Tiểu luận về đề tài: Sức khỏe tinh thần của GenZ hiện nay môn Kỹ năng thuyết trình | Học viện Công Nghệ Bưu Chính Viễn Thông

lOMoAR cPSD| 58647650
HỌC VIỆN CÔNG NGHỆ BƯU CHÍNH VIỄN THÔNG
CƠ SỞ TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH KHOA
QUẢN TRỊ KINH DOANH 2
-----------------------------
TIỂU LUẬN MÔN KỸ NĂNG THUYẾT TRÌNH
ĐỀ TÀI: SỨC KHỎE TINH THẦN CỦA GENZ HIỆN NAY
Giảng viên hướng dẫn: Lê Hoàng Mai Ngành: Kế Toán Lớp: D22CQKT01-N
Nhóm sinh viên thức hiện: Nhóm 2
Trịnh Vân Cơ – N22DCKT009
Nguyễn Thảo Linh – N22DCKT028
Trần Thị Thùy Trang – N22DCKT081
TP. Hồ Chí Minh, ngày 29 tháng 12 năm 2023. lOMoAR cPSD| 58647650 MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU:.........................................................................................................3
I.KHÁI NIỆM VỀ SỨC KHỎE TINH THẦN......................................................4
II.NGUYÊN NHÂN DẪN ĐẾN VẤN ĐỀ VỀ SỨC KHỎE TINH THẦN..........5
1.Căng Thẳng Về Tài Chính...................................................................................5
2.Công Việc & Triển Vọng.....................................................................................6
3. Áp Lực Từ Gia Đình...........................................................................................6
4. Áp Lực Học Tập.................................................................................................8
5. Những Căng Thẳng, Áp Lực khác......................................................................9
III. NHỮNG BIỂU HIỆN KHI SỨC KHỎE TINH THẦN CÓ VẤN ĐỀ........10
IV. TÌNH TRẠNG SỨC KHỎE TINH THẦN Ở GENZ HIỆN NAY...............13
V. BIỆN PHÁP GIẢI QUYẾT CÁC VẤN ĐỀ SỨC KHỎE TINH THẦN......14
VI. TỔNG KẾT......................................................................................................17
TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................................................19 LỜI MỞ ĐẦU:
Thế hệ Gen Z, được biết đến như những người trẻ sinh sau năm 1997, đang chứng
kiến một thế giới đầy biến động và thách thức, nơi mà sức khỏe tinh thần của họ trở thành
một chủ đề ngày càng quan trọng. Đối mặt với những thách thức đa dạng từ áp lực học
tập, ảnh hưởng của công nghệ, đến những vấn đề xã hội và môi trường, thế hệ này đang
phải đối mặt với những thách thức độc đáo trong việc duy trì sức khỏe tinh thần của mình.
Trong bối cảnh cuộc sống ngày nay trở nên ngày càng phức tạp, nhu cầu chú ý đến sức
khỏe tinh thần trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Bài tiểu luận của nhóm 2 sẽ giúp mọi
người đi sâu phân tích về những vấn đề đặc biệt liên quan đến sức khỏe tinh thần của thế
hệ Gen Z và nhìn từ nhiều góc độ khác nhau. Chúng ta sẽ cùng nhau khám phá những yếu
tố ảnh hưởng, cũng như các biện pháp có thể được áp dụng để cải thiện sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ này.
Bằng cách nhìn sâu vào những thách thức đặt ra, chúng ta có thể hiểu rõ hơn về cách
mà thế hệ Gen Z đối mặt với áp lực và stress, cũng như nhận diện những nguồn hỗ trợ và
chiến lược tự chăm sóc mà họ có thể tận dụng. Việc này không chỉ giúp chúng ta có cái
nhìn tổng quan về tình hình sức khỏe tinh thần hiện nay mà còn mở ra cơ hội đề xuất
những giải pháp để xây dựng một tương lai với thế hệ Gen Z vững mạnh và tích cực.
Bởi vì cũng đang trong độ tuổi genZ nên nhóm chúng 2 chúng em cũng phần nào hiểu
được vấn đề này hơn bao giờ hết. Và đó cũng là lý do nhóm chúng em chọn đề tài này để lOMoAR cPSD| 58647650
thuyết trình cũng như là đưa lại kiến thức và biện pháp cho các bạn trẻ có thể cải thiện hơn
về vấn đề tinh thần của chính mình.
I.KHÁI NIỆM VỀ SỨC KHỎE TINH THẦN.
- Sức khoẻ tinh thần chính là phương diện để chúng ta nhìn nhận lại những vấn đề của
bản thân từ mọi khía cạnh, góc độ một cách bao quát nhất. Vậy làm sao để gen Z "mở
lòng" với mental health và bắt đầu chăm sóc sức khỏe tinh thần của mình tốt hơn? Đầu
tiên, ta cần hiểu rõ thế nào là : “Sức khoẻ tinh thần”? Nguồn: Internet
- Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO) định nghĩa:“Sức khỏe tinh thần là một trạng
thái khỏe mạnh mà trong đó, mỗi cá nhân nhận biết được khả năng của bản thân, có thể
ứng phó với sự căng thẳng thông thường, làm việc hiệu quả và có sự đóng góp cho cộng đồng”.
- Thuật ngữ sức khỏe tinh thần – mental health – vốn không phải là mới trên thế giới.
Nhưng tại Việt Nam, phải cho tới khi đại dịch Covid 19 xảy ra, mọi người mới quan tâm
hơn tới sức khỏe tinh thần của chính mình nhiều hơn. Vì vậy, ta cần phải hiểu rõ hơn về
sức khỏe tinh thần chính, ấy là những vấn đề hiện diện sâu bên trong con người chúng ta,
đây chính là chìa khóa quan trọng giúp chúng ta thấu hiểu những cảm xúc, suy nghĩ của chính mình.
