














Preview text:
TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỎ - ĐỊA CHẤT 
KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ  **** 
BÀI THI KẾT THÚC HỌC PHẦN  
HỌC KÌ 1B NĂM HỌC 2021 - 2022 
MÔN HỌC GIÁO DỤC THỂ CHẤT 3 (7010703) 
Họ và Tên: Quàng Văn Sơn 
Mã số sinh viên: 2021050573 
Lớp: 21K1-7010703-039 
GV hướng dẫn: Chu Thị Hồng Hạnh  Câu hỏi: 
Câu 1: Trình bày lịch sử phát triển của môn Bóng rổ ở trong nước và trên thế giới. 
Câu 2: Phân tích kỹ thuật ném rổ bằng 1 tay trên cao. Những sai lầm thường  mắc và cách sửa chữa. 
Câu 3: Phân tích thế nào là phạm luật 3 giây, 5 giây, 8 giây, 24 giây, và luật làm  bóng về sân sau. 
Câu 4: Trình bày các yếu tố ảnh hưởng tới sự phát triển thể chất của con người.  HÀ NỘI, 12/2021      lOMoAR cPSD| 58728417 Mục lục 
1. LỊCH SỬ BÓNG RỔ RA ĐỜI ........................................................................... 1 
1.1 Quá trình phát triền bóng rổ trên thế giới .............................................. 3 
1.2 Quá trình phát triển bóng rổ tại Việt Nam .............................................. 4 
2.1 Kỹ thuật tại chỗ nhảy ném rổ 1 tay trên cao .............................................. 8 
2.1.1 Đặc điểm sử dụng ............................................................................... 8 
2.1.2 Một số biến hóa .................................................................................. 9 
2.1.3. Những điểm chú ý khi bật nhảy ném rổ 1 tay trên cao ....................... 9 
2.1.4. Sai lầm thường mắc và phương pháp sửa chữa ................................. 9 
2.2 Kỹ thuật dẫn bóng 2 bước ném rổ 1 tay trên cao .................................... 10 
2.2.1. Đặc điểm sử dụng ............................................................................ 10 
2.2.2. Phân tích kỹ thuật động tác .............................................................. 10 
2.2.3. Sai lầm thường mắc và phương pháp sửa chữa ............................... 11 
3. Phân tích luật 3 giây, 5 giây, 8 giây, 24 giây ................................................ 11 
3.1 Luật 3 giây bóng rổ .............................................................................. 11 
3.2 Luật 5 giây bóng rổ .............................................................................. 12 
3.3 Luật 8 giây trong bóng rổ ..................................................................... 12 
3.4 Luật 24 giây trong bóng rổ ................................................................... 12 
3.5 Luật bóng về sân sau ............................................................................ 12 
4. Những yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của con người ...................... 12 
Quá trình tập luyện .................................................................................... 12 
Chế độ dinh dưỡng .................................................................................... 13 
Chăm sóc sức khỏe định kỳ, xây dựng hàng rào bảo vệ thể chất ................ 13 
Sức khỏe tinh thần có quan trọng? ............................................................ 13        lOMoAR cPSD| 58728417      
1. LỊCH SỬ BÓNG RỔ RA ĐỜI 
Tháng 12/1981, James Naismith (sinh năm 1861), một giáo viên giáo dục thể 
chất của trường huấn luyện Springphild tại bang Massachusets(Mỹ), khi tìm 
cách làm cho giờ học thể chất thêm sinh động, ông đã dựa theo những trò chơi 
với bóng được phát triển trước đây trong lịch sử: như trò chơi Pok-Tapok-ném 
bóng vào vòng tròn bằng đá được dính theo chiều thẳng đứng trên tường; trò 
chơi Ollamalitituli-nám bóng cao su vào 1 chiếc vòng làm bằng đá, để sáng 
tạo ra một trò chơi mới. Do những nét mới lạ, sinh động và hấp dẫn nên chỉ 
sau một thời gian ngắn trò chơi này đã lan rộng toàn nước Mỹ và ngày nay đã 
phát triển thành một môn thể thao hấp dẫn lôi cuốn hàng chục triệu người chơi  trên hành tinh.   
