Trốc tru là gì? Khu mấn là gì? Trốc tru tiếng Nghệ an, Hà tĩnh
Trốc tru, khu mấn là những từ được sử dụng nhiều ở các tỉnh miền trung đặc biệt là ở Nghệ An và Hà
Tĩnh. Theo đó thì trốc tru là gì? Khu mấn là gì? Chúng ta có thể tìm hiểu thông qua nội dung sau:
Mục lục bài viết
1. Trốc tru là gì? Cho ví dụ.
Hiện nay thì những từ ngữ địa phương hay những từ ngữ mang đậm tính đặc trưng của vùng miền
đang nhận được nhiều sự quan tâm của các bạn trẻ, bởi vì tính đặc riêng và thú vị đa dạng bởi những
ngôn ngữ này. Trốc tru là một trong những từ Nghệ an mà được nhiều bạn trẻ biết đến. Đây là từ lóng
mà người dân trong vùng hay dùng bao gồm có hai thành phần là 2 từ đơn ghép lại để thành một từ mang ý nghĩa ẩn dụ.
Trốc là từ dùng để chỉ cái đầu, còn tru là tiếng mà người dân địa phương hay dùng để gọi con trâu.
Như vậy trốc tru chính là dùng để chỉ cái đầu con trâu. Nhằm ám chỉ những người người có tính cách
bướng bỉnh, cứng đầu không chịu lắng nghe và tiếp thu những người khác nói. Tuy nhiên từ trốc tru
lại không phải là dùng với ý nghĩa mang tính tiêu cực, chỉ trích mà trốc tru được dùng trong những câu
trêu đùa với nhau, hoàn toàn không mang những ý nghĩa tiêu cực như chúng ta nghĩ. Trốc tru là từ
ngữ được dùng vô cùng phổ biến ở Nghệ An, mọi tầng lớp đều biết đến từ ngữ này và được sử dụng
khá là phổ biến, bởi vậy mà hiện nay thì nhiều người cũng đã biết đến với từ ngữ này.
Ví dụ một số câu nói có sử dụng từ trốc tru như sau:" Cái thằng trốc tru ni nữa" Hay " hấn là cái đứa trốc tru"...
Tuy nhiên thì trong nhiều trường hợp thì từ " trốc " lại không mang ý nghĩa là cái đầu . Ví dụ như
trong từ " trốc cúi" thì từ trốc cúi muốn chỉ là đầu gối.
2. Khu mấn là gì? Cho ví dụ.
Khi nghe đến khu mấn thì chúng ta sẽ thường nghĩ đến đây là một loại trái cây nào đó. Tuy nhiên thì
đây hoàn toàn không phải là từ chỉ đến một loại quả nào cả. Khu ở đây có thể hiểu là mông, mấn có
thể hiểu là váy. Vào những năm 60, 70 của thế kỷ XX thì ở Nghệ An và Hà Tĩnh thì phần váy của người
lao động thường bị bẩn ở phần mông do là họ khi lao động chân tay thì thường ngồi trực tiếp xuống
mặt đất, lâu dần thì phần váy này sẽ bị bẩn và phai màu đi so với những chỗ khác, và dính bẩn. Do đặc
thù công việc của họ là vậy cho nên là họ không có để ý quá nhiều đến chi tiết này thường là sau khi
lao động xong sẽ ngồi trực tiếp xuống mặt đất, bùn bẩn,... lâu dần thì phần bẩn càng trở nên nhiều
hơn. Khu mấn ở đây cũng chính là chỉ những mông quần vừa xấu, vừa bẩn không được sạch sẽ.
Khu mấn thường được người dân sử dụng để chỉ một vật gì đó không được đẹp, không vừa mắt,...
Tùy thuộc vào từng ngữ cảnh mà từ khu mấn có nhiều trạng thái ý nghĩa khác nhau. Các bạn có thể
tham khảo một số ví dụ của chúng tôi dưới đây:
Ví dụ 1: Bạn Vy nói" cậu thấy cái váy này đẹp không?" thì bạn Anh mới trả lời là " Như cái khu mấn" .
Thì ý của bạn Anh nói ở đây là chiếc váy này không đẹp.
Ví dụ 2: Chị A bảo" nghe bảo nhà mày giàu lắm?" thì Anh B liền trả lời " có cái khu mấn ấy" . Thì từ khu
mấn ở đây cũng được dùng để chỉ mang ý nghĩa là nghèo hoặc không có cái gì đó.
Như vậy thì từ khu mấn được sử dụng rất là nhiều và phổ biến trong cuộc sống của người dân Nghệ
An từ xưa đến nay. Không chỉ được sử dụng với ý nghĩa là chỉ một cái phần mông váy của người bị
bẩn, xấu hay là nghèo không có gì cả... Thì tùy thuộc vào từng ngữ cảnh sử dụng mà khu nấm có
những ý nghĩa khác nhau, bạn cần dự vào ngữ cảnh của người nói để có thể hiểu rõ hơn.
