Tiểu luận ''Quan điểm của chủ nghĩa xã hội khoa học về những điều kiện quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân''

lOMoAR cPSD| 36237285
HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN
KHOA CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC
NGUYỄN NGỌC HẢI ANH
“QUAN ĐIỂM CỦA CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC VỀ
NHỮNG ĐIỀU KIỆN QUY ĐỊNH SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI
CẤP CÔNG NHÂN, LIÊN HỆ ĐIỀU KIỆN QUY ĐỊNH SỨ MỆNH
LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN VIỆT NAM HIỆN NAY”
Mã sinh viên: 2056160046 MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ............................................................................................................ 1
NỘI DUNG ........................................................................................................ 3
CHƯƠNG 1: Lý luận của chủ nghĩa Mác-Lênin về sứ mệnh lịch sử của
giai cấp công nhân và những điều kiện quy định sứ mệnh lịch sử của giai
cấp công nhân ................................................................................................... 3
1.1. Khái niệm giai cấp công nhân................................................................. 3
1.2. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân ................................................. 4
1.3. Những điều kiện để giai cấp công nhân đảm nhiệm sứ mệnh lịch sử ... 4
thế giới trong CNXHKH ................................................................................ 4
CHƯƠNG 2: Sự phát huy những điều kiện quy định sứ mệnh lịch sử của
............................................................................................................................ 9
giai cấp công nhân ............................................................................................ 9
2.1. Địa vị kinh tế - xã hội của giai cấp công nhân........................................ 9
2.2. Địa vị chính trị - xã hội của giai cấp công nhân ................................... 10
2.3. Giai cấp công nhân phát triển về cả số lượng lẫn chất lượng ............... 11
2.4. Đảng Cộng sản quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân ...... 12
CHƯƠNG 3: Thực tiễn những điều kiện quy định trong quá trình thực
hiện sứ mệnh của giai cấp công nhân ở Việt Nam hiện nay và bài học rút
ra ...................................................................................................................... 12
3.1. Vài nét về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam ............. 12
3.2. Những điều kiện quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt
Nam hiện nay ............................................................................................... 14
3.3. Bài học rút ra từ thực tiễn quá trình thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai
...................................................................................................................... 18
cấp công nhân Việt Nam .............................................................................. 18
KẾT LUẬN ...................................................................................................... 20
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................ 21 1 MỞ ĐẦU
1. Lý do lựa chọn đề tài
Giai cấp công nhân là một bộ phận đặc biệt quan trọng trong tiến trình lịch sử
của nhân loại nói chung và của xã hội chủ nghĩa nói riêng. Trong quá trình hình
thành và phát triển, Các Mác và Ăngghen đã phát hiện ra sứ mệnh lịch sử của
giai cấp công nhân, là một trong những cống hiến vĩ đại nhất của chủ nghĩa xã
hội khoa học có ý nghĩa bức thiết về cả mặt lý luận lẫn thực tiễn.
Khi nghiên cứu về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân, C.Mác còn đưa ra
những điều kiện cả khách quan và chủ quan vô cùng thiết yếu mang tính chất
quy định sứ mệnh lịch sử lớn lao đó. Đối với mỗi thời đại, mỗi xã hội thì những
điều kiện đó sẽ biến đổi tích cực hoặc tiêu cực ảnh hưởng đến sứ mệnh lịch sử
của giai cấp công nhân ở thời đại, xã hội đó; nhưng vẫn xuất phát từ nền tảng của chủ nghĩa Mác-Lênin.
Trong thời đại hiện nay, công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá vẫn đang
diễn ra trên toàn thế giới, cùng với giai đoạn quá độ lên chủ nghĩa xã hội đang
đầy biến động thì vấn đề về phát huy những điều kiện quy định sứ mệnh lịch sử
của giai cấp công nhân luôn được Nhà nước ta vô cùng chú trọng. Đây là một
vấn đề luôn được đưa ra nghiên cứu và bàn luận trong những văn kiện Đảng
cũng như là một đề tài nghiên cứu quan trọng của các nhà nghiên cứu lý luận và
nhiều thế hệ công nhân, sinh viên và Đảng viên.
Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề, em lựa chọn đề tài Quan điểm
của CNXHKH về những điều kiện quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công
nhân, liên hệ điều kiện quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay. 2
2. Những công trình nghiên cứu có liên quan
- Khoa Chủ nghĩa xã hội khoa học, PGS.TS. Đỗ Công Tuấn (chủ biên)
[2014]: Lịch sử học thuyết sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân, Giáo trình
nội bộ dành cho hệ đào tạo sau đại học, Chuyên ngành Chủ nghĩa xã hội khoa
học, Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Hà Nội.
- Giai cấp công nhân trong sự nghiệp công nghiệp hoá – hiện đại hoá đất
nước. GS.TS. Dương Xuân Ngọc [2004]. NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội.
- Vũ Như Khôi. [2001]. Giai cấp công nhân Việt Nam với công tác xây
dựng Đảng trong thời kỳ đổi mới. NXB Lao động, Hà Nội. Nguyên bản từ Đại học Michigan.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Quan điểm của CNXHKH về những điều kiện quy
định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân.
Phạm vi nghiên cứu: Đề tài được nghiên cứu trong lý luận của chủ nghĩa xã
hội khoa học Mác - Lênin và trong thực tiễn xã hội Việt Nam hiện nay trong
vòng 5 năm trở lại đây.
4. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu: Phân tích và làm rõ điều kiện quy định sứ mệnh lịch
sử của giai cấp công nhân trong quan niệm của CNXHKH về mặt cơ sở lý luận
và cơ sở thực tiễn. Từ đó có cái nhìn về thực trạng của vấn đề ở Việt Nam hiện nay.
Nhiệm vụ nghiên cứu:
- Đưa ra các khái niệm liên quan đến đề tài và khái quát những điều kiện
quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong lý luận của chủ nghĩa Mác – Lênin. 3
- Chỉ ra biểu hiện việc những điều kiện khách quan và chủ quan đã quy định
sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân như thế nào.
- Liên hệ với thực tiễn sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam
hiện nay với những điều kiện quy định cụ thể, từ đó rút ra bài học cho thế hệ
người lao động hiện đại.
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
Cơ sở lý luận: quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin về những điều kiện quy
định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân.
Phương pháp nghiên cứu: Đề tài sử dụng phương pháp logic và lịch sử, phân
tích – tổng hợp, diễn dịch - quy nạp, khái quát hoá và hệ thống hoá, đọc hiểu tài liệu…
6. Kết cấu của đề tài
Ngoài mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, đề tài gồm 3 chương và 10 tiết. NỘI DUNG
CHƯƠNG 1: Lý luận của chủ nghĩa Mác-Lênin về sứ mệnh lịch sử của giai
cấp công nhân và những điều kiện quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân.
1.1. Khái niệm giai cấp công nhân
Giai cấp công nhân là một tập đoàn xã hội ổn định, hình thành và phát triển
cùng với quá trình phát triển của nền công nghiệp hiện đại; Là giai cấp đại diện
cho lực lượng sản xuất tiên tiến; Là lực lượng chủ yếu của tiến trình lịch sử quá
độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội; Ở các nước tư bản chủ nghĩa, giai
cấp công nhân là những người không có hoặc về cơ bản là không có tư liệu sản 4
xuất phải làm thuê cho giai cấp tư sản và bị giai cấp tư sản bóc lột giá trị thặng
dư; Ở các nước xã hội chủ nghĩa giai cấp công nhân cùng nhân dân lao động làm
chủ những tư liệu sản xuất chủ yếu và cùng nhau hợp tác lao động vì lợi ích
chung của toàn xã hội trong đó có lợi ích chính đáng của mình.
1.2. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
Về mặt khách quan thì sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là xoá bỏ chế
độ tư bản chủ nghĩa, xoá bỏ chế độ người bóc lột người, giải phóng giai cấp công
nhân, nhân dân lao động và toàn thể nhân loại khỏi mọi sự áp bức, bóc lột, nghèo
nàn lạc hậu; xây dựng xã hội mới thực sự tốt đẹp chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản.
Theo quan điểm của C.Mác và Ph.Ăngghen, việc thực hiện sứ mệnh lịch sử
của giai cấp công nhân là một quá trình lâu dài, khó khăn, phức tạp và cần phải
trải qua hai giai đoạn. Giai đoạn thứ nhất, giai cấp vô sản biến thành giai cấp
thống trị, chiếm lấy chính quyền nhà nước. Giai đoạn thứ hai, giai cấp vô sản
dùng sự thống trị của mình để từng bước đoạt lấy toàn bộ tư bản trong tay giai
cấp tư sản, để tiến hành cách mạng xã hội trên tất cả các lĩnh vực. Để hoàn thành
sứ mệnh lịch sử của mình, giai cấp công nhân phải tập hợp đông đảo quần chúng
nhân dân lao động, tiếp thu lý luận khoa học cách mạng của chủ nghĩa Mác –
Lênin để thành lập nên chính đảng tiên phong của mình và sẵn sàng đấu tranh
khi có thời cơ cách mạng. 1.3.
Những điều kiện để giai cấp công nhân đảm nhiệm sứ mệnh lịch
sử thế giới trong CNXHKH
1.3.1. Điều kiện khách quan quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
Khẳng định tính tất yếu khách quan sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Các
Mác và Ăngghen đã nêu rõ: “ Cùng với sự phát triển của đại công nghiệp chính 5
cái nền tảng trên đó giai cấp tư sản đã sản xuất và chiếm hữu sản phẩm của nó
đã bị phá sập dưới chân giai cấp tư sản. Trước hết giai cấp tư sản sinh ra người
đào huyệt chôn Chính nó. có sự sụp đổ của giai cấp tư sản và thắng lợi của giai
cấp vô sản đều là tất yếu như nhau”.
1.3.1.1. Do địa vị kinh tế - xã hội của giai cấp công nhân quy định giai cấp công nhân.
Giai cấp công nhân theo địa vị kinh tế - xã hội được quy định là con đẻ, là
sản phẩm của nền đại công nghiệp trong phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa
ra. Như V.I.Lênin đã từng nói: “Lực lượng lao động sản xuất hàng đầu của toàn
nhân loại là công nhân, người lao đông.” Giai cấp công nhân vừa là chủ thể trực
tiếp nhất, vừa là sản phẩm căn bản nhất của nền sản xuất đại công nghiệp. Nền
sản xuất hiện đại với xu thế xã hội hóa cao đã tạo ra “tiền đề thực tiễn tuyệt đối
cần thiết” (C.Mác) cho sự nghiệp xây dựng xã hội mới.
Trong nền sản xuất đại công nghiệp, giai cấp công nhân vừa là chủ thể trực
tiếp nhất, vừa là sản phẩm căn bản nhất của nền sản xuất đó. Khi sản xuất đại
công nghiệp ngày càng mở rộng, ngày càng phát triển thì "Tất cả các giai cấp
khác đều suy tàn và tiêu vong cùng với sự phát triển của đại công nghiệp, còn
giai cấp vô sản lại là sản phẩm của bản thân nên đại công nghiệp", giai cấp vô
sản "được tuyển mộ trong tất cả các giai cấp của dân cư".
