Tóm tắt lý thuyết môn Mạng máy tính nội dung về: Đại cương về mạng máy tính

Tóm tắt lý thuyết môn Mạng máy tính nội dung về: Đại cương về mạng máy tính của Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông với những kiến thức và thông tin bổ ích giúp sinh viên tham khảo, ôn luyện và phục vụ nhu cầu học tập của mình cụ thể là có định hướng ôn tập, nắm vững kiến thức môn học và làm bài tốt trong những bài kiểm tra, bài tiểu luận, bài tập kết thúc học phần, từ đó học tập tốt và có kết quả cao cũng như có thể vận dụng tốt những kiến thức mình đã học vào thực tiễn cuộc sống. Mời bạn đọc đón xem!

lOMoARcPSD|37922327
ĐẠI CƯƠNG VỀ MẠNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORK)
A. TỔNG QUAN
Định nghĩa: Mạng máy tính là hệ thống liên kết nhiều máy tính lại với nhau nhằm trao đổi thông tin,
chia xẻ các tài nguyên phần cứng, phần mềm và tạo điều kiện làm việc theo hình thức kết hợp.
Kết nối mạng máy tính:
kết nối trực tiếp thông qua dây dẫn đặc trưng – tín hiệu số
kết nối thông qua modem và mạng điện thoại – tín hiệu số tín hiệu tương tự (analog)
Quy mô :
LAN (Local Area Network): vận tốc cao > < khoảng cách nhỏ, cho phép chia xẻ phần
cứng. WAN (Wide Area Network): khoảng cách xa, chủ yếu chia xẻ phần mềm, trao đổi
thông tin.
Phần mềm mạng:
Phần mềm hệ thống (Network Operating System…) nghi thức thuyền thông (network
protocols) đặc trưng cho 2 cấu hình: khách–chủ (chlient –server) và ngang hàng (peerto-
peer) .
Phần mềm tiện ích và chuyên dụng (đảm bảo chức năng mô hình, bảo mật, hổ trợ tính năng
mạng…)
Lợi ích của mạng:
Chia xẻ tài nguyên phần cứng giảm giá thành trang bị hệ thống, tạo điều kiện cho nhiều
người có thêm lợi ích sử dụng các thiết bị khác nhau.
Chia xẻ tài nguyên phần mềm, dữ liệu tăng hiệu quả và năng suất sử dụng: - Dịch vụ
tập tin (file server)
- Hình thức đa sử dụng phần mềm (bản quyền chung - multilicense) - Tiết kiệm
thời gian
Trao đổi thông tin, làm việc kết hợp: e-mail, groupware, e-conference, chat… Một số ứng
dụng cụ thể – truyền thông trực tuyến (on-line communication) :
Thư tín điện tử (E-mail):
- Chuyển nhanh chóng, không phụ thuộc vị trí
- Thuận tiện cho việc truyền tin cho nhóm
- Sao lại, hiệu chỉnh, lưu giữ dễ dàng Tham chiếu từ xa (e-conference, pop-up,
chat…):
- Hạn chế các cuộc gặp mặt trực tiếp
- Đối thoại ở khoảng cách xa
- Chủ động về thời gian Một số ứng dụng khác:
- Thông báo, quảng cáo điện tử
- Cơ sở dữ liệu trực tuyến
- Dịch vụ thương mại on-line (tin tức, tìm kiếm thông tin, mua sắm, trò chơi…)
- Ngân hàng điện tử
- Truyền thông multimedia (voice mail, video conference…)
- Kết nối các dịch vụ mạng với các phương tiện viễn thông: điện thoại, máy fax,
ĐT di dộng… (WAP Wireless Application Protocol).
- Mạng tích hợp ISDN (Integrated Services Digital Network)
B. ĐẠI CƯƠNG VỀ KỸ THUẬT MẠNG MÁY TÍNH
B.1. Phương tiện truyền thông
Ở mức độ vật lý, truyền thông của mạng máy tính thực hiện qua 2 công đọan:
* Mã hóa dữ liệu tín hiệu
lOMoARcPSD|37922327
* Truyền tín hiệu trên phương tiện truyền
Phân loại:
Dây đồng:
- cắp xoắn (twisted pair – UTP, STP);
- cáp đồng trục (coaxial cable)
Sợi quang:
- Thuận lợi: không bị nhiễu ĐT, truyền di xa hơn, mang nhiều thông tin hơn
- Bất lợi: thiết bị đầu cuối đắt tiền, xác định và xử lý chỗ gãy phức tạp…
Sóng vô tuyến: tần số radio (RF) – hệ thống vệ tinh
Sóng vi ba: khả năng định hướng 1 phía
Hồng ngoại: cự ly gần
Laser
Tài liệu trực quan: DEMO 6 – Network Essentials
B.2. Truyền thông cục bộ không đồng bộ
* Không đồng bộ (asynchronous): bên gửi và bên nhận không cần liên hệ với nhau khi truyền tin.*
Phương tiện chuyển bit: dòng điện với điện thế khác nhau.
* Chuẩn truyền thông: tốc độ truyền, sự tương thích phần cứng…
- ITU (International Telecommunications Union)
- EIA (Electronic Industries Association)
- IEEE (Institute for Electrical and Electronic Engineers)
* Chuẩn RS-232 (EIA): chuẩn thông dụng cho các thiết bị truyền thông tuần tự không đồng bộ (bàn
phím, modem…): RS-232 bắt đầu mỗi ký tự bằng bit khởi đầu và kết thúc ký tự bằng một thời gian
nghỉ tối thiểu bằng 1 bit và gửi mỗi bit với thời gian như nhau. * Tốc độ đặc trưng: baud (bps) 9600,
19200, 28800 56K
* Đặc trưng phần cứng truyền không đồng bộ:
lOMoARcPSD|37922327
- Dải tần (bandwidth): tốc độ tối đa phần cứng có thể thay đổi tín hiệu (Hz)
Định lý lấy mẫu Nyquist: liên hệ giữa dải tần và tốc độ truyền tín hiệu tối đa
D B K 2 ln
D: tốc độ truyền, B: dải tần, K: số trị điện thế.
- Độ trễ tín hiệu: làm giảm tốc độ truyền lý thuyết.
B.3. Truyền thông khoảng cách xa
Truyền thông khoảng cách xa mất tín hiệu dùng tín hiệu tương tự (analog) thay cho tín hiệu số
(digital) các kỹ thuật điều biến (modulation): gửi tín hiệu mã hóa lên một sóng liên tục hình sin (sóng
mang).
* Các kỹ thuật điều biến:
- Điều biên (AM), điều tần (FM), điều pha (PSM)
Phần cứng: modem (modulation – demodulation)
- Hệ thống điện thoại
- Mạch tuần tự cho thuê (lease-line).
* Sự truyền đồng thời nhiều tín hiệu với tần số sóng mang khác nhau Khái niệm dồn kênh
(multiplexing)
multiplexor
demultiplexo
r
lOMoARcPSD|37922327
Phân loại:
- Dồn kênh chia tần (FDM – Frequency Division Multiplexing)
- Dồn kênh chia thời gian (TDM – Time Division Multiplexing) luân phiên xoay vòng cho
các phần tử tham gia
- Dồn kênh chia bước sóng (WDM – Wavelength Division Multiplexing) cáp quang.
* Phương thức truyền byte: gói tin (packet): dữ liệu được truyền liên tục và chia thành những gói nhỏ
- Bên gửi và bên nhận có thể hợp tác khi truyền tin (kiểm tra đúng sai)
- Có thể chia thời gian cho nhiều quá trình truyền hoăc nhiều máy
mạng truyền gói (packet switching network) Cấu
trúc gói tin:
SOH
D liu trong góiD liu trong gói
SOH: start of header; EOT: end of transmission
B.4. Công nghệ LAN và đồ hình mạng
Hình thức truyền thông mạng:
Truyền trực tiếp điểm nối điểm (point-to-point) dạng mạng lưới (mesh network): đơn
giản, bảo mật tốt nhưng cấu hình nặng nề --> chỉ dùng đặc biệt trong một số trường hơp nối
xa hoặc trực tiếp.
