Tổng quan về tham nhũng môn Pháp luật đại cương | Trường đại học Mở Hà Nội

lOMoAR cPSD| 59747617 I) Khái niệm
Trong lịch sử phát triển xã hội loài người, sự tồồn tại của quyềồn lực xã hội là
một tấất yềấu để bảo đảm sự tồồn tại của cộng đồồng. Trong cộng đồồng đó, con
người theo bản năng luồn vươn lền để ngày càng thoả mãn nhu cấồu vềồ vật
chấất và tinh thấồn. Sự vươn lền khồng đồồng đềồu của từng nhóm người dấẫn
đềấn sự phấn hoá xã hội (từ cộng đồồng nguyền thủy chấất phác, bình đẳng,
cùng làm cùng hưởng, dấồn dấồn hình thành các thị tộc, bộ lạc, liền minh bộ
lạc... và các thiềất chềấ quyềnồ lực thồ sơ ra đời). Theo đó, quyềồn lực xã hội
vồấn trong sáng cũng dấồn bị tha hoá. Trong hoàn cảnh đó, một sồấ người (Tộc
trưởng, Tù trưởng...) đã lợi dụng quyềồn lực cộng đồồng trao cho để chiềấm
đoạt cồng khai hoặc khồng cồng khai tài sản cộng đồồng để thoả mãn nhu cấồu
cá nhấn, chềấ độ tư hữu ra đời và phát triển. Bản chấất hành vi này chính là hành vi tham nhũng. Vềề cơ bản:
Tham nhũng = Lòng tham + quyềồn lực
Vậy Tham Nhũng là gì? Giờ chúng ta bắắt đầầu tìm hiểu sầu vềầ tham nhũng:
- Có rấất nhiềồu quan niệm vềồ tham nhũng:
+ Ở Đức, theo từ điển bách khoa của Đức thì "tham nhũng là hiện tượng
mấất phẩm chấất, hồấi lộ, đút lót, thường xảy ra đồấi với cồng chức có quyềồn hành".
+ Ở Áo, "tham nhũng là hiện tượng lừa đảo, hồấi lộ, bóc lột".
+ Còn ở VN thì theo Khoản 1 Điềồu 3 Luật Phòng chồấng tham nhũng năm 2018 thì :
"Tham nhũng là hành vi của người có chức vụ, quyềồn hạn đã lợi dụng chức
vụ, quyềồn hạn đó để vụ lợi"
Và dù quan niệm ntn thì tham nhũng đềầu dựa trền các yềắu tốắ cơ bản:
lòng tham + quyềần lực
Tham nhũng có 3 đặc điểm: lOMoAR cPSD| 59747617
Thứ nhấất, tham nhũng phải được thực hiện bởi người có chức vụ, quyềồn hạn.
Luật Phòng, chồấng tham nhũng quy định 4 nhóm người có chức vụ, quyềồn hạn bao gồmồ:
a. Cán bộ, cồng chức, viền chức;
b. Syẫ quan, quấn nhấn chuyền nghiệp, cồng nhấn quồấc phòng trong cơ quan,
đơn vị thuộc Quấn đội nhấn dấn; syẫ quan, hạ syẫ quan nghiệp vụ, syẫ quan, hạ
syẫ quan chuyền mồn - kyẫ thuật trong cơ quan, đơn vị thuộc Cồng an nhấn dấn;
c. Cán bộ lãnh đạo, quản lý trong doanh nghiệp của Nhà nước; cán bộ lãnh đạo,
quản lý là người đại diện phấnồ vồấn góp của Nhà nước tại doanh nghiệp.
d. Người được giao thực hiện nhiệm vụ, cồng vụ có quyềồn hạn trong khi thực
hiện nhiệm vụ, cồng vụ đó.
e. Ngoài ra, theo Bộ luật Hình sự 2015, chủ thể của các hành vi tham ồ tài sản,
nhận hồấi lộ còn có thể là người có chức vụ, quyềnồ hạn trong các doanh
nghiệp, tổ chức ngoài nhà nước.
Thứ hai, người có chức vụ, quyềồn hạn đã lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyềồn
hạn trong khi thi hành nhiệm vụ, cồng vụ được giao.
Sự lợi dụng, lạm dụng thồng qua: (1) hoặc là chức năng chính quyềồn; (2) hoặc là
chức năng tổ chức, lãnh đạo; (3) hoặc là chức năng hành chính, kinh tềấ theo
nhiệm vụ, cồng vụ được giao; (4) hoặc theo thẩm quyềồn chuyền mồn mà người
đó đảm nhận.
