Ung dụng của công nghệ Blockchain trong giao dịch thanh toán điện từ tạo Việt Nam - Công nghệ thông tin | Đại học Hoa Sen

Ung dụng của công nghệ Blockchain trong giao dịch thanh toán điện từ tạo Việt Nam - Công nghệ thông tin | Đại học Hoa Senđược sưu tầm và soạn thảo dưới dạng file PDF để gửi tới các bạn sinh viên cùng tham khảo, ôn tập đầy đủ kiến thức, chuẩn bị cho các buổi học thật tốt. Mời bạn đọc đón xem

KINH T - XÃ H I
T
T
T
TT
P CHÍ
P CHÍ
P CHÍ
P CHÍ P CHÍ
ISSN: 1859-316X
ISSN: 1859-316X
ISSN: 1859-316X
ISSN: 1859-316XISSN: 1859-316X
KH
KH
KH
KHKH
OA
OA
OA
OA OA
H
H
H
HH
C
C
C
C C
CÔ
CÔ
CÔ
CÔCÔ
NG
NG
NG
NGNG
NGH
NGH
NGH
NGHNGH
HÀ
HÀ
HÀ
HÀ HÀ
N
N
N
NN
G H
G H
G H
G HG H
I
I
I
II
JO
JO
JO
JOJO
URN
URN
URN
URNURN
AL
AL
AL
AL AL
O
O
O
OO
F
F
F
F F
MA
MA
MA
MAMA
RI
RI
RI
RIRI
NE
NE
NE
NE NE
SCIE
SCIE
SCIE
SCIESCIE
NC
NC
NC
NCNC
E
E
E
E E
AN
AN
AN
ANAN
D
D
D
D D
TEC
TEC
TEC
TECTEC
HNO
HNO
HNO
HNOHNO
L
L
L
LL
OG
OG
OG
OGOG
Y
Y
Y
Y Y
123
S 67 (8- ) 2021
NG D NG C A CÔNG NGH BLOCKCHAIN TRONG GIAO D CH
THANH TOÁN N T T I VI T NAM ĐIỆ
APPLICATION OF BLOCKCHAIN TECHNOLOGY IN E-PAYMENT
TRANSACTIONS IN VIETNAM
NGUYN HỮU HƯNG
Khoa Kinh tế, Trường Đại hc Hàng hi Vi t Nam
*Email liên h : hungnh@vimaru.edu.vn
Tóm t t
Ngày nay, các giao d n t nên ph ịch điệ đang trở
biến hơn bao giờ ết, đi kèm với xu hướ h ng này là
các cơ hội cũng như thách thức đặt ra v gii hn
công ngh . Công ngh m Block chain ra đi, nh
m giống như Internet, nhưng không giống như
Internet ngày nay, lưu trữ các khi thông tin
ging h t nhau trên m ng c a nó. do này,
mt blockchain không th được ki m soát b i b t
k thc th đơn lẻ nào cũng như không mt
điểm l i nào. B ằng cách lưu trữ d liu trên m ng,
blockchain lo i b các r kèm v i d ủi ro đi liu
được lưu trữ t p trung. Chu i kh i m ng thi u các ế
điểm y u t p trung mà tin t c máy tính có th khai ế
thác d dàng. Blockchain s d ng công ngh
hóa đ ci thin bo mt bng cách cho phép d
liệu thông tin được phân phi rng rãi,
blockchain công ngh ng c đã tạo ra xương số a
Internet m i, h thế web3. Trong 5 đến 10 năm tới,
blockchain s i các hình kinh doanh thay đổ
trong t t c các lo i ngành công nghi - và có l p
thay đổ ọi người cách m i làm vic sinh sng.
Bài vi t này ch ra th c tr ng c a vi ng dế c ng
blockchain trong giao d ch thanh toán s t i Vi t
Nam đồng thi ch ra các thách th c mà Vi t Nam
phải đối mt khi áp dng công ngh này.
T khóa: Blockchain, e-payment, transactions.
Abstract
Today, electronic transactions are becoming more
popular than ever, accompanied by this trend of
opportunities and challenges posing on
technological limits. Block chain technology was
born, powerful like the Internet, but unlike today's
Internet, it stores identical blocks of information
on its network. For this reason, a blockchain
cannot be controlled by any single entity nor can
there be a single point of failure. By storing data
on the network, blockchain eliminates the risks
associated with centrally stored data. Network
blockchain lacks centralized vulnerabilities that
computer hackers can exploit easily. Blockchain
uses encryption technology to improve security.
By allowing data and information to be widely
distributed, blockchain technology has created the
backbone of the new Internet, the web3
generation. Although it was originally devised for
the Bitcoin digital currency, the business and
technology community is finding many new uses
for blockchain, one of which is online payment
transactions. Knowledge of this new technology
will be required not only by the developers but by
all businesses. In the next 5 to 10 years,
blockchain will change business models in all
types of industries - and perhaps change the way
people work and live. This article outlines the
current state of blockchain application in digital
payment transactions in Vietnam and outlines the
challenges that Vietnam is facing when applying
this technology.
Keywords: Blockchain, e-payment, transactions.
1. t vĐặ ấn đề
Thương mại huyết mch ca nn kinh tế toàn
cu, các ngân hàng t vai trò lâu đã đóng vai trò
quan tr ng trong vi c gi m thi u r i ro cung c p tài
chính cho thương mại trong nước quc tế. Giao
dịch thương mại trc tuyến tài chính chui cung
ng cung cp cho các công ty ti n và b o mt mà h
cần để mua bán các s n ph m và d ch v trong nước
và xuyên biên gi i. Vi c s d ng giao d ch tài kho n
trc tuy n mế đã tăng lên trong những năm gần đây t
phn do s d dàng liên l i thông tin gi a ạc và trao đ
doanh nghi qua internet. p
Tuy nhiên, ngay c v i giao d ch tài kho n tr c
tuyến, v n có m t nhu c u m nh m i v i các d ch đố
v ngân hàng trong vi c c p v n, gi m thi u r i ro,
chuyển đổi khp d liu. Các dch v ngân ng
này nh m gi m thi u r i ro cho các doanh nghi p v a
nh mà các t ập đoàn lớn phải đối mt khi giao d ch,
chng hạn như rủi ro đối tác, s khó tuân th lut pháp
và quy định nhiu khu vc pháp lý, ri ro hàng hóa
b mất mát, hư hỏng trong quá trình v n chuy n và r i
ro ngo i h i.
KINH T - XÃ H I
S 67 (8- ) 2021
T
T
T
TT
P CHÍ
P CHÍ
P CHÍ
P CHÍ P CHÍ
ISSN: 18
ISSN: 18
ISSN: 18
ISSN: 18ISSN: 18
5
5
5
55
9-316X
9-316X
9-316X
9-316X 9-316X
KH
KH
KH
KHKH
OA
OA
OA
OA OA
H
H
H
HH
C
C
C
C C
CÔ
CÔ
CÔ
CÔCÔ
NG
NG
NG
NGNG
NGH
NGH
NGH
NGHNGH
HÀ
HÀ
HÀ
HÀ HÀ
N
N
N
NN
G H
G H
G H
G HG H
I
I
I
II
JO
JO
JO
JOJO
URN
URN
URN
URNURN
AL O
AL O
AL O
AL OAL O
F MA
F MA
F MA
F MAF MA
RINE
RINE
RINE
RINE RINE
SCIEN
SCIEN
SCIEN
SCIENSCIEN
CE
CE
CE
CE CE
AND
AND
AND
ANDAND
TECHN
TECHN
TECHN
TECHN TECHN
OLO
OLO
OLO
OLOOLO
GY
GY
GY
GY GY
Khi công ngh i s n c a giao thay đổ ph biế
dch tài khon trc tuy n m rế đang ngày càng ng,
các ngân hàng và t yêu c u các gi i pháp cho ập đoàn
phép h t qua nh vượ ững điểm khó khăn trong thương
mi tài chính ngày nay. Vi c s d ng s cái phân tán
đã đượ các lĩnh vực như thanh toán c khám phá trong
và gi i quy t ch ng khoán, nh ng công ngh này ế
th c s d c i thi n d ch v trong cũng đượ ụng để
giao d ịch thương mại.