Điều kiện khách quan này là nhân tố kinh tế quy định giai cấp công nhân là
lực lượng phá vỡ quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa, giành chính quyền về tay
mình chuyển từ giai cấp “tự nó” thành giai cấp “vì nó”. Giai cấp công nhân trở
thành đại biểu cho sự tiến hóa tất yếu của lịch sử, vì lực lượng duy nhất có đủ
điều kiện để tổ chức và lãnh đạo xã hội, xây dựng và phát triển lực lượng sản
xuất và quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa, tạo nền tảng vững chắc để xây dựng 6
xã hội chủ nghĩa với tư cách là một chế độ xã hội kiểu mới, không còn chế độ
người áp bức, bóc lột người.
Giai cấp công nhân có những lợi ích cơ bản thống nhất với lợi ích cơ bản
thống nhất với lợi ích của quần chúng nhân dân lao động nên hộ có thể tập hợp
lãnh đạo đông đảo quần chúng nhân dân đi theo mình để làm cách mạng. Vì vậy,
ngoài khả năng đoàn kết, thống nhất giai cấp, khả năng đạt tới sự giác ngộ về địa
vị lịch sử của mình thì giai cấp công nhân còn có khả năng đoàn kết với các giai
cấp khác trong cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa tư bản, khả năng đi đầu trong
cuộc đấu tranh của toàn thể dân lao động và của mỗi dân tộc trong sự nghiệp xây
dựng và bảo vệ tổ quốc, khả năng đoàn kết toàn thể giai cấp vô sản và các dân
tộc bị áp bức trên quy mô toàn thế giới. Điều đó chứng tỏ giai cấp công nhân
hiện đại là lực lượng xã hội có tính năng động lịch sử, có khả năng đấu tranh tự
giải phóng mình và toàn nhân loại ra khỏi áp bức, bóc lột, bất công.
1.3.1.2. Do địa vị chính trị - xã hội của giai cấp công nhân quy định sứ mệnh
lịch sử của giai cấp công nhân.
Là con đẻ của nền sản xuất đại công nghiệp, giai cấp công nhân có được
những phẩm chất của một giai cấp tiên tiến, giai cấp cách mạng: tính tổ chức và
kỷ luật, tự giác và đoàn kết trong cuộc đấu tranh tự giải phóng mình và giải phóng xã hội.
Những phẩm chất ấy của giai cấp công nhân được hình thành từ chính điều
kiện khách quan được quy định từ địa vị kinh tế và địa vị chính trị - xã hội của
nó trong nền sản xuất hiện đại và trong xã hội hiện đại mà giai cấp tư sản và giai
cấp chủ nghĩa tư bản đã tạo ra một cách khách quan, ngoài ý muốn của nó. 7
Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân xử lý được thực hiện bởi giai cấp
công nhân, vì nó là một giai cấp cách mạng, đại biểu cho lực lượng sản xuất hiện
đại theo phương thức sản xuất tiên tiến, thay thế phương thức sản xuất tư bản
chủ nghĩa, xác lập phương thức sản xuất cộng sản chủ nghĩa, hình thái kinh tế -
xã hội cộng sản chủ nghĩa. Giai cấp công nhân là giai cấp đại biểu cho tương lai,
cho xu thế đi lên của tiến trình phát triển lịch sử. Đây là đặc tính quan trọng
quyết định bản chất cách mạng của giai cấp công nhân. Hoàn toàn không phải vì
nghèo khổ mà giai cấp công nhân là một giai cấp cách mạng. Tình trạng nghèo
khổ của giai cấp công nhân dưới chủ nghĩa tư bản là hậu quả của sự bóc lột, áp
bức mà giai cấp tư sản và chủ nghĩa tư bản tạo ra đối với công nhân. Đó là trạng
thái mà cách mạng sẽ xóa bỏ để giải phóng giai cấp công nhân và giải phóng xã hội.
1.3.2. Điều kiện chủ quan để giai cấp công nhân thực hiện sứ mệnh lịch sử
Chủ nghĩa Mác-Lênin chỉ ra những điều kiện thuộc về nhân tố chủ quan để
giai cấp công nhân hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình.
1.3.2.1. Sự phát triển về bản thân giai cấp công nhân về cả số lượng và chất lượng.
Thông qua sự phát triển này có thể thấy sự lớn mạnh của giai cấp công nhân
cùng với quy mô phát triển của nền sản xuất vật chất hiện đại trên nền tảng của
công nghiệp, của kỹ thuật và công nghệ.
Sự phát triển về số lượng phải gắn liền với sự phát triển về chất lượng giai
cấp công nhân hiện đại, đảm bảo cho giai cấp công nhân thực hiện được sứ mệnh
lịch sử của mình. Chất lượng giai cấp công nhân phải thể hiện ở trình độ trưởng
thành về ý thức chính trị của một giai cấp cách mạng, tức là tự giác nhận thức
được vai trò và trọng trách của giai cấp mình đối với lịch sử, do đó giai cấp công 8
nhân phải được giác ngộ về lý luận khoa học và cách mạng của chủ nghĩa Mác – Lênin.
Chỉ với sự phát triển như vậy về số lượng và chất lượng, đặc biệt về chất lượng
thì giai cấp công nhân mới có thể thực hiện được sứ mệnh lịch sử của giai cấp mình.
