Văn bản: Chiều xuân | Bài giảng PowerPoint Ngữ văn 11 Chân trời sáng tạo

CHIỀU XUÂN Anh Thơ KHỞI ĐỘNG
Trong tưởng tượng của em, những
dấu hiệu nào của tự nhiên báo hiệu mùa xuân đến
● Có nhiều cơn mưa phùn. Mùa xuân đến đem theo những cơn mưa phùn. ...
● Cây cối bắt đầu phát triển chồi non. ...
● Những bông hoa bắt đầu khoe sắc.
Học sinh liệt kê được các hình ảnh, chi tiết tiêu 01
biểu làm nên nét riêng của bức tranh đồng quê MỤC TIÊU
Học sinh phân tích tác dụng của nhịp điệu bài BÀI 02
thơ trong việc thể hiện vẻ đẹp đặc trưng của bức HỌC
tranh chiều xuân ở thôn quê
Học sinh xác định được chủ đề, cảm hứng chủ đạo 03 của bài thơ HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
1. Bức tranh chiều xuân đồng quê
2. Nhịp điệu và hình thức nghệ thuật của bài thơ
3. Liên hệ so sánh với nhịp sống hiện đại ngày nay NHIỆM VỤ THẢO LUẬN NHÓM – KHĂN TRẢI BÀN
Thực hiện trả lời 3 câu hỏi sau
1. Bức tranh chiều xuân đồng quê
2. Nhịp điệu và hình thức nghệ thuật của bài thơ
3. Liên hệ so sánh với nhịp sống hiện đại ngày nay TIÊU CHÍ CẦN CỐ GẮNG ĐÃ LÀM TỐT RẤT XUẤT SẮC (0 – 4 điểm) (5 – 7 điểm) (8 – 10 điểm) Hình thức 0 điểm 1 điểm 2 điểm (2 điểm)
Bài làm còn sơ sài, trình bày cẩu thả
Bài làm tương đối đẩy đủ, chỉn chu
Bài làm tương đối đẩy đủ, chỉn chu Sai lỗi chính tả Trình bày cẩn thận Trình bày cẩn thận Không có lỗi chính tả Không có lỗi chính tả Có sự sáng tạo Nội dung 1 - 3 điểm 4 – 5 điểm 6 điểm (6 điểm)
Chưa trả lơi đúng câu hỏi trọng tâm
Trả lời tương đối đầy đủ các câu hỏi gợi Trả lời tương đối đầy đủ các câu hỏi gợi dẫn
Không trả lời đủ hết các câu hỏi gợi dẫn dẫn
Trả lời đúng trọng tâm
Nội dung sơ sài mới dừng lại ở mức độ Trả lời đúng trọng tâm
Có nhiều hơn 2 ý mở rộng nâng cao biết và nhận diện
Có ít nhất 1 – 2 ý mở rộng nâng cao Có sự sáng tạo Hiệu quả nhóm 0 điểm 1 điểm 2 điểm (2 điểm)
Các thành viên chưa gắn kết chặt chẽ
Hoạt động tương đối gắn kết, có tranh Hoạt động gắn kết
Vẫn còn trên 2 thành viên không tham luận nhưng vẫn đi đến thông nhát
Có sự đồng thuận và nhiều ý tưởng khác biệt, gia hoạt động
Vẫn còn 1 thành viên không tham gia sáng tạo hoạt động
Toàn bộ thành viên đều tham gia hoạt động Điểm TỔNG
II. Đọc hiểu văn bản
1. Bức tranh chiều xuân đồng quê
Bức tranh “chiều xuân” qua ngòi bút
của thi sĩ Anh Thơ hiện lên có gì đặc
biệt? Hãy chỉ ra một số hình ảnh, chi
tiết tiêu biểu làm nên nét riêng của bức tranh đồng quê ấy.
