Tư Tưởng Hồ Chí Minh và Ý Nghĩa Với Cách Mạng Việt Nam | Môn Tư tưởng Hồ Chí Minh - Đại học Ngoại Thương

lOMoAR cPSD| 58562220
Câu 1: Phân tích nội hàm tư tưởng Hồ Chí Minh và ý nghĩa của tư tưởng Hồ Chí
Minh với Cách mạng Việt Nam. Trả lời:
Tư tưởng Hồ Chí Minh là 1 hệ thống các quan điểm toàn diện và sâu sắc về những vấn
đề cơ bản của CM Việt Nam, từ CMDTDCND đến CMXHCN, là kết quả của sự vận
dụng sáng tạo CN Mác-Lenin vào điều cụ thể nước ta, đồng thời là sự kết tinh tinh hoa
dân tộc và trí tuệ thời đại nhằm giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng con người.
1. Khái niệm: Tư tưởng Hồ Chí Minh là 1 hệ thống các quan điểm toàn diện và sâu sắc
về những vấn đề cơ bản của CM Việt Nam, từ CMDTDCND đến CMXHCN:
Theo quan điểm của Người, thực hiện CMDTDCND để giành độc lập dân tộc là
mục tiêu trực tiếp, trước hết, là cơ sở tiền đề để tiến lên chủ nghĩa xã hội:
• Trong cách mạng dân tộc dân chủ có hai nhiệm vụ chiến lược cơ bản là dân tộc
và dân chủ. Xuất phát từ thực tế xã hội Việt Nam là một nước thuộc địa nửa
phong kiến, Hồ Chí Minh chỉ rõ mâu thuẫn chủ yếu, nổi bật cấp bách cần giải
quyết là mâu thuẫn giữa toàn thể dân tộc Việt Nam với đế quốc xâm lược và tay sai bán nước bởi
Đây là quan điểm mà Hồ Chí Minh kiên trì và nhất quán từ khi Người tìm ra con
đường cách mạng Việt Nam. Giành độc lập dân tộc mới có điều kiện xây dựng,
phát triển kinh tế và văn hoá, không ngừng nâng cao đời sống vật chất tinh thần của nhân dân.
Chủ nghĩa xã hội là con đường củng cố vững chắc độc lập dân tộc, giải phóng dân
tộc một cách hoàn toàn triệt để.
• Theo Hồ Chí Minh, độc lập dân tộc bao giờ cũng gắn liền với đời sống ấm no,
hạnh phúc của quần chúng nhân dân. Để đảm bảo vững chắc độc lập dân tộc,
để không rơi vào lệ thuộc, đói nghèo lạc hậu, chặng đường tiếp theo chỉ có thể
là đi lên chủ nghĩa xã hội. lOMoAR cPSD| 58562220
• Giải thích vì sao cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân phải phát triển thành
cách mạng xã hội chủ nghĩa, Hồ Chí Minh viết: “Cách mạng xã hội chủ nghĩa là
nhằm xoá bỏ mọi chế độ người bóc lột người ở nước ta, nhằm đưa lại đời sống
ấm no cho nhân dân ta. Đó là cuộc cách mạng vĩ đại và vẻ vang nhất trong lịch
sử loài người, nhưng đồng thời cũng là cuộc cách mạng gay go, phức tạp và
khó khăn nhất”. Từ bản chất của nó, chủ nghĩa xã hội, tạo ra các khả năng điều
kiện phát triển bền vững của dân tộc, loại bỏ được ách thống trị nô dịch dân
tộc. Với ý nghĩa ấy cách mạng xã hội chủ nghĩa là làm cho cách mạng dân tộc
dân chủ nhân dân được tiến hành triệt để; đồng thời tạo ra những cơ sở bảo
đảm cho nền độc lập dân tộc được giữ vững.
2. Nguồn gốc tư tưởng Hồ Chí Minh:
2.1.Là kết quả của sự vận dụng sáng tạo CN Mác-Leenin vào đk cụ thể nước ta.
• Chủ nghĩa Mác-Leenin là cơ sở thế giới quan và phương pháp luận của tư tưởng
Hồ Chí Minh. Nhưng Hồ Chí Minh không tiếp thu chủ nghĩa Mác-Lênin một
cách giáo điều sách vở mà Người thâu thái cái tinh thần của chủ nghĩa
MácLênin. Cái mà Người tâm đắc nhất là phép biện chứng duy vật và nguyên
tắc thống nhất giữa lý luận và thực tiễn. Thực tiễn là cơ sở của lý luận, là tiêu
chuẩn của chân lý. Theo Người, học tập chủ nghĩa Mác-Lênin để phân tích và
giải quyết các vấn đề cụ thể của cách mạng nước ta, cho phù hợp với điều kiện
đặc biệt nước ta và lý luận luôn luôn cần được bổ sung bằng những kết luận rút
ra từ trong thực tiễn sinh động.
