả.
- Thông tin (Cơ sở ra quyết định)
+ Sức mạnh của động năng này tăng theo thời gian vì công nghệ để thu
thập và chia sẻ thông tin ngày càng trở nên phổ biến, dễ sử dụng hơn và ít tốn kém.
+ Thông tin được xem như một hàng hóa rất hữu ích vì nó
có thể được áp dụng trực tiếp để nâng cao hiệu suất của bốn
động năng còn lại trên chuỗi cung ứng.
+ Vai trò: Thông tin được sử dụng trong bất kỳ chuỗi cung nào với hai mục đích sau:
Phối hợp các hoạt động thường ngày liên quan đến việc vận hành bốn
động năng chi phối chuỗi cung ứng là sản xuất, lưu kho, địa điểm và vận tải.
Dựa vào các dữ liệu sẵn có về cung cầu hàng hóa, các công ty trong chuỗi cung
ứng quyết định kế hoạch sản xuất theo tuần, mức độ hàng hóa lưu kho, tuyến
đường vận chuyển cũng như địa điểm trữ hàng. 8
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
Dự báo và lập kế hoạch để lường trước, đáp ứng các nhu cầu trong tương lai.
2. Các hoạt động của chuỗi cung ứng
Hình 1. Hoạt động của chuỗi cung ứng Lập kế hoạch
- Đề cập đến tất cả các hoạt động cần thiết để lập kế hoạch và tổ chức các
hoạt động trong ba quy trình kia. -
3 hoạt động thuộc lập kế hoạch gồm:
Dự báo cầu: là cơ sở để các công ty lập kế hoạch hoạt động của
mình và hợp tác với nhau để đáp ứng cầu thị trường. Định giá sản phẩm
Quản lý hàng lưu kho: là một tập hợp các kỹ thuật được sử dụng
để quản lý mức lưu kho trong các công ty khác nhau của chuỗi cung ứng. Mục
đích là để giảm chi phí hàng dự trữ càng nhiều càng tốt trong khi vẫn duy trì
mức dịch vụ mà khách hàng yêu cầu. Tìm nguồn cung ứng 9
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
- Các hoạt động trong khâu này bao gồm các hoạt động cần thiết để có đầu
vào cho sản xuất hoặc dịch vụ. -
Trong đó gồm 2 hoạt động:
Thu mua: là nắm giữ các vật liệu và dịch vụ. Hoạt động mua hàng
hiện được xem là một phần của chức năng rộng hơn gọi là mua sắm. Các chức
năng mua sắm có thể được chia thành năm loại hoạt động chính: Mua hàng,
Quản lý tiêu dùng, Lựa chọn nhà cung cấp, Đàm phán hợp đồng, Quản lý hợp đồng. Tín dụng và thu nợ Sản xuất
- Bao gồm các hoạt động cần thiết để phát triển và tạo ra các sản phẩm và
các dịch vụ mà chuỗi cung ứng cung cấp. -
Các hoạt động trong đó bao gồm
Thiết kế sản phẩm: Lựa chọn các thành phần cần thiết để tạo ra
các sản phẩm này được dựa trên công nghệ có sẵn và các yêu cầu về hiệu năng
của sản phẩm. Từ góc độ chuỗi cung ứng, mục đích là thiết kế các sản phẩm có
ít bộ phận hơn, thiết kế đơn giản, theo cấu trúc mô-đun từ các cụm lắp rápcơ bản.
Lập kế hoạch sản xuất: Công việc lập kế hoạch sản xuất sẽ phân
bổ năng lực sẵn có (thiết bị, lao động và phương tiện) cho công việc cần được
thực hiện. Mục tiêu là sử dụng năng lực hiện có một cách hiệu quả và có lợi nhất.
Quản lý cơ sở sản xuất: Được đưa ra dựa trên những ràng buộc về
địa điểm của cơ sở sản xuất. Việc đóng cửa một cơ sở hoặc xây dựng một cơ sở
mới thường khá tốn kém, vì vậy các công ty phải chịu hậu quả của những quyết
định mà họ đưa ra về vị trí đặt cơ sở của họ. Phân phối 10
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
- Phân phối bao gồm các hoạt động thuộc phần công việc nhận đơn hàng
của khách hàng và giao sản phẩm cho khách hàng. -
3 hoạt động trong đó bao gồm:
Quản lý đơn hàng: là quá trình chuyển thông tin đặt hàng từ khách
hàng trở lại thông qua chuỗi cung ứng từ nhà bán lẻ đến nhà phân phối, nhà
cung cấp dịch vụ và nhà sản xuất. Quá trình này cũng bao gồm chuyển thông
tin về ngày giao hàng, sản phẩm thay thế và chuyển tiếp đơn đặt hàng qua
chuỗi cung ứng cho khách hàng.
Nơi phân phối: Việc giao hàng có thể được thực hiện cho khách
hàng từ hai nguồn: Địa điểm với sản phẩm đơn lẻ và trung tâm phân phối (DC).
Xử lý hàng trả lại: Quá trình này còn được gọi là logistics ngược.
Đây thường là một quá trình khó khăn và không hiệu quả. Khách hàng cuối
cùng, nhà bán lẻ, nhà phân phối và nhà sản xuất đều trả lại sản phẩm trong
những trường hợp nhất định. 11
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com) II.
PHÂN TÍCH HAI TRONG BỐN HOẠT ĐỘNG CHUỖI CUNG
ỨNG COCACOLA TẠI VIỆT NAM
1. Giới thiệu về chuỗi cung ứng Cocacola tại Việt Nam
Trải qua hơn 100 năm kể từ ngày thành lập, Coca Cola là
công ty sản xuất nước có gas số 1 thế giới. Ngày nay, nhãn hiệu
Coca Cola gần như được coi là một biểu tượng của nước Mỹ.
Tập đoàn Coca Cola được sáng lập từ năm 1982 tại Hoa
Kỳ, hoạt động trên 200 quốc gia trên thế giới. Tại Việt Nam,
công ty Coca Cola lần đầu giới thiệu vào năm 1960 và tháng 2
năm 1994, Coca Cola đã quay trở lại Việt Nam là bắt đầu quá
trình kinh doanh lâu dài. Hiện nay, trên thị trường nước uống tại
Việt Nam Coca Cola có rất nhiều mặt hàng nổi tiếng như: Coca Cola, Fanta, Schweppes, ….
* Sơ lược về công ty Coca Cola tại Việt Nam:
Tên doanh nghiệp: CÔNG TY TNHH NƯỚC GIẢI KHÁT COCA COLA VIỆT NAM
Tên doanh nghiệp giao dịch nước ngoài: Coca-Cola Indochine Pte.Ltd., Singapore
Tên viết tắt: Coca- Cola
Kinh doanh: Sản xuất và đóng chai nước giải khát có gas thương hiệ Coca – Cola.
Trụ sở chính: Phường Linh Trung – Quận Thủ Đức – TP Hồ Chí Minh
Website: www.coca-cola.com.vn Điện thoại: 848961000 Fax: 84(8)8963016 12
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
Hình 2. Công ty TNHH nước giải khát Coca Cola Việt Nam
*Công ty Coca Cola tại Việt Nam
Tháng 2 năm 1994: Coca-Cola trở lại Việt Nam và bắt đầu quá trình kinh doanh lâu dài.
Tháng 8 năm 1995: Liên Doanh đầu tiên giữa Coca-Cola Đông Dương
và công ty Vinafimex được thành lập, có trụ sở tại miền Bắc.
Tháng 9 năm 1995: Một Liên Doanh tiếp theo tại miền Nam mang tên
Công ty Nước Giải Khát Coca-Cola Chương Dương cũng ra đời do sự liên kết
giữa Coca-Cola và công ty Chương Dương của Việt Nam.
Tháng 1 năm 1998: Thêm một liên doanh nữa xuất hiện tại miền Trung -
Coca-Cola Non Nước. Đó là quyết định liên doanh cuối cùng của Coca-Cola
Đông Dương tại Việt Nam, được thực hiện do sự hợp tác với Công ty Nước Giải Khát Đà Nẵng.
Tháng 10 năm 1998: Chính Phủ Việt Nam đã cho phép các Công ty Liên
Doanh trở thành Công ty 100% vốn đầu tư nước ngoài. Các Liên Doanh của
Coca-Cola tại Việt Nam lần lượt thuộc về quyền sở hữu hoàn toàn của Coca-
Cola Đông Dương, và sự thay đổi này đã được thực hiện trước tiên bởi Công ty
Coca-Cola Chương Dương – miền Nam.
Tháng 3 đến tháng 8 năm 1999: Liên doanh tại Đà Nẵng và Hà Nội
cũng chuyển sang hình thức sở hữu tương tự. 13
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
Tháng 6 năm 2001: Do sự cho phép của Chính phủ Việt Nam, ba Công
ty Nước Giải Khát Coca-Cola tại ba miền đã hợp nhất thành một và có chung
sự quản lý của Coca-Cola Việt Nam, đặt trụ sở tại Quận Thủ Đức – Thành Phố Hồ Chí Minh.
Từ ngày 1 tháng 3 năm 2004: Coca-Cola Việt Nam đã được chuyển giao
cho Sabco, một trong những Tập Đoàn Đóng Chai danh tiếng của Coca-Cola trên thế giới.
Hiện nay, Coca Cola Việt Nam hiện có các nhà máy đặt tại Thành phố Hồ
Chí Minh, Đà Nẵng và Hà Nội, tạo ra khoảng 4.000 công việc trực tiếp cũng
như gián tiếp tạo số lượng việc làm gấp 6 đến 10 lần từ các hoạt động trong
chuỗi cung ứng của mình. Với định hướng trở thành công ty nước giải khát
toàn diện, hướng đến người tiêu dùng, công ty không ngừng cải tiến và cung
cấp nhiều loại nước giải khát đa dạng, chất lượng, bao gồm các dòng sản phẩm
ít đường và không đường, đồng thời đa dạng mẫu mã và mở rộng mức độ phủ
sóng kinh doanh ở khắp mọi nơi.
Coca-Cola đã đầu tư vào các dự án cô ̣ng đồng có sức ảnh hưởng lớn nằm
trong danh sách ưu tiên của Viê ̣t Nam trong viê ̣c phát triển tương lai bền vững,
có thể kể đến như: Bảo tồn tài nguyên nước và nông nghiê ̣p bền vững tại đồng
bằng Sông Cửu Long trước tác đô ̣ng của biến đổi khí hâ ̣u, đào tạo năng lực cho
nông dân trồng mía, quản lý rác thải nhựa, sáng kiến EKOCENTER với những
hoạt đô ̣ng trao quyền làm chủ doanh nghiê ̣p cho phụ nữ, quản lý rác thải nhựa.
Năm 2019, Coca-Cola Việt Nam được công nhận là top 2 doanh nghiệp
phát triển bền vững tại Việt Nam bởi VCCI và Top 1 nhà tuyển dụng được yêu
thích nhất bởi Career Builder. Năm 2020, Coca Cola thành công đánh vào thị
trường cafe và kiếm về hàng nghìn tỷ đô. 14
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
Hình 3. Biểu đồ tiêu thụ và lợi nhuận của Coca Cola tại Việt Nam
2. Sơ đồ chuỗi cung ứng Hình 4. Sơ đồ chuỗi cung ứng của Coca Cola Việt Nam 15
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
3. Hoạt động sản xuất trong chuỗi cung ứng của Coca Cola tại Việt Nam 3.1. Thiết kế sản phẩm Bao bì sản phẩm
Ngay từ những ngày đầu khởi nghiệp, màu đỏ đã trở thành
màu sắc đại diện cho Coca Cola. Màu sắc nổi bật giúp cho
khách hàng và công chúng có thể nhận dạng sản phẩm trên kệ
giữa rất nhiều sản phẩm cùng loại, tìm kiếm cửa hàng nhanh
chóng,… Mặc dù càng về sau, Coca Cola phát triển thêm nhiều
dòng sản phẩm khác nhau nhưng khách hàng vẫn luôn nhận
diện được màu đỏ đặc trưng của thương hiệu này và phân biệt
được với các dòng sản phẩm mới.
Ví dụ: Màu đỏ của Coca Cola truyền thống, màu trắng của
Diet Coke, màu xanh Sprite, màu cam Fanta…. Bảng màu nhận
diện là những tông màu cơ bản nhưng quen thuộc và nổi bật nên
khách hàng dễ dàng nhận ra các sản phẩm của Coca Cola, thậm
chí không cần đọc kỹ các thông tin được in trên bao bì sản phẩm.
Hình 5. Hình ảnh về bao bì các loại nước uống của Coca Cola 16
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
Màu sắc không chỉ tác động tới hành vi của khách hàng mà
còn hỗ trợ cho công việc của các cửa hàng, giúp người bán
hàng, đặc biệt là các nhà bán lẻ bận rộn có thể “đọc” màu sắc
của sản phẩm, thương hiệu một cách nhanh chóng hơn.
Sự thay đổi đầu tiên về bao bì của Coca-Cola không phải
cho mục đích bán hàng mà là để chống lại sự giả mạo, sao chép.
Năm 1960, Coke bắt đầu sử dụng thiết kế lon. Vào năm 1977,
Coke cuối cùng cũng đăng ký nhãn hiệu kiểu dáng chai và cái
tên “Coke-Cola và Coke”. Năm 1977 cũng đánh dấu sự ra đời
của loại chai 2 lít. Kể từ đó, Coca-Cola đã cho ra đời rất nhiều
mẫu thiết kế bao bì cho thương hiệu của mình. Trong nhiều dự
án quảng cáo, concept chính là hình ảnh thiết kế bao bì Coca- Cola.
Hình 5. Các thiết kế của Coca Cola qua từng năm
Coca-Cola luôn tái thiết kế bao bì của nó và đã sử dụng
nhiều chất liệu như thủy tinh, thiếc, nhựa… và công ty vẫn đang
tìm kiếm những cách mới hơn và thân thiện với môi trường hơn
để đóng gói sản phẩm nước giải khát. Họ cũng giới thiệu những
mẫu chai và lon đặc biệt để đánh dấu những ngày và sự kiện đặc biệt. 17
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
Hình 6. Ví dụ về nguyên liệu thiết kế bao bì của Coca Cola
Những cải tiến về thiết kế bao bì sản phẩm của Coca Cola
đều là nhằm mục tiêu mang đến cho người tiêu dùng cảm giác
mới mẻ, độc đáo và thuận tiện hơn cho quá trình sử dụng. Bên
cạnh đó, thương hiệu này cũng không quên bắt kịp các xu
hướng nổi bật tại mỗi thời điểm.
Để tạo sự mới lạ, thu hút sự chú ý của khách hàng, người
tiêu dùng, Coca Cola luôn chịu khó thay đổi thiết kế bao bì sản
phẩm. Và đây được coi là một trong những bí quyết mang lại sự
thành công cho thương hiệu nước giải khát này. 18
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
Hình 8. Thiết kế bao bì Coca-Cola cho thế vận hội Olympic 2012 Hương vị sản phẩm
Ngoài những thiết kế độc đáo về bao bì, Coca Cola cũng rất chăm chỉ tìm
kiếm và đưa ra nhiều hương vị khác nhau đến người tiêu dùng.
Coca Cola trung thành với hương vị vanilla trong suốt hơn 10 năm qua
không chỉ bởi vì nó được yêu thích bởi khách hàng ở đa dạng độ tuổi và là
hương liệu quen thuộc với đại đa số người tiêu dùng, mà còn vì những mục
đích khác như tạo ra sản phẩm signature của hãng, tăng tính cạnh tranh với
nhiều hãng sản xuất nước ngọt khác, hay giữ vững vị thế của mình trên thị trường F&B.
Hình 9. Ví dụ về hương Vanilla
Bên cạnh hương Vanilla, Coca Cola vị quả anh đào là một
trong những hương vị làm nên tên tuổi của dòng thức uống
Coca Cola nổi tiếng. Sản phẩm Coca Cola hương vị anh đào
được lên kệ lần đầu tiên vào năm 1985, với những phản ứng 19
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
tích cực từ phía người tiêu dùng. Những dòng thức uống phiên
bản của hương vị này sau đó có Cherry Vanilla, Diet Coke Feisty Cherry, Cherry Zero…
Coca Cola vị quả anh đào có vị ngọt dịu của trái cây tươi,
với độ ga vừa phải giúp hỗ trợ tiêu hoá, giảm đầy hơi, đặc biệt
có lợi khi dùng sau lúc ăn.