II. Đọc hiểu văn bản
1. Bức tranh chiều xuân đồng quê Trên đồng quê
Ngoài đường đê cỏ non tràn biếc cỏ,
Đàn sáo đen sà xuống mổ vu vơ;
Mấy cánh bướm rập rờn trôi trước gió, Trên bến vắng
Những trâu bò thong thả cúi ăn mưa Trên cánh đồng
Mưa đổ bụi êm êm trên bến vắng,
Đò biếng lười nằm mặc nước sông trôi;
Trong đồng lúa xanh rờn và ướt lặng,
Quán tranh đứng im lìm trong vắng lặng
Lũ cò con chốc chốc vụt bay ra,
Bên chòm xoan hoa tím rụng tơi bời
Làm giật mình một cô nàng yếm thắm
Cúi cuốc cào cỏ ruộng sắp ra hoa.
II. Đọc hiểu văn bản
1. Bức tranh chiều xuân đồng quê Trên bến vắng
Mưa đổ bụi êm êm trên bến vắng,
Đò biếng lười nằm mặc nước sông trôi;
Quán tranh đứng im lìm trong vắng lặng
Bên chòm xoan hoa tím rụng tơi bời
Hình ảnh: "mưa bụi, con đò, nước sông trôi, quán tranh vắng, hoa xoan tím,…" 🡺
Những hình ảnh quen thuộc đặc trưng cho miền quê Việt Nam: bến
đò vắng khách, con đò nằm yên một chỗ, quán nhỏ, cây xoan đầy hoa tím...
🡺 Cảnh đẹp, êm ả, yên bình nhưng gợn buồn.
II. Đọc hiểu văn bản
1. Bức tranh chiều xuân đồng quê Trên bến vắng
Mưa đổ bụi êm êm trên bến vắng,
Đò biếng lười nằm mặc nước sông trôi;
Quán tranh đứng im lìm trong vắng lặng
Bên chòm xoan hoa tím rụng tơi bời Từ ngữ:
+ "Êm êm": từ láy gợi tả hình ảnh những giọt mưa rơi nhẹ điểm
xuyết cho khung cảnh, không ồn ào, vội vã hay nặng hạt mà có
chút gì đó như chầm chậm theo từng khoảnh khắc thời gian.
+ "êm êm, biếng lười, im lìm, tơi bời"… : gợi tả sự vắng lặng của chiều quê.
II. Đọc hiểu văn bản
1. Bức tranh chiều xuân đồng quê Cuộc sống yên tĩnh có Trên bến vắng phần ngưng đọng: chiều Mưa đổ bụi mưa lạnh, bến
êm êm trên bến vắng, sông ven
Đò biếng lười nằm mặc nước sông trôi;
làng tiêu điều, vắng vẻ;
Quán tranh đứng im lìm trong vắng lặng một bức tranh dường
Bên chòm xoan hoa tím rụng tơi bời như thiếu sắc màu và ánh sáng.
II. Đọc hiểu văn bản
1. Bức tranh chiều xuân đồng quê Trên đồng quê
Ngoài đường đê cỏ non tràn biếc cỏ,
Đàn sáo đen sà xuống mổ vu vơ;
Mấy cánh bướm rập rờn trôi trước gió,
Những trâu bò thong thả cúi ăn mưa
II. Đọc hiểu văn bản
1. Bức tranh chiều xuân đồng quê - Hình ảnh:
+ "cỏ non tràn biếc cỏ, đàn sáo, cánh bướm, trâu bò,..." 🡺 những Trên đồng quê
hình ảnh đặc trưng của mùa xuân đồng bằng Bắc Bộ
+ "sà xuống mổ vu vơ, rập rờn, thong thả..." 🡺 Từ ngữ diễn tả
Ngoài đường đê cỏ non tràn biếc cỏ, hoạt động
Đàn sáo đen sà xuống mổ vu vơ;
Mấy cánh bướm rập rờn trôi trước gió,
🡺 Bức tranh có sự chuyển đổi từ gam màu buồn sang sự sống, Những
gam màu xanh "biếc" của cỏ, từ tĩnh sang động
trâu bò thong thả cúi ăn mưa 🡺
Cảnh vật thân thương và bình yên quá đỗi, độc đáo và nên
thơ, cảnh quen thuộc trở nên mới mẻ, sinh động, làm vơi đi nỗi cô đơn của bến vắng.
