Quá trình chuyển biến từ vượn thành người trong lịch sử xã hội loài người. Quá trình nàythể hiện:

Nhận thức kinh nghiệm

Nhận thức thông thường

Nhận thức khoa học

Chính trị

Tôn giáo

Pháp quyền

Khái niệm

Tri giác

Biểu tượng

 Đứng im tách rời vận động

Đứng im có quan hệ với vận động

Có những sự vật chỉ có đứng im, còn những sự vật khác thì luôn vận động

Thế giới thống nhất ở một dạng cụ thể của vật chất

Thế giới thống nhất ở lĩnh vực tư tưởng, tinh thần

Đó là sự thống nhất giữa ý thức và vật chất và do Thượng đế qui định

Mác

Ph.Ănghen

C.Mác, Ănghen và V.I.Lênin

Chủ nghĩa duy vật 

Nhị nguyên luận

Chủ nghĩa duy tâm khách quan

Hai sự vật

 Hai quá trình 

Hai thuộc tính

Nguyên lý về mối liên hệ phổ biến

Quy luật Lượng –chất

Quy luật mâu thuẫn

CM văn hóa ở Trung hoa.

CM xanh ở Ấn Độ.

CM Khoa học kỹ thuật ở Mỹ

Nông nghiệp 

Thủ công nghiệp

Thương mại-dịch vụ

Nguyên lý về sự phát triển

Quy luật Lượng –chất

Quy luật mâu thuẫn

2

4

5

Những quy luật của thế giới khách quan 

Những quy luật chung nhất của tự nhiên, xã hội và tư duy 

Những vấn đề chung nhất của giới tự nhiên, của xã hội và con người, mối quan hệ của conngười với thế giới xung quanh.

Vận động vật lý

Vận động hóa học

Vận động sinh học