VỘI VÀNG_13 CÂU THƠ ĐẦU
.Thời đại Thơ mới của Việt Nam, thời kì nở rộ mạnh mẽ làm lấn át cả một nền thơ cổ vốn ngự trị
trên đất nước hàng ngàn năm, ghi dấu sự thành danh của nhiều bậc thi nhân đại tài. Đó là một Chế
Lan Viên trăn trở đi tìm cái tôi cá nhân. Một Hàn Mặc Tử chìm trong thực và mộng. Một Huy Cận
mang tâm hồn của một kẻ ảo não, chênh vênh giữa cõi đời rộng lớn. Và Xuân Diệu - một hồn thơ
tiêu biểu cho tiếng nói thiết tha, tình yêu cuộc sống, con người và rạo rực khát khao giao cảm với
đời ,là nhà thơ của mùa xuân, nhà thơ của tình yêu và tuổi trẻ. Ông là nhà thơ bị ảnh hưởng nhiều
nhất bởi thơ ca phương Tây, ám ảnh trước bước đi của thời gian. Chẳng thế mà “Vội vàng” ra đời lại
thể hiện cái tôi đầy hân hoan, nồng nhiệt với từng dấu hiệu của sự sống nhưng lại đầy lo âu, ước
muốn táo bạo, kì lạ của thi sĩ và bức tranh xuân đầy sức sống. Điều đó được thể hiện ngay 13 câu thơ
mở đầu: Tôi muốn tắt nắng đi ….mới hoài xuân
Vội vàng'' ra đời năm 1938, được in trong tập ' Thơ thơ''- một bông hoa đầu mùa đầy
hương sắc, làm rạng danh cho cả một tài thơ thế kỉ. Vốn dĩ Xuân Diệu nổi tiếng với thơ tình,
nhưng “ Vội vàng” lại không phải là một bài thơ tình mà là một trong những bài thơ tiểu biểu
cho phong cách văn chương Xuân Diệu.Với “Vội vàng, Xuân Diệu đã vẽ lên bức tranh mùa
xuân tràn đầy sức sống, là tiếng nói của một tâm hồn yêu đời, yêu cuộc sống đến cuồng nhiệt,
là nơi ông gửi gắm một quan niệm sống, quan niệm nhân sinh đầy mới mẻ và đúng cho đến tận ngày hôm nay.
Luận điểm 1: Trước hết ở 4 câu thơ đầu tiên, lòng yêu đời yêu cuộc sống tha thiết đã
khiến tâm hồn của thi sĩ bám chặt lấy cuộc sống trần thế, không thoát ly hoàn toàn như
các nhà thơ khác. Với đời, ông có một khát khao cháy bỏng và đầy táo bạo:
Tôi muốn tắt nắng đi…
….Cho hương đừng bay đi
Trong cách nói thông thường “tôi muốn” thể hiện một sở nguyện, một mong muốn, một niềm
ước vọng. Nhưng khi cụm từ ấy được điệp lại đến hai lần thì ước vọng đó đã nâng lên thành
khát vọng mãnh liệt, cháy bỏng, nhà thơ muốn “tắt nắng”và “buộc gió”. Như vậy, một cái tôi
ngang nhiên, đầy thách thức đang dám đứng lên bộc bạch ước muốn của bản thân dù cho
những ước muốn đó là không tưởng và vượt quá tầm với. Nắng và gió là đại diện cho quy luật
của tự nhiên, quy luật vận hành của vũ trụ. Nhà thơ muốn tắt nắng và buộc gió là muốn điều
khiển vũ trụ, đoạt quyền của tạo hóa để xoay chuyển thiên nhiên - một cái tôi đầy táo bạo xuất
phát từ nguyện vọng thiết tha muốn níu giữ hương sắc của mùa xuân, của cuộc đời. Mùi hương
bớt nồng nếu gió cứ bay, màu sẽ nhạt dần nếu nắng không tắt.
Luận điểm 2: Không chỉ vậy, nếu Thế Lữ, Tản Đà nuôi giấc mộng lên tiên thì Xuân
Diệu lại có ước muốn đốt cảnh bồng lai để xua ai nấy về hạ giới. Từ khát vọng giữ lại vẻ
đẹp vĩnh hằng của tạo hóa, nhà thơ đã vẽ lên bức tranh thiên nhiên mùa xuân, mà ông
khẳng định là thiên đường ở ngay trên mặt đất:
Của ong bướm này đây tuần tháng mật
…Tháng giêng ngon như một cặp môi gần.