II. Đọc hiểu văn bản
1. Bức tranh chiều xuân đồng quê Trên cánh đồng
Trong đồng lúa xanh rờn và ướt lặng,
Lũ cò con chốc chốc vụt bay ra,
Làm giật mình một cô nàng yếm thắm
Cúi cuốc cào cỏ ruộng sắp ra hoa.
II. Đọc hiểu văn bản
1. Bức tranh chiều xuân đồng quê Từ ngữ, hình ảnh Nhịp sống
+ “Xanh rờn”: màu xanh nhẹ nhàng
Nhịp sống khoan thai nơi đồng
đầy sức sống của mùa xuân quê.
+ "cô nàng, yếm thắm": Cảnh sắc
+ “sắp ra hoa” -> Niềm tin của
bớt vắng vẻ và trở nên ấm áp hơn.
con người vào một tương lai tươi sáng.
+ "cúi, cuốc, cào, chốc chốc vụt
qua" -> Câu thơ tả động để nói đến
+ Bút pháp lấy động tả tĩnh:
cái tình, và nhấn mạnh nhịp sống
cái giật mình của cô gái khi bình yên của làng quê. đàn cò vụt bay ra.
II. Đọc hiểu văn bản
2. Nhịp điệu và hình thức nghệ thuật của bài thơ
Nhịp điệu bài thơ có tác dụng gì
trong việc thể hiện vẻ đẹp đặc
trưng của bức tranh chiều xuân thôn quê
II. Đọc hiểu văn bản
2. Nhịp điệu và hình thức nghệ thuật của bài thơ
Hình ảnh dân dã, hài hòa, Thiên nhiên và con người
êm dịu trong tổng thể bức
được miêu tả trong nhịp tranh làng quê thanh bình.
điệu chậm rãi, khoan thai.
Từ ngữ gợi hình, gợi cảm:
Hệ thống từ láy gợi cảm
sử dụng hiệu quả biện pháp
diễn tả trạng thái nhẹ nhàng,
nhân hóa (đò biếng lười,
êm đềm của đối tượng.
quán tranh đứng im lìm…),
Nhịp điệu trong thơ có lúc
chậm rãi, nhẹ nhàng, sâu
Cách diễn đạt độc đáo (cúi
lắng, có lúc mang lại cảm
ăn mưa, cỏ non tràn biếc xúc nồng nàn, sảng khoá cỏ)…
II. Đọc hiểu văn bản
3. Liên hệ với cuộc sống ngày nay
Trong nhịp sống hối hả của cuộc
sống hiện đại bức tranh quê trong
bài thơ đem đến cho bạn suy nghĩ gì? TỔNG KẾT
• NỘI DUNG: Bức tranh chiều xuân
đồng quê yên bình, gợi nhiều cảm xúc
• NGHỆ THUẬT: Nhịp điệu chậm rãi, khoan thai LUYỆN TẬP
Đọc thêm bài thơ: Xuân về - Nguyễn Bính
Xuân về - Nguyễn Bính
Hoàn cảnh sáng tác: Bài
Đã thấy xuân về với gió đông,
Thong thả, dân gian nghỉ việc đồng,
thơ Xuân về được sáng tác
Với trên màu má gái chưa chồng.
Lúa thì con gái mượt như nhung
năm 1937 in trong tuyển tập
Bên hiên hàng xóm, cô hàng xóm
Đầy vườn hoa bưởi hoa cam rụng, thơ Nguyễn Bính. Trong
Ngước mắt nhìn giời, đôi mắt trong.
Ngào ngạt hương bay, bướm vẽ vòng.
nền thơ Việt Nam hiện đại,
Nguyễn Bính là thi sĩ viết
nhiều về mùa xuân hơn cả,
Từng đàn con trẻ chạy xum xoe,
Trên đường cát mịn, một đôi cô, thậm chí ông còn được
Mưa tạnh giời quang, nắng mới hoe.
Yếm đỏ, khăn thâm, trẩy hội chùa.
mệnh danh là “thi sĩ mùa
Lá nõn, ngành non ai tráng bạc?