Coca Cola quả anh đào là một trong những hương vị Coca
Cola lâu đời nhất, cũng là một trong những hương vị coke lưu
trữ hương trái cây tươi mới và ngon nhất. Vào thời kỳ đỉnh cao,
nó đã có mặt tại 36 quốc gia; và được yêu thích nhiều đến nỗi
đã từng xuất hiện tin đồn rằng nước tăng lực Coca Cola hương
vị anh đào sẽ được sản xuất và có mặt tại Mỹ vào năm 2020.
Hình 10. Ví dụ về hương vị anh đào
Sau khi ra đời dòng Coca Cola hương chanh vào năm 2001
và nhận được phản hồi tích cực từ người tiêu dùng, với đến 40%
doanh số đến từ khách hàng mới; Coca Cola đã quyết định phát 20
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
triển thêm dòng sản phẩm hương cam vào năm 2007. Sản phẩm
gây được tiếng vang lớn dù chỉ ra mắt và bày bán tại thị trường
Gibraltar. Sau đó, Coca Cola tiến hành sản xuất thêm nhiều
dòng thức uống vị cam mới như cam vanilla, cam vanilla không
đường…Hương cam là hương vị trái cây kinh điển của Coca Cola.
Đến tháng 02/2019, nước ngọt hương vani cam được trình
làng tại Mỹ đã vô cùng thành công bởi hương cam gắn liền với
tuổi thơ của đại đa số người dùng tại thị trường nơi đây. Ngoài
ra, sản phẩm này còn xuất hiện tại nhiều thị trường khác như
Nhật Bản, Thổ Nhĩ Kỳ, Brazil và được so sánh với thức uống
cola cam nổi tiếng Mezzo Mix được bán trên khắp thị trường châu Âu.
HÌnh 11. Ví dụ về hương vị cam
Không chỉ được sử dụng như một hương liệu làm bánh,
hương quế còn là một dòng hương rất nổi tiếng của ông lớn
ngành giải khát. Năm 2019, Coca Cola đã phát hành một loại 21
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
soda cổ điển trong kỳ nghỉ giáng sinh và nhanh chóng nhận
được sự yêu thích của người tiêu dùng. Hương vị của Coke vị
quế mang đặc trưng của mùa lễ hội đến nỗi được miêu tả là “gói
cả giáng sinh trong một lon Coke”.
Hình 12. Ví dụ về hương vị quế
Nước giải khát có ga không đường Coca-Cola Zero giữ
được hương vị thơm ngon, sảng khoái của cola nguyên bản,
đồng thời không chứa calo giúp bạn tự tin thưởng thức, thổi bùng mọi cuộc vui.
Hình 13. Ví dụ về nước có gas không đường 22
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
Ngoài những hương vị ngọt và có gas, Coca-Cola nhận
thấy rằng qua thời gian, nhu cầu của người tiêu dùng trên thế
giới ngày càng đa dạng. Họ quan tâm nhiều hơn đến thông tin
dinh dưỡng, đặt nhiều kỳ vọng vào sự cải tiến tích cực từ những
sản phẩm giải khát tiêu thụ hằng ngày. Do vậy, trong chiến lược
kinh doanh dài hạn, cùng với mục tiêu trở thành tập đoàn
chuyên về nước giải khát, Coca-Cola luôn đặt sức khỏe của
người tiêu dùng lên hàng đầu, từ đó tạo ra những sản phẩm chất
lượng nhằm đáp ứng được sự thay đổi về khẩu vị và nhu cầu của họ.
Cụ thể, Coca-Cola đã nghiên cứu và cân nhắc giảm lượng
đường hợp lý trên danh mục các sản phẩm hiện có. Theo thống
kê, đến nay có hơn 1.100 sản phẩm của Coca-Cola sản xuất
được giảm đường hoặc không đường. Đáng chú ý, trong năm
2017, Coca-Cola đã giảm đường cho hơn 500 sản phẩm của mình.
Hình 14. Ví dụ về hương vị Cafe
3.2. Lập kế hoạch sản xuất
Nguyên liệu tạo ra nước giải khát Coca Cola: 23
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
Nước: nước là nguyên liệu căn bản nhất để sản xuất,
thường là nước tinh khiết (pure water) được tinh lọc với nhiều
mức độ khác nhau tuỳ theo công nghệ và thiết bị xử lý nước.
Nếu không đảm bảo, sản phẩm sẽ vẩn đục, lắng cặn, nhiễm vi sinh…
Đường hoặc chất tạo ngọt (sweeteners): thường thì các sản
phẩm nước uống đóng chai sử dụng chất tạo ngọt là Aspartame,
Sucralose.. là những loại đường hóa học được phép sử dụng
trong ngành công nghiệp sản xuất đồ uống. Hoàn toàn không
phải là chất cấm Saccharin
Hương liệu (flavor): hầu hết các loại nước ngọt đều có gia
hương liệu nhân tạo với nhiều mức độ khác nhau để tạo mùi
thơm giống tự nhiên, tạo cảm giác dễ chịu. Có 2 cấp độ hương
liệu: cấp độ dùng cho sản xuất công nghiệp ví dụ như bột giặt
hương hoa oải hương. Cấp độ hương liệu dùng cho chế biến
thực phẩm. Hương liệu dùng trong công nghiệp thường có tạp
chất, và không thể sử dụng để sản xuất thực phẩm.
Màu thực phẩm (food grade): là một điều bắt buộc đối với
các nhà sản xuất nước ngọt.
Chất bảo quản (preservatives): Vì nước ngọt do có chứa
đường và một số chất dinh dưỡng có khả năng gây hư thối. Chất
bảo quản sẽ kéo dài thời gian sử dụng sản phẩm. Với quy trình
sản xuất thực phẩm. Lượng chất bảo quản thường có tỉ lệ rất thấp.
Nước bão hòa CO2: Nước uống giải khát coca cola là loại
nước uống có gas, tức là nó có chứa CO2, CO2 có chứa trong
coca cola là yếu tố tạo nên sự đặc trưng của sản phẩm, không
chỉ ảnh hưởng đến giá trị cảm quan mà còn góp phần làm tăng
độ bền sinh học của chúng. 24
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
Caffein: Trước kia loại đồ uống này chứa caffein lấy từ hạt
cola, ngày nay cola thường được pha với caffein nhân tạo, hoặc
cũng dùng caffein tự nhiên, như là từ hạt cà phê. Trong cocacola
có chứa 1 lượng caffeine khoảng 30 – 60 mg/500ml.
Lá côca: Lá côca đã được dùng như một loại trà thảo mộc,
rất giàu các chất dinh dưỡng thiết yếu, giúp hỗ trợ hệ hô hấp và
hệ tiêu hóa. Nó còn được coi là một tác nhân kích thích và là
một loại thuốc giảm đau tự nhiên.
Các thành phần khác: Bột Samurai DEFGH, bột Samurai
1A, bột chanh sunfill lime và bột cam sunfill orange. Lô bột
cam sunfill orange. Một số hóa chất là: tricalcium phosphate,
xanthan gum, hóa chất mono calcium phosphate.
Nguyên liệu sản xuất chai: từ các chất thải nhựa từ các bãi
biển. Gần 300 mẫu chai được sản xuất bằng cách sử dụng 25% nhựa tái chế.
Quy trình sản xuất: Coca Cola đã sử dụng dây chuyền tự động
sản xuất công nghệ cao và dễ dàng vận hành.
Để thực hiện mục tiêu này, dây chuyền sản xuất tân tiến tại 3 nhà máy
Coca-Cola tại TP.HCM, Hà Nội, Đà Nẵng cùng quy trình khép kín từ khâu thu
thập nguyên liệu đến sản xuất tại nhà máy phải đáp ứng những tiêu chuẩn gắt
gao về quản lý trước khi sản phẩm đến tay người tiêu dùng.
Các vỏ chai được vận chuyển bởi băng chuyền từ giá kê
đến nhà máy, tại đây các chai được tháo ra và phân loại dựa vào
tuổi thọ và loại nước chứa bên trong sau này. Sau khi được mở
nắp và “quan sát”, chai sẽ được gửi đến máy rửa. Thiết bị “quan
sát” này sẽ kiểm tra chất độc trong chai sử dùng thiết bị đo
lường độ dẫn xuất, màu sắc điều khiển bằng laser, hồng ngoại.
Một chu trình được tiến hành nhằm kiểm tra độ vệ sinh tuyệt 25
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
đối của chai. Sau khi được làm sạch, “bộ phận kiểm tra” kiểm
tra chúng có đúng kích cỡ, độ biến dạng, rò rỉ, hỏng ren, màu
sắc và các hỏng hóc khác.
Sau khi khử khuẩn sạch sẽ vỏ chai, tiếp tục đến bước dán
nhãn keo nóng với các dữ liệu sản xuất để hoàn thành bước bao bì.
Tiếp theo là đến bước chiết, rót: Quá trình này được thực
hiện bởi hệ thống máy Carbonated, máy được thiết kế thành
một khối Cabin liền mạch bao gồm đảo ngược chai chiết rót, và đóng nắp.
Chất lượng nước rất quan trọng cho sự thành công của một loại nước giải
khát. Các tạp chất, chẳng hạn như các hạt lơ lửng, chất hữu cơ, vi khuẩn, có thể
làm suy giảm hương vị và màu sắc sản phẩm. Những tạp chất này được loại bỏ
qua quá trình làm đông, lọc và khử trùng bằng clo.
Sau đó, nước được đổ qua một bộ lọc cát để loại bỏ các tạp
chất còn lại. Khâu khử trùng nước rất cần thiết để diệt mọi loại
vi khuẩn và hợp chất hữu cơ có thể làm hỏng màu sắc hoặc mùi
vị của nước. Nước được bơm vào một bể chứa và được bổ sung
một lượng nhỏ clo. Nước clo được lưu trữ trong bể khoảng 2
giờ cho đến khi phản ứng hoàn tất.
Tiếp theo, bộ lọc than hoạt tính sẽ khử clo trong nước và
loại bỏ các chất hữu cơ còn lại, giống như bộ lọc cát.
Đường hòa tan và hương vị đậm đặc được bơm theo đúng
liều lượng tùy theo độ tương thích của chúng. Các thành phần
dùng để sản xuất nước ngọt được đưa vào bồn, ở đó chúng sẽ
được hòa trộn cẩn thận. Xi-rô có thể được tiệt trùng ngay trong 26
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
bể chứa, bằng tia cực tím hoặc đèn flash thanh trùng, quá trình
này liên quan đến việc làm nóng và lạnh hỗn hợp hòa trộn này.
Xi-rô hoa quả thường phải được tiệt trùng kỹ.
Nước và xi-rô được kết hợp với nhau một cách cẩn thận
bằng các loại máy tinh vi, được gọi là proportioners, trong đó
quy định tỷ lệ lưu lượng và tỷ lệ các chất lỏng.
Cacbonat thường được cho vào thành phẩm, mặc dù người
ta có thể trộn lẫn cacbonat vào nước ở giai đoạn trước đó. Nhiệt
độ của chất lỏng phải được kiểm soát cẩn thận vì độ hòa tan của
carbon dioxide tăng lên khi giảm nhiệt độ chất lỏng. Số lượng
carbon dioxide được sử dụng phụ thuộc vào từng loại nước giải
khát. Ví dụ, nước trái cây cần ít cacbonat hơn.
Cuối cùng là bước đóng gói và hoàn thành sản phẩm. Sản
phẩm cuối cùng được đưa vào trong chai hoặc lon. Các
container được ngay lập tức niêm phong chặt chẽ. Do nước ngọt
thường được làm mát trong quá trình sản xuất, chúng phải được
đưa về nhiệt độ phòng trước khi ghi nhãn để ngăn chặn sự
ngưng tụ gây hư hỏng nhãn. Điều này thường được thực hiện
bằng cách phun nước ấm lên container và làm khô chúng. Nhãn
sau đó được gắn lên với chai, cung cấp các thông tin về thương
hiệu, thành phần, thời hạn sử dụng, và cách sử dụng an toàn sản
phẩm. Hầu hết nhãn được làm bằng giấy mặc dù một số nhãn
được làm bằng phim nhựa. Cuối cùng, các chai, lon nước ngọt
sẽ được đóng gói vào thùng carton hoặc khay và sau đó được
vận chuyển đến các nhà phân phối. 27
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
Coca Cola ngoài việc sử dụng hệ thống kiểm tra dò Quang
điện, họ còn có hệ điều khiển PLC từ OMRON kiểm tra một
cách tự động các chai rỗng được chờ sẵn tiếp nối, giảm thiệt hại về sản xuất.
Trong lĩnh vực sản xuất kinh doanh, Coca-Cola đặt mục
tiêu giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường trong toàn bộ
chuỗi giá trị sản xuất và hướng đến sử dụng các giải pháp năng
lượng tái tạo, năng lượng mặt trời để cung cấp 20-25% tổng nhu
cầu sử dụng điện. Mới đây, công ty cũng ký kết biên bản ghi
nhớ cùng US-AID nhằm mục tiêu tăng cường sử dụng năng
lượng tái tạo và nâng cao hiệu quả năng lượng trong ngành công nghiệp ở Việt Nam.
Hình 15. Hình ảnh dây chuyền sản xuất Coca Cola
Sản xuất bền vững còn được thể hiện qua việc giới thiệu
những sản phẩm chất lượng cao Coca-Cola, Nutriboost, Minute
Maid Teppy, Fanta, Sprite, Aquarius... đáp ứng nhu cầu ngày
càng đa dạng của người dùng. Mỗi sản phẩm của Coca-Cola khi 28
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
ra thị trường đều phải trải qua quy trình kiểm duyệt gắt gao từ
khâu nguyên liệu đầu vào, sản xuất đến thành phẩm. Việc không
ngừng đầu tư dây chuyền sản xuất tiên tiến cũng nhằm đáp ứng
các tiêu chuẩn gắt gao của chính phủ Việt Nam và toàn cầu (với
các chứng chỉ uy tín như ISO, Giấy chứng nhận Cơ sở đủ điều
kiện ATTP, An toàn sức khỏe nghề nghiệp (OSHA 18000),
chuẩn FSSC 22000 tương đương GMP, HACCP...). Đó cũng là
cách để người tiêu dùng yên tâm hơn khi thưởng thức bất kỳ
một sản phẩm nào thuộc Coca-Cola. 3.3. Cơ sở sản xuất
Cơ sở sản xuất Coca Cola Việt Nam hiện có 3 nhà máy đóng chai trên
toàn quốc: Hà Nội - Đà Nẵng – Tp. Hồ Chí Minh.
Hiện tại, 3 nhà máy của Coca-Cola đã được cấp Giấy chứng nhận Cơ sở
đủ điều kiện ATTP, được xác nhận phù hợp các chứng chỉ về hệ thống quản lý
chất lượng (ISO 9001:2008), hệ thống bảo đảm ATTP (FSSC 22000), hệ thống
tiêu chuẩn bảo vệ môi trường (ISO 14000) và An toàn sức khỏe nghề nghiệp
(OSHA 18000). Đặc biệt, với FSSC 22000 - sự kết hợp từ hai chứng chỉ ISO
22000 và PAS 220, tiêu chuẩn này tương đương chứng chỉ GMP, HACCP để
được hưởng chế độ kiểm tra định kỳ 1 lần/năm so với cơ sở không áp dụng các
hệ thống quản lý chất lượng tương đương. Tiêu chuẩn này còn được Tổ
chức Sáng kiến về ATTP toàn cầu (GFSI) uy tín chính thức công nhận, là “chìa
khóa” giúp Coca-Cola thâm nhập hệ thống chuỗi bán lẻ toàn cầu và là “tấm vé
thông hành” đưa Coca-Cola đến gần hơn và tạo niềm tin cho người tiêu dùng.