James Naismith người đã khai sinh ra môn bóng rổ 
Ban đầu để phù hợp với điều kiện phòng tập của mình, James Naismith đã 
chọn quả bóng đá để có thể dễ dàng bắt, chuyền. Ông gắn 2 cái rổ mà người 
dân địa phương dùng để hái đào vào ban công của phòng tập. Ban công của 
phòng tập thể dục lúc đó có chiều cao 3,05m vì thế ngày nay độ cao này tương 
ứng với khoảng cách từ mặt sân tới mép trên vành rổ.      lOMoAR cPSD| 58728417
Vì trong lớp có 18 học sinh cả nam cả nữ nên ông đã chia ra làm 2 đội, mỗi 
đội thi đấu với 9 người trên sân. Người chơi sẽ phải ném được bóng vào rổ 
càng nhiều càng tốt. Sau một thời gian số lượng người chơi giảm dần xuống 
còn 7 người, sau đó là 5 người, vì ông thấy số lượng 5 người trên sân là hợp  lý.   
Một bức hình khác của James Naismith 
Sau một thời gian tập luyện, ông thấy rằng cái rổ hái đào rất bất tiện, vì mỗi 
khi bóng vào rổ thì lại phải có một người đứng ở đó lấy bóng ra. Vì vậy ông 
đã cho thay bằng một vòng sắt và có treo túi lưới (túi lưới đó có một cái dây 
buộc vào, khi bóng vào rổ chỉ cần dật cái dây đó là quả bóng sẽ tung ra). 
Nhưng rồi cái túi lưới đó vẫn bị bất tiện, bởi khi bóng vào rổ, vẫn phải có 
người kéo dây thì mới lấy được quả bóng. Do vậy James Naismith cho cắt 
thủng cái túi lưới ra để khi bóng vào rổ, thì dơi ngay xuống. Như vậy là tác 
dụng chính của lưới chỉ là để xác định một cách chính xác xem quả bóng có 
vào rổ hay không mà thôi.      lOMoAR cPSD| 58728417
Tên gọi của môn Bóng rổ cũng được xuất phát từ đây: từ gốc tiếng Anh là 
Basketball trong đó Basket – rổ, Ball – bóng. 
Cũng chính trong tháng 12/1891 James Naismith đã soạn thảo những điều luật 
đầu tiên cho môn bóng rổ và dùng nó để tổ chức các trận đấu. Năm 1892 ông 
đã cho xuất bản “Sách luật chơi Bóng rổ” gồm 15 điều mà phần lớn những 
điều ấy dưới hình thức này hay hình thức khác vẫn được tiếp tục sử dụng cho 
đến ngày nay. Sau khi đưa vào thi đấu và hoàn thiện dần các điều luật thì môn 
Bóng rổ đã được tiếp nhận một cách tích cực, nhanh chóng được phổ biến trên 
toàn nước Mỹ và được công nhận là một môn thể thao. Môn Bóng rổ nhanh 
chóng được phổ biến tập luyện, thi đấu ở nhiều nước trên thế giới vì chơi bóng 
rổ tăng chiều cao đáng kể khi tập luyện thường xuyên. 
1.1 Quá trình phát triền bóng rổ trên thế giới 
Sự phát triển môn bóng rổ đã kéo theo sự thay đổi điều luật thi đấu, trang thiết 
bị, dụng cụ và trang phục thi đấu của các vận động viên - Năm 1893, lần đầu 
tiên xuất hiện bóng rổ bằng sắt và có lưới 
- Năm 1894, chu vi của bóng đã được tăng lên từ 76,2-81,3cm. 
- Năm 1895, đã áp dụng các quả ném phạt được thược hiện ở khoảng cách  4,572 
- Năm 1896, quy định người chơi được quyền dẫn bóng trong mọi trường hợp. 
Giai đoạn thứ nhất: của sự phát triển bóng rổ là từ năm 1891 đến 1918. Đây 
là giai đoạn hình thánh một môn thể thao mới. Từ chỗ được tạo ra để làm sinh 
động hơn đối với các giờ học thể dục, bóng rổ đã trở thành môn thể thao với 
tất cả các đặc điểm tiêu biểu cảu mình 
Từ năm 1894, sau khi luật bóng rổ được chính thức ban hành và có những 
cuộc thi đấu thì kỹ thuật và chiến thuật của bóng rổ được hình thành và phát 
triển rất nhanh. Đã xuất hiện chiến thuật tấn công và chiến thuật phòng thủ, 
định được chức năng vị trí của từng cầu thủ. 