Việt Nam, thương mai đin t đang trên đà phát
trin mạnh và đang bắ ịp xu hướt k ng trong khu v c và
trên th i nó sế giới, đi kèm vớ gia tăng chóng mặt
ca các giao d ch thanh toán qua Internet. Vì v y, câu
hỏi đặ ới như Blockchain t ra mt công ngh rt m
đang và sẽ ụng nthế áp d nào trong giao dch trc
tuyến Vit Nam hin nay ang m t chđ đề nóng
hi thu hút nhi i quan tâm. ều ngườ
2. Phân tích th c trang giao d ch thanh toán
đin t d a trên nn tng Block chain ti
Vit Nam
Việc trao đổ ệu thương mại đóng vai trò i d li
xương số ịch thương mạng cho quy trình giao d i trc
tuyến, làm cho tr m kh ng thành điể ởi đầu tưở
cho vi c s d ng các blockchain. S chp thu n và s
phù h p c a d liệu được tìm thy trong các ch ng t
thương mại như hóa đơn thể nguyên nhân dn
đến các s kin x ng hảy ra sau đó, chẳ ạn như chuyển
giao quy n s h u ho c th c hi n thanh toán. B ng
cách t u ki n d dàng truy c p d u minh ạo điề li
bạch đầu cui c a toàn b giá tr chu i, blockchain có
th t o ra m ng cho t t c các bên ột sân chơi bình đẳ
tham gia vào giao d i t u kiịch thương mạ ạo đi n
ci thi i. ện trao đổi thông tin thương mạ
Vic thanh toán ch ng khoán ho c lãi ch ng
khoán đượ ển giao, thườ ới đồc chuy ng v ng thi trao
đổi tiền, để thc hi hện nghĩa vụ ợp đồng. Nmột
phn c a vi c th c hi giao hàng c ện các nghĩa vụ a
giao d ch, th n vi c chuy anh toán liên quan đế n
nhượng chng khoán và kho ng. ản thanh toán tương ứ
Trên h t, gi i quy t là ngày càng ti n tế ế ế ới phương thức
DVP (giao hàng so v i thanh toán) - i b mua trao đổ o
mt và ti n m t b t h p pháp và không th h y ngang,
để gim thiu vi i bán và r i ro c i mua ệc ngườ ủa ngườ
liên quan đến vic phân phi mt tài sn không
nhận đượ ản tương phả ại cùng lúc. Điềc tài s n t u này
đôi khi được gi vic cung cp bo mt ph thu c
hoc các kho n thanh toán ph thu c b ng ti n m t.
Nói cách khác, vi c cung c p b o m t s không th c
hiện không đng thi thanh toán bng tin mt
ngược li.
Việc trao đổi d liệu thương mại và kh năng kiểm
tra l ch s n d ng c ủa thương nhân có thể ng giúp
tăng tốc độ, hiu qu và bo mt trong tài chính gia
người mua, người bán và nn hàng c a h . Kh năng
hi kin th trong th i gian th c c a các s n d c theo
chui cung ng cho phép các y u t kích ho t tài chính ế
có th được xác định sớm hơn, có nghĩa là có thể được
phát hành nhanh hơn. Blockchains cũng th giúp
ci thi n x p h ng tín d ng và r i ro các th t ế ục đánh
giá. S thi u tích h p c a giao d i tr ế ịch thương mạ c
tuyến v i chu k i là thi u minh b ch xung thương mạ ế
quanh thương mại và giao dịch thương mại trc tuy n ế
ngày nay. Thương mại điệ cũng phải đốn t i mt vi
thông tin t n kém t n nhi u th ng ời gian, thườ
vi gi y các tài li u có th d n s m tr trong ẫn đế ch
vic chuy n hàng, b ắt đầu thanh toán, ho c gi i phóng
qu như một ph n c a th a thu n tài tr . Các quy trình
th công này, cùng v i s thi u minh b ế ạch, cũng làm
tăng nguy cơ sai sót hoặc thm chí gian l n trong vi c
sao chép hóa đơn thương mại.
Các bên liên quan trong ngành đã nỗ ực để l gim
tác độ ấn đề n như sựng ca mt s v này (chng h
phát tri n c thanh toán qua ngân hàng ủa nghĩa vụ
[BPO] đố ở), nhưng khó i vi giao dch tài khon m
khăn với các gii pháp này hai mt: thiếu s chp
nhn và s a các n n t ng khác nhau thi gia tăng củ ếu
kh năng tương tác.
Ngun: Blockchain, Fintech, and Islamic Finance, Hazik
Mohamed and Hassnian Ali
Hình 1. S d ng Blockchain trong các giao d thanh ch
toán s hóa t i Vi t Nam
Khi vi c s d ng blockchain trong Giao d ch
thương mại được gi li, tt c các bên liên quan
th ti ết ki m th i gian và ngu n l c b ng cách lo i b
nhu c u x lý th công và đối sánh d liu mà h thc
hin ngày hôm nay cho phép h t p trung vào các
đề xut chng h o ra sạn như tạ n phm tốt hơn, có thể
quan tr i v i doanh nghiọng đố ệp tham gia vào thương
mại trong nước quc tế. Hình 2 t chi tiết các
KINH T - XÃ H I
125
S 67 (8- ) 2021
T
T
T
TT
P CHÍ
P CHÍ
P CHÍ
P CHÍ P CHÍ
ISSN: 1859-316X
ISSN: 1859-316X
ISSN: 1859-316X
ISSN: 1859-316XISSN: 1859-316X
KH
KH
KH
KHKH
OA
OA
OA
OA OA
H
H
H
HH
C
C
C
C C
CÔ
CÔ
CÔ
CÔCÔ
NG
NG
NG
NGNG
NGH
NGH
NGH
NGHNGH
HÀ
HÀ
HÀ
HÀ HÀ
N
N
N
NN
G H
G H
G H
G HG H
I
I
I
II
JO
JO
JO
JOJO
URN
URN
URN
URNURN
AL O
AL O
AL O
AL OAL O
F MA
F MA
F MA
F MAF MA
RINE
RINE
RINE
RINE RINE
SCIEN
SCIEN
SCIEN
SCIENSCIEN
CE
CE
CE
CE CE
AND
AND
AND
ANDAND
TECHN
TECHN
TECHN
TECHN TECHN
OLO
OLO
OLO
OLOOLO
GY
GY
GY
GY GY
bên tham gia trong giao d i d a trên ịch thương mạ
blockchain. V i kh n th i gian th c v năng hiể th
các s n d c theo chu i cung ng, các y u t kích ki ế
hot tài chính có th được xác định sớm hơn. Điều này
nghĩa tiề ải phóng nhanh hơn n th được gi
nhiu (giữa người mua người bán, cũng như vi
ngân hàng nmột phn ca tha thun bao thanh
toán). Ngoài ra, blockchain cho phép kh năng của
các tác nhân phi ngân hàng (vn chuyển hàng hóa, đại
lý h i quan,... ) c p nh t vào h thng ngay l p t c sau
khi giao d c hoàn t ịch đượ t.
Giao d n các giao d ch tài chính, ịch thương mại đế
c trong nướ ế, liên quan đếc và quc t n tài chính các
khon ph i toàn c u. ải thu thương mại thương mạ
Giao d i m t chịch thương mạ ức ng kinh doanh
ct lõi cho t t c các ngân hàng toàn c c biầu, đặ t
ngân hàng c p 1. V i t m quan tr ng c a nó, v n
còn t t h u trong ng d ng công ngh c a nó và v n
s dng các quy trình th công cho các lu ng tài li u
làm trung tâm. Điề ẫn đế gián đoạu này d n s n trong
các chu k kinh doanh và s thi u minh b ch s khi ế ến
m ca cho t i ph m tài chính. Chu i cung ng gi a
nhiu bên r t ph c t p, phân tán, và thi u s ế tin tưởng,
do đó họ rt chm và c n nhi u bên th ba như ngân
hàng thanh toán tr t u ki n thu n l để ạo đi i
cho khía c nh tin c y thanh toán tr cho phép
chui cung ứng thương mại lưu thông.