4. Hoạt động Phân phối trong chuỗi cung ứng Cocacola tại Việt Nam
Các sản phẩm nước giải khát Coca-Cola được sản xuất tại
ba nhà máy đóng chai đặt tại Thành Phố Hồ Chí Minh, Hà Nội
và Đà Nẵng. Năm 2001, Chính Phủ Việt Nam đồng ý cho phép
ba nhà máy đóng chai sáp nhập theo cơ cấu quản lý tập trung, 29
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
trong đó, nhà máy đóng chai Coca-Cola Việt Nam (CCBV) ở
Thành Phố Hồ Chí Minh giữ vai trò quản lý.
Hai nhà máy đóng chai ở Hà Nội và Đà Nẵng hiện đang
hoạt động như hai chi nhánh của Công ty Coca-Cola Việt Nam
ở khu phía Bắc và miền Trung. Với 3 nhà máy sản xuất ở 3
miền Bắc, Trung, Nam tạo điều kiện cho công ty có thể mở rộng
mạng lưới phân phối ở các miền, cung cấp đầy đủ sản phẩm cho
các đại lí ở 3 khu vực này.
Đặc thù là ngành hàng tiêu dùng nhanh nên sự phân bố các
đại lý phân phối, bán buôn của Coca Cola khá dày với khối
lượng hàng dự trữ tương đối lớn.
a. Các kênh phân phối của Coca Cola Việt Nam đến người tiêu dùng:
Hình 16. Các kênh phân phối của Coca Cola
Tại mắt xích này được cấu tạo từ nhiều thành phần khác nhau. Trong đó có 3
trung tâm phân phối chính thuộc quyền sở hữu của Coca Cola Việt Nam.
Tiếp theo là đến các nhà phân phối, các đại lý lớn. Các
thành phần này có sự góp mặt chính của các doanh nghiệp Việt
Nam do sự thông thạo về thị trường, mối quan hệ rộng với các 30
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
nhà bán lẻ, đảm bảo việc phân phối đến mọi khu vực. Coca
Cola có 3 trung tâm phân phối chính được đặt gần 3 nhà máy
sản xuất tại TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng và Hà Nội để đảm bảo
phân phối và phục vụ cho 3 thị trường là miền Bắc – Trung – Nam.
Coca Cola phân phối “trực tiếp” đến người tiêu dùng cuối cùng
Coca Cola xuất phát từ một quán đồ uống nhỏ, với hình
thức kinh doanh chủ yếu là bán hàng trực tiếp cho người dùng.
Sau đó thức uống của Coca Cola đã được khách hàng ưa thích
nhiều hơn, doanh thu nhanh chóng tăng lên và quy mô Coca Cola cũng ngày một tăng.
Từ đó, các chi nhánh của Coca Cola cũng dần mở rộng.
Với mục tiêu cung cấp nhanh chóng sản phẩm đến tay người
tiêu dùng, Coca Cola sau này mới có các chiến lược phân phối
khác như qua đại lý, siêu thị, doanh nghiệp bán buôn,...
Tuy nhiên chiến lược phân phối trực tiếp vẫn luôn được
chú trọng. Ngày nay Coca Cola phân phối trực tiếp đến tay
người tiêu dùng bằng các hình thức như: 31
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
Hình 17. Các hình thức đưa hàng đến tay người tiêu dùng
Tổng đại lý (đại lý bán sỉ, nhà bán sỉ)
Là tất cả các doanh nghiệp và tổ chức mua hàng hóa với số
lượng lớn và bán cho những người bán lại hoặc sử dụng trong
kinh doanh, còn bao gồm các công ty hoạt động như đại lý hoặc
môi giới trong việc bán hàng hóa cho các khách hàng lớn. Các
nhà bán sỉ thực hiện các chức năng phân phối, vận chuyển, bảo
quản, dự trữ tồn kho với số lượng lớn, sắp xếp và phân loại
hàng hóa, đặt và nhận các đơn đặt hàng, thông tin và bán hàng.
Đại lý bán sỉ, nhà bán sỉ thường phân phối cho các nhà bán lẻ
,từ các cửa hàng nhỏ đến các bách hóa lớn. Bên cạnh hoạt động
mua bán, làm thủ tục xuất kho, bố trí kho bãi, họ còn đóng vai
trò là cầu nối giữa nhà sản xuất và khách hàng, là đại diện phản
ánh nhu cầu của người tiêu dùng đến với nhà sản, cung cấp
những thông tin và hướng dẫn rất hữu ích cho các nhà sản xuất. 32
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
Vì vậy, việc gây dựng được mối quan hệ mật thiết với tổng đại
lý sẽ tạo cho Coca Cola rất nhiều thuận lợi như hỏi những mẫu
thiết kế phù hợp với thị trường hoặc thông tin về xu hướng, thị
hiếu mới nhất của thị trường, các quy định về vật liệu và chất
lượng . Khi thị trường có những biến động các tổng đại lý
thường nằm rất rõ, do họ ở cấp trung gian đứng giữa thu thập
được tất cả thông tin truyền về từ nhà bán lẻ cấp dưới. Đại lý
thực hiện hoạt động sản xuất kinh doanh của mình do có được
doanh thu nhờ vào khoản chênh lệch giá do đại lý nhấp số
lượng sản phẩm lớn và bán với số lượng sản phẩm nhỏ hơn.
Coca - cola thực hiện hoạt động thu hút các đại lý độc
quyền bằng những chính sách ưu đãi hấp dẫn tạo sự gắn bó giữa
công ty và đại lý. Theo đó, các đại lý không được bán các sản
phẩm của các đối thủ cạnh tranh, bù lại Coca - Cola sẽ trả cho
các đại lý tiền chiết khấu độc quyền 1.000 đồng / két. Tiền chiết
khấu này được quy ra sản phẩm để thanh toán. Các đại lý độc
quyền mua hàng theo phương thức mua đất bán đoạn, không
được trả hàng lại nhưng trước mỗi đợt giảm giá, công ty sẽ phải
báo trước vài ngày để các đại lý kịp thời “giải phóng hàng tồn ...
Theo các đại lý , ban đầu Coca - Cola sẵn sàng bù lỗ cho các đại
lý lúc giảm giá khuyến mãi , sẵn sàng bỏ hàng thiếu mà không
hề đề cập đến thời hạn trả . Thậm chí, các đại lý gần như được
phép mượn đầu heo nấu cháo”. Bước tiếp theo, Coca - Cola đưa
ra các điều kiện về số lượng mua hàng và công nợ trong hạn
mức, khuyến khích các đại lý trở thành đối tác kinh doanh chiến
lược để được hưởng chính sách 5-1 ( mua năm tặng một ) . Bên
cạnh đó nhằm tăng mối liên hệ giữa công ty và các đại lý Coca-
Cola còn thực hiện rất nhiều các hoạt động khác nhằm “hỗ trợ
trong phân phối”, như lắp đặt bảng hiệu , bảng quảng cáo của 33
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
sản phẩm . Bên cạnh đó thông qua hoạt động của mình các đại
lý đảm bảo cung cấp các sản phẩm đúng hãng đến người tiêu
dùng do họ còn chịu sự quản lý và giàng buộc của hãng và đưa
ra những lợi ích thiết thực cho khách hàng như: Giao hàng tận
nơi trong thời gian nhanh nhất. Nếu hàng hoá không đúng quy
cách, chất lượng sẽ đổi lại. Quý khách lấy hàng với số lượng
lớn sẽ được giảm giá. Trong quá trình thực hiện nếu giá cả có
thay đổi, đại lý sẽ kịp thời thông báo cho khách hàng.
Hiện tại Coca - Cola có 50 nhà phân phối lớn 1.500 nhân
viên, trên 300 ngàn đại lý phục vụ người tiêu dùng Việt Nam.
Với số lượng lớn đảm bảo phân phối sản phẩm nhanh chóng và
tiện lợi hệ thống nhà bán buôn trong kênh phân phối của Coca -
cola thúc đẩy quá trình lưu thông sản phẩm đến tay khách
hang,ở cả 3 miền, hàng nghìn đại lý dải khắp đất nước và có
mặt tại tất các các siêu thị bán buôn trên toàn quốc. Cụ thể:
Miền Bắc: Nhà phân phối nước giải khát Coca Cola Vân Vân (Số 76
Trung Văn, Thanh Xuân, Hà Nội), Công ty TNHH Nguồn Sống Việt (Số 453
Kim Ngưu, Hai Bà Trưng, Hà Nội), …
Miền Trung: Nhà phân phối nước giải khát Coca Cola Thiên
Chấn Hưng (651, Nguyễn Tất Thành, P. Xuân Hà, Q. Thanh Khê, Tp. Đà
Nẵng), Nhà phân phối Coca Cola Phúc Thiên Trang Cổng vào sân bay quốc tế
(Nguyễn Văn Linh, P.Hòa Thuận Tây, Q. Hải Châu, Tp. Đà Nẵng), …
Miền Nam: Nhà phân phối Đặng Khôi (Số 59 Phạm Ngọc
Thạch, Quận 3, tp HCM), Văn phòng Hoàng Cò (Số 37 Phạm Việt Chánh, P.19, Q. Bình Thạch),….. Nhà bán lẻ 34
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
“Bán lẻ” là miếng bánh ngọt khó cưỡng lại của tất cả các doanh nghiệp.
Coca Cola ngay từ khi mở thành lập đã hướng đến mô hình bán lẻ tại các siêu
thị, đại lý để chiếm thị phần nước giải khát nhanh chóng hơn.Trên thế giới cá
khoảng 14 triệu điểm phân phối sản phẩm coca cola và mỗi ngày trên thế giới
có khoảng 1 tỷ suất coca cola được tiêu thụ. Ở Việt Nam có 3 nhà máy đóng
trai trên toàn quốc và số điểm bán hiện có trên thi trường khoảng 130 000 điểm bán (năm 2008).
Thị trường Việt Nam là một thị trường có kênh thương mại truyền thống
chiếm hơn 80 % doanh thu của các hãng lớn. Theo kết quả khảo sát thường
niên về Chỉ số phát triển bán lẻ toàn cầu năm 2017 (GRDI) của hãng tư vấn
A.T. Kearney, Việt Nam đã tăng 5 bậc lên vị trí thứ 6 trong bảng xếp hạng. Và
thị trường này có xu hướng ngày càng gia tăng. một số tổng hợp từ Q&Me,
MBA Andrews, Nielsen, Kantar Worldpanel, Google – Temasek Repor về thị
trường Bán lẻ Việt Nam năm 2020: số lượng siêu thị tại Việt Nam là 330, số
lượng cửa hàng tiện lợi đã đánh dấu mức tăng trưởng kinh ngạc, tăng tới 60%
từ 2495 trong năm 2019 lên 5228 cửa hàng trong năm 2020; Số lượng trung
tâm thương mại vốn không nhiều tuy nhiên, trong năm 2020 này cũng ghi nhận
sự tăng trưởng 11% từ 96 (2019) lên 107 (2020)
Trong năm 2020, số lượng siêu thị điện máy đã tăng 11% nhờ chiến lược
mở rộng quy mô của Thế giới di động và Điện Máy Xanh. Nhờ vậy mà thị
trường bán lẻ Việt Nam 2020 đã có tổng cộng 3141 chuỗi siêu thị điện máy trên cả nước Việt Nam.
Thị trường bán lẻ Việt Nam 2020 ghi nhận mức tăng 14% của số lượng
rạp chiếu phim, từ 148 lên 182. Con số này đến từ việc các thương hiệu rạp
chiếu phim quyết định mở rộng quy mô hoạt động ra những tiểu khu, thay vì
chỉ tập trung vào các thành phố lớn. 35
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
Hình 18. Quy mô bán lẻ Việt Nam qua môt số năm
Các hình thức bán lẻ rất phong phú và đa dạng: -
Theo mức độ phục vụ, gồm có: Bán lẻ tự phục vụ
Bán lẻ phục vụ có giới hạn
Bán lẻ phục vụ toàn phần -
Theo mặt hàng kinh doanh, có các loại: Cửa hàngchuyên doanh Cửa hàng bách hóa
Các siêu thị và đại siêu thị
Các cửa hàng thực phẩm tiện dụng -
Theo giá bán,người phân biệt 36
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
Cửa hàng chiết khấu. Các cửa hàng này bán hàng đạt tiêu chuẩn
với giá thấp. Họ chấp nhận mức lời thấp nhưng khối lượng bán ra lớn.
Cửa hàng kho (bán số lượng lớn với giá hạ). -
Bán lẻ không dung cửa hiệu, gồm có: Bán qua bưu điện Bán qua catalog Bán qua điện thoại
Bán hàng bằng máy bán hàng tự động Bán lẻ tận nhà
Nhận thấy được Thị trường bán lẻ vô cùng tiềm năng, là một “vùng đất”
vô cùng màu mỡ, Coca Cola đã mở rộng chiến lược phân phối đến các siêu thị,
đại lý ngay từ khi bắt đầu thâm nhập vào thị trường Việt Nam.
Thay vì bán hàng trực tiếp cho người tiêu dùng, Coke đã phân phối sản
phẩm đến các siêu thị, đại lý, cửa hàng nhỏ lẻ… để người tiêu dùng nhanh
chóng biết đến thương hiệu Coca Cola hơn. Theo đó, Coke cũng tiêu thụ số
lượng lớn thức uống trong thời gian ngắn
Nhà bán lẻ cũng tham gia vào tất cả các dòng chảy trong kênh và thực
hiện các công việc phân phối cơ bản. Mặc dù là trung gian kênh cấp 2 của công
ty nhưng các nhà bán lẻ vẫn chịu sự giám sát từ công ty. Các cam kết, thỏa
thuận từ Coca Cola với các nhà bán lẻ có thể là trực tiếp hoặc thông qua các
tổng đại lý nhưng đều phải thực hiện chặt chẽ và tuân theo quy định có sẵn
(lượng đặt hàng của nhà bán lẻ trong kênh 2 cấp phải lớn hơn 1 két). Những
quy định này thường khắt khe hơn nhiều so với tổng đại lý, do số lượng nhà
bán lẻ là rất nhiều, khó quản lý nên thường được giao hầu hết trách nhiệm cho 37
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
nhà bán buôn, Coca Cola chỉ giám sát và thu thập thông tin cũng như kết quả.
Coca Cola đã hợp sức với các nhà bán lẻ nhằm tạo ra các chương trình tập
trung vào người tiêu dùng trong vai trò đi mua hàng (như: các đợt khuyến mãi,
giảm giá chỉ dành riêng cho một nhà bán lẻ nhất định, hình thức khuyến mãi
cũng được xét tùy thuộc vào đặc điểm của khách hàng tại bán sản phẩm,…).
Đa số các nhà bán lẻ của Coca Cola có hệ thống phân phối phong phú và đa
dạng, không chỉ phân phối hàng của Coca Cola mà nhiều khi còn của các đối
thủ cạnh tranh. Coca Cola khi bước chân vào thị trường Việt Nam đã nghiên
cứu rất kỹ văn hóa nên đã đặc biệt coi trọng đến vị trí của các nhà bán lẻ trong
kênh phân phối sản phẩm nhằm tăng khả năng nhận diện và tiếp xúc của người
tiêu dùng với sản phẩm và thương hiệu Coca-cola. Ngày nay Coca Cola là loại
đồ uống đã “phủ sóng” trên tất cả các siêu thị lớn nhỏ như Big C, AEON,
Coopmart, Mega Market, Lotte Mart, …các của hàng tiện lợi
(Vinmart,Vinmarrt+, Emart, ...),...
Hiểu tâm lý người tiêu dùng thường đi dạo một vòng siêu thị rồi mới đến
khu vực thanh toán, do đó tại các siêu thị, Coca Cola luôn được bày bán thành
nhiều điểm khác nhau để kích thích nhu cầu mua của người tiêu dùng.
Tại BIG hay Coopmart, nếu đặt chân vào gian hàng bày bán nước giải
khát sẽ thấy sự hiện hữu của sản phẩm coca cola với những vị trí bày bán rất có
lợi thế. Sản phẩm coca cola bao giờ cũng được bày ngang tầm mắt hoặc ngày
trước và giữa hành lang hay ở những nơi bắt mắt nhất. Tất nhiên để có được vị
trí ưu thế như vậy coca cola cũng phải bỏ ra một hoản chi phí không nhỏ chút nào.