1.3.2.2. Đảng Cộng sản là nhân tố chủ quan quan trọng nhất để giai cấp
công nhân thực hiện thắng lợi sứ mệnh lịch sử của mình.
Đảng Cộng sản – đội tiên phong của giai cấp công nhân ra đời và đảm nhận
vai trò lãnh đạo của cuộc cách mạng là dấu hiệu về sự trưởng thành vượt bậc của
giai cấp công nhân với tư cách là giai cấp cách mạng.
Quy luật chung, phổ biến cho sự ra đời của Đảng Cộng sản là sự kết hợp
giữa chủ nghĩa xã hội khoa học, tức chủ nghĩa Mác-Lênin với phong trào công nhân.
Giai cấp công nhân là cơ sở xã hội và nguồn bổ sung lực lượng quan trọng
nhất của Đảng, làm cho Đảng mang bản chất giai cấp công nhân trở thành đội
tiên phong bộ tham mưu chiến đấu của giai cấp. Đảng Cộng sản đại biểu trung
thành cho lợi ích của giai cấp công nhân, của dân tộc và xã hội. Sức mạnh của
Đảng không chỉ thể hiện ở bản chất giai cấp công nhân mà còn ở mối liên hệ mật
thiết giữa Đảng với nhân dân, với quần chúng lao động đông đảo trong xã hội,
thực hiện cuộc cách mạng do Đảng lãnh đạo để giải phóng giai cấp và giải phóng xã hội.
Ngoài hai điều kiện thuộc về nhân tố chủ quan nêu trên, chủ nghĩa Mác –
Lênin còn chỉ rõ, để cuộc cách mạng thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công
nhân đi tới thắng lợi, phải có sự liên minh giai cấp giữa giai cấp công nhân với 9
giai cấp nông dân và các tầng lớp lao động khác do giai cấp công nhân thông qua
đội tiên phong của nó là Đảng Cộng sản lãnh đạo.
Đây cũng là một điều kiện quan trọng không thể thiếu để thực hiện sứ mệnh
lịch sử của giai cấp công nhân.
CHƯƠNG 2: Sự phát huy những điều kiện quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
2.1. Địa vị kinh tế - xã hội của giai cấp công nhân
Dưới chủ nghĩa tư bản, giai cấp công nhân là sản phẩm của nền đại công
nghiệp tư bản, nó ra đời và phát triển cùng sự hình thành và phát triển của nền
đại công nghiệp ấy. Đại công nghiệp càng phát triển, tập trung làm phá sản
những người sản xuất hàng hoá nhỏ, bổ sung lực lượng cho giai cấp công nhân.
Mặt khác, đại công nghiệp thu hút lực lượng lao động từ nhiều ngành, nhiều
nghề khác nhau tạo nên tập đoàn lao động hùng mạnh. Bản thân sự phát triển nền
đại công nghiệp cũng yêu cầu cao với từng người và tập thể lao động về tác
phong và kỷ luật lao động.
Dưới chủ nghĩa tư bản, giai cấp công nhân là bộ phận quan trọng nhất trong
các bộ phận tiêu biểu cấu thành của lực lượng sản xuất của xã hội tư bản. Nhưng
chủ nghĩa tư bản được xây dựng trên nền tảng của chế độ chiếm hữu tư nhân về
tư liệu sản xuất mà giai cấp tư sản là đại diện. Bởi vậy, trong xã hội tư bản luôn
tồn tại mâu thuẫn giữa giai cấp công nhân và giai cấp tư sản. Đây là mâu thuẫn
cơ bản không thể khắc phục nếu không xoá bỏ chế độ tư bản. Sự vận động của
mâu thuẫn đó dẫn đến cách mạng xã hội chủ nghĩa. Như vậy, giai cấp công nhân
gắn liền với nền lao động sản xuất vật chất, đi liền với sự phát triển của công
nghiệp ngày càng hiện đại kể cả khi xuất hiện nền kinh tế tri thức. 10
Do không có tư liệu sản xuất, giai cấp công nhân phải bán sức lao động làm
thuê, bị nhà tư bản chiếm đoạt giá trị thặng dư, lệ thuộc vào quá trình phân phối
kết quả lao động của chính mình. Do đó giai cấp công nhân không được làm chủ
trong xã hội tư bản, bị bần cùng hoá với giai cấp tư sản.
Chính do địa vị kinh tế - xã hội như vậy mà trong tác phẩm “Tuyên ngôn của
Đảng Cộng sản”, C.Mác và Ăngghen cho rằng “Trong tất cả các giai cấp hiện đại
đang đối lập với giai cấp tư sản thì chỉ có giai cấp công nhân là giai cấp thật sự
cách mạng, các giai cấp khác đều suy tàn và tiêu vong cùng với sự phát triển của
nền đại công nghiệp, giai cấp công nhân trái lại là sản phẩm của bản thân nền đại công nghiệp.”
2.2. Địa vị chính trị - xã hội của giai cấp công nhân
Giai cấp công nhân luôn đi đầu trong các cuộc cách mạng và làm cách mạng
cho đến khi thắng lợi. Lợi ích cơ bản của giai cấp công nhân đối lập với lợi ích
cơ bản của giai cấp tư sản, nhưng phù hợp với lợi ích, khát vọng giải phóng của nhân dân lao động.
Giai cấp công nhân là giai cấp có tinh thần cách mạng triệt để, tính triệt để đó
được thể hiện trong các lĩnh vực kinh tế xã hội đồng thời được thể hiện ở chỗ nó
được vũ trang bởi hệ tư tưởng tiên tiến là học thuyết Mác – Lênin và được đội
ngũ tiên phong của nó là Đảng Cộng sản lãnh đạo.