Ngun: Blockchain A Practical Guide to Developing Business,
Law, and Technology Solutions, Joseph J. Bambara Paul R. Allen.
Hình 2. M i liên h a chu i bán l , ngân hàng và bên gi
cung ng trong giao d i áp d ng ịch thương mạ
blockchain
Hiện nay, blockchain đã đang đưc áp dng
trong m t s lĩnh vực như thanh toán chạm (qut th),
điện t, thanh toán trong các nn tng ng dng
(VinID; Shoppee,…) hay thanh toán b ng QR Code.
Khi m online/offline qu t th , m t dãy đi mua sắ
nh phân (ch a thông tin v th c i dùngủa ngườ )
phải đi qua 1 chuỗi các công ty, trong đó, những h
thống đã lạc hu thiếu tính cp nht mt mt
khong th i gian tr để việc thanh toán được xác nh n.
Vi ng d ng công ngh blockchain, c bên th
không c n t i quá trình thanh toán này vì vi c chi tr
thanh toán s ng th i x y ra b đồ ằng chế hot
độ ng c a s cái phân tán.
Trong lĩnh vực truy xut ngun gc QR,
công ngh Blockchain c áp d ng lên m t s đã đượ
hàng hóa nông s n t i Vi t Nam như vải, nhãn, đào và
nhiu s n ph m khác trong vi gán mã h ng c c th a
blockchain (hash code) lên t t c n c các công đoạ a
chui liên k t cho s n ph u này ế ẩm mang mã QR. Điề
cho phép h nh chính xác tr ng thái c thống xác đị a
sn ph m trong t ng th ời điểm như hàng đã đóng gói,
hàng đã chuyển, hàng đã bán,… Ứng dng ng ngh
Blockchain cho phép người tiêu th nhà qun lý
nắm được toàn b quá trình t sn xut ra sn phm
đế n khi sn ph c bán i tiêu thẩm đượ cho ngườ . Nếu
nhng d u s n xu c c p nh t trung th li ất đượ ực (đó
là lý do vì sao c n s d ng IoT) thì b c tranh s n xu t
s hiện ra chính xác. Thông qua đó, ngưi sn xut
biết tr ng thái s n xu t c ủa mình đ điều ch nh,
nâng c p phát tri n c giao cũng như m cho việ
dch v i tiêu dùng tr nên minh b ch, nhanh ới ngườ
chóng và hi u qu . hơn
Ti Vi t Nam, Ngân hàng TNHH M t thành viên
HSBC Vi t Nam (HSBC Vi t Nam) Ngân hàng
TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) va
thông báo đã đồng th c hi n thành công m t giao d ch
bng thư tín dụng trong nước (LC) b ng ti ền đng trên
nn t u tiên t i Vi t Nam. ảng blockchain đ
Giao d c th c hi n trên n n t ng Contour, ịch đượ
trên cơ sở công ngh blockchain Corda c a R3, là m t
phn c n th nghi m Beta c a Contour. ủa giai đoạ
Thư tín dụng này nhm h tr Công ty TNHH
Kirby Đông Nam Á (bên mua) mua các sản phm tôn
m sơn từ Công ty C phần Tôn Đông Á (bên bán),
trong đó HSBC Việt Nam đóng vai trò cấp tín d - ng
ngân hàng phát hành và Vietcombankngân hàng tư
vn/ngân hàng ch đnh. Toàn b quy trình c a giao
dch tín dụng thư này (ngoại tr c kho n thanh toán)
được hoàn thành trên m t n n t ng duy nh t, Contour,
thay s d ng nhi u n n t ng ph c t p khác nhau.
Vic phát hành cp tín d ng b ng ti ền đồng này được
thc hi n thành công ch trong vòng 27 pt, nhanh hơn
nhiu so với các phương thức thanh toán LC truyn
thng, thường mt t ba đến năm ngày làm việc.
KINH T - XÃ H I
S 67 (8- ) 2021
T
T
T
TT
P CHÍ
P CHÍ
P CHÍ
P CHÍ P CHÍ
ISSN: 18
ISSN: 18
ISSN: 18
ISSN: 18ISSN: 18
5
5
5
55
9-316X
9-316X
9-316X
9-316X 9-316X
KH
KH
KH
KHKH
OA
OA
OA
OA OA
H
H
H
HH
C
C
C
C C
CÔ
CÔ
CÔ
CÔCÔ
NG
NG
NG
NGNG
NGH
NGH
NGH
NGHNGH
HÀ
HÀ
HÀ
HÀ HÀ
N
N
N
NN
G H
G H
G H
G HG H
I
I
I
II
JO
JO
JO
JOJO
URN
URN
URN
URNURN
AL O
AL O
AL O
AL OAL O
F MA
F MA
F MA
F MAF MA
RINE
RINE
RINE
RINE RINE
SCIEN
SCIEN
SCIEN
SCIENSCIEN
CE
CE
CE
CE CE
AND
AND
AND
ANDAND
TECHN
TECHN
TECHN
TECHN TECHN
OLO
OLO
OLO
OLOOLO
GY
GY
GY
GY GY
Mt điểm sáng khác trong giao d ch này là các bên
đã hoàn thành việc xut trình h điện t trên
Contour thay vì ph i g i h giấy qua đường chuyn
phát nhanh v i nhi c th công, phát sinh nhi ều bướ u
chi phí. B ng t n t c x g i t ch điệ đã đượ
người bán (Tôn Đông Á) thông qua ngân hàng ca
người bán (Vietcombank), ngân hàng phát hành
(HSBC) đến người mua (Kirby Đông Nam Á) trong
vòng n a ngày thay vì kho c. H ảng 10 ngày như trướ
thống Contour cũng giúp cho quá trình trao đi tình
trng t i / p nh n c a b ng t c a các bên ch ch ch
liên quan tr nên thu n ti ện và nhanh chóng hơn.
Tín dụng thư trên nền t ng chu i kh i c a Contour
có nhi m thi u tính ph c tều ưu điểm như giả ạp, tăng
cường tính minh b ếch, ti t ki m chi phí, gi m sai sót,
h thng thông su t, các bên có th t tra c u thông
tin d a trên các nút m ng chuyên bi a mình. t c
Mt ng d ng khác v blockchain t i các ngân
hàng c Ngân hàng TMCP Quân Việt Nam đó việ
đội (MB) gần đây đã trở thành ngân hàng hàng đầu
Vit Nam ng d ng thành công công ngh chu i kh i
bng cách liên t c x thành công toàn b vòng đời
ca hai giao d ch LC nh p kh u b ng m ng Contour.
Thay th c hi n trên nhi u h ng, MB cùng th
ngân hàng Bangkok, Thái Lan đã ứng dng thành công
công ngh Blockchain, cho phép th c hiện được trn
vn toàn b quy trình nghi p v thanh toán LC ch trong
1 nn t ng s n có. Các bên liên quan, bao g m: nhà xu t
khu, nhà nh p kh u, ngân hàng phát hành ngân
hàng thông báo đều cùng x lý trên m t h th ng.
Ưu điể ới kĩ thuậm ca công ngh này so v t truyn
thng chính vi n tr ng thái ệc các bên được qu
giao d ch c a mình theo th i gian th c c ực đượ p
nhật thườ . Điều này đảng xuyên m b o tính minh b ch
củng n ci thin hiu sut c t gi m chi phí cho
quy trình nói là m . Đây thể ột thành công đáng kể
trong vi c th c hi t giao d ch quan tr ng c n m a
thương mại. Điều này th hin các n l c c n thi t c ế a
MB trong ng d ng công ngh m i nh ằm đem lại tri
nghim dch v t ốt hơn cho khách hàng.
Có th th y rng, mcvic ng dng blockchain
trong các giao dch thanh toán điện t ti Vit Nam vn
còn ca ph biến và chu nhiu rào cn, tuy nhiên, các
thành tu k tn đã đánh dấu mt s đ t phá cho thương
mi Vit Nam trong thi đại Cách mng công nghip 4.0
hin nay, đồng thi ch ra tính thích nghi và hi nhp tt
ca Vit Nam trong bi cnh tn cu hóa, đa pơng a,
đem đến hi rt ln cho Việt Nam để tr thành mt
trong nhng nn kinh tế có tc độ tăng trưởng cao nht
trong khu vc châu Á-Thái Bình ơng trong tương lai.