Tại thế vận hội lần thứ 3 năm 1904 bóng rổ đưuọc tổ chức thi đấu, biểu diễn. 
Giai đoạn thứ 2: Từ 1919 -1931 có đặc điểm là tiêu biểu cá hiệp họi bóng rổ 
quốc gia của các nước được thành lập và bắt đầu có các cuộc thi đấu giao hữu 
quốc tế. Năm 1923 các cuộc thi đấu bóng rổ quốc tế đầu tiên được tổ chức ở 
Pháp giữa các đội Ý, Pháp và Tiếp Khắc. 
Giai đoạn thứ 3: từ 1932-1947 đây là giai đoạn môn bóng rổ được phát triển 
rộng rãi trên thế giới. Sự kiện đáng ghi nhớ trong lịch sử bóng rổ là việc thành 
lập liên đoàn bóng rổ Quốc tế gọi tắt là FIBA (Federation Internationnal 
Basketball Amateur) vào ngày 18-6-1932      lOMoAR cPSD| 58728417
Giai đoạn thứ 4: Từ năm 1984-1965 là giai đoạn mà kỹ thuật, chiến thuật có 
bước nhảy vọt. Liên đoàn bóng rổ thế giới FIBA với 50 nước thành viên lúc 
đó đã có vị trí quan trọng và đã tổ chức nhiều giải đấu thế giới với quy mô  lớn. 
1.2 Quá trình phát triển bóng rổ tại Việt Nam 
Cùng với sự xâm lược của thực dân pháp, các môn thể thao hiện đại trong đó 
có bóng rổ cũng du nhập vào Việt Nam. Thời kì đầu bóng rổ chỉ phát triển ở 
phạm vi hẹp trong một số trường học, công sở và trong hàng binh ngũ binh 
lính Pháp và cũng chỉ ở một số thành phố lớn: Hà Nội, Hải Phòng, Sài Gòn, 
Huế… Các môn thể thao nói chung và môn bóng rổ nói riêng trong thời kì này 
nhìn chung chỉ phục vụ riêng cho giai cấp thống trị - chiến thuật thì non kém, 
tư tưởng thi đấu thì cay cú ăn thua. 
Chính xác bóng rổ do người Trung Quốc mang sang miền Nam – Việt Nam 
năm 192x. Lúc đó những trận đấu do người ngoại quốc (người Hoa, người 
Pháp là chủ yếu) tổ chức chơi với nhau. Những đội bóng rổ chính quy đầu tiên 
khi đó tất cả điều là của người Pháp thành lập. Cùng lúc này ở miền Bắc cũng 
có một đội bóng rổ tồn tại rất ngắn thuộc quản lý của quân đội. Mặc dù được 
cho tập huấn tại Liên Xô, nhưng không có thành tích gì hết và chỉ 2 năm tồn 
tại rồi bị giải thể.   
Một trận bóng rổ diễn ra ngày xưa 
Cách mạng tháng tám thành công, phong trào thể dục thể thao nói chung và 
môn bóng rổ nói riêng dưới sự lãnh đạo của Đảng đã được quan tâm phát triển 
đúng mức ngay từ đầu. Song cuộc kháng chiến chống pháp lại nổ ra nên 
phòng trào này tạm phải lắng xuống để tập trung cho kháng chiến giành thắng  lợi      lOMoAR cPSD| 58728417
Sau năm 1954 hòa bình lặp lại ở miền Bắc phong trào bóng rổ được phát triển 
rộng khắp ở các trung tâm: Hà Nội, Quảng Ninh, Cao Bằng, Lạng Sơn các 
nghành lực lượng vũ trang. 