Giai cấp công nhân là giai cấp có tính kỷ luật cao. Điều kiện sản xuất tập
trung và trình độ kỹ thuật hiện đại đã rèn luyện cho giai cấp công nhân tính tổ
chức và kỷ luật cao. Trong cuộc đấu tranh chống lại giai cấp tư sản, giai cấp công
nhân phải đoàn kết, có tổ chức chặt chẽ và tính cách mạng cao vì cách mạng đòi
hỏi đúng thời điểm, thời cơ thuận lợi mới có thể thành công. 11
Giai cấp công nhân là giai cấp có bản chất quốc tế. Giai cấp công nhân ở các
nước tư bản đều có địa vị xã hội giống nhau, mục tiêu chung là xoá bỏ chế độ áp
bức bóc lột của tư bản. Bản chất quốc tế đó thể hiện ở việc giai cấp công nhân
lãnh đạo nhân dân hoàn thành nhiệm vụ giải phóng. Lợi ích quốc tế không tách
rời mà gắn bó mật thiết với lợi ích của dân tộc và giai cấp công nhân là đại diện.
2.3. Giai cấp công nhân phát triển về cả số lượng lẫn chất lượng
Là giai cấp đại diện tiêu biểu cho phương thức sản xuất tiên tiến, chất lượng
giai cấp công nhân còn phải thể hiện ở năng lực và trình độ làm chủ khoa học kỹ
thuật và công nghệ hiện đại, nhất là trong điều kiện hiện nay. Cuộc cách mạng
công nghiện lần thứ 4 (4.0) đang tác động sâu sắc tính chất, phương thức lao
động của công nhân, lao động bằng trí óc, bằng năng lực trí tuệ, bằng sức sáng
tạo sẽ ngày càng tăng lên, lao động giản đơn, cơ bắp trong truyền thống sẽ giảm
dần bởi sự hỗ trợ của máy móc, của công nghệ hiện đại, trong đó có vai trò của
công nghệ thông tin. Trình độ học vấn, tay nghề, bậc thợ của công nhân, văn hoá
sản xuất, văn hoá lao động đáp ứng yêu cầu của kinh tế tri thức là những thước
đo quan trọng về sự phát triển chất lượng của giai cấp công nhận hiện đại.
Mặt khác, cũng từ toàn cầu hóa hiện nay cũng thấy một xu hướng trái chiều,
có tính nghịch đảo khác trong công nhân ở các nước đang phát triển. Đó là xu
hướng thâm dụng lao động phổ thông, tận dụng các công nghệ lạc hậu, phân
khúc các công đoạn sản xuất và đẩy những công đoạn chỉ cần lao động có năng
lực bình thường cho các nước đang phát triển có nhiều lao động và giá lao động
rẻ... Cũng vì thế, công nhân các nước đang phát triển vẫn tăng về số lượng,
nhưng chủ yếu là nhóm lao động phổ thông. 12
2.4. Đảng Cộng sản quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
Đảng Cộng sản là bộ phận tiên tiến nhất, có tính cách mạng cao nhất của giai
cấp công nhân. Đảng Cộng sản là đơn vị đưa ra mọi những đường lối chủ trương
đúng đắn, có lợi ích luôn luôn gắn với lợi ích của giai cấp công nhân.
Đảng Cộng sản trở thành bộ tham mưu chiến đấu của giai cấp công nhân, là
người hoạch định cương lĩnh, chủ trương, đường lối, chiến lược, sách lược,
chương trình, kế hoạch cho cuộc cách mạng của giai cấp công nhân đi đến thắng
lợi cuối cùng. Khi nói tới vai trò tham mưu chiến đầu của đảng là muốn nói tới
vai trò đưa ra những quyết định của đảng, nhất là trong những thời điểm lịch sử
quan trọng. Những quyết định đúng đắn sẽ tạo điều kiện đưa phong tràocách
mạng tiến lên, ngược lại có thể gây ra những tổn thất cho cách mạng.
Đảng Cộng sản là hạt nhân quy tụ lực lượng cách mạng, xây dựng khối liên
minh giữa các lực lượng cách mạng trong suốt tiến trình cách mạng XHCN thực
hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân.
CHƯƠNG 3: Thực tiễn những điều kiện quy định trong quá trình thực hiện
sứ mệnh của giai cấp công nhân ở Việt Nam hiện nay và bài học rút ra.
3.1. Vài nét về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam
3.1.1. Giai cấp công nhân ở Việt Nam
Giai cấp công nhân Việt Nam ra đời và phát triển gắn liền với chính sách
khai thác thuộc địa của thực dân Pháp ở Việt Nam. Bên cạnh những đặc điểm của
giai cấp công nhân nói chung, giai cấp công nhân Việt Nam có những đặc điểm
riêng. Giai cấp công nhân Việt Nam ra đời trước giai cấp tư sản, là giai cấp đối
kháng trực tiếp với tư bản thực dân Pháp và bè lũ tay sai. Giai cấp công nhân
Việt Nam nhanh chóng trưởng thành về ý thức chính trị, sớm giác ngộ lý tưởng,
mục tiêu cách mạng; có mối quan hệ gắn bó mật thiết với giai cấp nông dân và 13
các tầng lớp nhân dân lao động. Từ khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời giai cấp
công nhân Việt Nam đã giác ngộ về sứ mệnh lịch sử của giai cấp mình, thể hiện
là lực lượng chính trị tiên phong trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc và giải phóng giai cấp.