Thứ ba, người thực hiện hành vi tham nhũng phải có mục đích, động cơ vụ lợi
Ví dụ: Thượng nghị sĩ của tiểu bang California (Myẫ) có tền Ron Calderon phải
hấồu tòa vì hành vi nhận hồấi lộ. Ông đã đẩy mạnh việc ban hành và thực hiện
một sồấ điềồu luật có lợi cho một bệnh viện liền quan đềấn việc gian lận thanh
toán, tham gia vào một vụ dàn xềấp thuềấ ngành cồng nghiệp điện ảnh. Nhận 400 năm tù.
Vậy nền để cấấu thành tội tham nhũng cấồn đủ 3 yềấu tồấ: có chức quyềền, lạm
dụng chức quyềền với mục đích vụ lợi. Nềấu thiềấu một trong ba dấấu hiệu lOMoAR cPSD| 59747617
đặc trưng trền thì khồng bị coi là hành vi tham nhũng mà bị coi là hành vi vi phạm
pháp luật khác.
Vdu: Có dự án này, ồ chỉ đạo ồ chi sai nguồồn, chi sai mục đích, chương trình kia,
địa phương này, cơ quan kia, có khi là chi sai với sồấ tiềồn khá lớn. => Ông seẫ
phải chịu trách nhiệm nhưng việc này k cấấu thành tội tham nhũng do ồng khồng
mang chủ ý vụ lợi, cũng k lạm dụng chức quyềồn để vụ lợi.
Để ý thềm là dấồn dấồn thì việc tham nhũng đã trở thành căn bệnh nhà nước
II) Nguyền Nhấn
a. Những hạn chềấ trong chính sách, pháp luật.
- Hạn chềấ trong việc thực hiện các chính sách của Đảng và Nhà nước:
- Hạn chềấ vềồ pháp luật:
Sự thiềấu hoàn thiện của hệ thồấng pháp luật
Sự chồồng chéo, mấu thuấẫn trong các quy định của pháp luật
Sự bấất cập, thiềấu minh bạch và kém khả thi trong nhiềồu quy định của pháp luật
Việc Cơ chềấ, chính sách, pháp luật chưa đấồy đủ, thiềấu đồồng bộ, thiềấu nhấất
quán có nhiềồu “keẫ hở”dềẫ tạo điềồu kiện cho những người có chức vụ, quyềồn
hạn “lách luật” trục lợi. Có 1 sồấ giải phải đưa ra là nhà nước nền rà soát lại chính
sách r văn bản quy phạm, sửa đổi, thay đổi, đổi mới các kiểu. Nhưng suy cho cùng
chỉ cấồn họ muồấn là họ seẫ cồấ găấng tìm cách để làm (tham nhũng)
b. Những hạn chềấ trong quản lý, điềồu hành nềồn kinh tềấ và trong hoạt động
của các cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội.
- Hạn chềấ trong quản lý và điềồu hành nềồn kinh tềấ
Hạn chềấ trong việc phấn cồng trách nhiệm, quyềồn hạn giữa các chủ thể quản lý
Hạn chềấ trong việc cồng khai, minh bạch hóa các cơ chềấ quản lý kinh tềấ lOMoAR cPSD| 59747617
Chính sách quản lý, điềồu hành kinh tềấ của Nhà nước còn chưa thực sự hợp lý
- Hạn chềấ trong cải cách hành chính
Bộ máy hành chính nhà nước cồồng kềồnh, với nhiềồu thủ tục hành chính
phiềồn hà, nặng nềồ, bấất hợp lý tạo điềồu kiện cho một sồấ cán bộ, cồng
chức sách nhiềẫu, nhận hồấi lộ của người dấn, doanh nghiệp – 1 trong
những điềồu kiện phát sinh tham nhũng. Nều ví dụ cồng an, bệnh viện
c. Những hạn chềấ trong việc phát hiện và xử lý tham nhũng.
- Hạn chềấ trong việc khuyềấn khích tồấ giác hành vi tham nhũng
Cấu chuyện ồng to đấuồ tham nhũng thì thăồng nhỏ hơn ngay cạnh seẫ bt
mà tk ý biềất mà đi tồấ cáo cx chềất, mà cứ đi theo lại còn được hưởng sái,
vậy tội j mà đi tồấ giác. Nền đấấy cx là lí do mà tham nhũng toàn theo cả 1
đường dấy chứ k chỉ 1 2 cá nhấn
- Hạn chềấ trong hoạt động của các cơ quan phát hiện tham nhũng
Các cơ quan, tổ chức có chức năng thanh tra, kiểm tra, giám sát, kiểm toán
chưa phát huy triệt để vai trò, trách nhiệm, quyềồn hạn của mình trong
phát hiện tham nhũng.