• Nêu lên luận điểm mới về mối quan hệ giữa cách mạng vô sản ở các nước tư
bản và cách mạng giải phóng dân tộc ở các nước thuộc địa. Người cho rằng
cuộc cách mạng giải phóng dân tộc ở các nước thuộc địa không những phải trở
thành bộ phận khăng khít của cách mạng vô sản thế giới mà còn có vai trò độc
lập của nó. Nó có thể giành thắng lợi trước CM vô sản ở các nước chính quốc
bằng sự nỗ lực của bản thân nó và giúp đỡ lại cách mạng vô sản ở chính quốc. lOMoAR cPSD| 58562220
Luận điểm mới đó của Hồ Chí Minh có ý nghĩa to lớn, thức tỉnh tính chủ động
tích cực của nhân dân các nước thuộc địa, không ỷ lại, thụ động, trông chờ cách
mạng vô sản ở chính quốc mà phải đứng lên "lấy sức ta giải phóng cho ta".
Luận điểm này đã được Hồ Chí Minh vận dụng vào cách mạng Việt Nam và đã thành công.
• Từ thực tiễn Việt Nam là một nước thuộc địa nửa phong kiến, Người chỉ rõ mối
quan hệ qua lại giữa CMDTDCND với CMXHCN. Người chỉ rõ ở Việt Nam
một nước thuộc địa nửa phong kiến nên không thể tiến hành ngay cách mạng
vô sản (cách mạng xã hội chủ nghĩa) mà trước tiên phải tiến hành cuộc cách
mạng giải phóng dân tộc. Cuộc cách mạng giải phóng dân tộc thành công mới
tạo tiền đề và điều kiện để tiến hành cách mạng xã hội chủ nghĩa giải phóng
giai cấp, giải phóng con người, giải phóng xã hội.. Do đó, Người chỉ rõ độc lập
dân tộc luôn gắn liền chủ nghĩa xã hội là hai mục tiêu chiến lược của cách mạng.
2.2.Là sự kết tinh văn hóa dân tộc và trí tuệ thời đại.
• Tư tưởng Hồ Chí Minh có cội nguồn từ những giá trị truyền thống tốt đẹp của
dân tộc: truyền thống yêu nước, tinh thần đấu tranh kiên cường chống giặc
ngoại xâm; truyền thống đoàn kết, tương thân tương ái, lá lành đùm lá rách,
cùng nhau giúp đỡ trong hoạn nạn khó khăn; cần cù, thông minh, dũng cảm,
sáng tạo, ham học hỏi, không ngừng rộng mở, để đón nhận, tiếp thu tinh hoa
văn hóa nhân loại. Chính những điều đó làm cho Hồ Chí Minh mang phong
cách rất riêng, rất Hồ Chí Minh, rất Việt Nam.
• Trong quá trình hoạt động CM, Hồ Chí Minh còn tiếp thu những tinh hoa văn
hóa nhân loại, cả phương Đông và phương Tây, rồi áp dụng những tinh hoa đó
phù hợp vs đk nước ta. Với văn hóa phương Đông: Bác tiếp thu những yếu tố
tích cực của Nho giáo về triết lý nhân sinh, lấy tu thân làm gốc, lấy hành động
để lập thân, ước vọng về 1 xh bình trị và 1 thế giới đại đồng. Bác tiếp thu cả
những tư tưởng tích cực của Phật giáo: vị tha, bác ái, từ bi, nếp sống trong sạch, lOMoAR cPSD| 58562220
giản dị,… Do đó, có thể nói, tâm hồn của Người lộng gió 4 phương của thời đại.
3. Mục đích: giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng con người.
Độc lập dân tộc của Người luôn gắn với CNXH. Tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ nghĩa
xã hội mộc mạc, ai cũng hiểu được, nhưng rất sâu sắc. Chủ nghĩa xã hội là làm cho
mọi người ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành, được chăm sóc sức
khỏe, mọi người đều được tự do, hạnh phúc. Trong xã hội đó, không có sự bóc lột giữa
người với người, không có áp bức bất công, giai cấp công nhân được giải phóng.