- Nói như vậy để thấy rằng “sức khỏe tinh thần” là yếu tố vô cùng quan trọng trong
đời sống cảm xúc lành mạnh của con người, đó là niềm hạnh phúc tự tại từ bên trong, một
cảm giác vững chắc về bản thân và khả năng kiểm soát bản thân dù đang ở trong bất cứ
một tâm trạng nào. Sức khỏe tinh thần lành mạnh sẽ xây dựng và duy trì những giá trị sâu
sắc cấu thành nên bản chất của một con người. lOMoAR cPSD| 58647650
II.NGUYÊN NHÂN DẪN ĐẾN VẤN ĐỀ VỀ SỨC KHỎE TINH THẦN.
- Nhà tâm lý Lê Hương Giang chia sẻ: "Theo nghiên cứu, mỗi người ít nhất một lần
rơi vào trạng thái trầm cảm trong đời”. Vì vậy, stress hay rối loạn trầm cảm không phải là
vấn đề của riêng thế hệ nào. Chúng ta nhận thấy tỉ lệ người mắc stress hay rối loạn trầm
cảm tăng lên có thể do lĩnh vực sức khỏe tinh thần ngày càng được quan tâm. Và đặc biệt
là thế genZ chúng ta chiếm nhiều trong số đó.
- Cuộc sống ngày càng hiện đại khiến cho giới trẻ luôn phải đối diện với nhiều áp lực
hơn từ công việc, học tập cho đến những "deadline" đến từ cuộc sống bên ngoài. Từ đó,
những căn bệnh liên quan đến tinh thần, như trầm cảm, căng thẳng..., xuất hiện ngày càng
nhiều và đang có xu hướng "trẻ hóa".
Nguồn: https://special.vietnamplus.vn/
- Có nhiều nguyên nhân khiến chúng ta gặp vấn đề trong sức khỏe tinh thần, trong số
đó phải kể đến một vài nguyên nhân chủ yếu: Căng Thẳng Về Tài Chính; Công Việc &
Triển Vọng; Áp Lực Từ Gia Đình; Áp Lực Học Tập; Những Căng Thẳng, Áp Lực Khác...
1.Căng Thẳng Về Tài Chính.
- Khái niệm về sức khỏe tinh thần của thế hệ Gen Z trở nên ngày càng phức tạp khi
chúng ta nhìn sâu vào vấn đề càng thẳng về tài chính mà họ phải đối mặt. Gen Z thường
phải đối mặt với áp lực tài chính từ việc phải tự trang trải chi phí sinh hoạt, học phí, và
thậm chí là việc mua nhà. Thậm chí những người không có nguồn thu nhập ổn định có thể
phải đối diện với lo lắng về khả năng đảm bảo cuộc sống hàng ngày. Áp lực tài chính trở
thành một trong những điểm đen lớn nhất, khiến họ phải đối diện với những thách thức
đáng kể. Việc tự trang trải chi phí hàng ngày, đối mặt với bất động sản giá cao, và đồng
thời duy trì một cuộc sống độc lập đang đặt ra những áp lực khó khăn về mặt tâm lý. lOMoAR cPSD| 58647650
- Gen Z, mặc dù năng động và sáng tạo, thường xuyên phải đối mặt với khả năng
không chắc chắn về thu nhập và việc duy trì một mức sống ổn định. Lo lắng về khả năng
đảm bảo chi phí hàng ngày, cùng với áp lực từ những mục tiêu tài chính dài hạn như sở
hữu nhà và tích lũy tiền dự trữ, tạo ra một tình trạng căng thẳng tài chính có thể ảnh hưởng
sâu sắc đến trạng thái tinh thần của họ. Điều này thậm chí có thể làm suy giảm lòng tự tin
và khả năng chấp nhận bản thân, tạo nên một khía cạnh quan trọng của vấn đề sức khỏe tinh thần của Gen Z.
2.Công Việc & Triển Vọng.
- Áp lực từ xã hội và công việc được xem là một trong những nguyên nhân chính dẫn
đến sức khỏe tinh thần không ổn định của giới trẻ. Mỗi ngày, họ phải đối mặt với sự đòi
hỏi về thành công, hoàn thiện bản thân và tạo được ấn tượng với mọi người xung quanh.
Sự cạnh tranh gay gắt và quyền lực xã hội thường khiến cho áp lực tinh thần của giới trẻ
tăng lên không ngừng, gây ra căng thẳng và căng thẳng không cần thiết.
- Gen Z thường đối mặt với áp lực học tập đáng kể và quyết định sự nghiệp trong
một thế giới cạnh tranh. Các yêu cầu cao về thành tích học tập, sự không chắc chắn về
tương lai và cảm giác bị “định hình” sớm và những kỳ vọng lớn từ bố mẹ gen x có thể gây
ra căng thẳng, trầm cảm và lo lắng về tương lai.
• Sự Không Chắc Chắn Trong Sự Nghiệp: Gen Z đối diện với một thế giới lao động
không ngừng biến đổi, nơi sự không chắc chắn và sự thay đổi nhanh chóng là điều
tất yếu. Sự lo ngại về việc mất việc làm và khó khăn trong việc tìm kiếm cơ hội
nghề nghiệp có thể tạo ra căng thẳng và lo âu, đặt ra câu hỏi về sự ổn định tương lai.
• Áp Lực Chọn Nghề: Ngày nay, việc chọn nghề không chỉ là quyết định cá nhân mà
còn là một dạng áp lực đặt ra từ xã hội và gia đình. Gen Z cảm nhận áp lực lớn từ
việc phải chọn một nghề mà không chỉ đam mê mà còn đảm bảo một tương lai ổn
định. Áp lực này có thể gây ra lo lắng và sự bất an về hình mục đích cuộc sống và
định hình tương lai nghề nghiệp.