Công nghệ mạng nội bộ (LAN): cho phép các máy tham gia luân phiên dùng chung phương
tiện truyền để truyền thông tin dưới dạng các gói tin. --> hình thức phổ biến cho mạng cục
bộ hiện nay.
Các đồ hình mng LAN:
lOMoARcPSD|37922327
Tài liệu trực quan: DEMO 3, DEMO11 – Network Essentials
* Đầu dây và phần cứng giao tiếp
Dạng đồ hình
Mô hình
Ví dụ
Đồ hình tuyến
(bus topology)
ETHERNET 10Mbps
FAST ETHERNET 100 Mbps
Sử dụng kt Cảm sóng đa truy phát
hiện đụng (CSMA/CD)
LOCALTALK (Apple)
230000
bps
Sử dụng kt Cảm sóng đa truy
tránh đụng (CSMA/CD)
Đồ hình sao
)
(
star topology
ATM (Asynchronous transfer
mode) dùng cáp quang, tố độ
lớn hơn 100Mbps
Đồ hình vòng
(ring topology)
IBM Token Ring 16 triệu bps
Sử dụng công nghệ phát token
FDDI (Fiber Distributed Data
Interconnection) 100 triệu bps
Sử dụng công nghệ self healing để
phát hiện sự cố và tự động phục
hồi
Đồ hình đa diện
(kết hợp)
lOMoARcPSD|37922327
Tài liệu trực quan: DEMO 6 – Network Essentials
B.5. Công nghệ WAN và công nghệ định tuyến
* Công nghệ WAN: khả năng mở rộng nối với nhiều điểm trên một phạm vi rộng.
* Phần cứng cơ bản: mạch chuyển gói (packet switch) thiết bị chuyên dụng hoặc máy tính.
* Mô hình:
* Định tuyến trong WAN
Khả năng mở rộng của WAN thông qua việc gắn thêm các mạch chuyển gói --> để hoạt động hiệu quả,
các mạch chuyển gói phải có bảng định tuyến (sơ đồ nối mạng) đảm bảo:
Định tuyến toàn thể
Định tuyến tối ưu (thuật giải Dijkstra)
Tính bảng định tuyến --> phần mềm đặc dụng: định tuyến tĩnh (static routing) và định tuyến động
(dynamic routing).
*Ví dụ:
ARPANET (tiền thân của Internet)
X.25 (chuẩn của ITU – thông dụng ở Châu Au)
ISDN (Integrated Services Digital Network), B-ISDN, ATM
Frame Relay (dự trên sóng mang tần số cao khoảng cách xa)
B.6. Nghi thức và sự phân tầng
Bàn về cấu trúc phần mềm với hệ thống mạng.
* Nhu cầu: giúp lập trình viên sử dụng và thực hiện các quá trình giao tiếp bằng ngôn ngữ bậc cao
thuận tiện hơn --> cần thiết tạo ra sự đồng thuận sử dụng các quy tắc khi trao đổi thông điệp --> sự
xuất hiện của nghi thức (protocols).
* Hoạch định thiết kế nghi thức:
Mô hình tham chiếu 7-tầng của ISO (International Organisation for Standardisation)
lOMoARcPSD|37922327
4 VẬN CHUYỂN Cách thức vận chuyển (sắp xếp gói, loại trừ gói trùng,
(TRANSPORT LAYER) truyền lại gói mất, xử lý nghẽn mạng...)
5 PHIÊN GIAO DỊCH Cách thức thiết lập phiên truyền thông với hệ thống ở xa,
(SESSION LAYER) xác lập mật khẩu .
6 TRÌNH BÀY Cách thức biểu diễn dữ liệu
(PRESENTATION LAYER)
7 ỨNG DỤNG Cách thức một trình ứng dụng sử dụng hoặc tham chiếu
(APPLICATION LAYER) mạng
* Cách thức tổ chức và hoạt động của phần mềm phân tầng
Tài liệu trực quan: DEMO 7 – Network Essentials
BÀI ĐỌC THÊM
STT
TẦNG
TÊN GỌI
CHỨC NĂNG TÓM TẮT
1
VẬT LÝ
(
PHYSICAL LAYER
)
Tương ứng với phần cứng mạng
2
LIÊN KẾT DỮ LIỆU
(
DATA LINK LAYER
)
Cách thức tổ chức dữ liệu thành khung và cách truyền khung
trên mạng
3
MẠNG
(
NETWORK LAYER
)
Quy định cách gán địa chỉ và cách chuyển tiếp các gói trên
mạng
lOMoARcPSD|37922327
10 XU HƯỚNG TRONG
LĨNH VỰC MẠNG
Network World 29/4/96
Đây hiện thực về sức mạnh sẽ cải tổ công
việc kinh doanh cuộc sống của bạn trong
10 năm tới.
ngày mai phải chuẩn bị từ hôm nay. Đó
câu châm ngôn lại càng đúng trong lĩnh vực công
nghệ thông tin nhất trong lĩnh vực mạng
máy tính. Chỉ mới cách đây không lâu, Internet
còn được coiphương tiện của giới nghiên cứu
hàn lâm viện, thếhôm nay ai cũng nói về nó.
Mọi thứ đều thay đổi đến chóng mặt.
Đúng như dự đoán, máy tính xách tay đang đe
dọa ngôi chủ của máy tính để bàn (desktop)
trong khi các phần mềm truy cập từ xa và mạng
đang là thời thượng. Nhưng dù sao, giữa hiện tại
và tương lai cũng có một khoảng cách biệt. Ánh
hào quang của máy tính dùng bút (pen
computing) y giờ còn đâu? Phải chăng năm
1996 vẫn chưa "Năm ISDN"? Tại sao máy PC
vẫn chưa hoàn toàn thay thế các mainframe
kỹ? Nếu bạn chỉ nhìn vào tương lai dựa trên
những công nghệ riêng biệt thì không hình dung
được toàn bộ bức tranh chung. Công nghệ thông
tin không chỉ có mình nó. những thế lực
mạnh mẽ hơn nhiều điều khiển tiến trình phát
triển của CNTT. Đó văn hóa, chính trị, dân
số... Bài báo này giới thiệu 10 xu hướng trong
lĩnh vực mạng máy tính của thập kỷ tới dựa trên
ý kiến của hơn 20 chuyên gia, những người đã
lặn lội trong lĩnh vực này nhiều năm qua.
1. Ảo hóa tất cả
Đến giờ người ta nói nhiều về bộ nhớ ảo, đĩa ảo,
máy tính ảo, nối mạng ảo, chổ làm việc ảo, công
nhân ảo cả công ty ảo nữa. Đó là một xu thế
không thể tránh khỏi, xu thế ảo hóa tất cả
(virtualization of everything). Theo tài liệu của
công ty Gartner Group Inc., ước chừng sẽ có 55
triệu công nhân Mỹ làm việc từ xa tại nvào
cuối thế kỷ này. Hai nghề được đánh giá thích
hợp nhất với cái gọi là virtual work là: lập trình
máy tính quản trị thông tin. Hiện tượng ảo hóa
tất nhiên làm cho các chuyên gia về mạng phải
điên đầu và gặp không ít trở ngại. Mary Johnston
Turner, phó chủ tịch Northeast Consulting
Resources, Inc., nói: "Mạng công nhân ảo đặt
ra cả một loạt vấn đmới. Thật khó hình dung
công việc hổ trợ các nhân viên bạn không
bao giờ được thấy mặt". Đó các vấn đề liên
quan đến chi phí, hổ trợ các thiết bị riêng biệt,
giấy phép sử dụng phần mềm, trình độ quản lý...
sao thì rõ nét nhất là xu hướng ảo hóa mạng
máy tính. Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ
LAN, WAN đang từng bước làm cho điều đó trở
thành hiện thực. "Khoảng 5, 10 năm nữa, các
mạng dùng chung sẽ trở thành như một mạng
riêng đối với người dùng về định cấu hình
quản trị", Ungermann, người sáng lập First
Virtual Corp. nói. Những tiến bộ trong lĩnh vực
WAN sẽ được nhân đôi với sự xuất hiện các
LAN o, do đó sẽ dễ dàng hơn trong việc hổ trợ các
nhóm tác nghiệp ảo, thậm chí cả các công ty ảo có
thành viên luôn biến động. Các chuyên gia khuyên
rằng: hãy sáng suốt nắm được toàn bộ chi phí hổ
trợ cho mỗi người làm việc ảo; trong 5 năm tới chú
trọng tới kỹ năng hổ trợ từ xa (remote support
skills); quan tâm đến các sản phẩm mới của các
hãng thứ ba. Như vậy, bạn sẽ sẵn sàng để đến cuối
thế knày thể góp phần hổ trợ 55 triệu nhân viên
ảo trên toàn nước Mỹ.