Không chỉ giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, Hồ Chí Minh còn có một ước muốn
cao cả là giải phóng con người. Do đó, người luôn kêu gọi giai cấp vô sản quốc tế đoàn
kết lại, đấu tranh vì độc lập dân tộc và quyền lợi chính đáng của mình. Ý nghĩa:
• Tư tưởng Hồ Chí Minh là sản phẩm của dân tộc và thời đại, nó trường tồn, bất diệt, là
tài sản vô giá của dân tộc ta.
• Tư tưởng Hồ Chí Minh soi đường cho Đảng ta và nhân dân ta trên con đường thực
hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Trong suốt chặng
đường hơn 1 thế kỉ, tư tưởng Hồ Chí Minh đã trở thành ngọn cờ dẫn dắt CM nước ta
đi từ thắng lợi này tới thắng lợi khác: từ CM tháng Tám, kháng chiến chống thực dân
Pháp, giai đoạn vừa tiến hành xây dựng XHCN ở miền Bắc, vừa tiến hành
CMDTDCND ở miền Nam tiến tới thắng lợi hoàn toàn 1975.
• Trong bối cảnh thế giới ngày nay, tư tưởng Hồ Chí Minh giúp chúng ta nhận thức đúng
đắn những vấn đề lớn có liên quan đến việc bảo vệ độc lập dân tộc, phát triển xh và
bảo đảm quyền con người. Quán triệt tư tưởng của Người, Đảng và nhân dân ta luôn
thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược: xây dựng chủ nghĩa xã hội đi đôi với bảo vệ Tổ
quốc XHC. Mặc dù đất nước ta đã hòa bình, thống nhất nhưng nền độc lập dân tộc vẫn
luôn bị đe dọa bởi các thủ đoạn diễn biến hòa bình của các thế lực thù địch, CN bá
quyền của các nước lớn,… Để giữ vững nền độc lập, hòa bình của đất nước, cần phải lOMoAR cPSD| 58562220
xây dựng sức mạnh nội lực, mà điều đó chỉ có thể thực hiện bằng con đường xây dựng XHCN.
• Trong thời kì Đổi mới, tư tưởng của Người càng có giá trị to lớn. Để phù hợp với xu
thế phát triển, Đảng ta đã quyết định xóa bỏ cơ chế bao cấp, chuyển sang cơ chế thị
trường nhưng vẫn phải định hướng XHCN. Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời
kỳ quá độ lên CNXH do Đại hội VII đã khẳng định: "Toàn Đảng, toàn dân tiếp tục
nắm vững ngọn cờ độc lập, dân tộc và chủ nghĩa xã hội, ngọn cờ vinh quang mà Chủ
tịch Hồ Chí Minh đã trao lại cho thế hệ hôm nay và thế hệ mai sau”.
• Tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng vững chắc để Đảng ta đề ra những đường lối CM
đúng đắn, là sợi chỉ đỏ dẫn đường cho toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta đi tới thắng lợi.
Câu 2: Chứng minh: giá trị cốt lõi của tư tưởng Hồ Chí Minh là độc lập dân tộc gắn
với CNXH. Ý nghĩa của tư tưởng Hồ Chí Minh với CM Việt Nam. Trả lời:
• Khác với con đường cứu nước của ông cha, gắn độc lập dân tộc với chủ nghĩa phong
kiến (cuối thế kỉ 19) hoặc CN TB (đầu thế kỉ 20), con đường cứu nước của Hồ Chí
Minh là độc lập dân tộc gắn với CNXH.
• Tại sao độc lập dân tộc phải gắn với CNXH?
