Tìm hiểu những quy định - Hàng không dân dụng | Học viện Hàng Không Việt Nam

Tìm hiểu những quy định……
Dịch vụ tìm kiếm cứu nạn hàng không (TKCN) là một dịch vụ
quan trọng và cần thiết để bảo vệ tính mạng và tài sản của người
và tàu bay khi xảy ra hiểm họa, rủi ro và tai nạn hàng không.
Dịch vụ TKCN được quy định bởi các văn bản pháp luật của
Việt Nam và các khuyến cáo thực hành của Tổ chức hàng không
dân dụng quốc tế (ICAO). Các cơ quan, đơn vị, tổ chức và cá
nhân liên quan có trách nhiệm phối hợp, hiệp đồng và thực hiện
các hoạt động TKCN theo nguyên tắc chỉ huy thống nhất, chủ
động, kịp thời và hiệu quả. Cục Hàng không Việt Nam là cơ
quan chủ trì, chỉ đạo và hợp tác quốc tế trong lĩnh vực TKCN
hàng không dân dụng tại Việt Nam.
Cơ quan quản lý chính về SAR tại Việt Nam là Ủy ban Quốc gia
Tìm kiếm Cứu nạn (NSARC). Được thành lập vào năm 2005,
NSARC chịu trách nhiệm giám sát mọi khía cạnh của các hoạt
động SAR trên toàn quốc, bao gồm:
 Phát triển và thực hiện các kế hoạch và chiến lược SAR quốc gia.
 Phối hợp các hoạt động SAR liên quan đến nhiều cơ quan và bên liên quan.
 Giám sát và đánh giá năng lực và nguồn lực SAR. [Hình
ảnh logo Ủy ban Quốc gia Tìm kiếm Cứu nạn (NSARC), Việt Nam] I.
Định nghĩa và mục đích của dịch vụ tìm kiếm cứu
nạn hàng không dân dụng (SAR),
Hệ thống SAR hoạt động dưới khuôn khổ của Tổ chức Hàng
không Dân dụng Quốc tế (ICAO), một cơ quan chuyên môn của
Liên Hợp Quốc. Mỗi quốc gia thành viên có trách nhiệm thành
lập và duy trì một dịch vụ SAR trong lãnh thổ và vùng trời của
mình. Các dịch vụ này được điều phối bởi các Trung tâm Điều
phối Cứu nạn (RCC) hoạt động 24/7, theo dõi các tín hiệu gặp
nạn, nhận cảnh báo và huy động nguồn lực cho các hoạt động tìm kiếm cứu nạn.
Khả năng của một dịch vụ SAR khác nhau tùy theo nguồn lực
có sẵn ở mỗi quốc gia. Tuy nhiên, các yếu tố phổ biến thường bao gồm:
 Máy bay tìm kiếm: Máy bay cánh cứng và trực thăng được
trang bị các thiết bị tìm kiếm chuyên dụng như radar,
camera hồng ngoại và đèn hiệu khẩn cấp.
 Tàu cứu hộ: Thuyền, tàu và các tàu thủy khác để thực hiện
các hoạt động tìm kiếm cứu nạn trên biển.
 Đội tìm kiếm mặt đất: Nhân viên được huấn luyện đặc biệt
để tìm kiếm người sống sót trong các điều kiện địa hình và thời tiết khác nhau.
 Đội y tế di tản: Các chuyên gia y tế và thiết bị để sơ cứu và
vận chuyển người sống sót đến các cơ sở y tế.
Dịch vụ SAR đóng một vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an
toàn cho hàng không dân dụng. Bằng cách cung cấp một mạng
lưới ứng phó khẩn cấp toàn cầu, nó mang lại cho hành khách và
phi hành đoàn sự tin tưởng khi biết rằng sẽ có sự trợ giúp trong
trường hợp xảy ra tai nạn hoặc tình huống khẩn cấp.
II. Khung pháp lý và khuyến nghị thực tế cho SAR tại Việt Nam
Năm 1994, một nghị định mang tính bước ngoặt đã đánh dấu bộ
quy định toàn diện đầu tiên cho hệ thống SAR của Việt Nam.
Nghị định số 109/CP đặt nền tảng cho một cách tiếp cận đa cơ
quan, vạch ra vai trò và trách nhiệm của các bộ, ngành và chính
quyền địa phương trong việc ứng phó với các tình huống khẩn
cấp. Nghị định này cũng thành lập Ủy ban Quốc gia Tìm kiếm
Cứu nạn (NSARC) làm cơ quan điều phối trung tâm cho tất cả các hoạt động SAR.
Các quy định SAR của Việt Nam đã trải qua nhiều lần sửa đổi
và cập nhật để đáp ứng các nhu cầu đang thay đổi và những
thông lệ quốc tế tốt nhất. Các cột mốc quan trọng bao gồm:
 Năm 2005: Thành lập NSARC thành một cơ quan thường
trực với thẩm quyền và nguồn lực được tăng cường.
 Năm 2012: Ban hành Nghị định số 86/2012, nhấn mạnh
hơn nữa tầm quan trọng của hợp tác quốc tế và công tác
phòng chống thiên tai trong các hoạt động SAR.