2. Tập trung hóa CNTT
Ngày nay bạn hoàn toàn thể nói từ "Tập trung
hóa" (centralization) ở mọi nơi như ở ban hệ thống
thông tin (IS) của mình mà không sợ bị ai chỉ trích.
Thực ra thì CNTT tập trung hóa chưa bao giờ thực
sự biến mất khỏi nước Mỹ, nhưng phải thừa nhận
hình ảnh của bị lu mờ bởi cuộc ch mạng PC.
Bây giờ sự tập trung hóa lại tự khẳng định một cách
rõ nét, chủ yếu do nhiều công ty rơi vào tình trạng
lộn xộn về khâu ra quyết định phi tập trung hóa -
các máy đbàn không thể trao đổi được với nhau
qua các LAN riêng biệt. Hàng tỉ đô la dành cho các
công cụ nâng cao hiệu quả nhân nhưng không
phải lúc nào cũng đạt được mục đích toàn cục.
Xin đơn cử một trong những công ty lớn như Levis
Strauss Co. nổi tiếng bởi các bộ quần áo jean dùng
để trang bị cho nhiều người dân Mỹ. Mười năm
trước, công ty này có nhiều bộ phận độc lập liên hệ
với nhau qua ít nhất 4 hệ e-mail khác nhau,
WAN thì đủ loại - từ SNA đến X.25. Bạn cứ thử
hợp nhất các tiêu chuẩn lại với nhau mà xem: thực
tế có nghĩa là chẳng có một tiêu chuẩn nào cả. Giải
pháp là tập trung hóa các quyết định quan trọng có
ảnh hưởng tới tài sản CNTT chung, nmạng công
ty. Đó những Levis Strauss Co. đang làm để
phấn đấu có được hạ tầng sở nhờ đó toàn bộ
11.000 nhân viên của hãng thể truy cập dữ liệu
công ty suốt 24/24 giờ một khi được nối mạng.
"Công việc của bạn làm sao để lãnh đạo các
phòng ban có được cái nhìn thực tế hơn, giúp họ ra
được các quyết định công nghệ dựa trên thực tế chứ
không phải bằng cảm tính chủ quan của mình", ông
Simson của Research Board khuyên. 3. Tổ chức
mạng một cấp
Người quản trị mạng sẽ gặp khó khăn khi thay đổi
tổ chức mạng, nhưng sau đó tất cả sẽ đi vào ổn định.
Theo nhà vấn Robert Zawacki, tương lai sẽ thuộc
về kiểu tổ chức một cấp theo nhóm làm việc (team
based), đây cấu trúc CNTT linh hoạt nhất.
Ông đã tìm hiểu hàng trăm công ty đi đến kết
luận cho đến giờ người ta vẫn còn quản theo
kiểu mệnh lệnh đã lỗi thời của những năm 50.
Trong 10 năm tới, người quản trị mạng sẽ điều hành
các nhóm theo chức năng, chẳng hạn theo các LAN
và các WAN. Bản thân người quản trị cũng là một
phần của các nhóm quản bao gồm các quản trị
viên cao cấp tcác ban ngoài hệ thống thông tin
(non-IS). Các phụ trách nhóm hình thành công việc
phát sinh từ các nhóm chức năng - một số về CNTT,
một số về kinh doanh, còn số khác về sản xuất. Một
nhóm ảo như vậy có thể chỉ tồn tại trong thời gian
thực hiện dự án rồi giải tán khi công việc xong xuôi.
Don Tapscott, tác giả cuốn sách bán chạy nhất
The Digital Economy, cũng quan điểm như
vậy. Theo ông, các sản phẩm và dịch vụ 10 năm
tới sẽ chứa đựng tri thức của người tiêu dùng.
"Người thiết kế mạng phải phá bỏ bức tường
giữa họ hoạt động kinh doanh. Hãy bắt đầu từ
kiến trúc cho phép thu thập tối đa các u cầu
của người sử dụng. Sau đó thực thi mạng trở
thành hạ tầng mới dùng để sáng tạo chứ không
thuần túy chỉ là phương tiện truyền số liệu."
4. Nâng cao k xảo
bạn người lập trình C++, thợ soạn trang
Web, chuyên gia vTCP/IP hay kiến trúc sư cho
mạng đa giao thức dùng router, bạn luôn phải
trau dồi kiến thức và hoàn thiện tay nghề. Công
nghệ luôn thay đổi do đó để thể trụ được,
người ta phải biết thích nghi với những mới
xuất hiện. Trong 10 m tới sự thay đổi công
nghệ trong lĩnh vực mạng sẽ hội mới cho
các chuyên gia mạng có ý thức cầu tiến.
Tuy nhiên, nếu bạn cho rằng chỉ nắm vững công
nghệ đủ rồi, thì bạn lầm. Ngày nay, ngoài công
nghệ ra còn phải nắm vững công việc của
quan bạn. Bạn không làm được nếu không
hiểu thấu đáo hoạt động kinh doanh nơi bạn đang
làm việc. đây sự cạnh tranh từ bên ngoài.
Các hãng lớn như General Electric Co, The
Dun&Bradstreet Corp., Caterpillar Inc... đang
nhắm vào nhân công rẻ hơn ở các nước như Ấn
Độ, Ailen Đông Âu. Một nhà triển khai ứng
dụng mạng với 5 năm tay nghề ở Ấn Độ chỉ thu
nhập được 10.000 USD/năm, trong khi cũng
chuyên gia trình độ như vậy tại New York lại có
lương 65.000 USD/năm.
5. Intranets
Thời gian tới, người quản trị hệ thống thông tin
(HTTT) sẽ dành nhiều thời gian để xây dựng
mạng nội tại (Intranet), một kiểu kết hợp Internet
với mạng riêng của công ty. Sau một thời gian
thử nghiệm dự án Intranet dựa trên 66 server,
AT&T vừa đưa ra dịch vụ Network Notes.
Người ta nhận thấy rằng Intranet phát huy tác
dụng nhiều nhất trong lĩnh vực mua hàng từ xa,
một loại hình sẽ phát triển nở rộ vài năm tới.
Thăm hơn 200 công ty cho thấy CNTT dẫn
đầu về sử dụng Internet, tiếp sau ngành
marketing. Chỉ ngồi một chổ mà bán được hàng,
nhưng bán gì đây?
Người xây dựng HTTT trên Intranet nên khởi
đầu bằng những ng dụng đơn giản, dễ thuyết
phục. Lockheed Martin Corp. cho phép 40.000
nhân viên của mình đọc bản tin trên mạng và đặt
ra các câu hỏi nảy sinh. Mỗi nhà quản lý của US
WEST Inc. bây giờ thể nắm được tình hình
thời tiết mọi khu vực. Đáng tiếc báo chí
quảng cáo quá đáng cho Intranet, dường như
hãng nào cũng thể nhanh chóng xây dựng
được ứng dụng tầm cỡ công nghiệp kiểu như
Federal Express Corp. đảm bảo khách hàng luôn
theo dõi được lộ trình hàng hóa của mình.