- Độc lập dân tộc gắn với CNXH là một con đường tất yếu của CM Việt Nam. Hồ
Chí Minh nghiên cứu những cuộc cách mạng xã hội lớn trên thế giới. Người kết
luận: cách mạng giải phóng dân tộc năm 1776 của Mỹ và cách mạng nhân quyền
và dân quyền Pháp năm 1789 là cách mạng tư sản, cách mạng không đến nơi, không
giải phóng những người lao động mà lại đi áp bức các dân tộc khác. Nghiên cứu
Cách mạng tháng Mười Nga, Hồ Chí Minh nhận rõ: chỉ có Cách mạng tháng Mười
Nga mới thành công đến nơi, mang lại tự do bình đẳng thật cho tất cả nhân dân lao
động và giúp đỡ giải phóng các dân tộc thuộc địa. Ngay từ 1920, Người đã quyết
định: Cách mạng Việt Nam phải đi theo con đường Cách mạng Tháng Mười Nga -
con đường cách mạng vô sản. lOMoAR cPSD| 58562220
- Chỉ có xóa bỏ tận gốc tình trạng áp bức, bóc lột, thiết lập một nhà nước của dân, do
dân, và vì dân mới đảm bảo cho người lao động có quyền làm chủ, mới thực hiện
được sự hài hòa phát triển giữa cá nhân và xã hội, giữa độc lập dân tộc với tự do,
hạnh phúc của con người. Hồ Chí Minh nói: “Nước độc lập mà dân không được
hưởng hạnh phúc tự do, thì độc lập cũng chẳng có nghĩa lí gì”. Do đó, sau khi giành
độc lập dân tộc, phải tiến lên xây dựng XHCN, làm cho dân giàu, nước mạnh, mọi
nguời được hưởng sung sướng, tự do.
- Theo quan điểm của Người, thực hiện CMDTDCND để giành độc lập dân tộc là
mục tiêu trực tiếp, trước hết, là cơ sở tiền đề để tiến lên CNXH. CNXH là con
đường củng cố vững chắc độc lập dân tộc, giải phóng dân tộc một cách hoàn toàn triệt để.
- Sự xác định trên đây của Hồ Chí Minh là một sáng tạo lớn về con đường cách mạng
ở một nước thuộc địa nửa phong kiến. Đó là con đường giải phóng dân tộc một
cách triệt để, là sự lựa chọn duy nhất, đúng đắn, phù hợp với đòi hỏi và nguyện
vọng của dân tộc, nhân dân Việt Nam, phù hợp với xu thế phát triển của thời đại mới.
• Độc lập dân lộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội thể hiện sự nhất quán, xuyên suốt trong
tư duy lý luận và hoạt động thực tiễn của Hồ Chí Minh.
- Trong cuộc đời hoạt động CM của mình, mối quan tâm hàng đầu của Hồ Chí Minh
là gắn độc lập dân tộc với chủ nghĩa xã hội phù hợp với từng thời kỳ của cách mạng
Việt Nam. Hồ Chí Minh chỉ rõ các bài viết của Người chỉ có một “đề tài” là: chống
thực dân đế quốc, chống phong kiến địa chủ, tuyên truyền độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.
- Thời kỳ 1930-1945: Người xác định tính chất cách mạng Việt Nam là giải phóng
dân tộc bằng con đường cách mạng vô sản, gắn giải phóng dân tộc với giải phóng
giai cấp, nhân dân lao động, với toàn thể dân tộc bị nô lệ dưới ách đế quốc Pháp và
tay sai của chúng; xác định nhiệm vụ, mục tiêu của cách mạng Việt Nam “làm tư
sản dân quyền cách mạng và thổ địa cách mạng để đi tới xã hội cộng sản. Với tinh lOMoAR cPSD| 58562220
thần Tổ quốc trên hết, Cách mạng Tháng Tám 1945 đã giành thắng lợi. Đó là thắng
lợi lịch sử đầu tiên của tư tưởng Hồ Chí Minh về con đường cách mạng giải phóng
dân tộc thuộc phạm trù cách mạng vô sản.
- Thời kỳ 1945-1954: Ở thời kỳ này, Hồ Chí Minh tiếp tục bổ sung, phát triển những
quan điểm lý luận về con đường cách mạng Việt Nam. Nét độc đáo, đặc sắc trong
tư tưởng Hồ Chí Minh về con đường cách mạng Việt Nam ở thời kỳ này là Người
đã đề ra và thực thi nhất quán đường lối “vừa kháng chiến, vừa kiến quốc”. Đường
lối đó phù hợp với quy luật phát triển lịch sử dân tộc: dựng nước đi đôi với giữ
nước, bảo vệ độc lập của Tổ quốc và xây dựng từng bước chế độ mới.Trong hoàn
cảnh hiểm nghèo, Hồ Chí Minh đã vận dụng một cách linh hoạt, mềm dẻo phương
pháp “dĩ bất biến, ứng vạn biến”, kiên trì mục tiêu độc lập dân tộc, vững vàng lái
con thuyền cách mạng Việt Nam đến bến bờ thắng lợi.