Các tổ chức thanh tra nhà nước ở các cấấp, các ngành gấnồ như phụ thuộc
vào cơ quan quản lý nhà nước cung cấấp.
Hoạt động thanh tra, kiểm tra, giám sát, kiểm toán đồấi với các cơ quan
nhà nước để phát hiện tham nhũng chưa được tiềấn hành thường xuyền và
toàn diện dấẫn đềấn hiệu quả của việc phát hiện tham nhũng còn hạn chềấ.
- Hạn chềấ trong hoạt động của các cơ quan tư pháp hình sự
- Hạn chềấ trong hoạt động của các cơ quan truyềồn thồng
- Hạn chềấ trong việc phồấi hợp hoạt động giữa các cơ quan tổ chức trong
phòng, chồấng tham nhũng lOMoAR cPSD| 59747617
Cứ nói thềấ chứ bấy giờ mấấy ồng đi tham nhũng toàn mấấy ồng to đấồu,
có quyềồn có tiềồn, chồẫ nào hở là ồ dùng tiềồn dùng quyềồn ồ bịt vào. Bởi
thềấ phải vụ to lăấm mới băất được chứ mấấy vụ bé, lồẫ hở bé có thấấy băất bao giờ đấu.
d. Những hạn chềấ trong nhận thức, tư tưởng của cán bộ, cồng chức cũng như
trong hoạt động bổ nhiệm, luấn chuyển cán bộ.
- Phẩm chấất chính trị, đạo đức của đội ngũ có chức, có quyềồn bị suy thoái,
đặc biệt là suy thoái tư tưởng chính trị, suy thoái đạo đức, lồấi sồấng. Họ
săẫn sàng bỏ qua lợi ích chung, lợi ích tập thể để trục lợi, làm giàu bấất
chính cho bản thấn, gia đình, họ hàng mình.
- Hạn chềấ trong cồng tác quy hoạch và bổ nhiệm cán bộ.
Nói thềấ nào thì nói chứ biềất đấu được là bổ nhiệm 1 cán bộ là chăấc chăấn
ồ seẫ liềm chính, quang minh. Lúc ứng cử, lúc được bổ nhiệm được nhiền
ồng phải luồn tỏ ra mình là người tồất... Trong lúc cồng tác đẹp ồng khoe
ra xấấu ồng giấấu đi thì bồấ ai biềất. Mà k bt thì k hềất nhiệm kì cũng chẳng
có lí do gì để thay ồng nền việc quy hoạch và bổ nhiệm cán bộ luồn liềm
chính, quang minh là điềồu khó.
e. Những hạn chềấ trong cồng tác tuyền truyềồn, phổ biềấn giáo dục pháp luật vềồ tham nhũng
- Vềồ phạm vi thực hiện
- Vềồ hình thức tuyền truyềồn
- Vềồ nội dung tuyền truyềồn
Trình độ dấn trí thấấp, ý thức pháp luật của người dấn chưa cao tạo điềồu
kiện cho những người có chức vụ, quyềồn hạn có thể nhũng nhiềẫu, hạch
sách dấn chúng, nhận hồấi lộ.
Việc hạn chềấ trong cồng tác tuyền truyềồn, phổ biềấn giáo dục vềồ tham
nhũng thì đúng nhưng giờ hỏi, dù học rộng tài cao hiểu biềất nhiềồu nhưng lOMoAR cPSD| 59747617
đềấn viện cấồn khám chữa nhanh thì phải bồi trơn, hỏi có bồi trơn k? đương
nhiền là vấnẫ có :)).
Từ đấy để thấấy được việc Tham nhũng là hệ quả tấất yềấu của nềồn kinh
tềấ kém phát triển, quản lý kinh tềấ, quản lý xã hội lỏng lẻo, yềấu kém. Trền
đấy là những nguyền nhấn và điềồu kiện của việc tham nhũng. Chúng ta
được học, được biềất và để tránh né thì được nhưng để lms loại bỏ triệt để
dường như thì là k thể.
III. Tác hại vềề tham nhũng
1, Tác hại vềồ chính trị
- Tham nhũng tạo ra những rào cản, cản trở việc thực hiện các chủ trương,
chính sách của Đảng và Nhà nước.