=> Tất cả những lo ngại và áp lực này đều đóng góp vào trạng thái tinh thần của Gen Z,
đặt ra thách thức lớn trong việc duy trì sức khỏe tinh thần và tìm kiếm sự ổn định trong
một môi trường công việc đầy biến động.
3. Áp Lực Từ Gia Đình.
- Một khía cạnh quan trọng trong việc hiểu rõ vấn đề sức khỏe tinh thần của thế hệ
Gen Z là áp lực từ gia đình, một yếu tố có thể gây ra những tác động lớn đến trạng thái
tâm lý và tinh thần của họ.
- Hơn thế nữa, thế hệ Z là một thế hệ ít nhận được sự đồng cảm mỗi khi bày tỏ sự lo
âu. Được sinh ra trong thời kỳ ổn định và phát triển, thế hệ Z hẳn được cho là không nên
cảm thấy “bất ổn” khi so sánh với những thế hệ khác phải sống trong chiến tranh hay đói
nghèo. Chắc hẳn, tất cả chúng ta đều đã từng nghe thấy người lớn nói rằng: “Lớn bằng lOMoAR cPSD| 58647650
từng này rồi, sao còn không…?” hay “Thời bằng tuổi mày, bọn tao đã làm được bao nhiêu việc rồi đấy”.
Nguồn: https://special.vietnamplus.vn/
- Với thế hệ 8x và 9x, áp lực thành công còn lớn hơn do được sinh ra trong điều kiện
kinh tế tốt hơn, nhận được sự đầu tư và chăm sóc hết mực từ bố mẹ nên lại càng “không
có lý do gì để thất bại”.
• Quy Định Cuộc Sống và Nghề Nghiệp: Gia đình thường đóng vai trò quan trọng
trong việc định hình giá trị, mục tiêu và định hình nghề nghiệp của Gen Z. Áp lực
từ gia đình để theo đuổi một lối sống cụ thể hay lựa chọn nghề nghiệp nhất định có
thể tạo ra căng thẳng và lo âu khi Gen Z cảm thấy áp đặt và không linh hoạt với mong muốn cá nhân.
• Mối Quan Hệ Gia Đình: Mối quan hệ gia đình đôi khi cũng đóng góp vào áp lực
tinh thần. Các mâu thuẫn gia đình, sự không hiểu biết và thiếu hỗ trợ có thể tạo ra
môi trường căng thẳng, làm suy giảm tâm trạng và khả năng chấp nhận bản thân của Gen Z. lOMoAR cPSD| 58647650 Nguồn: Internet
=> Những áp lực từ gia đình không chỉ làm ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần mà còn tác
động lớn đến sự phát triển và tự chủ của thế hệ này.
4. Áp Lực Học Tập.
- Gen Z được cho rằng sung sướng hơn rất nhiều khi được sinh ra trong hòa
bình, công nghệ phát triển cực kỳ mạnh, mọi thứ đều có sẵn, thậm chí "khi ta không
biết thì tra Google",... Cha mẹ có suy nghĩ rằng cuộc sống sau chiến tranh có sự
giúp đỡ của công nghệ thông tin nên việc làm việc, học tập sẽ không còn khó khăn
như trước nữa nên mong muốn con cái của mình phải làm được nhiều điều lớn lao
trong xã hội, cho con cái học nhiều thứ mà không quan tâm tới cảm nhận của con.
- Sinh ra trong thời đại bùng nổ về công nghệ và thông tin, genZ không những
luôn bị bội thực bởi hàng núi thông tin mà còn bị áp lực của bạn bè xung quanh.
“Hội chứng sợ bị bỏ lỡ” (fear of missing out, hay FOMO) là một hiện tượng
thường thấy trong giới trẻ hiện nay. Việc cập nhật liên tục thông tin và hình ảnh về
cuộc sống của người khác làm cho thế hệ này có thường xuyên có cảm giác thất
vọng về bản thân. Lo ngại về tương lai học vấn cũng là một yếu tố gây áp lực tâm
lý. Gen Z thường đặt ra những câu hỏi về giá trị của bằng cấp, khả năng tiếp tục
học vấn sau đại học, và liệu họ có thể đáp ứng được kỳ vọng xã hội về mặt học thuật.
• Cạnh Tranh và So Sánh: Môi trường học tập ngày nay thường tạo ra sự cạnh
tranh cao và sự so sánh liên tục với đồng học. Sự so sánh này có thể dẫn đến
cảm giác không đủ và áp lực về việc nỗ lực để không bị "lạc lõng" trong cuộc đua thành tích.
• Ảnh Hưởng Từ Gia Đình và Xã Hội: Áp lực học tập cũng có thể đến từ gia
đình, với kỳ vọng của phụ huynh đôi khi đặt ra những áp lực không cần thiết.
Ngoài ra, xã hội cũng thường định hình định kiến về thành công qua việc đạt được điểm số cao.
- Gen Z là một thế hệ đầy triển vọng với tinh thần cầu tiến và luôn luôn làm
mới mình để bắt kịp với xu thế xã hội. Họ khao khát được thể hiện khả năng của
mình, họ muốn được công nhận và vì thế mà họ đặt ra cho mình những mục tiêu có
phần "quá sức" nhằm đạt được thành tựu hào nhoáng như bao người khác. Các bạn
trẻ với tâm lý muốn chứng tỏ bản thân, luôn mong muốn có thể đạt được mục tiêu
của chính mình nên họ luôn "nỗ lực điên cuồng" để có thể đạt được những điều đó.
Có thể nói Gen Z sẽ không cho mình dừng lại nếu như đang cảm thấy thua kém
người khác hàng ngày họ luôn đặt ra những "deadline", "KPI" cho mình để tiếp tục cố gắng.