- Thời kỳ 1954-1969: Ở thời kỳ này, sáng tạo lý luận của Hồ Chí Minh thể hiện tập
trung trong việc xây dựng và chỉ đạo đường lối tiến hành đồng thời hai nhiệm vụ
chiến lược: xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, hoàn thành cách mạng dân tộc
dân chủ ở miền Nam, thống nhất Tổ quốc, đưa cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội. với
Hồ Chí Minh để đi lên chủ nghĩa xã hội, vấn đề cần giải quyết trước tiên là phải có
độc lập dân tộc. Giành độc lập dân tộc mới có điều kiện xây dựng, phát triển kinh
tế và văn hoá, không ngừng nâng cao đời sống vật chất tinh thần của nhân dân. Độc
lập phải là một nền độc lập thật sự, các quyền dân tộc cơ bản được bảo đảm, độc
lập, dân chủ phải trên nguyên tắc nước Việt Nam của người Việt Nam; độc lập phải
gắn với quyền tự quyết dân tộc. Ý nghĩa:
- Độc lập dân tộc gắn liền với CNXH có giá trị lâu dài chỉ đạo đường lối cách mạng
Việt Nam và đóng góp quan trọng vào việc phát triển lý luận về cách mạng vô sản..
- Quán triệt tư tưởng của Người, Đảng và nhân dân ta luôn thực hiện hai nhiệm vụ
chiến lược: xây dựng chủ nghĩa xã hội đi đôi với bảo vệ Tổ quốc XHCN. Hiện nay,
cuộc đấu tranh vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam vẫn đang tiếp lOMoAR cPSD| 58562220
diễn. Mặc dù đất nước ta đã hòa bình, thống nhất nhưng nền độc lập dân tộc vẫn
luôn bị đe dọa bởi các thủ đoạn diễn biến hòa bình của các thế lực thù địch, CN bá
quyền của các nước lớn,… Để giữ vững nền độc lập, hòa bình của đất nước, cần
phải xây dựng sức mạnh nội lực, mà điều đó chỉ có thể thực hiện bằng con đường xây dựng XHCN.
- Trong thời kì Đổi mới, tư tưởng của Người càng có giá trị to lớn. Để phù hợp với
xu thế phát triển, Đảng ta đã quyết định xóa bỏ cơ chế bao cấp, chuyển sang cơ chế
thị trường nhưng vẫn phải định hướng XHCN. Trong bất kỳ tình huống nào cũng
phải giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa, kiên quyết đề phòng và chống nguy cơ
chệch hướng XHCN. Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên
CNXH do Đại hội VII đã khẳng định: "Toàn Đảng, toàn dân tiếp tục nắm vững
ngọn cờ độc lập dân tộc và CNXH, ngọn cờ vinh quang mà Chủ tịch Hồ Chí Minh
đã trao lại cho thế hệ hôm nay và thế hệ mai sau”.
Câu 3: Phân tích quan điểm tư tưởng Hồ Chí Minh là một hệ thống quan điểm sâu
sắc và toàn diện về những vấn đề cơ bản của CM Việt Nam, từ CMDTDCND
đến CMXHCN. Ý nghĩa của tư tưởng Hồ Chí Minh với CM Việt Nam. Trả lời:
Giải quyết mối quan hệ giữa CMDTDCND và CMXHCN là nội dung xuyên suốt
trong tư tưởng Hồ Chí Minh. Đặt cách mạng dân chủ nhân dân trong phạm trù của
cách mạng vô sản, gắn độc lập dân tộc với chủ nghĩa xã hội chính là tính toàn diện,
triệt để của tư tưởng Hồ Chí Minh về con đường cách mạng Việt Nam. Hai cuộc
CM này có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, là tiền đề bổ sung, hoàn thiện cho nhau,
được Chủ tịch Hồ Chí Minh vận dụng sáng tạo, khéo léo, phù hợp với CM Việt Nam.
• Cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân: Là cách mạng mang tính chất nhân dân
sâu sắc, nhằm đánh đổ thực dân, phong kiến, xây dựng chế độ cộng hòa dân chủ
rồi chuyển sang cách mạng xã hội chủ nghĩa. lOMoAR cPSD| 58562220
• Cách mạng xã hội chủ nghĩa là cuộc cách mạng nhằm thay thế chế độ tư bản
chủ nghĩa lỗi thời bằng chế độ xã hội chủ nghĩa. Trong cuộc cách mạng đó, giai
cấp công nhân là giai cấp lãnh đạo và cùng với quần chúng nhân dân lao động
xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh, cải tạo xã hội cũ về mọi
mặt kinh tế, chính trị, văn hóa, tư tưởng,…
Theo quan điểm của Người, thực hiện CMDTDCND để giành độc lập dân tộc là
mục tiêu trực tiếp, trước hết, là cơ sở tiền đề để tiến lên chủ nghĩa xã hội:
• Trong cách mạng dân tộc dân chủ có hai nhiệm vụ chiến lược cơ bản là dân tộc
và dân chủ. Xuất phát từ thực tế xã hội Việt Nam là một nước thuộc địa nửa
phong kiến, Hồ Chí Minh chỉ rõ mâu thuẫn chủ yếu, nổi bật cấp bách cần giải
quyết là mâu thuẫn giữa toàn thể dân tộc Việt Nam với đế quốc xâm lược và tay
sai bán nước. Vì vậy, ở giai đoạn đầu của cách mạng cần đặt vấn đề dân tộc lên
trên hết. Từ đó, Hồ Chí Minh xác định mục tiêu cốt yếu của cách mạng dân tộc
dân chủ nhân dân ở Việt Nam là giành độc lập dân tộc.
• Đây là quan điểm mà Hồ Chí Minh kiên trì và nhất quán từ khi Người tìm ra
con đường cách mạng Việt Nam. Thực tiễn thắng lợi của Cách mạng Tháng tám
1945 đã minh chứng tư tưởng Hồ Chí Minh về mối quan hệ giữa giai cấp và dân
tộc, độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Sau cách mạng Tháng tám
năm 1945, độc lập dân tộc đứng trước thủ thách mới, bảo vệ độc lập dân tộc lúc
này là sự sống còn đối với đất nước. Dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ
Chí Minh, nhân dân ta tiến hành cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp thắng lợi.
Thời kỳ đất nước tiến hành cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước (1954 -1975),
Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ, cùng với tiến hành cách mạng xã hội chủ
nghĩa ở miền Bắc phải đẩy mạnh cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở miền
Nam, thực hiện thống nhất đất nước. Như vậy, với Hồ Chí Minh để đi lên chủ
nghĩa xã hội, vấn đề cần giải quyết trước tiên là phải có độc lập dân tộc. Giành
độc lập dân tộc mới có điều kiện xây dựng, phát triển kinh tế và văn hoá, không lOMoAR cPSD| 58562220
ngừng nâng cao đời sống vật chất tinh thần của nhân dân. Độc lập dân tộc phải
là một nền độc lập thật sự, các quyền dân tộc cơ bản được bảo đảm, độc lập,
dân chủ phải trên nguyên tắc nước Việt Nam của người Việt Nam; độc lập phải
gắn với quyền tự quyết dân tộc.
Chủ nghĩa xã hội là con đường củng cố vững chắc độc lập dân tộc, giải phóng
dân tộc một cách hoàn toàn triệt để.
• Theo Hồ Chí Minh, độc lập dân tộc bao giờ cũng gắn liền với đời sống ấm no,
hạnh phúc của quần chúng nhân dân. Hồ Chí Minh nói: “Nước độc lập mà dân
không được hưởng hạnh phúc tự do, thì độc lập cũng chẳng có nghĩa lí gì”. Để
đảm bảo vững chắc độc lập dân tộc, để không rơi vào lệ thuộc, đói nghèo lạc
hậu, chặng đường tiếp theo chỉ có thể là đi lên chủ nghĩa xã hội. Đây là sự
khẳng định một hướng đi mới phù hợp với xu thế của thời đại, khác về căn bản
so với các lãnh tụ của phong trào yêu nước Việt Nam cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX.
• Giải thích vì sao cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân phải phát triển thành
cách mạng xã hội chủ nghĩa, Hồ Chí Minh viết: “Cách mạng xã hội chủ nghĩa là
nhằm xoá bỏ mọi chế độ người bóc lột người ở nước ta, nhằm đưa lại đời sống
ấm no cho nhân dân ta”. Từ bản chất của nó, chủ nghĩa xã hội, tạo ra các khả
năng điều kiện phát triển bền vững của dân tộc, loại bỏ được ách thống trị nô
dịch dân tộc. Với ý nghĩa ấy cách mạng xã hội chủ nghĩa là làm cho cách mạng
dân tộc dân chủ nhân dân được tiến hành triệt để; đồng thời tạo ra những cơ sở
bảo đảm cho nền độc lập dân tộc được giữ vững.