3. Các nhân t h cho Blockchain trong tr
giao d ch thanh toán n t t i Vi t Nam điệ
Để giúp c i thi n các d ch v i chính thương mại
do các ngân hàng cung cp cho khách h g c a hàn , cn
có m t s trình h tr để h thng hóa các d ch v này.
Vic s d hng ợp đồng thông minh và s phát tri n ca
cơ sở h t ng thanh toán t thì là hai ng công c c nh
h tr này s nâng cao đáng kể li ích cho các ngân
hàng, t ch c tài chính các doanh nghip s d ng s
cái phân tán s hóa trong giao dịch thương mi.
3.1. H ng thông minh d a trên blockchain ợp đồ
Tính minh b ch c a các s c theo chu kin d i
cung ng thông qua blockchain m t y u t chính ế
ca vi i thi n tài chính, ệc thanh toán nhanh hơn và cả
tăng hiệu qu, gim ri ro gian ln gim chi phí.
Hợp đồng thông minh là các h ng chuyên nghiợp đồ p
t thc hi n, t động th c hi n các ch ức năng sau khi
s kin kích ho m. Chúng các ạt đã diễn ra địa điể
hợp đồng tuyến tính có th bao g m nhi ều bên (người
mua, người bán, các ngân hàng, các công ty,...) không
th thay đổi được.
Hợp đồng thông minh có th được coi là tương lai
ca các giao d ch kinh t , vì chúng cho phép hi u qu ế
hơn trong các hợp đồng pháp lý thông qua vic gim
việc đánh giá thủ ắt đầu các điề công và b u khon hp
đồng, gim thi u r i ro thông qua vi c lo i b l i th
công hóa p. Tuy nhiên, lu t pháp đơn trùng lặ
quy đị ợp đồnh nhng thách thc xung quanh các h ng
thông minh u khía c nh pháp lý, các công ty thì nhi
cho r ng vi c s d ng các h ng thông minh v ợp đồ n
đang trong giai đon ch bng chng ca mt hp
đồng. Để đy nhanh s trưởng thành ca công ngh
này, các điề ợp đồ ần đượu khon h ng thông minh c c
tiêu chu n hóa và các ng d ng h ng thông minh ợp đồ
B2B quy mô nh c n thành công.
3.2. h t ng thanh toán t c thì Cơ sở
S phát tri n c h t ng thanh toán t c thì ủa cơ sở
là m t y u t quan tr ng khác giúp s thêm t ế ốc độ
hiu qu cho các giao d ịch thương mại hin có th yêu
cầu tương tác của con người. Hơn hai mươi quốc gia
trên kh p th c h t ng thanh ế giới đã đề ập đến sở
toán t à Stellar), và các th ng ức thì (như Ripple v trườ
như Úc, Hoa Kỳ ực đồ, Khu v ng tin chung châu Âu
Châu Á n m trong quy trình phát tri n th
nghim h ng thanh toán t c th i. V i kh th năng
gi và nh n các kho ản thanh toán trong nưc ch trong
vài giây, s di chuy n c a c kích ho t b i các tiền đượ
KINH T - XÃ H I
127
S 67 (8- ) 2021
T
T
T
TT
P CHÍ
P CHÍ
P CHÍ
P CHÍ P CHÍ
ISSN: 1859-316X
ISSN: 1859-316X
ISSN: 1859-316X
ISSN: 1859-316XISSN: 1859-316X
KH
KH
KH
KHKH
OA
OA
OA
OA OA
H
H
H
HH
C
C
C
C C
CÔ
CÔ
CÔ
CÔCÔ
NG
NG
NG
NGNG
NGH
NGH
NGH
NGHNGH
HÀ
HÀ
HÀ
HÀ HÀ
N
N
N
NN
G H
G H
G H
G HG H
I
I
I
II
JO
JO
JO
JOJO
URN
URN
URN
URNURN
AL O
AL O
AL O
AL OAL O
F MA
F MA
F MA
F MAF MA
RINE
RINE
RINE
RINE RINE
SCIEN
SCIEN
SCIEN
SCIENSCIEN
CE
CE
CE
CE CE
AND
AND
AND
ANDAND
TECHN
TECHN
TECHN
TECHN TECHN
OLO
OLO
OLO
OLOOLO
GY
GY
GY
GY GY
s kin d c theo chu i cung ng th n hành tiế
nhanh hơn, điều này nghĩa các công ty vận
chuyển, cơ quan hải quan và người bán có quyn truy
cập nhanh hơn vào qu cũng . Thanh toán tc thì
th cho phép ngườ ận đưi mua và người bán nh c tin
t các ngân hàng ca h u này th nhanh hơn, điề
dẫn đế ối ưu hóa hơn nữ ốn lưu độn t a v ng và m khóa
tính thanh kho n t chu i cung ng.
4. Thách th c trong vi ng d ng công ngh c
blockchain trong giao dịch thanh toán điện t
ti Vi t Nam
Vic áp dụng tài chính thương mại da trên
blockchain v n ph ải đối m t v i m t s thách th bao c,
gm một môi trường pháp lý và quy định không ràng,
cn ph i m rng tốc đ và kh năng mở r ng c a công
ngh cũng như thách thức trong vi c t o ra m t hiu
ng mạng để thúc đẩy vic áp d ng s cái phân tán
trong không gian giao d . Ngoài ra,c r i ro vch gian
lận thượng m i v i các giao d ịch c ngoài, vấn đề
bo mt thông tin th , s khác bi ệt trong văn hóa kinh
doanh, tâm chưa sẵn sàng trong việc thay đổi phương
thc thanh toán t c phía người mua và người bán, s
cnh tranh v i th Credit-Debit Card, r i ro v an ninh
mng, h t d ầng cơ sở liệu,… cũng là những rào cn
ln trong vic áp d ng Blockchain trong các giao d ch
thanh toán điện t ti Vi t Nam. N t Nam và các ếu Vi
bên liên quan trong ngành làm việc cùng nhau để đáp
ng những kkhăn này, họ s nhn ra nhng l i ích
hữu hình đáng kể. S cái phân tán có th đả m b o s
minh bch hoàn toàn c a chu i giá tr , gi m t l sai sót
tín d r i ro, chi phí thng ấp hơn, cải thi n s tin li
cung c p m ột sân chơi bình đẳng cho tt c nhng
người tham gia. Điều này có th giúp các công ty c i
thin tính thanh kho n, nâng c ấp quy trình điều chnh
thêm các cơ hội v tài chính, đồng th i cho phép
ngân hàng đáp ứng k vng c a khách hàng, hi ện đại
hóa h thng công ngh thông tin (CNTT), cho phép
phát tri n các s n ph m m và tránh khâu trung gian. i,
Trong n n kinh t ế Vit Nam, các nhà l p pháp, qu n
và chính ph nên khai thác ti g cho s cái phân ềm năn
tán trong việc tăng minh b ch d tuân th báo cáo.
S h tr của các cơ quan quản lý v m t pháp lý s
công c phát tri giao d ch tiên ti n, để n ổn đnh các ế
s cng c v hành lang pháp h ng hành th
chính là vô cùng quan ng trong vi ng d ng ntr c n
tng công ngh blockchain trong giao d ịch thương mại
ti Vi t Nam.
5. K t lu n ế
Công ngh blockchain đã và đang được trin khai
mnh m t i nhi y phát tri ều lĩnh vực đ thúc đẩ n
thương mạ , trong đó giao di toàn cu ch s hóa
trên n n t ng tr c tuy N l c trong vi c th c hi ến. n
giao d i s d ng công ngh blockchain ịch thương mạ
là m t d u m c quan tr ng trong l trình chuy ển đổi
s, hi c then ch a n n kinh t ện đang là chiến lượ t c ế
Vit Nam th i công ngh 4.0. Nhi i ời đ u h
tiềm năng đượ ra, tuy nhiên, đi kèm với điều đó c m
các thách th t ra cho h c cũng ln kng kém đặ
thng pháp lý, ngu n l khoa h ực và trình đ c - công
ngh mà Vi t Nam c ng và thích nghi nhanh n đáp
chóng trong b i c nh s a hi n nay.