Hàng trăm đều có tổ chức giải vô địch bóng rổ toàn miền Bắc: giải hạng A, 
giải hạng B nam nữ, giải vô địch các đội mạnh, giải thanh thiếu niên   
Một trận thi đấu bóng rổ khác diễn ra thời xưa 
Trong thời gian này ở niềm Nam, tuy bóng rổ được phát triển ở một số trường 
học nhưng không được chú trọng như bóng đá, xe đạp, quần vợt..      lOMoAR cPSD| 58728417  
Binh lính Mỹ ở Việt Nam chơi bóng rổ giải trí buổi chiều tối 
Năm 1975, từ sau ngày đất nước thống nhất, phong trào bóng rổ ngày càng 
phát triển mạnh mẽ và có sức hút đông đảo thanh niên tham gia tập luyện 
Phong trào bóng rổ tại các trường đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp 
và dạy nghề được phát triển mạnh mẽ. Hàng năm bộ giao dục và Đào tạo đều 
tổ chức giải bóng rổ học sinh , sinh viên toàn Quốc. 
Ngoài ra còn có các giải học sinh, sinh viên của các khu vực do hội thể thao 
đại học các khu vực tổ chức. Tuy hiện nay chúng ta còn có nhiều khó khăn về 
cơ sở vật chất nhưng việc giảng dạy bóng rổ đã bước đầu được đưa vào 
chương trình thể dục của các trường phổ thông. Hang năm sở giáo dục và đào 
tạo của Hà Nội, TP Hồ Chí Minh đã tổ chức giải bóng rổ cho học sinh phổ  thông toàn thành phố.      lOMoAR cPSD| 58728417  
Trên phạm vi toàn quốc, hàng năm chúng ta đều tổ chức các giải vô địch hạng 
nhất, hạng nhì, các giải trẻ thanh thiếu niên. Các trung tâm có phong trào bóng 
rổ phát triển mạnh nhất hiện nay là: Tp Hồ Chí Minh, Hà Nội, Quân đội, Yên 
Bái, Quảng Ninh, Đà Nẵng, Nha Trang, Sóc Trăng, Cần Thơ, Lâm Đồng… 
Tháng 11 năm 1992, Hội bóng rổ Việt Nam được đổi tên thành Liên đoàn 
bóng rổ Việt Nam – Viết tắt là VBF (Vietnam Basketball Federation) . Liên 
đoàn bóng rổ Việt Nam là thành viên chính thức của Liên đoàn bóng rổ Quốc  tế.      lOMoAR cPSD| 58728417
2.1 Kỹ thuật tại chỗ nhảy ném rổ 1 tay trên cao 
2.1.1 Đặc điểm sử dụng 
Kỹ thuật nhảy ném rổ 1 tay trên cao là phương pháp tấn công cơ bản trong 
bóng rổ hiện đại, trong thi đấu 70% số lần ném rổ được thực hiện bằng 
phương pháp này. Nhảy ném rổ là lợi dụng độ cao do bật nhảy để người phòng 
thủ không kèm được. Kỹ thuật nhảy ném rổ thường được sử dụng ở cự ly  trung bình và gần.  Tư thế chuẩn bị 
– Hai chân đứng song song rộng bằng vai, gối khuỵu, trọng tâm thấp– Hai tay 
cầm bóng để phía trước ngang thắt lưng.   
Kỹ thuật nhảy ném rổ 1 tay trên cao  Khi ném rổ 
– Đạp mạnh hai chân nhảy thẳng lên, thân người hướng về hướng ném. 
– Đồng thời với động tác bật nhảy hai tay chuyển bóng từ thắt lưng sang tay 
phải lên trên đầu bên tay phải, giữ bóng bằng tay trái ở phía trên và bên  cạnh.      lOMoAR cPSD| 58728417
– Khi nhảy lên đến điểm cao nhất, đấu thủ hướng bóng vào rổ, duỗi tay phải 
về phía trước lên cao, gập cổ tay, bàn tay, các ngón tay sao cho bóng xoáy  ngược. 
– Tay trái rời bóng vào thời điểm khi bắt đầu động tác duỗi thẳng tay phải. 
2.1.2 Một số biến hóa 
Khi thực hiện bật nhảy ném rổ từ khoảng cách tương đối gần thì không cần 
duỗi tay có bóng với biên độ lớn. Chuyển động ném rổ cơ bản là chuyển động 
của bàn tay và các ngón tay, nhờ đó nâng cao tư thế xuất phát của bóng trực 
tiếp trước khi ném rổ và nâng cao điểm bóng rời cuối cùng – khi đó vận động 
viên có thể vượt qua sự phòng thủ của đối phương. 
