Quan điểm “Duy vật biện chứng” cho rằng:

Coi vật chất là vật cụ thể

Tôm-xơn phát hiện ra điện tử

Thuyết tương đối của Einstein (1905)

Là những hình thức tồn tại của vật chất

Đều phụ thuộc vào tốc độ, khối lượng và trường hấp dẫn

Khách quan, vô hạn

Coi vật chất là nguyên tử

Coi vật chất và cái vô hạn

Các phương án trên đều đúng

1. Vận động cơ học/ 2. Vận động vật lí / 3. Vận động sinh học/ 4. Vận động xã hội/ 5. Vận động hóa học

1. Vận động vật lí/ 2. Vận động cơ học/ 3. Vận động sinh học/ 4. Vận động xã hội/ 5. Vận động hóa học

1. Vận động vật lí/ 2. Vận động cơ học/ 3. Vận động sinh học/ 4. Vận động xã hội/ 5. Vận động hóa học

Nguyên nhân vận động là do thượng đế

Ý thức tác động trở lại vật chất thông qua hoạt động thực tiễn của con người

Ý thức có trước và quyết định vật chất

Aristot

Platon

Democrit

Không gian, thời gian, vận động và vật chất tách rời nhau

Ý thức có trước và quyết định vật chất

Nguyên nhân vận động nằm ngoài sự vật

4 hình thức

3 hình thức

2 hình thức

Phải thông qua hoạt động của con người

Có thể thúc đẩy điều kiện vật chất phát triển

Có thể kìm hãm sự phát triển của điều kiện vật chất

Duy vật

Duy vật biện chứng

Duy tâm

1905

1917

1897

Sản phẩm của vật chất có tổ chức cao là bộ não người

Hình ảnh chủ quan của thế giới khách quan

Sự phản ánh của thế giới khách quan vào óc người trên cơ sở của lao động và ngôn ngữ

Ý thức là hình ảnh chủ quan của thế giới khách quan

Ý thức là sản phẩm của vật chất có tổ chức cao là bộ não người

Ý thức là sự phản ánh của thế giới khách quan vào óc người trên cơ sở của lao động và ngôn ngữ

Ý thức và vật chất là vĩnh hằng bất biến

Ý thức là đặc tính của mọi sự vật hiện tượng

Ý thức và vật chất đều tồn tại khách quan

Sản phẩm của vật chất

Có tính xã hội và tính sáng tạo

Sự phản ánh của thế giới khách quan vào não người