"Quảng cáo làm người ta bỏ ra hàng triệu đôla
cho mọi thứ được gắn nhãn
lOMoARcPSD|37922327
Intranet/Internet", Ungermann của First Virtual
nói. Các chuyên gia khuyến cáo nên chú trọng
đến phương diện bảo mật của Intranet. Cần
những giải pháp thích hợp như của Lotus Notes
hoặc Microsoft Exchange đối với LAN. Nhiều
hãng lớn như EDS Corp. đã quyết định dùng
chính trình duyệt Web để xem dữ liệu gốc. Hiện
nay Navigator của Netscape sản phẩm hàng
đầu (front-end) khá rẻ dsử dụng. 6. Mua
bán từ xa
Mua bán từ xa còn gọi thương mại điện tử
(electronic commerce), là cơ hội thi thố tài năng
của các nhà quản trị mạng vì kết quả được thấy
rất rõ. "Hphải những người đi đầu công ty,
phải chỉ cho giám đốc thấy được nhược điểm của
ứng dụng này đề xuất kế hoạch cho tương
lai", Stan Leapcak, giám đốc dự án của META
Group Inc. nói. sao, phải hết sức chú ý đến
vấn đề bảo mật (security). Nhìn chung, c
chuyên gia đều lạc quan dự đoán rằng đến
năm 2000, nhiều tỉ đô la hàng hóa và dịch vụ sẽ
được thực hiện qua mạng, vào thời điểm PC
T.V sẽ hòa nhập với nhau. 7. Cụ thể hóa toàn
diện
Cung cấp sản phẩm dịch vụ theo yêu cầu cụ
thể của khách hàng cũng là một xu thế trong 10
năm tới. Người quản trị mạng phải thiết lập
nhiều mối tương quan với các khách hàng cụ thể.
"Chìa khóa cho cụ thể hóa toàn diện (mass
customazation) là những người sử dụng mạng",
Christopher Hart, chủ tịch The Spire Group nói.
"Chính họ chất kết dính để tất cả hoạt động
được một cách nhịp nhàng."
Tập đoàn khách sạn Ritz-Carlton cho bạn tầm
nhìn về tương lai của mình. Tổng giám đốc quyết
định phải cá thể hóa các dịch vụ khách sạn. Tất
cả các sở đều thu thập thông tin tphía khách
hàng, xác định những sở thích của họ và trên cơ
sở đó xây dựng một CSDL để tìm hiểu rút kinh
nghiệm. Công việc của ban HTTT dựng các
mạng hệ thống đtìm ra những khác biệt giữa
các thể. Trước hết phải đổi mới trang btrên
mạng để làm sao khách hàng thể dễ dàng cung
cấp thông tin về ý thích của mình, các nhận xét
đánh giá sản phẩm dịch vụ, qua các cuộc mua
bán, qua các kios, qua điện thoại, các dịch vụ
trực tuyến và E-mail.
Joseph Pine, tác giả cuốn "Mass Customization:
The New Frontier in Business Competition" nói:
"Bạn cần phải xây dựng các CSDL dùng chung
linh hoạt hơn nhiều so với trước, các mối liên kết
chặt chẽ với nhà sản xuất. Công nghệ của bạn
trong 10 năm tới phải tìm được tiếng nói chung
với các khách hàng riêng biệt".
8. OUTSOURCING
Tháng 3 vừa rồi, gần 200.000 công nhân của
General Motors đã đình công ng vừa sa thải
100 người có tay nghề cao. Nguyên nhân: dùng
nguồn lực từ bên ngoài (outsourcing) kinh tế
hơn. Đó là mối lo hay điều may mắn? Có người
cho rằng sử dụng nguồn lực khác không làm cho
các nhà quản trị mạng phải lo lắng. Thực sự thì
về vấn đề này không ngoại lệ: ngày nay nhiều
nhà quản trị mạng đang phải chuyển sang công việc
khác, chẳng hạn quản các hợp đồng nhập khẩu
nhân lực. Alan Paller, phụ trách nghiên cứu của
Data Warehousing Institute cho biết điều đó đã
xảy ra nhiều hãng văn phòng chính phủ liên
bang. Với việc sử dụng nhân lực bên ngoài, bạn
rảnh rổi đtiếp cận các vấn đề cao cấp, phức tạp
hơn nảy sinh trong 10 năm tới. Một lời khuyên: hãy
hướng outsourcing phục vụ cho lợi ích của bạn, tìm
cách thuyết phục lãnh đạo không giảm biên chế một
cách qđáng biết đâu một ngày nào đó phải
quay lại với những lực lượng cũ. 9. Giải thông lớn
ở mọi nơi
Quá nhiều quảng o về năng lực truyền thông
các nước phát triển. Thực tế, không phải lúc nào
người ta cũng nối được với Internet. Tất cả do
dải thông hiện có chưa đáp ứng được yêu cầu. "Ai
cũng nói đến Java, nhưng để vận hành Java, bạn cần
ISDN với năng lực gấp 10 lần hiện nay", một phân
tích viên nhận xét. Trong những năm tới sẽ đạt
được nhiều tiến bộ về dải thông, nhưng khi đó một
loạt vấn đề lại nảy sinh. "Hãy thử quản các LAN
WAN khi người dùng bắt đầu thưởng thức video
qua mạng".
Đến cuối thế kỷ, vấn đdải thông sẽ được giải quyết
chủ yếu nhờ vào hệ thống cáp đồng cặp xoắn, chứ
không phải từ phía cáp sợi quang. Tất nhiên không
phải hệ thống cáp hiện có. Các hãng truyền thông
đang hợp lực để đại tu trục xương sống. Các hãng
cáp còn mắc nvới người dùng mạng cần phải
nâng cấp hệ thống của họ, trong khi ít nhất 4
chuẩn modem đang thịnh hành. Những công nghệ
mới như Asymmetrical Digital Subscriber Line
(ADSL) và UDSL sẽ cuốn hút sự chú ý của ngành
công nghiệp. Nvậy, đến đầu thế kỷ tới, dải thông
nhiều megabit sẽ hợp với túi tiền của người sử dụng
và đến từng gia đình. sẽ được cung cấp qua h
cáp, qua cáp sợi quang dây đồng cặp xoắn đổi
mới. Đây sẽ hội lớn cho HTTT nối mạng để
xây dựng được các ứng dụng hữu ích làm thay đổi
bộ mặt toàn xã hội.
10. Tự do phát triển
Tháng 2 vừa qua, Quốc hội Mỹ thông qua đạo luật
bãi bỏ sự kiểm soát truyền thông từ phía chính phủ.
Người dùng hoan hỷ điều đó sẽ cho phép các
hãng truyền thông phát triển tdo, kéo gthành sử
dụng xuống, nhưng các chuyên gia e rằng trong vài
năm tới ích lợi thu được sẽ không nhiều. "Trước
hết, trong năm 1997, cần thông qua đạo luật chống
độc quyền. Chỉ khi đó các dịch vụ mới phát triển
nở rộ giống như những xảy ra với ISDN. Cạnh
tranh là động lực của sự phát triển", Metcalge, một
nhà phân tích thị trường nói. Petterson chung
quan điểm như vậy: "Trong lĩnh vực này, tôi lạc
quan, nhưng việc từ bỏ sự kiểm soát từ phía chính
phủ vẫn chưa phải là một cuộc cách mạng".
Cải cách hệ thống truyền thông cần thiết sẽ
xảy ra trên diện rộng. châu Âu người ta sẽ học
tập kinh nghiệm của Mỹ, nhưng ng không thể
một sớm một chiều được. "Ngay cả sau hàng trăm
năm, bạn vẫn phải đối mặt với các tiêu chuẩn khác,
trang bị khác và nền văn hóa khác", Daniel Briere,
chủ tịch TeleChoice, một công ty tư vấn truyền
thông nói. Kết luận
Thử hỏi một vị lãnh đạo công ty bất kỳ xem công
việc gì khó nhất. Chắc bạn sẽ nhận được câu trả
lời: Thay đổi cơ chế quản lý. Người ta sợ những
đổi thay, nhưng lại sống trong môi trường luôn
biến động.
Mười năm tới sẽ những năm mà biến đổi công
nghệ ảnh hưởng sâu sắc đến công việc của bạn,
là cơ hội lớn cho các nhà quản trị HTTT nhưng
cũng sẽ loại bỏ không thương tiếc những ai cố
níu lấy qkhứ. Tương lai sẽ thuộc về những
người lạc quan, hết lòng vì công việc. Ở đây
thể trích dẫn câu nói của Robert Kennedy: "Một
số người nhìn vào sự việc như vốn dĩ chúng thế
hỏi tại sao có. Còn tôi luôn nhìn vào những
cái chưa bao giờ tồn tại tự chất vấn tại sao
không".