• Hồ Chí Minh là người đầu tiên xác định cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân
ở một nước thuộc địa nửa phong kiến như nước ta có khả năng tiến lên cách
mạng xã hội chủ nghĩa trước cách mạng vô sản ở chính quốc. Theo Người, sự
tàn bạo của chủ nghĩa thực dân đế quốc đã thức tỉnh nhân dân các dân tộc bị
áp bức và Người chỉ ra các khả năng, điều kiện để cách mạng dân tộc dân chủ lOMoAR cPSD| 58562220
nhân dân chuyển thành cách mạng xã hội chủ nghĩa. Đó là phải giữ vững và
tăng cường sự lãnh đạo của Đảng cộng sản; Xây dựng củng cố tăng cường khối
liên minh công nông trí thức làm hạt nhân xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc;
Phối hợp chặt chẽ giữa cách mạng Việt Nam với cách mạng vô sản ở chính
quốc (cách mạng vô sản Pháp). Lịch sử cách mạng Việt Nam đã khẳng định tư
tưởng Hồ Chí Minh về cách mạng ở các nước thuộc địa có thể và cần phải nổ
ra trước cách mạng vô sản ở chính quốc là hoàn toàn đúng đắn sáng tạo. Ý nghĩa: (giống câu 2).
Câu 4: Vai trò của các nhân tố hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh. Nhân tố nào quan trọng nhất? Trả lời:
1. Vai trò của các nhân tố hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh: Nhân tố khách quan:
Bối cảnh xã hội: Chủ tịch Hồ Chí Minh sinh ra và lớn lên trong hoàn cảnh đất
nước và thế giới có nhiều biến động.
-Trong nước, từ khi Pháp nổ súng xâm lược Việt Nam năm 1858, nước Việt Nam từ
1 nước phong kiến trở thành một nước thuộc địa nửa phong kiến. Trước sự cai trị
của thực dân Pháp và triều đình phong kiến, đời sống nhân dân khổ cực, rất nhiều
phong trào yêu nước đã nổ ra theo các khuynh hướng đấu tranh khác nhau như
khuynh hướng phong kiến, khuynh hướng dân chủ tư sản. Song tất cả đều thất bại
vì chưa có đường lối đấu tranh đúng đắn. Thực tiễn đó cho thấy cuộc đấu tranh
của nhân dân ta muốn thắng lợi phải đi theo con đường mới. Điều đó đã thôi thúc
Nguyễn Tất Thành ra đi tìm đường cứu nước để tìm thấy hướng đi mới đúng đắn,
giải phóng cho dân tộc mình (5/6/1911).
-Vào thời kì này, CN TB đã chuyển từ cạnh tranh tự do sang giai đoạn đế quốc và
tiếp tục đẩy mạnh quá trình xâm lược các dân tộc thuộc địa. Năm 1917, CM tháng
Mười Nga thành công, mở ra một thời kì mới trong lịch sử nhân loại, một hệ thống
XHCN được hình thành. Sự kiện này đã trở thành một tấm gương, một nguồn cổ lOMoAR cPSD| 58562220
vũ cho các dân tộc bị áp bức. Nó cũng chính là 1 nguồn cảm hứng cho người thanh niên Nguyễn Ái Quốc.
• Giá trị truyền thống văn hóa dân tộc:
-Truyền thống yêu nước, tinh thần đấu tranh kiên cường chống giặc ngoại xâm.
-Truyền thống đoàn kết, tương thân tương ái, lá lành đùm lá rách, cùng nhau giúp
đỡ trong hoạn nạn khó khăn.
-Cần cù, thông minh, dũng cảm, sáng tạo, ham học hỏi, không ngừng rộng mở, để
đón nhận, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại.
• Tinh hoa văn hóa nhân loại:
-Tư tưởng văn hóa phương Đông: Bác tiếp thu những yếu tố tích cực của Nho giáo
về triết lý nhân sinh, lấy tu thân làm gốc, lấy hành động để lập thân, ước vọng về
1 xh bình trị và 1 thế giới đại đồng. Bác tiếp thu cả những tư tưởng tích cực của
Phật giáo: vị tha, bác ái, từ bi, nếp sống trong sạch, giản dị,… Đặc biệt, Bác cũng
tiếp thu tư tưởng của học thuyết Tam dân của Tôn Trung Sơn vì thấy trong đó
những điều thích hợp với điều kiện nước ta.