- Gen Z bởi họ đang bị ngợp trước thành tích đến từ môi trường xung quanh,
đặc biệt là mạng xã hội. Ai đó chỉ cần cập nhật một profile thật xịn sò lên các lOMoAR cPSD| 58647650
phương tiện truyền thông đại chúng, dù chưa có tính xác thực nào ở đây, nhưng vô
hình trung cũng đã khiến Gen Z thêm một mục tiêu để cố gắng trong hành trình hoàn thiện bản thân.
5. Những Căng Thẳng, Áp Lực khác,...
- Giáo dục về “sức khỏe tinh thần” vẫn chưa đủ tập trung trong chương trình
giảng dạy. Việc thiếu kiến thức này khiến cho giới trẻ không biết cách xử lý stress,
lo lắng hay trầm cảm trong cuộc sống hàng ngày. Điều này dẫn đến việc tăng nguy
cơ cho các vấn đề sức khỏe tinh thần và ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống của họ.
- Công nghệ và mất cân bằng sống: Gen Z đã lớn lên với công nghệ, và mặc
dù nó mang lại nhiều lợi ích, nhưng cũng có những hệ quả không mong muốn. Sự
nghiện smartphone và tiêu thụ liên tục các nội dung trực tuyến có thể gây ra mất
cân bằng sống và cản trở quá trình phát triển xã hội, giao tiếp trực tiếp và xây dựng
mối quan hệ. Điều này có thể dẫn đến cảm giác cô đơn, tách biệt và loại bỏ khỏi xã
hội, góp phần vào nguy cơ mắc các bệnh tâm lý.
- Thay đổi xã hội và vấn đề môi trường: Gen Z sống trong một thế giới đầy
thay đổi xã hội và đối mặt với những vấn đề môi trường nghiêm trọng. Những lo
ngại về biến đổi khí hậu, kỷ luật toàn cầu, bạo lực, và bất bình đẳng xã hội có thể
gây ra lo lắng, hoang mang và tâm trạng u sầu trong thế hệ trẻ.
- Thế hệ Z vốn dĩ là những đứa trẻ tưởng như được sinh ra trong một thời kỳ
phát triển thuận lợi. Nhưng đi kèm theo đó là những vấn đề phát sinh của thời đại
mới. Cuộc sống ngày càng hiện đại đồng nghĩa với sự xuất hiện của áp lực liên
quan đến phương tiện truyền thông xã hội và công nghệ. Ví dụ, nếu trước đây việc
bắt nạt chỉ có thể diễn ra trực tiếp thì bây giờ các bạn trẻ có thể phải đối mặt với
điều này trên mạng xã hội, với mức độ phức tạp và căng thẳng gấp nhiều lần.
- Xưa khi buồn chán sẽ tìm bạn bè để tâm sự, khi có niềm vui cũng chia sẻ
cùng nhau. Giờ khi buồn chán thì có trong tay chiếc điện thoại hoặc các thiết bị kết
nối internet, nên người trẻ có xu hướng một mình nhiều hơn, dẫn đến mất đi sự kết
nối. Mạng xã hội cũng dẫn đến peer pressure (áp lực đồng trang lứa), đây là áp lực
rất lớn và là nguyên nhân dẫn đến đa phần các bạn trẻ bị căng thẳng, stress.
- Cũng có một thực tế là các bạn lạm dụng các khái niệm về sức khỏe tâm
thần quá nhiều, các bạn hiểu nhưng hiểu chưa tới. Như khi gặp chuyện gì lại nghĩ
chắc mình trầm cảm rồi… và việc lạm dụng này sẽ trở thành nguyên nhân để đổ
thừa, không chịu cố gắng hoặc tìm cách để giải quyết vấn đề. Bên cạnh đó, khi mà
khái niệm này trở nên phổ biến thì mọi người sẽ bình thường hóa và cho rằng
không cần phải chữa hay điều trị. lOMoAR cPSD| 58647650 Nguồn: Internet
=> Hiểu rõ về những yếu tố gây ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý của Gen Z là cực kỳ
quan trọng. Chúng ta cần cung cấp sự hỗ trợ và thông qua giáo dục, tâm lý học và các biện
pháp hỗ trợ khác để giúp Gen Z vượt qua những thách thức này và phát triển một tâm lý
khỏe mạnh. Bằng cách tạo ra môi trường hỗ trợ và đồng hành cùng Gen Z, chúng ta có thể
giúp đưa ra giải pháp cho các vấn đề tâm lý và tạo nền tảng cho một tương lai tốt đẹp hơn cho thế hệ trẻ.
III. NHỮNG BIỂU HIỆN KHI SỨC KHỎE TINH THẦN CÓ VẤN ĐỀ.
- Sức khỏe tinh thần không lành mạnh được bắt nguồn từ những thói quen không
lành mạnh, những nhận thức, quan niệm hạn hẹp, sức khỏe tinh thần còn được bắt nguồn
từ những yếu tố thuộc về môi trường, khách quan bên ngoài mà chúng ta bị ảnh hưởng và
tác động, thậm chí là những tổn thương, chấn động, sự kiện đã từng diễn ra khi chúng ta
còn nhỏ. Nếu chúng ta không nhận thức, quan sát và thấu hiểu được gốc rễ của những vấn
đề này thì những vòng lặp sẽ luôn được lặp đi lặp lại như một dấu hiệu chúng ta phải quan
tâm và trở về với bên trong của mình.
