“Ý thức” được sinh ra và tồn tại ở:

Coi vật chất là vật cụ thể

Tôm-xơn phát hiện ra điện tử

Thuyết tương đối của Einstein (1905)

4 hình thức

3 hình thức

2 hình thức

1905

1917

1897

Coi vật chất là nguyên tử

Coi vật chất và cái vô hạn

Các phương án trên đều đúng

Là những hình thức tồn tại của vật chất

Đều phụ thuộc vào tốc độ, khối lượng và trường hấp dẫn

Khách quan, vô hạn

1. Vận động cơ học/ 2. Vận động vật lí / 3. Vận động sinh học/ 4. Vận động xã hội/ 5. Vận động hóa học

1. Vận động vật lí/ 2. Vận động cơ học/ 3. Vận động sinh học/ 4. Vận động xã hội/ 5. Vận động hóa học

1. Vận động vật lí/ 2. Vận động cơ học/ 3. Vận động sinh học/ 4. Vận động xã hội/ 5. Vận động hóa học

Nguyên nhân vận động là do thượng đế

Ý thức tác động trở lại vật chất thông qua hoạt động thực tiễn của con người

Ý thức có trước và quyết định vật chất

Duy vật

Duy vật biện chứng

Duy tâm

Không gian, thời gian, vận động và vật chất tách rời nhau

Ý thức có trước và quyết định vật chất

Nguyên nhân vận động nằm ngoài sự vật

Sản phẩm của vật chất

Có tính xã hội và tính sáng tạo

Sự phản ánh của thế giới khách quan vào não người

Aristot

Platon

Heraclit

Aristot

Lênin

Platon

Aristot

Platon

Democrit

Tồn tại khách quan không phụ thuộc vào cảm giác

Có lúc sinh ra, tồn tại rồi mất đi

Có nhiều thuộc tính, trong đó có thuộc tính tồn tại khách quan

Phải thông qua hoạt động của con người

Có thể thúc đẩy điều kiện vật chất phát triển

Có thể kìm hãm sự phát triển của điều kiện vật chất