Ném rổ khi nhảy được thực hiện bằng cách nghiêng thân người ra sau cũng 
được áp dụng để tấn công từ những khoảng cách gần và trung bình trong tình 
huống có sự kèm chặt của người phòng thủ có chiều cao và có sức bật nhảy 
tốt. Bóng được ném rổ ở trên đầu, ngoài trường thị giác của vận động viên – 
bóng bay theo quỹ đạo cầu vồng, do đó ở mức độ nhất định thường khó ném 
đạt được độ chính xác cao. 
Thực hiện động tác ném rổ nhanh, hay như người ta thường nói: “bắn bóng 
nhanh” có ý nghĩa rất lớn trong thi đấu. Kinh nghiệm đã có thấy thực hiện 
ném rổ chậm sẽ gặp phải sự phòng thủ tích cực của đối phương và khó có thể 
đạt được hiệu quả. Tốc độ bắn bóng nhanh có thể tăng lên nhờ rút ngắn thời 
gian thực hiện các động tác chuẩn bị và hợp lý hóa các động tác đó. 
2.1.3. Những điểm chú ý khi bật nhảy ném rổ 1 tay trên cao  – 
Phải hết sức rút ngắn thời gian chuẩn bị trước khi nhảy để không bị đối 
phương nhảy chắn, có thể làm động tác giả xong nhảy ném.  – 
Bóng ra tay phải kịp thời khi người nhảy lên đến điểm cao nhất và 
dừng lại, phải lập tức ném rổ. Muốn ném rổ chính xác phải giữ thăng bằng 
trên không tốt. Khi nhảy ném rổ phải nhảy thẳng, không lao về trước. 
2.1.4. Sai lầm thường mắc và phương pháp sửa chữa 
Sai lầm: Không bật nhảy được cao. 
Phương pháp sửa chữa: Tập dậm nhảy tại chỗ. Khi lấy đà chú ý 2 đầu gối 
gấp, thân người thu gọn sau đó mới bật nhảy lên. Sai lầm: Bóng ra tay 
không chính xác thường muộn. 
Phương pháp sửa chữa: Tập nhảy ném rổ phải chú ý chân dậm nhảy đồng 
thời đưa bóng lên vị trí ra tay. Khi thân người ở điểm cao nhất thì đẩy bóng ra  tay.      lOMoAR cPSD| 58728417
Sai lầm: Không phối hợp nhịp nhàng toàn thân nên lực tác dụng vào bóng  yếu. 
Phương pháp sửa chữa: Tập tại chỗ dậm nhảy, khi thân người vươn lên thì 
đồng thời bóng cũng đưa lên vị trí chuẩn bị ném rổ. 
2.2 Kỹ thuật dẫn bóng 2 bước ném rổ 1 tay trên cao 
2.2.1. Đặc điểm sử dụng 
Kỹ thuật di chuyển 2 bước ném rổ 1 tay trên cao thường dùng ở khu gần rổ, 
một mình dẫn bóng lên rổ, lợi dụng nhảy lên bằng một chân và một tay để với 
gần rổ, kết thúc tấn công hiệu quả hơn và độ chuẩn xác rất cao.   
Kỹ thuật di chuyển ném rổ 1 tay trên cao 
2.2.2. Phân tích kỹ thuật động tác 
– Khi nhận bóng hoặc dẫn bóng, trước khi chân phải chạm đất, hai tay bắt 
bóng và giữ ở ngang thắt lưng bên phải. 
– Bước chân khi bắt bóng dài và thấp. 
– Chân phải chạm đất do quán tính, trọng tâm di chuyển từ sau ra trước – 
chântrái bước tiếp một bước ngắn hơn bước bắt bóng, chân trái rơi xuống 
đất bằng gót rồi chuyển sang cả bàn chân.      lOMoAR cPSD| 58728417
– Khi còn đặt cả bàn chân và khi trọng tâm còn ở sau, chân trái đã đạp mạnh 
dậm nhảy (đạp chếch về trước). Cùng lúc chân trái dậm nhảy lên, dùng sức 
nâng đùi chân phải lên trên, khi đùi song song với mặt đất thì đột nhiên 
dừng lại, đồng thời bóng được đưa từ thắt lưng lên vai. 