TÀI U THAM KH O LI
[1] Hazik Mohamed and Hassnian Ali, Blockchain,
Fintech, and Islamic Finance, Walter de Gruyter
Inc., Boston/Berlin Publisher, 2019.
[2] Joseph J. Bambara and Paul R. Allen, Blockchain:
A Practical Guide to Developing Business, Law,
and Technology Solutions, McGraw-Hill
Education eBooks, 2018.
[3] Mark Gates, Blockchain: Ultimate Guide to
understand Blockchain, Bitcoin, Cryptocurrencies,
Smart Contracts and the future of money, Wise Fox
Publishing, 2017.
[4] H. Kim, Báo Nh p s ng kinh t ế, truy cập năm 2021
t: http://nhipsongkinhte.toquoc.vn/ngan-hang-
viet-dau-tien- -dung-blockchain-lien-ngan-ung
hang-trong-tai-tro-thuong-mai-
420201191791683.htm
[5] H i Linh, Báo Vneconomy, truy c ập năm 2020 từ:
https://vneconomy.vn/mb- -dung-thanh-cong-ung
blockchain-cho-giao-dich-tai-tro-thuong-mai-
20201211095328065.htm
[6] Nguy n Tu n Hoa, Báo Thế gii s, truy cập năm
2019 t: https://tgs.vn/doanh-nghiep/ma-qr-va-
cong-nghe-blockchain- -y-nghia- -trong-viec-co gi
truy-xuat-nguon-goc-hang-hoa/
[7] Alex Pham, Blockchain Gì? L ch S ng
Dng Ca Công Ngh Blockchain , Báo Bestspyvn,
truy cập m 2020 từ:
https://www.bestspy.vn/blockchain-la-gi/
Ngày nh n bài: 31/3/2021
Ngày nh n b n s 14/4/2021 a:
Ngày duy 28/4/2021 ệt đăng:
| 1/5

Preview text:

TẠP PC HCÍH Í ISISSNS:N 1 815895-93-1361X6 KH K OA O A HỌC C CÔ C NG N NG N H G Ệ HÀ H NG G HẢI
KINH T - XÃ HI JO J UR U N R AL A L OF F MA M RI R NE N E SC S I C E I NC N E E AN A D D TE T C E HN H O N LOG O Y Y
NG DNG CA CÔNG NGH BLOCKCHAIN TRONG GIAO DCH
THANH TOÁN ĐIỆN T TI VIT NAM
APPLICATION OF BLOCKCHAIN TECHNOLOGY IN E-PAYMENT TRANSACTIONS IN VIETNAM
NGUYN HỮU HƯNG
Khoa Kinh tế, Trường Đại hc Hàng hi Vit Nam
*Email liên h: hungnh@vimaru.edu.vn Tóm tt
computer hackers can exploit easily. Blockchain
uses encryption technology to improve security.

Ngày nay, các giao dịch điện t đang trở nên ph
By allowing data and information to be widely
biến hơn bao giờ hết, đi kèm với xu hướng này là
distributed, blockchain technology has created the
các cơ hội cũng như thách thức đặt ra v gii hn
backbone of the new Internet, the web3
công ngh. Công ngh Block chain ra đời , mnh
generation. Although it was originally devised for
m giống như Internet, nhưng không giống như
the Bitcoin digital currency, the business and
Internet ngày nay, nó lưu trữ các khi thông tin
technology community is finding many new uses
for blockchain, one of which is online payment

ging ht nhau trên mng ca nó. Vì lý do này,
transactions. Knowledge of this new technology
mt blockchain không th được kim soát bi bt
will be required not only by the developers but by
k thc th đơn lẻ nào cũng như không có một
all businesses. In the next 5 to 10 years,
điểm li nào. Bằng cách lưu trữ d liu trên mng,
blockchain will change business models in all
blockchain loi b các rủi ro đi kèm vi d liu
types of industries - and perhaps change the way
được lưu trữ tp trung. Chui khi mng thiếu các
people work and live. This article outlines the
điểm yếu tp trung mà tin tc máy tính có th khai
current state of blockchain application in digital
payment transactions in Vietnam and outlines the

thác d dàng. Blockchain s dng công ngh
challenges that Vietnam is facing when applying
hóa để ci thin bo mt bng cách cho phép d this technology.
liệu và thông tin được phân phi rng rãi,
Keywords: Blockchain, e-payment, transactions.
blockchain công ngh đã tạo ra xương sống ca
Internet mi, thế h web3. Trong 5 đến 10 năm tới,
1. Đặt vấn đề
blockchain s thay đổi các mô hình kinh doanh
Thương mại là huyết mạch của nền kinh tế toàn
trong tt c các loi ngành công nghip - và có l
cầu, và các ngân hàng từ lâu đã đóng vai trò vai trò
thay đổi cách mọi người làm vic và sinh sng.
quan trọng trong việc giảm thiểu rủi ro và cung cấp tài
Bài viết này ch ra thc trng ca vic ng dng
chính cho thương mại trong nước và quốc tế. Giao
blockchain trong giao dch thanh toán s ti Vit
dịch thương mại trực tuyến và tài chính chuỗi cung
Nam đồng thi ch ra các thách thc mà Vit Nam
ứng cung cấp cho các công ty tiền và bảo mật mà họ
phải đối mt khi áp dng công ngh này.
cần để mua và bán các sản phẩm và dịch vụ trong nước
T khóa: Blockchain, e-payment, transactions.
và xuyên biên giới. Việc sử dụng giao dịch tài khoản Abstract
trực tuyến đã tăng lên trong những năm gần đây một
phần do sự dễ dàng liên lạc và trao đổi thông tin giữa
Today, electronic transactions are becoming more doanh nghiệp qua internet.
popular than ever, accompanied by this trend of opportunities and challenges posing on
Tuy nhiên, ngay cả với giao dịch tài khoản trực
technological limits. Block chain technology was
tuyến, vẫn có một nhu cầu mạnh mẽ đối với các dịch
born, powerful like the Internet, but unlike today's
vụ ngân hàng trong việc cấp vốn, giảm thiểu rủi ro,
Internet, it stores identical blocks of information
chuyển đổi và khớp dữ liệu. Các dịch vụ ngân hàng
on its network. For this reason, a blockchain
này nhằm giảm thiểu rủi ro cho các doanh nghiệp vừa
cannot be controlled by any single entity nor can
và nhỏ mà các tập đoàn lớn phải đối mặt khi giao dịch,
there be a single point of failure. By storing data
chẳng hạn như rủi ro đối tác, sự khó tuân thủ luật pháp
on the network, blockchain eliminates the risks
và quy định ở nhiều khu vực pháp lý, rủi ro hàng hóa
associated with centrally stored data. Network
blockchain lacks centralized vulnerabilities that

bị mất mát, hư hỏng trong quá trình vận chuyển và rủi ro ngoại hối .
S 67 (8-2021) 123 TẠP P C H C Í H Í IS I S S N S : N 1 8 1 59- 9 3 - 1 3 6 1 X 6 X KINH T Ọ Ệ Ả Ế - XÃ HI KH K OA O A HỌC C CÔ C NG N NG N H G Ệ HÀ H NG G H I JO J UR U N R AL A L O F F M A M RI R N I E N E SC S I C E I N E CE C E AN A D N T E T C E H C N H OL O O L GY G Y
Khi công nghệ thay đổi và sự phổ biến của giao
Việc trao đổi dữ liệu thương mại và khả năng kiểm
dịch tài khoản trực tuyến đang ngày càng mở rộng,
tra lịch sử tín dụng của thương nhân có thể cũng giúp
các ngân hàng và tập đoàn yêu cầu các giải pháp cho
tăng tốc độ, hiệu quả và bảo mật trong tài chính giữa
phép họ vượt qua những điểm khó khăn trong thương
người mua, người bán và ngân hàng của họ. Khả năng
mại tài chính ngày nay. Việc sử dụng sổ cái phân tán
hiển thị trong thời gian thực của các sự kiện dọc theo
đã được khám phá trong các lĩnh vực như thanh toán
chuỗi cung ứng cho phép các yếu tố kích hoạt tài chính
và giải quyết chứng khoán, và những công nghệ này
có thể được xác định sớm hơn, có nghĩa là có thể được
có thể cũng được sử dụng để cải thiện dịch vụ trong
phát hành nhanh hơn. Blockchains cũng có thể giúp giao dịch thương mại.