- Sức khỏe tinh thần của Gen Z có thể phản ánh qua một số biểu hiện, những dấu
hiệu này có thể tùy thuộc vào từng người. Sau đây là một số biểu hiện phổ biến cho thấy
Gen Z có thể đang gặp vấn đề về sức khỏe tinh thần:
Tăng cường sử dụng mạng xã hội: Với sự bùng nổ của mạng xã hội, Gen Z
thường xuyên dành thời gian lớn trên các nền tảng này, tạo ra một thế giới ảo
đa dạng và đầy thách thức. Việc so sánh bản thân với người khác, đặt ra áp lực
để đáp ứng tiêu chuẩn về hình ảnh và thành công, trở thành một phần không thể
tách rời của cuộc sống trực tuyến. Sự cần khao khát sự chấp nhận và sự công lOMoAR cPSD| 58647650
nhận từ cộng đồng trực tuyến đôi khi khiến Gen Z tìm kiếm quá mức sự chú ý và phê phán. Nguồn: Internet
• Sự thiếu tự tin và áp lực về hình ảnh: Sự thiếu tự tin thường xuất phát từ sự so
sánh không ngừng với những hình ảnh "hoàn hảo" trên mạng xã hội. Việc này
không chỉ làm giảm giá trị bản thân mà còn tạo ra một cảm giác không đủ. Áp
lực để có được vẻ ngoại hình hoàn hảo thường dẫn đến những biện pháp cực
đoan, bao gồm cả thay đổi cơ thể và sử dụng các ứng dụng chỉnh sửa ảnh. Sự
mong đợi về việc phải đáp ứng với tiêu chuẩn đẹp này có thể tạo ra một tâm lý
căng thẳng, đặt ra lo ngại về hình ảnh cá nhân và đôi khi làm mất đi bản chất tự
nhiên của bản thân => Gen Z cần hiểu rằng giá trị cá nhân không nên dựa trên
tiêu chuẩn ngoại hình mà thay vào đó là sự đa dạng và cái đẹp tự nhiên của bản thân.
• Căng thẳng và lo lắng: Một trong những nguồn căng thẳng lớn đến từ áp lực
học tập không ngừng, với sự cạnh tranh khốc liệt và các kỳ thi quyết định
tương lai. Đồng thời, áp lực từ mạng xã hội càng làm gia tăng sự thiếu tự tin và
lo lắng về hình ảnh cá nhân. Sự so sánh không ngừng với cuộc sống của người
khác trên mạng tạo ra một chuỗi các tiêu chuẩn khó đạt được, đặt ra một thách
thức lớn về việc chấp nhận bản thân
• Thay đổi trong thói quen ăn uống và ngủ: Cảm giác căng thẳng và áp lực
thường xuyên dẫn đến những thay đổi đột ngột trong cân nặng, như một phản
ứng tự nhiên của tâm trí đối diện với áp lực về hình ảnh. Rối loạn giấc ngủ là
một người bạn đồng hành thường xuyên, khi cuộc sống nhanh chóng và không
chắc chắn làm khó khăn trong việc duy trì giấc ngủ liên tục. Những đêm thức
tỉnh và giấc ngủ không đủ sâu thường là điều bình thường, và những tâm trạng
buồn chán và mệt mỏi ngày càng trở nên quen thuộc. lOMoAR cPSD| 58647650
• Sự cô đơn và rút khỏi xã hội: Trong nỗ lực tránh khỏi áp lực xã hội và cuộc
sống trực tuyến, một số Gen Z chọn rút khỏi xã hội thực tế. Việc chỉ tương tác
qua màn hình có thể tạo ra sự cô đơn và cảm giác cách biệt, khiến họ dần mất
đi khả năng kết nối trong thế giới thực. Việc tương tác thường xuyên qua mạng
có thể tạo ra sự ngần ngại và cảm giác không thoải mái khi đối mặt với thế giới
ngoài kia. Sự cô đơn có thể trở thành bức tường ngăn cách, làm cho Gen Z khó
khăn trong việc hòa mình vào xã hội thực tế => Sự kết nối ảo thường không thể
thay thế được sự ấm áp và ý nghĩa của mối quan hệ trực tiếp.
• Sự thiếu hứng thú và năng lượng: Dưới áp lực từ cuộc sống nhanh chóng và
mạng xã hội, nhiều người trẻ cảm thấy mất mát hứng thú trong những hoạt
động mà trước đây họ đánh giá cao. Sự so sánh không ngừng và áp lực để đạt
được thành công có thể khiến họ mất đi ý nghĩa và niềm hứng thú trong cuộc
sống. Điều này dẫn đến trạng thái tâm lý và tinh thần mệt mỏi, thể hiện qua sự
thiếu năng lượng và sự mất mát hứng thú trong các hoạt động hàng ngày. Để
vượt qua thách thức này, việc tìm kiếm ý nghĩa và thiết lập cân bằng giữa áp
lực và sự thư giãn trở nên cực kỳ quan trọng để Gen Z duy trì sức khỏe tinh thần tích cực.
• Tăng cường sử dụng chất gây nghiện: Trong cuộc sống nhanh chóng và áp lực
ngày nay, Gen Z thường đối mặt với nhiều khó khăn và stress. Để đối mặt với
những áp lực này, một số người trẻ đã chọn cách tăng cường sử dụng các chất
gây nghiện như cafein và thức uống năng lượng, hy vọng rằng sẽ duy trì được
sự tỉnh táo và năng lượng trong cuộc sống hối hả. Thậm chí, mạng xã hội và trò
chơi điện tử cũng trở thành điểm đến để "tránh chạy" khỏi thế giới thực. Sự
lạm dụng trong việc sử dụng mạng xã hội và trò chơi có thể tạo nên một thế
giới ảo, nơi mà Gen Z có thể tìm kiếm sự "thoả mãn" tâm trạng và quên đi áp lực xã hội.
• Hiện tượng về tâm lý và hành vi tự tử trong genZ: Áp lực từ xã hội, gia đình và
bản thân, kết hợp với ảnh hưởng tiêu cực từ mạng xã hội, tạo ra một môi
trường căng thẳng và áp lực không kiểm soát. Sự so sánh không ngừng với
cuộc sống hoàn hảo trên mạng và khó khăn trong việc xây dựng mối quan hệ
xã hội thực tế đều là những yếu tố đặc biệt đẩy người trẻ vào tình trạng tâm lý và suy nghĩ về tự tử.