– Khi người nhảy lên gần tới điểm cao nhất và thân đã giữ được thăng bằng, 
thì nâng khuỷu tay phải lên cao, dùng sức cổ tay và các ngón tay đẩy bóng 
đi, đồng thời tay trái rời khỏi bóng, hạ đùi phải. 
– Bóng ra tay cuối cùng ở hai ngón trỏ và giữa trước khi người ở điểm cao 
nhất rơi xuống, kết thúc động tác hai chân rơi xuống đất cùng một lúc. 
2.2.3. Sai lầm thường mắc và phương pháp sửa chữa 
Sai lầm: Bước chân sai hoặc phạm luật chạy bước. 
Phương pháp sửa chữa: Tại chỗ tập từng bước chân. Bước 1: Nhảy lên bắt 
bóng trên không và rơi xuống đất bừng chân cùng bên với tay ném rổ. Bước 2: 
Dậm nhảy, co gối và đưa bóng lên cao. Sau đó tập bắt bóng cố định rồi nhận 
bóng trong di chuyển và dẫn bóng ném rổ. 
Sai lầm: Khi di chuyển ném rổ thường vội vã không chuẩn xác. 
Phương pháp sửa chữa: Tập bước thứ nhất dài, bước thứ 2 ngắn kết hợp với 
nâng đùi của chân lăng và đưa bóng lên. Tập tại chỗ nhảy đến điểm cao nhất  mới đẩy bóng đi. 
Sai lầm: Bắt bóng ném rổ không chắc. 
Phương pháp sửa chữa: Cầm bóng bằng cả 2 tay, khi đưa bóng lên vai, tay 
không ném rổ phải đỡ bên cạnh bóng cho tới khi bóng ra tay để đường bóng đi  được ổn định. 
3. Phân tích luật 3 giây, 5 giây, 8 giây, 24 giây 
3.1 Luật 3 giây bóng rổ 
Luật 3 giây trong bóng rổ quy định, một cầu thủ kiểm soát bóng sống trên sân 
và đồng hồ thi đấu đang chạy, cầu thủ không được ở trong khu vực giới hạn 
của đối phương quá 3 giây. Nếu ở quá 3s sẽ vi phạm luật 3s trong bóng rổ. 
– Những trường hợp không phạm luật 3 giây bóng rổ: 
+ Không ở trong khu vực giới hạn quá 3 giây khi chưa được phém dẫn bóng  ném rổ 
+ Bóng ở trên không sau khi ném rổ 
+ Bóng chết và bóng bật bảng trở lại      lOMoAR cPSD| 58728417
– Xử lý lỗi 3 giây trong bóng rổ 
+ Cho đối phương phát bóng biên ở vị trí phạm luật 
3.2 Luật 5 giây bóng rổ  – 
Luật 5 giây trong bóng rổ quy định là mỗi cầu thủ đang cầm bóng sống 
trên sân bị kém sát, trong vòng 5 giây cầu thủ bị kèm sát phải dẫn bóng hoặc 
ném rố nếu không sẽ bị phạm lối 5 giây.  – 
Luật 5 giây trong bóng rổ sẽ xử lý lỗi 5s bóng rổ bằng cách cho đối 
phương quả ném biên gần nơi xảy ra lỗi nhất. 
3.3 Luật 8 giây trong bóng rổ  – 
Luật 8 giây bóng rổ quy định, bất cứ cầu thủ nào giành được quyền 
kiểm soát bóng trên phần sân nhà, trong vòng 8 giây đội bóng của họ phải đưa 
bóng sang phần sân đội đối phương, nếu không sẽ bị phạm lỗi 8 giây trong  bóng rổ.  – 
Luật 8 giây trong bóng rổ sẽ xử lý lỗi 8s bóng rổ bằng cách cho đối 
phương quả ném biên gần nơi xảy ra lỗi nhất. 
3.4 Luật 24 giây trong bóng rổ  – 
Luật 24s trong bóng rổ quy định, khi có một cầu thủ giành được quyền 
kiểmsoát bóng sống trên sân thì trong vòng 24 giây phải ném rổ, nếu không sẽ 
bị phạm luật 24 giây trong bóng rổ.  – 
Luật 24s giây trong bóng rổ sẽ xử lý lỗi 24s bóng rổ bằng cách cho đối 
phương quả ném biên gần nơi xảy ra lỗi nhất. 