cải thiện xếp hạng tín dụng và rủi ro các thủ tục đánh
Ở Việt Nam, thương mai điện tử đang trên đà phát
giá. Sự thiếu tích hợp của giao dịch thương mại trực
triển mạnh và đang bắt kịp xu hướng trong khu vực và
tuyến với chu kỳ thương mại là thiếu minh bạch xung
trên thế giới, đi kèm với nó là sự gia tăng chóng mặt
quanh thương mại và giao dịch thương mại trực tuyến
của các giao dịch thanh toán qua Internet. Vì vậy, câu
ngày nay. Thương mại điện tử cũng phải đối mặt với
hỏi đặt ra là một công nghệ rất mới như Blockchain
thông tin tốn kém và tốn nhiều thời gian, thường là
đang và sẽ áp dụng như thế nào trong giao dịch trực
với giấy các tài liệu có thể dẫn đến sự chậm trễ trong
tuyến ở Việt Nam hiện nay đang là một chủ đề nóng
việc chuyển hàng, bắt đầu thanh toán, hoặc giải phóng
hổi thu hút nhiều người quan tâm.
quỹ như một phần của thỏa thuận tài trợ. Các quy trình
thủ công này, cùng với sự thiếu minh bạch, cũng làm
2. Phân tích thc trang giao dch thanh toán
tăng nguy cơ sai sót hoặc thậm chí gian lận trong việc
điện t da trên nn tng Block chain ti
sao chép hóa đơn thương mại. Vit Nam
Các bên liên quan trong ngành đã nỗ lực để giảm Việc trao đổi dữ l ệ
i u thương mại đóng vai trò
tác động của một số vấn đề này (chẳng hạn như sự
xương sống cho quy trình giao dịch thương mại trực
phát triển của nghĩa vụ thanh toán qua ngân hàng
tuyến, làm cho nó trở thành điểm khởi đầu lý tưởng
[BPO] đối với giao dịch tài khoản mở), nhưng khó
cho việc sử dụng các blockchain. Sự chấp thuận và sự
khăn với các giải pháp này là hai mặt: thiếu sự chấp
phù hợp của dữ liệu được tìm thấy trong các chứng từ
nhận và sự gia tăng của các nền tảng khác nhau thiếu
thương mại như hóa đơn có thể là nguyên nhân dẫn khả năng tương tác.
đến các sự kiện xảy ra sau đó, chẳng hạn như chuyển
giao quyền sở hữu hoặc thực hiện thanh toán. Bằng
cách tạo điều kiện dễ dàng truy cập dữ liệu và minh
bạch đầu cuối của toàn bộ giá trị chuỗi, blockchain có
thể tạo ra một sân chơi bình đẳng cho tất cả các bên
tham gia vào giao dịch thương mại và tạo điều kiện
cải thiện trao đổi thông tin thương mại.
Việc thanh toán chứng khoán hoặc lãi chứng
khoán được chuyển giao, thường với đồng thời trao
đổi tiền, để thực hiện nghĩa vụ hợp đồng. Như một
phần của việc thực hiện các nghĩa vụ giao hàng của
giao dịch, thanh toán liên quan đến việc chuyển
Ngun: Blockchain, Fintech, and Islamic Finance, Hazik
nhượng chứng khoán và khoản thanh toán tương ứng.
Mohamed and Hassnian Ali
Trên hết, giải quyết là ngày càng tiến tới phương thức
Hình 1. S dng Blockchain trong các giao dc t h hanh
DVP (giao hàng so với thanh toán) - mua trao đổi bảo
toán s hóa t i
Vit Nam
mật và tiền mặt bất hợp pháp và không thể hủy ngang,
để giảm thiểu việc người bán và rủi ro của người mua
Khi việc sử dụng blockchain trong Giao dịch
liên quan đến việc phân phối một tài sản mà không
thương mại được giữ lại, tất cả các bên liên quan có
nhận được tài sản tương phản tại cùng lúc. Điều này
thể tiết kiệm thời gian và nguồn lực bằng cách loại bỏ
đôi khi được gọi là việc cung cấp bảo mật phụ thuộc
nhu cầu xử lý thủ công và đối sánh dữ liệu mà họ thực
hoặc các khoản thanh toán phụ thuộc bằng tiền mặt.
hiện ngày hôm nay và cho phép họ tập trung vào các
Nói cách khác, việc cung cấp bảo mật sẽ không thực
đề xuất chẳng hạn như tạo ra sản phẩm tốt hơn, có thể
hiện không đồng thời thanh toán bằng tiền mặt và
quan trọng đối với doanh nghiệp tham gia vào thương ngược lại.
mại trong nước và quốc tế. Hình 2 mô tả chi tiết các 124
S 67 (8-2021)
TẠP PC HCÍH Í ISISSNS:N 1 815895-93-1361X6 KH K OA O A HỌC C CÔ C NG N NG N H G Ệ HÀ H NG G HẢI
KINH T - XÃ HI JO J UR U N R AL A L O F F M A M RI R N I E N E SC S I C E I N E CE C E AN A D N T E T C E H C N H OL O O L GY G Y
bên tham gia trong giao dịch thương mại dựa trên
Khi đi mua sắm online/offline và quẹt thẻ, một dãy
blockchain. Với khả năng hiển thị thời gian thực về
nhị phân (cha thông tin v th của người dùng)
các sự kiện dọc theo chuỗi cung ứng, các yếu tố kích
phải đi qua 1 chuỗi các công ty, trong đó, có những hệ
hoạt tài chính có thể được xác định sớm hơn. Điều này
thống đã lạc hậu và thiếu tính cập nhật và mất một
có nghĩa là tiền có thể được giải phóng nhanh hơn
khoảng thời gian trễ để việc thanh toán được xác nhận.
nhiều (giữa người mua và người bán, cũng như với
Với ứng dụng công nghệ blockchain, các bên có thể
ngân hàng như một phn ca tha thun bao thanh
không cần tới quá trình thanh toán này vì việc chi trả
toán). Ngoài ra, blockchain cho phép khả năng của
và thanh toán sẽ đồng thời xảy ra bằng cơ chế hoạt
các tác nhân phi ngân hàng (vn chuyển hàng hóa, đại
động của sổ cái phân tán.
lý hi quan,...) cập nhật vào hệ thống ngay lập tức sau
Trong lĩnh vực truy xuất nguồn gốc và mã QR,
khi giao dịch được hoàn tất .
công nghệ Blockchain đã được áp dụng lên một số
Giao dịch thương mại đến các giao dịch tài chính,
hàng hóa nông sản tại Việt Nam như vải, nhãn, đào và
cả trong nước và quốc tế, liên quan đến tài chính các
nhiều sản phẩm khác trong việc gán mã hệ thống của
khoản phải thu thương mại và thương mại toàn cầu.
blockchain (hash code) lên tất cả các công đoạn của
Giao dịch thương mại là một chức năng kinh doanh
chuỗi liên kết cho sản phẩm mang mã QR. Điều này
cốt lõi cho tất cả các ngân hàng toàn cầu, đặc biệt là
cho phép hệ thống xác định chính xác trạng thái của
ngân hàng cấp 1. Với tầm quan trọng của nó, nó vẫn
sản phẩm trong từng thời điểm như hàng đã đóng gói,
còn tụt hậu trong ứng dụng công nghệ của nó và vẫn
hàng đã chuyển, hàng đã bán,… Ứng dụng công nghệ
sử dụng các quy trình thủ công cho các luồng tài liệu
Blockchain cho phép người tiêu thụ và nhà quản lý
làm trung tâm. Điều này dẫn đến sự gián đoạn trong
nắm được toàn bộ quá trình từ sản xuất ra sản phẩm
các chu kỳ kinh doanh và sự thiếu minh bạch sẽ khiến
đến khi sản phẩm được bán cho người tiêu thụ. Nếu
mở cửa cho tội phạm tài chính. Chuỗi cung ứng giữa
những dữ liệu sản xuất được cập nhật trung thực (đó
nhiều bên rất phức tạp, phân tán, và thiếu sự tin tưởng,
là lý do vì sao cần sử dụng IoT) thì bức tranh sản xuất
do đó họ rất chậm và cần nhiều bên thứ ba như ngân
sẽ hiện ra chính xác. Thông qua đó, người sản xuất
hàng và thanh toán bù trừ để tạo điều kiện thuận lợi
biết rõ trạng thái sản xuất của mình để điều chỉnh,
cho khía cạnh tin cậy và thanh toán bù trừ cho phép
nâng cấp và phát triển cũng như làm cho việc giao
chuỗi cung ứng thương mại lưu thông.
dịch với người tiêu dùng trở nên minh bạch, nhanh chóng và hiệu quả hơn.