* - Outsourcing: khái niệm mới, chqtrình kết
hợp với những nhân tố bên ngoài để thực hiện
phân tích hệ thống, lập trình, tổ chức dữ liệu cho
nội bộ của một tổ chức
| 1/9

Preview text:

lOMoARcPSD| 37922327
ĐẠI CƯƠNG VỀ MẠNG MÁY TÍNH (COMPUTER NETWORK) A. TỔNG QUAN
Định nghĩa: Mạng máy tính là hệ thống liên kết nhiều máy tính lại với nhau nhằm trao đổi thông tin,
chia xẻ các tài nguyên phần cứng, phần mềm và tạo điều kiện làm việc theo hình thức kết hợp.
Kết nối mạng máy tính:
• kết nối trực tiếp thông qua dây dẫn đặc trưng – tín hiệu số
• kết nối thông qua modem và mạng điện thoại – tín hiệu số tín hiệu tương tự (analog) Quy mô :
• LAN (Local Area Network): vận tốc cao > < khoảng cách nhỏ, cho phép chia xẻ phần
cứng. WAN (Wide Area Network): khoảng cách xa, chủ yếu chia xẻ phần mềm, trao đổi thông tin. Phần mềm mạng:
• Phần mềm hệ thống (Network Operating System…) nghi thức thuyền thông (network
protocols) đặc trưng cho 2 cấu hình: khách–chủ (chlient –server) và ngang hàng (peerto- peer) .
• Phần mềm tiện ích và chuyên dụng (đảm bảo chức năng mô hình, bảo mật, hổ trợ tính năng mạng…) Lợi ích của mạng:
• Chia xẻ tài nguyên phần cứng giảm giá thành trang bị hệ thống, tạo điều kiện cho nhiều
người có thêm lợi ích sử dụng các thiết bị khác nhau.
• Chia xẻ tài nguyên phần mềm, dữ liệu tăng hiệu quả và năng suất sử dụng: - Dịch vụ tập tin (file server) -
Hình thức đa sử dụng phần mềm (bản quyền chung - multilicense) - Tiết kiệm thời gian
• Trao đổi thông tin, làm việc kết hợp: e-mail, groupware, e-conference, chat… Một số ứng
dụng cụ thể – truyền thông trực tuyến (on-line communication) :
• Thư tín điện tử (E-mail): -
Chuyển nhanh chóng, không phụ thuộc vị trí -
Thuận tiện cho việc truyền tin cho nhóm -
Sao lại, hiệu chỉnh, lưu giữ dễ dàng… Tham chiếu từ xa (e-conference, pop-up, chat…): -
Hạn chế các cuộc gặp mặt trực tiếp -
Đối thoại ở khoảng cách xa -
Chủ động về thời gian Một số ứng dụng khác: -
Thông báo, quảng cáo điện tử -
Cơ sở dữ liệu trực tuyến -
Dịch vụ thương mại on-line (tin tức, tìm kiếm thông tin, mua sắm, trò chơi…) - Ngân hàng điện tử -
Truyền thông multimedia (voice mail, video conference…) -
Kết nối các dịch vụ mạng với các phương tiện viễn thông: điện thoại, máy fax,
ĐT di dộng… (WAP – Wireless Application Protocol). -
Mạng tích hợp ISDN (Integrated Services Digital Network)
B. ĐẠI CƯƠNG VỀ KỸ THUẬT MẠNG MÁY TÍNH
B.1. Phương tiện truyền thông
Ở mức độ vật lý, truyền thông của mạng máy tính thực hiện qua 2 công đọan:
* Mã hóa dữ liệu tín hiệu lOMoARcPSD| 37922327
* Truyền tín hiệu trên phương tiện truyền Phân loại: Dây đồng: -
cắp xoắn (twisted pair – UTP, STP); -
cáp đồng trục (coaxial cable) • Sợi quang: -
Thuận lợi: không bị nhiễu ĐT, truyền di xa hơn, mang nhiều thông tin hơn -
Bất lợi: thiết bị đầu cuối đắt tiền, xác định và xử lý chỗ gãy phức tạp…
• Sóng vô tuyến: tần số radio (RF) – hệ thống vệ tinh
• Sóng vi ba: khả năng định hướng 1 phía
• Hồng ngoại: cự ly gần • Laser
Tài liệu trực quan: DEMO 6 – Network Essentials
B.2. Truyền thông cục bộ không đồng bộ
* Không đồng bộ (asynchronous): bên gửi và bên nhận không cần liên hệ với nhau khi truyền tin.*
Phương tiện chuyển bit: dòng điện với điện thế khác nhau.
* Chuẩn truyền thông: tốc độ truyền, sự tương thích phần cứng… -
ITU (International Telecommunications Union) -
EIA (Electronic Industries Association) -
IEEE (Institute for Electrical and Electronic Engineers)
* Chuẩn RS-232 (EIA): chuẩn thông dụng cho các thiết bị truyền thông tuần tự không đồng bộ (bàn
phím, modem…): RS-232 bắt đầu mỗi ký tự bằng bit khởi đầu và kết thúc ký tự bằng một thời gian
nghỉ tối thiểu bằng 1 bit và gửi mỗi bit với thời gian như nhau
. * Tốc độ đặc trưng: baud (bps) 9600, 19200, 28800 56K
* Đặc trưng phần cứng truyền không đồng bộ: lOMoARcPSD| 37922327 -
Dải tần (bandwidth): tốc độ tối đa phần cứng có thể thay đổi tín hiệu (Hz)
Định lý lấy mẫu Nyquist: liên hệ giữa dải tần và tốc độ truyền tín hiệu tối đa
D B K 2 ln
D: tốc độ truyền, B: dải tần, K: số trị điện thế. -
Độ trễ tín hiệu: làm giảm tốc độ truyền lý thuyết.
B.3. Truyền thông khoảng cách xa
Truyền thông khoảng cách xa mất tín hiệu dùng tín hiệu tương tự (analog) thay cho tín hiệu số
(digital) các kỹ thuật điều biến (modulation): gửi tín hiệu mã hóa lên một sóng liên tục hình sin (sóng mang).
* Các kỹ thuật điều biến: -
Điều biên (AM), điều tần (FM), điều pha (PSM)
Phần cứng: modem (modulation – demodulation) - Hệ thống điện thoại -
Mạch tuần tự cho thuê (lease-line).
* Sự truyền đồng thời nhiều tín hiệu với tần số sóng mang khác nhau Khái niệm dồn kênh (multiplexing) multiplexor demultiplexo r lOMoARcPSD| 37922327 Phân loại: -
Dồn kênh chia tần (FDM – Frequency Division Multiplexing) -
Dồn kênh chia thời gian (TDM – Time Division Multiplexing) – luân phiên xoay vòng cho các phần tử tham gia -
Dồn kênh chia bước sóng (WDM – Wavelength Division Multiplexing) – cáp quang.
* Phương thức truyền byte: gói tin (packet): dữ liệu được truyền liên tục và chia thành những gói nhỏ -
Bên gửi và bên nhận có thể hợp tác khi truyền tin (kiểm tra đúng sai) -
Có thể chia thời gian cho nhiều quá trình truyền hoăc nhiều máy
mạng truyền gói (packet switching network) Cấu trúc gói tin: SOH
Dữ liệu trong góiDữ liệu trong gói EOT
SOH: start of header; EOT: end of transmission
B.4. Công nghệ LAN và đồ hình mạng
Hình thức truyền thông mạng:
• Truyền trực tiếp điểm nối điểm (point-to-point) – dạng mạng lưới (mesh network): đơn
giản, bảo mật tốt nhưng cấu hình nặng nề --> chỉ dùng đặc biệt trong một số trường hơp nối xa hoặc trực tiếp.