- Trong thế giới nhanh chóng và áp lực ngày nay, Gen Z đang đối mặt với một loạt
các biểu hiện khi sức khỏe tinh thần của họ gặp vấn đề. Sự thiếu hứng thú và năng lượng
là dấu hiệu đầu tiên của áp lực đôi khi không kiểm soát được từ xã hội và bản thân. Điều
này thường dẫn đến việc tìm kiếm thoải mái tạm thời qua việc tăng cường sử dụng chất
gây nghiện, cả trong thức ăn và thức uống.
- Sự cô đơn và khó khăn trong việc xây dựng mối quan hệ thực tế cũng là một vấn đề
nổi bật. Gen Z thường lạc lõng giữa thế giới ảo và thế giới thực, tăng cường sử dụng mạng lOMoAR cPSD| 58647650
xã hội và trò chơi điện tử để tránh khỏi áp lực. Sự cô đơn và rút khỏi xã hội trực tiếp ảnh
hưởng đến tâm lý và tinh thần của họ.
- Tất cả những biểu hiện này cùng nhau tạo nên một bức tranh sức khỏe tinh thần
phức tạp. Để giúp Gen Z vượt qua những khó khăn này, cần có sự chú ý và hỗ trợ toàn
diện từ cộng đồng, gia đình và hệ thống chăm sóc sức khỏe. Việc đàm phán và mở cửa cho
các cuộc trò chuyện về tâm lý, cũng như tạo ra môi trường hỗ trợ tích cực, là chìa khóa
quan trọng để họ có thể đối mặt và vượt qua những thách thức này một cách lành mạnh.
IV. TÌNH TRẠNG SỨC KHỎE TINH THẦN Ở GENZ HIỆN NAY.
- Thạc sĩ - bác sĩ CK1 Nguyễn Trung Nghĩa, đơn vị tâm lý tâm thần Bệnh viện Hoàn
Mỹ Sài Gòn, cũng nhìn nhận hiện nay có một bộ phận người trẻ vẫn có biểu hiện mất
phương hướng khi gặp những tổn thương và tìm đến những cách giải quyết tiêu cực. Đa
phần vì các bạn trẻ chưa có đủ kỹ năng để giải quyết vấn đề, nên khi gặp một vấn đề nào
đó thì các bạn sẽ bế tắc và chọn cách là không giải quyết nữa. Tuy nhiên, vẫn có một số
bạn trẻ gen Z rất bình tĩnh, sáng suốt tìm sự giúp đỡ và vẫn biết tự soi chiếu vào bên trong
mình để tìm câu trả lời, cũng như hướng giải quyết.
- Theo bác sĩ Nghĩa, số lượng người trẻ đến bệnh viện khám về sức khỏe tâm thần có
gia tăng qua các năm. Tại bệnh viện thì các ca bệnh là người trẻ chiếm đến 70% số lượng
bệnh nhân đến khám. “Mở quá nhiều tab sẽ làm hao pin” – một phép ẩn dụ cho cuộc sống
của gen Z hiện đại: họ đang chạy xung quanh với quá nhiều tab mở trong đầu. Thế hệ Z
phải liên tục chuyển đổi giữa các màn hình: mạng xã hội, học tập, công việc, giải trí… Và
cùng lúc đó, hàng ngàn những mối lo khác cũng đang vây quanh tâm trí họ.
- Theo Hiệp hội Tâm lý Hoa Kỳ, chỉ 45% Gen Z cho biết sức khỏe tâm thần của họ
ổn hoặc rất tốt. Tất cả các nhóm thế hệ khác đều có kết quả tốt hơn về thống kê này, bao
gồm Millennials (56%), Gen Xers (51%) và Boomers (70%). Con số trên đã cho thấy Gen
Z là thế hệ trầm cảm nhất, các thành viên của nhóm này có nhiều khả năng tìm đến các
liệu pháp hoặc tư vấn sức khỏe tâm thần hơn so với các thành viên của nhóm khác.
Khoảng 37% thành viên nhóm gen Z – tỷ lệ cao hơn bất kỳ thế hệ nào trước đây – cho biết
đã làm việc với chuyên gia sức khỏe tâm thần. lOMoAR cPSD| 58647650
Nguồn: https://special.vietnamplus.vn/
- Trên thực tế, số liệu được đưa ra ở hội thảo “Trầm cảm – Hãy cùng trò chuyện”
(Viện Sức khỏe Tâm thần tổ chức) cho thấy, mỗi năm Việt Nam có hơn 40.000 người tự tử
do trầm cảm – nhiều hơn gấp 2,5 lần người chết vì tai nạn giao thông. Rối loạn lo âu là
căn bệnh phổ biến và có xu hướng tăng cao ở những xã hội phát triển.
- Gen Z là một thế hệ bùng nổ trong lo âu: 50% vấn đề sức khoẻ tâm lý xảy ra ở tuổi
teen (13-19 tuổi) và 75% diễn ra ở tuổi 24. 1/6 người trẻ hiện tại đang bị rối loạn lo âu.
Thế hệ Z là thế hệ được đặt nhiều kỳ vọng nhất, nhưng cũng là thế hệ mong manh nhất.
Sự lo lắng triền miên dẫn tới nhiều hệ luỵ như hoảng loạn, suy sụp tinh thần, mất ngủ, đau
tức ngực và khó thở, và thậm chí là tự tử.
=> Sự âu lo này không chỉ đơn thuần là vấn đề y tế, mà đã trở thành một căn bệnh xã hội
cần được quan tâm hơn bao giờ hết. Sức khoẻ tinh thần đã trở thành một vấn đề cần được
quan tâm hơn bao giờ hết, đặc biệt là thế hệ trẻ (gen Z).