Tại các nhà hàng, quán ăn, quán nước giải khát bạn sẽ thấy sản phẩm coca
cola được bày bán rộng dãi và phổ biến dể phục vụ nhu cầu của giải khát của
người dân. Các rạp chiếu phim các trung tâm vui chơi giải trí cũng được coca
cola tận dụng tối đa cho việc phân phối sản phẩm của mình. Và coca cola thì
luôn có một vị trí bày bán bắt mắt nhất thu hút khách hàng nhất. Bên cạnh đó 38
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
thì sự kết hợp tuyệt vời giữa coca cola với Mc Donald cũng đem lại cho khách
hàng một cảm giác tuyệt vời khi thưởng thức món ăn này. Lợi dụng ưu điểm
này coca cola đã phân phối rộng dãi các sản phẩm của mình tại các nhà hàng
Mc Donald và chở thành một thói quen không thể thiếu của khách hàng khi vào nhà hàng Mc Donald.
Hình 19. Coca Cola hợp tác với Mc Donal
Như đã biết đối thủ cạnh tranh lớn nhất của Coca Cola từ
trước đến nay ở cả thị trường quốc tế hay tại Việt Nam thì đó
chính là PepsiCo.Pepsi xâm nhập vào thị trường Việt Nam sớm
hơn Coca-Cola và ngay khi Việt Nam mở cửa thị trường, Pepsi
đã ký hợp đồng “xâm nhập”. Lập tức, với thế lực hùng hậu của
mình, Pepsi đã thống lĩnh thị trường Việt từ Nam ra Bắc. Với
giá quá rẻ, cộng thêm uy tín, chất lượng “hàng đầu thế giới”
,Pepsi “đè bẹp” các đối thủ Việt Nam trong vòng không quá một
tháng. Sau đó, Pepsi thiết lập hệ thống phân phối trên tòan quốc
tại Việt Nam. Ngoài các đại lý và tổng đại lý, Pepsi còn “tiếp 39
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
cận” hầu hết các quán cà phê (nơi quảng bá và tiêu thụ một
lượng rất lớn nước ngọt của Pepsi). Và trong giai đoạn đó Pepsi
đã thắng lợi Coca do Pepsi không những có được một hệ thống
phân phối tốt trên toàn xứ (nhờ tới trước) mà họ còn có được
những nhà quản lý và điều hành giỏi, am hiểu tâm lý của người
Việt-điều này rất quan trọng. Xong không chịu từ bỏ do vào
xuất hiện tại thị trường Việt Nam muộn hơn và họ đã đưa ra một
số những chính sách đặc biệt là chính sách tập trung vào đối
tượng người bán lẻ Coca-cola vẫn bền bỉ trong chiến dịch “xâm
lấn” thị phần của mình. Họ sử dụng những người bán lẻ, đẩy
dạo những chiếc xe 3 bánh nhỏ đi bán dạo trên hè phố, đồng
thời đi sâu vào tận “hang cùng ngõ hẹp” của Thành phố (nơi có
thể những “vòi bạch tuộc” của hệ thống phân phối của Pepsi
còn “bỏ sót”). Nhưng người bán dạo bằng xe đẩy của Coca-cola
bán ra một chai Coca với giá chỉ có 2000 đồng, trong khi ngoài
quán cà-phê một chai Pepsi có giá là 5000 ngàn đồng, còn ở nhà
hàng là 9000 đồng. Dĩ nhiên,Coca-cola không đặt hy vọng vào
doanh thu của từng chai nước ngọt (được bán dạo), mà chủ yếu
họ tiếp thị “khẩu vị“ cho khách hàng, đồng thời tiếp thị luôn
những quán“cóc” nhỏ bé trong hẻm lấy hàng của Coca với giá
“ưu đãi, ”bằng cách đó tạo ra thị phần cho hãng Coca. Với tình
hình cạnh tranh trên, người Thành phố có dịp chứng kiến hai
hình ảnh trái ngược nhau.Trong khi những chiếc xe tải nhỏ
mang hình ảnh của thương hiệu Pepsi ung dung chở hàng tới bỏ
cho các đại lý và quán cà-phê thì người ta lại thấy những chiếc
xe 3 bánh “nhỏ xíu”của Coca-cola được đẩy đi bán dạo trên hè
phố và trong các con hẻm ...Ðây có lẽ cũng là một chiêu thức
“độc đáo” trong việc chiếm thị phần của Coca, vì đẩy xe bán 40
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
dạo là một trong những hình ảnh “thân quen” trong cuộc sống
đô thị của người Việt...
Hiện nay,Coca-cola chiếm 52% thị phần đồ uống có gas
toàn cầu.Theo tạp chí chuyên ngành đồ uống Beverage Digest
(Mỹ), thị phần đồ uống có gas của Coca - Cola là 52%, của
PepsiCo là 21%. Dù có thị phần lớn hơn Pepsi trên thị trường
toàn cầu, nhưng tại thị trường Việt Nam, do thâm nhập thị
trường sau nên việc mở rộng hệ thống phân phối của Coca - Cola tỏ ra yếu thế hơn.
Theo Hiệp hội Bia - Rượu và Nước giải khát Việt Nam,
tổng doanh thu năm 2010 của PepsiCo và Coca - Cola chiếm
hơn 80% thị trường nước giải khát Việt Nam, với thị phần
tương đương nhau. Tính đến thời điểm hiện nay, Coca - Cola
Việt Nam đã đạt mức tăng trưởng trên 25% so với kế hoạch.
Tuy nhiên, cho đến nay, Pepsi vẫn có ưu thế chủ động hơn so
với Coca - Cola trong phát triển hệ thống phân phối.
Quan sát trên thị trường, tại các trung tâm giải trí, cửa
hàng thức ăn nhanh, một thực tế dễ thấy là sự "so găng" giữa
hai đại gia ngành giải khát này khá khốc liệt.
Hợp tác giữa Coca - Cola và Co.opMart bắt đầu từ ngày
1/1/2013 cũng là một sự kiện đặc biệt kể từ khi Coca - Cola đầu
tư vào Việt Nam. Trước đó, với các "điều khoản" cam kết với
Pepsi, hệ thống siêu thị Co.opMart gần như đóng cửa với Coca - Cola.
Ngoài hệ thống siêu thị, trước đây, Coca-Cola và Pepsi
còn giành các hợp đồng phân phối độc quyền ở các đại lý nhỏ
thông qua các chương trình ưu đãi như cung cấp tủ đựng đồ,
bàn ghế, ô, ly hay dịch vụ bảo trì, sửa chữa tủ lạnh miễn phí. 41
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
Sự cạnh tranh giữa 2 thương hiệu này còn diễn ra ở nhiều
kênh phân phối khác. Người thích Coca - Cola chắc chắn không
bao giờ tìm thấy sản phẩm thuộc thương hiệu này trong chuỗi cửa hàng Lotteria, KFC.
Và ngược lại tại hệ thống của McDonalds Chicken
Express, Subway, người dùng chỉ có thể tìm được Coca - Cola,
chứ tuyệt nhiên không có bóng dáng Pepsi.
Hình 20. Các nhãn hàng lớn không hợp tác với Pepsi
Có thể thấy khách hàng chính của các nhãn hàng về nước
giải khát chủ yếu hướng đến các bạn trẻ, thanh thiếu niên, người
đi làm, ...và được sử dụng nhiều trong các cuộc vui, xum họp, tụ
tập gia đình bạn bè, các dịp lễ tết, .... việc liên kết, hợp tác với
các hệ thống chuỗi đồ ăn nhanh, các rạp chiếu phim, các quán
ăn, khách sạn, nhà hàng,... giúp các hãng gia tăng lượng sản
phẩm tiêu thụ cũng như tiếp cận nhiều hơn với khách hàng,,
mang lại lợi ích cho cả 2 bên. Bởi việc bắt tay hợp tác với các
doanh nghiệp bán buôn giúp tăng số lượng sản phẩm tiêu thụ. 42
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
Ngoài ra điều này còn giúp doanh nghiệp tiết kiệm một lượng
lớn chi phí marketing, truyền thông sản phẩm.
Ví dụ như ở rạp chiếu phim Lotte Cimena chỉ cung cấp
sản phẩm của nhận diện thương hiệu Pepsico. Còn rạp chiếu
phim Megastar lại là nơi gần như độc quyền của hệ thống nhận
diện thương hiệu CocaCola, logo của hãng được in khắp nơi từ
khu vực cho tới bàn ghế. Các dịch vụ, chính sách kích cầu như
giảm giá mua combo nước giải khát và đồ ăn nhanh (gà rán,
khoai tây chiên, pizza, ...) hay các ưu đãi khi đi kèm các dịch vụ
khác, ... được các chuỗi đồ ăn nhanh, các rạp phim, ... áp dụng
rất nhiều. Việc hợp tác giữa 2 doanh nghiệp với nhau khong chỉ
giúp hai bên đồng có lợi có thể kích cầu và số lượng sản phẩm
dịch vụ của doanh nghiệp được tiêu dùng , vừa có thể quảng bá
thương hiệu, giảm chi phí truyền thông cho sản phẩm, tiếp cận
tối đa các khách hàng,... mà còn cung cấp cho khách hàng
những dịch vụ với những ưu đại tốt nhất.
Hình 21. Các ưu đãi của Coca Cola& Pepsi 43
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
Mới đây, Tập đoàn Liên Thái Bình Dương (IPPG) và
Công ty TNHH nước giải khát Coca-Cola Việt Nam đã chính
thức ký kết hợp tác chiến lược nhằm hướng tới sứ mệnh phát
triển bền vững, góp phần tạo ra thay đổi tích cực cho nền kinh
tế, xã hộ Vào năm 2013, Coca-Cola Việt Nam và Tập đoàn IPP
đã trở thành đối tác chiến lược để cùng nhau mang lại giá trị cho
người tiêu dùng và nâng cao trải nghiệm của khách hàng. Từ đó,
Coca-Cola Việt Nam đã song hành cùng nhiều thương hiệu
F&B lớn được quản lý bởi IPPG như Popeyes, Burger King,
Domino Pizza, Dunkin’s Donut, phân phối độc quyền các sản
phầm nước giải khát của Coca cola.
Hình 22. Hợp tác giữ Coca Cola và IPPG
Việc hợp tác giữa Coca-Cola Việt Nam và IPPG không
chỉ nhằm mục đích phát triển kinh doanh, đóng góp tích cực cho
nền kinh tế mà còn chung tay thực hiện nhiều chương trình thực 44
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
tiễn để tạo ra giá trị chia sẻ, nâng cao chất lượng cuộc sống cho
người dân. Một trong những động thái cụ thể để minh chứng
cho điều này đó là thỏa thuận hợp tác xây dựng trung tâm hoạt
động cộng đồng EKOCENTER tại tỉnh Khánh Hòa, Đà Nẵng...
Hình 23. Tung tâm hoạt động EKOCENTER
Các trung tâm hoạt động cộng đồng EKOCENTER của Coca-Cola không
chỉ cung cấp nguồn nước uống sạch và các tiện ích cho cộng đồng dân cư, mà
đây còn là nơi duy trì chuỗi các chương trình đào tạo E-learning để nâng cao
kiến thức và cách thức vận hành kinh doanh, cải thiện thu nhập cho gia đình
cho phụ nữ địa phương. Đồng thời khuyến khích người dân hưởng ứng tham
gia vào dự án "Thế giới không rác thải".
Phân phối đến các cửa hàng nhỏ lẻ
Thực tế cho thấy, có rất nhiều người tiêu dùng ngần ngại mua hàng tại các
siêu thị bởi nhiều nguyên nhân do gửi xe, tốn thời gian, không thuận tiện
đường đi…và tại Việt Nam người dân vẫn quen với các chợ truyền thống, các
cửa hàng tạp hóa nhỏ. Do đó, người dùng có xu hướng vào các cửa hàng nhỏ 45
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
mua hàng để thuận tiện hơn trong quãng đường di chuyển của mình. Vì vậy,
việc phân phối sản phẩm vào các chuỗi cửa hàng nhỏ lẻ là thị trường rất nhiều tiềm năng.
Đa số các nhà bán lẻ của Coca Cola có hệ thống phân phối rất phong phú
và đa dạng, không chỉ phân phối hàng của Coca Cola mà nhiều khi còn là sản
phẩm của đối thủ cạnh tranh. Do mục đích của hai bên là khác nhau, khi mà
công ty thì muốn giới thiệu sản phẩm của mình một cách hiệu quả nhất và có
không gian trưng bày ở vị trí đẹp nhất, dễ nhận biết nhất, thì nhà bán lẻ lại
không quan tâm mấy tới vấn đề đó, họ chỉ cần biết làm thế nào để bán đươc
nhiều hàng, thu đươc nhiều tiền, có nhiều không gian để giới thiệu những mặt
hàng khác vì vậy nên công ty phải có chính sách phù hợp (chiết khấu, hoa
hồng, ....) cho trường hợp này. Đối với các nhà bán lẻ Coca Cola sử dụng chiến
lược “phân phối rộng”. Việc phát triển hơn 300 000 hệ thống nhà bán lẻ rộng
khắp nhằm phủ sóng sản phẩm Coca Coca Cola tới khắp các địa phương, làm
tăng độ nhận diện thương hiệu của khách hàng, tạo cho người mua sự thuận
tiện cũng như dễ dàng để tiếp cận tới sản phẩm và đặc biệt là làm tăng doanh thu của công ty.
Hiểu được điều đó Coca Cola hiện nay đã có mặt tại tất các các cửa hàng
nhỏ lẻ trên cả nước và có những chính sách hỗ trợ các cửa hàng nhỏ lẻ như:
Cung cấp số lượng lớn đồ uống với giá chiết khấu tới các chủ cửa hàng.
Hỗ trợ các địa điểm bán hàng phần mềm quản lý cửa hàng, sản phẩm,
hàng hóa và đội ngũ bán hàng.
Coca Cola còn hỗ trợ các cửa hàng lắp đặt hệ thống kệ hàng, trang trí,
bảng quảng cáo, áp dụng các chương trình ưu đãi, giảm giá để kích
thích người tiêu dùng mua hàng nhiều hơn. Người tiêu dùng: 46
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
Người tiêu dùng cuối cùng là cá nhân, tổ chức tiêu thụ
sản phẩm phục vụ cho đời sống và chức năng tồn tại của mình.
Là nhữngngười trực tiếp sử dụng sản phẩm của Coca Cola. Họ
tạo nên thị trường mục tiêu của công ty và nó được đáp ứng bởi
các thành viên khác của kênh như nhà bán sỉ và nhà bán lẻ, ...
và chính họ cũng là nguời ảnh hưởng trực tiếp tới doanh số của
các thành viên kênh, của nhà sản xuất. Một sự thay đổi nhỏ
trong hành vi mua, trong nhu cầu của người tiêu dùng cuối cùng
cũng đủ đưa doanh nghiệp tới bờ vực thẳm. Dẫn chứng xác thực
khi mà hiện nay thị hiếu của người tiêu dùng đối với nước giải
khát có gas nói chung và đối với Coca Cola nói riêng đang dần
thay đổi do nhiều tác động của môi trường. Chính điều này đã
làm doanh nghiệp của Coca Cola sụt giảm đáng kể, gây không ít
khó khăn cho công ty. Nhằm tang khả năng thu hút của mình
đến lượng khách hàng tiềm năng này Coca-Cola đã có rất nhiều
chương trình quảng cáo và tài trợ các sự kiện nhằm tiếp xúc và
tạo thiện cảm hơn về sản phẩm trong khách hàng. Như vậy với
việc tổ chức kênh phân phối với các thành viên kênh như trên
Coca-Cola đang chiếm lĩnh khoảng thị phần lớn trong thị
trường đồ uống Việt Nam và ngày càng phát triển hơn nữa có
đóng góp quan trọng trong đó là việc tổ chức tốt hoạt động của
các thành viên kênh phân phối. b. Mô tả cấu trúc kênh
Phân phối là một trong ba yếu tố đã giúp CocaCola có
đuộc thị trường và thương hiệu mạnh như hôm nay. CocaCola
đã xây dựng và đang hòan thiện mạng lưới kênh phân phối
thông suốt và đạt hiệu quả cao. Do đặc tính của hàng tiêu dùng
là hàng tiêu dùng nhỏ lẻ , thông thường và đảm bảo chi phí thấp 47
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
, cho nên kênh phân phối đóng vai trò rất quan trọng không
những đúng về thời gian mà còn đảm bảo chi phí thấp và uy tín cho
Cocacola trong khi mạng lưới kênh phân phối của
CocaCola là rộng khắp và phức tạp. Thâm nhập vào thị trường
Việt Nam, CocaCola đã nhanh chóng xây dựng mạng lưới phân
phối phủ khắp đất nước , trải dài từ Bắc vào Nam , nhằm gây
tiếng vang tên tuổi đến ma tất cả mọi người tại thị trường Việt
Nam. Công ty nước giải khát CocaCola có tất cả 3 nhà máy
đóng chai tại Việt Nam ở Hà Nội , TPHCM , và Đà Nẵng với
đội ngũ nhân viên là 1600 người . Năm 2001, Chính phủ đồng ý
cho phép 3 nhà máy đóng chai này sát nhập theo cơ chế quản lý
tập trung , theo đó nhà máy đóng chai ở TPHCM giữ vai trò
quản lý , hai nhà máy ở Hà Nội và Đà Nẵng như Cấu trúc kênh:
Kênh cấp 1: Cocacola phân phối trực tiếp đến các điểm tiêu thụ
lớn đó là các siêu thị như Big C, Coopmart , Metro ... và các Keyaccounts .