• Công nghệ mạng nội bộ (LAN): cho phép các máy tham gia luân phiên dùng chung phương
tiện truyền để truyền thông tin dưới dạng các gói tin. --> hình thức phổ biến cho mạng cục bộ hiện nay. Các đồ hình mạng LAN: lOMoARcPSD| 37922327
Dạng đồ hình Mô hình Ví dụ Đồ hình tuyến ETHERNET – 10Mbps (bus topology) FAST ETHERNET – 100 Mbps
Sử dụng kt Cảm sóng đa truy phát hiện đụng (CSMA/CD) LOCALTALK (Apple) – 230000 bps
Sử dụng kt Cảm sóng đa truy tránh đụng (CSMA/CD) Đồ hình sao ATM (Asynchronous transfer (
mode) – dùng cáp quang, tố độ star topolog ) y lớn hơn 100Mbps Đồ hình vòng
IBM Token Ring – 16 triệu bps (ring topology)
Sử dụng công nghệ phát token FDDI (Fiber Distributed Data
Interconnection) – 100 triệu bps
Sử dụng công nghệ self healing để
phát hiện sự cố và tự động phục hồi Đồ hình đa diện (kết hợp)
Tài liệu trực quan: DEMO 3, DEMO11 – Network Essentials
* Đầu dây và phần cứng giao tiếp lOMoARcPSD| 37922327
Tài liệu trực quan: DEMO 6 – Network Essentials
B.5. Công nghệ WAN và công nghệ định tuyến
* Công nghệ WAN: khả năng mở rộng nối với nhiều điểm trên một phạm vi rộng.
* Phần cứng cơ bản: mạch chuyển gói (packet switch) – thiết bị chuyên dụng hoặc máy tính. * Mô hình: * Định tuyến trong WAN
Khả năng mở rộng của WAN thông qua việc gắn thêm các mạch chuyển gói --> để hoạt động hiệu quả,
các mạch chuyển gói phải có bảng định tuyến (sơ đồ nối mạng) đảm bảo:
• Định tuyến toàn thể
• Định tuyến tối ưu (thuật giải Dijkstra)
Tính bảng định tuyến --> phần mềm đặc dụng: định tuyến tĩnh (static routing) và định tuyến động (dynamic routing). *Ví dụ:
• ARPANET (tiền thân của Internet)
• X.25 (chuẩn của ITU – thông dụng ở Châu Au)
• ISDN (Integrated Services Digital Network), B-ISDN, ATM
• Frame Relay (dự trên sóng mang tần số cao khoảng cách xa)
B.6. Nghi thức và sự phân tầng
Bàn về cấu trúc phần mềm với hệ thống mạng.
* Nhu cầu: giúp lập trình viên sử dụng và thực hiện các quá trình giao tiếp bằng ngôn ngữ bậc cao
thuận tiện hơn --> cần thiết tạo ra sự đồng thuận sử dụng các quy tắc khi trao đổi thông điệp --> sự
xuất hiện của nghi thức (protocols).
* Hoạch định thiết kế nghi thức:
Mô hình tham chiếu 7-tầng của ISO (International Organisation for Standardisation) lOMoARcPSD| 37922327 STT TÊN GỌI
CHỨC NĂNG TÓM TẮT TẦNG 1 VẬT LÝ
Tương ứng với phần cứng mạng
( PHYSICAL LAYER ) 2
LIÊN KẾT DỮ LIỆU
Cách thức tổ chức dữ liệu thành khung và cách truyền khung
( DATA LINK LAYER ) trên mạng 3 MẠNG
Quy định cách gán địa chỉ và cách chuyển tiếp các gói trên
( NETWORK LAYER ) mạng 4
VẬN CHUYỂN Cách thức vận chuyển (sắp xếp gói, loại trừ gói trùng, (TRANSPORT LAYER)
truyền lại gói mất, xử lý nghẽn mạng...) 5 PHIÊN GIAO DỊCH
Cách thức thiết lập phiên truyền thông với hệ thống ở xa, (SESSION LAYER)
xác lập mật khẩu . 6 TRÌNH BÀY
Cách thức biểu diễn dữ liệu (PRESENTATION LAYER) 7 ỨNG DỤNG
Cách thức một trình ứng dụng sử dụng hoặc tham chiếu (APPLICATION LAYER) mạng
* Cách thức tổ chức và hoạt động của phần mềm phân tầng
Tài liệu trực quan: DEMO 7 – Network Essentials
BÀI ĐỌC THÊM lOMoARcPSD| 37922327
10 XU HƯỚNG TRONG
LAN ảo, do đó sẽ dễ dàng hơn trong việc hổ trợ các Don Tapscott, tác giả cuốn sách bán chạy nhất
nhóm tác nghiệp ảo, thậm chí cả các công ty ảo có The Digital Economy, cũng có quan điểm như LĨNH VỰC MẠNG
thành viên luôn biến động. Các chuyên gia khuyên vậy. Theo ông, các sản phẩm và dịch vụ 10 năm Network World 29/4/96
rằng: hãy sáng suốt nắm được toàn bộ chi phí hổ tới sẽ chứa đựng tri thức của người tiêu dùng.
trợ cho mỗi người làm việc ảo; trong 5 năm tới chú "Người thiết kế mạng phải phá bỏ bức tường
trọng tới kỹ năng hổ trợ từ xa (remote support giữa họ và hoạt động kinh doanh. Hãy bắt đầu từ
Đây là hiện thực về sức mạnh sẽ cải tổ công skills); quan tâm đến các sản phẩm mới của các kiến trúc cho phép thu thập tối đa các yêu cầu
việc kinh doanh và cuộc sống của bạn trong hãng thứ ba. Như vậy, bạn sẽ sẵn sàng để đến cuối của người sử dụng. Sau đó thực thi mạng trở 10 năm tới.
thế kỷ này có thể góp phần hổ trợ 55 triệu nhân viên thành hạ tầng mới dùng để sáng tạo chứ không
ảo trên toàn nước Mỹ.
thuần túy chỉ là phương tiện truyền số liệu."
ể có ngày mai phải chuẩn bị từ hôm nay. Đó là
câu châm ngôn lại càng đúng trong lĩnh vực công 2. Tập trung hóa CNTT 4. Nâng cao kỹ xảo
nghệ thông tin và nhất là trong lĩnh vực mạng
máy tính. Chỉ mới cách đây không lâu, Internet
còn được coi là phương tiện của giới nghiên cứu Ngày nay bạn hoàn toàn có thể nói từ "Tập trung Dù bạn là người lập trình C++, thợ soạn trang
hàn lâm viện, thế mà hôm nay ai cũng nói về nó. hóa" (centralization) ở mọi nơi như ở ban hệ thống Web, chuyên gia về TCP/IP hay kiến trúc sư cho
Mọi thứ đều thay đổi đến chóng mặt.
thông tin (IS) của mình mà không sợ bị ai chỉ trích. mạng đa giao thức dùng router, bạn luôn phải
Thực ra thì CNTT tập trung hóa chưa bao giờ thực trau dồi kiến thức và hoàn thiện tay nghề. Công
sự biến mất khỏi nước Mỹ, nhưng phải thừa nhận nghệ luôn thay đổi do đó để
Đúng như dự đoán, máy tính xách tay đang đe có thể trụ được,
là hình ảnh của nó bị lu mờ bởi cuộc cách mạng PC. người ta phải biết thích nghi với những gì mới
dọa ngôi bá chủ của máy tính để bàn (desktop) Bây giờ sự tập trung hóa lại tự khẳng định một c
xuất hiện. Trong 10 năm tới sự thay đổi công
trong khi các phần mềm truy cập từ xa và mạng ách
rõ nét, chủ yếu do nhiều công ty rơi vào tình trạng nghệ trong lĩnh vực mạng sẽ là cơ hội mới cho
đang là thời thượng. Nhưng dù sao, giữa hiện tại lộn xộn về khâu ra quyết định phi tập trung hóa các chuyên gia mạng có ý thức cầu tiến.
và tương lai cũng có một khoảng cách biệt. Ánh -
các máy để bàn không thể trao đổi được với nhau
hào quang của máy tính dùng bút (pen qua các LAN riêng biệt. Hàng tỉ đô la dành cho các
computing) bây giờ còn đâu? Phải chăng năm
Tuy nhiên, nếu bạn cho rằng chỉ nắm vững công
công cụ nâng cao hiệu quả cá nhân nhưng không
1996 vẫn chưa là "Năm ISDN"? Tại sao máy PC
nghệ là đủ rồi, thì bạn lầm. Ngày nay, ngoài công
phải lúc nào cũng đạt được mục đích toàn cục.