V. BIỆN PHÁP GIẢI QUYẾT CÁC VẤN ĐỀ SỨC KHỎE TINH THẦN.
- Mặc dù được xem là thế hệ “dễ tổn thương”, thế hệ Z vẫn được coi là những người
tiên phong trong việc tìm hiểu và chăm sóc sức khỏe tinh thần. Giống như bước đầu tiên
để chữa lành, bạn phải chấp nhận rằng bản thân khó có thể chịu đựng được áp lực.
- Khác với hầu hết những thế hệ đi trước, thế hệ Z có tư tưởng sống mới cùng nhận
thức cao về giá trị con người. Người trẻ nói không với kỳ thị, kỳ thị giới tính, kỳ thị dân
tộc, kỳ thị vùng miền và trong đó có cả kỳ thị những căn bệnh tâm lý.
- Nếu trước đây, người ta ngại nói về sức khỏe tinh thần, trốn tránh các vấn đề của
bản thân hay thậm chí nghĩ rằng bệnh tâm lý là một điều tệ hại để nói ra thì hế hệ Z đang
xem sức khoẻ tinh thần là phần quan trọng hơn bao giờ hết. Các bạn trẻ hiện nay đã có sự
thay đổi rõ rệt trong nhận thức và thái độ về vấn đề sức khỏe tinh thần. Các bạn hiểu khá lOMoAR cPSD| 58647650
rõ rằng các khóa trị liệu, hay quá trình làm việc với những nhà chuyên môn là một hành
trình hỗ trợ để các bạn đối diện với những tổn thương đã bị dồn nén, để nâng đỡ bản thân
theo cách phù hợp, để khám phá các ẩn ức bên trong và có những sự điều chỉnh phù hợp
để đi qua những khó khăn này.
- Rối loạn lo âu, hay trầm cảm có thể xảy đến với bất kỳ ai, bao gồm cả người thân
trong gia đình, hay bạn bè của chúng ta. Bởi vậy, gia đình, người xung quanh và xã hội nói
chung đóng một vai trò quan trọng trong việc đồng hành và giúp đỡ những người mắc
chứng lo âu và trầm cảm, để họ có thể vượt qua được căn bệnh này, và có một sức khỏe
tinh thần ổn định hơn. Dưới đây là một số cách thức để chúng ta có thể áp dụng, từ đó
đồng hành với những người lo âu, trầm cảm trên con đường cải thiện sức khỏe tâm lý.
• Cân bằng giữa công việc và cuộc sống: Chúng ta thường đối mặt với áp lực từ
công việc, học tập và cuộc sống cá nhân. Hãy quản lý thời gian hiệu quả, đặt ưu
tiên và học cách nghỉ ngơi và thư giãn khi cần thiết. Đừng quá cố gắng vùi đầu
vào deadline hay chạy theo những kì vọng của mọi người xung quanh mà đối xử khó khăn với bản thân.
• Rèn luyện thể dục thể thao và chế độ ăn uống hợp lý: Tập thể dục không nhất
thiết phải là nâng tạ tại phòng tập gym hay luyện tập cho các cuộc chạy
marathon. Đi bộ lên phòng học hoặc đơn giản là đứng lên vươn vai trong giờ
nghỉ giải lao có thể giúp bạn thả lỏng ngay lập tức trong mọi tình huống căng
thẳng. Mức độ căng thẳng và chế độ dinh dưỡng hợp lý có mối liên quan mật
thiết với nhau. Khi bị căng thẳng ta thường có xu hướng sử dụng các loại đồ ăn
vặt có đường, chất béo nhiều hơn. Đồ ăn có thể làm bạn bình tĩnh phần nào, tuy
nhiên, việc này không hề có lợi cho sức khỏe thể chất của bạn. Cố gắng tránh đồ
ăn có đường/chất béo. Chăm ăn trái cây, rau quả và cá có hàm lượng axit béo
omega-3 cao vì chúng có thể làm giảm các triệu chứng căng thẳng. lOMoAR cPSD| 58647650
Nguồn: https://special.vietnamplus.vn/
Lắng nghe thấu cảm (empathic listening): theo Indeed, là kỹ năng lắng nghe chú
tâm và tương tác với nhằm thấu hiểu cảm xúc của người nói, bên cạnh những ý
tưởng và suy nghĩ của họ. Đúng là như vậy, khi mình nhận thức được tình trạng
sức khoẻ tinh thần của bản thân, mình đã lập tức tìm cách chữa lành. Đó là mình
đã tìm một roommate, mặc dù mình vẫn rất lo sợ, nhưng sau một thời gian mình
đã không còn một mình nữa, mình đã có thêm những người bạn để sẻ chia. lOMoAR cPSD| 58647650
Nguồn: https://special.vietnamplus.vn/
• Hãy chia sẻ nhiều hơn: Hãy chia sẻ một điều mà bạn chưa bao giờ nói với một
người, chưa bao giờ nói ra với một thứ. Đó có thể là một khát khao, một bí mật,
hoặc một niềm tiếc nuối hay nỗi thất vọng. Thậm chí, đó có thể chỉ là những
điều mà bạn nghĩ là “vặt vãnh” trong cuộc sống thường nhật của hai người. Hãy
đẩy những cảm xúc, suy nghĩ, ra ngoài cơ thể. Bạn có thể chia sẻ cho người
thân, bạn thân, người bạn tin tưởng.
• Khám phá và phát triển sở thích cá nhân: nếu bạn có hoặc là chưa có đam mê
hoặc sở thích của riêng mình thì hãy cố gắng tìm kiếm và phát triển nó hơn, ít
nhiều điều đó sẽ mang lại niềm vui cho bạn, cảm giác được làm thứ gì đó mình
thích sẽ khiến cho tinh thần thoải hơn rất nhiều.