Keyaccounts là các địa điểm như quán ăn, quán uống, nhà hàng , khách sạn ...
có doanh số tiêu thụ lớn , mua thông qua kênh trực tiếp từ Cocacola và bán cho
người tiêu dùng . Để trở thành các Keyaccounts thì địa điểm phải đạt được mức
doanh số nhất định và ổn định, mức doanh số này do CocaCola quyết định , có
sự thỏa thuận giữa 2 bên .
Kênh cấp 2: gồm có nhà bán buôn và nhà bán lẻ. Ở NBB của công
ty có 2 hình thức: đó là đại lý phân phối độc quyền và các wholesale. Đại lý
phân phối độc quyền là bộ phận rất quan trọng trong kênh phân phối, là công
cụ để CocaCola có thể cạnh tranh một cách ưu thế với Pespsi. Do đó, hệ thống
này được chú trọng đầu tư phát triển. Wholesale là các nhà bán buôn kinh
doanh nhiều loại hàng hóa kể các sản phẩm của đối thủ cạnh tranh. Tuy nhiên, 48
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
với sự tiện lợi khi kết hợp với giỏ hàng hóa của họ và với số lượng rất lớn, họ
giúp CocaCola Có nhiều cơ hội để tiếp cận với khách hàng mục tiêu hơn. Tính
đến thời điểm năm 2010, Cocacola có hơn 300.000 đại lý trên toàn Việt Nam c. Kiểu tổ chức kênh:
Hiện tại CocaCola đang sử dụng kiểu tổ chức kết hợp giữa kênh VMS
(Vendor management system) được quản lý và VMS hợp đồng. Kiểu tổ chức
theo VMS được quản lý thể hiện ở chỗ các thanh viện kênh cùng thừa nhận sự
phụ thuộc và chịu sự quản lý chung của CocaCola. Điều này có được nhờ quy
mô to lớn và tên tuổi thương hiệu của Cocacola. Đồng thời để đảm bảo tính
pháp lý và có cơ sở để giải quyết các vấn đề phát sinh thì không thể thiếu các
hợp đồng. Tuy nhiên, do mức độ chặt chẽ của mối quan hệ, số lượng lớn các
nhà bán lẻ nên việc ký hợp đồng chặt chẽ với họ là không khả thi. Do đó, quản
lý kênh qua hợp đồng chỉ được triển khai đến cấp trung gian thứ nhất, đặc biệt
là với các nhà phân phối độc quyền. d. Quản lý kênh:
Sử dụng hệ thống kênh phân phối song nên việc quản lý
khá phức tạp. Việc quản lý các kênh phân phối được Coca cola
giao cho phòng bán hàng phụ trách. Để thực hiện nhiệm vụ này,
phòng bán hàng đã phân chia công việc quản lý bằng cách lập
các tổ phục vụ cho từng nhóm khách hàng. Cụ thể: phòng bán
hàng có tổ nhà phân phối độc quyền, tổ Wholesale, tổ siêu thị
và tổ Keyaccount để có thể biết quản lý hoạt động của kênh
phân phối và phục vụ từng nhóm khách hàng đó có hiệu quả
nhất , hoạt động bán hàng là hoạt động sôi nổi nhất và đóng vai
trò quyết định trực tiếp đến công ty , đây cũng là bộ phận có
nguồn nhân lực đông nhất và chịu trách nhiệm nặng nề nhất ,
hoạt động bán hàng tốt không chỉ bán được nhiều hàng mà còn
phải tạo lập mối quan hệ tốt với khách hàng . Bên cạnh đó, đối
với các nhà trung gian cấp 2, là nhà cung cấp mà công ty không 49
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
thể quản lý bằng hợp đồng trực tiếp trong kênh phân phối cấp 2
thì lực lượng sale, từ sale manager đến những TDM (giám sát
vùng), DSM (giám sát khu vực) và các saleman đóng vai trò
quan trọng trong việc quản lý kênh. Tạo môi trường văn hóa
riêng của Cocacola Việt Nam về phong cách làm việc , cách
ứng xử đối với công việc , với đồng nghiệp , với những quản lý
và cả với khách hàng theo đúng các quy tắc chuẩn mực.
e. Một số dòng chảy trong kênh phân phối của Coca Cola
- Dòng vận động và thu hồi bao gói sản phẩm
Theo như mô tả ở cấu trúc kênh , Coca Cola sử dụng các
trung gian : đại lý độc quyền , wholesake , key account , siêu thị
và các trung gian bán lẻ để đưa sản phẩm của mình đến với
người tiêu dùng cuối cùng . Ta có thể mô tả chúng dòng vật chất
như sau : Dòng vật chất : Coca Cola sẽ phân phối qua 2 kiêu
kênh song song là kênh 1 cấp và kênh 2 cấp .
Đối với kênh 1 cấp thì Coca Cola sẽ phân phối cho hệ
thống siêu thị và các Key account và các địa điểm này sẽ bán
sản phẩm cho khách hàng cuối cùng . Đối với kênh 2 cấp : Coca
Cola thông qua hai loại nhà bán buôn là đại lý phân phối độc
quyền và wholesale để đưa hàng đến các trung gian bán lẻ , và
từ các điểm bán lẻ đến các khách hàng cuối cùng . Ngoài ra để
thuận tiện cho người tiêu dùng ở gần các nhà bán buôn hơn nhà
bán lẻ thì các nhà bán buôn cũng có thể bán sản phẩm cho họ .
Tham gia vào dòng chảy vật chất này còn gồm công ty vận tải
mà công ty thuê để chuyên chở sản phẩm đến các tung gian cấp
1 ( trong cả 2 kiểu kênh ) . Theo thông tin tìm hiểu được thì
công ty thuê 3 hãng vận tải lớn : công ty Đại Thành , Công ty
Bình Vinh và hãng vận tải Phinapco để đáp ứng san pham 50
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
nhanh chóng cho thị trường . Còn việc chuyên chở từ trung gian
cấp 1 xuống cho nhà bán lẻ hay khách hàng cuối cùng sử dụng
phương tiện là xe máy , xe đây . Sơ đồ dòng vật chất :
Hình 24. Sơ đồ dòng vật chất ⁻ Dòng thu hồi sản phẩm:
* Tại sao phải thu hồi và tái chế các sản phẩm đã qua sử dụng?
COCA - COLA nhấn mạnh giá trị của môi trường với nỗ lực thu lại nhiều nhất
lượng nguyên liệu trong sản phẩm đã qua lưu thông. Làm được điều này họ sẽ
giảm được nhiều năng lượng và chất hóa học sử dụng để sản xuất nguyên liệu
mới cho sản phẩm. Với việc biết rõ sự lựa chọn trong thiết kế và thực hiện việc
tái chế một cách tốt nhất, họ đã giảm được các tác động xấu đối với môi
trường. Việc thiết kế sản phẩm và mạng lưới bảo hành giúp kéo dài thời gian
tồn tại của sản phẩm. Việc tái sinh này mang lại nhiều lợi ích. Quá trình tái sinh
bắt đầu bằng việc thu hồi sản phẩm, điều phối, phân loại, xử lý lại nhằm tối đa
hóa hiệu quả việc tái sinh. Đây là lý do tại sao COCA - COLA rất quan tâm đến
việc thu hồivà lựa chọn nhà tái sản xuất (để đảm bảo hiệu quả thực hiện và các
tiêu chuẩn về an toàn, sức khỏe và môi trường cao nhất). COCA - COLA nhận
thấy trách nhiệm của mình là thu hồi lại các sản phẩm quá hạn hoặc không còn 51
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
sử dụng được và xử lý một cách có trách nhiệm là tái chế nó ngay khi có thể và
xem đó là nghĩa vụ của mình đối với môi trường
Bao gói: là dòng ngược chiều với dòng vật chất đi từ các khách hàng trở lại nhà
sản xuất. Tất cả vỏ chai sau khi sử dụng đều được cố gắng thu hồi lại một các
triệt để, để tái sử dụng nhằm giảm chi phí và bảo vệ môi trường. Để đảm bảo
thu hồi được hiệu quả nhất, công ty đã tạo cho khách hàng một thói quen khi sử
dụng sản phẩm, vỏ chai sẽ được thu hồi và tái chế. Tất cả các chai Coca Cola
khi phân phối tới nhà phân phối cấp dưới đều được tính chiết khấu giá vỏ chai
theo số lượng sản phẩm quy định. Và các nhà phân phối đều phải cam kết với
công ty là sẽ thu hồi một lượng vỏ chai nhất định tùy thuộc vào lô hàng đó, nếu
không thực hiện được thì nhà phân phối sẽ bị mất một phần chiết khấu giá
trong đó. Từ việc chiết khấu giá vỏ chai đến những nhà phân phối lớn, khi tới
các nhà bán lẻ, các nhà bán lẻ sẽ có những cách thức khác nhau để thu hồi lại
vỏ chai một cách tốt nhất. Và cách nhiều nhất mà các nhà bán lẻ thường dùng
là sẽ thỏa thuận trước với khách hàng khi sử dụng sản phẩm. Nhưng có điểm
khác biệt là không có dòng thu hồi bao gói sản phẩm từ kênh phân phối qua
siêu thị do đặc thù của siêu thị, chỉ phân phối các sản phẩm lon, chai nhựa chứ
không có lọ thủy tinh ...
Hình 25. Sơ đồ dòng thu hồi sản phẩm
*Bao bì bền vững và những lợi ích:
- Phục vụ cộng đồng một cách an toàn trong suốt vòng đời bao bì 52
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
- Đáp ứng các tiêu chí của thị trường về giá cả và tính năng
- Được thu mua, chế biến, vận chuyển và tái chế sử dụng năng lượng sạch và công nghệ sạch
- Tận dụng nguyên vật liệu tái chế và tái sinh được
- Tiết kiệm năng lượng và vật liệu -
Có khả năng được tái sinh và tận dụng hiệu quả trong cả môi trường tự nhiên và công nghiệp
* Các biện pháp nhằm thực hiện mục tiêu thu hồi và tái chế:
- Xây dựng ý thức – một chiến lược thu hồi.
Ý thức người tiêu dùng rất quan trọng để thu hồi lại sản
phẩm, vì vậy COCA COLA đang thúc đẩy việc thực hiện bằng
nhiều cách. Thách thức lớn nhất là nâng cao ý thức tiềm năng
của người tiêu dùng để thu hồi những phế phẩm cũ và thúc đây
mọi người làm theo. COCA - COLA cần thực hiện một vài
chiến lược nâng cao ý thức thu hồi và tiếp tục tìm ra nhiều cách
hiệu quả và phổ biến hơn.
- Dòng chuyển quyền sở hữu:
Cùng với chiều đi của dòng vật chất là dòng chuyển quyền
sở hữu. Tuy nhiên ở đây có điểm khác với lý thuyết thể hiện sự
linh hoạt của Coca Cola. Theo như sự phân chia về các trung
gian , đại lý phân phối độc quyền của Coca Cola sẽ thuộc vào
loại trung gian ăn hoa hồng , không có quyền sở huauw hàng
hóa thực sự nhưng trên thực tế đại lý độc quyền này vừa dduosc
hưởng chiết khấu ( hoa hồng ) lại vừa được sở hữu hàng hóa .
Theo lý giải từ phía công ty thì chính sách này sẽ tạo ra động
lực lớn để các nhà phân phối độc quyền thực hiện các chức
năng phân phối tốt hơn vì nó ảnh hưởng đến lợi ích kinh tế mà họ được hưởng. 53
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
HÌnh 26. Sơ đồ dòng chuyển quyền sở hữu - Dòng thông tin
Thông tin được lưu truyền giữa các thành viên kênh một cách thông suốt .
Công ty sẽ đưa thông tin về chủng loại sản phẩm , trọng lượng cũng như kích
cỡ , giá cả , thanh toán , chiết khấu .. cho các trung gian phân phối cũng như
người tiêu dùng cuối cùng. Công ty cũng nhận lại những thông tin phản hồi từ
các thành viên kênh còn lại để có thể phát hy hay tìm ra khác phụ những điểm
yếu của mình. Hệ thống thông tin có thể được truyền trực tiếp từ thành viên
này đến thành viên cận (ví dụ từ Coca Cola đến nhà bán buôn) hoặc đến thành
viên không cận kề khác , nhà bán buôn đến người tiêu dùng cuối cùng ) và gián
tiếp thông qua những người giám sát vùng hay khu vực về chính sách mời ,
lượng tồn kho của các nhà phân phối , dnah sách khách hàng bán lẻ ...
HÌnh 27. Sơ đồ dòng thông tin 54
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com) - Dòng đặt hàng
Những khách hàng là nhà bán lẻ trong kênh phân phối sẽ trực tiếp đặt hàng lên
cấp trực tiếp cao hơn có nghĩa là trong kênh 1 cấp thì siêu thị và key account sẽ
đặt hàng trực tiếp cho công ty Coca Cola, trong kênh 2 cấp họ sẽ đặt hàng cho
cho đại lý phân phối độc quyền và wholesale trực tiếp quản lý và sau đó các
nhà bán buôn này sẽ đặt hàng lên cho nhà sản xuất dựa theo số lượng đơn hàng
của các nhà bán lẻ, số lượng hàng tồn kho . Lượng đặt hàng của nhà bán lẻ
trong kênh 2 cấp phải lớn hơn 1 két. Lượng đặt hàng tối thiểu của các trung
gian cấp 1 là 1 balet. Cụ thể, một balet lon gồm 120 thùng giá khoảng 12 triệu ;
1 balet chai gồm 48 két giá từ 2,5 đến 3 triệu đồng.
Hình 28. Sơ đồ dòng đặt hàng
cấp 2 thì 3 ngày 1 nhân viên bán hàng thuộc nhà bán buôn sẽ quay lại để nhận
đơn đặt hàng. Bên cạnh đó công ty còn còn thực hiện việc giao chỉ tieeucho các
nhà bán buôn, áp dụng sức mạnh tiến thưởng để kích thích bán hàng đồng thời
từ việc chỉ có nahf trung gian chủ đọng đặt hàng hiện biết nhu cầu của trung
gan nhằm thỏa mãn nhu cầu tốt hơn. ông ty đã thực hiện chủ động gọi phân phối - Dòng thanh toán 55
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
Công ty sử dụng phương thức thanh toán phù hợp cho từng loại thành viên
kênh. Với những nhà bán lẻ nhỏ hoặc 1 số khách hàng cuối cùng sẽ thanh toán
trực tiếp cho nhà bán buôn bằng tiền mặt ngay tại thời điểm giao hàng hoặc
cuối tháng tùy theo thỏa thuận giữa họ. Còn về phía nhà bán buôn, siêu thị, key
account sẽ thanh tóan Coca Cola bằng hình thức chuyển khoản. Trước năm
2009 thực hiện thanh toán qua ngân hàng Vietcombank, nhưng từ tháng 1/2009
đã chuyển giao dịch. Hạn mức nợ mà công ty áp dụng là 10 triệu/tuần nếu
không thanh toán thì nhà bán buôn sẽ không còn khả năng đặt hàng đối với công ty.