vẫn chưa hoàn toàn thay thế các mainframe cũ
nghệ ra còn phải nắm vững công việc của cơ
kỹ? Nếu bạn chỉ nhìn vào tương lai dựa trên
quan bạn. Bạn không làm được gì nếu không
những công nghệ riêng biệt thì không hình dung Xin đơn cử một trong những công ty lớn như Levis hiểu thấu đáo hoạt động kinh doanh nơi bạn đang
được toàn bộ bức tranh chung. Công nghệ thông Strauss Co. nổi tiếng bởi các bộ quần áo jean dùng làm việc. Ở đây có sự cạnh tranh từ bên ngoài.
tin không chỉ có mình nó. Có những thế lực để trang bị cho nhiều người dân Mỹ. Mười năm Các hãng lớn như General Electric Co, The
mạnh mẽ hơn nhiều điều khiển tiến trình phát trước, công ty này có nhiều bộ phận độc lập liên hệ Dun&Bradstreet Corp., Caterpillar Inc... đang
triển của CNTT. Đó là văn hóa, chính trị, dân với nhau qua ít nhất 4 hệ e-mail khác nhau, và nhắm vào nhân công rẻ hơn ở các nước như Ấn
số... Bài báo này giới thiệu 10 xu hướng trong WAN thì đủ loại - từ SNA đến X.25. Bạn cứ thử Độ, Ailen và Đông Âu. Một nhà triển khai ứng
lĩnh vực mạng máy tính của thập kỷ tới dựa trên hợp nhất các tiêu chuẩn lại với nhau mà xem: thực dụng mạng với 5 năm tay nghề ở Ấn Độ chỉ thu
ý kiến của hơn 20 chuyên gia, những người đã tế có nghĩa là chẳng có một tiêu chuẩn nào cả. Giải nhập được 10.000 USD/năm, trong khi cũng
lặn lội trong lĩnh vực này nhiều năm qua.
pháp là tập trung hóa các quyết định quan trọng có chuyên gia trình độ như vậy tại New York lại có
ảnh hưởng tới tài sản CNTT chung, như mạng công lương 65.000 USD/năm.
ty. Đó là những gì Levis Strauss Co. đang làm để
1. Ảo hóa tất cả
phấn đấu có được hạ tầng cơ sở nhờ đó toàn bộ
11.000 nhân viên của hãng có thể truy cập dữ liệu 5. Intranets
Đến giờ người ta nói nhiều về bộ nhớ ảo, đĩa ảo, công ty suốt 24/24 giờ một khi được nối mạng.
máy tính ảo, nối mạng ảo, chổ làm việc ảo, công
Thời gian tới, người quản trị hệ thống thông tin
nhân ảo và cả công ty ảo nữa. Đó là một xu thế
(HTTT) sẽ dành nhiều thời gian để xây dựng
"Công việc của bạn là làm sao để lãnh đạo c
không thể tránh khỏi, xu thế ảo hóa tất cả
ác mạng nội tại (Intranet), một kiểu kết hợp Internet
(virtualization of everything). Theo tài liệu của phòng ban có được cái nhìn thực tế hơn, giúp họ ra với mạng riêng của công ty. Sau một thời gian
công ty Gartner Group Inc., ước chừng sẽ có 55 được các quyết định công nghệ dựa trên thực tế chứ thử nghiệm dự án Intranet dựa trên 66 server,
triệu công nhân Mỹ làm việc từ xa tại nhà vào không phải bằng cảm tính chủ quan của mình", ông AT&T vừa đưa ra dịch vụ Network Notes.
cuối thế kỷ này. Hai nghề được đánh giá thích
Người ta nhận thấy rằng Intranet phát huy tác
Simson của Research Board khuyên. 3. Tổ chức
hợp nhất với cái gọi là virtual work là: lập trình
dụng nhiều nhất trong lĩnh vực mua hàng từ xa,
máy tính và quản trị thông tin. Hiện tượng ảo hóa mạng một cấp
một loại hình sẽ phát triển nở rộ vài năm tới.
tất nhiên làm cho các chuyên gia về mạng phải
Thăm dò hơn 200 công ty cho thấy CNTT dẫn
điên đầu và gặp không ít trở ngại. Mary Johnston Người quản trị mạng sẽ gặp khó khăn khi thay đổi đầu về sử dụng Internet, tiếp sau là ngành
Turner, phó chủ tịch Northeast Consulting tổ chức mạng, nhưng sau đó tất cả sẽ đi vào ổn định. marketing. Chỉ ngồi một chổ mà bán được hàng,
Resources, Inc., nói: "Mạng và công nhân ảo đặt Theo nhà tư vấn Robert Zawacki, tương lai sẽ thuộc nhưng bán gì đây?
ra cả một loạt vấn đề mới. Thật khó hình dung về kiểu tổ chức một cấp theo nhóm làm việc (team
công việc hổ trợ các nhân viên mà bạn không based), và đây là cấu trúc CNTT linh hoạt nhất. Người xây dựng HTTT trên Intranet nên khởi
bao giờ được thấy mặt". Đó là các vấn đề liên Ông đã tìm hiểu hàng trăm công ty và đi đến kết đầu bằng những ứng dụng đơn giản, dễ thuyết
quan đến chi phí, hổ trợ các thiết bị riêng biệt, luận là cho đến giờ người ta vẫn còn quản lý theo phục. Lockheed Martin Corp. cho phép 40.000
giấy phép sử dụng phần mềm, trình độ quản lý... kiểu mệnh lệnh đã lỗi thời của những năm 50. nhân viên của mình đọc bản tin trên mạng và đặt
Trong 10 năm tới, người quản trị mạng sẽ điều hành ra các câu hỏi nảy sinh. Mỗi nhà quản lý của US
Dù sao thì rõ nét nhất là xu hướng ảo hóa mạng các nhóm theo chức năng, chẳng hạn theo các LAN WEST Inc. bây giờ có thể nắm được tình hình
máy tính. Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ và các WAN. Bản thân người quản trị cũng là một thời tiết ở mọi khu vực. Đáng tiếc là báo chí
LAN, WAN đang từng bước làm cho điều đó trở phần của các nhóm quản lý bao gồm các quản trị quảng cáo quá đáng cho Intranet, dường như
thành hiện thực. "Khoảng 5, 10 năm nữa, các viên cao cấp từ các ban ngoài hệ thống thông tin hãng nào cũng có thể nhanh chóng xây dựng
mạng dùng chung sẽ trở thành như một mạng (non-IS). Các phụ trách nhóm hình thành công việc được ứng dụng tầm cỡ công nghiệp kiểu như
riêng đối với người dùng về định cấu hình và phát sinh từ các nhóm chức năng - một số về CNTT, Federal Express Corp. đảm bảo khách hàng luôn
quản trị", Ungermann, người sáng lập First một số về kinh doanh, còn số khác về sản xuất. Một theo dõi được lộ trình hàng hóa của mình.