3. Một số từ ngữ mà người dân Nghệ An hay dùng.
Ngoài những từ ngữ vô cùng đặc sắc như là " trốc tru" hay là " khu mấn" thì người Nghệ An cũng sử
dụng rất là nhiều những từ ngữ đặc sắc và phong phú khác nữa. Sau đây thì chúng tôi sẽ liệt kê cho
các bạn một số từ ngữ địa phương mà người Nghệ An hay sử dụng trong giao tiếp hàng ngày.
" Tau" tức là tao, tớ
"Mi" tức là cậu, mày
" Hẫn" tức là hắn, nó
" Choa" tức là chúng tôi
" Lũ bây, bọn bây" tức là các bạn
" ngần" tức là ngốc
" Cái chủn" " cái chủi" tức là cái chổi
" cái đọt " tức là cái bát
" Chưởi " tức là chửi
" Đàng" tức là đường
" Cấy nớ" tức là cái đó, cái kia
" cấy" tức là cái
"Nác" tức là nước
" Gưởi" tức là gửi " Bổ" tức là ngã
" Mần" tức là làm
" Trắp vả" tức là đùi
" cái vung/vàng" tức là nắp nồi
" con tru" tức là con trâu
" chi rứa hầy" tức là cái gì đó
" cái cươi" tức là cái sân
" Trù " tức là trầu
" Mần " tức là làm " Hun" tức là hôn
" đọt" là cái bát
Sau đây là một ví dụ rất là thú vụ về giao tiếp giữa người Nghệ An Ví dụ 1:
" Dạo ni mi gặp chuyện chi chi rứa hầy"
- " Bựa qua tau đi ra tới trửa cươi bấp một cấy cục đá rồi hấn bị bổ trợt trúc cúi nốt nị" Tức là:
" Dạo này mày có chuyện gì vậy?"
- " Bữa qua tao đi ra tới sân thì vấp cái cục đá rồi bị ngã" Ví dụ 2:
- Răng khi túi bác nói xuống nhà tui uống nác chè mà nỏ xuống?
- Xin lội o mi chơ khi túi tui cụng định xuống rồi chơ mà đau 2 cấy trúc cúi quá nên nỏ đi được
- Rứa à. mà bác mần chi mà lại đau trúc cúi?
- Tại bựa qua bửa mấy lẻ củi nên rứa đó.mà bựa mô o xuống nhà tui lấy củi về mà đun chơ bựa trước
tui đi củi được nhiều lắm. giừ ở dưới nhà củi bảy ổ luôn. Ví dụ 3:
" Cái gầu thì bảo cái đài
Ra sân thì bảo ra ngoài cái cươi
Chộ tức là thấy mình ơi ...
Trụng là nhúng đấy đừng cười nghe em
Thích chi thì bảo là sèm
Nghe ai bảo đọi thì mang bát vào
Cá quả lại gọi cá tràu
Vo trốc là bảo gội đầu đấy em…
Nghe em giọng Bắc êm êm
Bà con hàng xóm đến xem chật nhà
Răng chưa sang nhởi nhà choa
Bà o đạ nhốt con ga trong truồng
Em cười bối rối mà thương
Thương em một lại trăm đường thương quê
Gió Lào thổi rạc bờ tre
Chỉ nghe giọng nói đã nghe nhọc nhằn
Chắt từ đá sỏi đất cằn
Nên yêu thương mới sâu đằm đó em.
Đa dạng cách dạy vỡ lòng"
Ở Việt Nam thì mỗi tỉnh thành đều có những đặc trưng về mặt ngôn ngữ khác nhau. Mỗi tỉnh đều có
những từ ngữ được sử dụng vô cùng phong phú và đa dạng, gần như nó là nét đặc trưng và là thói
quen được hình thành từ lâu đời và không thể nào thay thế được. Đặc biệt là ở những khu vực miền
trung như Nghệ An thì được đánh giá là ngôn ngữ nhiều từ khó hiểu. Ngay cả những người Nghệ An
đôi khi cũng không thể nào có thể hiểu hết được những từ ngữ ở địa phương nơi đây. Trong những
thời gian gần đây thì trên mạng có tràn lan những clip mang tính chất như là dạy nói tiếng Nghệ An
hoặc hướng dẫn học nói tiếng Nghệ An đang được rất nhiều người quan tâm, bởi lẽ chúng ta thấy thú
vị và tò mò trước sự phong phú và đa dạng trong việc sử dụng và vận dụng ngôn ngữ của con người.
Từ những video trên những trang mạng xã hội mà giờ đây thì người dân có thể hiểu thêm được nhiều
những nét đặc sắc trong ngôn ngữ người Việt, không chỉ riêng tiếng Nghệ An mà còn là tiếng của
nhiều những khu vực tỉnh thành khác nữa cũng thú vị và đặc sắc không kém phần.
Thông qua nội dung bài viết này thì một phần nào đó chúng tôi muốn giới thiệu cho các bạn biết thêm
về ngôn ngữ của vùng đất Nghệ An và một phần nào đó nói lên sự đa dạng và phong phú của ngôn
ngữ Việt Nam, khiến cho tình yêu đất nước và tự tôn dân tộc ngày một phát triển hơn nữa. Những
đặc sắc và nét đẹp văn hóa được nhiều thế hệ trẻ biết đến và yêu thích những cái mộc mạc quen thuộc này.