Tại Việt Nam, Ngân hàng TNHH Một thành viên
HSBC Việt Nam (HSBC Việt Nam) và Ngân hàng
TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) vừa
thông báo đã đồng thực hiện thành công một giao dịch
bằng thư tín dụng trong nước (LC) bằng tiền đồng trên
nền tảng blockchain đầu tiên tại Việt Nam.
Giao dịch được thực hiện trên nền tảng Contour,
trên cơ sở công nghệ blockchain Corda của R3, là một
phần của giai đoạn thử nghiệm Beta của Contour.
Thư tín dụng này nhằm hỗ trợ Công ty TNHH
Kirby Đông Nam Á (bên mua) mua các sản phẩm tôn
mạ sơn từ Công ty Cổ phần Tôn Đông Á (bên bán),
Ngun: Blockchain A Practical Guide to Developing Business,
trong đó HSBC Việt Nam đóng vai trò cấp tín dụn - g
Law, and Technology Solutions, Joseph J. Bambara Paul R. Allen.
ngân hàng phát hành và Vietcombank là ngân hàng tư
vấn/ngân hàng chỉ định. Toàn bộ quy trình của giao Hình 2. M i
liên h gia chui bán l, ngân hàng và bên
dịch tín dụng thư này (ngoại trừ các khoản thanh toán)
cung ng trong giao d i
ịch thương mạ áp dng
được hoàn thành trên một nền tảng duy nhất, Contour, blockchain
thay vì sử dụng nhiều nền tảng phức tạp khác nhau.
Hiện nay, blockchain đã và đang được áp dụng
Việc phát hành và cấp tín dụng bằng tiền đồng này được
trong một số lĩnh vực như thanh toán chạm (qut thẻ),
thực hiện thành công chỉ trong vòng 27 phút, nhanh hơn
ví điện tử, thanh toán trong các nền tảng ứng dụng
nhiều so với các phương thức thanh toán LC truyền
(VinID; Shoppee,…) hay thanh toán bằng QR Code.
thống, thường mất từ ba đến năm ngày làm việc.
S 67 (8-2021) 125 TẠP P C H C Í H Í IS I S S N S : N 1 8 1 59- 9 3 - 1 3 6 1 X 6 X KINH T Ọ Ệ Ả Ế - XÃ HI KH K OA O A HỌC C CÔ C NG N NG N H G Ệ HÀ H NG G H I JO J UR U N R AL A L O F F M A M RI R N I E N E SC S I C E I N E CE C E AN A D N T E T C E H C N H OL O O L GY G Y
Một điểm sáng khác trong giao dịch này là các bên
3. Các nhân t h tr cho Blockchain trong
đã hoàn thành việc xuất trình hồ sơ điện tử trên
giao dch thanh toán điện t ti Vit Nam
Contour thay vì phải gửi hồ sơ giấy qua đường chuyển
Để giúp cải thiện các dịch vụ tài chính thương mại
phát nhanh với nhiều bước thủ công, phát sinh nhiều
do các ngân hàng cung cấp cho khách hàng của họ, cần
chi phí. Bộ chứng từ điện tử đã được xử lý và gửi từ
có một số trình hỗ trợ để hệ thống hóa các dịch vụ này.
người bán (Tôn Đông Á) thông qua ngân hàng của Việc sử dụn
g hợp đồng thông minh và sự phát triển của
người bán (Vietcombank), ngân hàng phát hành
cơ sở hạ tầng thanh toán tức thì là hai những công cụ
(HSBC) đến người mua (Kirby Đông Nam Á) trong
hỗ trợ này sẽ nâng cao đáng kể lợi ích cho các ngân
vòng nửa ngày thay vì khoảng 10 ngày như trước. Hệ
thống Contour cũng giúp cho quá trình trao đổi tình hàng, tổ c ứ
h c tài chính và các doanh nghiệp sử dụng sổ
trạng từ chối /chấp nhận của bộ chứng từ của các bên
cái phân tán số hóa trong giao dịch thương mại.
liên quan trở nên thuận tiện và nhanh chóng hơn.
3.1. Hợp đồng thông minh da trên blockchain
Tín dụng thư trên nền tảng chuỗi khối của Contour
Tính minh bạch của các sự kiện dọc theo chuỗi
có nhiều ưu điểm như giảm thiểu tính phức tạp, tăng
cung ứng thông qua blockchain là một yếu tố chính
cường tính minh bạch, tiết kiệm chi phí, giảm sai sót,
của việc thanh toán nhanh hơn và cải thiện tài chính,
và hệ thống thông suốt, các bên có thể tự tra cứu thông
tăng hiệu quả, giảm rủi ro gian lận và giảm chi phí.
tin dựa trên các nút mạng chuyên biệt của mình.
Hợp đồng thông minh là các hợp đồng chuyên nghiệp
Một ứng dụng khác về blockchain tại các ngân
tự thực hiện, tự động thực hiện các chức năng sau khi
hàng ở Việt Nam đó là việc Ngân hàng TMCP Quân
sự kiện kích hoạt đã diễn ra địa điểm. Chúng là các
đội (MB) gần đây đã trở thành ngân hàng hàng đầu
hợp đồng tuyến tính có thể bao gồm nhiều bên (người
Việt Nam ứng dụng thành công công nghệ chuỗi khối
mua, người bán, các ngân hàng, các công ty,...) không
bằng cách liên tục xử lý thành công toàn bộ vòng đời thể thay đổi được.
của hai giao dịch LC nhập khẩu bằng mạng Contour.
Hợp đồng thông minh có thể được coi là tương lai
Thay vì thực hiện trên nhiều hệ thống, MB cùng
của các giao dịch kinh tế, vì chúng cho phép hiệu quả
ngân hàng Bangkok, Thái Lan đã ứng dụng thành công
hơn trong các hợp đồng pháp lý thông qua việc giảm
công nghệ Blockchain, cho phép thực hiện được trọn
việc đánh giá thủ công và bắt đầu các điều khoản hợp
vẹn toàn bộ quy trình nghiệp vụ thanh toán LC chỉ trong
đồng, giảm thiểu rủi ro thông qua việc loại bỏ lỗi thủ
1 nền tảng sẵn có. Các bên liên quan, bao gồm: nhà xuất
công và hóa đơn trùng lặp. Tuy nhiên, luật pháp và
khẩu, nhà nhập khẩu, ngân hàng phát hành và ngân
quy định những thách thức xung quanh các hợp đồng
hàng thông báo đều cùng xử lý trên một hệ t ố h ng.
thông minh ở nhiều khía cạnh pháp lý, các công ty thì
Ưu điểm của công nghệ này so với kĩ thuật truyền
cho rằng việc sử dụng các hợp đồng thông minh vẫn
thống chính là việc các bên được quản lý trạng thái
đang trong giai đoạn chỉ là bằng chứng của một hợp
giao dịch của mình theo thời gian thực và được cập
đồng. Để đẩy nhanh sự trưởng thành của công nghệ
nhật thường xuyên. Điều này đảm bảo tính minh bạch
này, các điều khoản hợp đồng thông minh cần được
củng như cải thiện hiệu suất và cắt giảm chi phí cho
tiêu chuẩn hóa và các ứng dụng hợp đồng thông minh
quy trình. Đây có thể nói là một thành công đáng kể
B2B quy mô nhỏ cần thành công.