Virtual Corp. nói. Những tiến bộ trong lĩnh vực nhóm ảo như vậy có thể chỉ tồn tại trong thời gian "Quảng cáo làm người ta bỏ ra hàng triệu đôla
WAN sẽ được nhân đôi với sự xuất hiện các thực hiện dự án rồi giải tán khi công việc xong xuôi. cho mọi thứ được gắn nhãn lOMoARcPSD| 37922327
Intranet/Internet", Ungermann của First Virtual về vấn đề này không có ngoại lệ: ngày nay nhiều chủ tịch TeleChoice, một công ty tư vấn truyền
nói. Các chuyên gia khuyến cáo nên chú trọng nhà quản trị mạng đang phải chuyển sang công việc thông nói. Kết luận
đến phương diện bảo mật của Intranet. Cần có khác, chẳng hạn quản lý các hợp đồng nhập khẩu
những giải pháp thích hợp như của Lotus Notes nhân lực. Alan Paller, phụ trách nghiên cứu của Thử hỏi một vị lãnh đạo công ty bất kỳ xem công
hoặc Microsoft Exchange đối với LAN. Nhiều Data Warehousing Institute cho biết là điều đó đã việc gì khó nhất. Chắc bạn sẽ nhận được câu trả
hãng lớn như EDS Corp. đã quyết định dùng xảy ra ở nhiều hãng và văn phòng chính phủ liên lời: Thay đổi cơ chế quản lý. Người ta sợ những
chính trình duyệt Web để xem dữ liệu gốc. Hiện bang. Với việc sử dụng nhân lực bên ngoài, bạn đổi thay, nhưng lại sống trong môi trường luôn
nay Navigator của Netscape là sản phẩm hàng rảnh rổi để tiếp cận các vấn đề cao cấp, phức tạp biến động. đầu (front
-end) khá rẻ và dễ sử dụng. 6. Mua hơn nảy sinh trong 10 năm tới. Một lời khuyên: hãy bán từ xa
hướng outsourcing phục vụ cho lợi ích của bạn, tìm
cách thuyết phục lãnh đạo không giảm biên chế một Mười năm tới sẽ là những năm mà biến đổi công
nghệ ảnh hưởng sâu sắc đến công việc của bạn,
Mua bán từ xa còn gọi là thương mại điện tử cách quá đáng vì biết đâu một ngày nào đó phải là cơ hội lớn cho các nhà quản trị HTTT nhưng
(electronic commerce), là cơ hội thi thố tài năng quay lại với những lực lượng cũ. 9. Giải thông lớn cũng sẽ loại bỏ không thương tiếc những ai cố
của các nhà quản trị mạng vì kết quả được thấy ở mọi nơi
níu lấy quá khứ. Tương lai sẽ thuộc về những
rất rõ. "Họ phải là những người đi đầu ở công ty,
người lạc quan, hết lòng vì công việc. Ở đây có
phải chỉ cho giám đốc thấy được nhược điểm của Quá nhiều quảng cáo về năng lực truyền thông ở thể trích dẫn câu nói của Robert Kennedy: "Một
ứng dụng này và đề xuất kế hoạch cho tương các nước phát triển. Thực tế, không phải lúc nào số người nhìn vào sự việc như vốn dĩ chúng thế
lai", Stan Leapcak, giám đốc dự án của META người ta cũng nối được với Internet. Tất cả là do và hỏi tại sao có. Còn tôi luôn nhìn vào những
Group Inc. nói. Dù sao, phải hết sức chú ý đến dải thông hiện có chưa đáp ứng được yêu cầu. "Ai cái chưa bao giờ tồn tại và tự chất vấn tại sao
vấn đề bảo mật (security). Nhìn chung, các cũng nói đến Java, nhưng để vận hành Java, bạn cần
chuyên gia đều lạc quan và dự đoán rằng đến ISDN với năng lực gấp 10 lần hiện nay", một phân không".
năm 2000, nhiều tỉ đô la hàng hóa và dịch vụ sẽ tích viên nhận xét. Trong những năm tới sẽ đạt
được thực hiện qua mạng, vào thời điểm PC và được nhiều tiến bộ về dải thông, nhưng khi đó một * - Outsourcing: khái niệm mới, chỉ quá trình kết
T.V sẽ hòa nhập với nhau. 7. Cụ thể hóa toàn loạt vấn đề lại nảy sinh. "Hãy thử quản lý các LAN hợp với những nhân tố bên ngoài để thực hiện diện
và WAN khi người dùng bắt đầu thưởng thức video phân tích hệ thống, lập trình, tổ chức dữ liệu cho qua mạng".
nội bộ của một tổ chức
Cung cấp sản phẩm và dịch vụ theo yêu cầu cụ
thể của khách hàng cũng là một xu thế trong 10 Đến cuối thế kỷ, vấn đề dải thông sẽ được giải quyết
năm tới. Người quản trị mạng phải thiết lập chủ yếu nhờ vào hệ thống cáp đồng cặp xoắn, chứ
nhiều mối tương quan với các khách hàng cụ thể. không phải từ phía cáp sợi quang. Tất nhiên không
"Chìa khóa cho cụ thể hóa toàn diện (mass phải là hệ thống cáp hiện có. Các hãng truyền thông
customazation) là những người sử dụng mạng", đang hợp lực để đại tu trục xương sống. Các hãng
Christopher Hart, chủ tịch The Spire Group nói. cáp còn mắc nợ với người dùng mạng vì cần phải
"Chính họ là chất kết dính để tất cả hoạt động nâng cấp hệ thống của họ, trong khi có ít nhất 4
được một cách nhịp nhàng."
chuẩn modem đang thịnh hành. Những công nghệ
mới như Asymmetrical Digital Subscriber Line Tập đoàn khách sạn Ritz
(ADSL) và UDSL sẽ cuốn hút sự chú ý của ngành -Carlton cho bạn tầm
nhìn về tương lai của mình. Tổng giám đốc quyết công nghiệp. Như vậy, đến đầu thế kỷ tới, dải thông
định phải cá thể hóa các dịch vụ khách sạn. Tất nhiều megabit sẽ hợp với túi tiền của người sử dụng
cả các cơ sở đều thu thập thông tin từ phía k
và đến từng gia đình. Nó sẽ được cung cấp qua hệ hách
hàng, xác định những sở thích của họ và trên cơ cáp, qua cáp sợi quang và dây đồng cặp xoắn đổi
sở đó xây dựng một CSDL để tìm hiểu rút kinh mới. Đây sẽ là cơ hội lớn cho HTTT nối mạng để
nghiệm. Công việc của ban HTTT là dựng các xây dựng được các ứng dụng hữu ích làm thay đổi
mạng và hệ thống để tìm ra những khác biệt giữa bộ mặt toàn xã hội.
các cá thể. Trước hết phải đổi mới trang bị trên
mạng để làm sao khách hàng có thể dễ dàng cung 10. Tự do phát triển
cấp thông tin về ý thích của mình, các nhận xét
đánh giá sản phẩm và dịch vụ, qua các cuộc mua Tháng 2 vừa qua, Quốc hội Mỹ thông qua đạo luật
bán, qua các kios, qua điện thoại, các dịch vụ bãi bỏ sự kiểm soát truyền thông từ phía chính phủ. trực tuyến và E-mail.
Người dùng hoan hỷ vì điều đó sẽ cho phép các
hãng truyền thông phát triển tự do, kéo giá thành sử
Joseph Pine, tác giả cuốn "Mass Customization: dụng xuống, nhưng các chuyên gia e rằng trong vài
The New Frontier in Business Competition" nói: năm tới ích lợi thu được sẽ không nhiều. "Trước
"Bạn cần phải xây dựng các CSDL dùng chung hết, trong năm 1997, cần thông qua đạo luật chống
linh hoạt hơn nhiều so với trước, các mối liên kết độc quyền. Chỉ khi đó các dịch vụ mới phát triển
chặt chẽ với nhà sản xuất. Công nghệ của bạn nở rộ giống như những gì xảy ra với ISDN. Cạnh
trong 10 năm tới phải tìm được tiếng nói chung tranh là động lực của sự phát triển", Metcalge, một
với các khách hàng riêng biệt".
nhà phân tích thị trường nói. Petterson có chung
quan điểm như vậy: "Trong lĩnh vực này, tôi lạc
quan, nhưng việc từ bỏ sự kiểm soát từ phía chính 8. OUTSOURCING
phủ vẫn chưa phải là một cuộc cách mạng".
Tháng 3 vừa rồi, gần 200.000 công nhân của
General Motors đã đình công vì hãng vừa sa thải Cải cách hệ thống truyền thông là cần thiết và sẽ
100 người có tay nghề cao. Nguyên nhân: dùng xảy ra trên diện rộng. Ở châu Âu người ta sẽ học
nguồn lực từ bên ngoài (outsourcing) kinh tế tập kinh nghiệm của Mỹ, nhưng cũng không thể
hơn. Đó là mối lo hay điều may mắn? Có người một sớm một chiều được. "Ngay cả sau hàng trăm
cho rằng sử dụng nguồn lực khác không làm cho năm, bạn vẫn phải đối mặt với các tiêu chuẩn khác,
các nhà quản trị mạng phải lo lắng. Thực sự thì trang bị khác và nền văn hóa khác", Daniel Briere,