 Năm 2017: Giới thiệu Nghị định số 30/2017, bộ quy định
toàn diện và mới nhất, chi tiết về cơ cấu tổ chức, quy trình
hoạt động và phân bổ nguồn lực cho các hoạt động SAR
trong các tình huống thảm họa khác nhau.
Dịch vụ Tìm kiếm Cứu nạn Hàng không Dân dụng (SAR) tại
Việt Nam hoạt động dưới một khuôn khổ pháp lý và thực tiễn
mạnh mẽ, ưu tiên phản ứng nhanh chóng và hiệu quả đối với các
trường hợp khẩn cấp về hàng không. Khuôn khổ này dựa trên
hai trụ cột: luật pháp Việt Nam và các tiêu chuẩn của Tổ chức
Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO).
Luật pháp Việt Nam, chẳng hạn như Luật Hàng không Dân dụng
và Luật Tìm kiếm Cứu nạn Quốc gia, thành lập hệ thống SAR
quốc gia và xác định trách nhiệm của các cơ quan chính phủ
khác nhau trong việc điều phối và tiến hành các hoạt động tìm
kiếm cứu nạn. Các luật này nêu rõ các loại sự cố yêu cầu can
thiệp SAR, quy trình thông báo, giao thức triển khai nguồn lực
như máy bay và đội cứu hộ, và cơ chế hợp tác với các nước láng giềng.
Annex 12 của ICAO về Tìm kiếm Cứu nạn thiết lập các tiêu
chuẩn được công nhận toàn cầu mà Việt Nam tuân thủ. Các tiêu
chuẩn này bao gồm các khía cạnh như đào tạo nhân sự, yêu cầu
về thiết bị, giao thức liên lạc và quy trình hoạt động cho các loại
hình tìm kiếm cứu nạn khác nhau. Điều này đảm bảo khả năng
tương thích và hợp tác liền mạch với các dịch vụ SAR quốc tế
trong trường hợp xảy ra sự cố xuyên biên giới.
III. Trách nhiệm và phối hợp của các cơ quan, đơn vị, tổ
chức và cá nhân liên quan trong hoạt động SAR
Trong bất kỳ hoạt động Tìm kiếm Cứu nạn (SAR) nào đối với
các tình huống khẩn cấp về hàng không dân dụng tại Việt Nam,
một bản giao hưởng phức tạp gồm các cơ quan, đơn vị và cá
nhân phối hợp nhịp nhàng để thực hiện các phản ứng kịp thời và
hiệu quả. Cục Hàng không Dân dụng Việt Nam (CAAV) đóng
vai trò là nhạc trưởng chính, giám sát toàn bộ hoạt động và đảm
bảo tuân thủ các quy định quốc gia và quốc tế.
Tổng công ty Quản lý Bay Việt Nam (VATM) đóng vai trò quan
trọng, sử dụng mạng radar của mình để theo dõi máy bay gặp
nạn và chuyển tiếp thông tin quan trọng đến Trung tâm Điều khiển bay Việt Nam (VNMC).
Các trung tâm cấp cứu khẩn cấp tại sân bay địa phương bắt đầu
hoạt động, kích hoạt các giao thức khẩn cấp, bảo vệ hiện trường
vụ việc và chuẩn bị cho những người sống sót tiềm năng. Đồng
thời, các trung tâm tìm kiếm cứu nạn trên biển huy động tàu
thuyền và thủy thủ nếu vụ việc liên quan đến vùng nước. Các cơ
quan địa phương, bao gồm cảnh sát, dịch vụ y tế và phòng cháy
chữa cháy, sẵn sàng hỗ trợ các nỗ lực tìm kiếm mặt đất và cung
cấp hỗ trợ quan trọng cho người sống sót.
Giao tiếp giữa các cơ quan này là tối quan trọng, được tạo điều
kiện thông qua các đường dây nóng chuyên dụng và nền tảng
chia sẻ thông tin thời gian thực CAAV đóng vai trò là trung tâm
điều phối, phân bổ nguồn lực.
Dịch vụ SAR của Việt Nam hướng tới sự cân bằng mong manh
giữa những thành tựu đáng ngưỡng mộ và những thách thức dai
dẳng. Bất chấp những hạn chế về nguồn lực, bao gồm hạn chế
về thiết bị chuyên dụng và đội ngũ nhân sự tinh gọn, dịch vụ này
vẫn đạt được những thành công ấn tượng. Các hoạt động trước
đây, như cuộc giải cứu 19 người sống sót khỏi chiếc trực thăng
bị rơi ở địa hình đồi núi năm 2011, cho thấy sự cống hiến và kỹ
năng của nhân viên SAR. Tuy nhiên, nhu cầu cải tiến vẫn còn.
Đào tạo liên tục về các kỹ thuật tìm kiếm nâng cao, sử dụng
công nghệ tốt hơn và tăng cường đầu tư vào thiết bị là những
bước quan trọng để nâng cao hơn nữa khả năng ứng phó.