Hình 29. Sơ đồ dòng thanh toán
5. Nhận xét, đánh giá chung về hai hoạt động trong chuỗi cung ứng Cocacola tại Việt Nam Ưu điểm
Mặc dù vào thị trường Việt Nam sau pepsi nhưng công ty
TNHH coca cola Việt Nam đã xây dựng rất tốt chuỗi cung ứng
của mình. Điều đó được minh chứng bởi sản lượng tiêu thụ sản
phẩm của coca cola đứng nhất, nhì trong thị trường giải khát
của Việt Nam. Vào Việt Nam với những thiếu thốn về cơ sở vật
chất kỹ thuật cũng như sự nghèo làn lạc hậu nhưng coca cola
VN cũng từng bước khắc phục khó khăn để phát triển một cách 56
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
lớn mạnh và chiếm được sự tin yêu của người tiêu dùng Việt
Nam. Có được thành quả trên nhờ vào sự vận dụng, quản lý tốt
của chuỗi cung ứng. Thực hiện đổi mới một cách đồng bộ,
thống nhất. Để có được những chiến lược kinh doanh lâu dài
như vậy đòi hỏi sự ăn ý và hợp tác một cách tối ưu giữa các
khâu trong chuỗi cung ứng như: nhà cung cấp vật liệu, doanh
nghiệp, vận chuyển kho bãi, các nhà phân phối bán buôn bán
lẻ…và nhiều yếu tố khác.
Nắm bắt, xử lý thông tin một cách nhanh nhạy:
Nắm bắt và xử lý thông tin là một yếu tố vô cung quan
trọng trong chuỗi cung ứng. Chuối cung ứng có thành công và
trơn chu được hay không phụ thuộc vào sự tương tác về thông
tin của các thành viên trong chuỗi. Trong cuộc đấu giữa coca
cola và pepsi để giữ vững được thị phần của mình thì các bộ
phận trong chuỗi cung ứng của coca đã phối hợp rất nhịp nhành
để có thể đáp trả lại các hành động của pepsi trên thị trường. Ví
dụ: khi pepsi có ý định giảm giá hay khuyến mại thì ngay lặp
tức các nhà phân phối đại lý của coca cũng đồng loạt giảm giá
khuyến mãi… Để làm được điều này đòi hỏi họ phải thiết lặp
mạng lưới thông tin xyên suất chính xác và nhanh nhạy. Bắt kịp
với thời đại coca cola Việt Nam cũng đã có những chiêu thức
trào bán hàng trên mạng đáp ứng nhu cầu của các bạn trẻ đam
mê internet và sự tiện dụng mà cuộc sống hiện đại đem lại. Hiện
nay sản phẩm của coca cola đã được chào bán, giới thiệu trên
một số mạng xã hội và diễn đàn.
Tận dụng tối đa mọi nguồn cung trong chuỗi cung ứng. Đó
là nguồn cung về nguyên liệu nhiên liệu giá rẻ và sẵn có. Nguồn 57
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
cung lao động dồi dào và có tay nghề cao, người lao động cần
cù chịu khó, sáng tạo …
Quản lý và lặp kế hoạch sản xuất kinh doanh Để doanh
nghiệp hoạt động một cách có hiệu quả thì việc lên kế hoạch sản
xuất kinh doanh là điều tối quan trọng. Đóng ghóp vào sự thành
công của coca cola không thể không nói tới những kế hoạch sản
xuất kinh doanh của công ty. Đó là những tiền đề cơ bản để
công ty có thể đứng vững trên thị trường cũng như chủ động
trong sản xuất kinh doanh và vận hành chuỗi cung ứng của
mình. Nhờ có kế hoạch kinh doanh dài hạn mà coca cola có thể
tận dụng được mọi nguồn lực về dự trữ nguyên vật liệu, quản lý
tài chính chặt chẽ để có thể đầu tư một cách hiệu quả nhất.
Chính sách kinh doanh giúp điều tiết cung cầu trên thị trường
đáp ứng mong mỏi của người tiêu dùng. Hạn chế những rủi ro
không những cho doanh nghiệp trung tâm mà cho toàn bộ chuỗi cung ứng.
Quan tâm đến nhu cầu của khách hàng, sự thấu hiểu tạo nên xu hướng:
Coca-Cola nhận thấy rằng qua thời gian, nhu cầu của
người tiêu dùng ngày càng đa dạng. Họ quan tâm nhiều hơn đến
thông tin dinh dưỡng, đặt nhiều kỳ vọng vào sự cải tiến tích cực
từ những sản phẩm giải khát tiêu thụ hằng ngày. Do vậy, trong
chiến lược kinh doanh dài hạn, cùng với mục tiêu trở thành tập
đoàn chuyên về nước giải khát, Coca-Cola luôn đặt sức khỏe
của người tiêu dùng lên hàng đầu, từ đó tạo ra những sản phẩm
chất lượng nhằm đáp ứng được sự thay đổi về khẩu vị và nhu
cầu của họ. Không nằm ngoài mục tiêu trở thành thương hiệu 58
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
nước giải khát dành cho mọi người, Coca-Cola đã và đang lắng
nghe và nắm bắt kịp thời nhu cầu về khẩu vị đa dạng của người
dùng để cho ra đời những sản phẩm mới lạ. Những sản phẩm
sáng tạo gây được ấn tượng mạnh mẽ với người tiêu dùng của
Coca-Cola thời gian gần đây có thể kể đến như: Coca-Cola vị
gừng đặc trưng nồng ấm; trà Fuze Tea đào và chanh dây kết hợp
hạt chia bổ sung năng lượng và vitamin cho cơ thể, Coca Cola
nguyên bản kết hợp với cà phê nguyên chất, Coca Cola có ga
không đường (Coca Cola Zero Sugar) với mục đích hướng đến
sức khỏe của người tiêu dùng, hạn chế lượng đường cao trong cơ thể, …
Có thể thấy đó là một trong những yếu tố khiến Coca Cola
luôn là thương hiệu nhất, nhì được người tiêu dùng ưu chuộng.
Phát triển quan hệ khách hàng và quản lí tốt nhân sự cũng
là một thành công của coca cola. Mặc dù có mặt ở Việt Nam sau
Pepsi nhưng coca cola Việt Nam đã không ngừng mở rộng thị
trường và tìm kiếm khách hàng. Coca cola dần dần đã chiếm
được vị thế rất lớn trong lòng người tiêu dùng Việt Nam. Trở
thành sản phẩm quen thuộc đối với cuộc sống của từng cá nhân
và từng gia đình Việt. Để có được thành công ấy coca cola đã
không ngừng tung ra các chiêu quảng cáo, tiếp thị đặc sắc phù
hợp với nét văn hóa người Việt. Cùng với một loạt các chương
trình khuyến mại , giảm giá…hấp dẫn. Nhược điểm:
Chưa có sự liên kết và rõ ràng giữa các yếu tố mắt xích trong chuỗi cung ứng.
Đó là tình trạng chung của nhiều chuỗi cung ứng và rất tiếc
coca cola Việt Nam cũng mắc phải tình trạng này. Họ chưa 59
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
thống nhất được thông tin giữa các yếu tố trong chuỗi cung ứng
với nhau và chưa thật sự liên kết một cách chặt chẽ dẫn đến
những bất đồng quan điểm, lợi ích. Điển hình là vụ việc coca
cola Việt Nam kiện các đại lý của mình năm 2005. Coca-Cola
thu hút các đại lý độc quyền bằng những chính sách ưu đãi hấp
dẫn, tạo sự gắn bó giữa công ty và đại lý:
Các đại lý không được bán các sản phẩm của các đối thủ
cạnh tranh, bù lại Coca-Cola sẽ trả cho các đại lý tiền chiết khấu
độc quyền 1.000 đồng/két. Nhưng trong quá trình giao nhận
hàng, việc ghi hóa đơn rất sơ sài. Các đại lý hầu như không có
một giấy tờ nào có giá trị pháp lý để ràng buộc. Ngược lại, công
ty căn cứ vào giấy xác nhận công nợ kiện theo thủ dân sự. Chỉ
riêng 10 đại lý đang là bị đơn trong các vụ kiện đòi nợ của
Coca-Cola mà TAND TPHCM đang thụ lý giải quyết, số tiền nợ
hàng đã lên đến gần 6 tỉ đồng, chưa kể lãi suất quá hạn và gần
70.000 két vỏ chai quy thành tiền. Vụ việc này đã gây ra không
ít tổn hại cho coca cola Việt Nam và làm mất đi hình tượng của
coca cola trong lòng những người tiêu dùng.
Phát triển và quản lý nhân sự chưa thật sự mang lại hiệu
quả tối ưu Cuộc chiến giữa coca cola và pepsi là một ví dụ minh
chứng dõ dàng cho nhận định trên. Trên thị trường tiêu thụ toàn
cầu thì lượng tiêu thụ của coca cola bao giờ cũng nhỉnh hơn
pepsi nhưng ở Việt Nam thì ngược lại.
Trên “sân chơi” toàn cầu, Coca-cola chiếm thế “thượng
phong” so với Pepsi nhờ chiến lược tiếp thị và quảng cáo của
họ. Riêng thị trường Việt Nam, Pepsi không những có được một
hệ thống phân phối tốt trên toàn xứ Việt Nam (nhờ tới trước) mà
họ còn có được những nhà quản lý và điều hành giỏi có thể ví 60
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
như những “tướng quân” Họ là những người Việt không những
am hiểu “công nghệ tiếp thị” mà đồng thời họ cũng rất am hiểu tâm lý của người Việt
Điều này rất quan trọng. Nhờ vậy, Pepsi luôn đẩy lui bất cứ
đợt “phản công” giành giật thị trường nào của Coca-cola. Đây là
điều mà coca cola vẫn còn thiếu và yếu.
Các khâu vận chuyển kho bãi, bảo quản, quản lý cũng như
giám sát sản xuất chưa có sự thống nhất chặt chẽ về quản trị
cung ứng. Do chưa thực hiện tốt công tác vận chuyển và kho bãi
đã dẫn tới một số sản phẩm của coca cola bị khách hàng phàn
làn chưa hết hạn sử dụng đã bị mốc hỏng. Có thể nguyên nhân
do vỏ trai bị hở trong quá trình vận chuyển. Công tác giám sát
sản xuất không tốt dẫn tới lỗi trong các sản phẩm như xuất hiện
pin trong nước coca cola. Điều này cho thấy sự thiếu liên kết
giữa doanh nghiệp sản xuất với với các nhà phân phối, các đại
lý của mình. Mới để xảy ra hiện tượng đáng tiếc sản phẩm đến
tay người tiêu dùng mang những lỗi không thể chối cãi được.
Các mắt xích trong chuỗi chưa có sự phối hợp nhịp nhàng và ăn ý.
Năm 2005 coca cola Việt Nam đã bị lên án vì sử dụng
nguyên liệu quá hạn sử dụng. Điều đó cho thấy rằng ý thức
trách nhiệm của nhà cung cấp nguyên vật liệu chưa tốt. ý thức
về quản lý luồng hàng dự trữ (cụ thể là nguyên vật liệu sản xuất
coca cola) còn thiếu và yếu. Đồng thời cũng cho thấy sự yếu
kém trong công tác chuyển tải, lắm bắt thông tin của các thành
viên trong mắt xích, giữa nhà sản xuất và nhà cung cấp nguyên
vật liệu. Hà Nội Đà Nẵng TP Hồ Chí Minh CTdynaplast 61
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
packaging (vỏ trai) CT stepan (lá coca) CTCP Biên Hòa (hộp
giấy Nước bão hòa CO2 Đường Màu thực vật Chất tạo độ chua
caffein Người tiêu dùng Trẻ nhỏ Thanh thiếu niên Phụ nữ công
sở các hộ gia đình bán lẻ, Nhà hàng MC Donald Trung tâm vui
chơi Cửa hàng bán lẻ Các hàng quán giải khát Đại lí và phân
phối Các đại lí Các siêu thị bán buôn Các nhà phân phối ở ba niềm Bắc Trung Nam. 62
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
III. BÀI HỌC KINH NGHIỆM VÀ GIẢI PHÁP
1. Bài học kinh nghiệm cho các doanh nghiệp sản xuất nước đóng chai tại Việt Nam
Mặc dù vào thị trường Việt Nam sau pepsi nhưng công ty
TNHH coca cola Việt Nam đã xây dựng rất tốt chuỗi cung ứng
của mình. Điều đó được minh chứng bởi sản lượng tiêu thụ sản
phẩm của coca cola đứng nhất, nhì trong thị trường giải khát
của Việt Nam. Vào Việt Nam với những thiếu thốn về cơ sở vật
chất kỹ thuật cũng như sự nghèo làn lạc hậu nhưng coca cola
VN cũng từng bước khắc phục khó khăn để phát triển một cách
lớn mạnh và chiếm được sự tin yêu của người tiêu dùng Việt
Nam. Có được thành quả trên nhờ vào sự vận dụng, quản lý tốt
của chuỗi cung ứng. Thực hiện đổi mới một cách đồng bộ,
thống nhất. Để có được những chiến lược kinh doanh lâu dài
như vậy đòi hỏi sự ăn ý và hợp tác một cách tối ưu giữa các
khâu trong chuỗi cung ứng như: nhà cung cấp vật liệu, doanh
nghiệp, vận chuyển kho bãi, các nhà phân phối bán buôn bán
lẻ…và nhiều yếu tố khác.
Nắm bắt, xử lý thông tin một cách nhanh nhạy:
Nắm bắt và xử lý thông tin là một yếu tố vô cung quan
trọng trong chuỗi cung ứng. Chuối cung ứng có thành công và
trơn chu được hay không phụ thuộc vào sự tương tác về thông
tin của các thành viên trong chuỗi. Trong cuộc đấu giữa coca
cola và pepsi để giữ vững được thị phần của mình thì các bộ
phận trong chuỗi cung ứng của coca đã phối hợp rất nhịp nhành
để có thể đáp trả lại các hành động của pepsi trên thị trường. Ví
dụ: khi pepsi có ý định giảm giá hay khuyến mại thì ngay lặp
tức các nhà phân phối đại lý của coca cũng đồng loạt giảm giá 63
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
khuyến mãi… Để làm được điều này đòi hỏi họ phải thiết lặp
mạng lưới thông tin xyên suất chính xác và nhanh nhạy. Bắt kịp
với thời đại coca cola Việt Nam cũng đã có những chiêu thức
trào bán hàng trên mạng đáp ứng nhu cầu của các bạn trẻ đam
mê internet và sự tiện dụng mà cuộc sống hiện đại đem lại. Hiện
nay sản phẩm của coca cola đã được chào bán, giới thiệu trên
một số mạng xã hội và diễn đàn.
Tận dụng tối đa mọi nguồn cung trong chuỗi cung ứng. Đó
là nguồn cung về nguyên liệu nhiên liệu giá rẻ và sẵn có. Nguồn
cung lao động dồi dào và có tay nghề cao, người lao động cần
cù chịu khó, sáng tạo …
Quản lý và lặp kế hoạch sản xuất kinh doanh Để doanh
nghiệp hoạt động một cách có hiệu quả thì việc lên kế hoạch sản
xuất kinh doanh là điều tối quan trọng. Đóng ghóp vào sự thành
công của coca cola không thể không nói tới những kế hoạch sản
xuất kinh doanh của công ty. Đó là những tiền đề cơ bản để
công ty có thể đứng vững trên thị trường cũng như chủ động
trong sản xuất kinh doanh và vận hành chuỗi cung ứng của
mình. Nhờ có kế hoạch kinh doanh dài hạn mà coca cola có thể
tận dụng được mọi nguồn lực về dự trữ nguyên vật liệu, quản lý
tài chính chặt chẽ để có thể đầu tư một cách hiệu quả nhất.