trong việc thực hiện một giao dịch quan trọng của
thương mại. Điều này thể hiện các nỗ lực cần thiết của
3.2. Cơ sở h tng thanh toán tc thì
MB trong ứng dụng công nghệ mới nhằm đem lại trải
Sự phát triển của cơ sở hạ tầng thanh toán tức thì
nghiệm dịch vụ tốt hơn cho khách hàng.
là một yếu tố quan trọng khác giúp sẽ thêm tốc độ và Có thể t ấ
h y rằng, mặc dù việc ứng dụng blockchain
hiệu quả cho các giao dịch thương mại hiện có thể yêu
trong các giao dịch thanh toán điện tử tại Việt Nam vẫn
cầu tương tác của con người. Hơn hai mươi quốc gia
còn chưa phổ biến và chịu nhiều rào cản, tuy nhiên, các
trên khắp thế giới đã đề cập đến cơ sở hạ tầng thanh
thành tựu kể trên đã đánh dấu một sự đột phá cho thương
toán tức thì (như Ripple và Stellar), và các thị trường
mại Việt Nam trong thời đại Cách mạng công nghiệp 4.0
như Úc, Hoa Kỳ, Khu vực đồng tiền chung châu Âu
hiện nay, đồng thời chỉ ra tính thích nghi và hội nhập tốt
và Châu Á nằm trong quy trình phát triển và thử
của Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu hóa, đa phương hóa,
nghiệm hệ thống thanh toán tức thời. Với khả năng
đem đến cơ hội rất lớn cho Việt Nam để trở thành một
gửi và nhận các khoản thanh toán trong nước chỉ trong
trong những nền kinh tế có tốc độ tăng trưởng cao nhất
vài giây, sự di chuyển của tiền được kích hoạt bởi các
trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương trong tương lai. 126
S 67 (8-2021)
TẠP PC HCÍH Í ISISSNS:N 1 815895-93-1361X6 KH K OA O A HỌC C CÔ C NG N NG N H G Ệ HÀ H NG G HẢI
KINH T - XÃ HI JO J UR U N R AL A L O F F M A M RI R N I E N E SC S I C E I N E CE C E AN A D N T E T C E H C N H OL O O L GY G Y
sự kiện dọc theo chuỗi cung ứng có thể tiến hành
5. Kết lun
nhanh hơn, điều này có nghĩa là các công ty vận
Công nghệ blockchain đã và đang được triển khai
chuyển, cơ quan hải quan và người bán có quyền truy
mạnh mẽ tại nhiều lĩnh vực để thúc đẩy phát triển
cập nhanh hơn vào quỹ. Thanh toán tức thì cũng có
thương mại toàn cầu, trong đó có giao dịch số hóa
thể cho phép người mua và người bán nhận được tiền
trên nền tảng trực tuyến. Nỗ lực trong việc thực hiện
từ các ngân hàng của họ nhanh hơn, điều này có thể
giao dịch thương mại sử dụng công nghệ blockchain
dẫn đến tối ưu hóa hơn nữa vốn lưu động và mở khóa
là một dấu mốc quan trọng trong lộ trình chuyển đổi
tính thanh khoản từ chuỗi cung ứng.
số, hiện đang là chiến lược then chốt của nền kinh tế
4. Thách thc trong vic ng dng công ngh
Việt Nam thời đại công nghệ 4.0. Nhiều cơ hội và
blockchain trong giao dịch thanh toán điện t
tiềm năng được mở ra, tuy nhiên, đi kèm với điều đó
ti Vit Nam
là các thách thức cũng lớn không kém đặt ra cho hệ
thống pháp lý, nguồn lực và trình độ khoa học - công
Việc áp dụng tài chính thương mại dựa trên
nghệ mà Việt Nam cần đáp ứng và thích nghi nhanh
blockchain vẫn phải đối mặt với một số thách thức ,bao
chóng trong bối cảnh số hóa hiện nay.
gồm một môi trường pháp lý và quy định không rõ ràng,
TÀI LIU THAM KHO
cần phải mở rộng tốc độ và khả năng mở rộng của công
nghệ cũng như thách thức trong việc tạo ra một hiệu
[1] Hazik Mohamed and Hassnian Ali, Blockchain,
ứng mạng để thúc đẩy việc áp dụng sổ cái phân tán
Fintech, and Islamic Finance, Walter de Gruyter
Inc., Boston/Berlin Publisher, 2019. trong không gian giao dịc .
h Ngoài ra, các rủi ro về gian
lận thượng mại với các giao dịch nước ngoài, vấn đề
[2] Joseph J. Bambara and Paul R. Allen, Blockchain:
bảo mật thông tin thẻ, sự khác biệt trong văn hóa kinh
A Practical Guide to Developing Business, Law,
doanh, tâm lý chưa sẵn sàng trong việc thay đổi phương and Technology Solutions, McGraw-Hill
thức thanh toán từ cả phía người mua và người bán, sự Education eBooks, 2018.
cạnh tranh với thẻ Credit-Debit Card, rủi ro về an ninh
[3] Mark Gates, Blockchain: Ultimate Guide to
mạng, hạ tầng cơ sở dữ liệu,… cũng là những rào cản
understand Blockchain, Bitcoin, Cryptocurrencies,
lớn trong việc áp dụng Blockchain trong các giao dịch
Smart Contracts and the future of money, Wise Fox
thanh toán điện tử tại Việt Nam. Nếu Việt Nam và các Publishing, 2017. [4] H. Kim, ị ố ế, truy cập năm 2021
bên liên quan trong ngành làm việc cùng nhau để đáp Báo Nh p s ng kinh t
từ: http://nhipsongkinhte.toquoc.vn/ngan-hang-
ứng những khó khăn này, họ sẽ nhận ra những lợi ích
hữu hình đáng kể. Sổ cái phân tán có thể đảm bảo sự
viet-dau-tien-ung-dung-blockchain-lien-ngan- hang-trong-tai-tro-thuong-mai-
minh bạch hoàn toàn của chuỗi giá trị, giảm tỷ lệ sai sót 420201191791683.htm và tín dụn
g rủi ro, chi phí thấp hơn, cải thiện sự tiện lợi
[5] Hải Linh, Báo Vneconomy, truy cập năm 2020 từ:
và cung cấp một sân chơi bình đẳng cho tất cả những
người tham gia. Điều này có thể giúp các công ty cải
https://vneconomy.vn/mb-ung-dung-thanh-cong-
blockchain-cho-giao-dich-tai-tro-thuong-mai-
thiện tính thanh khoản, nâng cấp quy trình điều chỉnh 20201211095328065.htm và c
ó thêm các cơ hội về tài chính, đồng thời cho phép
ngân hàng đáp ứng kỳ vọng của khách hàng, hiện đại
[6] Nguyễn Tuấn Hoa, Báo Thế giới số, truy cập năm
2019 từ: https://tgs.vn/doanh-nghiep/ma-qr-va-
hóa hệ thống công nghệ thông tin (CNTT), cho phép
cong-nghe-blockchain-co-y-nghia-gi-trong-viec-
phát triển các sản phẩm mới ,và tránh khâu trung gian.
Trong nền kinh tế Việt Nam, các nhà lập pháp, quản lý truy-xuat-nguon-goc-hang-hoa/
[7] Alex Pham, Blockchain Là Gì? Lch Sng
và chính phủ nên khai thác tiềm năng cho sổ cái phân ệ , Báo Bestspyvn,
tán trong việc tăng minh bạch và dễ tuân thủ và báo cáo.
Dng Ca Công Ngh Blockchain truy cập năm 2020 từ:
Sự hỗ trợ của các cơ quan quản lý về mặt pháp lý sẽ là
công cụ để phát triển ổn định các giao dịch tiên tiến,
https://www.bestspy.vn/blockchain-la-gi/
sự củng cố về hành lang pháp lý và hệ thống hành Ngày nhận bài: 31/3/2021
chính là vô cùng quan trọng trong việc ứng dụng nền Ngày nhận bản sửa: 14/4/2021
tảng công nghệ blockchain trong giao dịch thương mại Ngày duyệt đăng: 28/4/2021 tại Việt Nam.
S 67 (8-2021) 127