Qui luật phủ định của phủ định chỉ rõ sự phát triển là khuynh hướng chung, tất yếu củacác sự vật, hiện tượng trong thế giới khách quan. Song quá trình đó diễn ra như thế nào?

Chính trị

Tôn giáo

Pháp quyền

Nhận thức kinh nghiệm

Nhận thức thông thường

Nhận thức khoa học

CM văn hóa ở Trung hoa.

CM xanh ở Ấn Độ.

CM Khoa học kỹ thuật ở Mỹ

Khái niệm

Tri giác

Biểu tượng

 Đứng im tách rời vận động

Đứng im có quan hệ với vận động

Có những sự vật chỉ có đứng im, còn những sự vật khác thì luôn vận động

Bước nhảy toàn bộ

Bước nhảy cục bộ

Bước nhảy đột biến 

Nguyên lý về mối liên hệ phổ biến

Quy luật Lượng –chất

Quy luật mâu thuẫn

Thế giới thống nhất ở một dạng cụ thể của vật chất

Thế giới thống nhất ở lĩnh vực tư tưởng, tinh thần

Đó là sự thống nhất giữa ý thức và vật chất và do Thượng đế qui định

Mác

Ph.Ănghen

C.Mác, Ănghen và V.I.Lênin

Hai sự vật

 Hai quá trình 

Hai thuộc tính

Chủ nghĩa duy vật 

Nhị nguyên luận

Chủ nghĩa duy tâm khách quan

Nguyên lý về sự phát triển

Quy luật Lượng –chất

Quy luật mâu thuẫn

Nông nghiệp 

Thủ công nghiệp

Thương mại-dịch vụ

2

4

5

Những quy luật của thế giới khách quan 

Những quy luật chung nhất của tự nhiên, xã hội và tư duy 

Những vấn đề chung nhất của giới tự nhiên, của xã hội và con người, mối quan hệ của conngười với thế giới xung quanh.