Theo quan điểm của chủ nghĩa duy vật lịch sử, trong xã hội có giai cấp đối kháng, nhà nước là:

Nguyện vọng của giai cấp thống trị.

Nguyện vọng của mỗi quốc gia, dân tộc.

Do sự phát triển của xã hội.

Công cụ quyền lực quản lý xã hội vì mục đích chung.

Công cụ quyền lực thực hiện chuyên chính giai cấp.

Công cụ quyền lực của giai cấp thống trị.

Nguyên nhân chính trị.

Nguyên nhân tâm lý.

Nguyên nhân tư tưởng.

Sự biến đổi về kinh tế.

Sự biến đổi căn bản về chính trị.

Sự biến đổi về văn hóa.

Quân chủ lập hiến, cộng hòa đại nghị.

Chính thế quân chủ, chính thể cộng hòa.

Quân chủ chuyên chế, cộng hòa hỗn hợp,

Đối nội.

Đối ngoại

Thống trị chính trị.

Đảo chính.

Cải cách.

Tiến bộ xã hội.

Sự thỏa thuận của mọi tầng lớp trong xã hội.

Tham vọng quyền lực của các chính trị gia.

Lý tưởng cao đẹp của những người ưu tú trong xã hội.

Sự thỏa thuận của mọi tầng lớp trong xã hội.

Mong ước của nhân dân vì một xã hội tốt đẹp.

Đấu tranh giai cấp.

Ngay khi xã hội loài người xuất hiện.

Từ trước khi xã hội có giai cấp.

Trong mọi giai đoạn lịch sử.

Hệ thống luật pháp.

Hệ thống thuế khóa. 

Sức mạnh quân sự.

Tổ chức kiến tạo kết cấu giai cấp của xã hội.

Thực hiện chuyên chính, trấn áp các giai cấp đối lập.

Thúc đẩy sự hình thành và phát triển của các giai cấp mới.

Ba

Năm

Sáu

Chức năng của nhà nước.

Bản chất giai cấp của nhà nước.

Nguồn gốc của nhà nước

Vì nó không có chức năng trấn áp.

Vì nó không phải là công cụ bóc lột.

Vì nó không có chức năng xây dựng.