• Hít thở thật sâu và hãy cười thật nhiều hơn! Trong khi thở nông gây ra tình
trạng căng thẳng, thì thở sâu sẽ cung cấp oxy cho máu, giúp tập trung cơ thể và
đầu óc minh mẫn. Còn tiếng cười sẽ giải phóng endorphin giúp cải thiện tâm
trạng và giảm mức độ hormone. Tiếng cười đánh lừa hệ thần kinh khiến bạn cảm thấy vui vẻ hơn.
- Sống trong thời đại cởi mở, dường như nhiều bạn trẻ đang khép mình lại, có thể vì quá
choáng ngợp, có thể vì chưa tìm thấy lối đi riêng. Song, chúng ta không thể mãi né tránh
hay cố chịu đựng những cảm xúc tiêu cực. Năng lượng từ bên trong mới là bộ đồ đẹp nhất,
là nụ cười tươi tắn nhất mà những bạn trẻ có thể khoác lên mình. Việc sử dụng những biện
pháp xoa dịu tinh thần đều chỉ là nhất thời, cốt lõi của chúng vẫn xuất phát từ niềm tin vào chính bản thân. lOMoAR cPSD| 58647650
Nguồn: https://special.vietnamplus.vn/
- Thật vậy, gen Z là một thế hệ dễ tổn thương, thế hệ lo âu, nhưng cũng là thế hệ có sức
chịu đựng bền bỉ và khát khao chữa lành lớn nhất. Chính sự áp lực từ điều kiện ngoại cảnh
khiến thế hệ Z ý thức được rõ hơn ai hết tầm quan trọng của sức khỏe tinh thần. Họ sẵn
sàng đón nhận thử thách, bài học để khiến họ trở nên tốt hơn, trở thành một người tròn đầy
và hoàn thiện hơn. Tuy nhiên, khó khăn nào rồi cũng sẽ qua, và cuộc sống này, dù tàn
nhẫn và thử thách nhường nào, vẫn sẽ luôn có hi vọng về một ngày mai tươi sáng. VI. TỔNG KẾT.
- Johann Wolfgang đã từng nói: “Lý thuyết thì chỉ là màu xám/ Còn cây đời thì mãi
xanh tươi”. Cho dù chúng ta có đọc bao nhiêu sách, tìm hiểu mọi kiến thức về sức khỏe
tinh thần mà không trở về với bên trong chính mình đi chăng nữa, thì đó cũng chỉ là lý
thuyết được thể hiện ở dạng bề mặt. Vì vậy, khi chúng ta tiếp nhận bất kì thông tin hoặc
giá trị nào thì hãy đủ tỉnh táo và dùng trái tim để đón nhận nó. Bởi chữa lành không phải
là một dạng lý thuyết và đó không phải là những vấn đề thuộc về lý trí, thế nên chúng ta
không cần cố chấp phân biệt đúng hoặc sai. Cứ chậm rãi nhìn nhận, quan sát và để cho
bản thân – phần tảng băng chìm bên trong mình được làm những điều mình muốn. Sức
khỏe tinh thần chính là cầu nối để chúng ta thấu hiểu bản thân mình, nếu đại dịch đã mang
lại cho chúng ta nhiều trải nghiệm và cung bậc cảm xúc, nếu chúng ta được thôi thúc để
yêu thương và chấp nhận bản thân vô điều kiện. Thì đây chính là thông điệp dành cho bạn
và đây là lúc để chúng ta sẵn sàng bước sang chặng hành trình mới.
- “Tích cực lên, đừng trầm cảm nữa!” là một câu nói đầy sáo rỗng. Thật vậy, vẫn có
nhiều người không thể hiểu được vấn đề sức khỏe tinh thần mà thế hệ Z nói riêng, thế hệ
trẻ nói chung đang phải đối mặt. Dù là lo âu, trầm cảm hay bất kỳ vấn đề sức khỏe về tinh lOMoAR cPSD| 58647650
thần, người bệnh luôn cần được trấn an rằng họ không đơn độc một mình trong cuộc chiến
này. Họ cần được nhắc nhở rằng mình sẽ được đồng hành, sẻ chia và thấu hiểu bởi những người xung quanh.
Nguồn: https://special.vietnamplus.vn/
- Ngoài ra, nếu bạn muốn tìm đến các dự án liên quan đến Sức khỏe tinh thần, hãy tìm thêm các dự án: •
Đường dây nóng Ngày Mai: là một dịch vụ miễn phí, cung cấp thông tin về sức
khoẻ tinh thần và tham vấn tâm lý trực tiếp qua điện thoại cho người trẻ trầm cảm
và người thân của họ. •
Mindful-Nest: Trạm dừng chân cho những chuyển giao từ bên trong tâm bão.
Mindful-Nest tạo không gian cho quá trình chuyển hóa đang cần diễn ra bên trong bạn. •
Giao Tiếp Trắc Ẩn: là sự kết hợp giữa tư duy và ngôn ngữ cho phép xây dựng
tương quan chân thật, hiệu quả và cộng tác trong công việc và cuộc sống. lOMoAR cPSD| 58647650
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bài viết “Thế hệ lo âu trưởng thành từ những áp lực”, Vietnamplus,
https://special.vietnamplus.vn/2022/02/08/genz-the-he-lo-au/.
2. Tài liệu “ Sức khỏe tinh thần trong đời sống”, Studocu, 2021/2022,
https://www.studocu.com/vn/u/54795888?sid=219558811702983434
3. Bài viết “ What is Mental Health?”, SAMHSA, 24/04/2023,
https://www.samhsa.gov/mental-health.
4. Bài viết “Sức khỏe tinh thần”, Trung tâm y tế quận, 10/06/2020,
http://trungtamyte.tanphu.hochiminhcity.gov.vn/tin-tuc-su-kien/suc-khoe-tinhthan- cmobile555-7707.aspx. 5. Ảnh trên Pinterest. -THE END-