Chính sách kinh doanh giúp điều tiết cung cầu trên thị trường
đáp ứng mong mỏi của người tiêu dùng. Hạn chế những rủi ro
không những cho doanh nghiệp trung tâm mà cho toàn bộ chuỗi cung ứng.
- Quan tâm đến nhu cầu của khách hàng, sự thấu hiểu tạo nên xu hướng: 64
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
Coca-Cola nhận thấy rằng qua thời gian, nhu cầu của
người tiêu dùng ngày càng đa dạng. Họ quan tâm nhiều hơn đến
thông tin dinh dưỡng, đặt nhiều kỳ vọng vào sự cải tiến tích cực
từ những sản phẩm giải khát tiêu thụ hằng ngày. Do vậy, trong
chiến lược kinh doanh dài hạn, cùng với mục tiêu trở thành tập
đoàn chuyên về nước giải khát, Coca-Cola luôn đặt sức khỏe
của người tiêu dùng lên hàng đầu, từ đó tạo ra những sản phẩm
chất lượng nhằm đáp ứng được sự thay đổi về khẩu vị và nhu
cầu của họ. Không nằm ngoài mục tiêu trở thành thương hiệu
nước giải khát dành cho mọi người, Coca-Cola đã và đang lắng
nghe và nắm bắt kịp thời nhu cầu về khẩu vị đa dạng của người
dùng để cho ra đời những sản phẩm mới lạ. Những sản phẩm
sáng tạo gây được ấn tượng mạnh mẽ với người tiêu dùng của
Coca-Cola thời gian gần đây có thể kể đến như: Coca-Cola vị
gừng đặc trưng nồng ấm; trà Fuze Tea đào và chanh dây kết hợp
hạt chia bổ sung năng lượng và vitamin cho cơ thể, Coca Cola
nguyên bản kết hợp với cà phê nguyên chất, Coca Cola có ga
không đường (Coca Cola Zero Sugar) với mục đích hướng đến
sức khỏe của người tiêu dùng, hạn chế lượng đường cao trong cơ thể, …
Có thể thấy đó là một trong những yếu tố khiến Coca Cola
luôn là thương hiệu nhất, nhì được người tiêu dùng ưu chuộng.
Phát triển quan hệ khách hàng và quản lí tốt nhân sự cũng
là một thành công của coca cola. Mặc dù có mặt ở Việt Nam sau
Pepsi nhưng coca cola Việt Nam đã không ngừng mở rộng thị
trường và tìm kiếm khách hàng. Coca cola dần dần đã chiếm
được vị thế rất lớn trong lòng người tiêu dùng Việt Nam. Trở
thành sản phẩm quen thuộc đối với cuộc sống của từng cá nhân 65
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
và từng gia đình Việt. Để có được thành công ấy coca cola đã
không ngừng tung ra các chiêu quảng cáo, tiếp thị đặc sắc phù
hợp với nét văn hóa người Việt. Cùng với một loạt các chương
trình khuyến mại , giảm giá…hấp dẫn.
Chưa có sự liên kết và rõ ràng giữa các yếu tố mắt xích trong chuỗi cung ứng.
Đó là tình trạng chung của nhiều chuỗi cung ứng và rất tiếc
coca cola Việt Nam cũng mắc phải tình trạng này. Họ chưa
thống nhất được thông tin giữa các yếu tố trong chuỗi cung ứng
với nhau và chưa thật sự liên kết một cách chặt chẽ dẫn đến
những bất đồng quan điểm, lợi ích. Điển hình là vụ việc coca
cola Việt Nam kiện các đại lý của mình năm 2005. Coca-Cola
thu hút các đại lý độc quyền bằng những chính sách ưu đãi hấp
dẫn, tạo sự gắn bó giữa công ty và đại lý:
Các đại lý không được bán các sản phẩm của các đối thủ
cạnh tranh, bù lại Coca-Cola sẽ trả cho các đại lý tiền chiết khấu
độc quyền 1.000 đồng/két. Nhưng trong quá trình giao nhận
hàng, việc ghi hóa đơn rất sơ sài. Các đại lý hầu như không có
một giấy tờ nào có giá trị pháp lý để ràng buộc. Ngược lại, công
ty căn cứ vào giấy xác nhận công nợ kiện theo thủ dân sự. Chỉ
riêng 10 đại lý đang là bị đơn trong các vụ kiện đòi nợ của
Coca-Cola mà TAND TPHCM đang thụ lý giải quyết, số tiền nợ
hàng đã lên đến gần 6 tỉ đồng, chưa kể lãi suất quá hạn và gần
70.000 két vỏ chai quy thành tiền. Vụ việc này đã gây ra không
ít tổn hại cho coca cola Việt Nam và làm mất đi hình tượng của
coca cola trong lòng những người tiêu dùng.
Phát triển và quản lý nhân sự chưa thật sự mang lại hiệu
quả tối ưu Cuộc chiến giữa coca cola và pepsi là một ví dụ minh 66
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
chứng dõ dàng cho nhận định trên. Trên thị trường tiêu thụ toàn
cầu thì lượng tiêu thụ của coca cola bao giờ cũng nhỉnh hơn
pepsi nhưng ở Việt Nam thì ngược lại.
Trên “sân chơi” toàn cầu, Coca-cola chiếm thế “thượng
phong” so với Pepsi nhờ chiến lược tiếp thị và quảng cáo của
họ. Riêng thị trường Việt Nam, Pepsi không những có được một
hệ thống phân phối tốt trên toàn xứ Việt Nam (nhờ tới trước) mà
họ còn có được những nhà quản lý và điều hành giỏi có thể ví
như những “tướng quân” Họ là những người Việt không những
am hiểu “công nghệ tiếp thị” mà đồng thời họ cũng rất am hiểu tâm lý của người Việt
Điều này rất quan trọng. Nhờ vậy, Pepsi luôn đẩy lui bất cứ
đợt “phản công” giành giật thị trường nào của Coca-cola. Đây là
điều mà coca cola vẫn còn thiếu và yếu.
Các khâu vận chuyển kho bãi, bảo quản, quản lý cũng như
giám sát sản xuất chưa có sự thống nhất chặt chẽ về quản trị
cung ứng. Do chưa thực hiện tốt công tác vận chuyển và kho bãi
đã dẫn tới một số sản phẩm của coca cola bị khách hàng phàn
làn chưa hết hạn sử dụng đã bị mốc hỏng. Có thể nguyên nhân
do vỏ trai bị hở trong quá trình vận chuyển. Công tác giám sát
sản xuất không tốt dẫn tới lỗi trong các sản phẩm như xuất hiện
pin trong nước coca cola. Điều này cho thấy sự thiếu liên kết
giữa doanh nghiệp sản xuất với với các nhà phân phối, các đại
lý của mình. Mới để xảy ra hiện tượng đáng tiếc sản phẩm đến
tay người tiêu dùng mang những lỗi không thể chối cãi được.
Các mắt xích trong chuỗi chưa có sự phối hợp nhịp nhàng và ăn ý. 67
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
Năm 2005 coca cola Việt Nam đã bị lên án vì sử dụng
nguyên liệu quá hạn sử dụng. Điều đó cho thấy rằng ý thức
trách nhiệm của nhà cung cấp nguyên vật liệu chưa tốt. ý thức
về quản lý luồng hàng dự trữ (cụ thể là nguyên vật liệu sản xuất
coca cola) còn thiếu và yếu. Đồng thời cũng cho thấy sự yếu
kém trong công tác chuyển tải, lắm bắt thông tin của các thành
viên trong mắt xích, giữa nhà sản xuất và nhà cung cấp nguyên
vật liệu. Hà Nội Đà Nẵng TP Hồ Chí Minh CTdynaplast
packaging (vỏ trai) CT stepan (lá coca) CTCP Biên Hòa (hộp
giấy Nước bão hòa CO2 Đường Màu thực vật Chất tạo độ chua
caffein Người tiêu dùng Trẻ nhỏ Thanh thiếu niên Phụ nữ công
sở các hộ gia đình bán lẻ, Nhà hàng MC Donald Trung tâm vui
chơi Cửa hàng bán lẻ Các hàng quán giải khát Đại lí và phân
phối Các đại lí Các siêu thị bán buôn Các nhà phân phối ở ba niềm Bắc Trung Nam.
- Xây dựng chính sách phát triển sản phẩm
Đảm bảo chất lượng sản phẩm thống nhất trên tất cả các quốc gia. Quá trình
triển khai thực hiện chiến lược của doanh nghiệp phải là sự kết hợp hài hòa từ
lựa chọn và thiết kế sản phẩm, xây dựng nguồn nguyên liệucung cấp, hoạt
động quảng cáo đến tổ chức hệ thống phân phối. Các hoạt động này có thể
thống nhất trên phạm vi tất cả các thị trường hoặc được thiếtkế phù hợp với
từng khu vực thị trường riêng. Có như vậy sản phẩm của côngty mới thống
nhất về mặt chất lượng.
Chất lượng sản phẩm cần phải tuân theo một tiêu chuẩn nhất định, phảithống
nhất từ nơi này đến nơi khác. Doanh nghiệp cần có những tiêu chuẩnkiểm định
phù hợp với qui định của quốc tế và của quốc gia mình muốn xâmnhập. Các
doanh nghiệp kinh doanh muốn thành công trên thị trường nước 68
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
Ngoài cần chú ý vấn đề tiêu chuẩn hoá sản phẩm và dịch vụ. Đây là yếu tốquan
trọng để phát triển mở rộng kinh doanh. Tuy vậy, doanh nghiệp vẫn cóthể có
những điều chỉnh nhất định (nhưng không ảnh hưởng đến hình ảnh chung của
doanh nghiệp) do môi trường kinh doanh thay đổi.
- Xây dựng chính sách giá phù hợp với từng quốc gia
Xây dựng và quản lý chiến lược giá đúng đắn là điều kiện quan trọng đảm bảo
doanh nghiệp có thể thâm nhập, chiếm lĩnh thị trường và hoạt độngkinh doanh
có hiệu quả cao. Tuy nhiên giá cả chịu sự tác động của nhiều yếutố như chiến
lược marketing của công ty, chi phí sản xuất, nhu cầu người tiêu dùng…Giá là
một trong 4 biến số quan trọng của marketing mix, nó
đóng vai trò quyết định trong việc lựa chọn sản phẩm của người tiêu dùng. Đối
với công ty khi mới thâm nhập thị trường, việc định giá sản phẩm
không những có vị trí quyết định trong cạnh tranh mà còn ảnh hưởng trực tiếp
đến doanh sốvà lợi nhuận của công ty. Một bài học từ kinh nghiệm của
Cocacola cho các doanh nghiệp Việt Nam đó là định giá sản phẩm phù hợp với
thu nhập người tiêu dung từngnước nhưng vẫn đảm bảo chất lượng sản phẩm
thống nhất trên tất cả các quốc gia.
Trước khi thâm nhập thị trường, công ty cần tiến hành điều tra thị trườngđể đưa
ra mức giá mà người tiêu dùng có thể chấp nhận được. Khi
thâm nhậpvào thị trường mới, công ty có thể lựa chọn phương pháp định
giá sản phẩmthấp nhằm thu hút khách hang và đạt được thị phần lớn. Dần dần
do cải tiến và tích lũy kinh nghiệm sẽ làm chochi phí sản xuất hạ thấp và lợi
nhuận của công ty sẽ tăng lên
Phù hợp hóa sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp với thị trường và thị hiếu người tiêu dùng
Hãy bán sản phẩm khách hàng cần chứ không phải cái mà doanh nghiệp có.
Khách hàng là những người trực tiếp sử dụng sản phẩm của doanh nghiệp. Họ 69
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
tạo nên thị trường mục tiêu của công ty, ảnh hưởng trực tiếp tới doanh số, cũng
như sự tồn vong của doanh nghiệp. Một sản phẩm chất lượng tốt sẽ không
được gọi là tốt cho khách nếu nó không phù hợp với nhu cầu, mong muốn, thị
hiếu,... của khách hàng. Kể từ khi gia nhập thị trường Việt Nam, Coca cola đã
không ngừng cải tiến, đa dạng các sản phẩm đồ uống của mình( coca cola
truyền thống, coca cola truyền thống + cà phê nguyên chất, coca cola không
đường, Fanta, Sprite, Nutriboost,...); bao bì sản phẩm sáng tạo, linh hoạt phù
hợp với văn hóa người Việt( tết đến các lon nước của Coca Cola sẽ được “thay
áo” với những hình ảnh liên quan đến ý nghĩa gia đình xum vầy, cánh én, mùa
xuân, niềm vui và sự hân hoan, mùa hè thì là những thông điệp như Coca Cola sảng khoái đã khát,...)
- Nội địa hóa sản phẩm
Mỗi dân tộc đều có những giá trị riêng, có lòng tự hào riêng của mình,vì vậy
rất khó khăn để chấp nhận những giá trị mới. Một sản phẩm, một côngty nước
ngoài muốn thành công cần phải thấu hiểu những giá trị của thị trường mình
muốn thâm nhập. Có như vậy, công ty mới có thể làm cho sản phẩm của mình
trở thành một phần của thị trường đó. Nội địa hóa sản phẩm sẽ làm cho sản
phẩm của doanh nghiệp nước ngoài gần gũi hơn với người tiêu dùng địa
phương. Công ty có thể tăng tỷ lệ nội địa hóa sản phẩm bằng nhiều cách như sử
dụng nguyên liệu địa phương, thuê nhân công tại chỗ, đặt tên sản phẩm theo
tiếng địa phương hay tạo những mục quảng cáo với nội dung phù hợp với văn
hóa tiêu dùng của người dân bản địa…. Nội địa hóa sản phẩm thông qua việc
tận dụng nguồn nhân công, nhiên liệu rẻ tại địa phương sẽ giúp công ty giảm
chi phí vận tải, đồng thời tránh thuế nhập khẩu do sản phẩm được sản xuất ở trong nước.
- Tiên phong và sáng tạo những chiến dịch quảng cáo gắn liền với bản sắc văn hóa Việt Nam. 70
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
Coca - cola luôn hào phóng với chiến dịch quảng cáo và tiếp thị sản phẩm với
qui mô rộng khắp tại Việt Nam trên cơ sở nghiên cứu và am hiểu thị trường
cũng như văn hóa tiêu dùng tại đây . Tuy nhiên, với thị trường này, quảng cáo
rầm rộ không thôi thì chưa đủ để thành công nếu không quan tâm đến phong
tục tập quán của người tiêu dùng Việt Nam. Việt Nam là một thị trường khó
tính, một trong những yếu tố góp phần hình thành thói quen mua sắm tiêu dùng
của người Việt Nam là văn hóa. Truyền thống dân tộc tạo nên những nguyên
tắc trong hành vi tiêu dùng của người dân. Do đó , việc tôn trọng và khai thác
được những yếu tố thuộc phong tục tập quản lâu đời không chỉ là chìa khóa
thông hành giúp mỗi thương hiệu tồn tại trên thị trường mà còn chinh phục
được lòng tin của khách hàng . Tại Việt Nam, Coca - cola đã làm được điều đó
một cách ấn tượng. Những chiến dịch quảng cáo và xây dựng hình ảnh gắn liền
với truyền thống, phong tục tập quán của Việt Nam khiến Coca - cola không
còn là thứ nước đem lại sự sảng khoái đơn thuần mà còn là vị sứ giả của những
giá trị văn hóa đặc trưng của người Việt. Không phải ngẫu nhiên nhãn hiệu
Coca cola muốn được người tiêu dùng Việt Nam liên tưởng đến mỗi khi nhắc
tới Tết cổ truyền. Chiến dịch “Én về - Xuân sang - Niềm vui đến” là một trong
những vị dụ tiêu biểu Về mặt hình ảnh, Coca - cola sử dụng hình ảnh chim én
báo xuân gắn liền với các sản phẩm Tết của Coca - cola, biểu tượng của sự sum
vầy, may mắn và hạnh phúc . Đây là một nét văn hóa quen thuộc của người
Việt Nam Về thông điệp tiếp cận khách hàng, Coca - cola đã đánh mạnh vào
tâm lý của người Việt: Tết là mùa của ân nghĩa, hiếu hỉ và lễ hội vui chơi.