- Gấy ảnh hưởng nghiềm trọng đềấn sự phát triển chung của đấất nước -
Làm giảm sút lòng tin của nhấn dấn vào bộ máy Nhà nước, làm xói mòn
lòng tin của nhấn dấn vào đội ngũ cán bộ, đảng viền, gấy bức xúc trong
nhấn dấn và dư luận xấấu trong xã hội.
Được biềất thì mấấy ồ tham nhũng toàn ồng chức cao vọng trọng, hiểu nhiềồu
biềất rộng, mấấy ồng được người dấn mong chờ là làm giàu cho đấất nước, là
dấẫn dăất đấất nước hướng tới những tồất đẹp lại là mấấy ồng đi tham nhũng.
Vậy dấn biềất tin ai
2, Tác hại vềồ kinh tềấ
- Tham nhũng làm thấất thoát những khoản tiềồn lớn
- Tham nhũng gấy tổn thấất lớn cho nguồồn thu của ngấn sách nhà nước thồng qua thuềấ
- Tham nhũng gấy ảnh hưởng lớn đềấn mồi trường kinh doanh, làm giảm
đáng kể năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp, làm chậm tồcấ độ tăng
trưởng của nềồn kinh tềấ
- Tham nhũng gấy ra những thiệt hại nghiềm trọng cho các cồng trình xấy dựng
Ví dụ: Đinh La Thăng và đại án tại tập đoàn dấồu khí Việt Nam. Lợi dụng
quyềồn hạn và chức vụ của mình, Đinh La Thăng chỉ đạo cấấp dưới tại PVN và
Ban quản lí dự án căn cứ hợp đồồng cấấp tạm ứng hơn 6,6 triệu USD sử dụng
sai mục đích và khồng đưa vào dự án, gấy thiệt hại cho Nhà nước 120 tỷ đồồng lOMoAR cPSD| 59747617
Vdu: Vụ việc cồng ty Việt Á là vụ tham nhũng tiều cực, và có quy mồ cực lớn.
Đấy là vụ tham nhũng xảy ra vào năm 2021, liền quan đềấn bộ kit test covid19.
Để thu lợi nhuận bấất chính và chi tiềồn ngoài hợp đồồng, Phan Quồấc Việt và
các đồấi tượng của cty Việt á đã nấng khồấng giá thiềất bị, CPNVL đấồu vào
thuyềất minh cơ cấấu giá xác định giá bán là 470k/kit, nấng giá lền khoảng
45%; thỏa thuận và chi tiềồn phấồn trăm hợp đồồng cho lãnh đạo các bệnh
viện, CDC các tỉnh thành phồấ trong quá trình cung cấấp sản phẩm. Chi “hoa
hồồng” lót tay cho các đơn vị, cá nhấn gấồn 800 tỷ đồồng, và Việt á thu lợi
nhuận trền 500 tỷ đồồng
3, Tác hại vềồ xã hội
- Tham nhũng làm ảnh hưởng đềấn các giá trị, các chuẩn mực đạo đức và
pháp luật, làm xuồấng cấpấ đạo đức của một bộ phận cán bộ, đảng viền.
- - Tham nhũng làm xáo trộn trật tự xã hội.
Hiện tại, tham nhũng khồng chỉ phát sinh ở trong các lĩnh vực kinh tềấ, tài
chính, ngấn hàng, đấồu tư, xấy dựng cơ bản, quản lý đấất đai… mà còn có xu
hướng lan sang các lĩnh vực từ trước tới nay ít có khả năng xảy ra tham
nhũng như: văn hoá, y tềấ, giáo dục, thể dục, thể thao… nchung ở đấu có
tiềồn có quyềồn là gấồn như đềồu có tham nhũng.
Việt Nam cũng như các nước khác, việc đánh giá chính xác vềồ tình
hình Tham nhũng diềẫn ra trong thực tềấ là rấất khó khăn, vì tham
nhũng cũng giồấng như một tảng băng trồi, chúng ta chỉ biềất được
phấồn nổi của tảng băng - là những vụ việc đã được phát hiện, xử lý.
Tuy nhiền, thồng qua kềất quả phát hiện, xử lý các vụ việc tham
nhũng trong những năm qua và căn cứ vào việc đánh giá của các cơ
quan chức năng, Đảng và Nhà nước đã khẳng định răồng: tình hình
tham nhũng ở Việt Nam vấẫn đang rấất nghiềm trọng.