Gậy trúc dắt bà già tóc bạc,
xuân”, trong đó Xuân về có
Gió về từng trận, gió bay đi…
Tay lần tràng hạt miệng nam vô
thể xem là tác phẩm nổi bật.
Vẻ đẹp khi gió xuân về
Vẻ đẹp khi nắng xuân về
- Gió xuân mang hơi ấm và khí xuân làm hồng lên
- Gió xuân thổi về từng trận rồi “gió bay đi”, gợi lên sự phơi
đôi má “gái chưa chồng”. phới.
- Cô láng giềng, cô hàng xóm của nhà thơ bâng
- Mưa xuân, mưa bụi trắng trời, nay mưa đã tạnh, bầu trời rất
khuâng nhìn trời với “đôi mắt trong”.
đẹp, một không gian ấm áp: “giời quang, nắng mới hoe”.
=> Bức tranh xuân trẻ trung, tình tứ được chấm phá
- “Lá nõn” là những mầm lá, những lá non màu xanh mượt,
qua hai hình ảnh “màu má gái chưa chồng” và “đôi
“nhành non” là những cành tơ mới nẩy lộc có nhiều lá nõn màu
mắt trong” của cô hàng xóm đang “ngước mắt” xanh như ngọc. nhìn trời xuân.
=> Lá xuân mỡ màng, non tơ sáng ngời lên lấp lánh. Các chữ:
“nõn”, “non”, ‘bạc?”, đã gợi lên sắc xuân và sức xuân kì diệu.
- Cảnh xuân càng trở nên rộn ràng, vui tươi và hồn nhiên khi
xuất hiện “Từng đàn con trẻ chạy xum xoe”.
=> Cảnh xuân càng trở nên ý vị đậm đà.
Vẻ đẹp đồng quê khi xuân về Cảnh đi trẩy hội
- Giêng hai là thời gian nông nhàn, bà con dân cày “nghỉ việc
- “Một đôi cô” duyên dáng, tươi xinh trong bộ
đồng”, ai nấy đều tíu tít trong lễ hội mùa xuân.
đồ dân tộc: “yếm đỏ khăn thâm” đi trẩy hội chùa.
- Cánh đồng làng bát ngát “lúa con gái mượt như nhung”.
- Các cụ già, bà già “tóc bạc” lưng còng, tay -
Vườn tược, xóm thôn nở trắng màu hoa cam, hoa bưởi “ngào ngạt hương bay”
chống gậy trúc, vừa đi vừa lần tràng hạt, miệng . lầm rầm tụng nam mô.
- Mùi thơm nồng nàn, quấn quít “bướm vẽ vòng”.
=> Cảnh trẩy hội xuân vừa tưng bừng náo nhiệt,
- Chữ “đầy”, chữ “ngào ngạt” là hai nét vẽ gợi lên cái thần, cái
vừa dân dã hồn hậu đáng yêu.
hồn của vườn xuân chốn quê.
=> Cảnh bướm, hoa trong vườn xuân thật trữ tình nên thơ.
Nguyễn Bính đã đem cái tình yêu mùa xuân, yêu làng mạc đồng
quê để viết nên những câu thơ tuyệt bút về hương hoa, về bướm hoa trong mùa xuân VẬN DỤNG
HS thực hiện HĐ: LIÊN HỆ VỚI NHỊP
SỐNG NGÀY NAY QUA DỰ ÁN:
THÀNH THỊ - NÔNG THÔN; THẾ GIỚI XƯA VÀ NAY
Document Outline

• Slide 1
• Slide 2
• Slide 3
• Slide 4
• Slide 5
• Slide 6
• Slide 7
• Slide 8
• Slide 9
• Slide 10
• Slide 11
• Slide 12
• Slide 13
• Slide 14
• Slide 15
• Slide 16
• Slide 17
• Slide 18
• Slide 19
• Slide 20
• Slide 21
• Slide 22: Xuân về - Nguyễn Bính
• Slide 23
• Slide 24
• Slide 25