- Xây dựng hệ thống phân phối bền vững, phổ biến rộng khắp
Mạng lưới phân phối của Coca Cola rộng khắp từ nông thôn tới thành thị, từ
Nam ra bắc, từ tầng lớp thượng lưu đến những người dân nghèo đều quen
thuộc với sản phẩm không thể lẫn của Coca Cola, tại các siêu thị, các quán cà
phê đủ kích cỡ, các quán ăn, các xe đẩy bán nước giải khát lưu động và váv đại
lý phân phối sỉ và lẻ,... phân phối được lắp hệ quan khách hàng chuyên nghiệp 71
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
theo từng vùng , từng miền và từng kênh ; đội ngũ bán hàng năng động được
huấn luyện quy trình bán hàng chuyên nghiệp; chương trình quảng bá hình ảnh
thành công tại cửa hiệu nhằm thu hút người tiêu dùng, nhằm đảm bảo sản phẩm
Coca - cola hiện diện khắp mọi nơi và sẵn sàng phục vụ khách hàng, tiếp cận
tối đa lượng khách hàng của mình cung ứng số lượng sản phẩm lớn đến khách
hàng và gia tăng nhận biết thương hiệu.
2. Giải pháp cho chuỗi cung ứng Cocacol tại Việt Nam
Một chuỗi logistics hoàn hảo không chỉ dừng lại ở mục
tiêu tạo ra các giá trị tăng thêm mà còn phải hướng đến mục tiêu
xa hơn là phát triển bền vững, nghĩa là cần xem xét trên phương
diện môi trường và sức khỏe cộng đồng. Trong vài năm trở lại
đây, các công ty đa quốc gia đã và đang nỗ lực hoàn thiện chuỗi
cung ứng của mình thông qua việc xây dựng những chuỗi cung
ứng thân thiện với môi trường - Chuỗi cung ứng xanh (The
Green Supply Chain). Không chỉ bảo vệ môi trường, chuỗi cung
ứng xanh còn được xem là một lợi thế cạnh tranh của các công
ty trong việc mở rộng thị trường và gia tăng lợi nhuận. Tổ chức
SCC (The Supply-Chain Council), một tổ chức phi lợi nhuận
chuyên cung cấp các phương pháp và công cụ chuẩn nhằm giúp
các công ty xây dựng và phát triển chuỗi cung ứng, đã đưa ra
mô hình chuẩn về chuỗi cung ứng xanh Green SCOR Model sau
đây: SCOR Model là một mô hình chuỗi cung ứng khép kín, mô
tả một hệ thống bao gồm các quá trình được liên kết chặt chẽ
thông qua việc trao đổi thông tin thường xuyên giữa các đối tác trong chuỗi, đó là:
Lập kế hoạch cho cả chuỗi và cho từng giai đoạn trong chuỗi (Plan);
Khai thác nguồn nguyên vật liệu để sản xuất (Source);
Chế tạo sản phẩm (Make); 72
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
Phân phối sản phẩm (Deliver);
Thu hồi sản phẩm (Return Deliver).
Thu hồi nguồn nguyên vật liệu đã đượcc tái chế (Returrn source).
Một số biện pháp cho hệ thống phân phối
Nâng cao tiêu chuẩn cho trung gian , giảm xung đột trong kênh .
Coca Cola cần đưa ra các chính sách để hỗ trợ và khuyến
khích các thành viên kênh hợp tác với nhau. Thực tế cho thấy là
phải có hợp đồng chặt chẽ quy định những hợp đồng được thực
hiện và những hoạt động phải có sự đồng ý của công ty. Bên
cạnh đó là mức chiết khấu cũng như mức thưởng, phạt riêng
cho các thành viên thực hiện tốt và thực hiện chưa tốt . Điều này
giúp tạo động lực cho các thành viên kênh hợp tác tốt hơn.
Quan trọng nhất là phải giúp các thành viên kênh ý thức được
lợi ích của hợp tác cũng như tích cực tham gia. Một hoạt động
được sử dụng rộng rãi là thường xuyên tổ chức Hội nghị khách
hàng, giúp mối quan hệ của các thành viên kênh ngày càng tốt
hơn, đồng thời tạo tính thống nhất trong việc thực hiện các hoạt
động của công ty. Ngoài ra các nhân viên kinh doanh, nhân viên
thị trường phải làm tốt nhiệm vụ thuyết phục, giải đáp các thắc
mắc và thu nhận phản hồi của các thành viên kênh về công ty
một cách nhanh nhất. Việc hợp tác muốn diễn ra hiệu quả thì
công các kiểm tra , giám giữa các thành viên kênh phải thực
hiện chặt chẽ . Kênh thông tin này thực hiện tốt cũng rất có lợi
cho việc theo dõi và hiện chặt chẽ. Kênh thông tin này thực hiện
tốt cũng rất có lợi cho việc theo dõi và điều chỉnh của công ty
với thay đổi nhanh chóng của thị trường .
Nâng cấp các phương tiện vận chuyển, tạo hình hảnh đẹp cho Coca Cola 73
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
Trong suốt thời gian qua, Cocacola vẫn dùng những
phương tiện xe chung chuyển thông thường để giao hàng tới các
điểm bán lẻ có quy mô nhỏ. Việc này tạo ra cảm giác không
chuyên nghiệp đã gây không ít bất lợi cho hình ảnh của
Cocacola trong khi Cocacola lại là 1 công ty toàn cầu nổi tiếng
trên toàn thế giới. Vì vậy Coca Cola nên nâng cấp các phương
tiện vận chuyển để tạo ra 1 hình ảnh đẹp trong tâm trí mọi
người. Có thể tạo ra những phương tiện vận chuyển chuyên
nghiệp và bắt mắt cho Cocacola bằng cách cho in logo và dùng
màu sắc chủ đạo là đỏ để trang trí lên xe máy, xe ôtô chở hàng
đến những điểm bán dù là nhỏ. Cơ cấu nhân viên
Một thực tế thường gặp ở các đại lí độc quyền của
Cocacola hiện tại là những nhân viên bán hàng của đại lý
thường là người nhà của chủ đại lí. Vì thế có xảy ra hiện tượng
họ có ít trách nhiệm với công việc gây cản trở hiệu quả phân
phối của Cocacola. Vậy nên cần điều chỉnh cơ cấu nhân viên
của công ty cử xuống làm việc và nhân viên do chủ đại lí thuê.
Cụ thể là tăng số lượng nhân viên bán hàng của công ty lên.
Những nhân viên này trực thuộc sự quản lí của công ty, ăn
lương công ty nên tinh thần làm việc của họ cao hơn. Hơn nữa
còn có sự giám sát lẫn nhau giữa nhân viên bán hàng của công
ty và chủ đại lý, như vậy sẽ giảm được các gian lận trong việc
phân phối, hiệu quả làm việc tốt hơn.
Tập trung phân phối đồng đều và tìm kiếm thêm thị trường mới
Đề mục tiêu bao phủ thị trường của Coca Cola được thành
công, để người tiêu dùng có thể nhìn thấy và uống Coca Cola
mọi lúc, mọi nơi. Coca Cola cần quan tâm hơn nữa tới những
thị trường nhỏ lẻ như: Chợ, quán cóc, nơi có nhu cầu đối với 74
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
sản phẩm nước giải khát cũng tương đối lớn. Để tất cả mọi
người đều biết đến Coca Cola là thương hiệu toàn cầu đáp ứng
mọi nhu cầu của khách hàng, với sự chăm sóc tận tình . Từng
nhóm đối tượng khách hàng khác nhau có hành vi, thói tự phát.
quen tiêu dùng hàng hóa là khác nhau , nhất là đối với sản phẩm
giải khát thì việc mua và tiêu dùng là hoang toàn mang tính Do
vậy Coca Cola cũng nên chú ý cần có sự khác biệt trong cách
thức phân phối tại khu vực vui chơi giải trí và nhóm khách ở địa
phương . Tìm kiếm những đối tượng tiêu dùng mới như: học
sinh , sinh viên ở các trường đại học , cateen , nhân viên văn
phòng , khách du lịch , ... Nên tập trung hơn vào đối tượng trẻ
em , cần tạo cho trẻ trong đầu một hình đẹp về thương hiệu . Vì
những nhận thức ban đầu trẻ bao giời cũng là những thứ được
lưu lại lâu nhất và sẽ theo trẻ lớn dần , chính là cách để Coca
Cola chuẩn bị cho tương lai của chính mình . 75
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com) KẾT LUẬN
Qua việc tìm hiểu và phân tích hoạt động chuỗi cung ứng
Cocacola tại Việt Nam thông qua hai hoạt động chính là sản
xuất và phân phối sản phẩm, dịch vụ cho khách hàng, chúng ta
có thể thấy quản trị chuỗi giá trị của Coca-cola của công ty
mang lại hiệu quả cao. Thấy được những yếu tố giúp Coca cola
trở thành thương hiệu nước giải khát được ưa chuộng nhất, nhì
không chỉ ở Việt Nam, mà trên khắp thế giới. Tuy nhiên vẫn còn
một số hạn chế của chuỗi cung ứng ở việc phân phối cho các đại
lí và viẹc quản lý chuỗi nói chung, xong chuỗi cung ứng của
Coca-cola Việt Nam đã đạt được nhiều thành công nhất định, đó
là nhờ vào sự liên kết chặt chẽ có hệ thống của các thành viên
trong chuỗi. Chủ tịch Coca-Cola, Muhtar Kent cũng đã khẳng
định Việt Nam vẫn là thị trường hấp dẫn, năng động để đầu tư
khi sức tiêu thụ của người dân mới bằng 20% mức trung bình
của thế giới. Vì vậy, từng thành viên trong chuỗi cung ứng
những cố gắng nỗ lực không ngừng nghỉ sẽ phát triểnCoca cola
Việt Nam chắc chắn lớn mạnh hơn nữa trong tương lai.
Trong khuôn khổ kiến thức và thời gian tìm hiểu nên bài viết của chúng
em còn nhiều hạn chế, thiếu xót. Do vậy, chúng em mong nhận được ý kiến
đóng góp của các thầy, cô để bài tiểu luận được hoàn thiện hơn.
Chúng em xin chân thành cảm ơn! 76
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com) PHỤ LỤC
Hình 1. Hoạt động của chuỗi cung ứng
Hình 2. Công ty TNHH Coca Cola Việt Nam 77
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
Hình 3. Biểu đồ tiêu thụ và lợi nhuận của Coca Cola tại Việt Nam
Hình 4. Sơ đồ chuỗi cung ứng của Việt Nam 78
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
Hình 5. Các loại nước uống của Coca Cola HÌnh 6. Các loại bao bì của Coca Cola 79
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
Hình 7. Ví dụ về các nguyên liệu thiết kế bao bì của Coca Cola
kế bao bì Coca-Cola cho thế vận hội Olympic 2012
Hình 9. Ví dụ về hương vị Vanilla
Hình 10. Ví dụ về hương vị anh đào
Hình 11. Ví dụ về hương vị cam 80
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com) dụ về hương vị quế
Hình 13. Ví dụ về nước có gas không đường
4. Ví dụ về hương vị Café
Hình 15. Dây chuyền sản xuất Coca Cola Hình 16. Các
kênh phân phối của Coca Cola
Hình 17. Các hình thức đưa hàng đến tay người tiêu dùng 81
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
uy mô bán lẻ ở Việt Nam
Hình 19. Coca Cola hợp tác với Mc Donal
Hình 20. Các nhãn hàng lớn không hợp tác với Pepsi 82
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
Hình 21. Các ưu đãi của Coca Cola & Pepsi
Hình 22. Hợp tác giữa Coca Cola và IPPG
Hình 23. Trung tâm hoạt động EKOCENTER
24. Sơ đồ dòng vật chất
Hình 25. Sơ đồ dòng thu hồi sản phẩm 83
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
ơ đồ dòng chuyển quyền sở hữu
Hình 27. Sơ đồ dòng thông tin
28. Sơ đồ dòng đặt hàng
HÌnh 29. Sơ đồ dòng thanh toán 84
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com) TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Slide quản lí chuỗi cung ứng
2. https://bom.to/L7x1l37Ed7JyN0
3. https://tailieu.vn/doc/de-tai-chuoi-cung-ung-cua-san-pham-cocacola- viet-nam-1305280.html
4. https://bom.to/dtE5XDkIMTCI2I
5. https://bom.to/mKswIyQJAwZP1q
6. https://bom.to/LelUlOQIrMUgiF
7. https://vilas.edu.vn/bi-mat-tao-nen-thanh-cong-cua-coca-cola.html
8. nhipcaudautu.vn/kinh-doanh/coca-cola-no-luc-cho-chat-luong-va-cong- dong-3316992/
9. https://fastwork.vn/fastwork-crm/
10.https://nhipcaudautu.vn/kinh-doanh/8-cong-ty-viet-nam-gia-nhap-chuoi-
cung-ung-cua-coca-cola-3320814/
11.https://l.messenger.com/l.php?u=https%3A%2F%2Fbabuki.vn%2Fquan- tri-chuoi-cung-ung-coca-cola
%2F&h=AT1KZgUJNexLRPJDsx3kcu1_zb5GVG__G- 96ZuOgu4zZuNl3ePb1d5jqFPuHk-
ok2EQ5ESVICyrzgHJ_wO6ghUNwswkMP1R435q2_OyWJAc2IQfkeJ
KSj6wDtzJpz718b4PKs1s3qHje8dPVzoR1LQ
12.https://l.messenger.com/l.php?u=https%3A%2F%2Fmobiwork.vn
%2Fhe-thong-phan-phoi-duoc-cac-doanh-nghiep-lon-tai-my-ua-chuong-
phan-1%2F&h=AT1KZgUJNexLRPJDsx3kcu1_zb5GVG__G- 96ZuOgu4zZuNl3ePb1d5jqFPuHk-
ok2EQ5ESVICyrzgHJ_wO6ghUNwswkMP1R435q2_OyWJAc2IQfkeJ
KSj6wDtzJpz718b4PKs1s3qHje8dPVzoR1LQ
13.http://chovietmrskim.com/2020/12/17/coca-cola-doi-moi-de-mang-danh-
hieu-nuoc-giai-khat-danh-cho-moi-nguoi/ 85
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)
14.https://ddvt.vn/topic/623/chu%E1%BB%97i-cung-%E1%BB%A9ng-
cocacola-v%C3%AD-d%E1%BB%A5-v%E1%BB%81-chu%E1%BB
%97i-cung-%E1%BB%A9ng-case-study
15.https://www.slideshare.net/suongtuyet14418/qun-tr-cung-ng-cng-ty- cocacola-vit-nam
16.https://foodtechmaster.vn/nhung-huong-vi-da-lam-nen-ten-tuoi-thuong-
hieu-coca-cola-hon-1-the-ky-qua/
17.https://giaoduc.net.vn/kinh-te/coca-cola-so-huu-nhung-san-pham-nao-
tai-thi-truong-viet-nam-post147457.gd
18.https://fastwork.vn/coca-cola-bai-hoc-thanh-cong-trong-chien-luoc- phan-phoi-san-pham/
19.https://nhipcaudautu.vn/kinh-doanh/coca-cola-va-nhung-chien-dich-
marketing-day-tinh-nhan-van-3291589/
20.https://www.academia.edu/26030700/KHO%C3%81_LU%E1%BA
%ACN_T%E1%BB%90T_NGHI%E1%BB%86P_%C4%90%E1%BB
21.https://pdfcoffee.com/nhung-van-de-chinh-trong-quan-tri-chuoi-cung-
ung-cua-cong-ty-coca-cola-pdf-free.html
22.https://www.britishcouncil.vn/gioi-thieu/bao-chi/unesco-cong-bo-quan-
he-doi-tac-moi-voi-coca-cola-thuc-day-nghe-thuat-sang-tao-trong-nang- cao-nhan-thuc-tai-che
23.https://thanhnien.vn/tai-chinh-kinh-doanh/coca-cola-viet-nam-va-ippg-
hop-tac-phat-trien-kinh-te-xa-hoi-ben-vung-1115007.html 86
Downloaded by H?u Mai Th? (choemosoeul@gmail.com)