-Tư tưởng văn hóa phương Tây: Người sớm làm quen với văn hóa Pháp, tiếp thu
tư tưởng tự do, bình đẳng, bác ái. Người cũng tiếp thu phong cách làm việc dân
chủ của phương Tây. Và cả lòng nhân ái cao cả của chúa Gieessu. • Chủ nghĩa Mác-Leenin:
Chủ nghĩa Mác-Leenin là cơ sở thế giới quan và phương pháp luận của tư tưởng
Hồ Chí Minh. Nó giúp Người tìm ra con đường đi đúng đắn: con đường CM
Việt Nam chỉ có thể đi theo con đường CM vô sản.
• Tóm lại, “tâm hồn Người lộng gió bốn phương của thời đại”. Nhân tố chủ quan:
-Khả năng tư duy và trí tuệ Hồ Chí Minh: những năm tháng hoạt động bôn ba khắp
nơi trên thế giới, Hồ Chí Minh đã không ngừng quan sát, nhận xét, thực tiễn, làm
phong phú thêm hiểu biết của mình. Trong quá trình tìm đường cứu nước, Hồ Chí lOMoAR cPSD| 58562220
Minh đã khám phá ra các quy luật vận động xã hội, đời sống văn hóa và cuộc đấu
tranh của các dân tộc để, khái quát thành lý luận để đem vào thực tiễn Việt Nam.
-Phẩm chất đạo đức và năng lực thực tiễn: được biểu hiện ở tư duy độc lập, tự chủ,
sáng tạo, cộng với đầu óc phê phán tinh tường, sáng suốt trong việc nhận xét, đánh
giá sự việc xung quanh. Phẩm chất đó còn được thể hiện ở bản lĩnh kiên định,
luôn tin tưởng vào sức mạnh nhân dân, khiêm tốn, ham học hỏi, nhạy bén với cái
mới. Điều đó giúp Hồ Chí Minh khám phá ra lý luận CM thuộc địa trong thời đại
mới. Phẩm chất cá nhân đó còn được thể hiện ở sự khổ công học tập để chiếm lĩnh
vốn tri thức nhân loại; một tâm hồn của một chiến sĩ công sản nhiệt thành CM,
một trái tim yêu nước thương dân.
2. Trong các nhân tố đó, CN Mác-Leenin là nhân tố cơ bản và quan trọng nhất trong việc
hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh.
- Nhờ có chủ nghĩa Mác- Lênin mà Hồ Chí Minh đã có bước phát triển về chất từ
một người yêu nước trở thành một chiến sĩ cộng sản lỗi lạc, tìm ra con đường cứu
nước đúng đắn. Hành trang theo Người ra đi tìm đường cứu nước ban đầu chỉ là
lòng yêu nước. Nhưng khi “vừa nghiên cứu chủ nghĩa Mác- Lênin, vừa làm công tác thực
tiễn” mới giúp Người hiểu được rằng “chỉ có CNXH, CNCS mới giải phóng được
các dân tộc bị áp bức và những người lao động trên thế giới.” Đến với chủ nghĩa
Mác- Lênin, tư tưởng của Hồ Chí Minh có bước nhảy vọt lớn: kết hợp CN yêu
nước với CN quốc tế vô sản; kết hợp dân tộc với giai cấp, độc lập dân tộc với CNXH.
- Chính trên cơ sở của lý luận Mác – Lênin đã giúp Người tiếp thu và chuyển hoá
những nhân tố tích cực, những giá trị và tinh hoa văn hoá của dân tộc và của nhân
loại để tạo nên tư tưởng của mình phù hợp với xu thế vận động của lịch sử.
- Chủ nghĩa Mác- Lênin là cơ sở thế giới quan và phương pháp luận của Hồ Chí
Minh. Cái mà Người tâm đắc nhất là phép biện chứng duy vật và nguyên tắc thống
nhất giữa lý luận và thực tiễn. Thực tiễn là cơ sở của lý luận, là tiêu chuẩn của chân lOMoAR cPSD| 58562220
lý. Theo Người, học tập chủ nghĩa Mác-Lênin để phân tích và giải quyết các vấn
đề cụ thể của cách mạng nước ta, cho phù hợp với điều kiện đặc biệt nước ta và lý
luận luôn luôn cần được bổ sung bằng những kết luận rút ra từ trong thực tiễn sinh
động. Với quan điểm và phương pháp luận đó, Người đã vận dụng những nguyên
lí CM của thời đại vào đk cụ thể của Việt Nam, giúp CM Việt Nam giành đc nhưng thắng lợi to lớn.