Tại Đại hội lần thứ Sáu của Ban chấp hành Trung ương khóa X, Đảng ta đã
nhận định: Giai cấp công nhân Việt Nam là một lực lượng xã hội to lớn bao gồm
những người lao động chân tay, trí óc, làm công hưởng lương trong các loại hình
sản xuất kinh doanh và dịch vụ công nghiệp hoặc sản xuất kinh doanh, dịch vụ
có tính chất công nghiệp. Dưới tác động của quá trình công nghiệp hóa - hiện đại
hóa, của nền kinh tế thị trường, xu hướng quốc tế hóa nền kinh tế đã làm biến đổi
cơ cấu giai cấp trong xã hội, đặc biệt là giai cấp công nhân. Giai cấp công nhân
Việt Nam trong giai đoạn hiện nay có nhiều biến đổi sâu sắc. Điều này ảnh
hưởng không nhỏ đến việc thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
trong giai đoạn hiện nay.
3.1.2. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay
Trong giai đoạn cách mạng hiện nay, giai cấp công nhân Việt Nam đảm
đương sứ mệnh lịch sử lớn lao, không chỉ tiếp tục là giai cấp lãnh đạo cách mạng
mà còn là lực lượng tiên phong, đi đầu trong sự nghiệp đổi mới. Giai cấp công
nhân là nòng cốt phải tự mình phấn đấu, nâng cao tri thức, tay nghề để có thế
làm tốt sứ mệnh lịch sử đã đề ra, phấn đấu đưa nước ta từ một nước nông nghiệp
sớm trở thành nước công nghiệp hiện đại.
Để thực hiện sứ mệnh lịch sử to lớn này, giai cấp công nhân Việt Nam cần
phát triển không ngừng về số lượng, nâng cao chất lượng, phát huy vai trò của
một giai cấp tiên phong, phát huy sức mạnh đại đoàn kết dân tộc dưới sự lãnh
đạo đúng đắn, sáng suốt của Đảng. 14
3.2. Những điều kiện quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay.
3.2.1. Điều kiện khách quan
Về địa vị chính trị - xã hội, giai cấp công nhân là giai cấp lãnh đạo cách
mạng thông qua đội tiên phong là Đảng Cộng sản Việt Nam; là lực lượng tiên
phong trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội, là lực lượng xã hội to lớn,
đang phát triển; là lực lượng nòng cốt trong liên minh giai cấp với giai cấp nông
dân, đội ngũ trí thức dưới sự lãnh đạo của Đảng.
Trong Nghị quyết Trung ương 6 khoá IX, Đảng đã nhấn mạnh “xây dựng giai
cấp công nhân lớn mạnh trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá
là nhiệm vụ, cấp bách của Đảng, Nhà nước, hệ thống chính trị, của mỗi người
công dân và toàn xã hội.” Nghị quyết đã chỉ rõ quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ,
giải pháp tiếp tục xây dựng, phát huy vai trò, địa vị của giai cấp công nhân, tạo
điều kiện tiên quyết bảo đảm thành công của công cuộc đổi mới, công nghiệp
hóa, hiện đại hóa đất nước. Qua gần 35 năm đổi mới, hơn 12 năm thực hiện Nghị
quyết Trung ương 6 khóa IX, giai cấp công nhân Việt Nam đã lớn mạnh về số
lượng, trưởng thành về chất lượng và khẳng định, phát huy vai trò, địa vị của
mình trong thực tiễn xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Giai cấp công nhân với bản lĩnh cách mạng và tính tích cực chính trị - xã hội
thật sự là nòng cốt của khối đại đoàn kết toàn dân trên cơ sở liên minh công
nhân, giai cấp nông dân, đội ngũ trí thức xã hội chủ nghĩa dưới sự lãnh đạo của
Đảng; góp phần quan trọng giữ vững ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội,
xây dựng quan hệ lao động hài hòa, tiến bộ.
Về địa vị kinh tế, giai cấp công nhân đại diện cho phương thức sản xuất tiên
tiến; lực lượng đi đầu trong công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập 15
quốc tế giai cấp công nhân đóng vai trò quan trọng trong đổi mới mô hình tăng
trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế, thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa; từng bước
nâng cao năng suất lao động, chất lượng, sức cạnh tranh của nền kinh tế, của
doanh nghiệp và sản phẩm; đóng góp to lớn nâng cao tiềm lực kinh tế đất nước.
Tuy chỉ chiếm tỷ lệ trên 14% dân số, 27% lực lượng lao động xã hội, song hằng
năm giai cấp công nhân Việt Nam đã tạo ra trên 65% giá trị tổng sản phẩm xã hội
và hơn 70% ngân sách nhà nước.
Đây là điều kiện khách quan quan trọng quy định sứ mệnh lịch sử của công
nhân Việt Nam hiện nay, tham gia đông đảo vào các thành phần kinh tế, lấy mục
tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh làm mục tiêu để phấn đấu.
Tuy nhiên, đối với một đất nước vẫn còn đang phát triển như Việt Nam, vấn
đề kinh tế - xã hội vẫn còn nhiều mặt hạn chế, trình độ phát triển còn thấp, sự
khắc phục của Đảng và Nhà nước cùng với các tổ chức trong hệ thống nhà nước
còn chưa được kịp thời và dứt điểm. Điều đó dẫn đến giai cấp công nhân trong
giai đoạn hiện nay cũng tồn tại những khuyết điểm, những bất cập, khiến cho địa
vị của giai cấp công nhân chưa được phát huy một cách tối ưu nhất. Còn nhiều
vấn đề lý luận, thực tiễn cần tiếp tục làm rõ và thực hiện tốt hơn để tiếp tục xây
dựng, phát huy đầy đủ, hiệu quả vai trò, địa vị của giai cấp công nhân, đáp ứng
yêu cầu của thời kỳ mới.