Câu thơ thứ năm đang từ nhịp điệu gấp gáp của những dòng năm chữ, thì đột ngột đổ tràn ra
trong những dòng tám chữ. Trong bốn dòng thơ đầy ắp những tiếng “này đây” rải ra khắp các
dòng thơ, gợi hình dung về một con người đang mê man, đắm đuối trước mùa xuân đang trải
ra cuộc đời. Đó không chỉ là một bức tranh xuân mà còn là cách để tác giả nói đến cái mê đắm
về một mùa xuân của tuổi trẻ, của tình yêu.Bên cạnh đó, chữ “của” trở đi trở lại cùng với “này
đây” như một cặp không thể tách rời, thiên nhiên luôn có sự kết đôi, quấn quýt lấy nhau say
nồng trong tháng ngày hạnh phúc. Câu thơ thứ chín xuất hiện bằng ba chữ “và này đây” như
thể con người còn chưa thỏa mãn, muốn giãi bày cho hết niềm vui được sống . Đó cũng là cách
để nhà thơ bộc lộ quan điểm thẩm mĩ mới mẻ và thú vị. Thiên nhiên đã thôi không còn là
chuẩn mực của vẻ đẹp trong quan niệm của Xuân Diệu. Vẻ đẹp của thiên nhiên chỉ được coi là
đẹp khi mang dáng dấp của vẻ đẹp con người.Thế mới thấy thơ Xuân Diệu đã hoàn toàn lột
xác và hướng về một nguồn quan điểm mới rất gần với Shakespears:
“Con người là kiểu mẫu của muôn loài”
“Tháng giêng ngon..”Tác giả đưa ra ý niệm về một tháng trẻ trung nhất của một mùa trong
năm: “ tháng giêng”.Bên cạnh đó, một thứ tình cảm rạo rực, cháy bỏng trong tâm hồn thi nhân
đã được dồn nén kết tụ trong một từ “ngon” duy nhất rất tài hoa. Nhà thơ cảm nhận rất tinh tế
ý vị của thời gian nên có sự chuyển đổi xúc giác sang vị giác,dùng tâm hồn nhạy cảm để sáng
tạo nên hình ảnh thơ đầy sức sống
Luận điểm 3: Trong niềm vui sướnglâng lâng giữa vẻ đẹp của tạo hóa, Xuân Diệu bỗng
cảm nhận thấy mầm ly biệt.Chính vì thế tác giả mới thốt lên nhưng lại chùng xuống và có
vẻ tiếc nuối: Tôi sung sướng nhưng vội vàng một nữa
Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân
Cấu trúc thơ độc đáo, với dấu chấm ngắt giữ dòng tạo hai miền cảm xúc đối lập,là niềm vui
nhưng giang dở, là nỗi lo sợ mùa xuân sẽ hết, là sự tiếc nuối mùa xuân qua đi. Xuân Diệu tìm
thấy ý nghĩa, vẻ đẹp cuộc sống chốn hạ giới. Vì thế mà những câu thơ lại mang triết lí sống,
quan niệm nhân sinh tích cực của XD: cuộc sống là thiên đường, vì thế hãy sống tận hưởng,
sống hết mình, quý trọng những năm tháng tuổi trẻ.
Đánh giá: Bằng những nét vẽ vô cùng sống động,hình ảnh thơ đầy mới lạ, cấu trúc thơ và lối
liên tưởng so sánh độc đáo, Xuân Diệu đã tái hiện lại khung cảnh hết sức lãng mạn, một thiên
đường dưới mặt đất. Dưới con mắt tinh tế nhạy cảm của nhà thơ, cuộc sống hiện lên thật tươi
đẹp, tràn đầy sức sống, nhưng cũng thật ngắn ngủi. Cả đoạn thơ là một thông điệp: không phaỉ
đi tìm thiên đường đâu xa mà chính sự sống này tự nó đang bày ra trước mắt tất cả sức hấp dẫn
vốn có, cảm nhận được hay không lại phụ thuộc vào thái độ sống của mỗi người.
Kết bài: Có thể khẳng định rằng với Vội vàng, Xuân Diệu chính là người đã đưa phong trào
thơ mới phát triển thêm một tầm cao mới, độc đáo hơn, táo bạo hơn, đề cao cái tôi cá nhân
hơn. Thơ ông luôn rạo rực, bồi hồi, ngập tràn nhiệt huyết yêu đời, yêu con người, cuộc
sống.Với những vần thơ ít lời mà nhiều ý, súc tích nhưng đọng lại bao nhiêu tinh hoa, Xuân
Diệu là một tay thợ biết làm cho ta ngạc nhiên vì nghệ thuật dẻo dai và cần mẫn