3.5 Luật bóng về sân sau 
- Luật bóng về sân sau: Cầu thủ không được đưa bóng về sân nhà của mình 
khi bóng đã được đưa lên sân của đối phương. 
4. Những yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của con người 
Quá trình tập luyện 
Thói quen tập luyện thể dục thể thao có thể tác động đến sự phát triển và duy 
trì sức khỏe thể chất của con người. Việc luyện tập thể dục thường xuyên là 
thành phần rất quan trọng trong việc giúp ngăn ngừa bệnh tật như ung thư, 
tiểu đường, bệnh tim, béo phì,... 
Ngoài ra, luyện tập thể dục còn có hai loại. Một loại luyện về cơ bắp, uốn dẻo, 
đây là luyện tập chăm sóc các chức năng vận động của cơ và khớp. 2 là luyện      lOMoAR cPSD| 58728417
tập khí huyết, tinh thần. Việc luyện tập này được thực hiện bằng cách thực 
hiện các bài tập hô hấp, hít thở, điều này giúp chăm sóc chức năng vận động 
khí huyết, thư giãn và tập trung tinh thần. 
Chế độ dinh dưỡng 
So với việc luyện tập thể dục chế độ dinh dưỡng cũng góp phần quan trọng 
vào việc bảo vệ sức khỏe. Dinh dưỡng giúp cung cấp dưỡng chất cho cơ thể 
thông qua các loại thực phẩm và bổ sung vào cơ thể bằng cách ăn uống. Chỉ 
khi cơ thể được cung cấp đủ dinh dưỡng thì cơ thể mới khỏe mạnh, nếu cơ thể 
không được cung cấp đủ vitamin cần thiết thì cơ thể sẽ bị suy dinh dưỡng. 
Do đó, việc thay đổi chế độ ăn uống sẽ giúp cung cấp các chất dinh dưỡng cho 
cơ thể, bảo vệ sức khỏe, chữa lành bệnh tật do chế độ dinh dưỡng bị sai lệch. 
Chăm sóc sức khỏe định kỳ, xây dựng hàng rào bảo vệ thể chất. 
Ngoài các yếu tố dinh dưỡng thì chăm sóc kỹ năng ứng phó trước các nguy cơ 
gây bệnh cho cơ thể cũng là yếu tố quan trọng hình thành lên một thể chất 
khỏe mạnh, ít bệnh tật. 
Vì thế các tổ chức y tế hàng đầu Thể Giới đều khuyến nghị mỗi người dân nên 
thực hiện việc kiểm tra sức khỏe định kỳ hằng năm, để đánh giá tổng quát hiện 
trạng thể chất ở thời điểm hiện tại, đồng thời đấy cũng là yếu tố góp phần điều 
hướng chế độ dinh dưỡng và luyện tập đúng đắn phù hợp với thể trạng của  từng cá nhân. 
Sức khỏe tinh thần có quan trọng? 
Ngoài sức khỏe thể chất thì còn sức khỏe tinh thần, đây là khái niệm ám chỉ 
tình trạng tâm thần và cảm xúc tốt nhất của mỗi cá nhân. Theo WHO, thực tế 
không có định nghĩa chính thức cho sức khỏe tinh thần ở con người. 
Còn có một cách để nhận xét sức khỏe tinh thần bằng cách xem người đó thể 
hiện chức năng của mình thành công tới mức độ nào. Nếu cảm thấy đủ khả 
năng tự tin, có thể đối mặt với những bức tình trạng căng thẳng bình thường 
mà vẫn có thể giữ được mối quan hệ thoải mái, có cuộc sống độc lập, dễ dàng 
hồi phục lại trạng thái của bản thân sau những tình huống khó khăn đều được 
coi là dấu hiệu của sức khỏe tinh thần tốt. 
Sức khỏe thể chất hay sức khỏe tinh thần của con người muốn được bảo vệ tốt 
cần được lắng nghe. Nếu giữ những thói quen tốt cho sức khỏe, có trạng thái 
tinh thần tốt, bạn sẽ có sức khỏe tinh thần tốt