3.2.2. Điều kiện chủ quan
Bên cạnh những điều kiện khách quan về địa vị chính trị, kinh tế, xã hội, giai
cấp công nhân Việt Nam hiện nay vẫn đang ngày một phát triển những mặt bên
trong, tự tạo ra và phát huy thêm những điều kiện cần thiết để thực hiện sứ mệnh lịch sử của mình. 16
Giai cấp công nhân Việt Nam phát triển về cả số lượng lẫn chất lượng.
Sau 30 năm đổi mới, giai cấp công nhân nước ta không ngừng lớn mạnh cả
về số lượng và chất lượng, đa dạng về cơ cấu. Theo số liệu thống kê, tính đến
quý I năm 2021 số người từ 15 tuổi trở lên có việc làm là 49,9 triệu người (theo
Tổng cục Thống kê)
Trước yêu cầu của sự phát triển, giai cấp công nhân nước ta còn nhiều hạn
chế, bất cập. “Sự phát triển của giai cấp công nhân chưa đáp ứng được yêu cầu
về số lượng, cơ cấu và trình độ học vấn, chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp của
sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập kinh tế quốc tế; thiếu
nghiêm trọng các chuyên gia kỹ thuật, cán bộ quản lý giỏi, công nhân lành nghề;
tác phong công nghiệp và kỷ luật lao động còn nhiều hạn chế; đa phần công nhân
từ nông dân, chưa được đào tạo cơ bản và có hệ thống”
Trong điều kiện thế giới đã bước vào thời kỳ phát triển kinh tế tri thức, sản
phẩm lao động được tạo ra với hàm lượng chất xám ngày càng cao, tính cạnh
tranh trong quá trình tham gia vào chuỗi sản xuất giá trị toàn cầu ngày càng được
đẩy mạnh, thì vai trò của nguồn nhân lực, mà trực tiếp là người công nhân lao
động sẽ đóng vai trò quyết định. Nhưng giai cấp công nhân ở Việt Nam đã và
vẫn đang xảy ra hiện tượng chảy máu chất xám, với số lượng lớn người lao động
có trình độ cao di chuyển đến những thị trường ở quốc gia khác. Đây sẽ là thách
thức cho Việt Nam, vì số lượng công nhân lành nghề ở nước ta còn khiêm tốn,
buộc phải chấp nhận nguồn lao động di cư đến từ các nước khác có trình độ cao hơn.
Vai trò nòng cốt của Đảng Cộng sản Việt Nam trong quá trình thực hiện sứ
mệnh lịch sử của giai cấp công nhân. 17
Tư tưởng, quan điểm của Đảng được thể hiện xuyên suốt trong văn kiện các
kỳ đại hội, các chỉ thị, nghị quyết của Đảng.
Trong suốt quá trình lãnh đạo, Đảng luôn kiên định lập trường giai cấp công
nhân, khẳng định địa vị lãnh đạo của giai cấp công nhân trên cách lĩnh vực.
Trong công cuộc đổi mới, Đảng ta cũng xác định sứ mệnh lịch sử to lớn của giai
cấp công nhân: Là giai cấp lãnh đạo cách mạng thông qua đội tiền phong là Đảng
Cộng sản Việt Nam, giai cấp đại diện cho phương thức sản xuất tiên tiến, tiên
phong trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội, lực lượng đi đầu trong sự
nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh,
xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.
Thực hiện sứ mệnh lịch sử đó, giai cấp công nhận Việt Nam phát huy vai trò
của một giai cấp tiên phong, phát huy sức mạnh đại đoàn kết dân tộc dưới sự
lãnh đạo đúng đắn của Đảng để giải quyết các nhiệm vụ cụ thể thuộc nội dung sứ
mệnh lịch sử của giai cấp công nhân.
Muốn thực hiện sứ mệnh lịch sử của mình, giai cấp công nhân đồng thời
cũng phải tham gia vào cuộc đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng lý luận để bảo vệ
sự trong sáng của chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, là nền tảng tư tưởng của Đảng.
Đảng có nhiệm vụ giữ vững bản chất giai cấp công nhân, giữ vai trò tiên
phong, gương mẫu của cán bộ Đảng viên và tăng cường chỉnh đốn, xây dựng
Đảng, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức. Đồng thời,
giai cấp công nhân cũng chủ động, tích cực tham gia xây dựng Đảng, bảo vệ
Đảng, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa để bảo vệ nhân dân. Đó là sứ mệnh lịch sử
lớn lao thuộc về giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay. 18
3.3. Bài học rút ra từ thực tiễn quá trình thực hiện sứ mệnh lịch sử của
giai cấp công nhân Việt Nam
Trong nền kinh tế trí thức hiện nay, tri thức có vai trò quan trọng, trở thành
những nguồn lực thúc đẩy sự phát triển của mỗi quốc gia. Xu hướng này đang
tác động mạnh mẽ đến nền kinh tế nước ta, đòi hỏi về chất lượng nguồn lao động
phải được nâng cao mới đáp ứng được yêu cầu của hội nhập kinh tế quốc tế.
Chính vì vậy, việc phát huy và nâng cao những điều kiện tác động đến quá trình
thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là vô cùng quan trọng đối với
thế hệ người lao động ngày nay đặc biệt là những lao động trẻ vô cùng năng động.
Trước những cơ hội cũng như thách thức của thời đại, người lao động Việt
Nam hiện đại cần phải nắm vững điểm mạnh và điểm yếu của mình cũng như
của bối cảnh đất nước để luôn luôn học hỏi, bắt kịp với trình độ khoa học kỹ
thuật phát triển vô cùng nhanh chóng của thế giới, rèn luyện và bồi dưỡng kiến
thức cũng như kinh nghiệm và phẩm chất đạo đức để gia tăng được địa vị kinh
tế, chính trị, xã hội của giai cấp công nhân Việt Nam.
Về phía Đảng và Nhà nước, cần phải đưa ra những đường lối chính sách phù
hợp, thấu đáo, nâng cao nhận thức kiên định quan điểm giai cấp công nhân là
giai cấp lãnh đạo cách mạng thông qua đội tiên phong là Đảng Cộng sản Việt
Nam. Phát huy được mọi mặt vai trò của giai cấp công nhân trong phát triển đất
nước cũng như hợp tác quốc tế.
Xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh gắn liền với xây dựng Đảng trong
sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức, xây dựng tổ chức
Công đoàn, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và các tổ chức chính trị -
xã hội khác trong giai cấp công nhân. 19 20 KẾT LUẬN
Xuất phát từ những điều kiện khách quan về địa vị kinh tế, địa vị chính trị -
xã hội và những điều kiện chủ quan về sự phát triển ngày một lớn mạnh của
mình kết hợp với sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, giai cấp công nhân trở thành
giai cấp có sứ mệnh lịch sử cao cả thực hiện sự chuyển biến cách mạng từ chủ
nghĩa tư bản sang chủ nghĩa xã hội không chỉ ở phạm vi một quốc gia dân tộc và
còn trên toàn thế giới.
Đất nước đang trong công cuộc xây dựng đi lên xã hội chủ nghĩa, trong quá
trình này, sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trở nên quan trọng hơn bao giờ
hết. Trong điều kiện địa vị kinh tế, chính trị, xã hội của ngày càng được phát huy
tốt và nâng cao cùng với sự phát triển lớn mạnh về cả số lượng và chất lượng của
giai cấp công nhân, thì Đảng Cộng sản Việt Nam, bộ phận tiên tiến nhất, có năng
lực cách mạng cao nhất của giai cấp công nhân là nhân tố chủ quan quan trọng
nhất quyết định sứ mệnh lịch sử lớn lao của giai cấp công nhân ở Việt Nam ngày nay.
Thực hiện bài tiểu luận này, dưới vai trò là một công dân trong độ tuổi lao
động, em thấu hiểu được sứ mệnh lịch sử cao cả của giai cấp công nhân đất nước
trong những điều kiện khách quan và chủ quan, lấy nền tảng từ chủ nghĩa Mác –
Lênin. Qua đó, đặt ra những bài học và mục tiêu phấn đấu cho bản thân là thế hệ
trẻ của đất nước phát huy được những điều kiện ấy, thực hiện tốt sứ mệnh mà
lịch sử đặt ra cho giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay.
Bài tiểu luận của em còn nhiều thiếu sót, em mong cô cố vấn nhận xét và góp
ý giúp cho bài tập của em được hoàn chỉnh hơn. Em xin chân thành cảm ơn! 21
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO [1]
GS.TS. Hoàng Chí Bảo (Chủ biên). (2019). Giáo trình Chủ nghĩa
xã hội khoa học (dành cho bậc đại học – không chuyên lý luận chính trị). Bộ
Giáo dục và Đào tạo. Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. [2]
Giáo trình Chủ nghĩa xã hội khoa học (dành cho bậc đại học –
không chuyên lý luận chính trị). (2008). Bộ Giáo dục và Đào tạo. Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. [3]
Lan Vũ. (2015). Nguồn nhân lực Việt Nam trước ngưỡng cửa hội nhập.
Báo Nhân Dân, ngày 11/11/2015. [4]
PGS.TS.Phạm Công Nhất. (2014). Để giai cấp công nhân Việt Nam
thực sự là lực lượng tiên phong trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa
đất nước. Tạp chí Cộng sản. [5]
C.Mác và Ph.Ăngghen. (2002). Toàn tập, Tập 20, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. [6]
Đảng Cộng sản Việt Nam. (1994). Văn kiện hội nghị lần thứ bảy
Ban chấp hành Trung Ương khoá VII. Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. [7]
Đảng Cộng sản Việt Nam. (2008). Văn kiện hội nghị lần thứ sáu
Ban chấp hành Trung Ương khoá X. Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. [8]
Đại học Quốc gia Hà Nội. (2010). Giai cấp công nhân Việt Nam
trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Nxb Chính
trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội. [9]
Đảng Cộng sản Việt Nam. (2011). Văn kiện Đại hội đại biểu toàn
quốc lần thứ XI. Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 22 [10]
Đảng Cộng sản Việt Nam. (2016). Văn kiện Đại hội đại biểu toàn
quốc lần thứ XII. Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. [11]
Mạch Quang Thắng. (2014). Nghiên cứu, phát triển lý luận về giai
cấp công nhân Việt Nam. Tạp chí Khoa học chính trị, số 2. [12]
ThS. Nguyễn Văn Thuân. (2013). Sứ mệnh lịch sử của giai cấp
công nhân và cách mạng xã hội chủ nghĩa. Trung tâm đào tạo từ xa - Trường Đại học Kinh tế quốc dân.